-
1 möhkəmləndirmək
глаг.1. укреплять, укрепить:1) делать, сделать более крепким, более прочным, упрочивать, упрочить. Bəndi möhkəmləndirmək укреплять плотину2) делать, сделать более здоровым, более сильным, более выносливым, закалять, закалить. Sağlamlığı möhkəmləndirmək укреплять здоровье, orqanizmi möhkəmləndirmək укреплять организм3) делать, сделать более сильным, более мощным, более влиятельным, устойчивым. Sülhü möhkəmləndirmək укреплять мир, hakimiyyəti möhkəmləndirmək укреплять власть, intizamı möhkəmləndirmək укреплять дисциплину, demokratik ölkələrlə əlaqələri möhkəmləndirmək укреплять связи с демократическими странами, maliyyə bazasını möhkəmləndirmək укреплять финансовую базу, həmrəyliyi möhkəmləndirmək укреплять солидарность4) создавая оборонительные сооружения, сделать, труднодоступным для противника. Şəhərin müdafiəsini möhkəmləndirmək укреплять оборону города, limanı möhkəmləndirmək укреплять порт2. подкреплять, подкрепить (укреплять чем-л. для придания прочности). Hasarı möhkəmləndirmək подкреплять забор, divarı dayaqla möhkəmləndirmək подкреплять стену подпоркой3. закреплять, закрепить:1) удерживать, удержать, оставлять за собой, организовав оборону. Tutulmuş mövqeyi möhkəmləndirmək закреплять за собой захваченный рубеж2) сделать более стойким, стабильным. Qələbəni möhkəmləndirmək закрепить победу, müvəffəqiyyəti möhkəmləndirmək закрепить успех -
2 möhkəmləndirmə
1. укрепление, упрочение. Evin özülünü möhkəmləndirmə укрепление фундамента дома, iqtisadi potensialı möhkəmləndirmə укрепление экономического потенциала, intizamı möhkəmləndirmə укрепление дисциплины2. подкрепление (укрепление чем-л. для придания прочности)3. закрепление -
3 möhkəmləndirmək
крепить, упрочить, укреплять, закреплять. -
4 möhkəmlətmək
см. möhkəmləndirmək. -
5 möhkəmləşdirmək
-
6 sülh
Iсущ. мир:1. отсутствие вражды, войны, вооруженных действий между государствами; согласное сосуществование государств, народов. Möhkəm sülh прочный мир, kövrək sülh хрупкий (непрочный) мир, pozulmaz sülh нерушимый мир, sülh uğrunda mübarizə борьба за мир, sülh siyasəti политика мира, sülh proqramı программа мира, sülh şəraitində в условиях мира, sülhü qorumaq беречь мир, sülhü möhkəmləndirmək упрочивать, укреплять мир; ‚Ümumdünya Sülh Şurası Всемирный совет мира, sülh tərəfdarları сторонники мира2. соглашение между воюющими сторонами о прекращении войны. Sülh bağlamaq заключить мир, sülhü bərqərar etmək установить мир, separat sülh сепаратный мирIIприл. мирный (связанный с прекращением войны, с заключением соглашения о мире). Sülh danışıqları мирные переговоры, sülh müqaviləsi мирный договор, sülh yolu ilə мирным путём -
7 demokratiya
сущ. демократия:1. политический строй, при котором верховная власть принадлежит народу. Xalq demokratiyası народная демократия, həqiqi demokratiya подлинная демократия; demokratiyanı genişləndirmək və möhkəmləndirmək расширять и укреплять демократию2. принцип организации коллективной деятельности, при котором обеспечивается участие всех членов коллектива. Partiyadaxili demokratiya внутрипартийная демократия, ümumxalq demokratiyası общенародная демократия -
8 qanuniyyət
сущ. законность:1. соответствие закону2. положение, при котором общественная жизнь и деятельность обеспечиваются законами. Qanuniyyəti möhkəmləndirmək укреплять законность -
9 mövqe
Iсущ.1. позиция:1) положение, расположение кого-л., чего-л.2) место расположения войск в бою. Əlverişli mövqe выгодная позиция, atəş mövqeyi огневая позиция, müdafiə mövqeyi оборонительная позиция3) район военных действий. Ön mövqe передовая позиция, aralıq mövqe промежуточная позиция, əvvəlki mövqelərə qayıtmaq вернуться на прежние позиции4) точка зрения, принцип, положенные в основу поведения, действий кого-л., чего-л. Fəal mövqe tutmaq занимать активную позицию, öz mövqeyini müdafiə etmək защищать свою позицию, realizm mövqeyindən çıxış etmək выступать с позиции реализма5) положение, место, занимаемое кем-л., чем-л., в соответствии с принципами своей деятельности. Öz mövqeyini saxlamaq удержать свои позиции, Respublikanın mövqeyinin güclənməsi усиление позиций Республики, öz mövqeyini möhkəmlətmək упрочить свою позицию6) расположение фигур в какой-л. момент игры в шахматы, шашки. Mövqeyi sadələşdirmək упростить позицию, mövqeyi qiymətləndirmək оценить позицию2. положение:1) расположение в пространстве, местонахождение. Coğrafi mövqe географическое положение, mövqeyini dəyişmək менять положение2) место, роль отдельного человека в обществе. Müəllimin cəmiyyətdə tutduğu mövqe положение учителя, занимаемое в обществе, yüksək mövqe высокое положениеIIприл. позиционный:1. ведущийся на долговременных боевых позициях. Mövqe vuruşmaları позиционные бои, mövqe müdafiəsi позиционная оборона2. шахм. основанный на постепенном завоевании лучшей позиции. Mövqe üstünlüyü позиционный перевес◊ mövqe tutmaq иметь вес; mövqeyində durmaq стоять на точке зрения чьей-л., mövqeyindən geri çəkilməmək, mövqeyini əldən verməmək не сдавать своих позиций; mövqeyini itirmək, əldən vermək лишиться положения; mövqeyini möhkəmlətmək укрепить, упрочить свою позицию -
10 əlaqə
Iсущ. связь:1. взаимные отношения между кем-л., чем-л.; контакт. Sıx əlaqələr тесные связи, mədəni əlaqələr культурные связи, ticarət əlaqələri торговые связи, beynəlxalq əlaqələr международные связи, qohumluq əlaqələri родственные связи, iqtisadi əlaqələr экономические связи, rəsmi (işgüzar) əlaqələr деловые связи, tarixi əlaqələr исторические связи, kəndlə şəhər arasında əlaqə связь между городом и деревней, məktəblə ailə arasındakı əlaqə связь между школой и семьёй, elmin istehsalatla əlaqəsi связь науки с производством, əlaqələrin möhkəmlənməsi укрепление связей, əlaqələrin genişlənməsi расширение связей, əlaqələrin kəsilməsi разрыв связей2. взаимная зависимость. Məntiqi əlaqə логическая связь, səbəbiyyət əlaqəsi причинная связь, qarşılıqlı əlaqə взаимная связь (взаимосвязь), vasitəli əlaqə косвенная связь, vasitəsiz əlaqə прямая связь3. средство общения, сношения на расстоянии. Əlaqəni bərpa etmək восстановить связь, telefonla əlaqə saxlamaq поддерживать связь посредством телефона, canlı əlaqə живая связь; əlaqə yaratmaq устанавливать связь; əlaqələri möhkəmlətmək укреплять, укрепить связи, əlaqələri genişləndirmək расширять, расширить связи; əlaqələri bərpa etmək восстанавливать, восстановить связи, əlaqələrdən istifadə etmək пользоваться связями, əlaqəyə girmək kimlə: 1. входить, войти в связь с кем; 2. вступать, вступить в контакт с кем; əlaqə saxlamaq поддерживать связь с кем; əlaqədə bulunmaq kimlə входить, войти в сношения с кем; əlaqəni üzmək kimlə, nə ilə прекращать, прекратить связи с кем; əlaqəsi olmaq kimin kimlə, nə ilə иметь связи с кем, с чем; əlaqədə olmaq kimlə, nə ilə быть в связях с кем, с чемIIприл. контактный. Əlaqə telefonları контактные телефоны -
11 yüksək
Iприл.1. высокий:1) имеющий большое протяжение снизу вверх. Yüksək dağ высокая гора2) значительный по качеству, количеству, силе и т.п. Yüksək məhsul высокий урожай, yüksək temp высокий темп, yüksək qiymət высокая оценка, yüksək temperatur высокая температура, yüksək gərginlik высокое напряжение, yüksək təzyiq высокое давление, yüksək mədəniyyat высокая культура, yüksək maaş высокая зарплата3) выдающийся по значению, важный. Yüksək ad высокое звание, yüksək vəzifə высокая должность, yüksək etimad высокое доверие4) возвышенный. Yüksək məqsəd высокая цель, yüksək ideallar высокие идеалы, yüksək üslub высокий стиль5) тонкий, звонкий (о голосе, звуке). Yüksək səs высокий голос (звук); физ. yüksək vakuum высокий вакуум, yüksək potensial высокий потенциал; эл.-тех. yüksək keçiricilik высокая проводимость, yüksək tezlik sahəsi поле высокой частоты; yüksək məhsuldarlıq высокая производительность, yüksək möhkəmlik высокая прочность, yüksək sıxlıq высокая плотность, yüksək start спорт. высокий старт, yüksək uçuş высокий взлёт2. высший. Yüksək mükafat высшая награда, yüksək doza мед. высшая доза, yüksək uçuş nöqtəsi спорт. высшая точка полёта, yüksək rütbə высший чин, cəmiyyətin yüksək təbəqələri высшие слои обществаIIнареч. высоко. Yüksək qiymətləndirmək высоко ценить; yüksək dəyişkən sahə физ. высокопеременное поле, yüksək dağ otlaqları высокогорные пастбища, yüksək dağ iqlimi высокогорный климат, yüksək dağlıq высокогорье, yüksək dağ çəmənliyi высокогорные луга; yüksək səviyyədə на высоком уровне, yüksək səviyyədə Azərbaycan-Amerika danışıqları азербайджанско-американские переговоры на высшем уровне (в верхах)◊ yüksəklərdə uçmaq (dolaşmaq) витать в облаках; özünü yüksək tutmaq держать себя надменно; yüksək tutmaq: 1. kimi, nəyi высоко, достойно ценить, оценить кого, что; 2. высоко держать, нести знамя чего
См. также в других словарях:
möhkəmləndirmə — «Möhkəmləndirmək» dən f. is … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
möhkəmləndirmək — bax möhkəmlətmək. Müəllim dostluğu möhkəmləndirmək üçün bir gün Qaçayın bütün ailəsini qonaq çağırdı. Ə. Vəl … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
möhkəmləşdirmək — f. Daha möhkəm etmək; möhkəmləndirmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
möhkəmlətmək — f. 1. Möhkəm etmək, davamlı hala salmaq; bərkitmək. Düyünü möhkəmlətmək. Vinti burub möhkəmlətmək. – <Kamran:> Qırılan zəncirləri bir də möhkəmlətmək olmaz. H. N.. 2. Müdafiə qüvvəsini artırmaq; alınmaz, keçilməz, möhkəm hala gətirmək;… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
bərkitmək — f. 1. Bağlamaq, örtmək; qapamaq, qıfıllamaq. Qapını bərkitmək. Darvazanı bərkitmək. – <Sübhanverdizadə> əllərini stola dayayıb ayağa qalxdı, qapıları açıb baxdı və arxadan örtüb bərkitdi. S. R.. // Bir şeylə bağlayaraq, mıxlayaraq,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
təqviyə(t) — ə. 1) qüvvətləndirmə, qüvvətini artırma, qüvvət vermə; 2) möhkəmlətmə, möhkəmləndirmə, bərkitmə … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
inkişaf — is. <ər.> İrəliyə doğru tərəqqi etmə, artma, yüksəlmə; tərəqqi, yüksəliş. Ölkənin inkişafı. Sənayenin inkişafı. Kənd təsərrüfatının inkişafı. – Həsən bəy Zərdabi Azərbaycanı feodal geriliyindən qurtarıb yeni yola, Avropa inkişafı yoluna… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
əsaslandırmaq — f. 1. Təməlini atmaq, bünövrəsini (özülünü) qoymaq, möhkəm təməl üzərində qurmaq. 2. İnandırıcı sübutlarla və ciddi dəlillərlə möhkəmləndirmək, təsdiqləndirmək, inandırıcı sübutlar, dəlillər göstərmək (gətirmək). Müddəalarını nəzəri dəlillərlə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
bərqərar — <fars. bər və ər. qərar> 1. köhn. Yerləşmiş, yerləşmə, qərar tapma, dayanma. . . Kərim xan adlı deyir ki: aləm dörd rüknün üstündə bərqərardır. . . M. F. A.. 2. Əvvəlki halında qalma, sabit olma. <Bəhram:> . . Pəri ilə yavuqlaşım,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
öz — əvəz. 1. Şəxsinə, özünə aid olan, xas olan, mənsub olan. Öz kitabı. Öz şeyi. Öz yerindən durmaq. Öz vətəninə qayıtmaq. Öz fikrində qalmaq. – Birdən <İskəndərin> tərlan qanadlı xəyalı uçub, öz vətəninə – doğma Azərbaycan elinə getdi. Ə. Vəl … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
sementləmək — f. 1. Sement məhlulu tökmək, sementlə malalamaq, üzərinə sement çəkmək, sementlə örtmək. Divarı sementləmək. Səkini sementləmək. 2. tex. Sementlə bərkitmək, aralarını sementlə doldurub möhkəmləndirmək. <Xanmurad:> Sementlədiyimiz bəndi su… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti