-
1 lec
(książk: położyć się) to lie down; ( zginąć) to fall* * *pf.1. (= położyć się) lie down; lec w grobie lie down in one's grave.3. (= zginąć) fall, perish, die; lec w boju l. walce fall in battle; lec w obronie ojczyzny lay down one's life in defense of one's country.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > lec
-
2 walczyć
(-ę, -ysz); vito fight; ( rywalizować) to compete; ( zmagać się) to struggle* * *ipf.1. ( bić się) fight (z kimś/czymś against sb/sth); walczyć do ostatniej kropli krwi l. do upadłego fight to the bitter end; walczyć na śmierć i życie fight to the death; walczyć o wolność/niepodległość fight for freedom/independence; walczyć w obronie ojczyzny fight for one's country; walczyć z wrogiem fight the enemy; walczyć zaciekle fight tooth and nail; walczyć jak lew fight like a lion; walczyć z kimś jego własną bronią fight fire with fire; walczyć z wiatrakami tilt at windmills.3. (z uczuciami, siłami natury) struggle, fight ( z czymś with sth); (z chorobą, pokusą, ze snem) fight off ( z czymś sth); ( ze łzami) fight back, suppress ( z czymś sth); walczyć z czasem (np. pracując nad czymś) work against the clock; walczyć z przeciwnościami grapple with difficulties; walczyć ze śmiercią be fighting with death.4. (= zabiegać o coś) (o pokój, o wzrost wydajności pracy) strive ( o coś for sth); walczyć o sprawę fight for a cause; walczyć o władzę struggle for power.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > walczyć
-
3 zerwać się
сов.1) сорва́тьсяzerwać się się z łańcucha — сорва́ться с цепи́
zerwać się się z miejsca — сорва́ться с ме́ста
2) подня́ться; разрази́тьсяzerwał się wiatr — подня́лся́ ве́тер
zerwała się burza — разрази́лась гроза́
w sali zerwały się oklaski — зал разрази́лся аплодисме́нтами
zerwać się się do walki w obronie ojczyzny — подня́ться ( встать) на защи́ту ро́дины
4) разг. встать, подня́ться на́ ноги -
4 zerwać\ się
zerwa|ć sięсов. 1. сорваться;\zerwać\ się się z łańcucha сорваться с цепи; \zerwać\ się się z miejsca сорваться с места;
2. подняться; разразиться;\zerwać\ sięł się wiatr поднялся ветер; \zerwać\ sięła się burza разразилась гроза; w sali \zerwać\ sięły się oklaski зал разразился аплодисментами;
3. do czego подняться на что; встать на что;\zerwać\ się się do walki w obronie ojczyzny подняться (встать) на защиту родины;
4. разг. встать, подняться на ноги;\zerwać\ się się o świcie встать чуть свет
-
5 le|c
a. le|gnąć pf (legnę, legniesz, legł, legła, legli) vi książk. 1. (położyć się) to lie down (na czymś on sth)- lec na łóżku/trawie/ziemi to lie down on a bed/the grass/the ground; (położyć się z ulgą) to collapse pot.- zmęczony, legł wreszcie na wygodnym łóżku exhausted, he collapsed on his comfortable bed at last2. (polec) to be killed- żołnierz legł od kuli a soldier was cut down by a bullet- lec w boju/w obronie ojczyzny to fall in battle/to die in the defence of one’s country3. (ulec zniszczeniu) miasto legło w gruzach the town was reduced to a heap of rubble 4. (zapoczątkować) lec u podstaw czegoś to lie at the heart a. root of sth- u podłoża konfliktu legły radykalne poglądy partii the party’s radicalism was the underlying cause of the conflict■ lec u czyichś stóp książk. to fall at sb’s feetThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > le|c
-
6 obron|a
f sgt 1. (odpieranie ataku) defence GB, defense US- oddać życie w obronie ojczyzny to die for one’s country- zginął w obronie przyjaciela he died defending his friend- obrona miasta przed armią tatarską a defence of the city against the Tatar army2. (odpieranie zarzutów) defence GB, defense US- wziąć kogoś w obronę to come to sb’s defence, to stand up for sb- co masz na swoją obronę? what have you got to say for yourself?- liberałowie muszą stanąć w obronie reform liberals must stand up for the reforms3. (ochrona) defence GB, defense US- obrona interesów pracowniczych defence of employees’ rights- wystąpił w obronie najuboższych he spoke in defence of the poor4. (obrońcy) defenders pl- obrona placówki the defenders of an outpost5. (wojsko) defence GB, defense US- Ministerstwo Obrony Narodowej the Ministry of Defence- maleją wydatki na obronę there have been cuts in defence spending6. Sport (formacja) defence GB, defense US; (parada) save- grać w a. na obronie to play defence- dali się zepchnąć do obrony they were pushed back into defence7. Gry (w szachach) defence GB, defense US 8. Prawo (wykazywanie niewinności) defence GB, defense US- podjął się obrony nieletniego przestępcy he took on the defence of a juvenile offender- prowadzić własną obronę to conduct one’s own defence9 Prawo (adwokaci) the defence GB, the defense US- obrona ma głos the defence has a. have the floor- świadek obrony a witness for the defence, a defence witness□ obrona konieczna Prawo defence of necessity GB, defense of necessity US- obrona własna self-defence GB, self-defense US- działać w obronie własnej to act in self-defence- obrona pracy doktorskiej/magisterskiej Uniw. doctoral/master’s defence GB, doctoral/master’s defense US- obrona przeciwatomowa Wojsk. nuclear a. radiation defence GB, nuclear a. radiation defense US- obrona przeciwchemiczna Wojsk. chemical defence GB, chemical defense US- obrona przeciwgazowa Wojsk. anti-gas defence GB, anti-gas defense US- obrona przeciwlotnicza Wojsk. anti-aircraft defence GB, anti-aircraft defense USThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obron|a
-
7 walcz|yć
impf vi 1. (w konflikcie zbrojnym, bezpośrednim starciu) [osoba, armia, państwo] to fight- walczyć na pięści to fight with one’s a. the fists- walczyć na miecze/noże to fight with swords/knives- walczyć mieczem/szablą to fight with a sword/sabre- walczyć przeciw(ko) komuś/czemuś to fight against sb/sth- walczyć z kimś o coś to fight with sb over sth- walczyć za ojczyznę a. w obronie ojczyzny to fight for one’s country- walczyć do końca a. do upadłego to fight to the bitter end- walczyli o odzyskanie niepodległości they fought for independence- walczące strony podpisały rozejm the belligerents a. belligerent states signed a truce- mój ojciec walczył w partyzantce my father was a guer(r)illa (fighter)- walczyła ze złodziejem she struggled with a thief- bracia walczyli o piłkę the brothers fought over a ball- walczył, żeby się uwolnić he struggled to free himself2. (przeciwstawiać się) to oppose vt (z kimś/czymś sb/sth); (rywalizować) to compete, to contend (o coś for sth)- robotnicy walczący z systemem/kierownictwem fabryki workers opposing the regime/the management of a factory- walczyli (między sobą) o władzę/o klientów they competed (with each other) for power/to win customers- walczące strony/partie nie przebierały w środkach the contending a. competing sides/parties were unscrupulous- walczyć na boisku/w finale/w wyścigach to compete on a pitch/in the final/in a race- walczyć na ringu to fight in the ring- walczyć o pierwsze miejsce/tytuł mistrza/złoty medal to compete for the first place/a championship/a gold medal- dwie drużyny walczące ze sobą w turnieju two teams competing against each other in a tournament4. (zmagać się) to struggle; to wrestle przen. (z czymś with sth); to battle (z czymś against sth)- walczyć z trudnościami/problemami/przeciwnościami to struggle a. grapple with difficulties/problems/against adversities- walczyć z chorobą to battle against an illness- walczyć ze snem a. z sennością to struggle to remain awake- walczyć ze śmiercią to be near to death, to be on the verge of death- przez lata walczyła z depresją she wrestled with depression for years5. (zabiegać) to stand up (o coś for sth); to struggle (o kogoś/coś for sb/sth)- walczyć o swoje prawa/prawa człowieka to stand up for one’s rights/human rights- narody walczące o pokój/demokrację nations struggling for peace/democracy- supermarkety muszą walczyć o klientów supermarkets have to compete for customers6. (mocować się) to wrestle, to struggle (z czymś with sth)- walczyć z zamkiem błyskawicznym to wrestle with a zip- walczyć z nieporęcznym kufrem to struggle with an unwieldy trunk■ ciekawość walczy w nim (o lepsze) z obawą curiosity and fear are competing to get the better of him- walczyć z wiatrakami to tilt at windmillsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > walcz|yć
-
8 dla
praep. 1. (przeznaczony) for- dla kogoś for sb- pokój dla dzieci a room for children, a children’s room- krem do twarzy dla kobiet po czterdziestce a face cream for women over forty- książki dla dzieci books for children, children’s books- film dla dorosłych a film for adults, an adult film- zasiłki dla bezrobotnych unemployment benefits- zasiłki dla samotnych matek benefits for single mothers- pomoc dla powodzian aid for flood victims- kurs dla początkujących/zaawansowanych a beginners’/an advanced course- przedział dla palących/niepalących a smoking/non-smoking compartment- „dla panów/pań” (napis na drzwiach toalety) ‘ladies/gentlemen’- lekarstwo dla mojego ojca some medicine for my father- dla kogo są te kwiaty? who are these flowers for?