mit+j-m+gehen

n (5) uşaq; das \Kind meldet sich 1) uşaq tərpənir (ana bətnində); 2) uşaq səs çıxarır (doğuşda); ein frühgeborenes / unrei-fes \Kind yarımçıq doğulmuş uşaq; ein unehliches / natürliches \Kind bic doğulmuş uşaq; ein \Kind abtreiben uşaq salmaq; ein \Kind bekommen / kriegen uşaq doğmaq; ein \Kind erwarten / mit einem \Kind gehen / ein \Kind unter dem Herzen tragen boylu olmaq; von \Kind auf uşaqlıqdan; an \Kindes Statt annehmen* övladlığa götürmək; ◊ das \Kind beim rechten Namen nennen şeyləri öz adı ilə adlandırmaq; sich bei j-m lieb \Kind machen kiminsə qılığına girmək; mit \Kind und Kegel bütün ailəsi ilə (duz torbası ilə) birlikdə; das \Kind mit dem Bade ausschütten qaşını düzəldən yerdə vurub gözünü çıxartmaq; \Kinder und Narren sagen die Wahrheit ata. söz. Sözün düzünü uşaqla dəlidən soruşarlar; Gebranntes \Kind scheut das Feuer ata. söz. Sıyıqdan ağzı yanan çiy süddən qorxar

m (1*) 1. boyun; 2. boğaz; j-m um den \Hals fallen kiminsə boynuna sarılmaq; mit bloßem \Hals gehen* boğazıaçıq gəzmək; sich etw. auf den \Hals laden* məc. (öz) işini çətinləşdirmək, özünü işə salmaq; es kann ihm den \Hals kosten məc. bu ona həyatı bahasına başa gələ bilər; ◊ einen langen \Hals machen maraq göstərmək; bis an den \Hals məc. boğaza qədər; sich (D) etw. vom \Halse schaffen məc. nədənsə canını qurtarmaq, nəyisə başdan rədd eləmək; bleib mir damit vom \Hals! məc. zəhləmi tökmə! \Hals über Kopf çox cəld, çaparaq; aus vollem \Halse lachen bərkdən gülmək, ürəkdən gülmək; zum \Halse herauswachsen* nifrət oyatmaq, zəhlə tökmək; 3. tex. boyuncuq, boyun; 4. qol (tarda, kamançada)

n (5) 1. toyuq; junges \Huhn kul. tabaka; das \Huhn legt toyuq yumurtalayır (yumurta) verir; mit den Hühnern austehen xoruzlarla yuxudan durmaq, erkən oyanmaq; mit den Hühnern zu Bett(e) gehen / schlafen gehen toyuqlarla yatağa girmək, tez yatmaq; 2. ağıldankəm (məhdud) adam ein blindes / dummes \Huhn səfeh, gicbəsər; ein ulkiges / komisches \Huhn qəribəliyi olan adam; ◊ da lachen jabdie / alle Hühner bişmiş toyuğun gülməyi gəlir; Hühner, die viel gackeln / gackern, legen wenig Eier ata söz. Adam yumurtasına görə qaqqıldayar

n (6) 1. od, alov; \Feuer anlegen odlamaq, alışdırmaq; \Feuer fangen* yanmaq, od tutmaq; ◊ mit \Feuer und Schwert ausrotten amansızcasına (odla-alovla) məhv etmək; ins \Feuer geraten* məc. yanmaq, od tutmaq; mit dem \Feuer spielen məc. odla oynamaq; Ül ins \Feuer gießen* məc. aranı qızışdırmaq, odun üstünə yağ tökmək; Gebranntes Kind scheut das \Feuer ata. söz. ≅ İlan vuran ala çatıdan qorxar; 2. yanğın; 3. coşqunluq, qızğınlıq; mit \Feuer cəld, tələsik, hərarətlə; für j-n durchs \Feuer gehen* kim üçünsə özünü oda-közə vurmaq; darf ich um \Feuer bitten*! icazə verin papirosumu yandırım!; 4. hərb. atəş; top atəşi; direktes \Feuer düzünə/birbaşa atəş; \Feuer geben* (auf A) atəş açmaq; unter \Feuer nehmen* atəşə tutmaq (həmç. məc.); ◊ \Feuer hinter etw. machen hər hansı bir işi sürətləndirmək; j-n in \Feuer setzen kimisə coşdurmaq; \Feuer und Flamme sein für etw. nəyəsə ürəkdən yanmaq

mürəkkəb isimlərin birinci tərəfi: \Feueralarm m yanğın həyəcanı; \Feueranzünder m çaxmaq; \Feuerbecken n kürə, manqal; \Feuerbestattung f kremasiya (meyitlərin xüsusi peçlərdə yandırılması); \Feuerbrand m kösöv; \Feuerbüchse f odluq (qazanlarda); \Feuer esse f 1. buxarı; 2. kürə; \Feuerhahn m yanğın krantı; \Feuerhaken m 1. yanğın qarmağı; 2. odçəkən, atəşkeş; \Feuerherd m 1. ocaq, kürə; 2. məc. yanğın mənbəyi; \Feuerlärm m 1. yanğın həyəcanı; 2. hərb. döyüş hay-küyü; \Feuerlilie f qırmızı zanbaq; \Feuerlinie f hərb. atəş xətti; \Feuerlöscher m yanğınsöndürən; \Feuer(lösch) mannschaft f yanğınsöndürən dəstə, yanğın komandası; \Feuermelder m yanğın siqnalı; \Feuernest n hərb. atəş nöqtəsi; \Feuerprobe f tar. atəşlə imtahan (yoxlama) (orta əsrlərdə); die \Feuer bestehen* 1) ən çətin imtahandan çıxmaq; 2) ilk sınaqdan keçmək (döyüşdə); \Feuerraum m odluq (sobada); \Feuerrohr n buxarı; \Feuerschaden m yanğından zərər; \Feuerschein m oh. pl alov şəfəqi; \Feuerspritze f yanğınsöndürən nasosu; \Feuerstätte f yanğın yeri; \Feuerstein m çaxmaqdaşı; \Feuertaufe f ilk iştirak, ilk sınaq (döyüşdə və ya mühüm bir işdə); \Feuertod m ölüm (tonqalda yandırmaqla); \Feuertür f tex. kürənin qapısı; \Feuerversicheruug f yanğından sığorta; \Feuerwache f yanğından mühafizə dəstəsi; \Feuerwehr f yanğınsöndürən dəstə (komanda); \Feuerwerk n atəşfəşanlıq; fişəng; \Feuerzange f maşa; \Feuerzeug n çaxmaqdaşı; papirosyandıran; \Feuerzug m buxarı

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

vi (mit D) evlərarası alver etmək (nə iləsə); mit etw. (D) \hausieren gehen* reklam vasitəsi ilə elan etmək

vi (s) yola düşmək (qatar, gəmi); vom Wege \abgehen yolu azmaq; vom rechten Weg \abgehen düz yoldan çıxmaq; aralanmaq; die Sohle geht ab ayaqqabının altı qopur; mit (dem) Tode \abgehen vəfat etmək; \abgehen lassen buraxmaq; sich etw.\abgehen lassen özünə qıymamaq; von der Wahrheit \abgehen həqiqətdən uzaqlaşmaq; ◊ reißend \abgehen əlüstü satılmaq; die Sache wird gut \abgehen iş yaxşı qurtaracaq; davon gehen 5 Euro ab bundan beş avro çıxmaq lazımdır

m (1*) 1. sındırma, sınma; 2. sındırma, sınıq; kəsilmə; çatlamış yer; ein \Bruch mit der Vergangenheit keçmişlə əlaqənin kəsilməsi; 3. tib. qrıja, yırtıq; 4. riyaz. kəsr; echter \Bruch düzgün kəsr; ◊ in die Brüche gehen müvəffəqiyyətsizliklə qurtarmaq; 5. karxana (daş); 6. əkin yeri; 7. pozulma

(comp härter, superl härtest) 1. a bərk; möhkəm; ein \hartes Ei bərk bişmiş yumurta; \harter Stuhlgang tib. qəbizlik; \hartes Geld sikkə, metal pul; 2. bərk, sərt, cod; kəskin (səs); \hartes Wasser cod su; 3. məc. qəddar, amansız; acıqlı (gegen A), ciddi; \harter Winter sərt qış; j-n \hart behandeln, j-m \hart begegnen bir kəslə çox sərt rəftar etmək; \harter Schlag ağır zərbə; \harter Kampf amansız mübarizə; 4. çətin, ağır; \harte Arbeit ağır iş; das ist eine \harte Nuß məc. çox çətin işdir; mit \harter Mühe çox çətinliklə; ein \hartes Muß ağır ehtiyac; einen \harten Stand haben ağır vəziyyətdə olmaq; 5. tərs, inadcıl; er hat einen \harten Kopf / Nacken məc. o çox tərsdir; II adv: \hart dabei …lap yaxın, …kip; \hart am Fluße çayın lap yaxınında; es fällt mir \hart mənə çətindir; etw. \hart büßen ağır cəzalanmaq; es wird \hart halten* çətin olacaq; ◊ \hart auf \hart gehen* daş qayaya rast gəldi

