-
1 game
lojë -
2 gamë
gamma -
3 confidence game
confidence game/trick ['konfidëns geim/trik] n. shpërdorim besimi, batakçillëk -
4 ball game
[bo:l geim] lojë me top -
5 big game
[big geim] a) gjuajtja e kafshëve të mëdha për sport (laun, elefant etj.); b) egërsira të mëdha -
6 computer game
[këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter -
7 video game
['vidiou geim] n. lojë në videokasetë -
8 word game
['wë:d geim] n. lojë me fjalë -
9 History of volleyball
________________________________________William G. Morgan (1870-1942) inventor of the game of volleyball________________________________________William G. Morgan (1870-1942), who was born in the State of New York, has gone down in history as the inventor of the game of volleyball, to which he originally gave the name "Mintonette".The young Morgan carried out his undergraduate studies at the Springfield College of the YMCA (Young Men's Christian Association) where he met James Naismith who, in 1891, had invented basketball. After graduating, Morgan spent his first year at the Auburn (Maine) YMCA after which, during the summer of 1896, he moved to the YMCA at Holyoke (Massachusetts) where he became Director of Physical Education. In this role he had the opportunity to establish, develop, and direct a vast programme of exercises and sports classes for male adults.His leadership was enthusiastically accepted, and his classes grew in numbers. He came to realise that he needed a certain type of competitive recreational game in order to vary his programme. Basketball, which sport was beginning to develop, seemed to suit young people, but it was necessary to find a less violent and less intense alternative for the older members.________________________________________________________________________________In 1995, the sport of Volleyball was 100 years old!The sport originated in the United States, and is now just achieving the type of popularity in the U.S. that it has received on a global basis, where it ranks behind only soccer among participation sports.Today there are more than 46 million Americans who play volleyball. There are 800 million players worldwide who play Volleyball at least once a week.In 1895, William G. Morgan, an instructor at the Young Men's Christian Association (YMCA) in Holyoke, Mass., decided to blend elements of basketball, baseball, tennis, and handball to create a game for his classes of businessmen which would demand less physical contact than basketball. He created the game of Volleyball (at that time called mintonette). Morgan borrowed the net from tennis, and raised it 6 feet 6 inches above the floor, just above the average man's head.During a demonstration game, someone remarked to Morgan that the players seemed to be volleying the ball back and forth over the net, and perhaps "volleyball" would be a more descriptive name for the sport.On July 7, 1896 at Springfield College the first game of "volleyball" was played.In 1900, a special ball was designed for the sport.1900 - YMCA spread volleyball to Canada, the Orient, and the Southern Hemisphere.1905 - YMCA spread volleyball to Cuba1907 Volleyball was presented at the Playground of America convention as one of the most popular sports1909 - YMCA spread volleyball to Puerto Rico1912 - YMCA spread volleyball to Uruguay1913 - Volleyball competition held in Far Eastern Games1917 - YMCA spread volleyball to BrazilIn 1916, in the Philippines, an offensive style of passing the ball in a high trajectory to be struck by another player (the set and spike) were introduced. The Filipinos developed the "bomba" or kill, and called the hitter a "bomberino".1916 - The NCAA was invited by the YMCA to aid in editing the rules and in promoting the sport. Volleyball was added to school and college physical education and intramural programs.In 1917, the game was changed from 21 to 15 points.1919 American Expeditionary Forces distributed 16,000 volleyballs to it's troops and allies. This provided a stimulus for the growth of volleyball in foreign lands.In 1920, three hits per side and back row attack rules were instituted.In 1922, the first YMCA national championships were held in Brooklyn, NY. 27 teams from 11 states were represented.In 1928, it became clear that tournaments and rules were needed, the United States Volleyball Association (USVBA, now USA Volleyball) was formed. The first U.S. Open was staged, as the field was open to non-YMCA squads.1930's Recreational sports programs became an important part of American lifeIn 1930, the first two-man beach game was played.In 1934, the approval and recognition of national volleyball referees.In 1937, at the AAU convention in Boston, action was taken to recognize the U.S. Volleyball Association as the official national governing