Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

necessitudo+c

  • 1 necessitudo

    nĕcessĭtūdo, ĭnis, f. [necesse], necessity, inevitableness, want, need, distress.
    I.
    Lit. (in Cic. less freq. than necessitas; in gen. more antiquated; cf. Gell. 13, 3, 3): calamitatis necessitudine inductus, Sisenn. ap. Non. 354, 6:

    puto hanc esse necessitudinem, cui nullā vi resisti potest: quae neque mutari neque leniri potest,

    Cic. Inv. 2, 57, 170; cf.

    the context: an necessitudine, quod alio modo agi non possit,

    id. ib. 2, 20, 61;

    2, 57, 171: neve eam necessitudinem imponatis, ut, etc.,

    Sall. C. 33, 5:

    non eadem nobis et illis necessitudo impendet,

    id. ib. 58, 5:

    necessitudinem alicui facere,

    Tac. A. 3, 64:

    miserrima,

    Vell. 2, 50, 2.—
    II.
    Transf., a close connection, in which one person stands to another as relative or friend, relationship, friendship, intimacy, bond, etc.:

    plerique grammaticorum asseverant, necessitudinem et necessitatem longe differre, ideo, quod necessitas sit vis quaedam premens et cogens: necessitudo autem dicatur jus quoddam et vinculum religiosae conjunctionis idque unum solitarium significet,

    Gell. 13, 3, 1:

    nomina necessitudinum mutare,

    Cic. Clu. 70, 199:

    sancta necessitudinum nomina, Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 4, 2: liberorum necessitudo,

    Cic. Fam. 13, 10, 1:

    etiam antea Jugurthae filia Bocchi nupserat. Verum ea necessitudo apud Numidas Maurosque levis ducitur,

    Sall. J. 80, 6:

    in amicitiae conjunctionisque necessitudine,

    Cic. Lael. 20, 71; cf.:

    sunt mihi cum illo omnes amicitiae necessitudines,

    id. Sest. 17, 39:

    necessitudo et affinitas,

    id. Quint. 4, 13:

    summā necessitudine et summā conjunctione adductus,

    id. Fam. 13, 27, 2:

    bonos viros ad tuam necessitudinem adjungere,

    id. ib. 13, 11, 2:

    cum accusatore tuo satis justam causam conjungendae necessitudinis putant, quod, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 65, § 145:

    necessitudinem sancte colere,

    id. Fam. 13, 19, 1:

    familiaritatis necessitudinisque oblitus,

    id. Mur. 3, 7:

    caput illud est ut Lysonem... recipias in necessitudinem tuam,

    id. Fam. 13, 19, 3; cf. id. ib. 13, 12, 1; 9, 13, 3.—
    2.
    Trop., a necessary connection:

    numerus autem... neque habebat aliquam necessitudinem aut cognationem cum oratione,

    Cic. Or. 56, 186.—
    B.
    Concr.: necessitudines, persons with whom one is closely connected, relatives, connections, friends (post-Aug.):

    petiit, ut sibi permitteretur revisere necessitudines,

    i. e. mother and children, Suet. Tib. 11 fin.:

    remisit tamen hosti judicato necessitudines amicosque omnes,

    id. Aug. 17; id. Tib. 50; Tac. H. 3, 59 fin.:

    crederes Alexandrum inter suas necessitudines flere,

    Curt. 4, 10, 12:

    relictis obsidum loco necessitudinibus suis,

    Amm. 15, 5, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > necessitudo

  • 2 necessitūdō

        necessitūdō inis, f    [necesse], necessity, compulsion, inevitableness, want, need, distress: puto hanc esse necessitudinem, cui nullā vi resisti potest: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, S.: rei p., Ta.— A close connection, personal union, relationship, friendship, intimacy, bond: liberorum: ea necessitudo, etc., S.: quocum mihi omnes necessitudines sunt, ties of friendship: municipium, quorum mihi magna necessitudo est: familiaritatis necessitudinisque oblitus.— Plur, persons connected, relatives, connections, friends: inter suas necessitudines flere, Cu.—Fig., a necessary connection: numerus neque habebat aliquam necessitudinem cum oratione.
    * * *
    obligation; bond, connection, affinity; compulsion; needs; poverty; relative

    Latin-English dictionary > necessitūdō

  • 3 necessitudo

    necessitūdo, ĭnis, f. fatalité, force des choses, obligation des choses; liens de parenté, liens d'amitié.    - pro necessitudine: en raison de ses liens de parenté.    - aliquem summa necessitudine attingere, Cic. Q. 1: être lié à qqn par des liens très étroits.    - (ira) necessitudinum immemor, Sen. Ira. 1: (la colère) oublie tous les liens sociaux (toutes les relations humaines).    - necessitudinem quidem sibi nihilo minorem cum Caesare intercedere, Caes. BC. 2: cependant, (disait-il), des liens d'amitié nullement moindres existaient entre lui et César.
    * * *
    necessitūdo, ĭnis, f. fatalité, force des choses, obligation des choses; liens de parenté, liens d'amitié.    - pro necessitudine: en raison de ses liens de parenté.    - aliquem summa necessitudine attingere, Cic. Q. 1: être lié à qqn par des liens très étroits.    - (ira) necessitudinum immemor, Sen. Ira. 1: (la colère) oublie tous les liens sociaux (toutes les relations humaines).    - necessitudinem quidem sibi nihilo minorem cum Caesare intercedere, Caes. BC. 2: cependant, (disait-il), des liens d'amitié nullement moindres existaient entre lui et César.
    * * *
        Necessitudinibus circunuentus. Sallust. Enveloppé et obligé de mille plaisirs.
    \
        Facere necessitudinem alicui. Tacit. Le contraindre.
    \
        Necessitudinibus publicis implicitus. Pli. iunior. Empesché és affaires urgentes publiques.
    \
        Imponere necessitudinem. Sallust. Contraindre.
    \
        Necessitudo. Cic. Parenté et alliance de sang.
    \
        Adiungere ad necessitudinem suam bonos viros. Cic. Prendre accoinctance, ou alliance de gens de bien, S'accoincter et s'allier de gens de bien.
    \
        Recipere aliquem in necessitudinem. Cic. Recevoir au nombre de ses amis et familiers.
    \
        Suffidium, quocum mihi omnes necessitudines sunt, diligentius commendo. Cic. Avec lequel j'ay toutes les alliances du monde.
    \
        Remisit tamen hosti iudicato necessitudines, amicosque omnes. Sueto. Touts ses parents et affins.

