Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

labyrinth

  • 1 labyrintheus

    lăbyrinthus, i, m., = laburinthos, a labyrinth, a building with many winding passages; e. g. that built by Psammetichus on Lake Mœris, in Middle Egypt, and containing 3000 chambers, Mel. 1, 9, 5; Plin. 36, 13, 19, § 84; but esp. that built by Dædalus, near Gnossus, in Crete, id. 36, 13, 19, § 85; Sen. Ep. 44, 6; Ov. M. 8, 159; Juv. 1, 53; Verg. A. 5, 588.—
    B.
    Trop., a maze, tangle, bewildering intricacy:

    inextricabilis negotii,

    Sid. Ep. 2, 5.—
    II.
    Hence,
    A.
    lăbyrinthēus, a, um, adj., of or belonging to a labyrinth, labyrinthine:

    flexus,

    Cat. 64, 114.—
    B.
    lăbyrinthĭcus, a, um, adj., of a labyrinth, labyrinthine, intricate:

    viae,

    Sid. Ep. 9, 13:

    quaestionum insolubilitas,

    id. ib. 11, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > labyrintheus

  • 2 labyrinthicus

    lăbyrinthus, i, m., = laburinthos, a labyrinth, a building with many winding passages; e. g. that built by Psammetichus on Lake Mœris, in Middle Egypt, and containing 3000 chambers, Mel. 1, 9, 5; Plin. 36, 13, 19, § 84; but esp. that built by Dædalus, near Gnossus, in Crete, id. 36, 13, 19, § 85; Sen. Ep. 44, 6; Ov. M. 8, 159; Juv. 1, 53; Verg. A. 5, 588.—
    B.
    Trop., a maze, tangle, bewildering intricacy:

    inextricabilis negotii,

    Sid. Ep. 2, 5.—
    II.
    Hence,
    A.
    lăbyrinthēus, a, um, adj., of or belonging to a labyrinth, labyrinthine:

    flexus,

    Cat. 64, 114.—
    B.
    lăbyrinthĭcus, a, um, adj., of a labyrinth, labyrinthine, intricate:

    viae,

    Sid. Ep. 9, 13:

    quaestionum insolubilitas,

    id. ib. 11, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > labyrinthicus

  • 3 labyrinthus

    lăbyrinthus, i, m., = laburinthos, a labyrinth, a building with many winding passages; e. g. that built by Psammetichus on Lake Mœris, in Middle Egypt, and containing 3000 chambers, Mel. 1, 9, 5; Plin. 36, 13, 19, § 84; but esp. that built by Dædalus, near Gnossus, in Crete, id. 36, 13, 19, § 85; Sen. Ep. 44, 6; Ov. M. 8, 159; Juv. 1, 53; Verg. A. 5, 588.—
    B.
    Trop., a maze, tangle, bewildering intricacy:

    inextricabilis negotii,

    Sid. Ep. 2, 5.—
    II.
    Hence,
    A.
    lăbyrinthēus, a, um, adj., of or belonging to a labyrinth, labyrinthine:

    flexus,

    Cat. 64, 114.—
    B.
    lăbyrinthĭcus, a, um, adj., of a labyrinth, labyrinthine, intricate:

    viae,

    Sid. Ep. 9, 13:

    quaestionum insolubilitas,

    id. ib. 11, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > labyrinthus

  • 4 labyrinthus

        labyrinthus ī, m, λαβύριντηοσ, a labyrinth, building with winding passages.—Esp., that built by Daedalus, near Gnossus, in Crete, V., O., Iu.
    * * *
    labyrinth, maze

    Latin-English dictionary > labyrinthus

  • 5 Daedaleus

    Daedălus, i, m. ( acc. Gr. Daedalon, Ov. M. 8, 261; Mart. 4, 49), Daidalos.
    I.
    The mythical Athenian architect of the times of Theseus and Minos, father of Icarus, and builder of the Cretan labyrinth, Ov. M. 8, 159; 183; id. Tr. 3, 4, 21; Verg. A. 6, 14 Serv.; Mel. 2, 7, 12: Plin. 7, 56, 57; Hyg. Fab. 39; Cic. Brut. 18, 71; Hor. Od. 1, 3, 34; Mart. 4, 49, 5; Sil. 12, 89 sq., et saep.—
    B.
    Hence,
    1.
    Daedălē̆us, a, um, adj., Daedalian, relating to Daedalus:
    (α).
    Daedălēo Icaro, Hor. Od. 2, 20, 13:

    Ope Daedălēa,

    id. ib. 4, 2, 2.—
    (β).
    Daedalĕum iter (i. e. through the labyrinth), Prop. 2, 14, 8 (3, 6, 8 M.).—
    * 2.
    Daedălĭcus, a, um, adj., skilful: manus, Venant. 10, 11, 17.—
    II.
    A later sculptor of Sicyon, son and pupil of Patrocles:

    et ipse inter fictores laudatus,

    Plin. 34, 8, 19, § 76.
    1.
    daemon, ŏnis, m., = daimôn, a spirit, genius, lar (post-class.).
    I.
    In gen.: App. de Deo Socr. p. 49, 5: bonus = agathodaimôn, in astrology, the last but one of the twelve celestial signs, Firm. Math. 2, 19: melior, Jul. Val. Res gest. A. M. 1, 27.—
    II.
    In eccl. writers: kat exochên, an evil spirit, demon, Lact. 2, 14; Vulg. Levit. 17, 7; id. Jacob. 2, 19; Tert. Apol. 22 init., et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > Daedaleus

  • 6 Daedalicus

    Daedălus, i, m. ( acc. Gr. Daedalon, Ov. M. 8, 261; Mart. 4, 49), Daidalos.
    I.
    The mythical Athenian architect of the times of Theseus and Minos, father of Icarus, and builder of the Cretan labyrinth, Ov. M. 8, 159; 183; id. Tr. 3, 4, 21; Verg. A. 6, 14 Serv.; Mel. 2, 7, 12: Plin. 7, 56, 57; Hyg. Fab. 39; Cic. Brut. 18, 71; Hor. Od. 1, 3, 34; Mart. 4, 49, 5; Sil. 12, 89 sq., et saep.—
    B.
    Hence,
    1.
    Daedălē̆us, a, um, adj., Daedalian, relating to Daedalus:
    (α).
    Daedălēo Icaro, Hor. Od. 2, 20, 13:

    Ope Daedălēa,

    id. ib. 4, 2, 2.—
    (β).
    Daedalĕum iter (i. e. through the labyrinth), Prop. 2, 14, 8 (3, 6, 8 M.).—
    * 2.
    Daedălĭcus, a, um, adj., skilful: manus, Venant. 10, 11, 17.—
    II.
    A later sculptor of Sicyon, son and pupil of Patrocles:

    et ipse inter fictores laudatus,

    Plin. 34, 8, 19, § 76.
    1.
    daemon, ŏnis, m., = daimôn, a spirit, genius, lar (post-class.).
    I.
    In gen.: App. de Deo Socr. p. 49, 5: bonus = agathodaimôn, in astrology, the last but one of the twelve celestial signs, Firm. Math. 2, 19: melior, Jul. Val. Res gest. A. M. 1, 27.—
    II.
    In eccl. writers: kat exochên, an evil spirit, demon, Lact. 2, 14; Vulg. Levit. 17, 7; id. Jacob. 2, 19; Tert. Apol. 22 init., et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > Daedalicus

  • 7 Daedalus

    Daedălus, i, m. ( acc. Gr. Daedalon, Ov. M. 8, 261; Mart. 4, 49), Daidalos.
    I.
    The mythical Athenian architect of the times of Theseus and Minos, father of Icarus, and builder of the Cretan labyrinth, Ov. M. 8, 159; 183; id. Tr. 3, 4, 21; Verg. A. 6, 14 Serv.; Mel. 2, 7, 12: Plin. 7, 56, 57; Hyg. Fab. 39; Cic. Brut. 18, 71; Hor. Od. 1, 3, 34; Mart. 4, 49, 5; Sil. 12, 89 sq., et saep.—
    B.
    Hence,
    1.
    Daedălē̆us, a, um, adj., Daedalian, relating to Daedalus:
    (α).
    Daedălēo Icaro, Hor. Od. 2, 20, 13:

    Ope Daedălēa,

    id. ib. 4, 2, 2.—
    (β).
    Daedalĕum iter (i. e. through the labyrinth), Prop. 2, 14, 8 (3, 6, 8 M.).—
    * 2.
    Daedălĭcus, a, um, adj., skilful: manus, Venant. 10, 11, 17.—
    II.
    A later sculptor of Sicyon, son and pupil of Patrocles:

    et ipse inter fictores laudatus,

    Plin. 34, 8, 19, § 76.
    1.
    daemon, ŏnis, m., = daimôn, a spirit, genius, lar (post-class.).
    I.
    In gen.: App. de Deo Socr. p. 49, 5: bonus = agathodaimôn, in astrology, the last but one of the twelve celestial signs, Firm. Math. 2, 19: melior, Jul. Val. Res gest. A. M. 1, 27.—
    II.
    In eccl. writers: kat exochên, an evil spirit, demon, Lact. 2, 14; Vulg. Levit. 17, 7; id. Jacob. 2, 19; Tert. Apol. 22 init., et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > Daedalus

  • 8 daemon

    Daedălus, i, m. ( acc. Gr. Daedalon, Ov. M. 8, 261; Mart. 4, 49), Daidalos.
    I.
    The mythical Athenian architect of the times of Theseus and Minos, father of Icarus, and builder of the Cretan labyrinth, Ov. M. 8, 159; 183; id. Tr. 3, 4, 21; Verg. A. 6, 14 Serv.; Mel. 2, 7, 12: Plin. 7, 56, 57; Hyg. Fab. 39; Cic. Brut. 18, 71; Hor. Od. 1, 3, 34; Mart. 4, 49, 5; Sil. 12, 89 sq., et saep.—
    B.
    Hence,
    1.
    Daedălē̆us, a, um, adj., Daedalian, relating to Daedalus:
    (α).
    Daedălēo Icaro, Hor. Od. 2, 20, 13:

    Ope Daedălēa,

    id. ib. 4, 2, 2.—
    (β).
    Daedalĕum iter (i. e. through the labyrinth), Prop. 2, 14, 8 (3, 6, 8 M.).—
    * 2.
    Daedălĭcus, a, um, adj., skilful: manus, Venant. 10, 11, 17.—
    II.
    A later sculptor of Sicyon, son and pupil of Patrocles:

    et ipse inter fictores laudatus,

    Plin. 34, 8, 19, § 76.
    1.
    daemon, ŏnis, m., = daimôn, a spirit, genius, lar (post-class.).
    I.
    In gen.: App. de Deo Socr. p. 49, 5: bonus = agathodaimôn, in astrology, the last but one of the twelve celestial signs, Firm. Math. 2, 19: melior, Jul. Val. Res gest. A. M. 1, 27.—
    II.
    In eccl. writers: kat exochên, an evil spirit, demon, Lact. 2, 14; Vulg. Levit. 17, 7; id. Jacob. 2, 19; Tert. Apol. 22 init., et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > daemon

