-
1 vanum
I.Lit. (rare;II.not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,
Verg. G. 1, 226:leve ac vanum granum,
Col. 2, 9, 13:ne vana urbis magnitudo esset,
Liv. 1, 8, 5:vanior jam erat hostium acies,
id. 2, 47, 4:videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,
Curt. 4, 14, 14:vanam aciem esse ratus,
i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):2.falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),
Ter. Eun. 1, 2, 24:oratio,
Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:vana falsaque,
Plin. 30, 2, 5, §14: res tumida, vana, ventosa,
Sen. Ep. 84, 11:orationi vanae crediderunt,
idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,
Liv. 3, 16, 5:verba,
Ov. M. 13, 263:convicia,
id. ib. 9, 303:historiae,
Quint. 1, 8, 20:argumentum,
id. 7, 2, 34:error,
Lucr. 1, 1068:agitatio armorum,
Liv. 7, 10, 8:metus,
Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:gaudia,
Hor. Ep. 2, 1, 188:spes,
Ov. M. 14, 364:ira,
Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:fides,
Verg. A. 4, 12:omen,
Ov. M. 2, 597:vox auguris,
id. ib. 3, 349:cuspis,
id. ib. 8, 346:pila omnia,
Liv. 7, 23, 8:pleraque tela,
id. 30, 10, 13:ensis,
id. 7, 10, 9:ictus,
id. 34, 39, 2:promissa,
Tac. A. 3, 16:vana et irrita testamenta,
Suet. Calig. 38:vaniore dicendi genere inflata (gens),
Quint. 12, 10, 17:sententiarum vanissimus strepitus,
Petr. 1.—With abl.:postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,
Liv. 7, 7, 8:oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,
id. 4, 41, 1.—Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:3.ad vanum et irritum redacta victoria,
brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:nec tota ex vano criminatio erat,
i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:ex vano habere spem,
id. 27, 26, 1:cedit labor in vanum,
Sen. Hippol. 182. — Plur.:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,
i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:corruptus vanis rerum,
Hor. S. 2, 2, 25:vana rumoris,
Tac. A. 4, 59.—Vanum est, with subject-clause:B.vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,
Plin. 30, 3, 8, § 25.—Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:2.vanus et perfidiosus et impius,
false, Cic. Quint. 6, 26:vanus mendaxque,
Verg. A. 2, 80:haruspices,
Cic. Div. 1, 19, 36:haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,
i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:ingenium dictatoris,
Liv. 1, 27, 1:vane Ligus frustraque animis elate superbis,
Verg. A. 11, 715:vir omnium vanissimus,
Vell. 2, 30, 1:invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,
weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,
in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,
Verg. A. 10, 631:voti vanus,
i. e. deceived, Sil. 12, 261:turba vana sanctitudinis,
App. de Deo Socr. p. 43, 1.—Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,
Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:laudare se vani, vituperare stulti est,
Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,
Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):vane gaudere,
Tert. Apol. 49:vanius excogitatum,
App. Mag. p. 300, 41:praecavere vanissime,
Tert. Pud. 1. -
2 cedo