    Dictionarium latinogallicum > necessitudo

  • 4 necessitudo

    necessitudo necessitudo, inis f неизбежность

    Латинско-русский словарь > necessitudo

  • 5 necessitudo

    necessitudo necessitudo, inis f необходимость

    Латинско-русский словарь > necessitudo

  • 6 necessitudo

    necessitūdo, inis, f. (necesse), die Notwendigkeit, Unvermeidlichkeit, I) eig.: 1) die Unvermeidlichkeit, Cic. de inv. 2, 170 sq. – 2) die Not, bedrängte Lage, der Drang der Umstände, Sall. u.a.: rei publicae, Tac. – II) übtr.: 1) im allg., die unzertrennliche Verbindung, der Zusammenhang der natürlichen Dinge, das Verhältnis, rerum, Cic. – 2) insbes.: a) die durch Natur od. Moral veranlaßte Verbindung mit jmd., das Verhältnis-, Band der Verwandtschaft, die Freundschaft, Amtsgenossenschaft, Klientschaft usw., v. der Verwandtschaft, Cic. u. Sall.: verb. necessitudo familiaritasque, Cic. – v. der Amtsgenossenschaft, quaesturae, zwischen dem Quästor u. Statthalter, Cic.: so auch sortis, Nep. – v. der Gastfreundschaft, Cic. ep. 13, 19, 3. – v. der Freundschaft, amicitiae, Cic.: u. Plur., omnes erant amicitiae necessitudines, lauter freundschaftliche Beziehungen, fr. Beziehungen jeder Art, Cic.: dah. absol. = freundschaftliche Beziehung, Freundschaft, wie Cic. ep. 13, 12, 1. – v. der Klientschaft, Cic. ep. 9, 13, 3. – b) konkr., necessitudines, die Anverwandten, die Familie, Tac. hist. 1, 15. Suet. Aug. 17, 1; Tib. 11, 5 u. 50, 1. Plin. ep. 8, 23, 7. Eutr. 10, 6. Amm. 21, 16, 20.

    lateinisch-deutsches > necessitudo

  • 7 necessitudo

    necessitūdo, inis, f. (necesse), die Notwendigkeit, Unvermeidlichkeit, I) eig.: 1) die Unvermeidlichkeit, Cic. de inv. 2, 170 sq. – 2) die Not, bedrängte Lage, der Drang der Umstände, Sall. u.a.: rei publicae, Tac. – II) übtr.: 1) im allg., die unzertrennliche Verbindung, der Zusammenhang der natürlichen Dinge, das Verhältnis, rerum, Cic. – 2) insbes.: a) die durch Natur od. Moral veranlaßte Verbindung mit jmd., das Verhältnis-, Band der Verwandtschaft, die Freundschaft, Amtsgenossenschaft, Klientschaft usw., v. der Verwandtschaft, Cic. u. Sall.: verb. necessitudo familiaritasque, Cic. – v. der Amtsgenossenschaft, quaesturae, zwischen dem Quästor u. Statthalter, Cic.: so auch sortis, Nep. – v. der Gastfreundschaft, Cic. ep. 13, 19, 3. – v. der Freundschaft, amicitiae, Cic.: u. Plur., omnes erant amicitiae necessitudines, lauter freundschaftliche Beziehungen, fr. Beziehungen jeder Art, Cic.: dah. absol. = freundschaftliche Beziehung, Freundschaft, wie Cic. ep. 13, 12, 1. – v. der Klientschaft, Cic. ep. 9, 13, 3. – b) konkr., necessitudines, die Anverwandten, die Familie, Tac. hist. 1, 15. Suet. Aug. 17, 1; Tib. 11, 5 u. 50, 1. Plin. ep. 8, 23, 7. Eutr. 10, 6. Amm. 21, 16, 20.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > necessitudo

  • 8 necessitudo

    necessitūdo, inis f. [ necesse ]
    1) неизбежность, неотвратимость (n. alicui impendet Sl); необходимость (n. miserrima VP); принуждение ( alicui necessitudinem imponere C)
    2) стеснённое положение, чрезвычайные обстоятельства (rerum necessitudine coactus Sl)
    3) неразрывная связь, тесная зависимость ( rerum C)
    4)
    а) близкие отношения, тесная дружба
    б) родство (n. quaestoris cum praetore C; n. familiaritasque C)
    5) pl. родственники, друзья Su, PJ, Amm

    Латинско-русский словарь > necessitudo

  • 9 necessitudo

    1) необходимость (1. 5 pr. D. 49, 16). 2) связь родства или свойства (1. 12 D. 1, 1. 1. 2 D. 6, 6. 1. 50 § 3 D. 30. 1. 24 D. 37, 5. 1. 5 § 1 D. 42, 4. 1. 176 § 1 D. 50, 17. 1. 34 C. 9, 9);

    pietas, vinculum necessitudinis (1. 1 § 7. 1. 9 D. 26, 10);

    necess. sanguinis (1. 6 C. 5, 43. 1. 2 C. 8, 48);

    consanguinitatis (1. 13 C. 4, 19).

    3) родственники, друзья (1. 3 § 3 D. 22, 1. 1. 28 § 8 D. 48, 19);

    necess. propinquorum = propinqui (1. 4 C. 1, 3).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > necessitudo