- kupiła prezenty dla całej rodziny she bought presents for the whole family- przesyłam ukłony dla małżonki książk. please give my regards to your wife2. (w celu zapewnienia) for- dla czegoś for sth- dla pozoru for the sake of appearance- dla własnego dobra for one’s own good- zrobić coś dla efektu/wygody/zysku to do sth for effect/for the sake of convenience/for profit- grać na skrzypcach dla przyjemności to play the violin for (one’s own) pleasure- wyjść za mąż/ożenić się dla pieniędzy to marry for money- tupać nogami dla rozgrzewki to stamp one’s feet to get warm- wypić coś dla ochłody to drink sth to cool off- wystawa została zorganizowana dla uczczenia stulecia uczelni the exhibition was mounted for the university’s centenary celebrations- nosić broń dla własnego bezpieczeństwa to carry arms for one’s own safety- zażywać witamin dla wzmocnienia organizmu to take vitamins to strengthen one’s body3. (wobec, względem) for- podziw/szacunek dla kogoś admiration/respect for sb- sympatia/miłość dla kogoś liking/love for sb- poparcie dla partii/wniosku support a. backing for a party/motion- nie ma usprawiedliwienia dla takiego zachowania there’s no excuse for such behaviour- miły/uprzejmy dla kogoś nice/kind to sb- przyjemny dla oka/ucha pleasing to the eye/ear- przyjazny dla środowiska environment-friendly- szkodliwy dla środowiska/zdrowia harmful a. damaging to the environment/to health4. (jeśli chodzi o) for- dla kogoś/czegoś for sb/sth- podjazd dogodny dla inwalidów/wózków a ramp (convenient) for the handicapped/for prams- sytuacja korzystna/niekorzystna dla przedsiębiorstwa a favourable/an unfavourable situation for the company- tragiczna dla obrońców klęska a tragic defeat for the defenders- charakterystyczny dla kogoś/czegoś characteristic of sb/sth- to dla niego typowe it’s typical of him- z typowym a. charakterystycznym dla siebie optymizmem with (his/her) typical a. characteristic optimism- nie dla kogoś not for sb- nie dla mnie takie życie that’s no life for me- gotowanie – to nie dla mnie cooking is not for me a. not my kind of thing- to nie jest facet dla ciebie this is not the (right) guy for you- to nie jest praca dla ciebie this is not the/a job for you- obszar niedostępny dla turystów an area out of bounds GB a. off limits US to tourists- dźwięki niesłyszalne dla ludzkiego ucha sounds inaudible to the human ear- myśliwce niewykrywalne dla radaru fighters undetectable by radar5. (w opinii) for, to- dla kogoś for a. to sb- to był dla niej wielki szok it was a great shock to a. for her- dla mnie nie ma nic piękniejszego od tych wierszy to a. for me there’s nothing more beautiful than those poems- dla nich liczą się tylko pieniądze for a. with them, money is the only thing that counts- będzie to dla nich dowód, że mam rację this will show them a. prove to them that I’m right- (jak) dla mnie ten film był zbyt długi as far as I’m concerned a. for me, the film was too long6. (z powodu, dla dobra) for- dla kogoś/czegoś for sb/sth- porzuciła go dla jakiegoś cudzoziemca she dropped him for some foreigner- poświecić wszystko dla rodziny to sacrifice everything for (the sake of) one’s family- oddać życie dla ojczyzny to sacrifice one’s life for one’s country- stracić głowę dla kogoś to lose one’s head over sb7. [pracować] for (kogoś/czegoś sb/sth)- (ona) kręci filmy dla telewizji she makes films for television- (on) tłumaczy dla firmy prawniczej he does translations for a law firm8. książk. (przyczyna) for, because of- dla czegoś for a. because of sth- ryby hodowane dla smacznego mięsa fish bred for their tasty flesh- rośliny uprawiane dla jadalnych owoców plants grown for their edible fruit- na dziki polowano dla mięsa wild boar were hunted for their meat- dla ważnych powodów odłożył spotkanie important considerations caused him to postpone the meeting* * *prep(+gen) ( dla oznaczenia przeznaczenia) for; ( wobec) to, towards* * *prep.+ Gen.1. for; dla mnie/ciebie/ich for me/you/them; dla niej czas się nie liczy for her, time doesn't count; dla frajdy/przyjemności/zysku for fun l. kicks/pleasure/gain; dla twojego l. twego dobra for your own good; dla wspólnego dobra for the common good; dla zasady on principle; kupić/zrobić coś dla kogoś buy/do sth for sb; mieć coś wyłącznie dla siebie keep sth to o.s.; ważny dla sprawy important for the cause.2. ( tłumaczone przez użycie rzeczownika jako przydawki) domek dla lalek doll house; karma dla psów dog food.3. ( tłumaczone przez złożenie) klatka dla ptaków birdcage; kładka dla pieszych footbridge; przejście dla pieszych crosswalk; Br. pedestrian crossing.4. to; być grzecznym l. miłym dla kogoś be nice to sb; grzeczny/życzliwy dla (osób) starszych polite/kind to the elderly; szkodliwy dla zdrowia harmful to your health.5. (z rzeczownikiem odczasownikowym: tłumaczone bezokolicznikiem z „to”) dla zachowania pozorów to keep up the pretense, Br. to keep up the pretence; dla zatarcia śladów to cover one's tracks.7. ( w utartych zwrotach) dla chcącego nic trudnego where there's a will there's a way; dla każdego coś miłego (there's) something for everyone; nie dla psa kiełbasa! pog. it's too good for the likes of you!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dla
-
9 dług
m (G długu) 1. Fin. debt- dług krótkoterminowy/długoterminowy short-term/long-term debt- dług hipoteczny/wekslowy a mortgage debt/bill of exchange dues- prolongować dług to renew a loan, to prolong the repayment date of a debt- wywiązać się z długów to pay off a. clear one’s debts2. (zaciągnięta pożyczka) debt- spłata długu the repayment of a. paying off of a debt- długi karciane gambling debts- ojciec wyciągnął go z długów his father got him out of debt- tonąć w długach to be up to one’s ears in debt3. (zobowiązanie moralne) debt- miał wobec niej dług wdzięczności he was indebted to her- spłacić dług wobec ojczyzny to pay ones duty to one’s country- □ dług honorowy debt of honour* * ** * *mifin. l. przen. debt; dług honorowy debt of honor; mieć wobec kogoś dług wdzięczności owe a debt of gratitude to sb, be indebted to sb; obsługa długu l. długów debt servicing; spłacić dług pay back a debt, make good a debt; siedzieć w długach po uszy be up to one's neck l. ears l. eyeballs in debt; wpaść l. popaść w długi run l. get into debt, run up a debt; zaciągnąć dług wobec kogoś run up a debt with sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dług
-
10 do
prep(+gen) ( w kierunku) toidę do pracy/kina — I'm going to work/the cinema
jadę do rodziców — I'm going to my parents' (place), ( do wnętrza) into
do szafy/szuflady/kieszeni — into a wardrobe/drawer/pocket
wejść do pokoju — to enter a room, ( nie dalej niż) to
z lub od A do B — from A to B, ( nie dłużej niż) till, until
zostanę do piątku — I'll stay till lub until Friday
do widzenia/zobaczenia! — good bye!, see you!, ( nie więcej niż) up to
coś do jedzenia/picia — something to eat/drink
do czego to jest? — what is it for?, ( o intensywności) to
* * *I.do1prep.+ Gen.1. ( dla wyrażenia kierunku ruchu) to; iść l. jechać do szkoły/pracy go to school/work; jechać do Warszawy/Londynu go to Warsaw/London; iść do dentysty/lekarza (go) see a dentist/doctor; chodź do mnie come to me.2. ( dla wyrażenia górnej granicy) (up) to; od dwóch do pięciu from two to five; od dziewiątej do siedemnastej (zwł. o godzinach pracy) (from) nine to five; grzywna do 100 dolarów a fine of up to 100 dollars.3. ( dla wyrażenia przeznaczenia) for; patelnia (nadająca się) do smażenia na gazie pan (good) for gas range frying; do czego to jest? what is this l. it for?; list/telefon do ciebie letter/phone for you.4. (dla wyrażenia przeznaczenia; tłumaczone przez użycie rzeczownika l. imiesłowu jako przydawki) deska do krojenia cutting l. chopping board; deska do prasowania ironing board; boisko do koszykówki basketball court; nóż do chleba bread knife; pilnik do paznokci nail file.5. (dla wyrażenia przeznaczenia; tłumaczone złożeniem) maszyna do pisania typewriter; łyżeczka do herbaty teaspoon; opiekunka do dziecka babysitter.6. (przed rzeczownikiem odczasownikowym; tłumaczone zdaniem bezokolicznikowym) coś do jedzenia/picia/zrobienia l. roboty something to eat/drink/do; listy do wysłania letters to be mailed; sprawy do załatwienia things l. matters to take care of, errands.7. ( dla wyrażenia umieszczenia czegoś w czymś) in, into; wrzucić list do skrzynki put the letter in l. into the mailbox; wrzucić głos do urny put the ballot l. vote in l. into the ballot box; wejść do rzeki go l. walk into the river.8. ( dla wyrażenia limitu czasu) until, till; by; do tej pory until now; musisz to zrobić do wtorku you must do it by Tuesday; robić coś do upadłego do sth until one drops; spacerować do rana walk until morning; zostać do wtorku stay until Tuesday.9. ( dla wyrażenia ukierunkowania uczuć) for; miłość do ojczyzny/matki/małżonka love for l. of one's country/mother/spouse; niechęć do zabaw dislike for play; tęsknić do czegoś crave for sth; tęsknić do kogoś miss sb.10. ( dla wyrażenia przynależności) zaciągnąć się do wojska join the military l. army, enlist, enroll; wstąpić do związku/partii join a union/party.11. ( w zwrotach) do jutra see you tomorrow; do zobaczenia l. widzenia good bye, see you; do diabła l. (jasnej) cholery! pot. damn (it)!; do diabła z nim/tym! pot. to hell with him/that!; co do cholery?! pot. what the devil l. hell?!; co do mnie for my part, as far as I am concerned; co tobie do tego? that's none of your business!; być l. nie nadawać się do niczego be no good, be (of) no use, be useless; raz do roku once a year.II.do2int. i n.indecl. muz. (= dźwięk C) doh.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > do
