-
41 LAG
* * *n.1) stratum, layer;2) due place, right position;leggja stýri í lag, to ship the rudder;ganga ór lagi, to go wrong;fóru nú brýnn hans í lag, his brows became smooth and straight;koma lagi á e-t, to put to rights, get a thing into order;komast vel í lag, to fall into good order;3) companionship, fellowship;leggja (binda) saman lag sitt, to enter into fellowship;4) living together (hann réðst til lags við Beru);5) cohabitation;eiga lag við konu, to cohabit;6) market price, tax;leggja lag á varning manna, to set or regulate the market price;7) thrust, stab (with a knife, sword, or spear);8) air, tune;9) adverbial phrases:í tvennu lagi, in two parts, double;í öllu lagi, in every respect, quite;í sumu (mörgu) lagi, in same (many) respects;with compar. or superl., denoting degree;í meira lagi, considerably, rather;í fyrra lagi, rather early, among the earliest;í verra lagi, among the worst;í hljóðara lagi, rather silent;í nærra lagi, rather close;þann dag svaf Unnr í lengra lagi, U. slept that day longer than she was wont;Helias var í fyrsta lagi spámanna, H. was one of the first of prophets;í elzta lagi sona hans, among the oldest of his sons;minnsta lag, the least share.* * *n. [leggja], a stratum, layer; vóru þá Varbelgir at taka af þau lög sem eptir vóru brúarinnar, Fms. ix. 512: freq. in mod. usage, e. g. lag í vegg, a layer or course of masonry.II. metaph. shape, Lat. forma:1. a laying in order, due place, right position; leggja stýri í lag, to ship the rudder in its place, hook it on, Fms. vii. 47; leggja stýri ór lagi, to unship the rudder, Al. 67; ganga ór lagi, to be displaced, get wrong, Fms. viii. 291; fóru nú brýnn hans í lag, his brows became smooth and straight, of a man frowning, Eg. 306; koma lagi á e-t, to make a thing right, get a thing into order, Fms. xi. 28; hann kvaðsk eigi lagi mundu á koma fyrir næstu vetrnætr, 67; fylkingar hans komask vel í lag, his ranks fell into good order, Al. 142; brugðit er nú lagi ór því sem vant er, i. e. matters go wrong, not as they were wont to go, Grett. 183 new Ed.; nærri lagi, pretty well.2. companionship, fellowship, in an enterprise of peace or war; leggja saman lag sitt, to enter into fellowship, Orkn. 88; þeir áttu mikit lag við Þveræinga, Lv. 73; bundu þeir jarl lag sitt saman, Fms. i. 20; kom til lags við Sigurð jarl sá maðr er hét Rauðr, 194; þá réðsk til lags með honum Einarr þambarskelfir, v. 4; taka e-n til lags ok félagsskapar, x. 202; hann fór til lags með Sörkvi Karli ok herjaði, Nj. 183: of living together, hann réðsk til lags við Beru, Gullþ. 13; fé-lag, q. v.: cohabitation, eiga lag við konu, to cohabit, Karl. 47, Þiðr. 247, Ver. 27, H. E. i. 247, Fms. vi. 122; taka konu til lags, Bs. i. 852; fylgja e-m at lagi (i. e. not in wedlock), Sturl. i. 94, 97; fá lag konu, Þiðr. 299.3. market price, tax, as e. g. in Icel. the godi of a district had to ‘lay,’ i. e. set or regulate the market price, Hænsaþ. S. ch. 2; gjalda allt at því lagi sem þar gengr, Grág. i. 213; leggja lag á mjöl, ii. 404; leggja lag á varning manna, Ísl. ii. 126; sagði þann vanda at hann legði lag á varning manna, id.; hundraðs-lag, B. K. 53; fjár-lag, tax, Grág. i. 500.4. a thrust, stab, Nj. 97, 253, Eg. 231, 379, Orkn. 450, Fms. ii. 94, and passim; see