  • 10 coniunctio

    coniūnctio, ōnis, f. (coniungo), die Verbindung, der Zusammenhang, 1) die räumliche, c. portuum, Cic. Verr. 4, 117: si (caro) coniunctione corporis fovetur (Ggstz. si caro alienata est, d.i. alle Lebenstätigkeit verloren hat), Cels. 5, 26. no. 23. – meton., der Komplex, c. tectorum, Cic. de rep. 1, 41. – 2) die äußere od. innere übh.: a) lebl. Subjj.: α) im allg.: c. ignis et umoris, Varr. LL.: coniunctio confusioque naturae, Cic.: quaedam convenientia et coniunctio naturae, quam vocant συμπάθειαν, Cic. – m. Ang. womit? durch cum m. Abl. od. durch inter se, zB. c. mentis cum externis mentibus, Cic.: inoffensa atque indubitata litterarum inter se c., Quint. – β) als t. t.: αα) als rhet. t. t., die Verbindung der Rede, zB. Cic. part. or. 21. – als rhet. Fig., die Konjunktion (griech. ζεῦγμα), Cornif. rhet. 4, 38. – ββ) als t. t. der Logik, die Begriffsverbindung, Ideenverbindung (gr. συμπεπλεγμένον bei den Stoikern), c. syllogismi, Gell.: quae coniunctio, quae diiunctio vera est, was folgerecht zu verbinden, was zu trennen sei, Cic.: ergo haec quoque coniunctio est ex repugnantibus, Cic.: im Plur., deinde addunt coniunctionum negantiam, Cic. – γγ) als gramm. t. t., konkret, das Bindewort, die Verbindungspartikel, Konjunktion, c. expletiva, Serv.: coniunctiones et praepositiones, Sen.: sequitur coniunctio, Quint.: dissolutum est, quod coniunctionibus verborum e medio sublatis, separatis partibus effertur, Cornif. rhet.: quae (figura) quia coniunctionibus caret, dissolutio vocatur, Quint.: cum demptis coniunctionibus dissolute plura dicuntur, Cic.: neque coniunctiones saepius iterare dubitavit, Suet. – u. der Bindestrich coniunctio, ›hyphen‹, quae coniunctio dicitur, Prisc. de accent. § 6. p. 520, 8 K. – b) lebender Wesen, die gesellige Verbindung, Beziehung in Staat u. Familie, bei Ang. mit wem? durch Genet. od. durch cum m. Abl.; bei Ang. zwischen wem? durch inter m. Akk., α) im allg.: societas coniunctioque humana, Cic.: communitas coniunctioque humana, Cic.: coniunctio inter homines hominum et quasi quaedam societas et communicatio utilitatum, Cic.: nos ad coniunctionem congregationemque hominum et ad naturalem communitatem sumus nati, Cic.: commune autem animantium omnium est coniunctionis appetitus (Geselligkeitstrieb) procreandi causā, Cic. – v. politischen Verhältnis, guten Vernehmen mit jmd., haec nostra c., haec conspiratio in republica bene gerenda, Cic.: citius cum eo veterem coniunctionem dirimere, quam novam conciliare, Cic.: illam Caesaris coniunctionem defugere, Cic.: Pompeium a Caesaris coniunctione avocare, Cic.: ab huius ordinis (mit diesem Stande) coniunctione depulsi, Cic. – v. nachbarlichen, nostra municipia coniunctione etiam vicinitatis moventur, die nachbarliche Verbindung (in der man mit ihnen steht), Cic. – v. kollegialischen, quaesturae c., Cic.: c. tua cum collega concordiaque vestra, Cic. – v. geselligen, freundschaftlichen im Privatleben, summa nostra c. et familiaritas, Cic.: paterna necessitudo et c., Cic.: c. benevolentiae, Cic.: im Plur., novae coniunctiones, Cic.: coniunctiones necessariorum tuorum, Cic. – β) die Verbindung durch Geburt, Heirat, die Familienverbindung, Verschwägerung, Verwandtschaft, c. nuptialis, Varr.: coniunctiones fratrum, consobrinorum sobrinorumque, Cic.: c. sanguinis, Cic.: c. affinitatis, Cic. – amicitiae coniunctionisque necessitudo, Cic.: quae coniunctio necessitudinem eorum sanxit, Nep.: spero et opto nobis coniunctionem voluptati fore, Cic.: coniunctione Caesaris dignum credi, V. mit dem C., Tac. ann. 4, 39.

    lateinisch-deutsches > coniunctio

  • 11 coniunctio

    coniūnctio, ōnis, f. (coniungo), die Verbindung, der Zusammenhang, 1) die räumliche, c. portuum, Cic. Verr. 4, 117: si (caro) coniunctione corporis fovetur (Ggstz. si caro alienata est, d.i. alle Lebenstätigkeit verloren hat), Cels. 5, 26. no. 23. – meton., der Komplex, c. tectorum, Cic. de rep. 1, 41. – 2) die äußere od. innere übh.: a) lebl. Subjj.: α) im allg.: c. ignis et umoris, Varr. LL.: coniunctio confusioque naturae, Cic.: quaedam convenientia et coniunctio naturae, quam vocant συμπάθειαν, Cic. – m. Ang. womit? durch cum m. Abl. od. durch inter se, zB. c. mentis cum externis mentibus, Cic.: inoffensa atque indubitata litterarum inter se c., Quint. – β) als t. t.: αα) als rhet. t. t., die Verbindung der Rede, zB. Cic. part. or. 21. – als rhet. Fig., die Konjunktion (griech. ζεῦγμα), Cornif. rhet. 4, 38. – ββ) als t. t. der Logik, die Begriffsverbindung, Ideenverbindung (gr. συμπεπλεγμένον bei den Stoikern), c. syllogismi, Gell.: quae coniunctio, quae diiunctio vera est, was folgerecht zu verbinden, was zu trennen sei, Cic.: ergo haec quoque coniunctio est ex repugnantibus, Cic.: im Plur., deinde addunt coniunctionum negantiam, Cic. – γγ) als gramm. t. t., konkret, das Bindewort, die Verbindungspartikel, Konjunktion, c. expletiva, Serv.: coniunctiones et praepositiones, Sen.: sequitur coniunctio, Quint.: dissolutum est, quod
    ————
    coniunctionibus verborum e medio sublatis, separatis partibus effertur, Cornif. rhet.: quae (figura) quia coniunctionibus caret, dissolutio vocatur, Quint.: cum demptis coniunctionibus dissolute plura dicuntur, Cic.: neque coniunctiones saepius iterare dubitavit, Suet. – u. der Bindestrich , ›hyphen‹, quae coniunctio dicitur, Prisc. de accent. § 6. p. 520, 8 K. – b) lebender Wesen, die gesellige Verbindung, Beziehung in Staat u. Familie, bei Ang. mit wem? durch Genet. od. durch cum m. Abl.; bei Ang. zwischen wem? durch inter m. Akk., α) im allg.: societas coniunctioque humana, Cic.: communitas coniunctioque humana, Cic.: coniunctio inter homines hominum et quasi quaedam societas et communicatio utilitatum, Cic.: nos ad coniunctionem congregationemque hominum et ad naturalem communitatem sumus nati, Cic.: commune autem animantium omnium est coniunctionis appetitus (Geselligkeitstrieb) procreandi causā, Cic. – v. politischen Verhältnis, guten Vernehmen mit jmd., haec nostra c., haec conspiratio in republica bene gerenda, Cic.: citius cum eo veterem coniunctionem dirimere, quam novam conciliare, Cic.: illam Caesaris coniunctionem defugere, Cic.: Pompeium a Caesaris coniunctione avocare, Cic.: ab huius ordinis (mit diesem Stande) coniunctione depulsi, Cic. – v. nachbarlichen, nostra municipia coniunctione etiam vicinitatis moventur, die nach-
    ————
    barliche Verbindung (in der man mit ihnen steht), Cic. – v. kollegialischen, quaesturae c., Cic.: c. tua cum collega concordiaque vestra, Cic. – v. geselligen, freundschaftlichen im Privatleben, summa nostra c. et familiaritas, Cic.: paterna necessitudo et c., Cic.: c. benevolentiae, Cic.: im Plur., novae coniunctiones, Cic.: coniunctiones necessariorum tuorum, Cic. – β) die Verbindung durch Geburt, Heirat, die Familienverbindung, Verschwägerung, Verwandtschaft, c. nuptialis, Varr.: coniunctiones fratrum, consobrinorum sobrinorumque, Cic.: c. sanguinis, Cic.: c. affinitatis, Cic. – amicitiae coniunctionisque necessitudo, Cic.: quae coniunctio necessitudinem eorum sanxit, Nep.: spero et opto nobis coniunctionem voluptati fore, Cic.: coniunctione Caesaris dignum credi, V. mit dem C., Tac. ann. 4, 39.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > coniunctio

  • 12 absolutus

    1. absolūtus, a, um
    part. pf. к absolvo
    2. adj.
    1) законченный, полный ( annus PM)
    2) доведённой до (достигший) совершенства, совершенный (perfectus atque a. C)
    3) независимый, самостоятельный ( causa Dig); неограниченный, абсолютный, безусловный ( necessitudo C)
    4) грам. абсолютный, т. е. употребляемый без дополнения ( verbum); самостоятельный ( ablativus); положительный ( gradus) или стоящий в положительной степени ( adjectivum)

    Латинско-русский словарь > absolutus

  • 13 simplex

    icis adj. [одного корня с semel ]
    1) простой, несоставной (tibia H; verba Q — ср. 6.); чистый, несмешанный ( aqua O); неразветвлённый или прямой ( iter C); несложный ( causa C); ординарный, несдвоенный ( ordo L)
    2) неизменный, постоянный ( fortuna Nep)
    3) простой, обыкновенный, обычный (mors Sl, Sen etc.)
    4) прямой, безусловный ( necessitudo C)
    5) независимый, самостоятельный (quaedam sunt in rebus simplicia, quaedam copulata C)
    6) естественный, безыскусственный, простой (cibus PM; modus Aeolius Ap); прямодушный, правдивый, честный (vir apertus et s. C; verba Su — ср. 1.)
    mente simplicissimā Pt — в душевной простоте, простодушно, без задних мыслей
    7) безобидный, незлобивый ( cervus PM)

    Латинско-русский словарь > simplex

  • 14 absolutus

    absolūtus, a, um, PAdj. m. Comp. u. Superl. (v. absolvo), I) in sich abgeschlossen, vollständig, vollkommen (gew. verb. absolutus et perfectus, perfectus atque absolutus = höchst vollkommen), vita, Cic.: philosophus, Cic.: conversiones (Perioden), Cic.: absolutius os, Quint.: argumentatio absolutissima et perfectissima, Cornif. rhet. 2, 28. – II) von nichts anderem abhängig, für sich bestehend, keiner nähern Bestimmung bedürfend, unbedingt, ohne Einschränkung, absolut, causa, Cic.: necessitudo, Cic.: donatio, ICt. – dah. als gramm. t.t., nomen abs., das ohne Beisatz einen vollständigen Sinn gibt (zB. deus), Prisc. – verbum abs., bei Prisc. das keinen Kasus bei sich hat, bei Diomed. dem inchoativum entgegengesetzt, das eine vollkommene Handlung u. nicht wie dieses das Werden der Handlung bezeichnet. – adiectivum abs., das im Positiv steht (Ggstz. comparativum, das im Komparativ steht), Quint.: u. gradus abs., Positiv (Ggstz. gr. comparativus, superlativus), Diom.: u. absoluta species = Perfektum, Mart. Cap. 3, 314.

    lateinisch-deutsches > absolutus

  • 15 contubernium

    contubernium, iī, n. (con u. taberna), I) abstr. die Gemeinschaft einer taberna, 1) die Zeltgenossenschaft, Zeltkameradschaft der Soldaten, a) im engern Sinne: erant decani decem militibus propositi, qui nunc caput contubernii (Korporal) vocantur, Veget. mil. 2, 8; vgl. 2, 13. – b) im weitern Sinne: α) vom Zusammenleben mit Soldaten übh., legionum (mit den L.), Tac. ann. 1, 41: militum (mit den S.), Tac. hist. 2, 80. – β) v. nähern Umgang des jungen vornehmen Römers mit dem Prätor (s. contubernālis no. I, b, α), contubernii necessitudo, Cic.: patris contubernio (im militärischen Gefolge des V.) ibidem militare, Sall. – Ironisch, c. muliebris militiae, vom Zusammenleben, vom vertrauten Umgang mit einer Buhlerin, Cic. Verr. 5, 104. – 2) die Wohnungsgemeinschaft, Haus-und Tischfreundschaft u. übh. der nähere Umgang, a) übh., mit Verwandten, Freunden, Schülern usw., arto contubernio intime iunctus, Apul.: primum in matris, deinde Liviae Augustae proaviae suae contubernio mansit, Suet.: ut tot tantisque dotibus villulae nostrae maxima commendatio ex tuo contubernio accedat, Plin. ep.: Metrodorum et Polyaenum magnos viros non schola Epicuri, sed contubernium fecit, Sen. – Übtr.: α) von der Wohnungsgemeinschaft der Tiere mit Menschen, si hominis contubernium passa est (bestia immanis), Sen. de ira 3, 8, 2: u. der Tiere mit Tieren, fortuitum c., Phaedr. 2, 4, 4. – β) im Bilde, v. Abstr., adeo felicitatis et moderationis dividuum contubernium est, so selten wohnen G. u. M. unter einem Dache zusammen, Val. Max.: necesse est assidua sit in tam magno vitiorum contubernio rixa, in einer so großen Gesellschaft von Lastern, Sen. – b) die geschlechtliche Wohnungsgemeinschaft = die wilde Ehe, Zuhälterschaft, das Konkubinat, sowohl des Sklaven mit einer Sklavin (die in Rom allein mögliche Art der Ehe zwischen Sklaven), Col. u.a., als auch (im Ggstz. zu conubium) des Freien mit einer Buhlerin usw., Curt. u.a. (vgl. Mützell Curt. 5, 5 [19], 20): u. = Ehe übh., Ambros. de off. 3, 19, 110. – II) concr. die gemeinschaftliche taberna, 1) das gemeinschaftliche Zelt, deponere in contubernio arma, Caes.: milites progrediuntur contuberniis, Tac.: non capit idem contubernium virum fortem et victum, Sen. – 2) die gemeinschaftliche Wohnung, insbes. eines in wilder Ehe lebenden Sklavenpaares, contubernio servi publici abditus, Tac. hist. 1, 43. – übtr., der Bienen, Plin. 11, 26.

    lateinisch-deutsches > contubernium

  • 16 defendo

    dē-fendo, fendī, fēnsum, ere (de und *fendo, vgl. offendo), wegstoßen, I) fernhaltend, abwehrend = fernhalten, abhalten, abwehren, abweisen, einer Sache Einhalt tun, def. ictus ac repellere (v. Tüchern), Caes.: nimios solis ardores (v. Weinstocke), Cic.: frigus (v. der Toga), Hor.: inopiam in egenis rebus (v. Getreide), Col.: def. bellum, defensiv verfahren (Ggstz. inferre bellum), Caes.: iniuriam, Cic.: non def. iniuriam neque propulsare, Cic.: def. civium pericula, Cic. – m. Abl. wodurch? def. ignem culmo aut fronde, Sen.: omnes res, quibus ignis iactus et lapides defendi possunt, Caes.: cum vi vis illata defenditur, Cic. – mit Dat. wem? iniuriam his foribus (Dat.), Plaut.: solstitium pecori, Verg.: alci dominae infames noctes, Prop. – mit ab u. Abl. wovon? palliolo frigus a capite, Rutil. Lup.: hostes a pinnis facillime, Claud. Quadrig. fr.: proximus a tectis ignis defenditur aegre, Ov. – mit pro u. Abl., vim suorum (= suis illatam) pro suo periculo, anstatt der eigenen G. = ganz wie ihre eigene G., Caes. b. c. 3, 110, 4. – absol. = Einhalt tun (bei einem Brande), Tac. ann. 15, 38. Suet. Ner. 43, 1.