body in the U.S.Late 1940s Forearm pass introduced to the game (as a desperation play) Most balls played with overhand pass1946 A study of recreation in the United States showed that volleyball ranked fifth among team sports being promoted and organizedIn 1947, the Federation Internationale De Volley-Ball (FIVB) was founded in Paris.In 1948, the first two-man beach tournament was held.In 1949, the first World Championships were held in Prague, Czechoslovakia.1949 USVBA added a collegiate division, for competitive college teams. For the first ten years collegiate competition was sparse. Teams formed only through the efforts of interested students and instructors. Many teams dissolved when the interested individuals left the college. Competitive teams were scattered, with no collegiate governing bodies providing leadership in the sport.1951 - Volleyball was played by over 50 million people each year in over 60 countries1955 - Pan American Games included volleyball1957 - The International Olympic Committee (IOC) designated volleyball as an Olympic team sport, to be included in the 1964 Olympic Games.1959 - International University Sports Federation (FISU) held the first University Games in Turin, Italy. Volleyball was one of the eight competitions held.1960 Seven midwestern institutions formed the Midwest Intercollegiate Volleyball Association (MIVA)1964Southern California Intercollegiate Volleyball Association (SCVIA) was formed in California1960's new techniques added to the game included - the soft spike (dink), forearm pass (bump), blocking across the net, and defensive diving and rolling.In 1964, Volleyball was introduced to the Olympic Games in Tokyo.The Japanese volleyball used in the 1964 Olympics, consisted of a rubber carcass with leather panelling. A similarly constructed ball is used in most modern competition.In 1965, the California Beach Volleyball Association (CBVA) was formed.1968 National Association of Intercollegiate Athletics (NAIA) made volleyball their fifteenth competitive sport.1969 The Executive Committee of the NCAA proposed addition of volleyball to its program.In 1974, the World Championships in Mexico were telecast in Japan.In 1975, the US National Women's team began a year-round training regime in Pasadena, Texas (moved to Colorado Springs in 1979, Coto de Caza and Fountain Valley, CA in 1980, and San Diego, CA in 1985).In 1977, the US National Men's team began a year-round training regime in Dayton, Ohio (moved to San Diego, CA in 1981).In 1983, the Association of Volleyball Professionals (AVP) was formed.In 1984, the US won their first medals at the Olympics in Los Angeles. The Men won the Gold, and the Women the Silver.In 1986, the Women's Professional Volleyball Association (WPVA) was formed.In 1987, the FIVB added a Beach Volleyball World Championship Series.In 1988, the US Men repeated the Gold in the Olympics in Korea.In 1989, the FIVB Sports Aid Program was created.In 1990, the World League was created.In 1992, the Four Person Pro Beach League was started in the United States.In 1994, Volleyball World Wide, created.In 1995, the sport of Volleyball was 100 years old!In 1996, 2-person beach volleyball was added to the OlympicsThere is a good book, "Volleyball Centennial: The First 100 Years", available on the history of the sport.________________________________________Copyright (c)Volleyball World WideVolleyball World Wide on the Computer Internet/WWWhttp://www.Volleyball.ORG/ -
10 big
[big] adj 1. i madh; big game a) gjuajtja e kafshëve të mëdha për sport(laun, elefant etj.); egërsira të mëdha; b) fig. llokme e madhe; have big ideas jam ambicioz; talk big mburrem; get/grow too big for one's boots fryhem, krekosem. 2. i rritur; when he is big kurtë rritet. 3. i madh, me rëndësi; big news lajme të rëndësishme. 4. (zë) i plotë, i lartë. 5. bujar; a big heart zemër e madhe/bujare. 6. i fryrë, mburracak; big talk fjalë të mëdha, mburrje.● big with child me barrë; big deal! punë e madhe!● bigamy [bigëmi] n. bigami, martesë me dy gra a dy burra njëherësh● big band [big bænd] n. muz. orkestër e madhe● Big Ben [big ben] n. Br. Sahati i Madh, Kulla e Sahatit (në Londër)● Big Bertha [big bë:ta] n 1. top gjigand (në Luftën I Botërore). 2. artileri e rëndë. 3. fig. armë e fuqishme● Big Brother [big bradhë:] n. tiran, diktator; shtet policor● Big Dipper [big 'dipë:] n. amer.astr. Arusha e Madhe● big dipper [big 'dipë:] n. amer. tren i çmendur (në parqe lodrash)● big end [big end] n. aut. kokë bjelle● big game [big geim] n. Br. egërsira të mëdha; gjuajtja e kafshëve të mëdha për sport(laun, elefant etj.)● big gun ['biggan] n. gj.fol. person me rëndësi, peco● big head [big hed] n. kapadai● big-hearted ['bighartid] adj. zemërgjerë, me zemër të madhe● big mouth 'bigmauth] n. llafazan● big-mouthed ['bigmautht] adj. llafazan● big noise [big nois] n. zhrg. njeri me rëndësi; peco* * *i madh -
11 wait
[weit] v.,n. -v 1. pres; wait for sb/sth pres dikë/diçka; wait till 2 o'clock/until sb leaves pres deri në orën 2/derisa të iki ndonjëri; wait your turn prit radhën; just you wait! prit se ta tregoj unë qejfin! I can hardly wait! s'duroj dot, nuk më pritet! wait a moment! një minute!, prit pak! wait one's time pres çastin e duhur. 2. vonoj; we'll wait dinner for you do ta vonojmë darkën për të të pritur ty. 3. shërbej; wait (at) table shërbejnë tryezë /-n 1. pritje; have a long wait at the doctor's office pres gjatë te mjeku. 2. pritë; be/lie in wait for sb i bëj/i ngre pritë dikujt; rri në pritje të dikujt. 3. Br. the waits grup muzikantësh që shkojnë derë më derë (për Krishtlindjet).● wait about/around [weit ë'baut ë'raund] a) pres; rri në pritje; b) humbas kohë, sillem kot● wait behind [weit bi'haind] rri/mbetem pas të tjerëve● wait in [weit in] rri brenda/në sntëpi● wait on/upon [weit on/ë'pon] a) shërbej; b) paraqes nderimet e mia, i bëj një vizitë kortezie; c) vjen/rrjedh nga● wait out [weit aut] rri deri në fund● wait up [weit ap] a) rri vonë; b) rri zgjuar, pres pa rënë të fle (dikë); don't wait up for me tonight! mos rri të më presësh sonte! c) gj.fol. ndalem, pres: wait up! më prit!; ndalu pak!● waiter ['vveitë:] n 1. kamerier; waiter! kamerier! 2. pritës. 3. tabaka (për pjatat)● waiting ['weiting] n., adj. -n 1. pritje. 2. aut. qëndrim; 'no waiting' 'ndalohet qëndrimi'. 3. shërbim; be in waiting on sb jam me shërbim pranë dikujt● waiting game ['weiting geim] n. taktikë e qëndrimit në pritje; play a waiting game a) pres të vijë ora ime; b) luaj lojën e të priturit● waiting list ['weiting list] n. listë e personave në pritje● waiting maid ['weiting meid] n. shërbyese, grua shërbimi● waiting man ['weiting mæn] n. shërbyes, person shërbimi● waiting room ['weiting ru:m] n. dhomë/sallë pritjeje● wait-list [weitlist] vt. fus në listë; fus në listen rezervë (për biletë avioni etj)● waitress [weitris] n. kameriere* * *pres -
12 waiting
['weiting] n., adj. -n 1. pritje. 2. aut. qëndrim; 'no waiting' 'ndalohet qëndrimi'. S.shërbim; be in waiting on sb jam me shërbim pranë dikujt● waiting game ['weiting geim] n. taktikë e qëndrimit në pritje; play a waiting game a) pres të vijë ora ime; b) luaj lojën e të priturit● waiting list ['weiting list] n. listë e personave në pritje● waiting maid ['weiting meid] n. shërbyese, grua shërbimi● waiting man ['weiting mæn] n. shërbyes, person shërbimi● waiting room ['weiting ru:m] n. dhomë/sallë pritjeje● waiting list [weitlist] vt. fus në listë; fus në listen rezervë (për biletë avioni etj) (N. Amer. also wait list)* * *duke pritur -
13 undergraduate
[,andë:'græxhuit/,andë:'grædjuit] n., adj. -n. student (universitar), student i padiplomuar (universitar)./- adj. studentor; studentësh, për studentë; undergraduate studies studime univerzitare; in my undergraduate days kur isha student.William G. Morgan (1870-1942), who was born in the State of New York, has gone down in history as the inventor of the game of volleyball, to which he originally gave the name "Mintonette".The young Morgan carried out his undergraduate studies at the Springfield College of the YMCA (Young Men's Christian Association) where he met James Naismith who, in 1891, had invented basketball. After graduating, Morgan spent his first year at the Auburn (Maine) YMCA after which, during the summer of 1896, he moved to the YMCA at Holyoke (Massachusetts) where he became Director of Physical Education. In this role he had the opportunity to establish, develop, and direct a vast programme of exercises and sports classes for male adults.His leadership was enthusiastically accepted, and his classes grew in numbers. He came to realise that he needed a certain type of competitive recreational game in order to vary his programme. Basketball, which sport was beginning to develop, seemed to suit young people, but it was necessary to find a less violent and less intense alternative for the older members.go down in history as... [gou daun in 'histëri æz] hyj në history si, njihet në history si, pnohet në histori si -
14 ball
ball I [bo:l] n.,v. -n 1. top; tennis ball top tenisi. 2. sport. gjuajtje topi, shërbim. 3. lëmsh, top; rruzull; a snowball top dëbore. 4. gjyle. 5. bilë (bilardoje). 6. plumb (pushke). 7. shuk. 8. tek. saçme, zar, sferë; ball bearings kushinetë me sfera. 9. anat. pjesë e fryrë/e tultë (e gishtit etj). 10. pl., anat. koqe, tope, bole, herdhe; balls! Br.vulg. lesh!; dëngla!● be on the ball zhrg. ia di hilet punës; have sth on the ball zhrg. i kam pesë pare mend; keep the ball rolling mbaj gjallë bisedën; play ball bashkëpunoj /-v 1. bëj lëmshe; mbledh lëmsh (fillin). 2. kokrrizohet; formon rruzuj● get ballsed up [get bo:lsd ap] bie në batak● ball ( s) -up [bo:lzap] n. vulg. lëmsh, çorbë● ball bearing [bo:l 'beëring] n 1. kushinetë me saçme, me sfera. 2. saçme, sferë● ball game [bo:l geim] n. lojë me top* * *top -