I cēdo, cessī, cessum, ere1) идти, ступать, ходить, передвигатьсяper ora c. H — расхаживать на глазах у всех (открыто)2) уходить (de, ex или abl. без предлога)cedam atque abibo C — я уйду, удалюсьc. (ex) civitate C, L — уехать из страныsponte c. senatu T — добровольно выйти из состава сенатаc. de caelo Lcr — спуститься с небаcedant curae St — прочь заботыc. (e) vitā C, T — расставаться с жизньюc. mari V — оставить мореходную жизнь3) протекать, проходить, приключаться, случаться (bene, male H, O, VP etc.)4) сходить (за что-л.), заменять, служить заменой5) уступать, давать место, подчинятьсяc. alicui (in) aliquā re T, Nep — уступать кому-л. в чём-л.c. fortunae Cs — покориться судьбеc. rei publicae C — подчиниться государству (т. е. подчинить свои интересы государственным)cedant arma togae C — оружие да уступит место тоге (т. е. война да сменится миром)cedere nocti L — уступить ночи (т. е. прекратить военные действия с наступлением темноты)Picenis cedunt pomis Tiburtia succo, nam facie praestant H — тибурские плоды уступают в сочности пиценским, хотя превосходят их внешним видомquid facient crines, quum ferro talia cedant? Ctl — что (уж) делать кудрям, если (даже) такие (горы) покоряются железу? ( жалоба созвездия Волосы Вероники)c. alicui hortorum possessione C — отказаться от владения садами в чью-л. пользуc. nescius H — неуступчивый, непреклонныйvalidior, quam ut oneri cederet T — достаточно крепкий, чтобы выдержать (данную) тяжесть6) уступать, быть слабее, ниже или хуже (c. gloriae alicujus VP; alicui virtute Cs)7) предоставлять, признаватьc. alicui, ut... L, T — дать согласие кому-л. на то, чтобы...8) переходить, поступать (кому-л. в собственность), доставаться (in Romanum imperium L)milite ad sanguinem obverso, spolia in vulgus cedebant T — в то время, как солдаты занимались кровопролитием, добыча доставалась толпе9) превращаться, становиться, делаться (calamitates in remedium cessēre Sen)c. in praedam alicujus L — стать чьей-л. добычейChattis victoribus fortuna in sapientiam cessit T — успех хаттских победителей превратился в их мудрость (т. е. был приписан их мудрости)c. ad factum Pl — осуществиться, быть приведённым в исполнениеc. in unum T — объединитьсяII cedo (pl. арх. cette) [из ce + *. do, date imper. к dare]1) давай, подавай, принеси сюда (aquam manibus Pl; codicem C); приведи (puerum Pl; senem Ter)c. ut bibam Pl — дай-ка напитьсяc. consideremus AG — давай рассмотрим2) скажи-ка, послушайc. quid faciam Ter — скажи, что мне делатьc. cui Siculo civis Romanus cognĭtor factus umquam sit? C — но, послушай, когда же римский гражданин становился защитником сицилийца?c. mini unum C — укажи мне (хоть) одногоc. quid postea? C — ну а что дальше?3) вспомни только, подумай лишьc. mihi leges Atinias C — вспомни лишь законы Атиния -
3 vanus
vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind gesprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt.
-
4 vanus
vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind ge-————sprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt. -
5 vanus
I.Lit. (rare;II.not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,
Verg. G. 1, 226:leve ac vanum granum,
Col. 2, 9, 13:ne vana urbis magnitudo esset,
Liv. 1, 8, 5:vanior jam erat hostium acies,
id. 2, 47, 4:videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,
Curt. 4, 14, 14:vanam aciem esse ratus,
i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):2.falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),
Ter. Eun. 1, 2, 24:oratio,
Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:vana falsaque,
Plin. 30, 2, 5, §14: res tumida, vana, ventosa,
Sen. Ep. 84, 11:orationi vanae crediderunt,
idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,
Liv. 3, 16, 5:verba,
Ov. M. 13, 263:convicia,
id. ib. 9, 303:historiae,
Quint. 1, 8, 20:argumentum,
id. 7, 2, 34:error,
Lucr. 1, 1068:agitatio armorum,
Liv. 7, 10, 8:metus,
Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:gaudia,
Hor. Ep. 2, 1, 188:spes,
Ov. M. 14, 364:ira,
Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:fides,
Verg. A. 4, 12:omen,
Ov. M. 2, 597:vox auguris,
id. ib. 3, 349:cuspis,
id. ib. 8, 346:pila omnia,
Liv. 7, 23, 8:pleraque tela,
id. 30, 10, 13:ensis,
id. 7, 10, 9:ictus,
id. 34, 39, 2:promissa,
Tac. A. 3, 16:vana et irrita testamenta,
Suet. Calig. 38:vaniore dicendi genere inflata (gens),
Quint. 12, 10, 17:sententiarum vanissimus strepitus,
Petr. 1.—With abl.:postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,
Liv. 7, 7, 8:oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,
id. 4, 41, 1.—Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:3.ad vanum et irritum redacta victoria,
brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:nec tota ex vano criminatio erat,
i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:ex vano habere spem,
id. 27, 26, 1:cedit labor in vanum,
Sen. Hippol. 182. — Plur.:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,
i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:corruptus vanis rerum,
Hor. S. 2, 2, 25:vana rumoris,
Tac. A. 4, 59.—Vanum est, with subject-clause:B.vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,
Plin. 30, 3, 8, § 25.—Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:2.vanus et perfidiosus et impius,
false, Cic. Quint. 6, 26:vanus mendaxque,
Verg. A. 2, 80:haruspices,
Cic. Div. 1, 19, 36:haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,
i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:ingenium dictatoris,
Liv. 1, 27, 1:vane Ligus frustraque animis elate superbis,
Verg. A. 11, 715:vir omnium vanissimus,
Vell. 2, 30, 1:invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,
weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,
in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,
Verg. A. 10, 631:voti vanus,
i. e. deceived, Sil. 12, 261:turba vana sanctitudinis,
App. de Deo Socr. p. 43, 1.—Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,
Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:laudare se vani, vituperare stulti est,
Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,
Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):vane gaudere,
Tert. Apol. 49:vanius excogitatum,
App. Mag. p. 300, 41:praecavere vanissime,
Tert. Pud. 1. -
6 cedo
1.cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. [perh. for cecado, redupl. from cado], to go, i. e. to be in motion, move, walk, go along.I.In gen.A.Lit. (rare, and only poet.: for which, in the common lang., incedo);B.candidatus cedit hic mastigia,