-
11 działać
1. (-am, -asz); vt2. vidziałać cuda — to work lub do wonders lub miracles
( pracować) to act; ( oddziaływać) to have an effect; ( obowiązywać) to operate; ( funkcjonować) to work, to operatedziałać w czyimś imieniu — to act for sb, to act on behalf of sb
działać wstecz — PRAWO to retroact
* * *ipf.1. (= robić coś) act; działać na rzecz dzieci niepełnosprawnych act in aid of handicapped children; działać w imieniu bezdomnych act on behalf of the homeless; działać w obronie własnej prawn. act in self-defense; działać w dobrej wierze act in good faith; działać na szkodę przedsiębiorstwa act to the detriment of the company, act against the interests of the company; działać na własną rękę pot. act on one's own.2. (= wywierać wpływ) have an effect, influence; muzyka działa na mnie uspokajająco music helps me relax; to działa na moją wyobraźnię it inspires my imagination; zastrzyk zaraz zacznie działać injection will work soon; działasz mi na nerwy you're getting on my nerves, you're getting on my last nerve; działać kwasem siarkowym na cynk chem. treat zinc with sulfuric acid; działać na zwłokę play for time.3. ( o urządzeniach) (= funkcjonować) work, operate; telefon nie działa phone doesn't work, phone is out of order; silnik przestał działać engine konked out l. died, engine is out of order, engine won't start; to działa na baterie it runs on batteries.4. ( o aktach prawnych) (= obowiązywać) be in force, be effective; to prawo nie działa wstecz this law is not retroactive.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > działać
-
12 obrona
stawać (stanąć perf) w obronie kogoś/czegoś — to rise to sb's defence/in defence of sth, to stand up for sb/sth
obrona pracy magisterskiej/doktorskiej — a defence of master's/doctoral thesis
* * *f.1. (= bronienie się, ochrona) defense; Br. defence; obrona konieczna prawn. necessary defense; obrona własna prawn. self-defense.2. (= obrońca) defender.3. (wstawianie się za kimś, odpieranie oskarżeń) defense, advocacy; wziąć kogoś w obronę come l. spring to sb's defense; stanąć w obronie kogoś/czegoś rise to sb's defense/in the defense of sth, stand up for sb/sth; nie mieć nic na swoją obronę have nothing in one's defense; obrona pracy magisterskiej/doktorskiej defense of one's master's/doctoral thesis.4. (= osłona) protection.5. prawn. the defense, defense counsel(s), counsel(s) for the defense; obrona z urzędu ( czynność) public defense; ( osoba) assigned counsel, court-appointed attorney, public defender.6. wojsk. defense; obrona przeciwlotnicza air defense; obrona cywilna civil defense; najlepszą obroną jest atak attack is the best defense, the best defense is a good offense.7. sport (= defensywa) the defense.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obrona
-
13 obrońca
-y; -y; mobrońca z urzędu — public defender (US), court-appointed lawyer (BRIT)
* * *mp1. (= występujący w obronie) defender, champion; obrońca uciśnionych champion of the oppressed.2. (= orędownik) defender, advocate.3. prawn. (= adwokat) defense counsel, counsel for the defense, defender, defense attorney, defense lawyer; obrońca z urzędu assigned counsel, court-appointed attorney, public defender.4. sport defender.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obrońca
-
14 ołtarz
m ( Gpl ołtarzy a. ołtarzów) 1. Relig. (stół) altar- ołtarz główny a. wielki high altar- ołtarz boczny a side altar- ołtarz szafiasty a. szafkowy a winged altar2. Astron. the Altar, the Ara- wynieść kogoś na ołtarze Relig. [papież] to canonize sb- wynosić kogoś/coś na ołtarze książk. to worship sb/sth* * *-a; -e; gen pl; -y; miść (pójść perf) z kimś do ołtarza — (przen) to tie the knot with sb
wynosić (wynieść perf) kogoś na ołtarze — to glorify sb
* * *miGen. -a rel. altar; ołtarz główny high altar, (apse) altar; ołtarz boczny side altar; ołtarz gotycki Gothic altar; ołtarz szafkowy l. szafiasty winged altarpiece; iść z kimś do ołtarza lead sb to the altar, marry sb; złożyć życie na ołtarzu ojczyzny offer one's life for one's homeland, die for one's homeland.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ołtarz
-
15 oswobodziciel
m, oswobodzicielka f ( Gpl oswobodzicieli, oswobodzicielek) książk. liberator- oswobodziciele ojczyzny (the) liberators of the homeland* * *-a; -e; gen pl; -i; mksiążk liberator* * *mplit. liberator, rescuer, savior.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oswobodziciel
-
16 przeciwdesantowy
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przeciwdesantowy
-
17 przed
praep. 1. (w przestrzeni) (naprzeciw) in front of (czymś sth); (nie dochodząc) before (czymś sth)- siedzieć przed lustrem/telewizorem to sit in front of a mirror/the TV- usiądź przede mną sit in front of me- zatrzymać się przed domem to stop before a. in front of a house- uklęknąć przed kimś to kneel before a. in front of sb- skłonić się przed kimś to bow to sb- iść/patrzeć przed siebie to walk/look straight ahead- skręć w lewo przed rondem turn left before the roundabout- samochód podjechał przed kaplicę the car drove up to the chapel- wyszedł przed bramę he came out in front of the gate; (w tym samym kierunku) szła z rękami wyciągniętymi przed siebie she walked with her arms stretched out in front of her- pchała przed sobą wózek (spacerowy) she was pushing a pushchair (along)2. (w kolejności) before- na liście moje nazwisko jest przed twoim my name is before yours on the list- była przed nami w kolejce she was in front of us (in the queue)- nie wpychaj się przed nas don’t push in in front of us- sprawy publiczne stawiał przed innymi he put public affairs before everything else- Rosjanie wysunęli się przed Holendrów the Russians moved ahead of the Dutch3. (wcześniej niż) before- przed śniadaniem/świtem/wojną before breakfast/daybreak/the war- przed południem in the morning- V wiek przed naszą erą the fifth century before Christ a. BC- przyszła przed dwunastą she came before twelve- zdążył wrócić przed zamknięciem bramy he was back before the gate was closed- kilka osób mówiło na ten temat przede mną several people spoke about it before me- nie możesz podjąć tych pieniędzy przed upływem trzech miesięcy you can’t withdraw the money until a period of three months has elapsed- najgorsze jest jeszcze przed nami the worst is yet a. still to come a. still before us- przed czasem ahead of time a. schedule- samolot przyleciał przed czasem the plane arrived ahead of schedule4. (jakiś czas temu) before, earlier- przed godziną/miesiącem/dwoma laty an hour/a month/two years before a. earlier a. ago- przed laty years before a. earlier a. ago- przed chwilą widziałam to na stole I saw it on the table a moment ago5. (obrona) against, from- ochrona przed zimnem/słońcem protection against (the) cold/against sunlight- schronienie przed deszczem shelter from a. against the rain- strach przed kimś/czymś fear of sb/sth- schować się przed słońcem/deszczem to shelter from the sun/rain- ukryć coś przed kimś to hide sth from sb- opędzać się przed komarami to beat off mosquitoes6. (wobec) popisywać się przed gośćmi to show off in front of guests- wystąpić przed pełną salą to appear in front of a. before a full house- pochylić głowę przed kimś to bow to sb- wyżalać się przed kimś to pour out one’s troubles a. one’s heart to sb- niczego przede mną nie ukryjesz you can’t hide anything from me- został postawiony przed Trybunałem Stanu he was brought before the State Tribunal- przed sądem odbywa się sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity case is in progress in court* * *1. prep +instr1) ( miejsce) in front of2) ( czas) beforeprzed obiadem/wojną — before dinner/the war
3) ( w obronie przed)przed chorobą/zimnem — against disease/cold
uciekać/chronić się przed czymś — to flee/shelter from sth
4) ( wobec)2. prep +acc( kierunek)* * *prep.1. + Ins. ( miejsce) in front of, outside; przed kimś/czymś in front of sb/sth; spotkamy się przed bankiem I'll meet you outside the bank; stał przed domem he stood in front of the house; karetka jechała przed nami ambulance was going in front of us; ogródek przed domem front garden; prosto przed siebie straight ahead; stawić się przed (sądem, komisją itp.) appear before l. in front of.2. ( moment) before, ahead of; przed południem before midday, in the morning, a.m., ante meridiem; przed końcem miesiąca by the end of the month; przed zapadnięciem zmroku before (it gets) dark; przed świętami before holidays; przed chwilą a while l. moment ago; przed czasem ahead of time, in good time; ( o porodzie) preterm; samolot przyleciał przed czasem plane arrived ahead of schedule; krótko przed shortly before; przed czterdziestką ( o wieku) on the right side of forty l. the hill, approaching forty; przed oczyma duszy in one's mind's eye.3. ( okres) ago, before; przed trzema godzinami three hours ago; przed dwoma miesiącami two months ago; przed laty years ago; przed upływem tygodnia before the week is over; na długo przed czymś long before; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in sth; przed Chrystusem before Christ, B.C., before the Christian l. Common Era.4. ( obrona) against, from; uciekał przed policją he was fleeing from the police; bronił się przed ciosami napastnika he defended himself from his rival's blows; chronić kogoś przed czymś protect sb against sth, keep sb from sth; schronienie przed deszczem shelter from the rain; strach przed czymś fear of sth.5. ( ocena) to, before; popisywał się przed dziewczyną he showed off to impress the girl; wyżaliła się przed przyjaciółką she complained to her (girl)friend; nic przede mną nie ukrywasz? you're not hiding anything from me, are you?6. (= kolejność) before, above, previous to; przybiegł na metę przed faworytami he came to the finish line before the favorites, he finished before the favorites; dała jej pierwszeństwo przed innymi he gave her priority over the others; przede wszystkim first of all, first and foremost, above all; daleko przed kimś way ahead of sb; mam to jeszcze przed sobą ( w przyszłości) it's still ahead of me.7. (= szacunek) to, before; chylić głowę przed autorytetem bow one's head to l. before sb; chylić czoła przed kimś take one's hat off to sb; być odpowiedzialnym przed kimś be responsible to sb; przed Bogiem before God.8. + Acc. (= kierunek) before; wyjść przed dom go out; ciężarówka wysunęła się przede mnie truck passed me; patrzyć przed siebie look straight ahead; iść przed siebie walk straight on; roztoczył się przed nami piękny widok beautiful view opened before us; iść/jechać przed kimś go/drive before l. ahead of sb; być dopuszczonym przed czyjeś oblicze be admitted to sb's presence; przed obliczem in the presence; zanieść prośbę przed majestat króla present a request to the king.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przed
-
18 składać
(papier, leżak) to fold; ( parasol) to furl; (silnik, mebel) to put together, to assemble; (węgiel, towar) to store; ( dokumenty) to turn lub hand in; (ofertę, obietnicę) to make; ( zażalenie) to file; (podziękowanie, kondolencje) to offer, to express; (wizytę, hołd) to payskładać podpis — to put one's signature, to sign
składać przysięgę — to take lub swear an oath
składać zeznania — to testify, to give evidence
* * *ipf.1. ( zginać) (kartkę, prześcieradło, ubranie, leżak, scyzoryk, parasol) fold; ( parasol) furl; (ręce, np. do modlitwy) clasp.2. ( zmontować) (silnik, mebel, model samolotu) put together, assemble; (złamaną rękę, nogę) set, adjust.3. ( kłaść) (węgiel, towar) store; składać broń lay down one's arms; składać jaja lay eggs; składać kogoś do grobu lit. consign sb to the grave; złożyć pocałunek na czyichś ustach seal sb's lips with a kiss.4. (dawać, ofiarować) submit; składać coś w depozyt deposit sth; składać kaucję za kogoś post l. put up l. stand bail for sb; składać komuś hołd pay homage to sb; składać komuś wizytę pay sb a visit; składać komuś życzenia extend l. offer one's wishes to sb; składać do druku send to press; składać kwiaty na czyimś grobie put flowers on sb's grave; składać wieniec lay a wreathe; składać meldunek give a report; składać ofertę ekon. put in a tender ( na coś for sth); składać oświadczenie make l. issue a statement; składać wniosek o coś apply for sth; składać zeznania testify, give evidence; składać pieniądze na nowy samochód save money l. save up for a new car; składać pieniądze w banku deposit money in a bank; składać podpis put l. affix one's signature; składać podziękowania express thanks, give one's thanks; składać prośbę file l. submit a request; składać przysięgę take l. swear an oath; składać skargę file l. lodge a complaint (na kogoś/coś against sb/about sth); składać swój los w czyjeś ręce put one's fate in sb's hands; składać życie na ołtarzu ojczyzny sacrifice one's life for one's homeland.5. druk. typeset.ipf.1. (= być elementem) consist (z kogoś/czegoś of sb/sth); dzisiejszy obiad składa się z dwóch dań today's dinner consists of two courses; na program koncertu złożą się utwory Mozarta i Bacha the program of the concert will include compositions by Mozart and Bach; składa się na to wiele przyczyn many factors are involved here.2. (np. o krześle, leżaku) fold up, fold; ten scyzoryk składa się z trudem it's difficult to fold this penknife.3. (= brać udział w składce) pot. chip in.4. (= przyjąć pozycję) take position, get ready; składać się do strzału take aim.5. dobrze/źle się składa, że... it's fortunate/unfortunate that...; tak się składa, że... as it turns out...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > składać
-
19 stawać
impf ⇒ stanąć1* * *( wstawać) to stand up; ( być ustawianym pionowo) to stand; (zatrzymywać się, przestawać funkcjonować) to stopstawać rzędem/szeregiem lub w rzędzie/szeregu — to stand in a line/row
stawać na głowie — (przen) to bend over backwards
stanąć na nogi — (przen) to get back on one's feet
stawać dęba — ( o koniu) to rear; ( o włosach) to stand on end
stanąć po czyjejś stronie — to side with sb, to take sb's side
stanąć wobec trudności/problemu — to face difficulties/a problem
* * *ipf.1. (= wstawać) stand up, rise; stawać na baczność stand to attention; stanąć na nogi be up and about, get on to one's feet; stawać okoniem stand pat; stanąć przed czymś confront sth; stanąć w miejscu come to a dead stop; stanąć w obliczu wyzwania face a challenge; stawać na głowie, żeby coś zrobić lean over backwards to do sth, stand on one's head to do sth.2. ( o przedmiotach) (= prostować się) rise; stawać dęba ( o koniu) rear; ( o włosach) stand on end; język stanął mu kołkiem he was speechless; stanął mi na jej widok wulg. I had a hard-on when I saw her.3. (= zatrzymywać się) stop, come to a halt l. standstill; pociąg staje na wszystkich stacjach the train calls l. stops at all stations; stanął mi zegarek my watch stopped; stanął jak wryty he froze in his tracks; negocjacje stanęły w martwym punkcie negotiations ended in a stalemate; słowa stanęły mi w gardle the words stuck in my throat; te pieniądze staną ci kością w gardle pot. this money will stick in your gizzard; ruch uliczny stanął the traffic ground to a halt; statek stanął na kotwicy the ship came to anchor.4. (= pojawiać się) turn up, come, appear; stanąć przed sądem be on l. go on l. stand trial; stanąć z kimś oko w oko confront sb; noga ludzka tu nigdy nie stanęła no human foot has ever trodden on this land; łzy stanęły komuś w oczach tears stood in sb's eyes; stanąć na czele take the lead, head; stanąć na wysokości zadania rise to the emergency l. occasion l. challenge; stawać w czyjejś obronie defend sb, stand up for sb, stick up for sb; hotel stanął w ogniu the hotel went on fire; sprawa stanęła na ostrzu noża matters were brought to a head.5. przest. (= wystarczać) have enough; nie staje mu odwagi/sił he doesn't have enough courage/energy; tak krawiec kraje, jak mu materii staje cut one's coat according to one's cloth.6. przest. (= kwaterować) quarter, lodge; wojsko stanęło we wsi soldiers were quartered in the village.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stawać
-
20 własny
adjmój/jego/jej własny — my/his/her own
na własną rękę — unaided, under one's own steam
we własnej osobie — in person lub the flesh
o własnych siłach — on one's own, unaided
"do rąk własnych" — "private"
* * *a.1. (= należący do kogoś) one's own; być na własnym utrzymaniu be self-supporting; chodzić własnymi drogami play a lone wolf; dbać o własną kieszeń look to one's own interests; do rąk własnych (adnotacja na przesyłce, dokumencie) private; dostosować coś do własnych potrzeb tailor sth to one's needs; kisić się we własnym sosie keep to o.s.; mieć wiarę we własne siły be self-confident; mieć własne zdanie be one's own man l. woman; mieć własny kąt have a place of one's own; mierzyć coś własną miarą measure sth against one's own standards; na własne ryzyko at one's own risk; na własny koszt at one's own cost l. expense; na własny użytek for one's own use; nazwa własna jęz. proper noun; nie wierzę własnym uszom/oczom I can't believe my ears/eyes; odczuć coś na własnej skórze learn sth to one's cost; opisać coś własnymi słowami describe sth in one's own words; o własnych siłach unaided; on one's own; ratować własny tyłek pot. save one's own butt; we własnej osobie in person l. the flesh; w imieniu własnym on one's own behalf; w obronie własnej in self-defense; z własnej kieszeni out of one's own pocket; z własnej woli of one's free will; znać coś jak własną kieszeń know sth like the back of one's hand, know every nook and cranny of sth; zrobić coś na własną rękę do sth on one's own; zrobić coś według własnego uznania use one's own judgement.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > własny
См. также в других словарях:
lec — a. legnąć dk Vc, legnę, legniesz, legnij, legł, ległszy 1. książk. «położyć się na czymś, zwłaszcza położyć się z ulgą, zwalić się ciężko na posłanie, na ziemię itp.; rozciągnąć się, wyciągnąć się na czymś» Lec na łóżku, na trawie, na ziemi. Ktoś … Słownik języka polskiego