  • 9 Minotaurus

    Mīnōtaurus, i, m., = Minôtauros, a monster with the head of a bull and the body of a man, the fruit of the intercourse of Pasiphaë, the wife of Minos, with a bull. Minos caused him to be shut up in the labyrinth and fed with human flesh. The Athenians were obliged to deliver to him seven boys and as many maidens every year, until Theseus destroyed him, and, with the aid of Ariadne's clew, escaped from the labyrinth: Minotaurus putatur esse genitus, cum Pasiphaë Minois regis uxor dicitur concubuisse cum tauro. Sed affirmant alii, Taurum fuisse nomen adulteri, Paul. ex Fest. p. 148 Müll.:

    proles biformis Minotaurus,

    Verg. A. 6, 25; cf. Ov. M. 7, 456; 8, 152 sq.; Hyg. Fab. 41: Minotauri effigies inter signa militaria est, Paul. ex Fest. p. 148 Müll.—Comically: offensione Minotauri, i. e. Calvisii et Tauri, Cic. Fam. 12, 25, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Minotaurus

  • 10 Ariadna

    Ariadna, ae, f., u. Ariadnē, ēs, f. (Ἀριάδνη), Tochter des Minos u. der Pasiphaë, half dem Theseus mit dem Fadenknäuel durch das Labyrinth, entfloh mit dem Geliebten, ward von ihm auf Naxos verlassen, von Bacchus geliebt u. ihre Krone unter die Sterne versetzt, Ov. her. 10, 1 sqq. Prop. 3, 17, 8. Mela 2, 7, 12 (2. § 112). Hyg. fab 42 u. 225; astr. 2, 5. Vgl. (über die Kunstdarstellung) Otfr. Müllers Archäol. § 384, 3. – Dav. Ariadnēus, a, um (Ἀριάδνειος), ariadnëisch, tempora, Catull.: sidus, Ov.: corona, Manil.

    lateinisch-deutsches > Ariadna

  • 11 circumflecto

    circum-flecto, flexī, flexum, ere, umbeugen, umbiegen, I) eig.: arbores, Schol. Bern. ad Verg. buc. 5, 40. – II) übtr.: a) im allg., longos cursus, in längerem Umkreis die Bahn (das Vorgebirge) umlenken, Verg. Aen. 3, 430 u. 5, 131: error circumflexus (v. Labyrinth), in sich zurückkehrend, Prud. apoth. 204: u. so circumflexa saecula, Claud. VI. cons. Hon. 391: quae (maiestas) te circumflexa (umschlingend) tueatur, Nazar. pan. 16, 1. – b) insbes., als t. t. der spät. Gramm., eine Silbe zirkumflektieren, als lang betonen (bei Quintil. circumducere), penultimam, Gell.: syllaba circumflexa, Gell.: accentus circumflexus, der Zirkumflex, Gramm.

    lateinisch-deutsches > circumflecto

  • 12 claustrum

    claustrum, ī, n. (claudo), der Verschluß, I) als Verschließendes, a) der Verschluß an Türen, Toren, Kasten usw., der Riegel, Sperriegel, Fallriegel, α) Sing., Caes. Germ. Arat. 197. Apul. met. 5, 2: claustrum evellere, Apul. met. 4, 10. – β) Plur., claves cum clostris, Cato: claves, claustra, Varr. fr., claustra et claves, ICt.: claustra ianuae, Catull.: claustra portae, Frontin.: claustra portarum, Verg., Ov. u. Liv.: arcae claustra, Claud.: claustra ferrea, Sen.: claustra laxare, Verg., relaxare, Ov., revellere, Cic., refringere, Val. Flacc., discutere, Petr.: claustra carceris convellere, Val. Max.: rumpere claustra manu, Verg.: arcae claustra remoliri, Claud.: sub signo claustrisque rei publicae positum vectigal, unter Schloß u. Riegel gelegt, Cic. – im Bilde, vitai claustra resolvere, Lucr.: obstantia claustra rumpere, Hor.: custodi claustra oris tui, Vulg. Mich. 7, 5. – b) die Sperre eines Hafens, α) Sing., die Sperrkette, claustrum obicere, Curt. 4, 5 (24), 21. – β) Plur., die Sperre = der gesperrte Eingang, ad claustra portus succedere, Curt. 4, 5 (24), 19: et eo minoris molimenti ea claustra esse, Liv. 37, 14, 6. – c) die Klappe auf einer Öffnung, quasi claustra quaedam mobilia, coniventia vicissim et resurgentia, zus. = eine Art Ventile, Gell. 17, 11, 4. – d) der Schlußnagel an einer Kriegsmaschine, claustrum reserat malleo forti perculsum, Amm. 23, 4, 6. – II) als Einschließendes, Einsperrendes, Sperrendes, a) der Verschluß, das Tor, die Mauer, Wand, die Schranken, der Damm usw., α) Sing., intra unum claustrum reservari, Eutr. 10, 1. – β) Plur., ferrea claustra, Torflügel, Mart.: Thebarum claustra, Stat.: claustra thalami, Claud.: claustra Daedalea, das Labyrinth, Sen. poët.: claustra undae, das sperrende Wasser, Sil.: Lucrino addita claustra, Verg.: venti circum claustra (Bergwände) fremunt, Verg.: suis claustris impeditos turbant, durch ihre Verschanzungen, Tac. – im Bilde, die Schranken, eminentia cuiusque operis artissimis temporum claustris circumdata, Vell.: refringere claustra pudoris et reverentiae, Plin. ep.: disiectis nequitiae quā obsidebatur claustris, Val. Max. – b) der Verschluß, als Behälter, sowohl für Menschen, der Gewahrsam, claustris poenalibus contineri, Solin. 1, 124. – als bes. für Tiere, der Behälter, Zwinger, Käfig, diu claustris retentae ferae, Liv.: domitae fractaeque claustris ferae, Plin. pan.: retibus et claustris dilatā morte tenendae ducendaeque ferae, Claud.: leo... abire domo rursusque in claustra reverti solitus, Stat.: fera bestia vincta aut clausa et claustra refringere cupiens, Liv.: ferarum modo, quae claustris aut vinculis teneantur, Liv.: raro unus aut alter de multis milibus claustra patitur, bleibt im Behälter leben, Col. – im Bilde, servitutis humana claustra perrumpere, Sen.: enotuerunt quidam tui versus et invito te claustra sua refregerunt, haben ihren Arrest gesprengt, Plin. ep. – c) der Verschluß als Örtlichkeit, die den freien Ein- u. Ausgang hindert, der Schlüssel, der Paß, claustra montium, die Bergpässe, Tac. hist. 3, 2: claustra maris, der Zugang, Schlüssel zum M., Liv. 37, 15, 1. Sil. 12, 442: u. so angusti claustra Pelori, v. der Meerenge von Sizilien, Verg. Aen. 3, 411. – d) (bes. als milit. t. t.) eine Örtl., die den Zugang zu einer andern Örtl. beschützt, bes. aber beherrscht, der Schlüssel, die Vormauer, das Bollwerk, die Grenzfestung, α) Sing., ripa Tanais, claustrum et iam perdomitorum et quot deinde adire decreverat, Curt. 7, 6 (26), 13: tunc claustrum pelagi cepit Pharon, Lucan. 10, 509: Byzantiorum civitas, claustrum Ponticum, der Schl. zum Pontus, Treb. Poll. Gallien. 6, 8. – β) Plur. (vgl. Mützell Curt. 4, 8 [33], 4. Bötticher Lexic. Tac. p. 91), claustra loci, locorum, Cic.: claustra Aegypti, Liv.: claustra Nili fluminis, Curt.: Corinthus, claustra Peloponnesi, Vell.: Elephantine ac Syene claustra olim Romani imperii, Tac.: in Alpes, id est claustra Italiae, ferebantur, Flor.: Aegyptus, claustra annonae, das Eingangstor zur Zufuhr, Tac.: quae (duae coloniae) velut claustra ad cohibendos Gallicos tumultus oppositae fuissent, Liv. – im Bilde, claustra (Bollwerk) ista nobilitatis refregissem, ut aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret, Cic. Mur. 17. – e) die einschließende Truppenmasse, die Zirkumvallationslinie, claustra contrahere, Tac. ann. 4, 49. – / vulg. clōstrum, Cato r. r. 13, 2 u. 135, 2. Sen. de ben. 7, 21, 2; vgl. Diom. 383, 3. – Nbf. clūstrum, Not. Tir. 50, 90.

    lateinisch-deutsches > claustrum

  • 13 Daedalus [2]

    2. Daedalus und (bei Dicht.) Daedalos, ī, m. (Δαίδαλος), I) der berühmte Baukünstler des griech. Mythos, aus dem Geschlecht der athenischen Erechthiden, Zeitgenosse des Theseus u. Minos, Erbauer des kretischen Labyrinths, Ov. met. 8, 159 sqq. Verg. Aen. 6, 14. Hor. carm. 1, 3, 34. Mart. 4, 49, 5. Sil. 12, 89 sqq. Cic. Brut. 71. – Dav.: A) Daedalēus, a, um (Δαιδάλειος), zu Dädalus gehörig, dädalisch, Icarus, Hor.: ope Daedaleā, Hor. – poet. Nbf. Daedaleus, a, um (Δαιδάλεος), dädalisch, iter, durchs Labyrinth, Prop. 2, 14, 8. – B) Daedalicus, a, um, kunstreich, manus, Ven. Fort. 11, 11, 17. – II) ein späterer Bildhauer aus Sikyon, Sohn und Schüler der Patrokles, Plin. 34, 76.

    lateinisch-deutsches > Daedalus [2]