m (1) 1. it, köpək; 2. der Große \Hund astr. Böyük (Kiçik) Köpək bürcü; ◊ da liegt der \Hund begraben məc. əsil mətləb budur, işin kökü burada imiş; auf den \Hund kommen* dilənçi kökünə düşmək; j-n auf den \Hund bringen* kimisə var-yoxdan çıxarmaq; er ist ganz auf dem \Hunde o, böyük ehtiyac içindədir; vor die \Hunde gehen* məhv olmaq, tələf olmaq; damit lockt man keinen \Hund vom Ofen buna heç it də tamah salmaz; er ist mit allen \Hunden gehetzt o, bərkdən-boşdan çıxmış adamdır; 3. məd. qazmaçı arabası

a 1. əyri, qatlanmış; \krumm biegen*, \krumm machen əymək; \krumm werden beli bükülmək; 2. məc. dolayı, əyri, sədaqətsiz; j-n \krumm ansehen* məc. kiməsə çəp-çəp baxmaq; ◊ \krumme Finger haben məc. əliəyri olmaq; einen \krummen Rücken / Buckel machen məc. yaltaqlıq etmək, riyakarlıq etmək; j-n \krumm und lahm schlagen* məc. 1) kimisə şil-küt etmək; 2) darmadağın etmək \krumme Wege gehen, \krumme Pfade wandeln məc. əyri yola düşmək; das Gerade \krumm und das Krumme grad machen ≅ qatığa qara demək; etw. \krumm nehmen* nədənsə incimək; es geht \krumm mit ihm onun işləri şuluqdur

I m (1*) şura

II m -s, -schläge 1. məsləhət, göstəriş; j-n zu \Rate ziehen kimləsə məsləhətləşmək; j-m mit \Rat und Tat zur Seite stehen / an die Hand gehen kiməsə məsləhət və əməllə kömək etmək; Guter \Rat kommt über Nacht ata. söz. ≅ Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır; Kommt Zeit, kommt \Rat Yaşayarıq, görərik; 2. m -s, oh. pl müşavirə; məsləhətləşmə, müzakirə; Rat halten məşvərət etmək; məsləhətləşmək; 3. m (1*) məsləhətçi, məşvərətçi, müşavir; 4. sovet; \Rat der Stadt şəhər soveti

m (1) 1. masa, miz; sich an den \Tisch setzen masaya əyləşmək; bei \Tisch masa arxasında; ◊ nach \Tisch nahardan / yeməkdən sonra; zu \Tisch gehen nahara getmək; 2. xörək, yemək; ◊ reinen \Tisch machen mit etwas nə iləsə haqq-hesabı qurtarmaq; etw. unter den \Tisch fallen lassen nəyisə nəzərə almamaq; die Beine unter fremden \Tisch stecken başqasının hesabına yaşamaq; etwas vom grünen \Tisch aus entscheiden məsələni bürokratcasına həll etmək

vi (s) 1. qabaqda getmək, qabağında / önündə getmək; 2. təşəbbüs göstərmək; j-m mit gutem Beispiel \vorangeh(e)n gehen kiməsə yaxşı nümunə olmaq; die Arbeit geht gut voran! məc. iş yaxşı gedir; \vorangeh(e)n kommen vi (s) irəli getmək; irəliləmək; məc. müvəffəqiyyət qazanmaq

I a 1. uzaq; das liegt nicht in \weitem Feld bu uzaq deyil; bu yaxın gələcəkdə olacaq / baş verəcək; 2. geniş, gen-bol, enli; das Weite sichen qaçıb yaxasını qurtarmaq; II adv uzaqda, uzaqlarda; (özündən sonra sifət comp.’də gəldikdə) daha, daha da; \weit größer daha çox; zu \weit gehen* məc. həddini aşmaq; \weit ausholen məc. dolayı yollarla mətləbin üstünə gəlmək; die Tür stand \weit offen qapı taybatay açıq idi; wie \weit bist du mit der Arbeit? məc. iş nə qədər yerinə yetirilib?; bei \weitem nicht heç də; von \weitem uzaqdan, von \weit uzaqdan, uzaq yerdən; so \weit dan. buraya qədər; \weit und breit hər yerdə, hər yanda, hər tərəfdə; ◊ nicht \weit her sein çox da yüksək keyfiyyətli olmamaq; dar düşüncəli olmaq; es ist so \weit əsil məqamdır