-
1 volvo
volvī, volūtum, ere1) катать, катить, сбрасывать ( saxa in aliquem Sl); скатывать ( scarabaeus pilas volvit PM)2) med.-pass. кататься, валяться ( in tenebris volvi caenoque Lcr); катиться ( lacrĭmae volvuntur V)3) вращать ( cylindrus volvitur C); поворачивать ( oculos huc illuc C); крутить, кружить, вздымать вихрем, клубитьignem sub naribus v. V — испускать пламя из ноздрейv. orbem L — образовать окружность, стать кругомv. turmas L — сомкнуть отряды в кругut idem in singulos annos orbis volveretur L — поскольку ежегодно повторялся один и тот же круг событий4) валить (на землю), опрокидывать ( multos seminĕces V)volvi arvis (humi) V — упасть (рухнуть, покатиться) на землю5) разворачивать (для чтения), читать ( libros C)6) (бегло) произносить (verba uno spiritu C; facile sententias verbis C)7) обдумывать, обсуждать (multa cum animo suo Sl; plurima per noctem V); лелеять в мыслях (bellum L, T)8) носить в душе, вынашивать, таить в себе, хранитьv. iras in pectore L или irarum fluctūs sub pectore V — быть обуреваемым гневом9) переживать, переносить, испытывать ( tot casūs V)10) просуществовать, прожить (pronos menses H; multa saecula Lcr)11) определять, устраивать, предопределять ( humana negotia QC) -
2 cado
cecidī, casūrus, ere1) падать (in и ad terram C, Q); сваливаться ( ex и de equo C); выпадать (de manibus C; dentes cadunt Pl, Sen etc.; cadunt capilli Pt); ( об атмосферных осадках) падать, идти (imbres cadunt Lcr, Mela; nives cadunt Sen etc.); выпадать, ложиться ( ros cadit Pl и rores cadunt PM); литься, капать, катиться ( lacrimae cadunt Sen); ( о реках) впадать ( in sinum maris L); (о листьях, цветах, плодах) опадать (folia cadunt arbori и ex arbore PM; poma cadunt ramis O); ( о молнии) ударять, поражать (fulmina cadunt Sen, Pt); ( о парусах) убираться ( vela cadunt V); валиться, обрушиваться (vetustate cecidisse C; concussae cadunt urbes Lcr); ( о тенях) падать, ложиться ( majores cadunt de montibus umbrae V); попадать ( in laqueos O)2) ( о небесных светилах) заходить (cadentia sidera V; Arcturus cadens H)sol cadens V — заходящее солнце, тж. запад3) падать, погибать (in acie C и acie O; in proelio Nep; pugnā Canensi L)c. ab aliquo O, T, Su — пасть от чьей-л. руки4) перен. впадать (in servitutem C; ad servitia L; in potestatem alicujus C)in calumniam c. Q — навлечь на себя ложные обвиненияc. in narrationem Q — перебить рассказчикаc. in morbum C — заболеть5) приходиться (на какое-л. время), совпадать (in id saeculum Romuli cecĭdit aetas C)6) подпадатьres, quae sub sensūs (sub oculos, sub aspectum, in conspectum) cadunt C — вещи, бросающиеся в глаза (непосредственно ощутимые, очевидные)sub nullam regulam c. Sen — не подчиняться никакому правилу7) выпадать на долю, доставаться (alicui aliquid cecĭdit C etc.)vota cadunt Tib — желания исполняются, ноomnia vota cadunt Prp (ср. 10.) — все (мои) мечты рушатсяsi quid adversi casurum foret L — если приключится какая-л. беда9)а) падать, понижаться ( prctium cadit L); уменьшаться, убывать, слабеть ( vires cadunt Lcr)c. animo C etc. — падать духомб) ослабевать, утихать (cadit vis venti L; cadit ira L, O, Prp; pelagi cecĭdit fragor V)10) пропадать, погибать (cecĭdit superbum Ilium V; mundi alii nascentes, alii cadentes C)multa renascentur, quae jam cecĭdēre, cadentque quae nunc sunt in honore vocabula H — многие, уже забытые, слова воскреснут и придут в забвение (многие из тех), которые теперь в чести (ср. 