    II) verteidigend = verteidigen, schützen, aufrecht erhalten, erretten, bewahren (dah. verb. tueri et defendere, def. ac tegere, def. et protegere; Ggstz. oppugnare, impugnare, bekämpfen, deserere, im Stiche lassen), 1) im allg.: α) übh.: def. alqm, Caes.: se, Val. Max.: sui defendendi causā telo uti, Cic.: def. domini caput, Cic.: domum ac penates suos illo oppugnante, Cic.: rem publicam, Cic. – mit Abl. womit? def. iure se potius quam armis, Cic.: se telo, Cic.: sua tecta custodiis vigiliisque, Cic.: aedes Vestae vix defensa est (gegen den Brand geschützt) tredecim maxime servorum operā, Liv. – m. ab u. Abl. wovor? prata a pecore, Col.: vestes a tineis (von Kräutern), Plin.: teneras a frigore myrtos, Verg.: gladio se a multitudine, Sall.: infantem a feris alitibusque, Iustin.: vitam ab inimicorum audacia telisque, Cic.: alqm ab eo periculo, Cic.: alqm ab iniuria alcis, Caes. – im Passiv, quid a Pyrrho, Hannibale Philippoque et Antonio defensum est (gerettet, bewahrt worden) aliud quam libertas etc., Sall. hist. fr. 1, 41 (45), 4. – ohne Objekt, quod et ab incendio lapis et ab ariete materia defendit, Caes. – ganz absol., duo adulescentes filii, qui et sentire et defendere (sich zur Wehr setzen) facile possent, Cic. Rosc. Am. 64. – quasi ibi plus possit audacia, ubi ad defendendum opes minores sunt, wo die Verteidigungsmittel geringer sind, Sall. – β) als milit. t. t.: def. Caesarem, Caes.: Aeduos, Caes.: castra, Caes.: moenia, Sall.: moenia ipsa sese defendebant, Liv. – m. Abl. womit? def. se armis, se manu, Caes.: urbem captam non ferro defendisse (zu verteidigen gesucht haben), sed auro redemisse, Iustin. – m. contra od. adversu s u. Akk., senatum contra Antonium (v. den röm. Legionen ), Cic.: se armis adversus Abrupolim, socium populi Romani, Liv. – mit ab u. Abl. wovor? wogegen? se suaque ab iis, Caes.: castra ab hostibus duplici fossā, Hirt. b. G.: per hunc illa (Macedonia) a Thracum adventu ac depopulatione defensa est, Cic. – ohne Objekt, etiamsi ab hoste defendant, Cic. – ganz absol. = sich zur Wehr setzen, cum iam defenderet nemo, Caes.: oppidum paucis defendentibus (obgleich nur usw.) expugnare non potuit, Caes.

    2) durch Rede od. Schrift eine Person od. deren Sache verteidigen, in Schutz nehmen, verfechten, vertreten, sich jmds. od. einer Sache annehmen, sich für jmd. od. etw. verwenden, jmd. od. etw. rechtfertigen, a) gegen Angriffe, Beeinträchtigung, Beschuldigung, Anklage usw., bes. v. Patron, Vertreter, α) übh., sowohl im Privat- als auch im Staatsleben (Ggstz. impugnare, oppugnare), utrum impugnatis plebem an defenditis, Liv.: Nysaeos diligentissime tueri ac defendere, Cic.: acta illa Caesaris, quae neque oppugnavi antea neque defendi, Cic.: def. optimatium partes, Suet.: eius (provinciae) iura fortunasque, Cic. – m. contra u. Akk., alqm contra inimicos suos, Cic.: suam salutem contra illius impetum (Ausfall) in se crudelissimum, Cic. – m. adversus u. Akk., se adversus populum Romanum (dem röm. V. gegen über), Cic. Phil. 1, 6, 13. – m. folg. ut u. Konj., me id maxime defendisse, ut ii vincerent, qui vicerunt, Cic.: mihi in Cumano diligentissime se, ut annui essemus, defensurum receperat, Cic. – β) als gerichtl. t. t., vor Gericht, sowohl den Kläger usw. gegen Beeinträchtigung als den Beklagten usw. gegen Beschuldigung, Anklage (Ggstz. accusare), def. homines sublevareque, Cic.: amicum, Cic.: Sex. Roscium parricidii reum, Cic.: provinciam Siciliam totam, Cic.: vitam salutemque totius provinciae, Cic.: def. tabulas testamenti, Val. Max.: rem M. Tullii, Cic.: P. Sullae causam, Cic.: P. Sullae innocentiam, Cic.: iustitiam (die G. = den Gerechten), Cic.: improbitatem, Cic. – u. def. crimen, eine Anklage, einen Anklagepunkt verteidigen = (durch Verteidigungsgründe) widerlegen, sich od. (v. Anwalt) den Beklagten von einer Beschuldigung reinigen, gegen eine B. rechtfertigen (v. Beklagten od. dessen Verteidiger [Ggstz. probare crimen, v. Ankläger]; vgl. Drak. Liv. 38, 49, 6), zB. crimen navale, Cic.: crimen istius coniurationis, Cic.: insidiarum Eumeni factarum crimen et maximā curā et minime probabiliter, Liv.: ebenso noxiam, Ter. Phorm. 225. – m. nähern Angaben, alqm de ambitu, Cic.: alqm in iudiciis, Nep.: alqm in capitis periculo, Cic.: D. Matrinium apud M. Iunium Q. Publicium praetores, Cic.: regem contra atrocissimum crimen, Cic.: contra hunc iudicio privato causam alcis, Cic.: causam istam contra (im Widerspruche mit) facta tua et contra scripta, Cic.: orabat, ut te contra suum patrem, si sestertium sexagiens peteret, defenderem, Cic.: alqm adversus Hiempsalem regem enixe, Suet.: alqm adversus petentem doli mali exceptione, Gaius inst.: adversus hanc actionem non defendi, Gaius inst.: neque in ea (defensione) factum ipsum per se defenditur, sed ex aliqua utilitate aut rei publicae aut hominum multorum aut etiam ipsius adversarii, Quint. – dah. prägn. = zu seiner Verteidigung( Rechtfertigung) sagen, zu seiner Verteidigung od. Rechtfertigung ( als Verteidigungsgrund) vorbringen od. anführen od. erklären, zu seiner Verteidigung ( Rechtfertigung) behaupten od. geltend machen, die Sache od. sich mit dem u. dem zu rechtfertigen suchen (vgl. Halm Cic. Mur. 5. Fabri Liv. 21, 18, 2. Madvig Emend. Liv. p. 384), tu mihi ita defendas: ›non est ista Verri numerata pecunia‹, Cic. – m. allg. Acc. des Neutr. eines Pronom., haec te dicere aequum fuit et id defendere, Ter.: quid enim defendit? Cic.: provideo enim, quid sit defensurus Hortensius, Cic.: cui si etiam id, quod defendit, velim concedere, tamen etc., Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., id aliorum exemplo se fecisse defendit, Cic.: hoc recte ac iure factum esse defendit, Cic.: ille nihil ex his sponte susceptum, sed principi paruisse (se) defendebat, Tac.: hunc tu igitur imperatorem esse defendis? Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., necessitudo autem infertur, cum vi quādam reus id, quod fecerit, fecisse defenditur, wenn zur Verteidigung des Beklagten gesagt wird, er habe usw., Cic. de inv. 2, 98.