15 call
[ko:l] v.,n. -v 1. bërtas, thërras. 2. ftoj, thërras. 3. kërkon, thërret (detyra). 4. caktoj, organizoj; call a meeting organizoj një mbledhje. 5. shqyrtoj (çështjen në gjyq). 6. quaj; konsideroj. 7. pezulloj, ndërpres; the game was called on account of rain loja u ndërpre për shkak të shiut. 8. marr në telefon; call me tomorrow morning më merr nesër në mëngjes.● call aside [ko:l ë'said] marr mënjanë● call away [ko:l ë'wei] heq nga një punë● call back [ko:l bæk] a) i them (dikujt) të kthehet; b) marr mbrapsht; c) e marr në telefon (dikë që më ka marrë më përpara)● call down [ko:l daun] a) qortoj; b) mallkoj, i lëshoj mallkime● call for a) ndalem dhe marr (dikë në makinë); b) kërkon, ka nevojë për; this recipe calls for two eggs kjo recetë kërkon dy vezë● call forth [ko:l fo:] a) shkakton; vë në veprim; b) përdor● call in [ko:l in] a) takohem me, konsultohem me (një avokat etj); b) heq nga qarkullimi (një libër); c) mbledh (qiratë etj)● call off [ko:l of] a) i flas (qenit), e heq, e largoj; b) anuloj; c) lexoj me zë (listen)● call on/upon [ko:l on/ë'pon] a) i shkoj dikujt, ndalem (për vizitë); b) i drejtohem● call out [ko:l aut] a) thërras (trupa); b) ftoj në grevë (punëtorët); c) i nxjerr (një përgjigje)● call up [ko:l ap] a) sjell në mend, kujtoj; b) i telefonoj; c) thërras (në shërbim)-n 1. britmë, thirrje. 2. kërkesë, thirrje; ftesë; telephone calls thirrje telefonike; the call of the sea malli për detin. 3. vizitë e shkurtër. 4. nevojë. 5. kërkesë për të paguar.● on call a) në gatishmëri; b) i pagueshëm në cast; within call mjaft afër* * *thërras; quaj; telefonoj -
16 candle
['kændël] n. qiri; candle end bisht qiriu.● burn the candle at both ends punoj natë e ditë; can't/is not fit to hold a candle to her nuk i vjen as te maja e gishtit asaj, as që krahasohet dot me të; the game is not worth the candle s'e vlen barra qiranë● candle grease n. dhjamë qirinjsh; dyllë qirinjsh● candlelight ['kændël'lait] n. dritë qiriu● candle power n. fiz. qiri (njësi e ndriçimit)● candlestick ['kændelstik] n. qirimbajtëse; shandan* * *qiri; kandelë -
17 come
[kam] v. ( came ; come) 1. vij. 2. fillon (sëmundja). 3. arrij, mbërrij; to come to a decision marr një vendim; for several years to come pas disa vitesh, në të ardhmen. 4. vjen, ka radhën; what comes next? çfarë vjen më pas? 5. arrin deri; the dress comes to her knees fustani i arrin deri te gjunjët. 6. ndodh, ngjet; come what may le të bëhet ç'të bëhet; how come? pse?; si ndodhi? si ka mundësi?. 7. rezulton, shkaktohet; that's what comes of.. ja se ç'bëhet kur. 8. rrjedh, vij nga; he comes of a poor family ai rrjedh nga një familje e varfër. 9. shndërrohet, bëhet; his dream came true ëndrra iu realizua. 10. hyn; come into use hyn në përdorim. 11. vjen në mendje; the solution just came to me zgjidhja sapo më erdhi në mendje. 12. gjendet, disponohet; these shoes come in black and brown këto këpucë i gjen të zeza dhe bojë kafe. 13. kap shumën; the bill comes to \$ 100 fatura kap shumën 100. 14. zhrg. sillem si, bëj si; luaj; don't come the bully over me! s'ke pse hiqesh kokoroç me mua! don't come that game with me mos bëj të tilla lojëra me mua. come about ['kam ë'baut] ndodh● corne across ['kam ë'kros] a) ndesh, takoj rastësisht; b) ka efekt, ka sukses; c) paraqitet, duket; d) zhrg. ( with) jap, pranoj të jap (para, informata)● come along ['kam ë'long] a) përparoj, kam sukses; b) come along! nxito! hajde, luaj këmbët!● come around/round ['kam ë'raun/raund] a) vij në vete; e marr veten; b) dorëzohem; pranoj; c) kthehem, ndërroj drejtim● come asunder ['kam ë'sandë:] copëtohet● come at ['kam æt] a) arrij, kap; b) turrem; sulmoj● come back ['kam bæk] a) kthehem; b) më kujtohet; c) i rikthehem (një çështjeje)● come between ['kam bi'twi:n] ndaj, hyj në mes● come by ['kam bai] a) kaloj (nga dikush); b) fitoj, siguroj● come down ['kam daun] a) bie, pësoj rënie (në pozitë etj); b) kalon brez pas brezi/gojë më gojë (gojëdhana); c) ( with) sëmurem (nga)● comedown ['kamdaun] n. rënie autoriteti, dështim● come-down ['kamdaun] n. rënie, humbje (pozite, parash)● come down on ['kam daun on] a) shaj, qortoj; b) sulmoj betas● come forward ['kam 'fo:wë:(r)d] ofrohem, dal vullnetar● come from ['kam from] a) rrjedh, vij (nga); b) jam nga (një vend)● come in ['kam in] a) hyj; b) hyn në përdorim/në mode; c) mbërrin (treni etj); d) hyn në prodhim (pusi i naftës)● come in for ['kam in fo:] marr (një kritikë)● come into ['kam intu] a) fitoj, trashëgoj; b) bie në (para)● come off ['kam of] a) ndodh; zhvillohet (ndeshja); b) ia dal, arrij; c) bie, hiqet, shqitet (etiketa); d) ia arrij qëllimit, kam efekt; come off it! zhrg. mjaft më!