-
1 pauper
pauper, pĕris ( fem. paupera, Plaut. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 12, 519, called obsolete by Varr. L. L. 8, § 77 Müll.— Neutr. pauperum, Cael. Aur. Tard. 1, 1, 33.— Gen. plur. pauperorum, Petr. 46 dub.; Inscr. ex Ann. p. Chr. n. 341: AMATOR PAVPERORVM, ap. Fea, Framm. de' Fasti Cons. p. 90), adj. [root pau- of pauros (cf. paucus, etc.), and per- of pario, pe-per-i, producing little], poor, i. e. not wealthy, of small means, that has only enough for his moderate expenses (cf.: indigus, egenus, inops).— Absol.:(β).pauper, cui opera vita erat, ruri fere Se continebat,
Ter. Phorm. 2, 3, 16:qui (judices) saepe propter invidiam adimunt diviti, Aut propter misericordiam addunt pauperi,
id. ib. 2, 1, 47:optavit honeste in patriā pauper vivere,
id. And. 4, 5, 3:servus domini pauperis,
id. Eun. 3, 2, 33; Cic. Par. 6, 3, 50:sisne ex pauperrimo dives factus,
id. Vatin. 12, 29:si abundans opibus pauperem se vocet,
Quint. 11, 1, 21:quod Aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque,
Hor. Ep. 1, 1, 25.—With in and abl.:meo sum pauper in aere,
Hor. Ep. 2, 2, 12.—With gen.:2.horum Semper ego optarim pauperrimus esse bonorum,
Hor. S. 1, 1, 79:pauper Opimius argenti positi intus et auri,
id. ib. 2, 3, 142:aquae,
id. C. 3, 30, 11.— Subst.: pauper, ĕris, comm., a poor man:pauperum tabernae,
Hor. C. 1, 4, 13:pauperum cenae,
id. ib. 3, 29, 14:pauperum sepulcra,
id. Epod. 17, 47:pauperiorum turbae,
id. S. 1, 1, 111.—Of things, poor, scanty, inconsiderable, small, meagre (mostly poet. and in post-Aug. prose).— Absol.:B.pauperes res inopesque,
Plaut. Rud. 1, 5, 24:ager,
Tib. 1, 1, 23 (19):mensa,
id. 1, 1, 37:pauperis tuguri culmen,
Verg. E. 1, 69:domus,
id. A. 12, 519:et carmen venā pauperiore fluit,
Ov. P. 4, 2, 20:pauper pudor,
Phaedr. 2, 1, 14:nomina pauperis aevi,
Luc. 10, 151:eloquentia,
Quint. 10, 5, 5.— With gen.:pauper sulci cerealis Abella,
Sil. 8, 545.—With abl.: exemplis pauperior, App. Flor. fin. —Transf., for egenus, needy, indigent: homo Pauper, qui educit in egestate liberos, Caecil. ap. Gell. 2, 23, 21:II.inopes ac pauperes,
Cic. Par. 6, 3, 52.—Trop., poor, feeble, intellectually (very rare; cf.(β).miser, misellus): miser enim et (ut ita dicam) pauper orator est, qui, etc.,
Quint. 8 prooem. § 28.—Pauperes spiritu, i. e. humble, Vulg. Matt. 5, 3.—Hence, adv., poorly; in comp.:pauperius incedit,
Tert. Cult. Fem. 11 fin. -
2 paro
1.păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. poros; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.I.Lit.A.In gen.(α).With acc.:(β).omne paratum est, Ut jussisti... prandium,
Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62:turres, falces, testudinesque,
Caes. B. G. 5, 42 fin.:incendia,
Sall. C. 27, [p. 1305] 2:ad integrum bellum cuncta parat,
id. J. 73, 1; Ter. And. 4, 4, 2:quod parato opus est, para,
id. ib. 3, 2, 43:quam hic fugam aut furtum parat?
id. Phorm. 1, 4, 14; so with acc. of the act purposed:fugam,
i. e. to prepare one's self for flight, Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1:filio luctum,
Ter. Hec. 2, 1, 13:cupiditates in animo,
id. Phorm. 5, 4, 2:bellum,
Caes. B. G. 3, 9:insidias alicui,
Sall. C. 43, 2:defensionem,
id. ib. 35, 2:leges,
to introduce, id. ib. 51, 40:verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant,
furnish, Quint. 1, 6, 39.—More rarely with reflex. pron. and final clause, or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.:hisce ego non paro me, ut rideant,
Ter. Eun. 2, 2, 18; cf.:quin ita paret se, ut, etc.,
id. Hec. 1, 1, 11:se ad discendum,
Cic. Or. 35, 122:ad iter parare,
Liv. 42, 53, 2; cf.:huc te pares, haec cogites,
Cic. Fam. 1, 7, 9:alterutri se fortunae parans,
Vell. 2, 43, 2:se ad similem casum,
Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32):multitudo, quam ad capiunda arma paraverat,
Sall. C. 27, 4:parantibus utrisque se ad proelium,
Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1:ad proelium vos parate,
Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.— Pass.:si ita naturā paratum esset, ut, etc.,
so ordered, ordained, Cic. Div. 2, 59, 122:ut simul in omnia paremur,
may habituate ourselves, Quint. 11, 3, 25.—With inf., to prepare, intend, resolve, purpose, delermine, be on the point of, be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.):(γ).maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat,
Ter. Phorm. prol. 3:munitiones institutas parat perficere,
Caes. B. C. 1, 83:omni Numidiae imperare parat,
Sall. J. 13, 2:proficisci parabat,
id. C. 46, 3 Kritz:in nemus ire parant,
Verg. A. 4, 118:multa parantem Dicere,
id. ib. 4, 390.—With ut or ne (very rare):(δ).aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent,
have so ordered it, Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra:age jam, uxorem ut arcessat, paret,
Ter. Heaut. 5, 1, 75:animo virili praesentique ut sis, para,
id. Phorm. 5, 7, 64.—With rel.-clause:B.quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras,
Plaut. As. 1, 3, 16:priusquam unum dederis, centum quae poscat parat,
id. Truc. 1, 1, 31.— Absol., to make preparations, to prepare one's self (very rare):at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc.,
Sall. C. 6, 5:contra haec oppidani festinare, parare,
id. J. 76, 4; 60, 1:jussis (militibus) ad iter parare,
Liv. 42, 53.—In partic., of fate, to prepare, destine any thing ( poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121:II. A.quid fata parent,
Luc. 1, 631; 6, 783:motus fata parabant,
id. 2, 68; cf.:sed quibus paratum est a Patre meo,
Vulg. Matt. 20, 23. —In gen.:B.jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam,
Plaut. Ep. 3, 2, 37:at dabit, parabit,
id. Ps. 1, 3, 49:ille bonus vir nobis psaltriam Paravit,
Ter. Ad. 3, 4, 31; id. Eun. 4, 6, 32:eum mihi precatorem paro,
id. Heaut. 5, 2, 49:cetera parare, quae parantur pecuniā... amicos non parare,
Cic. Lael. 15, 55:sibi regnum,
Sall. C. 5, 6:exercitum,
id. ib. 29, 3:commeatus,
id. J. 28, 7:locum et sedes,
Caes. B. G. 1, 31; 6, 22:quin ei velut opes sint quaedam parandae,
Quint. 10, 1, 15:de lodice parandā,
Juv. 7, 66.—In partic., to procure with money, to buy, purchase:A.in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi,
Plaut. Most. 1, 1, 64:trans Tiberim hortos,
Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin.:jumenta,
Caes. B. G. 4, 2:servi aere parati,
Sall. J. 31, 11:argento parata mancipia,
Liv. 41, 6 fin. —Hence, părātus, a, um, P. a., prepared.In gen., ready (class.):(β).ex paratā re imparatam omnem facis,
Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8:tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 114:quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis,
Cic. de Or. 2, 27, 118:propositum ac paratum auxilium,
Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22:omnia ad bellum apta ac parata,
Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88:obvius et paratus umor,
id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory, Liv. 5, 6.—With inf.:(γ).id quod parati sunt facere,
Cic. Quint. 2, 8:audire,
id. Inv. 1, 16, 23:paratos esse et obsides dare et imperata facere,
Caes. B. G. 2, 3:omnia perpeti parati,
id. ib. 3, 9:se paratum esse decertare,
id. ib. 1, 44.—With dat. (not in Cic. or Cæs.):B.vel bello vel paci paratus,
Liv. 1, 1, 8:nec praedae magis quam pugnae paratos esse,
id. 7, 16, 4:imperio,
id. 9, 36, 8:ferri acies... parata neci,
Verg. A. 2, 334:veniae,
Ov. P. 2, 2, 117:animus sceleribus,
Tac. A. 12, 47:provincia peccantibus,
id. Agr. 6:athleta certamini paratior,
Quint. 8, 3, 10:castris ponendis,
Liv. 33, 6:omnibus audendis paratissimus,
Vell. 2, 56, 4.—In partic.1.Prepared, provided, furnished, fitted, equipped with any thing:(β).intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc.,
Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.:ad permovendos animos instructi et parati,
id. Or. 5, 20:scutis telisque parati ornatique,
id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2:quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim,
id. Div. in Caecil. 13, 41:paratus ad navigandum,
id. Att. 9, 6, 2:ad omnem eventum paratus sum,
id. Fam. 6, 21, 1; cf.:in omnīs causas paratus,
Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19:ad mentiendum paratus,
Cic. Lael. 26, 98:animo simus ad dimicandum parati,
Caes. B. C. 3, 85 fin.:paratiores ad omnia pericula subeunda,
id. B. G. 1, 5:ad dicendum parati,
Cic. de Or. 1, 9, 38.—With ab: ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. ib. 8, 10.—(γ).With in and abl., well versed, skilled, experienced in any thing:(δ).Q. Scaevola in jure paratissimus,
Cic. Brut. 39, 145:prompta et parata in agendo celeritas,
id. ib. 42, 154:in rebus maritimis,
id. Imp. Pomp. 18, 55.—With contra:2.te contra fortunam paratum armatumque cognovi,
Cic. Fam. 5, 13, 1.—Of mental preparation, prepared, ready, in a good or bad sense:1.ut ad partes paratus veniat,
Varr. R. R. 2, 5, 1:fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos,
Liv. 3, 10, 10:ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo,
Cic. Leg. 1, 4, 12:homo ad omne facinus paratissimus,
id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39:itane huc paratus advenis?
Ter. And. 5, 4, 6; cf.:philosophi habent paratum quid de quāque re dicant,
Cic. de Or. 2, 36, 152.—Hence, adv.: părātē.Preparedly, with preparation:2.ad dicendum parate venire,
Cic. Brut. 68, 241:paratius atque accuratius dicere,
id. de Or. 1, 33, 150.—Transf.a. b.Readily, promptly:2. I.paratius venire,
Cic. Rosc. Am. 26, 72:paratissime respondere,
Plin. Ep. 3, 9, 16.In gen.:II.eodem hercle vos pono et paro: parissumi estis iibus,
Plaut. Curc. 4, 2, 20.—In partic., to bring to an agreement, arrange with any one:3.se paraturum cum collegā,
Cic. Fam. 1, 9, 25; cf. Fest. p. 234 Müll.păro, ōnis, m., = parôn, a small, light ship, Cic. poët. ap. Isid. Orig. 19, 1, 20 (ed. Orell. IV. 2, p. 572); Gell. 10, 25, 5; cf.:parones navium genus, ad cujus similitudinem myoparo vocatur,
Fest. p. 222 Müll.
См. также в других словарях:
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français