  • 14 domus

    domus, Genet. domūs u. (doch klass. nur als Lokativ) domi, f. (altind. dáma-h, griech. δόμος), das Haus, I) eig. u. übtr.: A) eig., das Haus (als Wohnung, Heimat u. Sitz der Familie, sowie aedes als Gebäude. Im Gegensatze zur insula bezeichnet domus einen Palast, der mehrere zusammenhängende Gebäude umfaßt, aus Vor-, Mittel- u. Nebengebäuden besteht u. hinter sich gewöhnlich noch einen Lustgarten [viridarium] hat), domus et insulae, Tac.: dominus domus, Vulg.: domus meretricia, Ter.: urbana, Stadtgebäude, Vitr.: domus (Plur.) privatorum, Plin. ep.: domum aedificare, Cic.: alqm tecto et domo invitare, Cic. – intra domum, innerhalb des Hauses (Ggstz. foris), Sen. – in domum alcis, in das Haus jmds. (als Gebäude), Cic. u.a.: in domo alcis, in jmds. Hause, Nep. u.a.: ex domo, aus seinem Hause, Liv. -dah. a) adverbial, domi (alt domui), im Hause, zu Hause (Ggstz. foris), Komik., Cic. u.a. (so domi [sc. esse] cupio, Plaut. Bacch. 278 u. trin. 841): intus domique, im Innern der Häuser, Cic.: domi et foris, Plaut.: domi forisque, Suet.: domi meae (tuae, suae, nostrae) od. meae (tuae, suae, nostrae) domi, in meinem usw. Hause, zu Hause bei mir usw., Komik., Cic. u.a.: ebenso alienae domi (domui), in einer fremden Wohnung, Cic.: domi Caesaris, im H. des C., Cic. Vgl. Klotz Cic. Tusc. 1, 51 u. 96. Haase zu Reisigs Vorl. A. 560. – domum, nach Hause, ins Haus, in die Wohnung (Behausung), Cic. u.a.: so auch domum meam, suam u. dgl., Cic. u.a.: u. im Plur., alius alium domos suas invitant, Sall.: u. suas domos, Liv. (vgl. oben in domum alcis). – domo, aus dem Hause, von Hause, Komik., Cic. u.a.; zu Hause, Varro u.a. (vgl. oben in domo alcis). – b) in der Umgangssprache, domi parta dignatio, selbst erworbene, Tac.: bonae domi artes, seine guten Eigenschaften daheim, d.i. seine persönlichen g.E. (Rechtsgelehrsamkeit), Tac.: domi habeo, domi est mihi, ich habe es selbst genug, im Überfluß, bin im Besitze (brauche es also nicht zu erwarten, od. von andern zu hören, zu bekommen od. zu lernen), Ter. u. Cic. (vgl. Ruhnken Ter. adelph. 3, 3, 59). – so auch cuius domi nascuntur, der du es von selbst (ohne fremde Belehrung) verstehst, Cic.: hi enim Basso domi nascuntur, Tac. dial.: domum abducere alqm, jmd. an sich ziehen, einem andern abspenstig machen (vgl. unser: jmd. ins Haus schlachten), Cic.: domo afferre, wohlvorbereitet auf eine Rede (von Haus) kommen, Quint.: domo doctus, selbst klug genug, Plaut.: experior domo, d.i. an mir selbst, Plaut.: reddere domo u. domo pecuniam solvere, aus eigenen Mitteln, aus seinem Beutel, Plaut. Vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 194 (193). Spengel Plaut. truc. 2, 5, 7. – B) übtr., die Wohnung, der Aufenthalt übh., der Vögel, Verg.: cornea, die Schale der Schildkröte, Phaedr.: marmorea, Grabmal, Tibull.: v. Labyrinth, Verg.: vom Wohnsitz der Götter, Verg. u. Ov.; der Schatten in der Unterwelt, Verg.: der Sitz, die Stellung eines Gestirns am Himmel, Censor. fr. 3, 9. – II) meton.: A) das Haus = 1) die Hausgenossenschaft, Familie, das Geschlecht, Cic. u.a. – 2) übtr., die philos. Schule, Sekte (vgl. Gronov Sen. de ben. 5, 15, 3), Cic. u.a.: Socratica, Hor. – B) das Haus = das Hauswesen, der Hausstand, domus ea, quae ratione regitur, Cic.: domus officia exsequi, das H. besorgen (v. der Hausfrau), Tac. – C) das Haus, die Heimat, das Vaterland, die Vaterstadt u. dgl., domi splendidus, daheim, im Vaterlande, Cic.: domi nobilis, Inscr.: Vitellius domo Nuceriā, Suet.: foris bella, domi seditiones, Liv.: parva sunt foris arma, nisi est consilium domi, Cic.: optime de re publica meritus domi forisque, Inscr.: unde domo quisque sit quaere, Sen.: proficisci domo, Liv.: ab domo abesse, Liv.: ab domo venire, Liv.: accire ab domo novos milites, Liv.: classis, quā advecti ab domo fuerant, Liv. – dah. domi militiaeque, im Krieg u. Frieden, Cic. u.a.: so auch militiae et domi, Ter. u. Sall., et domi et militiae, Cic.: domique militiaeque, Liv., domi bellique, Sall., belli domique, Liv., domi vel belli, Cic., bello domique, domi belloque, Liv.: nec domi nec militiae, Enn.: ne infelicior domi quam militiae esset, Liv.: vgl. noster populus in pace et domi imperat, Cic. – / Im Sing. Nom. u. Vok. regelm. domus; Akk. regelm. domum; Genet. archaist. domi = des Hauses (klass. nur = zu Hause, s. oben); ebenso archaist. domuis (Varro sat. Men. 522. Nigid. bei Gell. 4, 16, 1) u. domos, August. bei Suet. Aug. 87, 2. Mar. Victor, art. gr. 1, 4, 6, p. 9, 4 K., u. domuus, Corp. inscr. Lat. 2, 12*. Plin. 34, 84 D., u. domui = zu Hause ( Cic. Tusc. 1, 51; de off. 3, 99. Tac. ann. 16, 26), klass. domus: Dat. archaist. domo (Corp. inscr. Lat. 3, 6463. Cato r.r. 134, 2. Hor. ep. 1, 10, 13) u. domu (Corp. inscr. Lat. 3, 231 u. 5, 1220), klass. domui: Abl. gew. domo, doch auch domu (selbst bei Cic., zB. Verr. 5, 128 u. Phil. 2, 45; vgl. Quint. 1, 6, 5). Im Plur. Nom. regelm. domus: Akk. domus u. (vorherrschend) domos: Genet. domuum u. domorum (selten domûm, Arnob. 3, 41 R.): Dat. u. Abl. domibus, Vgl. übh. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 771 ff. u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 227.

    lateinisch-deutsches > domus

  • 15 Gnosus

    Gnōsus (Gnōssus), ī, f. (Κνωσός, weniger gut Κνωσσός), eine der ältesten Städte Kretas, ehemalige Residenz des Minos (des Vaters der Ariadne), berühmt durch das von Minos erbaute Labyrinth und das Grabmal des Jupiter, Mela 2, 7, 13 (2. § 113); über das Grabm., Lact. 1, 11, 46 (vgl. Cic. de nat. deor. 3, 53). – Dav. A) Gnōsiacus (Gnōss.), a, um (*Κνωσιακός), gnosisch, poet. = kretisch, rex, Ov.: carina, Ov. – B) Gnōsias (Gnōss.), adis, f. (*Κνωσιάς), gnosisch, poet. = kretisch, Ov. art. am. 1, 293: subst., die Kreterin = Ariadne, ibid. 1, 556. – C) Gnōsis, idis, Akk. ida, f., gnosisch, poet. = kretisch, corona, die Krone der Ariadne, ein Gestirn, Ov.: subst., die Kreterin, für Ariadne, Ov. u.a. – D) Gnōsius (Gnōss.), a, um (Κνώσιος), gnosisch, a) aus Gnosos, Liv. u. Plin. – subst., Gnōsiī, iōrum, m. (Κνώσιοι), die Einw. von Gnosos, die Gnosier, wie alle Kreter berühmt als Bogenschützen, Liv. – b) poet. = kretisch, übh., tellus, Kreta, Verg.: calami spicula Gnosii, Hor.: stella coronae, das Gestirn, die Krone der Ariadne, Hor.: dass. ardor Bacchi (weil Bacchus ihr diese Krone geschenkt haben soll), Col. – subst., Gnōsia, ae, f., die Kreterin = Ariadne, Prop. 1, 3, 2.

    lateinisch-deutsches > Gnosus

  • 16 labyrinthos

    labyrinthos u. - thus, ī, m. (λαβύρινθος), das Labyrinth, I) ein großes kunstvolles, von Psammetich am See Möris in Mittelägypten erbautes Gebäude, das 3000 Zimmer umfaßte, Mela 1, 9, 5 (1. § 56). Plin. 5, 61 u. 36, 84. – II) ein ähnliches Gebäude bei Gnossos auf Kreta, mit vielen Irrgängen, der Sage nach von Dädalus erbaut, wahrsch. eine Felsengrotte mit langen, sich durchkreuzenden Gängen, Plin. 36, 85. Sen. ep. 44, 7. Verg. Aen. 5, 588. Ov. met. 8, 159 sqq. – III) ein ähnliches Gebäude in Klusium in Etrurien, von Porsena erbaut, Varro fr. bei Plin. 36, 91 D. (wo Nbf. labyrinthum inextricabile). – Dav.: a) labyrinthēus, a, um, labyrinthisch, Catull. 64, 114. – b) labyrinthicus, a, um, labyrinthisch, Sidon. epist. 9, 13, 5. v. 91.

    lateinisch-deutsches > labyrinthos

  • 17 licium

    līcium, iī, n. (aus * liquiom zu obliquus, eig. Querfaden), I) als t. t. der Weberkunst, das Trumm, d.i. die Enden des Aufzugs, die Fäden von dem alten Gewebe, woran die Fäden des neuen Aufzugs od. Gewebes angeknüpft werden (Ggstz. tela, die Werfte, der Zettel), Sing., Lucil. 681. Plin. 28, 48: tunica interula triplici licio, Apul. flor. 9. p. 11, 1 Kr.: Plur., Plin. 8, 196. Amm. 14, 6, 9. Treb. Poll. trig. tyr. 14, 4: licia telis adnectere, Tibull. 1, 6, 79, od. telae licia addere, Verg. georg. 1, 285: Phariis miscere licia telis, Lucan. 10, 126. – übtr., jeder Faden eines Gewebes, licia texere, Auson. epigr. 27, 1. p. 203 Schenkl. – u. übh. Faden, Dröselfaden, Plin. 23, 125; 29, 114. Petron. 135, 5: licium resolvere, den F. abwickeln (von Theseus im Labyrinth), Hyg. fab. 42. – auch Band, Ov. fast. 3, 267. – u. Gewebe, licium varii coloris, Petron. 131, 4. – II) meton., ein kleiner Gurt um den Unterleib, per lancem liciumque, s. lanx. – / liceum geschr. bei Plin. 9, 114 D.

    lateinisch-deutsches > licium

  • 18 Minos

    Mīnōs, ōis u. (selten) ōnis, Akk. ōem u. (selten) ōa, m. (Μίνως), I) Sohn des Zeus u. der Europa, Bruder des Rhadamanthus, König u. Gesetzgeber auf Kreta, nach dem Tode Richter in der Unterwelt, Cic. de rep. 2, 2; Tusc. 1, 10 u. 98. Verg. Aen. 6, 432. Sall. hist. fr. inc. 8 (1, 78 ed. Kritz.): Genet. Minonis, Sall. hist. fr. 2, 3 (5): Akk. Minoa, Catull. 64, 85. – II) Minos II., Sohn des Lykastos, Enkel von I), König auf Kreta, Gemahl der Pasiphaë, Vater des Katreus, Deukalion u. Androgeos, der Ariadne und Phädra, erbaute das Labyrinth, bekriegte die Athener, weil sie seinen Sohn Androgeos getötet hatten, und zwang sie, alle neun Jahre sieben Jünglinge und Jungfrauen für den Minotaurus zu liefern, von welcher Last sie Theseus befreite, Ov. met. 8, 6 sqq. – Als dieser Minos auf der Insel Paros den Grazien opferte, erhielt er die Nachricht vom Tode seines Sohnes Androgeos, worauf er sogleich den Opferkranz ablegte, die Flöten schweigen ließ und dann das Opfer vollendete, dah. Minois exemplo supplicavit, Suet. Tib. 70, 3. – Dav.: a) Mīnōis, idis, Akk. ida, f. (Μινωΐς), die Minoīde, α) die Tochter des Minos, Ariadne, Catull., Tibull. u. Ov. – β) übh. ein weiblicher Nachkomme des Minos, Sen. poët. u. Auson. – b) Mīnōius, a, um (Μινώϊος), minoīsch, poet. auch = kretisch, regnum, Verg.: Creta, Ov.: virgo, Ariadne, Ov.: sella, Richterstuhl des Minos in der Unterwelt, Prop. – tela, kretische Pfeile, Sil.: u. so turba, Sil.: tecta Brundisii (von Kretern gegründet), Lucan. – c) Mīnōus, a, um (Μινῶος), minoīsch, poet. = kretisch, Thoas, Sohn der Ariadne, Ov.: arenae, Ufer von Kreta, Ov.

    lateinisch-deutsches > Minos

  • 19 Minotaurus

    Mīnōtaurus, ī, m. (Μινώταυρος), Sohn der Pasiphaë, der Gemahlin des Minos, mit einem Stiere gezeugt, daher halb Mensch und halb Stier, den Minos in dem knossischen Labyrinth mit den Jünglingen und Jungfrauen fütterte, die die Athener als Tribut ihm liefern mußten, bis endlich Theseus den Minotaurus tötete und durch Hilfe der Ariadne glücklich aus dem Labyrinthe kam, Hyg. fab. 41. Verg. Aen. 6, 26; vgl. Ov. met. 8, 152 sqq.; fast. 3, 459 sqq. Veget. mil 3, 6. p. 76, 11 L2. – scherzh., offensione Minotauri, i.e. Calvisii et Tauri, Cic. ep. 12, 25, 1.

    lateinisch-deutsches > Minotaurus

  • 20 multiplex

    multiplex, plicis, Abl. immer plicī, Genet. Plur. plicium, Akk. Plur. plicēs, neutr. plicia (multus u. plex v. plico), aus vielen gleichartigen Teilen bestehend, vielteilig, vielfach, vielfältig, mannigfaltig (Ggstz. simplex), griech. πολλαπλοῦς, I) eig.: a) v. Örtl. u. dgl., viele Räume-, viele Gänge-, viele Windungen habend, domus, vom Labyrinth, Ov., von einem Palast, Sen. poët.: loci spatium, Lucr.: alvus est m. et tortuosa, Cic.: fistula (Ggstz. f. simplex, duplex), Cels. – b) viele Windungen-, Krümmungen habend, vielfach gewunden, verschlungen, vitis serpens multiplici lapsu et erratico, Cic.: ille (draco) multiplici nexu alas (aquilae) ligat, Plin. – c) viele Lagen-, viele Schichten habend, vielfach-, mehrfach übereinandergelegt od. - liegend, thorax multiplicis auri, aus vieldrähtigem Golde od. aus vielfach übereinandergelegten Goldplatten, Sil.: u. so lorica m., Verg. (vorher auro trilix lorica): linum, Sil.: tunicae multiplici membranā, Plin.; vgl. cortex multiplex tunicis, ut tiliae; quibusdam simplex, ut fico, Plin. – d) aus vielen Gängen-, Schüsseln bestehend, reichhaltig, large multiplici constructae sunt dape mensae, Catull. 64, 304. – e) aus vielen Abteilungen, Geschlechtern usw. bestehend, vielfach, zahlreich, stark, corona, Cic.: praesidium, Auct. b. Alex.: natio, vielverzweigte, Mela. – poet., multiplex proavis, reich an Ahnen, Sil. 5, 543. – f) im Plur. = aus vielen Einheiten übh. bestehend, zahlreiche, viele (als Synon. von complures, im Ggstz. zu unus, pauci), quae multiplices fetus procreant (Ggstz. quae pauca gignunt), Cic.: multiplicia folia habere (Ggstz. unum folium habere), Plin.: ad multiplices consulatus triumphosque et complura evehi sacerdotia, Vell. – g) (wie duplex st. duplus) als Proportionale, vielfach, vielmal so groß, vielmal größer als ein anderes, griech. πολλαπλάσιος (vgl. Fabri Liv. 22, 7, 3), m. clades utrimque facta, Liv.: multiplices fuisse ementiebantur merces, Liv. – m. folg. quam (wie πολλαπλάσιος m. folg. ἤ), multiplex quam pro numero damnum est, Liv. – subst., multiplex, plicis, n., das Vielfache, vielfach od. vielmal mehr, gratius id fore laetiusque quod quisque suā manu ex hoste captum domum rettulerit, quam si multiplex alterius arbitrio accipiat, Liv. 5, 20, 8. – / Compar. multiplicior, Boëth. de unit. p. 1275. Gregor. epist. 9, 61. Beda de num. tom. 1. p. 161.

