ola

adv ümid etmək olar ki, ola bilsin ki, güman ki

(hoch comp) I a daha yüksək, daha hündür, daha uca; \höhere Schule orta məktəb; \höhere Mathematik ali riyaziyyat; \höhere Gewalt məc. qarşısıalınmaz qüvvə; hüq. qarşısıalınmaz vəziyyət, forsmajor hal; \höher(e)n Orts yüksək dairələrdə; II adv yuxarı, yuxarıya; \höher machen qaldırmaq; \höher werden böyümək, inkişaf etmək; \höher geht’s nicht mehr / nimmer! daha bundan artıq ola bilməz!

n inv alman əlifbasının doqquzuncu hərfi; das Tüpfel (chen) / den Punkt, / das Pünktchen auf das i setzen məc. 1) aydın olan şeyi bir daha aydınlaşdırmaq; 2) hamısını aydınlaşdırıb qurtarmaq; i bewarhre! qətiyyən elə deyil, belə şey yoxdur; i wo! dan. ola bilməz!, heç nə çıxmaz!

vi (s) 1. gəlmək; gəlib çıxmaq; er kommt wie gerufen o lap yerində gəlib çıxır; in den Sinn \kommen fikrə gəlmək; zu sich \kommen özünə gəlmək; 2. getmək; dalınca getmək; 3. əmələ gəlmək, baş vermək; das durfte nicht \kommen bu olmamalı idi; das kommt wohl bisweilen belə şeylər olur; woher / wie kommt es, daß… 1) necə olur ki…; 2) nədən baş vermişdir ki…; 4. yayılmaq, gəlmək (səs); 5. (inf + zu) məlum olmaq, aşkar olmaq; es kam oben zu liegen bu yuxarıda imiş; neben j-m zu sitezen* \kommen kimləsə yanaşı olmaq; auf j-n sprechen* \kommen kiminsə haqqında danışmaq; hoch / teuer zu stehen* \kommen baha başa gəlmək; 6. (part II ilə): (an)gefahren \kommen gəlmək (miniklə); angelaufen \kommen qaçaraq gəlmək; 7. \kommen lassen çağırtdırmaq; yol vermək, icazə vermək; dahin darf man es nicht \kommen lassen buna yol vermək olmaz; 8. j-m grob \kommen kiməsə kobud cavab vermək; das kommt mir unerwartet mən bunu gözləmirdim; so mußt du mir nicht \kommen! mənimlə belə rəftar etmək olmaz; hart einander \kommen birisilə toqquşmaq; plötzlich auf etw. (A) anderes \kommen danışığı birdən başqa səmtə yönəltmək; 9. payına düşmək; es \kommen auf jeden 100 Rubel hər adama 100 manat düşür; auf j-n nichts \kommen lassen bir kəs haqqında pis şey danışmağa qoymamaq; 10. j-m /einer Sache auf die Spur \kommen kiminsə (nəyinsə) izinə düşmək; 11. damit kommst du nicht weit beləliklə heç bir şeyə nail ola bilməzsən; das ist an den rechten Mann gekommen bu, yaxşı adamın əlinə düşüb; an den Tag \kommen aşkar olmaq, üzə çıxmaq; an die Reihe \kommen növbədə (sırada) olmaq; außer Atem \kommen tövşümək, təngnəfəs olmaq; außer Fassung /aus der Fassung\kommen özünü itirmək, özündən çıxmaq; auseinander \kommen ayrılmaq, görüşüb ayrılmaq; aus dem Sinn \kommen yadından çıxmaq; ein Unglück kam über mich mənə bədbəxtlik üz verdi; um etw. (A)\kommen nədənsə məhrum olmaq; nicht vom Fleck / von der Stelle \kommen yerindən tərpənməmək; von Sinnen \kommen ağlını itirmək, başını itirmək; ich bin nicht dazu gekommen mənim vaxtım yox idi; mən çatdıra bilmədim; es war dazu gekommen iş o yerə çatdı ki; wie \kommen Sie dazu? siz necə cürət edirsiniz?; zu Atem \kommen cürətlənmək, ürəklənmək; zur Besinnung \kommen özünə gəlmək; zu nichts \kommen heç bir şeyə nail olmamaq; zu Kräften \kommen bax: Kraft; zum Ausdruck \kommen ifadə olunmaq; wie es gerade kommt! imkan daxilində; ◊ Kommt Zeit, kommt Rat ata. söz. ≅ Ölmərik/yaşayarıq, görərik; Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır

I vi 1. istəmək, nəyisə etməyə həvəs göstərmək; ich möchte (mögen felinin conj impf’i) erfahren* bilmək istərdim; ich möchte rauchen siqaret çəkək istəyirəm; ich möchte ihn nicht sehen* onu görmək istəməzdim; ich mag ihn nicht sehen* onu görmək istəmirəm; 2. imkanı, mümkünlüyü, ehtimalı, arzunu bildirir; er mag krank gewesen sein ola bilsin, xəstədir; mag er kommen* qoy gəlsin, wo er auch sein mag o harada olursa olsun; was mag das bedeuten? bu nə deməkdir?; ich schrieb ihm, das er kommen* möge ona yazdım ki, gəlsin; II vt xoşlamaq (çox vaxt inkarla); ich mag diese Speise nicht mən bu xörəyi xoşlamıram

f (10) mümkünlük, mümkünat; imkan; nach \Möglichkeit imkan daxilində; ist es die \Möglichkeit! ola bilməz!, guya mümkün deyil!

int di!; \na! und ob! əlbəttə!, şübhəsiz!, başqa cür ola da bilməz!

adv heç vaxt; nie und \nimmer / \nimmermehr heç vədə, heç bir zaman, dünyasında (ola bilməz)

adv çətin ola bilsin, çətin ki

I 1. köməkçi fel (tərcümə olunmur); 2.* vi (s) olmaq; vorhanden \sein mövcud olmaq; es sind var, olur; angestellt \sein işdə olmaq; es ist windig küləkdir; das kann doch nicht \sein bu olan şey deyil; kann \sein!, mag \sein! ola bilsin / bilər!; so ist’s / so ist die Sache aha, iş belə imiş!; muß das \sein? doğrudanmı bu vacibdir?; dagegen ist nichts zu sagen buna heç nə deyə bilməzsən; was ist zu tun? nə etməli?; laß das \sein! burax bunu!; qoy olsun! er ist nicht mehr artıq o yoxdur, o ölmüşdür

II I pron poss m (f seine, n sein, pl seine; isimsiz: m seiner, f seine, n seins seines, pl seine) onun; özünün (mübtədanı ifadə edən şəxsə məxsus); II pron pers er, es’in G’i

f (11) 1. tərəf; böyür, yan; von der \Seite (her) yandan, yan tərəfdən; \Seitean\Seite yanyana; an jemandes \Seite gehen* / j-m zur \Seite gehen* 1) kimləsə yanaşı getmək / yerimək; 2) kimisə dəstəkləmək; ihm kann nichts an die \Seite gestellt werden ona bərabər ola bilməz; sich auf die \Seite legen böyrü üstə uzanmaq, yanını yerə vermək; sich auf die \Seite machen aradan çıxmaq, əkilmək; die Hände in die \Seiten stemmen əllərini belinə qoymaq; j-m zur \Seite stehen* kiməsə kömək etmək; sich vor Lachen die \Seiten halten* gülməkdən ölmək, gülməkdən axıb getmək; 2. səhifə; 3. tərəf (çəkişmədə, vuruşmada və s.); auf j-s \Seite sein kiminsə tərəfində olmaq; auf j-s \Seite treten* kiminsə tərəfinə keçmək; ◊ j-n auf die \Seite schaffen* kimisə aradan götürmək

a yolverilən, mümkün ola bilən; münasib

I vt cavabdeh olmaq; das läßt sich nicht \verantworten, das ist nicht zu \verantworten bu ola bilməz; II sich \verantworten özünü müdafiə etmək, özünü təmizə çıxarmaq

I a təxmini, təqribi; II adv ola bilsin ki, güman ki, yəqin ki

adv ola bilsin, bəlkə; \vielleicht (gar) noch bəlkə də

f, \Waisenanstalthaus n yetimlər evi, yetimxana; \Waisenanstaltkind n yetim uşaq; \Waisenanstaltknabe m: ein \Waisenanstaltknabe gegen j-n sein dan. kiminsə ayağının tozu da ola bilməmək

adv və cj harada, nə vaxt; əgər; von \wo (aus) haradan; \wo will er hinaus? o hara can atır?; ach \wo!, i \wo! əsla yox!, ola bilməz!

I a yun (sif.)

II vt və vi 1. istəmək; arzu etmək; 2.: wollen (başqa felin inf ilə 2-ci partisipdəki gewollt əvəzində işlənir): er hat es tun \wollen o bunu etmək istəyirdi; 3.: \wollen wir gehen! gedək!; es sei, wie es wolle hər necə olsa da, hər halda; 4. es will mir nicht einleuchten mən heç cür anlaya bilmirəm; ob man will ober nicht istər-istəməz; das will ich meinen ! əlbəttə, başqa cür ola da bilməz, məhz elə də olmalıdır; wo will er hinaus? o nəyə işarə edir?