6.)11) проваливаться, не иметь успеха (у публики) ( fabula cadit H); проигрывать тяжбу (in judicio C)c. causā C, Dig и formula Q, Sen — проиграть процесс в силу фор мальных нарушений12) подходить, быть свойственнымminime c. in aliquid C — совершенно не вязаться с чем-л.in rerum naturam c. Q — соответствовать природе вещейin consuetudinem alicujus non c. C — не быть в чьих-л. привычках13) оканчиватьсяlitterā m nullum Graecum verbum cadit Q — ни одно греческое слово не оканчивается на м14) быть закалываемым, приноситься в жертву ( ovis cadit deo O)15) ( о женщине) отдаваться, вступать в любовную связь Pl, Tib, Sen -
3 contineo
con-tineo, tinuī, tentum, ēre [con + teneo]1)а) содержать, заключать (aliquid in se Lcr, C)relĭquum spatium mons continet Cs — остальное пространство занимает гораquod rem causamque continet C — то, в чём заключается сущность делаlinea, quae centum continet pedes Q — линия протяжением в сто футов(in) alvo c. C — носить под сердцем ( о беременных)б) pass. contineri складываться, состоять ( venis et nervis et ossibus C)2) держать (aliquid sinistrā manu CC; manum intrapallium O)3) задерживать, удерживать (aliquem a proelio Cs; aliquem in fide L; in officio, exercitum castris, in castris и intra castra Cs; Galliam in pace Hirt); сдерживать, обуздывать ( cupiditates C)c. se ab aliqua re C etc. — удерживаться (воздерживаться) от чего-л.c. se ab и in aliqua libidine Sl, C — не поддаваться страсти (владеть собою)contineo me, ne incognito assentiar C — я воздерживаюсь, ибо не могу согласиться с тем, чего не знаюc. se domi C — не выходить из домуmanūsc. a rixā Pt — не вмешиваться в дракуc. risum C — удерживаться от смехаc. se ab assentiendo C — не давать согласияc. gradum V — остановитьсяc. vocem (linguam) C — молчатьcontĭne te Pt — успокойсяc. animam C (spiritum CC) — затаить дыхание4) подавлять, скрывать ( dolorem L)c. dicta C — не разглашать сказанного5) задерживать6)а) удерживать в повиновении (Macedonas L; exercĭtum C — ср. 3. и 7.; omnem regionem Cs; Etruriam metu L); держать в плену или взаперти (aliquem vinculis Su; beluas saeptis C)catulos catēnis c. Col — держать собак на цепиб) брать в кольцо, окружать (equitatum, hostes L)7) держать, содержать, обнимать, охватывать ( vitam omnem C)montibus (moenibus C) contineri Cs — быть окружённым (окаймлённым) горами (стенами)c. exercitum L — не распылять (не распускать) войска8) сохранять ( rem publicam C); соблюдать, оберегать ( jura C); поддерживать, сохранять ( veterem disciplinam Fl)9) сдерживать, скреплять ( fracturam manu CC); соединять, связывать (vulnus, sc. sutura CC)pons fluminis oppidum continet Cs — мост через реку соединяет обе части городаpars oppidi, mari disjuncta, ponte continetur C — отделённая морем часть города соединяется посредством мостаalicujus hospitio contineri Nep — быть связанным с кем-л. узами гостеприимстваcognatione quādam inter se illae artes continentur C — эти искусства связаны друг с другом каким-то родством10) pass. contineri быть окружённым, ограничиваться -
4 desum