● come on ['kam on] a) ecën, përparon; b) ndesh, zbuloj; c) zhrg. bëj përshtypje; come on! a) eja! nxito! b) mjaft, tani! lëre, tani! c) ç'thua, more! jo, more!● come out ['kam aut] a) bëhet publike, del; b) del, përfundon (një punim); c) shprehem, deklarohem● come out with ['kam aut with] a) them haptas; b) dal (me një botim)● come over ['kam'ouvë:] a) vij, mbërrij; b) ndihem; më zë, më pushton; c) i shkoj për vizitë; d) lë/bëj përshtypje● come round ['kam raund] a) i bie përqark/rrotull; b) shkoj, kaloj (nga një mik); c) ndodh rregullisht, përsëritet; d) ndërroj mendje; e) vij në vete; f) çelem, e marr veten● come through ['kam thru:] a) fitoj, ia dal; b) zhrg. jap; paguaj● come to ['kam tu] a) vij në vete; b) ankorohet● come together ['kam të'gedhë:(r)] mblidhemi; takohemi● come under ['kam'andë:(r)] a) i nënshtrohem; b) renditet, klasifikohet; gjendet● come up ['kam ap] a) del, ngrihet (çështja); b) ngjitem; c) vij● come up against ['kam ap ë'genst, ë'geinst] ndesh; përplasem me● come up to ['kam ap tu] a) mbërrin deri te; b) i përgjigjet, përmbush (shpresat)● come up with ['kam ap with] a) siguroj, ofroj (fonde); b) jap, paraqes (ide)● come upon ['kam ë'pon] a) turrem; i sulem betas; zë në befasi; b) ndesh, bie në (diçka, dike)* * *vi; hajde -
18 computer
[këm'pju:të:] n 1. makinë llogaritëse; kompjuter, ordinator. 2. llogaritës, njehsues (person)- Kompjuteri është pajisje elektronike shumë e ndërlikuar që shërben për regjistrimin, transmetimin dhe përpunimin e informatave që mund të manifestohen si llogaritje, udhëheqje të proceseve, përpunim i tekstit, të dhënave të ndryshme si dhe për përdorime më të përgjithëshme. Kompjuteri, marrë në kuptimin e gjerë, përbëhet prej dy komponentëve të quajtura: harduer ( hardware - pjesë fizike e tij) dhe softuer ( software - programet dhe udhëzimet për punë). Me fjalë tjera, softueri është pjesa programore e hardueri pjesa mekanika e kompjuterit.● Hardueri përmban komponentet fizike të kompjuterit siç janë: tastiera ( Keyboard), monitori, shtypësi ( Printer), miu ( Mouse), disku i ngurtë ( Hard Disk), njësia e diskut, disketa ( Floppy Disk), njësia e disketës, CD-ROM-i ( CD ROM), njësia e CD-ROM-it, vizatuesi, modemi, lexuesi ( Scanner), kamera digjitale etj.● Softueri përmbanë programet dhe të dhënat të cilat e udhëzojnë kompjuterin në punën e tij, literatura, dokumentacioni dhe udhëzimet në lidhje me kompjuterin. Hardueri mund të krahasohet me gramafonin e disqet, ndërsa softueri me muzikën e inçizuar në disqe.)Zhvillimi historik i kompjuterit- Njeriu gjithmon ka tentuar të zgjidhë edhe problemet monotone, të vështira dhe të papërshtatshme. Gjatë zgjidhjeve të këtyre problemeve ka hasur në punë të vështira fizike, prandaj, çdo here ka tentuar që të liroj veten nga këta punë duke menduar makina të lloj-llojshme. Një makinë e këtyllë për lehtësimin e llogaritjeve aritmetike është makina e quajtur Abacus për të cilën dihet se është në përdorim prej para 5000 vjetëve. Kjo makinë i ngjanë numratores së sotme të cilën e përdorin nxënësit në klasë të pare dhe njihet si zanafilla e kompjuterëve të sotëm. Prej kohës së zbulimit të Abacusit e deri në shekullin 17 historia e zhvillimit të kompjuterëve nuk posedon të dhëna për ndonjë lëvizje në rrugën e zhvillimit të kompjuterëve.- Gjatë shekullit 17, respektivisht në vitin 1614 matematikani skocez J. Napier zbulon logaritmet dhe në vtin 1622 W. Oughtred ndërton kompjuterin (makinën) logaritmik cirkular për llogaritjen e logaritmeve.- Në vitin 1649 Blaise Pascal ndërton makinën mekanike për kryerjen e operacioneve aritmetike. Makina e Pascalit është e ndërtuar prej disa dhëmbëzorëve të cilët në lëvizje vendohen mekanikisht (me dorë). Ideja e konstruktimit të një makine-kalkulatori (kalkulator quhet makina e cila kryen operacionet aritmetike) ka qenë lehtësimi i punës së të atit të tij i cili ka qenë puntor i tatimeve (mbledhës i tatimeve) dhe ka patur nevojë për shumë llogaritje.- Në vitin 1672 G.W. Laibniz në Pariz projekton kalkulatorin mekanik më të përsosur nga dy të parët i cili me sukse do t'i kryej katër operacionet elementare aritmetike. Kufizimi në realizimin konkret të këtij kalkulatori ka qenë teknologjia e dobët e asaj kohe prandaj ky projekt ka ngelur i pa realizuar. Është interesant të përmendet se Laibnitz ka qenë pioneri i parë në hulumtimin e sistemit binar i cili përdoret në ndërtimin e kompjuterëve të sotëm. Gjatë 150viteve në vazhdim të gjithë tentimet për zhvillimin e kalkulatorëve kanë qenë të inspiruar nga kalkulatori i Laibnitzit.- Në vitin 1822 Anglezi Charles Babbage paraqet projekt të një kalkulatori krejtësisht të ndryshëm i dedikuar për llogaritjen e tabelave për funksione të caktuara. Projekti i këtillë do të finansoheshe nga qeveria Angleze e asaj kohe dhe do të përdoreshe për llogaritjen e tabelave për navigacionin detar. Për shkak të kompleksitetit dhe kushteve financiare e teknologjike ky projekt nuk u krye, në vitin 1842 definitivisht projekti u ndërpre. Makinën e këtillë Babbage e quajti makina diferenciale. Projektin e makinës diferenciale me sukse e realizuan Suedezët në vitin 1854 nën udhëheqen e P. G. Scheutza (duke i zbatuar sqarimet dhe vërejtjet e dhëna nga Babbage në 7000 faqe të shkruara) dhe makina e fituar nën pogon mekanik me sukse i llogariti tabelat (për 80 orë ka logarit 10000 logaritme).- Në vitin 1835 Babbage erdhi në idenë e konstruktimit të një makine programabile me funksionet që i kanë kompjuterët e tanishëm (me njësinë aritmetike-logjike, memorjen, etj.). Makinën e këtillë e quajti makina analitike. Për shkak të krizave finaciare dhe të vështirësive teknologjike kjo makinë ngeli vetëm në fazën e projektimit në letër por dha një inpuls të fuqishëm në zhvillimin e kompjuterëve të mëtutjeshëm.- Koha moderne fillon me përdorimin e energjisë elektrike në makinat për llogaritje. Në vitin 1884 emigranti gjerman në Amerikë Herman Holerith patenton makinën e pare elektrike e cila do të mund të rendit (sortoj) kartelat e shpuara me të dhënat për banorët e Amerikës. Makina e Holerithit në lëvizje vendoheshte me ndihmën e baterive. Qëllimi i kësaj makine ishte renditja e kartelave me të dhënat e banorëve të Amerikës të regjistruar në vitin 1890. Holerithi ishte inzhenier dhe punonte në institutin e statistikës, problem në atë kohë ishte përpunimi statistikor i të dhënave. Kështu regjistrimi statistikor në teren zgjatë disa muaj ndërsa përpunimi zgjate disa vjetë por bile edhe dhjetra vjetë dhe kur të dhënat përpunoheshin rezultatet e fituara ishin të vjetëruara (sepse regjistrimi statistikor zakonisht bëhet çdo 10 vjetë). Qeveria e asaj kohe shpall konkurs për përpunimin automatik të të dhënave me qëllim të përshpejtimit të përpunimit. Holerithi pasi punonte në institutin ku bëheshte përpunimi i të dhënave të këtylla, e njihte problemin dhe për këtë qëllim patentoi makinën e tij. Kështu me ndihmën e 56 makinave të Holerithit u aritë që të dhënat statistikore për popullsinë e Amerikës të përpunohen vetëm për gjashtë javë (në atë regjistrim Amerika doli me 62 622 250 banorë).- Pas këtij suksesi Holerithi themeloi kompaninë për prodhimin dhe huazimin e këtyre makinave (makina quheshe Tabulating Machine) me emrin Tabulating Machine Company e cila në vitin 1924 u bashkua me disa kompani të tjera dhe ndëroi emrin në IBM (International Business Machines), e njohur edhe sot.- Në vitin 1936 gjermani K. Zuse në Berlin arrinë të konstruktoj kalkulatorin programabil i cili do të mund të zgjidhë barazimet lineare. Zuse ariti të konstruktoj makinën e pare e cila shfrytëzonte sistemin binar, këtë makinë e konstriktoi në katër modele të njëpasnjëshëm Z1, Z2, Z3 dhe Z4, por modeli Z4 ngeli vetëm si ide interesante.- Me fillimin e luftës së dytë botërore interesimi për makina llogaritëse (kompjuterë) u zvoglua dhe gjithnjë mendohej në përmirësimin e armatimit. Mirëpo për prodhimin e armëve të reja artilerike nevoitej një hulumtin më i thellë dhe llogaritje të vështira, për hulumtime dhe llogaritje të thella nevoiteshe kohë e cila mungonte. Në vitin 1942 Fakulteti Moore School of Electrical Engineering nga Universiteti i Pensilvanisë bashkë me institutin Ballistic Research Laboratory nga armata Amerikane filloi hulumtimet për një makinë-kompjuter i cili do t'u lehtësonte punën puntorëve në industrinë ushtarake për prodhimin e armatimit artilerik respektivisht do të llogaritë tabelat balistike. Projekti deri në 1943 ishte në fshehtësi. Në vitin 1943 filloi ndërtimin nën udhëheqjen e udhëheqësve të projektit John W. Mauchly dhe J. Presper Eckert. Kompjuteri i menduar u quajt ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) dhe në përdorim u lëshua më 15 Shkurt 1946. Kompjuteri ENIAC meret si kompjuteri i parë i formës dhe me funksionet e kompjuterëve të sotëm. Me konstruktimin e ENIAC-ut fillon edhe gjenerata e parë e zhvillimit të kompjuterëve. Vlenë të përmendet se idenë për ndërtimin e kompjuterit të këtillë (në vitin 1930) e dha matematicienti John V. Atanasoff i cili në atë kohë punonte me kompjuterët analog për zgjidhjen e barazimeve lineare në lëminë e kërkimeve operacionale si dhe matematikani i shekullit 20 John von Neuman i cili ariti që teoretikisht ta përpunojë idenë dhe të bëjë sistematizimin e idesë.- Kompjuteri ENIAC përmbante afër 18000 llëmba elektronike, peshonte afër 30 tonë, zënte sipërfaqe prej 150 m2.- Kompjuterët e prodhuar prej vitit 1946 deri 1953 (kompjuterët EDVAC, ILLIAC, MANIAC etj.), njihen si gjenerata e parë dhe karakterizohen me llëmbat elektronike.