leggja.5. regular time; árar-lag (q. v.), a boating term, time, stroke; hafðu lagið, keep time! hafa seint, fljótt lagið, kunna ekki árarlagið: so in the saying, allt vill lagið hafa, all things require time and tact, or require to be done in a due manner; ó-lag, disorder; það er allt í ólagi, það er ólag á því:—naut., lag is the lull between the breakers, the nick of time for landing; but ólag, the wrong time, when the breakers are dashing against the shore; one of these waves is called dauða-lag, see the interesting passage in Ísl. Þjóðs. i. 660.6. [Engl. lay], an air, tune; hétu þeir er bundnir vóru á hinn heilaga Thorlák biskup, at þeir skyldi lausir verða, lögum nokkrum (söngum, v. l.), Sturl. ii. 33: freq. in mod. usage, esp. of hymns, hymna-lag, a hymn-tune, of the Ambrosian hymns; sálma-lag, a psalm-tune; vísna-lag, a song-tune; rímna-lag, a ballad-air: also used of metres, in old metric, Haðar-lag, Edda (Ht.) 140; Togdrápu-lag, 137; tog-lag, 138; Fornyrða-lag, 142; Bálkar-lag, id.; Galdra-lag, 143; Flagða-lag, 245; it is possible that songs composed in these metres were a kind of ‘airs’ accompanied by singing.II. adverb. in layers; í tvennu lagi, in two layers, double, Fms. i. 156; í öllu lagi, in every respect, in everything, quite, Band. 6 new Ed.; í mörgu lagi, in many respects, Fms. vi. 133, Fs. 123; í sumu lagi, in some respects, Fms. vi. 207.2. with compar. or superl., denoting degree; í meira lagi, considerably, rather, Þiðr. 80; í fyrra lagi, rather early, among the earlier, Ísl. ii. 126; minnsta lag, the least share, Sturl. iii. 238; í verra lagi, among the worst, Hrafn. 9; í hljóðara lagi, rather silent, Sks. 370; í fastara lagi, Str. 9; í lengra lagi, þann dag svaf Unnr í lengra lagi, U. slept that day longer than she was wont, Ld. 14; í lægra lagi, Stj. 107; í hærra lagi, í fremra, síðara lagi, passim; í mesta lagi, very greatly; sá er í mesta lagi strauma þeirra er á Breiðafirði eru, Ld. 56, Stj. 156; í heldra lagi, Fms. ii. 72, Al. 92; Helias var í fyrsta lagi spámanna, H. was one of the first of prophets, Ver. 29; í elzta lagi sona hans, among the oldest of his sons, Fagrsk. 12; í nærra lagi, rather close, Konr. 3; í flesta lagi, very numerous, Gísl. 26:—sér í lagi, laid by itself, apart, D. N. ii. 93; meðallagi (q. v.), average.COMPDS: lagskona, lagsmaðr.B. Lög, only in plur., [prop. what is ‘laid,’ cp. Germ. gesetz, Gr. θεσμός; the Engl. law seems to be a Scandin. word, for Germ. and Saxon use other words; Dan. lov; Swed. lag]:—law; proverbs, með lögum skal land byggja en með ólögum eyða, Nj. 106; svo eru lög sem hafa tog, Kveldv. i. 45: various law phrases, segja lög, to say the law, tell what is law, esp. technically used of the law-speaker who had to read the law in public, and who, in cases of dispute, had to say what was the law; svá er mælt at sá maðr skal vera nokkorr ávallt á landi óru er skyldr sé til þess at segja lög mönnum, ok heitir sá lögsögu-maðr, Grág. i. 1; biskup skal lög segja en eigi leikmenn, Bs. i. 720; hlýðir þat hvergi at hafa eigi lög í landi, Nj. 149; sem ek veit sannast ok réttast ok helzt at lögum, in the oath formula, 232; leiða í lög, to introduce a law; eptir þat leiddi Skapti Þóroddsson í lög fimmtardóm ok allt þat er upp var talit, 151; þú hefir þó mest at gört, segir Gestr, þótt öðrum verði auðit í lög at leiða, 163; taka e-t í lög, id., Bs. i. 158; leggja lög á e-t, id.; dæma e-m lög, Eg. ch. 57; mæla lög, Fms. vii. 142; ræna e-n lögum, Ld. 102; bjóða, festa lög fyrir sik, N. G. L. passim; setja lög, Fms. xi. 75, Fb. ii. 48; halda vel log sín, 76.II. law community, communion, as also a law-district; þyki mér sem málum várum sé komit í únýtt efni, ef eigi hafa ein lög allir, en ef sundr-skipt er lögunum þá mun sundr-skipt friðinum, Nj. 164; í hverri þessi deild landsins er sitt lögþing ok sín lög, yfir hverjum lögum er lögmaðr, Ó. H. 65; þrælar mínir eru ekki í lögum eðr landsrétt við aðra menn, id.; kaupeyri mun ek fá þér svá mikinn at þú megir ganga í hraustra manna lög, Ld. 254; þóat menn vildi þangat ráðask er eigi vóru í þessum lögum, Fms. xi. 76; sögðusk hvárir ór lögum við aðra, Nj. 164; leiða e-n í lög, to introduce a person as a lawful citizen, naturalise, Grág. i. 357; eru þeir nú leiddir í lög með þeim Jómsvíkingum, Fms. xi. 80; lendum mönnum ok sýslumönnum í hverjum lögum ( law community) sem þeir sjá at bezt ber ok hæfir, Gþl. 56; innan laga várra, N. G. L. i. 7; ef maðr kemr ór lögum várum í fylki annat með bú sitt, 98; en þat görðisk þar, at annarr maðr at öðrum nefndi sér vátta ok sögðusk hvárir ór lögum við aðra enir Kristnu menn ok enir heiðnu, Bs. i. 22: in a geographical sense, almost as a local name, Gulaþings-lög, Eiðsævis-lög, Þrænda-lög, passim:—in nicknames of great lawyers, Laga-Eiðr, Bárð. new Ed.; Laga-Ulfljótr, Þórð. (1860) 94.COMPDS: lagaafbrigði, lagabeiðsla, lagaboð, lagaboðorð, lagabók, lagabrjótr, lagabrot, Lagabætir, lagadeilur, lagadómr, lagaeiðr, lagaflækjur, lagafrestr, lagafrétt, lagagipt, lagagrein, lagagæzla, lagahald, lagahellur, lagahlýðni, lagakaup, lagakefli, lagakvánfang, lagalauss, lagaleiga, lagalyriti, lagalöstr, lagamaðr, lagamál, lagaorð, lagapróf, lagarefsing, lagarétting, lagaréttr, lagaripting, lagasetning, lagaskilnaðr, lagaskilorð, lagaskipan, lagaskipti, lagasnápr, lagasókn, lagastefna, lagatak, Lagatíð, lagaundanfærsla, lagaúrskurðr, lagavápn, lagavegr. -
42 laga-beiðsla
u, f. a lawful demand, Jb. 250. -
43 laga-dómr
m. a lawful judgment, Gþl. 179. -
44 laga-eiðr
m. a lawful oath, Fms. vii. 307. -
45 laga-frestr
m. a lawful respite, K. Á. 22. -
46 laga-kvánfang
n. a lawful marriage, Sturl. i. 94. -
47 laga-leiga
u, f. lawful rent, N. G. L. i. 236. -
48 laga-tak
n. lawful bail, Gþl. 124. -
49 laga-vápn
n. a lawful weapon, N. G. L. ii. 246. -
50 land-erfð
f. a law term, if a stranger died in a place, and no lawful heir appeared for three years, the king of the land in which he died took the inheritance, N. G. L. i. 50. -
51 LÖG
* * *n.1) flame (kerti mjök mikit ok log á);2) esp. pl. lights, torches (þrjú vóru log í skálanum).* * *n. pl. laws, see lag B.2. in compds as a prefix = lawful, legal, as defined, ordered, prescribed in law, general, or the like. -
52 lög-arfi
a, m. a lawful heir, Fms. ix. 333, Js. 28. -
53 lög-boð
n. a legal bid, at a sale, Grág. i. 198: a lawful call = lögbeiðing, Nj. 238:—a law, ordinance, mod. = laga-boð. -
54 lög-bú
n. a lawful household, Grág. ii. 39. -
55 lög-dómr
m. a lawful court, Grág. i. 17:—a legal sentence, Bs. i. 141. -
56 lög-eiðr
m. a lawful oath, an oath as ordered by law, Grág., Nj. passim:—a nickname, Lög-Eiðr, Bárð. -
57 lög-eyrir
m., pl. lögaurar, legal money, lawful tender, legal payment, Grág. i. 88, 193, 391, 392, 466, ii. 245, K. Þ. K. 172. -
58 lög-félag
n. a lawful partnership, of marriage, N. G. L. ii. 305. -
59 lög-festa
1.t, = festa lög fyrir e-t, see festa (II. 2), N. G. L. i. 244, Gþl. 334, Jb. 250, 331.2.u, f. a lawful title, right in matters of possession, a Norse law term answering to lyritr (II) in the Icel. law, N. G. L. i. 244, Gþl. 362, 451. -
60 lög-frétt
f. a lawful query, in pleading, Grág. i. 36.
См. также в других словарях:
lawful — law·ful adj 1 a: being in harmony with the law a lawful judgment a lawful purpose b: constituted, authorized, or established by law a lawful duty 2: law abiding … Law dictionary
lawful — lawful, legal, legitimate, licit mean permitted, sanctioned, or recognized by law or the law. Lawful differs from the others in implying a reference to various sorts of law (as divine law, natural law, or the law of the land, or as civil law,… … New Dictionary of Synonyms
Lawful — Law ful, a. 1. Conformable to law; allowed by law; legitimate; competent. [1913 Webster] 2. Constituted or authorized by law; rightful; as, the lawful owner of lands. [1913 Webster] {Lawful age}, the age when the law recognizes one s right of… … The Collaborative International Dictionary of English
lawful — law‧ful [ˈlɔːfl ǁ ˈlɒː ] adjective LAW allowed by law; = LEGAL: • The owner has the right to use the property for any lawful purpose. lawfully adverb : • a product that has been lawfully produced in a member state of the European Union… … Financial and business terms
lawful — [lô′fəl] adj. 1. in conformity with the principles of the law; permitted by law [a lawful act]: see also LEGAL (sense 2) 2. recognized by or established by law [lawful debts] 3. obeying the law; law abiding SYN. LEGAL lawfully adv. lawfulness n … English World dictionary
lawful — c.1300, laghful; Cf. O.N. logfullr (see LAW (Cf. law)). Related: Lawfully; lawfulness … Etymology dictionary
lawful — [adj] allowable, legitimate authorized, bona fide, canonical, card carrying*, commanded, condign, constitutional, decreed, due, enacted, enforced, enjoined, established, innocent, judged, judicial, jural, juridical, jurisprudent, just,… … New thesaurus
lawful — ► ADJECTIVE ▪ conforming to, permitted by, or recognized by law or rules. DERIVATIVES lawfully adverb lawfulness noun … English terms dictionary
lawful — Legal; warranted or authorized by the law; having the qualifications prescribed by law; not contrary to nor forbidden by the law; not illegal. The principal distinction between the terms lawful and legal is that the former contemplates the… … Black's law dictionary
lawful — Legal; warranted or authorized by the law; having the qualifications prescribed by law; not contrary to nor forbidden by the law; not illegal. The principal distinction between the terms lawful and legal is that the former contemplates the… … Black's law dictionary
lawful — adjective Date: 14th century 1. a. being in harmony with the law < a lawful judgment > b. constituted, authorized, or established by law ; rightful < lawful institutions > 2. law abiding < lawful citizens > • … New Collegiate Dictionary