dē-sum, fuī, —, esse1) недоставать, не хватать (inopiae desunt multa, avaritiae omnia PS)aliquando superesse, aliquando d. Sen — то находиться в избытке, то не хвататьnon defuit quod respondereturt deerat qui daret responsum L — было что отвечать, но не было того, кто мог бы дать ответ2) быть недостаточным, неполным или несовершенным (cui si quid adjici potest, defuit Sen)3) не участвовать ( bello C); не присутствовать, отсутствовать ( convivio C)4) упустить ( alicui rei)d. occasioni Cs — не использовать случаяd. tempori L — упустить времяnihil contumeliarum defuit, quin subiret Su — не было оскорбления, которого бы он не испытал5) оставлять без помощи, не помогать (alicui opera, consilio, labore non d. C)causae communi non d. C — не отказывать в помощи общему делуnullo loco d. alicui L — помогать (служить) кому-л. везде и повсюду6) не заботиться, пренебрегать (rei publicae C; saluti communi Cs)tibi neque hortanti deero, neque roganti C — я не пренебрегу ни твоими уговорами, ни твоими просьбами7) не исполнять (d. officio C)d. sibi C — не обращать на себя внимания, вредить самому себеnos, consules, desumus C — (это) мы, консулы, бездействуем (не исполняем своих обязанностей)non deerp C etc. — за мной дело не станет -
5 minor
I ātus sum, ārī depon. [ minae I ]1) торчать кверху, выдаваться, возвышаться ( duo scopuli minantur in caelum V)2) грозить, угрожатьm. alicui aliquid C или aliqua re C, Cs, V, O — грозить кому-л. чём-л.trepĭdi minantur Cld — (тираны) угрожают, но (при этом сами) трепещутpila minantia pilis Lcn — одни копья, направленные против других ( о гражданской войне в Риме)3) хвастаться, хвастливо обещатьm. multa et praeclara H — обещать сделать чудеса, сулить золотые горыII minor, minus [compar. к parvus ]1) меньшийquod in re majore valet, valeat in minore C — то, что имеет силу в отношении большего, должно иметь силу и в отношении меньшего (т. е. части)2) (тж. minor natu C) младшийm. annis sexaginta C — моложе 60 лет3) более слабыйcertare m. H — слишком слабый, чтобы состязаться5) менее ценный, худший ( aliquid minoris ducere Sl). — см. тж. minores -
6 teneo
tenuī, tentum, ēreimmota t. lumina V — глядеть неподвижным взором2)а) (тж. t. iter или cursum V) держать (направлять) путь ( a Siciliā ad Laurentem agrum L)vitae cursum t. C — вести (какой-л.) образ жизниб) направлять, обращать ( oculos sub astra V)3) достигать, прибывать (portum L, O)montes petebant et pauci tenuēre L — (сабиняне) бросились в горы, но (лишь) немногие достигли их4) постигать, понимать, узнавать ( aliquid animo C)nunc teneo, quid hoc sit negotii Pl — теперь я понимаю, в чём тут дело5) владеть, обладать, иметь (maria, multa C, L)t. totam rem publicam C — держать в своих руках судьбы всего государстваmare t. C — господствовать на мореqui tenent (sc. rem publicam) C — власть имущиеt. cornu Nep — командовать флангомt. locum alicujus C — занимать пост кого-л., иметь звание кого-л.nomen divĭtis t. Pt — именоваться (слыть) богачомfinem t. Lcn — быть целеустремлённымpeste teneri V — быть во власти недуга, перен. попасть в бедуalicujus rei desiderio teneri C — томиться по чему-л., сожалеть об отсутствии чего-л.admiratione alicujus teneri Eutr — быть в восторге от кого-л.teneo te O — ты опять со мной и C вот я поймал тебяtuta t. V — находиться в безопасности6) овладевать, приобретать ( auctoritatem C)7) держать, хранить, сохранять (signa mente, verba V); соблюдать (modum, foedus, ordinem C); хранить в памяти, помнить (dicta H; duodĕcim aerumnas Herculis Pt)viam non diligenter tenebam Pt — я неточно помнил дорогуt. memoriam alicujus rei или aliquid memoriā C — помнить что-л.8) достигать, добиваться ( jus suum C)causam t. H — выиграть делоtenui (ut, ne) L — я добился (чтобы, чтобы не)9) удерживать, (успешно) отстаивать (locum, tumulum Cs)in obsidione t. — осаждать ( urbem Nep)aliquem conturbatum t. C — приводить кого-л. в тревожное состояниеcastris se t. Cs — оставаться в лагереteneamus, ut censeamus... C — будем придерживаться того мнения...10) держаться, продолжаться, длиться (diu C, L; per aliquot dies L)11) владеть, приковывать, тж. занимать, услаждатьt. aures audientium C — приковывать внимание слушателейaliquid me tenet C — я занят чём-л.12) связывать, обязывать (aliquem lege, foedĕre C; jure jurando Cs)13) задерживать (cursūs alicujus O; aliquem Romae Eutr)suis se t. Pt — оставаться у себя, не выходить из домуventi aliquem tenent Cs — ветры задерживают (отплытие) кого-л.14) удерживать (Romanos, ne transirent flumen L); сдерживать, умерять (risum H; iracundiam C; lacrĭmas C, Cs, Pt)t. aliquid C — умолчать о чём-либоt. manūs ab aliquo O — не тронуть кого-л.se non t. (quin) C — не удержаться (от того, чтобы)15) запирать ( pecus omne V)
См. также в других словарях:
parole — I. Parole, Verbum, Dictio, Dictum, Oratio, Locutio, Allocutio, Sermo, Vox. La parole d un autre, Oratio aliena. Parole ou escriture diligemment composée, par laquelle on entend prouvoir à l asseurance de quelque chose, Cautio. Parole qui… … Thresor de la langue françoyse
synonyme — [ sinɔnim ] adj. et n. m. • 1380; lat. gramm. synonymus, gr. sunônumos, de sun (cf. syn ) et onoma « nom », pour « mots de sens différent désignant un même genre » 1 ♦ Se dit de mots ou d expressions qui ont une signification très voisine et, à… … Encyclopédie Universelle
ԵՐԿԱՅՆԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 1 0687 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 10c չ. μακρηγορέω, μακρολογέω longa oratione utor, multa verba facio Երկարել զբան. շատախօս լինել. խօսքը երկնցընել, երկան կամ շատ խօսիլ. *Զի՞ երկայնաբանես. Ճ. ՟Ա.: *Եւ զի՞ եւս ինձ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Reden — (Verb., s. ⇨ Sprechen). 1. Alles Reden ist verloren, findet man nicht offne Ohren. – Gaal, 1235. 2. Am Reden erkennt man den Menschen, am Geschmack den Wein, am geruch die blumen. – Lehmann, 917, 16. 3. An viel reden kennt man einen Narren. –… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… … Hofmann J. Lexicon universale
MYSTERIUM — Graeca vox, paganis olim frequens, nec Scripturis Patribusque ignota. Origo nominis Hebraica, satar enim eccultare est: Mistar, aut Mister est res obscondita, secretum. Graeci Grammatici etymon varie explicant, Μυεῖν est arcanam doctrinam tradere … Hofmann J. Lexicon universale
dire — Dire, Dicere, Praedicere, Eloqui, Enuntiare. Dire par jeu, et non à bon escient, Dicere ioco. Dire à bon escient et de courage, Ex animo dicere. Dire à bon escient et selon qu on le pense, Dicere sedulo. Dire d or, C est dire avec grande maniere… … Thresor de la langue françoyse
NORUNT Fideles — seu Quod norunt fideles seu Norunt initiati quod dicitur, ἴσασιν οἱ μεμυγμένος, formula frequens in Patrum scriptis, in mentione potissimum Sacramentorum usu trita. In unius Chrysostomi Homiliis aliisque scriptis minimum quinquaginta in locis… … Hofmann J. Lexicon universale
Mann — 1. A blind man may perchance hit the mark. – Tauben und Hühner Zeitung (Berlin 1862), Nr. 6, S. 46. 2. A Mann a Wort oder a Hundsfott. (Ulm.) 3. A Mann wie a Maus ün a Weib wie a Haus is noch nit gleich. (Jüd. deutsch. Warschau.) Will sagen, dass … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
BRENNUS — I. BRENNUS Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv.… … Hofmann J. Lexicon universale