- Me zbulimin e tranzistorit fillon gjenerata e dytë, kjo gjenerat zgjat prej vitit 1953 deri 1964. Tek kompjuterët e gjeneratës së dytë fillon zbatimi i gjuhëve të larta programore (Fortran-i paraqitet në vitin 1957, Algol në vitin 1961, etj.)- Gjenerata e tretë e kompjuterëve fillon në vitin 1964 dhe vazhdon deri në vitin 1971, kompjuterat e konstruktuar në këtë periudhë karakterisohen me qarqet e integruara-çipat.- Gjenerata e katër e kompjuterëve fillon në vitin 1971, kompjuterët e kësaj gjenerate karakterizohen me qarqet integrale të dendësisë së madhe LSI dhe VLSI (V-very). Gjenerata e katër e kompjuterëve ende është e hapur, PC kompjuterët e sotëm i takojnë gjeneratës së katër.- Për dallim nga katër gjeneratat e para kompjuterët e të cilave bëjnë përpunimin e të dhënave, kompjuterët e gjeneratës pestë e cila fillon në vitin 1981 bëjnë përpunimin e njohurive. Në këtë gjeneratë bien makinat e quajtura Robot.- Kompjuterët e gjeneratës së gjashtë (njëherit gjenerata e fundit e kompjuterëve) e cila fillon në vitin 1986 merren me përpunimin e inteligjencës. Kompjuterët e kësaj gjenerate quhen Neurocomputers (Kompjuterët neural, Kompjuterët biologjik) të cilët në punën e tyre tentojnë të imitojnë trurin dhe sistemin nervorë të njeriut. Këta kompjuterë në fillim të jetës mësojnë (me metoda speciale eksperimentale) dhe pastaj janë në gjendje të veprojnë pa prezencën dhe ndikimin e njeriut.PJESA PROGRAMORE E KOMPJUTERIT-SOFTUERISistemi operativ- Programet, asemblerët dhe kompajlerët ekzekutohen në kompjuter, në praninë e një mjedisi të caktuar programues. Këtë mjedis programues e përcakton sistemi operativ. Sistemi operativ është një grumbull i programeve i cili manipulon me resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik (harduerit), siç janë memoria qëndrore, njësitë hyrëse-dalëse, etj. Pra sistemi operativ e komandon (manipulon) me hardverin e sistemit kompjuterik. Programi, në mënyrë implicite apo eksplicite, vetëm përmes direktivave të sistemit operativ mund t'i shfrytëzojë resurset dhe shërbimet e sistemit kompjuterik. Pra programi e urdhëron apo kërkon nga sistemi operativ shfrytëzimin e resurseve kompjuterike.- Nga kjo që u tha më sipër shihet se programet të cilat i shkruajmë (programeve aplikative) në gjuhët larta programuese, nuk e komandojnë harduerin, por i dërgojnë komanda sistemit operativ, i cili më pastaj manipulon me harduer për të arritur te rezultatet e dëshiruara. Kjo do të thotë se sistemi operativ është një lloj ndërmjetësuesi (interfejs) në mes të programeve aplikative dhe harduerit kompjuterik.- Roli kryesor i sistemit operativ është të shërbej si ndërmjetësues në mes të shfrytëzuesit dhe hardverit kompjuterik, dhe në mes të programeve aplikative dhe hardverit kompjuterik.- Ekzistojnë sisteme të ndryshme operative, mirëpo më të njohurat në PC janë MS-DOS dhe MS WINDOWS 95.- MS-DOS ( MicroSoft Disk Operating System), që do të thotë sistemi operativ i diskut i majkrosoftit. Nga këndi i vështrimit të programerit MS-DOS është sistem operativ hierarkial, që përmbanë tri nivele (shtresa), të cilat e ndajnë shfrytëzuesin dhe programet aplikative prej hardverit kompjuterik. Këto shtresa janë BIOS ( Basic Input-Output System që do të thotë sistemi themelor për hyrje-dalje), kerneli i DOS-it, dhe interpretuesi i komandave. Shtresa më e ulët është BIOS-i. BIOS-i kryesisht manipulon me këto njësi hardverike:● Konzolla (tastatiera dhe ekrani);● Printed i përgjithshëm;● Portet serike;● Orën e taktit të kompjuterit;● Diskun startues.- Kerneli i DOS-it, përveq tjerash, ofron shërbimet për:● Manipulimin e folderëve dhe fajllave;● Manipulimin e memories qëndrore;● Kohën dhe datën;● Menagjmentin e programeve aplikative.- Interpretuesi i komandave ka për detyrë që të ekzekutojë komandat të cilat ia jep shfrytëzuesi, duke kyçur edhe leximin dhe ekzekutimin e programeve aplikative.- Edhe pse Windows është paraqitur në mes të viteve 1980, nuk pati ndonjë sukses të madh në treg. Mirëpo me lansimin e verzionit Windows 3.0 më 1990, e sidomos me Windows 3.1 një vit më vonë e gjithë kjo ndryshoi, dhe tani Windows është produkt softverik i dyti më i shituri i të gjitha kohrave, pas MS DOS-it (e sidomos me lajmërimin e Windows 95/98).Windows punon se bashku me DOS-in por sillet si sistem operativ në vehte. Duke i shtuar nivel softverik mbi DOS, Windows-i i shton zgjerime grafike DOS-it.- Popullariteti i Windows-it i ka shtyer shumë programerë dhe shtëpi softverike botuese që të zhvillojnë aplikacione të cilat janë vetëm për Windows. Të gjitha këto aplikacione kanë një pamje të përgjithshme të ngjashme. Nëse dini të drejtoni një strukturë të menysë në një aplikacion të Windows-it atëherë dini të bëni të njejtën gjë edhe në aplikacionet tjera.- Përparësitë kryesore të Windows-it janë:● Platformë multitasking, në të cilën shumë aplikacione mund të ekzekutohen në të njejtën kohë.● Pamje gjenerale e ngjashme e të gjitha aplikacioneve të shkruara për Windows.● Mjedis grafik, i cili manipulohet me ndihmën e miut (apo tastierës).● Mundësia e shkëmbimit të informatave - duke përfshirë fotografi, dokumente, etj. ndërmjet aplikacioneve të ndryshme.● Një numër të veglave ndihmëse, duke përfshirë editor të tekstit, program per vizatim, kalkulator, program komunikues për modem, etj. computer dating [këm'pju:të:deiting] n. takim (dy personash) me ndihmën e sistemit informatik telefonik computerese [këmpju:të'ri:z] n. gj.fol. zhargon i / gjuhë e informatikës● computer game [këm'pju:të:geim] n. lojë elektronike, lojë me kompjuter● computer aided design, computer assisted design [këm'pju:të: eidid di'zain/ ë'sistid] n. vizatim teknik me kompjuter● computerist [këm'pju:tërist] n. amer. informatikan● computerization [këmpju:tërai'zeishën] n 1. trajtim elektronik, kompjuterizim; automatizim. 2. hedhje (të dhënash etj) në kompjuter● computerize [këm'pju:tëraiz] vt 1. informatizoj, kompjuterizoj; përpunoj në kompjuter. 2. hedh në kompjuter● computer language [këm'pju:'længwixh] n. gjuhë programimi● computer literate [këm'pju:'litërit] adj. që ka njohuri në informatikë, që njeh kompjuterin● computer operator [këm'pju:'opëreitë:(r)] n. kompjuterist, person që punon në/me kompjuter● computer programmer [këm'pju:'prëugræmë:(r)] n. kmp. programist● computer science [këm'pju:'saiëns]n. informatikë● computer studies [këm'pju:'stadis] n. informatikë* * *kompjuter -
19 confidence
['konfidëns] n 1. besim, mirëbesim; in strict confidence në mirëbesim, në fshehtësi; take sb into one's confidence i besoj dikujttë fshehtat e mia. 2. e fshehtë; exchange confidences i themi të fshehtat njëri-tjetrit. 3. besim te vetja; siguri; put too much confidence in kam siguri të tepruar tek.● vote of confidence votëbesim (për qeverinë) confidence game/trick ['konfidëns geim/trik] n. shpërdorim besimi, batakçillëk● confidence man ['konfidëns mæn] n. batakçi* * *mirbesim -
20 count
count I [kaunt] v.,n. -vt 1. numëroj. 2. njehsoj. 3. e quaj, e fus në hesap; not to count a game nuk e quaj një lojë. 4. përfshihet, merret parasysh; the first race won't count gara e parë nuk merret parasysh. 5. ka vlerë, ka peshë; people who count in the company njerëz me peshë në shoqëri-n 1. numërim; njehsim. 2. drejt. padi, akuzë. 3. pikë, çështje; I disagree with him on two counts nuk pajtohem me të në dy pika..● keep count of/ loose count of sth e di sa janë, nuk më kujtohet më diçka● count in [kaunt in] përfshij● count off [kaunt of] ndaj në grupe● count on [kaunt on] a) mbështetem, var shpresat (te dikush); b) planifikoj, llogaris të; you should count on spending at least \$100 duhet të përgatitesh të shpenzosh të paktën 100 dollarë● count out [kaunt aut] a) përjashtoj, nuk përfshij; b) e shpall nokaut (boksierin)count II [kaunt] n. kont* * *numroj
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Game theory — is a branch of applied mathematics that is used in the social sciences (most notably economics), biology, engineering, political science, computer science (mainly for artificial intelligence), and philosophy. Game theory attempts to… … Wikipedia
Game Boy Color — Atomic Purple version of the Game Boy Color. Manufacturer Nintendo … Wikipedia
Game development — is the process by which a game is produced. Today this term most commonly refers to the development of video games.OverviewDevelopment of video games is undertaken by a developer, which may be a single person or a large business. Typically, large … Wikipedia
Game Boy Micro — Manufacturer Nintendo Product family Game Boy line Generation Sixth generation era … Wikipedia
Game Boy — Game Boy … Deutsch Wikipedia
Game Boy Color — Game Boy Hersteller Nintendo Typ Handheld Konsole Generation 3. Generation … Deutsch Wikipedia
Game Boy Light — Game Boy Hersteller Nintendo Typ Handheld Konsole Generation 3. Generation … Deutsch Wikipedia
Game Boy Pocket — Game Boy Hersteller Nintendo Typ Handheld Konsole Generation 3. Generation … Deutsch Wikipedia
Game-Boy — Ne doit pas être confondu avec Game Boy Color, Game Boy Advance, Game Boy Advance SP ou Game Boy Micro. Pour les articles homonymes, voir GB et Game Boy (homonymie) … Wikipédia en Français
Game Boy (console) — Game Boy Ne doit pas être confondu avec Game Boy Color, Game Boy Advance, Game Boy Advance SP ou Game Boy Micro. Pour les articles homonymes, voir GB et Game Boy (homonymie) … Wikipédia en Français
Game Boy Light — Game Boy Ne doit pas être confondu avec Game Boy Color, Game Boy Advance, Game Boy Advance SP ou Game Boy Micro. Pour les articles homonymes, voir GB et Game Boy (homonymie) … Wikipédia en Français