Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

leges+mōri+serviunt

  • 1 mos

    mos, mōris, m. [etym. dub.; perh. root ma-, measure; cf.: maturus, matutinus; prop., a measuring or guiding rule of life; hence], manner, custom, way, usage, practice, fashion, wont, as determined not by the laws, but by men's will and pleasure, humor, self-will, caprice (class.; cf.: consuetudo, usus).
    I.
    Lit.:

    opsequens oboediensque'st mori atque imperiis patris,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 54:

    huncine erat aequum ex illius more, an illum ex hujus vivere?

    Ter. Heaut. 1, 2, 24: alieno more vivendum est mihi, according to the will or humor of another, id. And. 1, 1, 125:

    nonne fuit levius dominae pervincere mores,

    Prop. 1, 17, 15: morem alicui gerere, to do the will of a person, to humor, gratify, obey him:

    sic decet morem geras,

    Plaut. Most. 3, 2, 35; Cic. Tusc. 1, 9, 17:

    animo morem gessero,

    Ter. And. 4, 1, 17:

    adulescenti morem gestum oportuit,

    id. Ad. 2, 2, 6; v. gero.—
    II.
    The will as a rule for action, custom, usage, practice, wont, habit:

    leges mori serviunt,

    usage, custom, Plaut. Trin. 4, 3, 36:

    legi morique parendum est,

    Cic. Univ. 11:

    ibam forte Viā Sacrā, sicut meus est mos,

    custom, wont, Hor. S. 1, 9, 1:

    contra morem consuetudinemque civilem,

    Cic. Off. 1, 41, 148:

    quae vero more agentur institutisque civilibus,

    according to usage, according to custom, id. ib.:

    mos est hominum, ut nolint eundem pluribus rebus excellere,

    id. Brut. 21, 84:

    ut mos est,

    Juv. 6, 392;

    moris erat quondam servare, etc.,

    id. 11, 83:

    more sinistro,

    by a perverted custom, id. 2, 87.— So with ut:

    morem traditum a patribus, ut, etc.,

    Liv. 27, 11, 10:

    hunc morem servare, ut, etc.,

    id. 32, 34, 5:

    virginibus Tyriis mos est gestare pharetram,

    it is the custom, they are accustomed, Verg. A. 1, 336:

    qui istic mos est?

    Ter. Heaut. 3, 3, 1:

    mos ita rogandi,

    Cic. Fam. 12, 17, 1:

    ut mos fuit Bithyniae regibus,

    id. Verr. 2, 5, 11, § 27: moris est, it is the custom:

    negavit, moris esse Graecorum, ut, etc.,

    id. ib. 2, 1, 26, § 66; Vell. 2, 37, 5:

    quae moris Graecorum non sint,

    Liv. 36, 28, 4; cf.:

    (aliquid) satis ex more Graecorum factum,

    id. 36, 28, 5:

    ut Domitiano moris erat,

    Tac. Agr. 39.— Plur.:

    id quoque morum Tiberii erat,

    Tac. A. 1, 80:

    praeter civium morem,

    contrary to custom, to usage, Ter. And. 5, 3, 9: sine more, unwonted, unparalleled:

    facinus sine more,

    Stat. Th. 1, 238; so,

    nullo more,

    id. ib. 7, 135:

    supra morem: terra supra morem densa,

    unusually, Verg. G. 2, 227 (cf.:

    supra modum): perducere aliquid in morem,

    to make into a custom, make customary, Cic. Inv. 2, 54, 162:

    quod jam in morem venerat, ut, etc.,

    had become customary, Liv. 42, 21, 7.—
    B.
    In partic., in a moral point of view, conduct, behavior; in plur., manners, morals, character; in a good or bad sense:

    est ita temperatis moderatisque moribus, ut summa severitas summā cum humanitate jungatur,

    manners, Cic. Fam. 12, 27, 1:

    suavissimi mores,

    id. Att. 16, 16, A, 6: boni, id. Fragm. ap. Non. 254, 8.—Prov.:

    corrumpunt mores bonos colloquia mala,

    Vulg. 1 Cor. 15, 33:

    justi,

    Cic. de Or. 2, 43, 184:

    severi et pudici,

    Plin. 28, 8, 27, § 106:

    sanctissimi,

    Plin. Ep. 10, 20, 3: feri immanisque natura, Cic. Rosc. [p. 1168] Am. 13, 38:

    totam vitam, naturam moresque alicujus cognoscere,

    character, id. ib. 38, 109:

    eos esse M'. Curii mores, eamque probitatem, ut, etc.,

    id. Fam. 13, 17, 3; id. de Or. 2, 43, 182:

    mores disciplinamque alicujus imitari,

    id. Deiot. 10, 28:

    perditi,

    id. Fam. 2, 5, 2:

    praefectura morum,

    the supervision of the public morals, Suet. Caes. 76:

    moribus et caelum patuit,

    to good morals, virtue, Prop. 4 (5), 11, 101:

    amator meretricis mores sibi emit auro et purpurā,

    polite behavior, complaisance, Plaut. Most. 1, 3, 128:

    propitiis, si per mores nostros liceret, diis,

    i. e. our evil way of life, Tac. H. 3, 72:

    morum quoque filius,

    like his father in character, Juv. 14, 52:

    ne te ignarum fuisse dicas meorum morum, leno ego sum,

    i. e. my trade, Ter. Ad. 2, 1, 6:

    in publicis moribus,

    Suet. Tib. 33; 42.—
    III.
    Transf.
    A.
    Quality, nature, manner; mode, fashion:

    haec meretrix fecit, ut mos est meretricius,

    Plaut. Men. 5, 4, 8:

    mores siderum,

    qualities, properties, Plin. 18, 24, 56, § 206:

    caeli,

    Verg. G. 1, 51:

    Carneadeo more et modo disputare,

    manner, Cic. Univ. 1:

    si humano modo, si usitato more peccāsset,

    in the usual manner, id. Verr. 2, 2, 3, § 9:

    Graeco more bibere,

    id. ib. 1, 26, 66:

    apis Matinae More modoque,

    after the manner of, like, Hor. C. 4, 2, 27:

    Dardanius torrentis aquae vel turbinis atri More furens,

    Verg. A. 10, 604:

    more novalium,

    Col. 3, 13, 4:

    caeli et anni mores,

    Col. 1, Praef. 23:

    omnium more,

    Cic. Fam. 12, 17, 3; so,

    ad morem actionum,

    Quint. 4, 1, 43:

    elabitur anguis in morem fluminis,

    like, Verg. G. 1, 245:

    in hunc operis morem,

    Hor. S. 2, 1, 63:

    pecudum in morem,

    Flor. 3, 8, 6:

    morem vestis tenere,

    mode, fashion, Just. 1, 2, 3.—
    B.
    A precept, law, rule ( poet. and postAug.):

    moresque viris et moenia ponet,

    precepts, laws, Verg. A. 1, 264; cf.:

    pacis inponere morem,

    id. ib. 6, 852:

    quod moribus eorum interdici non poterat,

    Nep. Ham. 3:

    quid ferri duritiā pugnacius? sed cedit, et patitur mores,

    submits to laws, obeys, is tamed, Plin. 36, 16, 25, § 127:

    ut leo mores Accepit,

    Stat. Ach. 2, 183:

    in morem tonsa coma, = ex more ludi,

    Verg. A. 5, 556.

    Lewis & Short latin dictionary > mos

См. также в других словарях:

  • More danico — The phrase more danico[1] is a Mediaeval Latin legalistic expression which may be translated as in the Danish manner or by Norse customary law . It designates a type of traditional Germanic marriage practiced in northern Europe during the Middle… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»