-
1 SKJÓTA
* * *(skýt; skaut, skutum; skotinn), v.1) to shoot with a weapon, with dat. (skjóta öru, spjóti, kólfi);vera skotinn spjóti í gegnum, to be shot through with a spear;skjóta af boga, to shoot with a bow;with the object shot at in acc. (skjóta dýr, mann, sel, fugl);skjóta at e-m, til e-s, to shoot at one;skjóta til hœfis, to shoot at a mark;skjóta brú af, to draw the bridge off or away;skjóta skildi fyrir sik, to put a shield before one;skjóta loku fyrir, to shoot the bolt, lock the door;skjóta frá lokum, to unlock;skjóta e-u fyrir borð, to ‘shoot’ overboard;skjóta skipum á vatn, to launch ships;skjóta báti, to launch a boat from the shore;skjóta útan báti, to shove out a boat;skjóta hesti uridir e-n, to put a horse under one, to mount him;var mér hér skotit á land, I was put ashore here;skjóta e-u niðr, to thrust it down (hann skaut svá fast niðr skildinum, at);skjóta e-m brott or undan, to let one escape;skjóta undan peningum, to abstract, embezzle money;skjóta e-u í hug e-m to suggest to one (þá skaut guð því ráði í hug þeim);skjóta upp hvítum skildi, to hoist a white shield;skjóta upp vita, skjóta eldi í vita, to light up a beacon;skjóta land-tjaldi, to pitch a tent;skjóta á fylking, to draw up in battle array;skjóta á husþingi, to call a meeting together;skjóta á eyrendi, to make a speech;skjóta fótum undir sik, to take to one’s heels, to run;barnit skaut öndu upp, the child began to breathe;skjóta e-u of öxl, to throw off one’s shoulder;vér tólf dómendr, er málum þessum er t il skotit, to whom these suits are handed over;skýt ek því til gúðs ok góðra manna, at, I call God and all good men to witness, that;4) to pay (hann skaut einn fyrir sveitunga sína alla);5) impers., e-u skýtr upp, it shoots up, emerges, comes forth;upp skýtr jörðunni þá ór sænum, then the earth rises from the sea;skaut upp jörðu dag frá degi, the earth appeared day by day (as the snow melted);þó at þér skyti því í hug, though it shot into thy mind, occurred to thee;þeim skaut skelk í bringu, they were panic-stricken;sem kólfi skyti, swift as a dart;6) refl., skjótast.* * *skýt, pret. skaut, skauzt (skauztu rhyming with laust, Fms. vi. in a verse), skaut, pl. skutu; subj. skyti; imperat. skjót, skjóttú; part. skotinn: [A. S. sceôtan, scyttan; Engl. shoot and shut; Dan. skyde; Germ. schiessen.]A. To shoot with a weapon, the weapon being in dat.; skjóta öru (örum), spjóti, fleini, skutli, kesju, kólfi …, Fms. i. 44, x. 308, 362, Eg. 380; þeir þykkjask eigi hafa skotið betra skot, Fms. vii. 211; vera skotinn spjóti í gögnum, shot through with a spear, Nj. 274: the object shot at in acc., skjóta dýr, fugla, sela, Edda 16, Nj. 95, Ld. 56, Fms. x. 356, 362, and passim: also, s. til e-s, to shoot at; s. til fugls, Orkn. 346; s. til hæfis, to shoot at a mark, Fms. ii. 268; s. kesju at e-m, Eg. 380; allir skutu at Baldri, Edda 37.II. to shoot, to push or shove quickly; skjóta loku fyrir (or frá) hurðu (dyrum), to shoot the bolt, lock the door; s. frá lokum, to unlock, Lv. 60; hann lagðisk niðr ok skaut fyrir loku, Eg. 601; skaut hann þá frá lokum, Fms. vi. 189; þeir lögðu hann í kistu ok skutu síðan fyrir borð, and shot the chest overboard, Eg. 127; skaut Egill yfir brúnni, E. shot the bridge over the ditch, 531; s. brú af, to draw the bridge off or away, Fms. xi. 370; s. skipum á vatn, to launch the ships into water, ix. 501; s. báti, to launch a boat from the shore, Nj. 133; s. útan báti, to shove out a boat, 272; brauð þat er hón hafði í ofninn skotið, Hom. 114; menn er í ofn vóru skotnir, 117; var þeim skotið í eld brennanda, Eg. 232; then in all kinds of relations, s. hesti uudir e-n, to put a horse under one, mount him, Eg. 397, 602, Fms. vii. 21; var mér hér skotið á land, I was put ashore here, Nj. 45; s. e-m upp á land, id., Fms. i. 131; s. barni heim af fóstri, to send back a bairn from the fóstr, Grág. i. 276; s. e-m brott, to let one escape, Fms. ix. 420; s. e-m undan, id., vi. 116, vii. 250; s. niðr úmaga, to leave a pauper behind, place him there, Grág. i. 296, 297; s. fé á brott (undan), to abstract, embezzle money, 334; þetta líkar Þórdísi ílla ok skýtr undan peningunum, Korm. 150; skjóttú diametro sólarinnar í tvá staði, divide it into two, Rb. 462; þá skaut Guð því ráði í hug þeim, put this rede into their mind, 655. 3; s. upp hvítum skildi, to hoist a white shield, Fms. x. 347; s. upp vita, to light up the beacon, Hkr. i. 148; þá varð engum vita upp skotið, Orkn. 266; vita-karlinn skaut eldi í vitann, lighted up the beacon, Fms. viii. 188; s. land-tjaldi, to pitch a tent, Nj. 157; var skotið um hann skjaldborg, 274; s. á skjaldborg, to draw up a s., Fms. vii. 70; s. á fylking, to draw up in battle array, Ó. H. 209; s. á húsþingi, to call a meeting together, Eg. 357; s. á eyrendi, to make a speech, Fms. i. 215; skýtr or skýtsk mjök í tvau horn um e-t, see horn B.I. 2; s. fótum undir sik, to take to one’s heels, to run, Fms. viii. 358; hann skaut sér út hjá þeim, shot out, escaped, vi. 189; harm hljóp upp á altarit, ok skaut á knjám sínum, ix. 462; barnit skaut öndu upp, the bairn began to breathe, Hkr. ii. 199; s. skildi fyrir sik, to put a shield before one, Eg. 378, Nj. 156; s. skjóli yfir e-n, to protect (see skjól); Máriusúðin skaut lykkjunum, she (the ship) shivered, Fms. viii. 199; þá segisk, at hann skyti í fyrstu þessu orði, eldisk árgalinn nú, he is said to have let this word slip, to have said, vi. 251; s. e-u of öxl, to throw it off one’s shoulder, Gg. 6; s. e-u á frest, to put off, delay: skjóta augum, to look askance, Eg. (in a verse), from which the mod. gjóta augum is a corruption.III. metaph. to shift or transfer a case to another, appeal; skutu þau til ráða Ólafs, Ld. 74; s. þrætu til ór skurðar e-s, Fms. vii. 203; því skýt ek til Guðs, i. 3; s. sínu máli á Guðs vald, x. 103; s. þessu máli til Frosta-þings …, þeir skutu þangat sínu máli, i. 32; vér tólf dómendr, er málum þessum er til skotið, Nj. 188; s. máli á fylkis-þing, N. G. L. i. 21; skýt ek því til Guðs ok góðra manna, Nj. 176; menn þá er hann skaut ráðum undir, whom he took as his counsel, Fms. vii. 308.IV. [A. S. scot; Engl. shot, scot, see skot, I and II]:—to pay; rétt er at fimm búar virði gripinn, ok skal hann þá skjóta í móti slíku, er þeir virða gripinn dýrra enn hans skuld var fyrir öndverðu, Grág. i. 412; skjóta fé saman, to club money together, make a collection, Mar.; þeir skutu saman fjár-hlutum sínum hverr eptir efnum, Hom, 123 (samskot); hann skaut einn fyrir sveitunga sína alla ( he paid their scot) þá er þeir sátu í skytningum, Ld. 312 (see skytningr).V. impers., e-u skýtr upp, it shoots up, emerges, comes forth; upp skýtr jörðunni þá ór sænum, Edda 44; skaut upp jörðu dag frá degi, the earth appeared day by day (as the snow melted), Fms. ii. 228; þó at þér skyti því í hug, though it shot into thy mind, occurred to thee, Band. 37 new Ed.; þeim skaut skelk í bringu, they were panic-stricken, Ld. 78, Eg. 49, Fb. i. 418 (see skelkr); mjök skýtr mornar vakri, she is much tossed, Hallfred; sveita skaut á skjaldrim, the shield-rim was blood-shot, blood-stained, Orkn. (in a verse); sem kólfi skyti, swift as a dart, Fms. ii. 183.B. Reflex. to shoot, start, move, slip away; Skíði frá ek at skauzt á fætr, S. started to his feet, Skíða R. 52; Björn skauzk aptr síðan at baki Kára, B. shot or slipped behind Kári’s back, Nj. 262; at menn hans skytisk eigi frá honum, lest they should slip away, abscond, Fms. vii. 49; vildi ljósta Gretti, en hann skautzk undan, started away from the blow, Grett. 91 A; þeir fálmauðu af hræðslu, ok skutusk hingað ok þingat undan geislum hans, Niðr. 5; þó at fé hans skjótisk fyrir garðsenda, to slip through by the end of the fence, Grág. ii. 263; nú skýzk maðr undan tali (evades,) N. G. L. i. 97; kemr í hug, at hann mun skotisk hafa undan, ok vilja eigi fara, Ísl. ii. 334: skjótask yfir (impers.), to skip, slip over; mér hefir skotisk yfir að telja hann, þeim hafði yfir skotisk um þetta, they had made a false calculation, Ld. 100; þá skjótumk ek mjök yfir, then I am much mistaken, Skálda (Thorodd); skýzt þeim mörgum vísdómrinn sem betri ván er at, Grett. 25 new Ed.: skjótask e-m, to fail; margir skutusk honum, many forsook him, Fms. i. 22; skutusk þá margir við Þórð í trúnaðinum, many proved false to Thord, Sturl. iii. 75 C; vildi dýrið ljósta þeim hramminum seni heill var, ok skauzk á stúfinn, and stumbled, reeled on the stump of the other leg, Grett. 101 A; hann var nokkut við aldr, ok skauzk á fótum ( and tottered on his legs), ok þó hinn karlmannligsti, Háv. 45: also in the law phrase, hafa e-u fyrir skotið, to have a case forfeited, N. G. L. i. 52, 53; ef hann stefnir eigi … þá er þeim váttum fyrir skotið, then the witnesses are valueless, 54 (cp. Dan. for-skyde).2. reflex., in the mod. skjótask, to go on a short errand, pay a short visit; viltu ekki skjótast með bréfið að tarna? eg ætla að skjútast inn sem snöggvast, bíddu meðan eg skýzt inn, and the like.II. recipr., skjótask á, to exchange shots, Fms. i. 93, vii. 54.III. part., of corn, to shoot; rúgakr al-skotinn, Þiðr. 180. -
2 HEITA
I)(heit; hét, hétum; heitinn), v.Grímni mik hétu, they called me G.;heitinn eptir e-m, called (named) after one;2) to call on one;heita e-n á brott, to call on one to be gone, bid one go (heitit mik héðan);heita á e-n, to exhort one (in battle);to invoke (heita á hinn heilaga Ólaf);heita á e-n til e-s, to invoke (appeal to) one for a thing (hann hét á Þór til fulltings);3) intrans., the pres. ‘heiti’ (not ‘heit’), to be hight, be called;Óðinn ek, nú heiti, now I am called Odin;Ólafr heiti ek, my name is O.;Úlfr hét maðr, there was a man, whose name was U.;bœr heitir á Bakka (at búrfelli), there is a farm called B.;heita (to be reckoned) frjáls maðr, hvers manns níðingr;4) with dat. to promise (heita e-m e-u);mantu, hverju þú hézt mér, do you remember what you promised me?heita e-m hörðu, to threaten one;Bárði var heitit meyjunni, the maid was promised to B.;5) refl., heitast, to vow, plight one’s faith (þeir hétust reka Hákon ór landi);heitast e-m, to vow one’s person to one (heitast hinum heilaga Ólafi konungi);(heitta, heittr), v.1) to heat (heita spjót í eldi);2) to brew (heita mungát, heita öl).f. brewing (cf. ölheita).* * *pres. heit, heitr, and in A. II. heiti, heitir (bisyllabic), in mod. usage heiti through all significations; pret. hét, hétu, 2nd pers. hézt; part. heitinn.A. [Ulf. haitan = καλειν; A. S. hâtan; Old Engl. hight, pret. hot; O. H. G. haizan; Germ. heissen; Swed. heta; Dan. hede]:I. trans. with acc. to call, give name to; hve þik hétu hjú? Fsm. 47; Urð hétu eina, Vsp. 20; Heiði hana hétu, 25; Grímni mik hétu, Gm. 49; hve þik heitir halr, Hkv. Hjörv. 14; Hnikar hétu mik, Skv. 2. 18; hétu Þræl, Rm. 8; hétu Erna (Ernu?), 36: the naming of infants was in the heathen age accompanied by a kind of baptism (ausa vatni), vide ausa, p. 35.2. metaph. to call on one; in the phrase, heita e-n á brott, to turn one out, call on one to be gone; þá er maðr á brott heitinn ef honum er eigi deildr matr at málum, Grág. i. 149; Vermundr hét hann á brott ok kvað hann eigi þar lengr vera skyldu, Sturl. ii. 230; so also, ef bóndi heitr griðmann sinn af vist foráttalaust, Grág. i. 157; eða heitið mik héðan, Ls. 7; ek var heitinn út ( turned out) fjórum sinnum, Sighvat:—with prep., heita á e-n, to call upon one (for help); hón hét á konur at skilja þá, Landn. 49: to exhort one (in battle), hét á Hólmrygi, Hkm. 2; Úlfr hét á oss, Hkr. iii. (in a verse); Gísli spratt upp skjótt ok heitr á menn sína, at skýli, Gísl. 22: to invoke one (a god, saint), hann trúði á Krist, en hét á Þór til sjófara ok harðræða, Landn. 206; hann heitr nú á fulltrúa sína Þorgerði ok Irpu, Fb. i. 213; ef ek heit á guð minn, Mar.; á Guð skal heita til góðra hluta, Sól. 4.3. part. pass. hight, called; sú gjöf var heitin gulli betri, Ad. 9; löskr mun hann æ heitinn, Am. 57, Fms. vi. 39 (in a verse); sá maðr mun eigi ílla heitinn ( will not get a bad report) í atferð sinni, Sks. 55 new Ed.β. heitinn, the late, of one dead; eptir Odd heitinn föður sinn, Dipl. iv. 13; Salgerðr h., the late S., Vm. 37: very freq. in mod. usage, hann Jón heitinn, hún Guðrún heitin, etc.II. absol. or intrans., in which case pres. bisyllabic heiti (not heit), to be hight, be called, as in Goth. the pass. of haitan; Andvari ek heiti, A. am í hight, Skv. 2. 2; Ólafr heiti ek, Fms. x. 226; ek heiti Ari, Íb. (fine); Jósu vatni, Jarl létu heita, Rm. 31; Óðinn ek nú heiti, Yggr ek áðan hét, Gm. 54; Gangráðr ek heiti, Vþm. 8; Ask veit ek standa, heitir Yggdrasill, Vsp. 19: esp. freq. in an hist. style in introducing a person for the first time, Mörðr hét maðr, hann átti dóttur eina er Unnr hét, móðir hennar hét Þorgerðr, Rútr hét bróðir hans, Nj. 1, 2; þau áttu eptir dóttur er Þuríðr hét, hinn elzti son Bjarnar hét Grímkell, Ísl. ii. 4; Oddr hét maðr, son Önundar breiðskeggs, hann átti þá konu er Jórunn hét; annarr son þeirra hét Þóroddr en annarr Þorvaldr, Þuriðr hét dóttir Odds en önnur Jófriðr, 121, 122; Þorsteinn hét maðr, hann var Egilsson, en Ásgerðr hét móðir Þorsteins, 189; þau gátu son, ok var vatni ausinn ok hét Þórólfr, 146, etc.; and in endless instances answering to Engl. there was a man, and his name was ( he was hight) so and so. The ancients said, hve (or hversu) heitir þú, ‘how’ art thou named? Germ. wie heisst du? thus, hve þú heitir? hve þik kalla konir? answer, Atli ek heiti, and hve þú heitir, hála nágráðug? Hrímgerðr ek heiti, Hkv. Hjörv. 14–17; hve sú jörð heitir, hve sá himinn heitir, hversu máni heitir, hve sjá sól heitir, etc., Alm. 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, Vþm. 11, 13, 15, 17; the northern Icelanders still say, hvers’ (i. e. hversu) heitir maðrinn, sælir verið þér, hvörs’ heitir maðrinn? answer, Hrólfr heitir hann, Asgrímsson að norðan, Sig. Pétr. in Hrólfr (a play), p. 4: in mod. usage, hvat ( what) heitir þú? hvað heitir þú? Eg heiti Jón, Stef. Ól.: the same phrase occurs now and then in old writers, hvat heitir bær sjá? Ld. 234; hvat heitir hón? Helga heitir hón, Ísl. ii. 201 (Cod. Holm. hvart = hversu?): as also in the poem Fsm. (but only preserved in paper MSS.) 9, 11, 13, 19, 23, 31, 35, 37; but hve, 46, 47.β. of places, often with dat. and prep. of the place; á þeim bæ er á Brjámslæk heitir, Bs. i. 379; land pat er í Hvammi heitir, Gísl. 121; bær hans hét á Stokkum, Fb. iii. 324; á þeim bæ er at Hóli heitir, Hrafn. 5; ok því heitir þat síðan í Geitdal, 3; bær heitir á Bakka, á Meðalhúsum, at Búrfelli, á Auðúlfsstöðum, at Svínavatni, í Vestrhópi, í Sléttadal, Ísl. ii. 322–325.2. to be called, reckoned so and so; þá heitir hón sönn at sök, then she stands convicted, N. G. L. i. 351; þú skalt frá þessum degi frjáls maðr heita, Ld. 50; heit hvers manns níðingr ella, Nj. 176; heldr en h. kotkarl, eigi er þat nafn fyrir-lítanda, at heita húskarlar konungs, Sks. 270; sá er vill heitinn horskr, Hm. 61.3. reflex., hétomc, to name oneself or to be called; hétomc Grímnir, hétomc Gangleri, einu nafni hétomc aldregi, hétomc Þundr fyrir þat, Gm. 46, 48, 54.B. With dat., [cp. Goth. fauraga heitan; A. S. hâtan, pret. het; Germ. verheissen]:—to promise, with dat. both of the person and thing, or the thing in infin., or absol.; heita hörðu, to threaten, Am. 78; h. góðu, Sól.; h. bölvi, Hdl. 49; afarkostum, Fms. i. 75; hann heitr þeim þar í mót fornum lögum, Ó. H. 35; engu heit ek um þat, 167; mantú nokkut hverju þú hézt mér í fyrra, Anal. 190; at lítið mark sé at, hverju þú heitr, Fms. vii. 120; fyrir þau hin fögru fyrirheit er þú hézt þeim manni, er bana-maðr hans yrði—þat skal ek efna sem ek hét þar um, i. 217; kom Þorsteinn þar, sem hann hafði heitið, as he had promised, 72; þú munt göra okkr slíka sæmd sem þú hefir heitið, Nj. 5; Njáll hét at fara, 49.II. to make a vow, the vow in dat., the god or person invoked with prep. and acc. (h. á e-n), cp. A. above; þat sýndisk mönnum ráð á samkomunni, at h. til verðr-bata, en um þat urðu menn varla ásáttir hverju heita skyldi, vill Ljótr því láta h. at gefa til hofs, en bera út börn en drepa gamal-menni, Rd. 248; þá heitr Ingimundr prestr at bóka-kista hans skyldi á land koma ok bækr, Bs. i. 424; ok skyldu menn taka at heita, þeir hétu at gefa …, 483; hét Haraldr því til sigrs sér, at hann skyldi taka skírn, Fms. i. 107; eptir þat hét hón miklum fégjöfum á hinn helga Jón biskup, Bs. i. 201 and passim, esp. in the Miracle-books.III. reflex. and pass. to plight oneself, be betrothed; þá sá hón þat at ráði ok með henni vinir hennar at heitask Þórólfi, Eg. 36; þeim hétumk þá þjóðkonungi, Skv. 3. 36: to betroth, varkat ek heima þá er (hón) þér heitin var, when she (the bride) was given to thee, Alm. 4; kom svá, at Bárði var heitið meyjunni, that the maid was betrothed to B., Eg. 26.2. to vow, plight one’s faith; þeir hétusk reka Hákon ór landi, Jd.: to vow one’s person to one, at hann heitisk hinum heilaga Ólafi konungi, Hkr. iii. 288: to bind oneself, þá menn er honum höfðu heitisk til föruneytis, Fms. vii. 204.
См. также в других словарях:
appeal — I n. request request for review 1) to make an appeal 2) (legal) to file, lodge, make; lose; win an appeal 3) (legal) to take an appeal to a higher court 4) (also legal) to deny, dismiss, reject, throw out an appeal 5) a desperate, urgent;… … Combinatory dictionary
appeal — ▪ I. appeal ap‧peal 1 [əˈpiːl] noun 1. [countable, uncountable] LAW an official request to a higher authority for a decision made by a court, committee etc to be changed: • The company s appeal against the assessment will be determined at the… … Financial and business terms
appeal — ap|peal1 [ ə pil ] verb *** 1. ) intransitive to make an urgent request for people to give you something that you need such as help, money, or information: appeal (to someone) for something: They re appealing to local businesses for sponsorship… … Usage of the words and phrases in modern English
appeal */*/*/ — I UK [əˈpiːl] / US [əˈpɪl] noun Word forms appeal : singular appeal plural appeals 1) a) [countable] an urgent request for people to give you something that you need such as help, money, or information appeal for: The police have renewed their… … English dictionary
appeal — {{11}}appeal (n.) c.1300, in the legal sense, from O.Fr. apel (Mod.Fr. appel), back formation from apeler (see APPEAL (Cf. appeal) (v.)). Meaning call to an authority is from 1620s; that of attractive power attested by 1916. {{12}}appeal (v.)… … Etymology dictionary
appeal to — v. make an appeal to; request for help or information to … English contemporary dictionary
appeal — ap·peal 1 /ə pēl/ n [Old French apel, from apeler to call, accuse, appeal, from Latin appellare]: a proceeding in which a case is brought before a higher court for review of a lower court s judgment for the purpose of convincing the higher court… … Law dictionary
make application — I verb appeal, appeal for, apply, bid, bid for, call for, demand, file for, make formal request, move, obsecrate, petition, petition for, put in for, request, seek, solicit associated concepts: make application for a directed verdict, make… … Law dictionary
Appeal to Reason — Album par Rise Against Sortie 2 octobre 2008 Enregistrement Janvier à Juin 2008 Blasting Room, Fort Collins, Colorado Durée 48:23 Genre Punk rock … Wikipédia en Français
appeal — [ə pēl′] vt. [ME apelen < OFr apeler < L appellare, to accost, apply to, appeal; iterative < appellere, to prepare < ad , to + pellere: see FELT1] 1. to make a request to a higher court for the rehearing or review of (a case) 2. Obs.… … English World dictionary
Appeal to Reason — Студийный альбом Rise Against Д … Википедия