    b) eine Behauptung, Ansicht gegen Widerspruch u. Mißbilligung verteidigen, verfechten, behaupten, nachweisen od. nachzuweisen suchen (Ggstz. oppugnare, improbare, repudiare), def. sententiam, Cic.: rem def. in suis disputationibus (Ggstz. oppugnare), Cic.: haec improbantur a Peripateticis, a Stoicis defenduntur, Cic.: haec ipsa, quae a me defenduntur, didicit apud Philonem tam diu, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., quasi vero ille (Plato) aut factum id esse aut fieri potuisse defendat, Cic.: utilitatem ex laude nasci defendet, Cic.: im Passiv, gravissime et verissime defenditur numquam aequitatem ab utilitate posse seiungi, Cic. – mit folg. indir. Fragesatz, quae cur non cadant in sapientem, non est facile defendere (nachzuweisen), Cic. de fin. 2, 117.

    B) übtr.: 1) eine Stellung, Obliegenheit, Rolle behaupten, einnehmen, durchführen, ne locum suum, quem adhuc honestissime defendit, obtineat, Cic.: def. commune officium censurae, Cic.: actorum partes officiumque virile (v. Chor in der Tragödie), Hor.: vicem rhetoris atque poëtae, Hor.: semper alterum in acie cornu defenderat, hatte befehligt, Curt. – 2) als jurist. t. t., etwas gerichtlich in Anspruch nehmen, hereditatem ex testamento sibi, ICt.: usum fructum, possessionem, ICt.: alqm in libertatem, einen (Sklaven) für frei erklärt wissen wollen, ICt. – od. etw. gerichtlich anhängig machen, gerichtlich verfolgen, mortem od. necem alcis, ICt. – / Parag. Infin. defendier, Verg. Aen. 8, 493. Iuven. 15, 157. Sulpiciae sat. 51.

    lateinisch-deutsches > defendo

  • 17 idem

    ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od. que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – / In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq.

    lateinisch-deutsches > idem

  • 18 simplex

    simplex, plicis (indogerm. sem, eins, vgl. semel u. septemplex), aus einem Teile, Bestandteile, bestehend u. dgl., einfach, griech. ἁπλοῦς (Ggstz. duplex, triplex, multiplex, mixtus etc.), I) eig.: a) im Ggstz. zum Zusammengesetzten, Vermischten u. dgl., fistula (Ggstz. fistula duplex, multiplex), Cels.: scansio simplex (Ggstz. scansio duplicata), Varro LL.: putamen loculosum aut simplex, Plin.: tibia tenuis simplexque foramine pauco, Hor.: iter (auditus) s. et directum (Ggstz. flexuosum), Cic.: villus s. (Ggstz. crispiores iubae), Plin.: s. cursus venarum, Plin. – cortex multiplex tunicis, ut tiliae; quibusdam simplex, ut fico, Plin. – s. natura animantis (Ggstz. concreta ex pluribus naturis), Cic.: u. so s. natura (Ggstz. mixta, conexa), Cic.: cibus, Plin.: ius, Hor.: aqua, reines W., Ov.: verba, voces, einfache (Ggstz. verba composita, voces compositae), Quint.: Abl. simplici, auf einfache Weise, Apic. 5, 204. – b) im Ggstz. zu dem in mehrere Abteilungen Zerfallenden, einfach, ein, acies, Auct. b. Afr.: simplicibus ordinibus instructis, Auct. b. Alex.: simplici ordine urbem intrare, in einer Reihe, Liv.: herba simplici caule, Plin. – c) im Ggstz. zu dem der Zahl nach aus mehr als einer Einheit Bestehenden, einfach, ein einzig, ein, argumentum, Ter.: plus vice simplici, mehr als einmal, Hor.: non s. vulnus, Ov. – II) übtr.: A) übh.: a) im Ggstz. zum Zusammengesetzten, Gemischten usw.: genus rei publicae (Ggstz. triplex u. conflatum ex omnibus), Cic.: simulacra (Ggstz. mixta), Quint.: causa, Cic., Ggstz. coniuncta, perplexa, Quint. – b) im Ggstz. zum Besonderen usw.: genus mortis, einfache T. (ohne besondere Martern, wie Folter, Kreuzigung), Liv.: so auch mors, Sall. fr., Sen. u.a.: res, einfache (= ohne besondere Schwierigkeit), Cic.: necessitudo, unbedingte, Cic.: quaedam sunt in rebus simplicia (unbedingt, unabhängig), quaedam copulata (bedingt, abhängig), Cic. – simplex est manere (sc. filium), illud (sc. in Hispaniam ire) anceps, ohne weitere Gefahr, Cic. ad Att. 12, 7, 1. – c) im Ggstz. zum Verschiedenen od. Vielartigen: unum est et s. iudicium aurium, Cic.: s. officium atque una est bonorum omnium causa, Cic.: quantitas simplicior, qualitas magis varia est, Quint.: facilius in iis simpliciusque iudicium, quae etc., Quint.: materia simplicissima (Ggstz. multiplex), Quint. – d) im Ggstz. zum Verbundenen, einfach = einzeln, verba (Ggstz. coniuncta), Cic. – e) im Ggstz. zum Gekünstelten, Gesuchten, Versteckten, einfach, natürlich, ratio veritatis, Cic.: res aperta et simplex, Cic.: illa ἀφέλεια simplex et inaffectata, Quint.: rectae simplicesque manus (Hiebe), Ggstz. aversae tectaeque, Quint.: simplex ac nuda veritas, Lact. – B) insbes., moralisch einfach, schlicht, gerade, aufrichtig, offen u. ehrlich, ohne Falsch, na türlich, bieder, arglos, unbefangen, harmlos (s. Nipperd. Tac. ann. 1, 69. Fritzsche Hor. sat. 1, 3, 52), a) v. leb. Wesen u. deren Gemüt usw.: vir apertus et s., Cic.: Naevius, Hor.: cervus, animal, Plin.: regio (= incolae regionis), Cic.: animus apertus ac s., Cic.: tuus erga me animus s. atque amicus, Mat. in Cic. ep. – simplicior quis est etc., Hor.: dux simplicissimus, Vell.: mens simplicissima, Plin. – b) v. Lebl.: (vir) simplici virtute, Vell.: verba, Suet.: cogitationes, Tac.: non enim simplices eae curae, Tac. – nihil simplex, nihil sincerum, Cic. – / Abl. Sing. gew. simplicī, nur bei Dichtern im daktylischen Versmaß auch simplice, s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 77.

    lateinisch-deutsches > simplex

  • 19 proximus

    proximus (proxumus), a, um [superl. de propis, inusité - compar. propior] [st2]1 [-] qui est très près, qui est le plus près, le plus proche, très proche. [st2]2 [-] le plus rapproché (dans le passé ou dans l'avenir); le dernier ou le prochain, le suivant. [st2]3 [-] qui est à portée de la main, sous la main, facile, clair, évident. [st2]4 [-] le plus proche (parent), le plus intime.    - proximus vicinus, Cic.: le plus proche voisin.    - de proximo senatus consulto disserere, Plin. Ep. 6: parler du dernier sénatus-consulte.    - proxima nocte: - [abcl]a - la nuit dernière. - [abcl]b - la nuit suivante.    - proxima superiore nocte: [la nuit toute proche et précédente] = l'avant-dernière nuit.    - triduo proximo in provinciam proficisci, Liv. 29: partir dans les trois jours pour sa province.    - proximus + dat.: le plus proche de.    - Belgae... proximi sunt Germanis, Caes. B. G. 1: les Belges sont les plus proches voisins des Germains.    - morti proximus: qui touche à la fin de sa vie.    - proximus huic, longo sed proximus intervallo, Virg. En. 5: le plus proche de celui-ci, mais à une grande distance.    - secunda (personna) ita, ut proxima esset Epaminondae, Nep.: le second personnage, mais de manière à être presque l'égal d'Epaminondas.    - proximus + acc.: le plus proche de, le plus près de.    - proximus mare: le plus près de la mer.    - proximi Hispaniam Mauri sunt, Sall. J.: les peuples les plus rapprochés de l'Espagne sont les Maures.    - qui te proximus est, Plaut.: qui se tient tout près de toi.    - proximus ab + abl.: le plus proche de, le plus près de.    - proximus ab aliqua re: le plus près de qqch.    - proximum est, ut doceam, deorum providentiâ mundum administrari, Cic. N. D. 2, 29, 73: [le tout dernier point est que je montre] = il me reste à montrer que le monde est dirigé par la providence des dieux.    - vero (dat.) proximum + prop. inf. Liv. 2: l'hypothèse la plus vraisemblable est que...    - proximum bello quod erat, Liv. 33: ce qui ressemblait beaucoup à une guerre.    - subst. - proximi, ōrum, m.: - [abcl]a - les proches (parents ou amis). - [abcl]b - les voisins (immédiats), les limitrophes.    - subst. - proximum, i, n.: le voisinage, les environs, la proximité.    - e (ex, de) proximo: du voisinage, d'à côté.    - in proximo: dans le voisinage, tout près.    - placuit egredi in litus et ex proximo adspicere, Plin. Ep.: on décida de s'approcher du rivage et de voir de tout près.    - nostin' hunc senem Euclionem ex proximo pauperculum? Plaut. Aul.: connais-tu le vieil Euclion, le pauvre homme d'à côté.    - aquam hinc de proximo rogabo, Plaut. Rud.: je demanderai de l'eau, ici, à côté.    - non visam uxorem Pamphili, quom in proxumo hic sit aegra? Ter. Hec.: je n'irais pas voir la femme de Pamphile quand elle est malade, ici, tout près?    - proxima continentis: les points les plus voisins du continent.    - voir proximo.
    * * *
    proximus (proxumus), a, um [superl. de propis, inusité - compar. propior] [st2]1 [-] qui est très près, qui est le plus près, le plus proche, très proche. [st2]2 [-] le plus rapproché (dans le passé ou dans l'avenir); le dernier ou le prochain, le suivant. [st2]3 [-] qui est à portée de la main, sous la main, facile, clair, évident. [st2]4 [-] le plus proche (parent), le plus intime.    - proximus vicinus, Cic.: le plus proche voisin.    - de proximo senatus consulto disserere, Plin. Ep. 6: parler du dernier sénatus-consulte.    - proxima nocte: - [abcl]a - la nuit dernière. - [abcl]b - la nuit suivante.    - proxima superiore nocte: [la nuit toute proche et précédente] = l'avant-dernière nuit.    - triduo proximo in provinciam proficisci, Liv. 29: partir dans les trois jours pour sa province.    - proximus + dat.: le plus proche de.    - Belgae... proximi sunt Germanis, Caes. B. G. 1: les Belges sont les plus proches voisins des Germains.    - morti proximus: qui touche à la fin de sa vie.    - proximus huic, longo sed proximus intervallo, Virg. En. 5: le plus proche de celui-ci, mais à une grande distance.    - secunda (personna) ita, ut proxima esset Epaminondae, Nep.: le second personnage, mais de manière à être presque l'égal d'Epaminondas.    - proximus + acc.: le plus proche de, le plus près de.    - proximus mare: le plus près de la mer.    - proximi Hispaniam Mauri sunt, Sall. J.: les peuples les plus rapprochés de l'Espagne sont les Maures.    - qui te proximus est, Plaut.: qui se tient tout près de toi.    - proximus ab + abl.: le plus proche de, le plus près de.    - proximus ab aliqua re: le plus près de qqch.    - proximum est, ut doceam, deorum providentiâ mundum administrari, Cic. N. D. 2, 29, 73: [le tout dernier point est que je montre] = il me reste à montrer que le monde est dirigé par la providence des dieux.    - vero (dat.) proximum + prop. inf. Liv. 2: l'hypothèse la plus vraisemblable est que...    - proximum bello quod erat, Liv. 33: ce qui ressemblait beaucoup à une guerre.    - subst. - proximi, ōrum, m.: - [abcl]a - les proches (parents ou amis). - [abcl]b - les voisins (immédiats), les limitrophes.    - subst. - proximum, i, n.: le voisinage, les environs, la proximité.    - e (ex, de) proximo: du voisinage, d'à côté.    - in proximo: dans le voisinage, tout près.    - placuit egredi in litus et ex proximo adspicere, Plin. Ep.: on décida de s'approcher du rivage et de voir de tout près.    - nostin' hunc senem Euclionem ex proximo pauperculum? Plaut. Aul.: connais-tu le vieil Euclion, le pauvre homme d'à côté.    - aquam hinc de proximo rogabo, Plaut. Rud.: je demanderai de l'eau, ici, à côté.    - non visam uxorem Pamphili, quom in proxumo hic sit aegra? Ter. Hec.: je n'irais pas voir la femme de Pamphile quand elle est malade, ici, tout près?    - proxima continentis: les points les plus voisins du continent.    - voir proximo.
    * * *
        Proximae fundo aedes. Terent. La plus prochaine maison.
    \
        Proximus ad dominam sedeto. Ouid. Assieds toy tout aupres de, etc.
    \
        In proximum annum transferre. Cic. Prochainement ensuyvant.
    \
        Proximis superioribus diebus. Cic. Les jours dernierement et prochainement passez.
    \
        His mensibus sex proximis. Terent. Ces six mois prochainement passez.
    \
        Proximus vicinus. Cic. Le plus prochain voisin.
    \
        Proximus, superior, primus. Cic. L'autre d'apres.
    \
        Asarum optimum in Ponto, proximum in Phrygia, tertium in illyrico. Plin. Le meilleur d'apres.
    \
        Duobus summis Crasso et Antonio, L. Philippus proximus accedebat, sed longo interuallo, tamen proximus. Cicero. Estoit le plus excellent orateur apres, etc.
    \
        Summa necessitudo honestatis, huic proxima incolumitatis, tertia et leuissima commoditatis. Ci. L'autre d'apres, La seconde.
    \
        Fratre suo Censore, qui proximus ante me fuerat. Cic. Qui avoit esté Censeur immediatement devant moy.
    \
        Proximus a postremo. Cic. Le penultime.
    \
        Proxima ab AEgypto Campania est copia rosae. Plin Apres l'Egypte, il n'y a point de lieu où il y ait plus de roses qu'en la Champagne.
    \
        Quoniam tibi amanti patriam amore nos proximi sumus. Cic. Pourtant que hors mis le pais, il n'y a rien que tu aimes plus que nous.
    \
        Genere mihi proximus. Terent. Mon prochain parent.
    \
        Proximum vino gustu semen. Plin. Qui ha le goust de vin.
    \
        Proximus optimis. Plautus. Qui hante continuellement les bons, Qui est tousjours aupres d'eulx.
    \
        Vero proximum. Horatius. Fort approchant de la verité, Fort vraysemblable.
    \
        Qua cuique proximum erat. Liu. Du costé que chascun estoit le plus pres.
    \
        Proximus sum egomet mihi. Terentius. Je me suis de plus pres, Je suis plus tenu à moy, que aux autres.
    \
        Proximus Pompeium sedebam. Cic. J'estoye assis tout contre Pompee.
    \
        Eamus ad me: ibi proximum est vbi mutes. Terent. C'est le lieu le plus pres où tu puisses changer de robbe.
    \
        Ego huic locum in proximo conduxi. Cic. Aupres.

    Dictionarium latinogallicum > proximus

  • 20 absolutus

    absolūtus, a, um, PAdj. m. Comp. u. Superl. (v. absolvo), I) in sich abgeschlossen, vollständig, vollkommen (gew. verb. absolutus et perfectus, perfectus atque absolutus = höchst vollkommen), vita, Cic.: philosophus, Cic.: conversiones (Perioden), Cic.: absolutius os, Quint.: argumentatio absolutissima et perfectissima, Cornif. rhet. 2, 28. – II) von nichts anderem abhängig, für sich bestehend, keiner nähern Bestimmung bedürfend, unbedingt, ohne Einschränkung, absolut, causa, Cic.: necessitudo, Cic.: donatio, ICt. – dah. als gramm. t.t., nomen abs., das ohne Beisatz einen vollständigen Sinn gibt (zB. deus), Prisc. – verbum abs., bei Prisc. das keinen Kasus bei sich hat, bei Diomed. dem inchoativum entgegengesetzt, das eine vollkommene Handlung u. nicht wie dieses das Werden der Handlung bezeichnet. – adiectivum abs., das im Positiv steht (Ggstz. comparativum, das im Komparativ steht), Quint.: u. gradus abs., Positiv (Ggstz. gr. comparativus, superlativus), Diom.: u. absoluta species = Perfektum, Mart. Cap. 3, 314.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > absolutus

См. также в других словарях:

  • necessitudo — index affinity (family ties) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • necessitudo — /nasesat(y)uwdow/ In the civil law, an obligation; a close connection; relationship by blood …   Black's law dictionary

  • necessitudo — /nasesat(y)uwdow/ In the civil law, an obligation; a close connection; relationship by blood …   Black's law dictionary

  • Hoc unum in nobilitate bonum ut nobilibus imposita necessitudo vedetur, ne a majorum virtute degener… — Hoc unum in nobilitate bonum ut nobilibus imposita necessitudo vedetur, ne a majorum virtute degenerant. См. Чести дворянин не кинет, хоть головушка погинет …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • comperage — Comperage, et Commerage, Lustrica cognitio, Initialis necessitudo, In lustrali piscina propinquitas contracta, Spiritualis necessitudo. B …   Thresor de la langue françoyse

  • parrins — Parrins, et Marrines, Aduocatio initialis, Lustrici parentes, Parentes initiales, Lustrici nuncupatores, Proditores nominis initiali die, Alterius geniturae parentes, Immortalis geniturae mystici parentes. Initiationis arbitri, Mystica… …   Thresor de la langue françoyse

  • Necessitude — Ne*ces si*tude, n. [L. necessitudo, fr. necesse. See {Necessray}.] 1. Necessitousness; want. Sir M. Hale. [1913 Webster] 2. Necessary connection or relation. [1913 Webster] Between kings and their people, parents and their children, there is so… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Sodalitas — Sodalicum, Sodales термины римского сакрального права, имевшие отношение к Sacra publica. Под sodalitas подразумевалось товарищество или группа лиц, бравших на себя заботы о поддержании культа или вновь вводимого, или такого, который не мог… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Римская религия и мифология — Р. религия в своем первоначальном развитии сводилась к анимизму, т. е. вере в одушевление природы. Древние италийцы поклонялись душам умерших, причем главным мотивом поклонения был страх перед сверхъестественной их силой. Этот религиозный страх,… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • чести дворянин не кинет, хоть головушка погинет — За честь хоть голову с плеч. За честь голова гинет. Ср. Noblesse oblige, и он, живя с волками, считает благовременным и благоприличным выть по волчьи. В. Быстренин. Нет общества ( Новости , 26 го окт. 1900). Ср. Знать должна себя помнить, ибо… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Чести дворянин не кинет, хоть головушка погинет — Чести дворянинъ не кинетъ, хоть головушка погинетъ. За честь хоть голову съ плечъ. За честь голова гинетъ. Ср. Noblesse oblige и онъ, живя съ волками, считаетъ благовременнымъ и благоприличнымъ выть по волчьи. В. Быстренинъ. Нѣтъ общества… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»