    II) übtr.: A) v. Lebl.: a) aus vielen Teilen oder Abteilungen bestehend, -zusammengesetzt, in viele Teile zerfallend, vielteilig, kompliziert (Ggstz. simplex), propositio, causa, Quint. – b) aus vielen Arten bestehend, von vielfacher-, von vielerlei Art, verschiedenartig, mannigfaltig, vielseitig, reichhaltig, aerumna, Plaut.: cura, Sall. hist. fr. u. Curt.: curae, Catull.: exspectatio, Curt.: officium (Tätigkeit), Quint.: ab alqo m. bellum geritur, Liv. – cuius (Socratis) m. ratio disputandi rerumque varietas, viels., für u. wider sich auslassende Erörterung, Cic.: m. variaque doctrina, Suet.: materia m., Quint.: multiplices variique sermones, Cic.: vagum illud orationis et fusum et multiplex genus, Cic.: historia m., Suet. – praeturae iurisdictio, res varia et multiplex ad suspiciones et simultates, mannigfaltigen (reichhaltigen) Stoff darbietend zu usw., Cic. – c) vieldeutig, verborum ancipites aut multiplices potestates, Cornif. rhet. 4, 67. – B) v. Pers.: a) im allg., vielteilig = vielseitig, Plato, qui varius et multiplex et copiosus fuit, Cic. – vir multiplex in virtutibus, navus, agilis etc., Vell. – b) insbes., v. Charakter: α) gleichs. vieldeutig, schwer zu ergründen, occultae hominum voluntates multiplicesque naturae, Cic. ep. ad Brut. 1, 1. § 1. – β) (wie πολλαπλοῦς) mit der Gesinnung vielfach wechselnd, unbeständig, proteusartig, animus, Cic.: m. ingenium et tortuosum, Cic.: hāc ille (Catilina) tam variā multiplicique naturā, Cic. – / Akk. Plur. neutr. multiplica b. Gell. 19, 7, 16.

    lateinisch-deutsches > multiplex

См. также в других словарях:

  • Labyrinth — Labyrinth …   Deutsch Wörterbuch

  • Labyrinth — Lab y*rinth, n. [L. labyrinthus, Gr. laby rinthos: cf. F. labyrinthe.] 1. An edifice or place full of intricate passageways which render it difficult to find the way from the interior to the entrance; as, the Egyptian and Cretan labyrinths. [1913 …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Labyrinth — (palabra del inglés que en castellano se traduce como «laberinto») puede referirse a: Labyrinth, una película estadounidense dirigida en 1986 por Jim Henson; Labyrinth, la banda sonora de la mencionada película; Labyrinth, una novela… …   Wikipedia Español

  • Labyrinth — • A complicated arrangement of paths and passages; or a place, usually subterraneous, full of windings, corridors, rooms, etc., so intricately arranged as to render the getting out of it a very difficult matter Catholic Encyclopedia. Kevin Knight …   Catholic encyclopedia

  • Labyrinth — Labyrinth, ein berühmter unterirdischer Bau bei der Stadt Knossos auf der Insel Kreta (Kandia), eins der sieben Weltwunder der Alten, dessen Erbauer der kunstfertige Dädalos unter der Regierung König Minos II. war. Das Labyrinth hat allen spätern …   Damen Conversations Lexikon

  • Labyrinth — Sn std. (16. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. labyrinthus m., dieses aus gr. labýrinthos m. Vor allem bekannt durch das Labyrinth des Minos von Knossos, aus dem Theseus mit Hilfe des Fadens der Ariadne wieder herausfand. Danach in verschiedener… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • labyrinth — (n.) c.1400, laberynthe (late 14c. in Latinate form laborintus) labyrinth, maze, figuratively bewildering arguments, from L. labyrinthus, from Gk. labyrinthos maze, large building with intricate passages, especially the structure built by… …   Etymology dictionary

  • Labyrinth — (Берлин,Германия) Категория отеля: Адрес: Torstraße 129, Митте, 10119 Берлин, Германия …   Каталог отелей

  • Labyrinth [1] — Labyrinth (ein Wort von Ungewissem Ursprung, auch Einigen aus dem Ägyptischen, nach Andern vom griechischen λαύρα, Gang zwischen Häusern od. Weg durch Felsen) bedeutet 1) ein großes, aus vielen Hosen u. sich vielfach kreuzenden u. verschlingenden …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Labyrinth [2] — Labyrinth, Insel u. Sandbankkette an der nördlichen Ostküste von Australien, sich vom Cap York bis Cap Tribulation erstreckend …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Labyrinth [1] — Labyrinth (ägyptisch griech.), ursprünglich ein verwickelter Bau mit sich kreuzenden Gängen, vielen Kammern und nur einem oder wenigen Ausgängen, so daß man sich schwer herausfinden konnte; dann eine ähnliche Gartenanlage (Irrgarten) und… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»