Plaut. Cas. 2, 8, 10:non prorsus, verum transvorsus cedit, quasi cancer,
id. Ps. 4, 1, 45; cf. id. ib. 1, 3, 74; Hor. S. 2, 1, 65.—More freq.,Trop.1.Like ire, to have some result, to eventuate, happen, result, turn out, to work; and, acc. to its connection, to turn out well or ill, to succeed or fail:2.gesta quae prospere ei cesserunt,
Nep. Timoth. 4, 6; Sall. C. 26, 5; Tac. A. 1, 28:cetera secundum eventum proelii cessura,
id. H. 3, 70; Suet. Aug. 91; Gell. 4, 5, 4:bene,
Hor. S. 2, 1, 31; Ov. M. 8, 862; Plin. Pan. 44 fin.:optime,
Quint. 10, 7, 14:male,
Hor. S. 2, 1, 31; and:male alicui,
Ov. M. 10, 80; Suet. Claud. 26; cf. Verg. A. 12, 148; Quint. 10, 2, 16:utcumque cesserit,
Curt. 7, 4, 16; cf. Suet. Calig. 53; Tac. Agr. 18:parum,
Suet. Claud. 34:opinione tardius,
id. Ner. 33:pro bono,
id. Tit. 7:in vanum (labor),
Sen. Hippol. 183. —Cedere pro aliquā re, to be equivalent to, to go for something, to be the price of:II.oves, quae non peperint, binae pro singulis in fructu cedent,
Cato, R. R. 150, 2; Col. 12, 14; Tac. G. 14; Pall. Sept. 1, 4.—In partic.A.In respect to the terminus a quo.1.To go from somewhere, to remove, withdraw, go away from, depart, retire (freq. and class.):b.cedunt de caelo corpora avium,
Enn. Ann. 96 Vahl.:quia postremus cedis,
Plaut. Men. 5, 7, 29:ego cedam atque abibo,
Cic. Mil. 34, 93:cedens carinā,
Cat. 64, 249; cf. id. 64, 53:quoquam,
Lucr. 5, 843:aliquo sucus de corpore cessit,
id. 3, 223:coma de vertice,
Cat. 66, 39:e toto corpore anima,
Lucr. 3, 210:ex ingratā civitate,
Cic. Mil. 30, 81:e patriā,
id. Phil. 10, 4, 8:patriā,
id. Mil. 25, 68:Italiā,
id. Phil. 10, 4, 8; Nep. Att. 9, 2; Tac. A. 2, 85 fin. —Milit. t. t.:c.de oppidis,
to abandon, go away from, Cic. Att. 7, 22, 2:loco,
to yield, give up his post, Nep. Chabr. 1, 2; Liv. 2, 47, 3; Tac. G. 6; Suet. Aug. 24 et saep.:ex loco,
Liv. 3, 63, 1:ex acie,
id. 2, 47, 2.—In commercial lang. t. t.: foro, to withdraw from the market, i. e. to give up business, be insolvent, stop payment, Dig. 16, 3, 7, § 2; Sen. Ben. 4, 39, 2; Juv. 11, 50.—So also,d.Bonis or possessionibus (alicui), to give up or cede one ' s property or interest (in favor of a person):2.alicui hortorum possessione,
Cic. Mil. 27, 75; so id. Off. 2, 23, 82; cf. Suet. Tib. 10; id. Caes. 72; id. Ner. 35; id. Gram. 11.— Hence of debtors, to make over their property instead of payment; cf. Dig. 42, 3, tit. de cessione bonorum.—Pregn. (cf. abeo, II.), to pass away, disappear; and specif.,a.Of men, to die:b. c.vitā,
Cic. Tusc. 1, 15, 35; Hor. S. 1, 1, 119:e vita,
Cic. Brut. 1, 4; Plin. Pan. 43, 4; cf.senatu,
to withdraw from, Tac. A. 2, 48; 11, 25.—Of other things: pudor ex pectore cessit, Lucil. ap. Non. p. 250, 26:3.memoriā,
Liv. 2, 33, 9 (for which:excedere memoriā,
Liv. 7, 32, 15; and:excedere e memoriā,
id. 26, 13, 5):non Turno fiducia cessit,
Verg. A. 9, 126:cedant curaeque metusque,
Stat. S. 1, 2, 26 et saep.; cf. cesso.—Trop.: cedere alicui or absol., to yield to one (to his superiority), to give the preference or precedence, give place to, submit to (class.; esp. freq. in the histt., of the weaker party, withdrawing, fleeing from).a.To yield to, give place to:b.quācumque movemur, (aër) videtur quasi locum dare et cedere,
Cic. N. D. 2, 33, 83:cedebat victa potestas,
Lucr. 5, 1271:ubi vinci necesse est, expedit cedere,
Quint. 6, 4, 16; 11, 1, 17; 12, 10, 47; cf. Sall. J. 51, 1:Viriatho exercitus nostri imperatoresque cesserunt,
Cic. Off. 2, 11, 40; Nep. Ham. 1, 2; Sall. J. 51, 4; Liv. 2, 10, 7; Tac. A. 1, 56; 4, 51; Suet. Tib. 16 et saep.:Pelides cedere nescius,
Hor. C. 1, 6, 6:di, quibus ensis et ignis Cesserunt,
i. e. who remained unhurt in the destruction of Troy, Ov. M. 15, 862:eidem tempori, ejusdem furori, eisdem consulibus, eisdem minis, insidiis, periculis,
Cic. Sest. 29, 63; so,fortunae,
Sall. C. 34, 2:invidiae ingratorum civium,
Nep. Cim. 3, 2:majorum natu auctoritati,
id. Timoth. 3, 4:nocti,
Liv. 3, 17, 9, and 3, 60, 7; 4, 55, 5; cf. Quint. 5, 11, 9:loco iniquo, non hosti cessum,
Liv. 8, 38, 9:oneri,
Quint. 10, 1, 24:vincentibus vitiis,
id. 8, 3, 45:malis,
Verg. A. 6, 95 et saep.—To yield to in rank, distinction, etc., i. e. to be inferior to:c.cum tibi aetas nostra jam cederet, fascesque summitteret,
Cic. Brut. 6, 22:nullā aliā re nisi immortalitate cedens caelestibus,
id. N. D. 2, 61, 153:neque multum cedebant virtute nostris,
Caes. B. G. 2, 6; Quint. 1, 6, 36: Picenis cedunt pomis Tiburtia suco;Nam facie praestant,
Hor. S. 2, 4, 70; so,anseribus (candore),
Ov. M. 2, 539:laudibus lanificae artis,
id. ib. 6, 6;5, 529: cum in re nullā Agesilao cederet,
Nep. Chabr. 2, 3; Quint. 10, 1, 108:alicui de aliquā re,
Plin. 35, 10, 36, § 80:alicui re per aliquid,
id. 33, 3, 19, § 59.— Impers.:ut non multum Graecis cederetur,
Cic. Tusc. 1, 3, 5; Liv. 24, 6, 8. —To comply with the wishes, to yield to one:4.cessit auctoritati amplissimi viri vel potius paruit,
Cic. Lig. 7, 21; cf. Tac. A. 12, 5:precibus,
Cic. Planc. 4, 9:cessit tibi blandienti Cerberus,
Hor. C. 3, 11, 15;cf,
id. Ep. 1, 18, 43 sq.; Verg. A. 2, 704; 3, 188; Ov. M. 6, 32; 6, 151; 9, 13;9, 16: omnes in unum cedebant,
Tac. A. 6, 43; 3, 16; cf. id. ib. 12, 10 and 41.—Hence,Act.: cedere (alicui) aliquid = concedere, to grant, concede, allow, give up, yield, permit something to some one:B.permitto aliquid iracundiae tuae, do adulescentiae, cedo amicitiae, tribuo parenti,
Cic. Sull. 16, 46:multa multis de jure suo,
id. Off. 2, 18, 64:currum ei,
Liv. 45, 39, 2:victoriam hosti,
Just. 32, 4, 7:alicui pellicem et regnum,
id. 10, 2, 3:imperium,
id. 22, 7, 4:possessionem,
Dig. 41, 2, 1:in dando et cedendo loco,
Cic. Brut. 84, 290.—Also with a clause as object, Stat. Th. 1, 704 (but in Hor. Ep. 2, 1, 67, read credit).—And with ut and subj.:hac victoriā contenta plebes cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, etc.,
Liv. 6, 42, 3; Tac. A. 12, 41: non cedere with quominus, Quint. 5, 7, 2.—In respect to the terminus ad quem, to arrive, attain to, come somewhere:2.cedunt, petunt,
Plaut. Aul. 3, 5, 43:ibi ad postremum cedit miles, aes petit,
id. ib. 3, 5, 52.—Trop.:C.hoc cedere ad factum volo,
come to its execution, Plaut. Capt. 2, 2, 102.—Cedere alicui or in aliquem, to come to, fall ( as a possession) to one, to fall to his lot or share, [p. 308] accrue:D.ut is quaestus huic cederet,
Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170:captiva corpora Romanis cessere,
Liv. 31, 46, 16:nolle ominari quae captae urbi cessura forent,
id. 23, 43, 14; Verg. A. 3, 297; 3, 333; 12, 17; 12, 183; Hor. C. 3, 20, 7; Ov. M. 5, 368; 4, 533:undae cesserunt piscibus habitandae,
id. ib. 1, 74 al.:alicui in usum,
Hor. S. 2, 2, 134:Lepidi atque Antonii arma in Augustum cessere,
Tac. A. 1, 1; so id. H. 3, 83; id. Agr. 5; id. A. 2, 23:aurum ex hostibus captum in paucorum praedam cessisse,
Liv. 6, 14, 12; Curt. 7, 6, 16; Tac. A. 15, 45; for which: cedere praedae (dat.) alicujus, Liv. 43, 19, 12; and:praeda cedit alicui,
Hor. C. 3, 20, 7:ab Tullo res omnis Albana in Romanum cesserit imperium,
Liv. 1, 52, 2; Hor. Ep. 2, 2, 174:in dicionem M. Antonii provinciae cesserant,
Tac. H. 5, 9.—Cedere in aliquid, like abire in aliquid (v. abeo, II.), to be changed or to pass into something, to be equivalent to or become something:2.poena in vicem fidei cesserat,
Liv. 6, 34, 2; cf.:temeritas in gloriam cesserat,
Curt. 3, 6, 18; Plin. 35, 10, 36, § 91; Tac. H. 2, 59 fin.; id. G. 36; Plin. Pan. 83, 4:in proverbium,
Plin. 23, 1, 23, § 42:in exemplorum locum,
Quint. 5, 11, 36.—Hence, * cēdenter, adv. of the part. pres. cedens (not used as P. a.), by yielding, Cael. Aur. Acut. 3, 16, 129.cĕdo, old imperat. form, whose contr. plur. is cette (cf. Prob. II. p. 1486 P.; Non. p. 84, 31 sq.) [compounded of the particle -ce and the root da-; v. 1. do], hither with it! here! give! tell, say (implying great haste, familiarity, authority, and so differing from praebe, dic, etc.); cf. Key, § 731.I. (α).With acc.:(β).cette manus vestras measque accipite,
Enn. Trag. 320 Vahl.:cedo aquam manibus,
give water! Plaut. Most. 1, 3, 150:puerum, Phidippe, mihi cedo: ego alam,
Ter. Hec. 4, 4, 86:tuam mi dexteram,
Plaut. Curc. 2, 3, 28; so Ter. Heaut. 3, 1, 84; and:cette dextras,
Plaut. Merc. 5, 4, 4:senem,
bring hither the old man, Ter. Phorm. 2, 2, 7:convivas,
Plaut. Ps. 3, 2, 101:quemvis arbitrum,
Ter. Ad. 1, 2, 43: eum aliquis cette in conspectum, Att. ap. Non. p. 85, 1:cedo illum,
Phaedr. 5, 2, 6.—Absol.: Al. En pateram tibi: eccam. Am. Cedo mi, Plaut. Am. 2, 2, 146. —II.Esp.A.Let us hear, tell, out with it:B.age, age, cedo istuc tuom consilium: quid id est?
Ter. Heaut. 2, 3, 91:unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum,
Cic. Verr 2, 5, 26, § 67:cedo mihi unum, qui, etc.,
id. ib. 2, 3, 12, § 29: cedo, si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cato ap. Quint. 9, 2, 21: cedo, cujum puerum hic apposuisti? dic mihi. Ter. And. 4, 4, 24; cf. Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20; Ter. Eun. 1, 2, 82; Pac. ap. Non. p. 85, 6; Cic. Part. Or. 1, 3:cedo igitur, quid faciam,
Ter. And. 2, 3, 9; cf. Cic. Div. 2, 71, 146; id. Verr. 2, 2, 43, § 106: cedo, si conata peregit, tell how, if, etc., Juv. 13, 210; so id. 6, 504.—With dum:cedo dum, en unquam audisti, etc.?
Ter. Phorm. 2, 2, 15.—In respect to action, cedo = fac, ut, grant that, let me:C.cedo ut bibam,
Plaut. Most. 2, 1, 26:cedo ut inspiciam,
id. Curc. 5, 2, 54:ego, statim, cedo, inquam si quid ab Attico,
Cic. Att. 16, 13, a, 1.—For calling attention, lo! behold! well! cedo mihi leges Atinias, Furias, Cic. Verr. 2, 1, 42, § 109:cedo mihi ipsius Verris testimonium,
id. ib. 2, 1, 33, § 84; id. N. D. 1, 27, 75; cf. id. Brut. 86, 295; id. Sest. 50, 108:haec cedo ut admoveam templis, et farre litabo,
Pers. 2, 75:cedo experiamur,
App. Mag. p. 298, 14.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский