-
21 make
meik
1. past tense, past participle - made; verb1) (to create, form or produce: God made the Earth; She makes all her own clothes; He made it out of paper; to make a muddle/mess of the job; to make lunch/coffee; We made an arrangement/agreement/deal/bargain.) hacer, construir, fabricar2) (to compel, force or cause (a person or thing to do something): They made her do it; He made me laugh.) hacer, obligar3) (to cause to be: I made it clear; You've made me very unhappy.) hacer, poner, volver4) (to gain or earn: He makes $100 a week; to make a profit.) ganar, hacer5) ((of numbers etc) to add up to; to amount to: 2 and 2 make(s) 4.) ser, equivaler6) (to become, turn into, or be: He'll make an excellent teacher.) ser, hacer7) (to estimate as: I make the total 483.) calcular8) (to appoint, or choose, as: He was made manager.) nombrar, elegir9) (used with many nouns to give a similar meaning to that of the verb from which the noun is formed: He made several attempts (= attempted several times); They made a left turn (= turned left); He made (= offered) a suggestion/proposal; Have you any comments to make?) hacer
2. noun(a (usually manufacturer's) brand: What make is your new car?) marca- maker- making
- make-believe
- make-over
- makeshift
- make-up
- have the makings of
- in the making
- make a/one's bed
- make believe
- make do
- make for
- make it
- make it up
- make something of something
- make of something
- make something of
- make of
- make out
- make over
- make up
- make up for
- make up one's mind
- make up to
make1 n marcawhat make is your watch? ¿de qué marca es tu reloj? / ¿cuál es la marca de tu reloj?make2 vb1. hacerhave you made your bed? ¿te has hecho la cama?2. fabricar / producir3. sertr[meɪk]1 (brand) marca■ what make of car did you buy? ¿de qué marca es el coche que compraste?1 (produce - gen) hacer; (construct) construir; (manufacture) fabricar; (create) crear; (prepare) preparar■ have you made a list? ¿has hecho una lista?■ she made some sandwiches hizo unos bocadillos, preparó unos bocadillos■ stop making all that noise! ¡dejad de hacer tanto ruido!■ these cakes have been made using the finest ingredients estos pastelitos han sido elaborados con ingredientes de primera calidad2 (carry out, perform) hacer■ may I make a suggestion? ¿puedo hacer una sugerencia?■ we've made arrangements for you to be met at the airport hemos dispuesto que alguien vaya a buscarte al aeropuerto3 (cause to be) hacer, poner, volver4 (force, compel) hacer, obligar; (cause to do) hacer■ what makes you say that? ¿por qué dices eso?5 (be, become) ser, hacer; (cause to be) hacer, convertir en■ she'll make a good singer será buena cantante, tiene madera de cantante6 (earn) ganar, hacer■ she made 1,000 pounds last week ganó 1.000 libras la semana pasada7 (achieve) conseguir, alcanzar; (arrive at, reach) alcanzar, llegar a; (manage to attend) poder (ir)■ we made it! ¡lo conseguimos!9 (calculate, estimate, reckon) calcular■ how much do you make it? ¿a ti cuánto te da?■ what time do you make it? ¿qué hora tienes?10 (total, equal) ser, equivaler a■ that makes the third time you've asked me! ¡es la tercera vez que me lo preguntas!11 (complete, finish off) dar el toque final a, completar; (assure success of) consagrar1 (to be about to) hacer como, hacer ademán de, simular\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be on the make (for profit) andar tras el dinero, andar intentando sacar tajada 2 (for power) barrer para dentro, barrer para casa 3 (for sex) estar de ligue, andar buscando aventurasto make a fresh start volver a empezarto make a go of something sacar algo adelanteto make a loss perder dineroto make a name for oneself hacerse un nombreto make a note of something apuntar algoto make a profit ganar dineroto make a will hacer su testamentoto make believe hacer ver, imaginarse■ the children made believe they were on a desert island los niños hacían ver que estaban en una isla desiertato make do (with something) arreglárselas (con algo)to make friends hacer amigosto make fun of burlarse deto make it a rule to do something tener como norma hacer algoto make good triunfarto make something good (pay for, replace) pagar 2 (carry out, fulfil) cumplir con 3 (repair) arreglarto make it (be successful) tener éxito, llegar hasta arribato make like hacer ver, fingirto make nothing of something (achieve easily) hacer algo sin ningún problema 2 (treat as trifling) quitar importancia a algoto make or break somebody/something significar la consagración o la ruina de alguien/algoto make sense tener sentidoto make somebody's day alegrarle el día a alguiento make something clear aclarar algo, dejar algo claroto make something known dar a conocer algoto make sure (of something) asegurarse (de algo)to make the best/most of something sacar partido de algoto make the bed hacer la cama1) create: hacerto make noise: hacer ruido2) fashion, manufacture: hacer, fabricarshe made a dress: hizo un vestido3) devise, form: desarrollar, elaborar, formar4) constitute: hacer, constituirmade of stone: hecho de piedra5) prepare: hacer, preparar6) render: hacer, ponerit makes him nervous: lo pone nerviosoto make someone happy: hacer feliz a alguienit made me sad: me dio pena7) perform: hacerto make a gesture: hacer un gesto8) compel: hacer, forzar, obligar9) earn: ganarto make a living: ganarse la vidamake vi1) head: ir, dirigirsewe made for home: nos fuimos a casa2)to make do : arreglárselas3)to make good repay: pagar4)to make good succeed: tener éxitomake nbrand: marca fn.• fabricación s.f.• hechura s.f.• marca s.f.• modelo s.m.expr.• hacer resaltar expr.expr.• hacer resaltar expr.v.(§ p.,p.p.: made) = confeccionar v.• constituir v.• crear v.• fabricar v.• formar v.• hacer v.(§pres: hago, haces...) pret: hic-pp: hechofut/c: har-•)
I
1. meɪk1) (past & past p made) transitive verb2) (create, produce) \<\<paint/cars\>\> hacer*, fabricar*; \<\<dress\>\> hacer*, confeccionar (frml); \<\<meal/cake/sandwich/coffee\>\> hacer*, preparar; \<\<film\>\> hacer*, rodar; \<\<record\>\> grabar; \<\<fire/nest/hole\>\> hacer*; \<\<list/will\>\> hacer*to make a noise — hacer* ruido
made in Spain/Mexico — hecho or fabricado en España/México
made in Argentina/Peru — industria or fabricación argentina/peruana
to make something into something: I'll make this material into a skirt con esta tela me haré una falda; to make something out of/from/of something: she made the dress out of an old sheet se hizo el vestido con/de una sábana vieja; we made another meal from the leftovers hicimos otra comida con las sobras; it's made of wood/plastic es de madera/plástico; don't make an enemy of her — no te la eches encima como enemiga; see also difference 1) b), fuss I, mess I 1), 2)
3)a) ( carry out) \<\<repairs/changes/payment\>\> hacer*, efectuar* (frml); \<\<preparations/arrangements\>\> hacer*; \<\<journey\>\> hacer*make a left (turn) here — (AmE) dobla or gira a la izquierda aquí
b) \<\<remark/announcement\>\> hacer*4) ( cause to be)I'll make you happy/rich — te haré feliz/rica
that made me sad — eso me entristeció or me apenó
the work made me thirsty/sleepy — el trabajo me dio sed/sueño
what makes me angry is... — lo que me da rabia es...
they've made him supervisor — lo han nombrado supervisor, lo han ascendido a supervisor
if nine o'clock is too early, make it later — si las nueve es muy temprano, podemos reunirnos (or encontrarnos etc) más tarde
two large pizzas..., no, make that three — dos pizzas grandes..., no, mire, mejor déme tres
5)a) ( cause to) hacer*whatever made you do it? — ¿por qué lo hiciste?, ¿qué te llevó a hacer eso?
b) ( compel) obligar* a, hacer*she was made to apologize — la obligaron a or la hicieron pedir perdón
c) (in phrases)to make believe: you can't just make believe it never happened no puedes pretender que no sucedió, no puedes hacer como si no hubiera sucedido; to make do (with something), to make something do — arreglárselas con algo
6)a) (constitute, be) ser*b) (equal, amount to) ser*five plus five makes ten — cinco y or más cinco son diez
7) ( calculate)what do you make the total? — ¿(a ti) cuánto te da?
what time do you make it, what do you make the time? — ¿qué hora tienes?
8) ( make fuss)I think you're making too much of what she said — creo que le estás dándo demasiada importancia a lo que dijo
9)a) ( understand)to make something of something: I could make nothing of the message no entendí el mensaje; make of that what you will — tú saca tus propias conclusiones
b) ( think)to make something of somebody/something: what did you make of him? ¿qué te pareció?; I don't know what to make of it — no sé qué pensar
10)a) (gain, earn) \<\<money\>\> hacer*they made a loss/profit — perdieron/ganaron dinero
they made a profit of $20,000 — ganaron or sacaron 20.000 dólares
how much did you make on the deal? — ¿cuánto sacaste or ganaste con el trato?
b) ( acquire) \<\<friends\>\> hacer*I made a few acquaintances there — conocí a or (frml) trabé conocimiento con algunas personas allí
to make a name for oneself — hacerse* un nombre
11) (colloq) (manage to attend, reach)to make it: he'll never make it as a doctor nunca será un buen médico; they made it through to the finals — llegaron a la final
12) ( assure success of)if you go to Harvard, you're made for life — si vas a Harvard, tienes el futuro asegurado
to make or break something/somebody — ser* el éxito o la ruina de algo/alguien
2.
vi1) ( make preliminary move)to make as if o as though to + inf — hacer* ademán de + inf
2) (move, proceed)they made toward the door — se dirigieron hacia la puerta; see also make for
•Phrasal Verbs:- make for- make off- make out- make up
II
1) ( brand) marca fwhat make is it? — ¿de qué marca es?
2)[meɪk] (pt, pp made) When make is part of a set combination, eg make an attempt, make a bow, make a case, make sure, look up the other word.to be on the make — (colloq) ( out for gain) estar* intentando sacar tajada (fam); ( looking for a date) estar* de ligue or (AmS) de levante or (Chi) de pinche (fam)
1. TRANSITIVE VERB1) (=create, prepare) [+ fire, bed, tea, will, remark, plan, suggestion] hacer; [+ dress] hacer, confeccionar; [+ shelter] construir; [+ meal] hacer, preparar; [+ record] grabar; [+ film] rodar; (=manufacture) [+ tool, machine] fabricar, hacer"made in Spain" — [+ tool, machine] "fabricado en España"; [+ dress] "confeccionado en España"; [+ nougat, chocolate] "elaborado en España"
•
they were made for each other — estaban hechos el uno para el otroshow 2., 4)•
it's made of gold — es de oro, está hecho de oro2) (=carry out) [+ journey, effort] hacer; [+ speech] pronunciar; [+ payment] efectuar; [+ error] cometer3) (=earn) ganarhow much do you make? — ¿cuánto ganas?
he makes £350 a week — gana 350 libras a la semana
the deal made him £500 — ganó 500 libras con el negocio, el negocio le reportó 500 libras
4) (=reach, achieve) [+ place] llegar awill we make Paris before lunch? — ¿llegaremos a París antes de la hora de comer?
Lara made a hundred — (Cricket) Lara hizo or se anotó 100 carreras
•
we made it just in time — llegamos justo a tiempocan you make it by 10? — ¿puedes llegar a las 10?
sorry, I can't make it — lo siento, no puedo or no me va bien
do you think he'll make (it to) university? — ¿crees que conseguirá ir a la universidad?
to make it with sb * — (sexually) hacérselo con algn *
•
to make land — (Naut) llegar a tierra•
to make port — (Naut) tomar puerto5) (=say, agree)another beer, please, no, make that two — otra cerveza por favor, no, que sean dos
6) (=cause to succeed)to make or break sth/sb —
sex can make or break a relationship — el sexo es determinante en una relación, el sexo puede afianzar una relación o hacer que fracase
7) (=constitute)he'll make somebody a good husband — va a ser or hará un buen marido para algn
it'll make a (nice) change not to have to cook every day — lo de no tener que cocinar cada día estará muy bien, ¡qué descanso, no tener que cocinar cada día!
•
he'll make a good footballer — será buen futbolista8) (=equal)this one makes 20 — con este son or hacen 20
how much does that make (altogether)? — ¿a cuánto sube (en total)?
8 pints make a gallon — 8 pintas hacen or son un galón
9) (=calculate) calcularwhat do you make the total? — ¿cuánto calculas que es el total?
how many do you make it? — ¿cuántos calculas que hay?
what time do you make it, what do you make the time? — ¿qué hora tienes?
10) (Cards) [+ trick] ganar, hacer; (Bridge) [+ contract] cumplirto make sb sth (=cause to be) to make sb/sth ({+ adjective/past participle}28})to make o.s. heard — hacerse oír
the noise made concentration difficult or made it difficult to concentrate — con ese ruido era difícil concentrarse
ill 1., 1), sick 1., 2), unhappy to make sth/sb into sth convertir algo/a algn en algo to make sb do sth (=cause to do sth) hacer a algn hacer algo; (=force to do sth) hacer a algn hacer algo, obligar a algn a hacer algowhy make things difficult for yourself? — ¿por qué te complicas la vida?
to make sb laugh/cry — hacer reír/llorar a algn
now look what you've made me do! — ¡mira lo que me has hecho hacer!
what made you say that? — ¿cómo se te ocurrió decir eso?, ¿por qué dijiste eso?
what makes you do it? — ¿qué es lo que te lleva a hacerlo?
it makes you think, doesn't it? — da que pensar ¿no?
to make o.s. do sth obligarse a hacer algohe made me apologize to the teacher — me hizo pedir perdón or me obligó a pedir perdón al profesor
to make sth do, make [do] with sth arreglárselas or apañárselas con algo to make good [+ promise] cumplir; [+ accusation] hacer bueno, probar; [+ claim] justificar; [+ loss] compensar; [+ damage] reparar; (=pay) pagar make 2. to make sth of sth (=understand)I have to make myself (do it) — tengo que obligarme (a hacerlo), tengo que hacer un esfuerzo (por hacerlo)
what do you make of Anna? — ¿qué piensas de Anna?, ¿qué te parece Anna?
what do you make of this? — ¿qué te parece esto?
(=give importance to)I can't make anything of this letter — no entiendo nada de lo que pone esta carta, no saco nada en claro de esta carta
issue 1., 1)I think you're making rather too much of what I said — creo que le estás dando demasiada importancia a lo que dije
2.INTRANSITIVE VERB (in set expressions)•
to make after sb — perseguir a algn, correr tras algnhe made as if to strike me — hizo como si me fuera a pegar, hizo ademán de pegarme
3.NOUN (=brand) marca fwhat make of car was it? — ¿qué marca de coche era?
- be on the make- make for- make off- make out- make up* * *
I
1. [meɪk]1) (past & past p made) transitive verb2) (create, produce) \<\<paint/cars\>\> hacer*, fabricar*; \<\<dress\>\> hacer*, confeccionar (frml); \<\<meal/cake/sandwich/coffee\>\> hacer*, preparar; \<\<film\>\> hacer*, rodar; \<\<record\>\> grabar; \<\<fire/nest/hole\>\> hacer*; \<\<list/will\>\> hacer*to make a noise — hacer* ruido
made in Spain/Mexico — hecho or fabricado en España/México
made in Argentina/Peru — industria or fabricación argentina/peruana
to make something into something: I'll make this material into a skirt con esta tela me haré una falda; to make something out of/from/of something: she made the dress out of an old sheet se hizo el vestido con/de una sábana vieja; we made another meal from the leftovers hicimos otra comida con las sobras; it's made of wood/plastic es de madera/plástico; don't make an enemy of her — no te la eches encima como enemiga; see also difference 1) b), fuss I, mess I 1), 2)
3)a) ( carry out) \<\<repairs/changes/payment\>\> hacer*, efectuar* (frml); \<\<preparations/arrangements\>\> hacer*; \<\<journey\>\> hacer*make a left (turn) here — (AmE) dobla or gira a la izquierda aquí
b) \<\<remark/announcement\>\> hacer*4) ( cause to be)I'll make you happy/rich — te haré feliz/rica
that made me sad — eso me entristeció or me apenó
the work made me thirsty/sleepy — el trabajo me dio sed/sueño
what makes me angry is... — lo que me da rabia es...
they've made him supervisor — lo han nombrado supervisor, lo han ascendido a supervisor
if nine o'clock is too early, make it later — si las nueve es muy temprano, podemos reunirnos (or encontrarnos etc) más tarde
two large pizzas..., no, make that three — dos pizzas grandes..., no, mire, mejor déme tres
5)a) ( cause to) hacer*whatever made you do it? — ¿por qué lo hiciste?, ¿qué te llevó a hacer eso?
b) ( compel) obligar* a, hacer*she was made to apologize — la obligaron a or la hicieron pedir perdón
c) (in phrases)to make believe: you can't just make believe it never happened no puedes pretender que no sucedió, no puedes hacer como si no hubiera sucedido; to make do (with something), to make something do — arreglárselas con algo
6)a) (constitute, be) ser*b) (equal, amount to) ser*five plus five makes ten — cinco y or más cinco son diez
7) ( calculate)what do you make the total? — ¿(a ti) cuánto te da?
what time do you make it, what do you make the time? — ¿qué hora tienes?
8) ( make fuss)I think you're making too much of what she said — creo que le estás dándo demasiada importancia a lo que dijo
9)a) ( understand)to make something of something: I could make nothing of the message no entendí el mensaje; make of that what you will — tú saca tus propias conclusiones
b) ( think)to make something of somebody/something: what did you make of him? ¿qué te pareció?; I don't know what to make of it — no sé qué pensar
10)a) (gain, earn) \<\<money\>\> hacer*they made a loss/profit — perdieron/ganaron dinero
they made a profit of $20,000 — ganaron or sacaron 20.000 dólares
how much did you make on the deal? — ¿cuánto sacaste or ganaste con el trato?
b) ( acquire) \<\<friends\>\> hacer*I made a few acquaintances there — conocí a or (frml) trabé conocimiento con algunas personas allí
to make a name for oneself — hacerse* un nombre
11) (colloq) (manage to attend, reach)to make it: he'll never make it as a doctor nunca será un buen médico; they made it through to the finals — llegaron a la final
12) ( assure success of)if you go to Harvard, you're made for life — si vas a Harvard, tienes el futuro asegurado
to make or break something/somebody — ser* el éxito o la ruina de algo/alguien
2.
vi1) ( make preliminary move)to make as if o as though to + inf — hacer* ademán de + inf
2) (move, proceed)they made toward the door — se dirigieron hacia la puerta; see also make for
•Phrasal Verbs:- make for- make off- make out- make up
II
1) ( brand) marca fwhat make is it? — ¿de qué marca es?
2)to be on the make — (colloq) ( out for gain) estar* intentando sacar tajada (fam); ( looking for a date) estar* de ligue or (AmS) de levante or (Chi) de pinche (fam)
-
22 мёртвый
мёртвыйmalviva, mortinta.* * *прил.1) muerto; exánime; marchito ( о растениях)мёртвое те́ло — cuerpo sin vida
2) (безжизненный, тусклый) cadavérico, apagado; poco brillanteмёртвые кра́ски — colores apagados
3) (бесплодный, пустынный) muerto, desiertoмёртвая земля́ — tierra desierta
4) ( безмолвный) silenciosoмёртвое молча́ние — silencio de muerte (absoluto)
мёртвая тишина́ — calma completa; silencio de muerte
5) ( бесполезный) inútil, ineficazмёртвые зна́ния — conocimientos inútiles
••мёртвый час (в санатории и т.п.) — siesta f
мёртвый сезо́н — estación muerta
мёртвая приро́да — naturaleza muerta
мёртвый язы́к — lengua muerta
мёртвый капита́л — capital muerto
мёртвый инвента́рь — herramientas f pl, utensilios m pl, medios de transporte
мёртвый у́зел — nudo corredizo
мёртвая зыбь мор. — marea muerta
мёртвый штиль мор. — calma chicha
мёртвая пе́тля ав. — rizo circular (cerrado), looping m
мёртвый я́корь мор. — ancla de muerto
мёртвое простра́нство воен. — espacio (ángulo) muerto
мёртвая вода́ ( в сказках) — agua muerta
мёртвая голова́ — calavera f (тж. о бабочке)
ни жив ни мёртв разг. — más muerto que vivo; ni vivo ni muerto
лежа́ть мёртвым гру́зом — ser un fardo muerto
пить мёртвую разг. — beber como una esponja
быть (остава́ться) мёртвой бу́квой — ser letra muerta
* * *прил.1) muerto; exánime; marchito ( о растениях)мёртвое те́ло — cuerpo sin vida
2) (безжизненный, тусклый) cadavérico, apagado; poco brillanteмёртвые кра́ски — colores apagados
3) (бесплодный, пустынный) muerto, desiertoмёртвая земля́ — tierra desierta
4) ( безмолвный) silenciosoмёртвое молча́ние — silencio de muerte (absoluto)
мёртвая тишина́ — calma completa; silencio de muerte
5) ( бесполезный) inútil, ineficazмёртвые зна́ния — conocimientos inútiles
••мёртвый час (в санатории и т.п.) — siesta f
мёртвый сезо́н — estación muerta
мёртвая приро́да — naturaleza muerta
мёртвый язы́к — lengua muerta
мёртвый капита́л — capital muerto
мёртвый инвента́рь — herramientas f pl, utensilios m pl, medios de transporte
мёртвый у́зел — nudo corredizo
мёртвая зыбь мор. — marea muerta
мёртвый штиль мор. — calma chicha
мёртвая пе́тля ав. — rizo circular (cerrado), looping m
мёртвый я́корь мор. — ancla de muerto
мёртвое простра́нство воен. — espacio (ángulo) muerto
мёртвая вода́ ( в сказках) — agua muerta
мёртвая голова́ — calavera f (тж. о бабочке)
ни жив ни мёртв разг. — más muerto que vivo; ni vivo ni muerto
лежа́ть мёртвым гру́зом — ser un fardo muerto
пить мёртвую разг. — beber como una esponja
быть (остава́ться) мёртвой бу́квой — ser letra muerta
* * *adjgener. (безжизненный, тусклый) cadavэrico, (áåçìîëâñúì) silencioso, (бесполезный) inыtil, apagado, desierto, difunto, exánime, ineficaz, marchito (о растениях), poco brillante, exang¸e, muerto -
23 перевернуть
переверну́тьturni, returni;renversi (опрокинуть);♦ \перевернуть вверх дном ĉion renversi;\перевернуться turniĝi, renversiĝi.* * *сов., вин. п.1) volver (непр.) vt, dar la vuelta (a); volcar (непр.) vt ( опрокинуть)переверну́ть страни́цу — volver la página
переверну́ть я́щик кве́рху дном — dar la vuelta al cajón, volver el cajón fondo arriba
2) прост. ( перелицевать) dar vuelta (a)переверну́ть всё вверх дном — poner todo patas arriba
4) перен. разг. ( резко изменить) trastornar vt, cambiar radicalmente (del todo)переверну́ть всю жизнь — cambiar radicalmente la vida
переверну́ть все поня́тия — trastornar todos los conceptos
••переверну́ть весь мир (свет) — mover cielo y tierra
* * *сов., вин. п.1) volver (непр.) vt, dar la vuelta (a); volcar (непр.) vt ( опрокинуть)переверну́ть страни́цу — volver la página
переверну́ть я́щик кве́рху дном — dar la vuelta al cajón, volver el cajón fondo arriba
2) прост. ( перелицевать) dar vuelta (a)переверну́ть всё вверх дном — poner todo patas arriba
4) перен. разг. ( резко изменить) trastornar vt, cambiar radicalmente (del todo)переверну́ть всю жизнь — cambiar radicalmente la vida
переверну́ть все поня́тия — trastornar todos los conceptos
••переверну́ть весь мир (свет) — mover cielo y tierra
* * *v1) gener. dar la vuelta (a), volcar (опрокинуть), volver2) colloq. (перерыть, переворошить) trastornar (todo)3) liter. (ðåçêî èçìåñèáü) trastornar, cambiar radicalmente (del todo)4) simpl. (ïåðåëèöåâàáü) dar vuelta (a) -
24 путь
пут||ь1. vojo;железнодоро́жный \путь fervojo;во́дным \путьём per akva vojo;2. (путешествие, поездка) vojaĝo;по \путьи́ survoje;на обра́тном \путьи́ retrovoje;в трёх днях \путьи́ от... je distanco de tri tagoj de...;3. перен. (способ) rimedo, agmaniero, vojo;4. перен. (направление развития) vojo;по ле́нинскому \путьи́ laŭ la vojo de Lenin;♦ стоя́ть на чьём-л. \путьи́ stari sur ies vojo;вступи́ть на плохо́й \путь ekpaŝi malbonan vojon.* * *м.1) camino m, vía f; recorrido m, trayecto mжелезнодоро́жный путь — vía férrea
запа́сный путь ж.-д. — apartadero m
са́нный путь — camino de trineos
пути́ сообще́ния — vías de comunicación
возду́шные пути́ — vías aéreas
во́дные, морски́е пути́ — rutas (vías) fluviales, marítimas
во́дным путём — por agua; por mar, por vía marítima ( морем)
сухи́м путём — por tierra, por vía terrestre
путь к чьему́-либо се́рдцу перен. — el camino hacia el corazón de alguien
коне́ц пути́ — final del trayecto
2) ( путешествие) viaje m, camino mотпра́виться в путь — ponerse en camino
держа́ть путь ( куда-либо) — ir a...
в пути́ — durante el viaje (el camino)
на обра́тном пути́ — de (a la) vuelta
по пути́ — por el camino, de camino, de paso
мне э́то по пути́ — esto me coge de camino
в двух днях пути́ от (+ род. п.) — a dos días de camino (de)
счастли́вого пути́! — ¡buen (feliz) viaje!
3) ( способ) vía f, derrotero m, medio mкаки́м путём? — ¿de qué modo?; ¿de qué manera?
лега́льным путём — por vía legal
око́льным путём — por rodeo, indirectamente; por medios indirectos
ми́рным путём — por vía pacífica, amistosamente
на пути́ реше́ния — en trance de resolverse
боле́зни, передава́емые половы́м путём — enfermedades de transmisión sexual
4) мн. пути́ анат. vías f plдыха́тельные пути́ — vías respiratorias
5) (направление деятельности, развития) vía f, senda fвстать на путь ( чего-либо) — ponerse en el camino (de)
••жи́зненный путь — el camino de la vida
после́дний путь — el último camino
расчи́стить путь — abrir camino
стоя́ть на пра́вильном пути́ — estar en el camino justo (de la verdad)
стоя́ть на ло́жном пути́ — ir fuera de camino, errar el camino
стать на чьём-либо пути́, стать кому́-либо поперёк пути́ — interponerse en el camino (de), salir al camino (de), cerrar el camino (a)
идти́ свои́м путём — seguir (ir por) su camino
идти́ по пути́ наиме́ньшего сопротивле́ния — tomar el camino de la menor resistencia
наста́вить на путь и́стины — poner en el camino de la verdad, meter en camino
Мле́чный путь астр. — Vía Láctea, Camino de Santiago
путь, усы́панный ро́зами — camino de flores
пути́ разошли́сь — cada cual va por su camino
держа́ть путь — ir su camino
напра́вить на путь и́стинный — traer a uno a buen camino
пути́ не бу́дет — no habrá suerte de camino
наза́д пути́ нет — no hay vuelta atrás, no hay retorno, no se puede volver sobre sus pasos
* * *м.1) camino m, vía f; recorrido m, trayecto mжелезнодоро́жный путь — vía férrea
запа́сный путь ж.-д. — apartadero m
са́нный путь — camino de trineos
пути́ сообще́ния — vías de comunicación
возду́шные пути́ — vías aéreas
во́дные, морски́е пути́ — rutas (vías) fluviales, marítimas
во́дным путём — por agua; por mar, por vía marítima ( морем)
сухи́м путём — por tierra, por vía terrestre
путь к чьему́-либо се́рдцу перен. — el camino hacia el corazón de alguien
коне́ц пути́ — final del trayecto
2) ( путешествие) viaje m, camino mотпра́виться в путь — ponerse en camino
держа́ть путь ( куда-либо) — ir a...
в пути́ — durante el viaje (el camino)
на обра́тном пути́ — de (a la) vuelta
по пути́ — por el camino, de camino, de paso
мне э́то по пути́ — esto me coge de camino
в двух днях пути́ от (+ род. п.) — a dos días de camino (de)
счастли́вого пути́! — ¡buen (feliz) viaje!
3) ( способ) vía f, derrotero m, medio mкаки́м путём? — ¿de qué modo?; ¿de qué manera?
лега́льным путём — por vía legal
око́льным путём — por rodeo, indirectamente; por medios indirectos
ми́рным путём — por vía pacífica, amistosamente
на пути́ реше́ния — en trance de resolverse
боле́зни, передава́емые половы́м путём — enfermedades de transmisión sexual
4) мн. пути́ анат. vías f plдыха́тельные пути́ — vías respiratorias
5) (направление деятельности, развития) vía f, senda fвстать на путь ( чего-либо) — ponerse en el camino (de)
••жи́зненный путь — el camino de la vida
после́дний путь — el último camino
расчи́стить путь — abrir camino
стоя́ть на пра́вильном пути́ — estar en el camino justo (de la verdad)
стоя́ть на ло́жном пути́ — ir fuera de camino, errar el camino
стать на чьём-либо пути́, стать кому́-либо поперёк пути́ — interponerse en el camino (de), salir al camino (de), cerrar el camino (a)
идти́ свои́м путём — seguir (ir por) su camino
идти́ по пути́ наиме́ньшего сопротивле́ния — tomar el camino de la menor resistencia
наста́вить на путь и́стины — poner en el camino de la verdad, meter en camino
Мле́чный путь астр. — Vía Láctea, Camino de Santiago
путь, усы́панный ро́зами — camino de flores
пути́ разошли́сь — cada cual va por su camino
держа́ть путь — ir su camino
напра́вить на путь и́стинный — traer a uno a buen camino
пути́ не бу́дет — no habrá suerte de camino
наза́д пути́ нет — no hay vuelta atrás, no hay retorno, no se puede volver sobre sus pasos
* * *n1) gener. (способ) vйa, camino, derrotero, medio, ruta, trayecto, viaje, carrera (следования чего-л.), derrota, lìnea, recorrido2) liter. senda3) eng. linea, via4) railw. vìa5) astr. carrera -
25 род
род1. (ряд поколений, происходящих от одного предка) gento;2. (сорт, разновидность) speco;3. биол. genro;4. грам. genro;♦ \род челове́ческий, \род людско́й homaro, homgento;без \роду, без пле́мени sen hejmo, sen familio;ему́ 10 лет о́т \роду li estas dekjaraĝa, li aĝas dek jarojn;он \родом из Росси́и li naskiĝis en Ruslando;что́-то в э́том \роде io tiaspeca.* * *м.1) ( ряд поколений) generación f; familia f; clan m, tribu f ( племя); pinta f (Лат. Ам.)челове́ческий род — género humano, raza (estirpe) humana
из ро́да в род — de generación en generación
2) ( происхождение) linaje m, alcurnia f, prosapia fдре́вний род — alta (gran) alcurnia
продолжа́тель рода — heredero del linaje
быть ро́дом из (+ род. п.) — ser natural de
вести́ свой род от кого́-либо — descender de alguien
отку́да ты ро́дом? — ¿de dónde eres?, ¿de dónde procedes?
3) (сорт, вид) especie f, género mрод жи́зни — género de vida
род заня́тий — profesión f
роды литерату́ры — géneros literarios
вся́кого ро́да — de todo género
4) биол. género m5) грам. género mмужско́й род — género masculino, masculino m
же́нский род — género femenino, femenino m
сре́дний род — género neutro, neutro m
- от роду••род ору́жия, род войск — arma f
в не́котором ро́де — en cierto modo (grado)
что́-то в э́том ро́де — algo parecido, algo por el estilo
в своём ро́де — a su manera
тако́го ро́да — de esta especie
ему́ на роду́ напи́сано разг. — (le) está escrito, es su destino
без ро́ду, без пле́мени — hijo de nadie (de la tierra)
* * *м.1) ( ряд поколений) generación f; familia f; clan m, tribu f ( племя); pinta f (Лат. Ам.)челове́ческий род — género humano, raza (estirpe) humana
из ро́да в род — de generación en generación
2) ( происхождение) linaje m, alcurnia f, prosapia fдре́вний род — alta (gran) alcurnia
продолжа́тель рода — heredero del linaje
быть ро́дом из (+ род. п.) — ser natural de
вести́ свой род от кого́-либо — descender de alguien
отку́да ты ро́дом? — ¿de dónde eres?, ¿de dónde procedes?
3) (сорт, вид) especie f, género mрод жи́зни — género de vida
род заня́тий — profesión f
роды литерату́ры — géneros literarios
вся́кого ро́да — de todo género
4) биол. género m5) грам. género mмужско́й род — género masculino, masculino m
же́нский род — género femenino, femenino m
сре́дний род — género neutro, neutro m
- от роду••род ору́жия, род войск — arma f
в не́котором ро́де — en cierto modo (grado)
что́-то в э́том ро́де — algo parecido, algo por el estilo
в своём ро́де — a su manera
тако́го ро́да — de esta especie
ему́ на роду́ напи́сано разг. — (le) está escrito, es su destino
без ро́ду, без пле́мени — hijo de nadie (de la tierra)
* * *n1) gener. (ðàä ïîêîëåñèì) generación, abolengo, alcurnia, casa, clan, clase, familia, filiación, género, origen, oriundez, pinta (Лат. Ам.), procedencia, progenie, prosapia, raza, tribu (племя), casta, cuna, deseendencia, especie, grey, linaje, ìndole2) liter. tronco3) law. tipo4) Arg. pinta -
26 рыба
ры́б||аfiŝo;уди́ть \рыбау fiŝkapti.* * *ж.pez m; pescado m (как пища, как предмет торговли и т.п.)морска́я ры́ба — pez de mar (marino)
речна́я ры́ба — pez de río (de agua dulce)
уди́ть (лови́ть) ры́бу — pescar vt
••ни ры́ба ни мя́со погов. — ni carne ni pescado, ni chicha ni limonada, ni fu ni fa
как ры́ба в воде́ — como el pez en el agua
лови́ть ры́бу в му́тной воде́ погов. — pescar en río revuelto
би́ться как ры́ба об лёд разг. — aporrearse en la jaula
на безры́бье и рак ры́ба посл. — en tierra de ciegos el tuerto es rey; a falta de pan, buenas son tortas
ры́ба и́щет где глу́бже, а челове́к - где лу́чше погов. — el pez busca aguas profundas y el hombre busca una vida mejor
* * *ж.pez m; pescado m (как пища, как предмет торговли и т.п.)морска́я ры́ба — pez de mar (marino)
речна́я ры́ба — pez de río (de agua dulce)
уди́ть (лови́ть) ры́бу — pescar vt
••ни ры́ба ни мя́со погов. — ni carne ni pescado, ni chicha ni limonada, ni fu ni fa
как ры́ба в воде́ — como el pez en el agua
лови́ть ры́бу в му́тной воде́ погов. — pescar en río revuelto
би́ться как ры́ба об лёд разг. — aporrearse en la jaula
на безры́бье и рак ры́ба посл. — en tierra de ciegos el tuerto es rey; a falta de pan, buenas son tortas
ры́ба и́щет где глу́бже, а челове́к - где лу́чше погов. — el pez busca aguas profundas y el hombre busca una vida mejor
* * *n1) gener. pescado (пойманная)2) colloq. peje, pez -
27 сок
сокsuko;виногра́дный \сок mosto.* * *м.виногра́дный сок — zumo de uvas, mosto m
желу́дочный сок физиол. — jugo gástrico
мле́чный сок бот. — jugo lácteo
••соки земли́ — substancias de la tierra
в (по́лном, са́мом) соку́ — en la plenitud de la vida
вари́ться в со́бственном соку́ — cocerse en su propia salsa
выжима́ть все соки — chupar toda la sangre a alguien
* * *м.виногра́дный сок — zumo de uvas, mosto m
желу́дочный сок физиол. — jugo gástrico
мле́чный сок бот. — jugo lácteo
••соки земли́ — substancias de la tierra
в (по́лном, са́мом) соку́ — en la plenitud de la vida
вари́ться в со́бственном соку́ — cocerse en su propia salsa
выжима́ть все соки — chupar toda la sangre a alguien
* * *ngener. aguaza, churumo, jugo, savia (растения), suco, sudor (растений), zumo (растений, плодов и т.п.) -
28 mineiru
Mineiru, minero. —Xenardu you nagora couxes que falaba miou güelu que viexe xíu mineiru, que xempre cuntaba couxes de la mina, d'esgracies, trabayus pelligróuxes, quiebres, güelgues, ect., etc. Falaba que lus mineirus son lus homes mái vallentres del Uñiverxu enteiru, pos trabayar baxu tierra namái que lu fan lus toipus perque nun tenen guétchus. Per oitre lláu tamén falaba que xin dientru de la mina se pudiés allumbrar comu nel prenu díe, poucus mineirus trabayaríen dientru d'écha, ya de les oitres xentes dalgún que quixés per xasperáu achuquinar la sou vida. TRADUCCIÓN.—Recuerdo ahora cosas que solía decir mi abuelo que había sido minero, no sólo en mi querida Tierrina sino también en las Américas, de donde regreso como los llamados "Almericanus del pote" (Indiano sin fortuna), digo que siempre estaba contando cosas de la mina, desgracias por lo general casi todas tales como trabajos peligrosísimos, desprendimientos del terreno, huelgas, etc. Hablaba él con gran orgullo que el minero era el hombre más valiente de todo el Universo, pues él entendía que trabajar bajo la tierra nada más que lo hacían los topos porque estaban carentes de ojos. Por otro lado también solía afirmar, que si el interior de la mina se pudiese iluminar como si fuese el pleno día, pocos mineros trabajarían dentro de ella y de las otras gentes nada más que alguno que se quisiera por desesperación quitar su vida. —Yo creo que mi abuelo sabía muy bien lo que decía, y yo añado además, que el trabajo que realiza cualquier minero dentro de las negras y tenebrosas entrañas de la traicionera mina, no es pagado con dinero, porque este querido y necesario instrumento que es el dinero, es muy poca cosa para pagarle a un valiente, que pasa toda su dura faena de arduo trabajo, en continua lucha y compañía de la Cadarma.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > mineiru
-
29 xana
Xana, diosa mitológica de mi Tierrina, no se consideraría enbrujante Asturias si no tuviese Xanas, las Xanas representan el misterio de las fuentes y de los ríos, y es precisamente en estos paradisíacos lugares de mi Tierrina donde ellas han aparecido, las ha visto alguien que fuese poseedor de un espíritu angelical y puro, las Xanas representan la más pura raza Astur, que esto quiere decir sin ofender a nadie, que esta Raza es la de piel más fina de la Tierra, porque la "Pura Raza Asturiana” es de piel blanca y muy fina, de ojos azules claros, que se tornan verdes cuando llega la diosa primavera, hoy en Asturias ya quedan muy pocas personas que sean de auténtica raza Astur, yo cada vez que veo una persona rubia la analizo en todo cuanto puedo para saber si es de la ancestral raza de mi Tierrina, en mi familia que es larga sólo hay dos de raza astur de verdad, mi madre y una sobrina que tengo, todos los demás ya estamos mezclados. —De las Xanas se han dicho muchas cosas, y se dicen porque la verdad existen y han existido, el asunto es encontrarlas, es dar con ellas o que uno merezca ese don sobrenatural para que ellas se le presenten, yo desde luego he buscado a mis xaninas por todos los regueirus, fontes ya fontiquines de la miou Melgueirina Asturies, he hablado con ellas en solitario, les he cantado de día y de noche, pero jamás se me han presentado, aunque la verdad sea dicha, que no he perdido la esperanza de que algún día se me presenten y me hablen. De todas las maneras yo como todo asturiano y me supongo todo hombre, tengo llancada en el fondo de mi alma a mi xanina, y ahora mismo le voy a cantar, para que sepan como este humilde y simple asturiano le habla a su xanina. “LA MIOU XANA” —Yeren sous güétchus divinus, embruxadores melgueirus, lu mesmu que les pradeires de miou benditina Tierra, enus xolayeirus dies de l'allegre primaveira. —Sous güétchus yeren lluceirus, máxicus ya fechiceirus, que cundu en min s'apoixaben, nun me dexaben faer namái que mirar p'échus, comu se foren sous güétchus la miou alma dientru d'échus. —Namái que lus sous güeyinus enxamáus de miradiétchas, embruxantes ya melgueiras, amoxetantes ya ñidies, dadivóuxes ya pordioxeras, ñocentines y'engañóuxes. —Namái que lus sous güétchinus s'apoixaben enus mious, you d' échus nun me xebrare mái qu'al miou lláu me punxeran, el mesmu Xardín del Cielu chugar dou écha ñaciera. —Anxín yeren lus sous güétchus, lus güeyus de la miou xana que nel xuenu m'amiraban, ya en miou vida esgraciaína per munchu que la catéi, nes fontes ya regueiráes de mious mantines aldines, per les ciodáes ya festes enxamás pude atopala. —Sous llabius tan roxus xempre comu l'apuxante braxa, ou 'l merueganu bravíu, cundu despós de mauru l'aviespora goloxóuna esgalaza nel se farta. —Sous llabius qu'en mín pouxarun beixiquinus per goxadas, yeren xabróuxus ya friscus comu les zreicines bravas, ou la miel del truebanal, cundu s'axuerve 'n caxiétcha endenantes de machala. —Sous llabius qu'acorralaben la fontiquina sou boca, cundu nus mious s'apoixaban con falagus tan melgueirus, torniétchaus ya famienteirus, qu'en tal xemeyu nel mundiu xamás fema en min cheldara, dexábanme dondu d'afechu de fellicidá bétchada. —Sous carameleirus bixus, yeren un gociar xin ciarru, un chegar dou nun cheguéi, una groria que gocéi cundu you nel xuenu taba. —Peru cundu adiespiertéi que mexor nun diespiertara, d'aquel miou enxuenu dispiertu que fellicidá me daba, cuntandu que taba llocu, per ser curdu la matéi, ya con tristayu güéi falu qu'agora llocu lu tóu, per perder el xuenu espiertu dou la miou verdá lleldaba. —Ruxuras cheldu en vidayu que fasta 'l fégadu baxan, que m'enoxen mious xentíus ya m'encuandionan miou alma, cundu penxu atristeyáu, qu'achuquinéi lus mious xuenus, pa nun topar nisti mundiu la Xana que nus mious xuenus tantu amor me regalara. —Aqueches rixes divines qu'en melgueires cocharades, allegróuxes ya fellices la miou Xana m'allumbraba, yeren festines del Cielu, cantarinas de las aguas, qu'endespós de ver ñacíu mesterióxas enas fontes, de las cumes embruxadas, baxan pe las regueiradas allegres ya xuguetonas, farfuntiandu l'allegria del sou vivir rumeiradas. —Les rixes de la miou Xana yera 'l alleitéu de miou vida, que per mín disdi guaxín, al non topala nel mundiu a mious xuenus fui catala, yeren cantíus del xilgueiru, xiflaures del malvís, airinus n’arbolaxada, cundu per les primaveires les brixines falagaban. —Sous mixiétches llozanadas comu 'l piesquín roxetadas, ñidias comu la manteiga, fechas pa ser falagadas, con sou ñaricina urisca, ya ureinas m’atongadas, yera un regalín del Cielu que comu antroxín me daba. —Se pudiés d'aquién faer, conel prefume les frores, el mormueyu de las agues, el alleitar de les fués pe las brixas falagadas, el esnaluxa l'aviespa, l'abeya ya lus moscones, el bramíu que fan les goles, na mare cundu s'abátchan, sous agues contres las llastras, lus cuetus ya regodones, ou cundu tranquiles cheguen, en golas nagua rabionas afalagandu las plátchas sen faceyes zampicones. —Xin d'aquién pudiés faer con tou ístu y'oitres couxes, embruxantes ya melgueires que la Ñatura ufrecier, que son múxiques d'un cielu dunde naide llanca 'l pie, nin naide xubióu col gociu, ni dangún baxu 'n placier. —Xin d'aquién pudiés faer de tou ístu una muyer, pos axín yera la Xana que you nel xuenu tener. —Per ístu 'l dexar mious xuenus, dundu enxorciáu ya espiertu disdi mozaquín cheldaba, ya chegar mu confianzudu a la probe realidá, ya nista querer catar el xemeyu de xanina qu’en mious xuenus falagar, foi cundu llocu lu tuve, endenantes taba curdu, pos mái que fora nel xuenu you teñía miou verdá.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xana
-
30 wreck
rek
1. noun1) (a very badly damaged ship: The divers found a wreck on the sea-bed.) restos2) (something in a very bad condition: an old wreck of a car; I feel a wreck after cleaning the house.) ruina, cacharro, restos3) (the destruction of a ship at sea: The wreck of the Royal George.) naufragio
2. verb(to destroy or damage very badly: The ship was wrecked on rocks in a storm; My son has wrecked my car; You have wrecked my plans.) destruir, hacer pedazos, hundir- wreckagewreck1 n restoswreck2 vb1. hacer naufragar2. estropear / destrozartr[rek]2 (of car, plane) restos nombre masculino plural; (of building) ruinas nombre femenino plural, escombros nombre masculino plural3 figurative use (person) ruina1 SMALLMARITIME/SMALL (ship) hacer naufragar2 (car, plane) destrozar; (machine) desbaratar, estropear3 figurative use (health, career) arruinar; (life, marriage) destrozar; (hopes) destruir, echar por tierra; (plans) estropear, desbaratar; (chances) echar a perderwreck ['rɛk] vt: destruir, arruinar, estrellar (un automóvil), naufragar (un barco)wreck n1) wreckage: restos mpl (de un buque naufragado, un avión siniestrado, etc.)2) ruin: ruina f, desastre mthis place is a wreck!: ¡este lugar está hecho un desastre!to be a nervous wreck: tener los nervios destrozadosv.• arruinar v.• destrozar v.• destruir v.• hacer naufragar v.n.• barco naufragado s.m.• colisión s.f.• destrucción s.f.• naufragio s.m.• ruina s.f.
I rek2) (something, somebody ruined)are you still driving that old wreck? — (colloq) ¿todavía andas en ese cacharro? (fam)
3) ( destruction)
II
a) \<\<ship\>\> provocar* el naufragio de, hacer* naufragar; \<\<train\>\> hacer* descarrilar; \<\<car\>\> destrozar*b) ( damage) destrozar*c) ( demolish) (AmE) \<\<house/building\>\> demoler*, tirar abajo, derribard) (spoil, ruin) \<\<plans/chances\>\> echar por tierra; \<\<marriage/happiness\>\> destrozar*[rek]1. N1) (=destruction) [of ship] naufragio m ; (fig) [of hopes, plans] fracaso m, frustración f3) * (=old car) tartana * f ; (=old boat, plane) cacharro * mthat car is a wreck! — ¡ese coche es una tartana! *
I'm a wreck, I feel a wreck — estoy hecho polvo *
2. VT1) (Naut) [+ ship] hundir, hacer naufragar2) (=break) estropear, destrozar; (into pieces) destruir, hacer pedazos3) (=ruin) [+ health, happiness] arruinar, hundir; [+ marriage] destrozar* * *
I [rek]2) (something, somebody ruined)are you still driving that old wreck? — (colloq) ¿todavía andas en ese cacharro? (fam)
3) ( destruction)
II
a) \<\<ship\>\> provocar* el naufragio de, hacer* naufragar; \<\<train\>\> hacer* descarrilar; \<\<car\>\> destrozar*b) ( damage) destrozar*c) ( demolish) (AmE) \<\<house/building\>\> demoler*, tirar abajo, derribard) (spoil, ruin) \<\<plans/chances\>\> echar por tierra; \<\<marriage/happiness\>\> destrozar* -
31 abrañar
Abrañar es alinear, arreglar en todas sus vertientes al ganado, no sólo el que se encuentra en las brañas, puertos o morteras, sino también el que permanece en las cortes (cuadras) de la misma aldea. A mediados de la primavera es cuando se empieza a subir el ganado escosu (que no da leche) para los puertos, estas reses suelen por regla general ser magüetas (novillas) de tres años para abajo, unas están dandu la cría (preñadas), otras son manías (que no están preñadas), luego más tarde, hacia la última quincena del mes de mayo, que es cuando ya no se pueden pacer más los préus (prados) porque sino no dan la cosecha de hierba que se recuétche (recoge) en el mes de xuliu (julio) denominado el mes de la yerbe (hierba). Así pues, cuando los prados ya no se pueden pacer, se sube al puerto todo el demás ganado, exceptuando las xunturas (yuntas) que han de acarrear la hierba, estas vacas suelen ser las bétchaes (paridas), o las que están próximas abétchadar (a parir). Es cuando llega entonces el momento de abrañar en los puertos, de ir hacer la braña. Miles de veces y en diferentes lugares de mi Tierrina, allá por los apenados y hambrientos años de la post-guerra, siendo yo un guaxetín (chiquillo), fui abrañar para los varios amos que como criadín por mala o buena fortuna yo he servido. Había que buscar al ganado que guareciendu (pastiando) se encontraba en el extenso y comunal puerto, que muchas veces era muy difícil de dar con él, por causa de la borrina (niebla), que no permitía ver a uno ni la propia mano dellantri de sous güétchus (delante de los ojos). Nos solíamos orientar por el sonido de las chuecas, chocaretas, zumbus o zumbiétchus (cencerros), que llevaban las vacas más responsables y serias por así denominarlo de cada cabana (cabaña), supuesto que estas reses suelen ser las que capitanean a todas las demás. Me recuerdo que los enormes felechales (helechos) y demás matoxus (matorrales) que eran más altos que mi cuerpo, que por doquier poblaban todo el puerto, se encontraban en los días de borrinas baxas (nieblas bajas), ameruxáus d'orbayu (llenos de agua) que me ponían de pingandu (mojado) lo mismo que si vestido me tirase al agua. Pero todo aquello era nada cuando lograba dar con las vacas, que alegraban tan difícil búsqueda, y afalándulas muy contento me dirigía hacia mi cabanón (cabaña) y después de muxilas (ordeñarlas) atizaba un bon fuéu, (prendía un buen fuego) dóu m'enxugaba la moyadura que m'enciétbechar. (Dónde me secaba la mojadura que me ataba). Una vez que estaba bien enxuchu (seco) muy dichoso me enzulaba (comía) la fugaz y sabrosa cena que tan sólo consistía, en un zapicáu de lleiche (un jarro de leche) acompangáu (acompañado) d'un cantexu de borona ou pan d'escanda. (Un trozo de pan de maíz o escanda). Chuéu, despós, endutbechábame nel xergoncín de paya, ya xurniaba toa la nuétche comu 'n anxelín del cielu xebráu de la man del sou Faedor. (Luego, después, encogiéndome en el jergón de paja, dormía toda la noche como un ángel de los cielos apartado de la mano del Hacedor). Hay vaqueirus que xuben (suben) todos los días por la mañana y de tarde hasta el puerto a hacer la braña, los que tienen corte (cuadra) en la braña, meten sus vacas dentro para ordeñarlas con tranquilidad, pero aquellos que no poseen cabanu (cuadra) tienen que buscar ordeñar al entestate (al aire libre). Casi todos los vaqueirus que tienen que catar (ordeñar) sus vacas al entestate, suelen llevar alguna couxa (cosa) de la aldea para que las vacas la coman y estén así quietas mientras las afoixinan (ordeñan), esto se llama el manoxu (manojo) que es según la época del año de diferente manera. Así en el mes de Xuniu ya xuliu ye de segáu, (junio y julio es de pación), en agosto, setiembre y octubre el manuxín (manojín) suele ser de las fuéas ya pereícoteirus de lus ñarbaxus, (plantas de maíz) y también de focháus de frisou (también de ramas de fresno), que les gusta mucho a las vacas y son muy sanas y nutritivas, así como también muy peligrosas para sous ventrones ya rumiaxes (vientres y rumiajes) si las comen demasiado calientes. Otros vaqueirus llevan sal que bazcuchan d'enría 'l campíz (vierten encima del campo) y como a las vacas les agrada todo lo sallado, comencipien a chamber (empiezan a lamer) en tal lugar hasta que terminan con todo el campizo dando tiempo a que el vaqueiru la ordeñe con toda tranquilidad. También existen otros más ingeniosos que arrebaten les ganes de mexar fasta la gora de afoixinar (que aguantan las ganas de mear hasta la hora de ordeñar) y así después meando en el campizo mientras que la vaca pace y lame el lugar meado ellos con rapidez la ordeñan. Otros vaquierus sólo hacen la braña una vez cada veinticuatro horas, bien porque sus vacas tengan poca leche, o porque les interese escosalas (secarlas) para así tan sólo subir al puerto una vez cada semana a verlas. Y hay otros vaqueirus que duermen y moran en sus cabañas de las brañas y tan sólo bajan a sus aldeas una vez a la semana. Existe la creencia entre las gentes de mi Tierra no documentadas en las ancestrales y hermosas costumbres de nuestras embrujadoras aldeas, creencia divulgada por escritores que no saben dónde tiene, pongo como ejemplo el caldar la vaca (ubre), de que en Asturias no hay más vaqueirus que los de la Alzada y no recuerdo en estos momentos qué otro lugar. Mas yo les digo ahora que esos babayus de despacho que se reúnen en cabanáes (rebaños) formando las infantiles y ridículas sociedades de «Amigos del Bable» o del «Conceyu del Bable», etc., etc., que lo único que saben es buscar una popularidad ya muxiyes la corexa a les ñobles xentes de miou Tierrina (y ordeñarles la cartera a las nobles gentes de mi Tierra). Digo que estas respetables personas lo único que saben de la Llingua y costumbres ancestrales de mi Asturias. es lo que plagian en los archivos, en los escritos de otros escritores ya fenecidos que la mayor parte de ellos tampoco en estas materias no tenían namái qu'una migayina (nada más que una migaja) de idea. Y ahora que ya para la posteridad dejo dicho lo que son estas rencuayas (ruinas) sociedades, compuestas por profesores y otras ilustres personas, que de no ganar la Guerra Civil el General Franco, de seguro que estarían de peones camineros, porque francamente creo que para otro menester ellos no sirven. Todos estos señores con sus teorías y conferencias mistificadas, no saben cómo habla el pueblo, ni como trabaja, ni cómo sufre y ríe, ni como canta y llora, las costumbres y el habla del sencillo, simple y natural pueblo, sólo se aprenden formando parte de ese pueblo que s’acueye 'l llabiegu, falandu la Llingua de nuexus mayores (se coge al arado hablando la lengua de nuestros mayores, todos los días del año). Yo no podré competir jamás, ni tan siquiera lo intento, en los saberes de todos estos señores licenciados y profesores de los números y las letras, porque por mala o buena fortuna los maestros que yo he tenido, no me enseñaron las sapiencias de tan hermosas profesiones, ya que ellos casi todos analfabetos por naturaleza en la dimensión de los signos, de los números y letras, en vez de poner entre mis manos un libro, me punxerun cuaxi disde miou ñacencia, una ferramienta paque trabayandu me ganara 'l potaxe que la probina de miou má non podía dame. (Me pusieron casi desde mi nacencia, una herramienta para que trabajando me ganara el potaje que la pobre de mi madre no podía darme). Así por ejemplo, el mejor profesor que yo he tenido ha sido mi amo Salustiano, un vaqueiru de la aldea de Folgueras, xustu ya ñoble 'n tal fondura (justo y noble en tal hondura), filósofo e inteligente en tal altura, que no se desliza un día por mi vida, que en algún momento con nostálgico cariño yo no le recuerde. El no sólo me enseñó a llabrar, semar ya cuchar la tierra (arar, sembrar y abonar la tierra), sino que tamién m'adeprendióu faer d'un piazu de maera, de ñocéu, de frisnu ou faya, con mious propies manus el mesmu llabiegu. (También me enseñó a hacer de un trozo de madera de nogal, de fresno o de haya, con mis propias manos el mismo arado). M'adeprendióu d'enría lus fierrus a cabruñar sen cartiar el gadañu, (me enseñó encima del yunque con el martillo a adelgazar la guadaña sin ondularla ni estropearla). M'adeprendióu a domeñar les magüetes pa xuniyes al xugu ya faeyes trabayar sen dalgún rexabiu a entrambes manus. (Me enseñó a domar las novillas para uncirlas al yugo y hacerles trabajar sin ningún resabio a las dos manos). Me enseñó a curar los ganados cuando enfermaban d'angún amoláu (de algún mal), como la coxera ou maluca (cojera), los garbious ou rumiayu, (mal en la boca y rumiaje) bregonazus y'entelaures (hinchazones en el ubre y el vientre) y a darle la vuelta a un xatu dientru 'l ventrón d'una vaca qu’tal parilu traxéralu 'l revés, couxa que güéi nel día non sapien faer abondus bretinarius. (A un jato dentro del vientre de una vaca que al parirlo lo trajese al revés, cosa que hoy día no saben hacerlo muchos veterinarios). M'adeprendióu a inxertar lus pomares, zreizus ya peréus, (me enseñó a injertar los manzanos, los cerezos y perales), a fradar lus ciarrus pa que non dieren soma nus préus ya muxéranye 'l campíz el allumbrar mexor yerbe (a cortar los matorrales que cercaban los prados, para que no diesen sombra y le permitiesen al campo alumbrar mejor hierba). Me enseñó sin libros de ninguna clase a querer y respetar todas las criaturas vivientes, a no hacerlas sufrir ni esclavizarlas nunca, a servirme de ellas nada más que cuando la necesidad me obligase. Tamién me falaba, qu'en d'anguna teixá pudiés morar animal d'angún qu’en trabayu non lleldare. (También me decía que en ninguna casa debía de vivir animal alguno que un trabajo no efectuase). Me enseñó a ser libre y honrado, a querer y respetar a mis mayores, a no ser hipócrita ni servil, a no apartarme de la Natural Justicia hasta la muerte, y a no preocuparme mucho de las vanas leyes aunque en ocasiones injustamente las condenadas me castigasen. Me contó cientos de historias, leyendas y cuentos, me enseñó a pensar y filosofear con las cosas naturales, y todas estas maravillosas cosas yo las he aprendido, pensando y hablando en la embrujadora y galana Llingua Asturiana, por lo tanto yo conozco perfectísimamente el Idioma de mi Querida Llingua Asturiana, con el cual yo cuento a mis gentes astures cosas sencillas y naturales, de la misma manera que las he aprendido de boca de maestros analfabetos como mi querido amo Salustiano, el mejor vaqueiru que yo he conocido, el natural y sencillo filósofo que a mí sin libros, más me ha enseñado. Mi amo Salustiano, siempre se sintió muy orgulloso y ufano de sus vacas, a las que el y yo, cuidábamos en todo momento con verdadero celo y alegría, sin lugar a dudas, eran nuestras vacas las mejores de todo Asturias, y así lo reconocían todos los vaqueirus que medianamente entendían de ganado. Daba verdadero placer y envidia, mirar aquellas vacas gordas y lustrosas, todas ellas de la más pura raza asturiana. La corte (cuadra) de Salustiano estaba axeíta un poco allonxá (alejada) de la aldea, en la cimeirá (lo alto) de un praiquín (prado pequeño) que tenía m'apoxentáu (allanado), al lláu d'una fontona (al lado de una fuente) que tenía buenas aguas para abrevar el ganado. Yera una corte grandie, conun payarón que faía un par d'uce es de corcecáus de yerba. (Era una cuadra grande, con un pajar que hacía un par de docenas de rastros de hierba), y la cuadra era amplia y bien ventilada, óu s'arretrigaben nes fortes pexebréires (dónde se amarraban en las fuertes pesebreras), las diez soberbias vacas que en la sazón tenía mi amo Salustiano. Pero una noche fatídica nus fondeiráus de Ia xeronda (en los últimos días del otoño), d'aquién n'aquétcha nuétche del diañu, llantói fuéu 'l pachar, morriendu amagostáes toes les llozanes vaques del guenu de Xallustianu. (Alguien en aquella noche de los demonios, le prendió fuego al pajar, muriéndose asadas todas las lozanas vacas del bueno de Salustiano). Y aunque las autoridades del concejo hicieron todas las investigaciones precisas, nadie pudo descubrir jamás el autor o autores de tan monstruosa felonía. Algunos decían, que había sido un mal querer. Otros afirmaban que tal vez fuese un probe de lus munchus qu’apedigueñaben pe les aldés nus famientus tempus d'endenantes (un pobre de los muchos que pedían por las aldeas en los hambrientos tiempos de antes). Seguramente que el mendigo entraría sin ser visto per el boicairón del payar que nun tenía piesllítchu (por el ventanal del pajar que no tenía cerradura), con el ánimo de pasar la noche, y una vez achucáu ente la greba yerbe (acostado entre la seca hierba), diérale por fumar prendiendo fuego sin querer al pajar, y despós ameruxáu pel miéu fuyere. (Después lleno de miedo huyere). Lo ciertamente sucedido fue, que desde aquel trágico día, el alegre y dicharachero vaqueiru Salustiano, ya no cantó más, ni rió jamás, pues poco a poco una profunda tristeza le fue consumiendo, y meses más tarde se moría de pena, por estar pensando sin interrupción en el gran sufrimiento e inenarrable dolor sufrido por sus queridas vacas, dentro de aquel enorme incendio, que poco a poco las carbonizó, sin que nadie pudiese hacer por ellas nada. Así de humano, sencillo y natural, era mi amo Salustiano, el grande hombre, el excepcional pensador y filósofo analfabeto, el mejor vaqueiru de toda mi Tierrina, ya que muy posible fuese el único que en todo el Universo, que por el amor de sus vacas muertas en tan avernoso sufrimiento, que hizo crecer en só'anxelical ya melgueiru (su angelical y dulce) pensamiento una pena tan amamplenada (grande, enorme) que fasta'l mesmu fuexu del sou morrer tal atristeyáu l'afaluchóu. (Que hasta el mismo hoyo de su morir, tal entristecimiento lo arreó).Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > abrañar
-
32 xuqueira
Xuqueira, así se llama a los amontonamientos de tierra que se van formando en las tierras de labrantío na sou fondeirada, que muchas veces al ir dejándolas forman verdaderas murias naturales que rellanan el terreno. En los terrenos muy cuestos que se trabajan, la tierra todos los años al trabajarla va bajando sin casi ni uno enterarse para lo fondeiru, lo más bajo, por está razón, cada dos años había que xubir un par de xétchus oitra véiz fasta lu cimeiru, isti trabayu ye 'l mái duru qu'existi nuna llabranza, pos paime amindi que ye pior que xegar la yerbe, pues en algunas fincas a veces eran tan cuestas que no se podía subir la tierra en las carriétches tiradas por las vacas, ni tampoco en lus estorones del pótchin, ya que estos animales apenas se podían sostener en ellas, entonces teníamos que subirla nosotros al hombro en cestos de carretera, que bien lleno de tierra pesaría unos cincuenta quilos más o menos. La miou vida foi xempre una bona esclavitú.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xuqueira
-
33 army
1) (a large number of men armed and organized for war: The two armies met at dawn.) ejército2) (a large number (of people etc): an army of tourists.) multitud, bandadaarmy n ejércitotr['ɑːmɪ]1 ejército\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto join the army alistarse en el ejército1) : ejército m (militar)2) multitude: legión f, multitud f, ejército mn.• ejercito de tierra (Militar) s.m.adj.• castrense adj.• ejercito, -a adj.• ejército, -a adj.n.• bayoneta s.f.• ejército s.m.• multitud s.f.• tropa s.f.'ɑːrmi, 'ɑːmito be in the army — ser* militar
to join the army — alistarse en el ejército; (before n) <barracks, discipline> militar
['ɑːmɪ]army officer — militar mf, oficial mf del ejército (de tierra)
1. N1) (Mil) ejército m2) (fig) ejército m, multitud f2.CPDarmy chaplain N — capellán m castrense
army corps N — cuerpo m del ejército
army doctor N — médico(-a) m / f militar
army officer N — oficial mf del ejército
army of occupation N — ejército m de ocupación
army slang N — argot m militar
army surplus N — excedentes mpl del ejército
* * *['ɑːrmi, 'ɑːmi]to be in the army — ser* militar
to join the army — alistarse en el ejército; (before n) <barracks, discipline> militar
army officer — militar mf, oficial mf del ejército (de tierra)
-
34 tear
I tiə noun(a drop of liquid coming from the eye, as a result of emotion (especially sadness) or because something (eg smoke) has irritated it: tears of joy/laughter/rage.) lágrima- tearful- tearfully
- tearfulness
- tear gas
- tear-stained
- in tears
II
1. teə past tense - tore; verb1) ((sometimes with off etc) to make a split or hole in (something), intentionally or unintentionally, with a sudden or violent pulling action, or to remove (something) from its position by such an action or movement: He tore the photograph into pieces; You've torn a hole in your jacket; I tore the picture out of a magazine.) romper, hacer pedazosizas, despedazar; arrancar2) (to become torn: Newspapers tear easily.) romperse, hacerse pedazosizas3) (to rush: He tore along the road.) ir/correr a toda velocidad, precipitarse
2. noun(a hole or split made by tearing: There's a tear in my dress.) rasgón, desgarrón, rotura- be torn between one thing and another- be torn between
- tear oneself away
- tear away
- tear one's hair
- tear up
tear1 n1. lágrima2. desgarróntear2 vb1. rasgar / romper2. arrancartr[teəSMALLr/SMALL]1 (rip, make a hole) rasgar, desgarrar; (pull apart, into pieces) romper, hacer pedazos2 (remove by force) arrancar1 romperse, rasgarse2 (rush) ir a toda velocidad, lanzarse, precipitarse\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be torn between... debatirse entre..., no poder escoger entre...to be tearing one's hair out figurative use estar que se sube por las paredesto tear a strip off somebody regañar severamente a alguiento tear somebody limb from limb despedazar a alguienwear and tear desgaste nombre masculino————————tr[tɪəSMALLr/SMALL]1 lágrima■ tears of joy/laughter lágrimas de alegría/risa\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLin tears llorandoto be bored to tears aburrirse como una ostrato burst into tears romper en lágrimasto shed tears derramar lágrimascrocodile tears lágrimas nombre femenino plural de cocodrilotear gas gas nombre masculino lacrimógeno1) rip: desgarrar, romper, rasgar (tela)to tear to pieces: hacer pedazos3) remove: arrancartorn from his family: arrancado de su familia4)to tear down : derribartear vi1) rip: desgarrarse, romperse2) rush: ir a gran velocidadshe went tearing down the street: se fue como rayo por la calletear n: desgarradura f, rotura f, desgarro m (muscular)tear ['tɪr] n: lágrima fadj.• lágrima adj.n.• descosido s.m.• desgarro s.m.• lágrima s.f.• raja s.f.• rasgado s.m.• rasgadura s.f.• rasgón s.m.• roto s.m.• rotura s.f.v.(§ p.,p.p.: tore, torn) = acongojar v.• arpar v.• arrancar v.• desgajar v.• desgarrar v.• estropear v.• lacerar v.• rajar v.• rasgar v.• romper v.
I1) tɪr, tɪə(r) lágrima fto burst into tears — echarse or ponerse* a llorar
to be in tears — estar* llorando
it brought tears to my eyes — hizo que se me saltaran las lágrimas, me hizo llorar
II
1. ter, teə(r)a) \<\<cloth/paper\>\> romper*, rasgar*I tore my shirt climbing the fence — me hice un desgarrón en or me rompí la camisa subiendo la valla
to tear a hole in something — hacer* un agujero en algo
I tore open the letter — abrí la carta, abrí or rasgué el sobre
to tear something to pieces o bits o shreds — \<\<cloth/paper\>\> hacer* algo pedazos; \<\<play/essay\>\> hacer* algo pedazos or trizas or (fam) polvo; \<\<argument\>\> echar algo por tierra
to tear somebody to pieces o bits o shreds — (lit: dismember) descuartizar* a alguien; \<\<critic\>\> hacer* a alguien pedazos or trizas or (fam) polvo
that's torn it! — (BrE colloq & dated) se ha ido todo al traste or al garete! (fam)
b) ( divide) (usu pass) dividira nation torn by civil war — una nación dividida or desgarrada por la guerra civil
he was torn between his sense of duty and his love for her — se debatía entre el sentido del deber y su amor por ella
c) ( remove forcibly)to tear something FROM something — arrancar* algo de algo
2.
vi1) \<\<cloth/paper\>\> romperse*, rasgarse*tear along the dotted line — arrancar* or rasgar* por la línea de puntos
2)a) ( rush) (+ adv compl)to tear along — ir* a toda velocidad
to tear after somebody — salir* corriendo or lanzarse* tras alguien
b) tearing pres phe was in a tearing hurry — iba con muchísima prisa or (AmL tb) apuradísimo
•Phrasal Verbs:- tear at- tear off- tear out- tear up
I [tɛǝ(r)] (vb: pt tore) (pp torn)1. N1) (=rip) (in fabric, paper) roto m, rasgón m, desgarrón mwear 1., 2)your shirt has a tear in it — llevas la camisa rota, tu camisa está rota, tienes un roto or rasgón or desgarrón en la camisa
2) (Med) (=injury) (in muscle) desgarro m; (in ligament) rotura f; [of tissue] (in childbirth) desgarro m2. VT1) (=rip) [+ fabric, paper] romper, rasgaryou've torn your trousers — te has roto or rasgado el pantalón
Jane tore my dress — Jane me rompió or rasgó el vestido
•
to tear a hole in sth — hacer un agujero en algo•
she tore open the envelope — abrió el sobre rápidamente•
to tear sth to pieces or bits — (lit) [+ letter, photograph] hacer pedazos algo, destrozar algo; [+ animal] descuartizar algo; (fig) [+ argument, essay, idea] echar algo por tierrahair 1., 1), limbto tear sb to pieces or bits — (lit) descuartizar a algn; (fig) poner a algn por los suelos
2) (=injure) [+ muscle] desgarrarse; [+ ligament] rompersetorn ligaments — rotura f de ligamentos
3) (=pull, remove)•
he tore the shelf away from the wall with his bare hands — arrancó el estante de la pared con sus propias manoshe tore a page from or out of his notebook — arrancó una hoja del bloc de notas
- tear sb off a strip4) (fig)having to make a decision like that can tear you in two — tomar una decisión así puede ser una experiencia desgarradora
tear apartshe was torn between the two men in her life — no se decidía entre los dos hombres que formaban parte de su vida
3. VI1) (=get torn) [fabric, paper] rasgarse, romperse; (Med) [muscle, tissue] desgarrarse; [ligament] romperse2) (=pull)•
tear along the dotted line — rasgar por la línea de puntos•
to tear at sth, he tore at the wrapping paper — tiró del papel de regalo3) (=rush)she tore out of the room/up the stairs — salió de la habitación/subió las escaleras embalada, salió de la habitación/subió las escaleras a toda velocidad
we were tearing along the motorway — íbamos embalados por la autopista, íbamos por la autopista a toda velocidad or a toda pastilla *
•
an explosion tore through the building — una explosión sacudió el edificio4.CPDtear sheet N — hoja f separable, página f recortable
- tear off- tear out- tear up
II [tɪǝ(r)]1.N lágrima f•
to burst into tears — echarse a llorar•
she was close to tears — estaba a punto de llorar•
to dissolve into tears — deshacerse en lágrimas•
to be in tears — estar llorandoto end in tears: it'll end in tears! — (lit) ¡luego vendrán los llantos!, ¡al final acabaráis llorando!; (fig) acabará mal
•
to be moved to tears — llorar de la emoción•
to reduce sb to tears — hacerle llorar a algn•
she didn't shed a single tear — no derramó ni una sola lágrima•
to wipe away one's tears — secarse las lágrimas- bore sb to tearsI was bored to tears — me aburrí soberanamente or como una ostra *
2.CPDtear gas bomb N — bomba f lacrimógena
tear gas canister N — bote m de gas lacrimógeno
tear gas grenade N — granada f lacrimógena
* * *
I1) [tɪr, tɪə(r)] lágrima fto burst into tears — echarse or ponerse* a llorar
to be in tears — estar* llorando
it brought tears to my eyes — hizo que se me saltaran las lágrimas, me hizo llorar
II
1. [ter, teə(r)]a) \<\<cloth/paper\>\> romper*, rasgar*I tore my shirt climbing the fence — me hice un desgarrón en or me rompí la camisa subiendo la valla
to tear a hole in something — hacer* un agujero en algo
I tore open the letter — abrí la carta, abrí or rasgué el sobre
to tear something to pieces o bits o shreds — \<\<cloth/paper\>\> hacer* algo pedazos; \<\<play/essay\>\> hacer* algo pedazos or trizas or (fam) polvo; \<\<argument\>\> echar algo por tierra
to tear somebody to pieces o bits o shreds — (lit: dismember) descuartizar* a alguien; \<\<critic\>\> hacer* a alguien pedazos or trizas or (fam) polvo
that's torn it! — (BrE colloq & dated) se ha ido todo al traste or al garete! (fam)
b) ( divide) (usu pass) dividira nation torn by civil war — una nación dividida or desgarrada por la guerra civil
he was torn between his sense of duty and his love for her — se debatía entre el sentido del deber y su amor por ella
c) ( remove forcibly)to tear something FROM something — arrancar* algo de algo
2.
vi1) \<\<cloth/paper\>\> romperse*, rasgarse*tear along the dotted line — arrancar* or rasgar* por la línea de puntos
2)a) ( rush) (+ adv compl)to tear along — ir* a toda velocidad
to tear after somebody — salir* corriendo or lanzarse* tras alguien
b) tearing pres phe was in a tearing hurry — iba con muchísima prisa or (AmL tb) apuradísimo
•Phrasal Verbs:- tear at- tear off- tear out- tear up -
35 costumes
Costumes, costumbres. Nuexoitres lus astures xomus heredeirus d'unes "Costumes” que ñacierun nel mesmu cheldare que se fexu Asturies, anxina ye, que les primeires xentes que d'axetíu poblarun l'Embruxadora ya Melgueira Tierrina d'Asturies, forun lus nuexus primeirus antepaxáus, que fixerun L'ancestru Fidalgu que güéi nuexóitres cuaxi, cuaxi d'afechu deximimus. —El díe que lus astures defiendan sous Raigones, sous ''Ancestrales Costumes” con orgútchu ya xuxeante fuercia, la Nuexa Melgueira Tierrina rellumbrará más arguta que las mesmas estrétchas, ya toes sous xentes dou quiera que s'atopen, encadexaran gozóuxes ya fellices tal fraternal xuntura que faran d'Asturies el Pueblu más maravillóuxu de la Tierra, dou toes sous xentes fidalgues ya ñobles, tendrán un bon trabayu, xuntu con la fellicidá ya la xusticia, couxes que güéi nun s'agüeya en dalguna de las teixáes homildes de miou melguera Tierrina. TRADUCCIÓN.—(Nosotros los asturianos somos herederos de unas costumbres que nacieron en el mismo hacer que se hizo Asturias, así es, que las primeras gentes que poblaron la Embrujadora y Dulce Tierra de Asturias, fueron nuestros primeros antepasados, que dieron vida al Hidalgo Ancestro, que hoy nosotros casi del todo hemos olvidado. El día que los asturianos defendamos nuestras Raíces, nuestras Ancestrales Costumbres con grande orgullo y crecida fuerza, nuestra Dulce Tierrina relumbrará más alta que las mismas estrellas, y todas sus gentes donde quiera que se encuentren, trenzaran gozosas y felices una fraternal unión, que hará de Asturias el Pueblo más maravilloso de la Tierra, donde todas sus gentes hidalgas y nobles, tendrán un buen trabajo que la colmará de felicidad y de justicia, cosas que hoy no se ven, en ninguno de los humildes hogares de mi dulce Asturias).Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > costumes
-
36 cuéllebre
Cuéllebre, dios mitológico astur que no se quién le inventó. Porque este humilde asturianista entiende que todos los dioses debían o deben de valer para algo. Lo que yo sé es que la Cuéllebre si que existe, y voy haber de que manera se la puedo describir a ustedes. —Pe les nuétches de les primaveires ya de lus branus el cullebrón fae unus cantaríus que you ya tóus lus que nus criamus nes aldines ureámus fatásu de veices, entóus les cullebres que ten nel celu cuerren pal lláu d'él, ya cundu tan nel sou chugar, xi son más de meta l'ucena, fáen engarradiétcha entexigu, perque ‘l cuéllebre nun pué cheldar l'amore namái que disdi seis pabaxu, anxina ye qu'istis cullebres tenen que trabayar pal cuéllebre, queru falar, que tenen qu'allimentálu, metantu qu'éches caten un xeitu p'apadrentase, ya isti tempu lu más llargu pué xer de dous ou tres díes, Lluéu les cullebres acaidonaben al cullebrón fasta la xacéa qu'endenantes viexen elexíu, ya chindi namái qu'el sol tubiés nel sou meyor magüestu, enriestrábemse toes les cullebres al cullebrón fayendu un treizu que s'abayaba entrevolgáu dientru la llimiaga que d'éches s’esgolgaba, anxina comu les babayes esplumaróuxas que sous boques bazcuyaben, ya tou ísti verdouxu esplumaraxu de llimiagues xebrábase d'eches per un buraquín que pa tal lleldar dexaben xin pieschar nel treizu qu'encaldaben, anxina yera qu'ista llimiaga ‘l cayer nel xuelu per debaxu de les cullebres metanes ente ‘l polvu ya ‘l areniscu, ya nel cheldar que les cullebres entrevolgábense y' encibiétchanduse con xuxeanti apuxe cheldandu ‘l amore per axín nomalu, xempre nel mesmu xeitu, ya cundu xebrábense d’isiti triezu d'apadramentu, caúna d'eches pal llugar que mexor l'encaldare, peru achindi nel xuelu dóu fixeen la sou anuedadura del cibiétchu, dexaben un amaxixu de llimiagues entegolgáes col polvu yal areniscu, d'un collor prietu averdoxáu, que cundu enxugaba d'afechu golguíase una pedrina dura ya llixeira del tamañu d'un duru ya del groxor de dous. Ista pedriquina ye la "Cuéllebre”, ‘l dios mitolóxicu D'Asturies, ya nun ixi oitre qu'enventóu daquién, que cumu tantus oitres tan fayendu de les costumes yal ancestru de miou embruxadora ya melgueira Tierrina disdi fái faticáu d'anus, un cadexu de mentires y'entivoucus, que faen que la nuexa cultura nun miedre p'algamir el llugar preminenti que ye cuerrespondie. —You agüétchei la "Cuéllebre una veiz nes manes d'un afamáu curandoiru que yera un homacu viétchu ya mu dichadicheiru mu amigu de la Bruxa Xenuvava, ya del miou amu Roxendu. Le pedriquina del Cuéllebre sanaba tou ‘l envenenamientu que s'encaldare ben en prexones ou animales, namái con colocaya d'enría l'amolaura engafá. —Güéi créu qu'el miou amu Roxendu tamen teñía dalgu de freiru, pos tal mamplenáu xapíe de toes istis couxes de toes les costumes ya dioxes mitolóxicus de Nuexa Melguiera y'Embruxante Tierrina Asturiana, falábame Roxendu del Cuélllebre que yera tal pedriquina lu mesmu de bone qu'un pequenu faidor, pos tou ‘l amoláu d'envenenamentu manque fora ‘l mesmu cáncanu de Cadarma, xi la xente creía na fondeirá del sou envidayaxe nel mesterióxu poder de la Cuéllebre. TRADUCCIÓN.—En las noches de las primaveras y de los veranos, el culebrón hace unos cánticos, que yo y todos cuantos nos hemos criado en las aldeas hemos oído muchísimas veces, entonces las culebras que están en el celo, cuando sienten tal cántico, se van acercando silenciosamente hasta el lugar donde se encuentra el Culebrón, y cuando están en tal sitio, si son más de media docena, se pelean entre sí con enloquecida fiereza, porque por el instinto de vida ellas saben, que el culebrón no podrá hacer el amor nada más que de seis para abajo, una vez que ya han quedado las seis culebras que se ganaron el puesto de apadrentarse con el culebrón, éstas tendrán que trabajar para él, quiero decir, que le tienen que alimentar, mientras que buscan un lugar para apadrentarse, que este tiempo nunca suele ser mas largo de dos o tres días. Luego las culebras dirigen al culebrón hasta la yacija que antes hubiesen elegido, y en tal lugar, nada más que el sol estuviese en el sitio de más calentamiento, se enroscaban todas las culebras al culebrón, haciendo un trenzamiento que se movía sobre sí mismo revolcándose entre las babas y segregaciones pegajosas de sus cuerpos, y todo este verdoso espumaraje de babas y demás segregaciones, se escapaba de sus cuerpos por un pequeño agujero que para tal acaecer dejaban sin cerrar en el fuerte trenzado que hacían, así era que estas babas y demás pastosos y brillantes líquidos, al caer al suelo por debajo de las culebras entre el polvo y el arenisco, en el mismo suceder que las culebras con grande frenesí se enroscaban apretándose con desmedida fuerza haciéndose el amor, por así nombrarlo, siempre en el mismo lugar, y cuando ya habían satisfecho su apetencia, se marchaban de aquel trenzamiento donde se habían apadrentado, cada una de ellas para el lugar que mejor le conviniese. Pero allí en el suelo donde hubiesen hecho el amor, dejaban un amasijo de babas y demás segregaciones envuelto entre el polvo, el arenisco y demás materias que hubiere, de un oscuro y verdoso color, que cuando secaba del todo, se tornaba en una piedrecita dura, muy ligera, del tamaño de un duro en plata y del grosor de dos. Esta piedrecita misteriosa se le llamaba la "Cuéllebre", el verdadero, o mejor dicho uno de los verdaderos dioses mitológicos de mi amada Asturias, no como ese otro cuéllebre que inventó no se quién, que como tantos otros que se dedicaron y se dedican a lo mismo, que están haciendo de las Costumbres y de todo el Ancestro Cultural de mi Dulce y Embrujadora Tierrina, desde hace ya muchos años, todo un trenzamiento de mal hechas mentiras y equívocos de niños subnormales, que sólo han logrado que nuestra hermosa Cultural no medre, para alcanzar el lugar prominente que por historia y valía le corresponde. —Yo he visto el Cuéllebre una vez en las manos de un afamado curandero, que era un hombre muy pequeño y viejo, alegre y muy hablador, muy amigo de la Bruja Genoveva y de mi amo Rosendo. La piedrecita del "Cuéllebre”, curaba todo envenenamiento que se hiciese en persona o animal, nada más con colocarla encima del mal envenenado, pues tal parecía la milagrosa piedra como si fuese un mágico imán que atrayera todo el envenenamieto que tuviera el ser tratado. —Hoy yo creo que mi amo Rosendo también tenía algo de misterioso y de curandero, pues tantísimo sabía de todas las cosas y costumbres de todos los dioses mitológicos de Nuestra Dulce y Embrujadora Tierrina Asturiana, decíame Rosendo del “Cuéllebre'' que era tal piedrecita lo mismo de buena que un pequeño dios que hiciera el bien en todo momento, pues todo mal de envenenamiento, aunque fuese el mismo cáncer de muerte, si las gentes creían con verdadera profundidad de pensamiento en poder y misterio de l’ "Cuéllebre" sanaban con rapidez. —Amindi ya disde bén pequenu, cundu `l xiñor Llaurianu ´l Curandeiru me falaba de lus dioxes mitolóxicus de nuexa Terra, ya poñíe endugues sequéi ´l Cuéllebre xegún lu pintaben comu ´n dragón chandu fuéu fora enxindi un dióus mitolóxicu, perquéi xegún sous entolenares, xendu Asturies una terra tan aviñoná de vexetaxón, nel tempu agosteiru, cundu tous les yerbes tan rexeques, ya grebes que namái con arimái una pocecha de fuéu s´entamanga un enxedu que lu mesmu queimaba ´l conceyu enteiru,axina que conxidera me falaba ´l xiñor Llaurianu, xi ´l Cuéllebre enruxuráu cumencipiare char fuéu pel sou focicu llantandu queimes per tous lus lláus, ademái aquindi n´Asturies nun ye terra de dragones, pamín tou ístu del dióus Cuéllebre nun ye namai qu´un enrréu adubexáu con dalgu de máxicu,qu´enxindi nun lu papen namai que lus que tan escosáus d´entolenus. —A mí ya desde pequeño, cuando el señor Llauriano el Curandero me hablaba de los dioses mitológicos de Nuestra Tierra, ya ponía en dudas que el Cuéllebre según lo pintaban, como dragón echando fuego fuese en si un dios mitológico, porque según sus pensares, siendo Asturias una tierra tan llena de vegetación, en el tiempo agostero, cuando todas las hierbas estén secas, tanto que nada más con arrimarle una chispa de fuego, se origina un incendio que lo mismo quemaba el concejo entero, así que considera, me decía el señor Lauriano, si el Cuéllebre enloquecido empieza a lanzar fuego por sus hocicos haciendo quemas por todas partes. —Además aquí en Asturias no es tierra de dragones, para mi todo esto del dios Cuélebre no es nada más que un enredo envuelto con algo de magia que en si no lo cree nada más que aquellos que tienen seco el entendimiento.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > cuéllebre
-
37 cut
1. present participle - cutting; verb1) (to make an opening in, usually with something with a sharp edge: He cut the paper with a pair of scissors.) cortar2) (to separate or divide by cutting: She cut a slice of bread; The child cut out the pictures; She cut up the meat into small pieces.) cortar3) (to make by cutting: She cut a hole in the cloth.) cortar, hacer4) (to shorten by cutting; to trim: to cut hair; I'll cut the grass.) cortar5) (to reduce: They cut my wages by ten per cent.) reducir, recortar6) (to remove: They cut several passages from the film.) cortar, suprimir7) (to wound or hurt by breaking the skin (of): I cut my hand on a piece of glass.) cortar8) (to divide (a pack of cards).) cortar9) (to stop: When the actress said the wrong words, the director ordered `Cut!') cortar10) (to take a short route or way: He cut through/across the park on his way to the office; A van cut in in front of me on the motorway.) cortar (por)11) (to meet and cross (a line or geometrical figure): An axis cuts a circle in two places.) cortar12) (to stay away from (a class, lecture etc): He cut school and went to the cinema.) saltarse13) ((also cut dead) to ignore completely: She cut me dead in the High Street.) ignorar, hacer como si no viera
2. noun1) (the result of an act of cutting: a cut on the head; a power-cut (= stoppage of electrical power); a haircut; a cut in prices.) corte2) (the way in which something is tailored, fashioned etc: the cut of the jacket.) corte3) (a piece of meat cut from an animal: a cut of beef.) corte, trozo•- cutter- cutting
3. adjective(insulting or offending: a cutting remark.) cortante- cut-price
- cut-throat
4. adjective(fierce; ruthless: cut-throat business competition.) feroz, encarnizado, despiadado- cut and dried
- cut back
- cut both ways
- cut a dash
- cut down
- cut in
- cut it fine
- cut no ice
- cut off
- cut one's losses
- cut one's teeth
- cut out
- cut short
cut1 n cortecut2 vb cortartr[kʌt]2 (divide) cortar, partir, dividir■ the firm cut the workforce by 50% la empresa redujo la plantilla en un 50%5 (hurt feelings of, cause pain) herir6 (adulterate) mezclar, cortar1 (knife, scissors) cortar2 (of food) cortarse3 SMALLCINEMA/SMALL cortar■ cut! ¡corten!3 (share) parte nombre femenino, tajada4 (reduction - in budget, services, wages) recorte nombre masculino; (- in level, number, price) reducción nombre femenino■ fight the cuts! ¡luchad contra los recortes!7 (of hair, garment) corte nombre masculino\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLcut the crap! ¡corta el rollo!to be a cut above somebody/something ser superior a alguien/algoto be cut out for something estar hecho,-a para algoto be cut up about something estar disgustado por algo, estar afectado,-a por algoto cut a long story short en resumidas cuentasto cut a tooth salirle un diente a unoto cut both/two ways ser de doble filoto cut classes/school/lessons hacer novillosto cut one's hair cortarse el pelo (uno,-a mismo,-a)to cut it fine llegar con el tiempo justo, dejar poco margento cut no ice (with somebody) no convencer (a alguien)to cut off one's nose to spite one's face tirar piedras sobre su tejadoto cut one's losses reducir las pérdidasto cut somebody dead desairar a alguien, volverle la cara a alguiento cut somebody down in their prime segar la juventud de alguiento cut somebody down to size bajarle los humos a alguiento cut somebody loose/free soltar a alguiento cut something/somebody short interrumpir algo/a alguien, cortar algo/a alguien en secoto cut the ground from under somebody's feet echar por tierra los planes de alguiento have one's work cut out costarle a uno, tener que trabajar muchothe cut and thrust (of something) el toma y daca (de algo)1) : cortarto cut paper: cortar papel2) : cortarseto cut one's finger: cortarse uno el dedo3) trim: cortar, recortarto have one's hair cut: cortarse el pelo4) intersect: cruzar, atravesar5) shorten: acortar, abreviar6) reduce: reducir, rebajarto cut prices: rebajar los precios7)to cut one's teeth : salirle los dientes a unocut vi1) : cortar, cortarse2)to cut in : entrometersecut n1) : corte ma cut of meat: un corte de carne2) slash: tajo m, corte m, cortadura f3) reduction: rebaja f, reducción fa cut in the rates: una rebaja en las tarifasadj.• acuchillado, -a adj.• cortado, -a adj.• tajado, -a adj.• tallado, -a adj.n.• cortadura s.f.• corte s.m.• reducción s.f.• surco s.m.• tajo s.m.• talla s.f.• tijeretazo s.m.pret., p.p.(Preterito definido y participio pasivo de "to cut")expr.• cortarle el discurso a alguien expr.expr.• eliminar (algo) de su régimen expr.v.(§ p.,p.p.: cut) = cortar v.• desmochar v.• grabar v.• incidir v.• partir v.• pelar v.• sajar v.• tajar v.• tallar v.• tijeretear v.• truncar v.• tusar v.v.• atusar (Pelo) v.
I kʌt1)a) ( wound) tajo m, corte mb) ( incision) corte m2)a) ( reduction)to make cuts in essential services — hacer* recortes en los servicios esenciales
b) (in text, film) corte mc) ( power cut) apagón m3)a) ( haircut) corte m de pelob) ( of suit) corte mto be a cut above somebody/something — (colloq)
4) ( of meat - type) corte m; (- piece) trozo m5) ( share) (colloq) tajada f (fam), parte f6) ( blow - with knife) cuchillada fcut and thrust: the cut and thrust of politics — el toma y daca de la vida política
II
1.
1) \<\<wood/paper/wire/rope\>\> cortarto cut something/somebody loose — soltar* algo/a alguien
to cut it fine — (colloq) calcular muy justo, dejar poco margen
I cut my finger — me corté el dedo; see also short II 1)
2)a) ( trim) \<\<hair/nails\>\> cortar; \<\<grass/corn\>\> cortar, segar*b) ( shape) \<\<glass/stone\>\> tallar; \<\<key\>\> hacer*3) ( excavate)to cut something (INTO something): a tunnel cut into the mountain — un túnel excavado en la montaña
4) ( reduce) \<\<level/number\>\> reducir*; \<\<budget\>\> recortar; \<\<price/rate\>\> rebajar, reducir*; \<\<service/workforce\>\> hacer* recortes en5)a) ( shorten) \<\<text\>\> acortarb) ( remove) \<\<scene\>\> cortarc) \<\<film\>\> ( edit) editar; \<\<censors\>\> hacer* cortes en6) ( in cards) \<\<deck\>\> cortar7) (colloq) ( ignore)to cut somebody dead — dejar a alguien con el saludo en la boca
8) (colloq)a) ( cease)b) ( switch off) \<\<engine/lights\>\> apagar*
2.
vi1)a) \<\<knife/scissors\>\> cortarto cut INTO something: the rope cut into her wrists la cuerda le estaba cortando or lastimando las muñecas; to cut loose (colloq) ( break free) romper* las ataduras; ( lose restraint) (esp AmE): he cut loose with a string of insults — soltó una sarta de insultos
b) \<\<words\>\> herir*her remarks cut deep — sus palabras lo (or la etc) hirieron en lo más vivo
c) ( be cuttable)2) (Cin, Rad)3) ( in cards) cortar•Phrasal Verbs:- cut back- cut down- cut in- cut off- cut out- cut up
III
[kʌt] (vb: pt, pp cut)1. N1) (in skin) corte m, cortadura f; (=wound) herida f; (Med) (=incision) corte m, incisión f; (=slash) tajo m; (with knife) cuchillada f; (with whip) latigazo m; (Cards) corte mhe had a cut on his chin from shaving — se había hecho un corte or se había cortado en la barbilla al afeitarse
to be a cut above sb —
2) (=reduction) (in wages, prices, production) rebaja f, reducción f; (in expenditure, budget) corte m, recorte m; (in tax, interest rates) bajada f, rebaja f; (in staff, workforce) reducción f, recorte f; (=deletion) corte m; (=deleted part) trozo m suprimido; (Elec) apagón m, corte mpublic spending cuts — cortes mpl presupuestarios
they made some cuts in the text — hicieron algunos cortes en el texto, suprimieron algunas cosas del texto
3) [of clothes etc] corte m; [of hair] corte m, peinado m4) [of meat] (=part of animal) corte m (de carne); (=piece) trozo m; (=slice) tajada f5) * (=share) parte f, tajada fthe salesman gets a cut of 5% — el vendedor recibe su parte de 5%
6) (=woodcut) grabado m; (US) foto f, diagrama m, dibujo m7)cut and paste — (Comput) cortar y pegar
2. VT1) [+ meat, bread, cards] cortarfine I, 2., 2), ice 1., 1), loss 1., 2), tooth 1., 1)he is cutting his own throat — (fig) labra su propia ruina
2) (=shape) [+ stone, glass, jewel] tallar; [+ key, hole] hacer; [+ channel] abrir, excavar; [+ engraving, record] grabarcoat 1., 1)3) (=clip, trim) [+ hedge, grass] cortar; [+ corn, hay] segar4) (=reduce) [+ wages, prices, production] reducir, rebajar (by 5% en un 5 por cien); [+ expenditure] reducir, recortar; [+ taxes, interest rates] bajar, rebajar; [+ staff, workforce] reducir, recortar; [+ speech, text] acortar, hacer cortes en; [+ film] cortar, hacer cortes en; (=delete) [+ passage] suprimir, cortar; (=interrupt) interrumpir, cortarshe cut two seconds off the record — mejoró or rebajó la plusmarca en dos segundos
corner 1., 1)•
to cut sth/sb short — interrumpir algo/a algn5) (fig) (=hurt) herirto cut sb to the quick —
6) (=intersect with) [road] cruzar, atravesar; (Math) [line] cortar7) (esp US)*8) (=turn off) [+ engine] parar; (=stop) [+ electricity supply] cortar, interrumpir9) (=adulterate) [+ cocaine etc] cortar10) (=succeed)3. VI1) [person, knife] cortar; [material] cortarse•
she cut into the melon — cortó el melónwill that cake cut into six? — ¿se puede dividir el pastel en seis?
- cut loose2) (Math etc) [lines] cortarse3) (=hurry)- cut and run- cut to the chase4) (Cine, TV) (=change scene) cortar y pasarcut! — ¡corten!
5) (Cards) cortar4.ADJ [flowers] cortado; [glass] talladocut price — a precio reducido, rebajado, de rebaja
5.CPDcut and blow-dry N — corte m y secado con secador
- cut away- cut back- cut down- cut in- cut into- cut off- cut out- cut up* * *
I [kʌt]1)a) ( wound) tajo m, corte mb) ( incision) corte m2)a) ( reduction)to make cuts in essential services — hacer* recortes en los servicios esenciales
b) (in text, film) corte mc) ( power cut) apagón m3)a) ( haircut) corte m de pelob) ( of suit) corte mto be a cut above somebody/something — (colloq)
4) ( of meat - type) corte m; (- piece) trozo m5) ( share) (colloq) tajada f (fam), parte f6) ( blow - with knife) cuchillada fcut and thrust: the cut and thrust of politics — el toma y daca de la vida política
II
1.
1) \<\<wood/paper/wire/rope\>\> cortarto cut something/somebody loose — soltar* algo/a alguien
to cut it fine — (colloq) calcular muy justo, dejar poco margen
I cut my finger — me corté el dedo; see also short II 1)
2)a) ( trim) \<\<hair/nails\>\> cortar; \<\<grass/corn\>\> cortar, segar*b) ( shape) \<\<glass/stone\>\> tallar; \<\<key\>\> hacer*3) ( excavate)to cut something (INTO something): a tunnel cut into the mountain — un túnel excavado en la montaña
4) ( reduce) \<\<level/number\>\> reducir*; \<\<budget\>\> recortar; \<\<price/rate\>\> rebajar, reducir*; \<\<service/workforce\>\> hacer* recortes en5)a) ( shorten) \<\<text\>\> acortarb) ( remove) \<\<scene\>\> cortarc) \<\<film\>\> ( edit) editar; \<\<censors\>\> hacer* cortes en6) ( in cards) \<\<deck\>\> cortar7) (colloq) ( ignore)to cut somebody dead — dejar a alguien con el saludo en la boca
8) (colloq)a) ( cease)b) ( switch off) \<\<engine/lights\>\> apagar*
2.
vi1)a) \<\<knife/scissors\>\> cortarto cut INTO something: the rope cut into her wrists la cuerda le estaba cortando or lastimando las muñecas; to cut loose (colloq) ( break free) romper* las ataduras; ( lose restraint) (esp AmE): he cut loose with a string of insults — soltó una sarta de insultos
b) \<\<words\>\> herir*her remarks cut deep — sus palabras lo (or la etc) hirieron en lo más vivo
c) ( be cuttable)2) (Cin, Rad)3) ( in cards) cortar•Phrasal Verbs:- cut back- cut down- cut in- cut off- cut out- cut up
III
-
38 promise
'promis
1. verb1) (to say, or give one's word (that one will, or will not, do something etc): I promise (that) I won't be late; I promise not to be late; I won't be late, I promise (you)!) prometer2) (to say or give one's assurance that one will give: He promised me a new dress.) prometer3) (to show signs of future events or developments: This situation promises well for the future.) prometer
2. noun1) (something promised: He made a promise; I'll go with you - that's a promise!) promesa2) (a sign of future success: She shows great promise in her work.) futuro•promise1 n promesapromise2 vb prometerI promise! ¡te lo prometo!tr['prɒmɪs]1 (pledge) promesa2 (expectation, hope) esperanza, esperanzas nombre femenino plural1 prometer2 (seem likely) prometer\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto make a promise prometerto break a promise faltar a una promesato keep a promise cumplir una promesato promise the moon prometer el oro y el moro, prometer la lunato show promise ser prometedor,-rathe Promised Land la Tierra Prometidapromise n1) : promesa fhe kept his promise: cumplió su promesa2)to show promise : prometern.• palabra s.f.• porvenir s.m.• profesa s.f.• promesa s.f.v.• asegurar v.• augurar v.• prometer v.• pronosticar v.'prɑːməs, 'prɒmɪs
I
1) c ( pledge) promesa fto keep one's promise — cumplir (con) su (or mi etc) promesa
you broke your promise — no cumpliste (con) tu promesa, faltaste a or rompiste tu promesa
2) u ( potential)his work was full of promise o showed a lot of promise — su trabajo prometía mucho or era muy prometedor
II
1.
1) ( pledge) prometerto promise somebody something, to promise something TO somebody — prometerle algo a alguien
to promise to + INF — prometer + inf or prometer que + indicativo
2) ( give indication of) prometer
2.
vi prometer; ( swear) jurarI did, I promise! — lo hice, te lo juro!
['prɒmɪs]I won't laugh, I promise — no me voy a reír, te lo prometo
1. N1) (=pledge) promesa fpromises, promises! — iro ¡mucho prometer y poco hacer!
is that a promise? — ¿me lo prometes?
•
to break one's promise — no cumplir su promesa, faltar a su promesa•
to hold or keep sb to his promise — obligar a algn a cumplir su promesa, hacer que algn cumpla su promesa•
to keep a/one's promise — cumplir una/su promesa•
to make (sb) a promise — hacer una promesa (a algn)I made him a promise that I'd come and visit him — le hice la promesa de que or le prometí que vendría a visitarlo
I might do it but I'm not making any promises — puede que lo haga, pero no prometo nada
lick 2.•
to release sb from his promise — absolver a algn de su promesa2) (=hope, prospect)•
full of promise — muy prometedor•
she fulfilled or lived up to the promise she'd shown in the '84 Olympics — demostró estar a la altura de lo que prometía en las Olimpiadas del 84•
America held (out) the promise of a new life — América representaba la promesa de una nueva vida, América daba esperanzas de una nueva vida•
a young man of promise — un joven que promete•
she showed considerable promise as a pianist — prometía mucho como pianista2. VT1) (=pledge) prometerbuy that new dress you've been promising yourself — cómprate ese nuevo vestido que te habías hecho el propósito de comprarte
she telephoned, as promised — llamó, tal y como había prometido
to promise sb sth, promise sth to sb — prometer dar algo a algn
- promise sb the earth or the moon2) (=forecast, augur) augurar3) (=assure) prometer, jurarthere's no-one here, I promise you — no hay nadie aquí, te lo prometo or juro
3. VI1) (=pledge) prometer"(do you) promise?" - "all right, I promise" — -¿lo prometes? -bueno, lo prometo
I can't promise but I'll try — no te prometo nada, pero haré lo que pueda
"I can't make it" - "but you promised!" — -no puedo -¡pero lo habías prometido!
2) (=augur)•
to promise well, such a good beginning promises well for the future — un principio tan bueno resulta muy prometedor or augura un buen futuro* * *['prɑːməs, 'prɒmɪs]
I
1) c ( pledge) promesa fto keep one's promise — cumplir (con) su (or mi etc) promesa
you broke your promise — no cumpliste (con) tu promesa, faltaste a or rompiste tu promesa
2) u ( potential)his work was full of promise o showed a lot of promise — su trabajo prometía mucho or era muy prometedor
II
1.
1) ( pledge) prometerto promise somebody something, to promise something TO somebody — prometerle algo a alguien
to promise to + INF — prometer + inf or prometer que + indicativo
2) ( give indication of) prometer
2.
vi prometer; ( swear) jurarI did, I promise! — lo hice, te lo juro!
I won't laugh, I promise — no me voy a reír, te lo prometo
-
39 revolve
rə'volv(to move, roll or turn (in a complete circle) around a central point, axis etc: A wheel revolves on its axle; This disc can be revolved; The Moon revolves (a)round the Earth; The Earth revolves about the Sun and also revolves on its axis.) (hacer) girar- revolver- revolving
revolve vb girartr[rɪ'vɒlv]1 girar1 hacer girarrotate: hacer girarrevolve vi1) rotate: girarto revolve around: girar alrededor de2)to revolve in one's mind : darle vueltas en la cabeza a alguienv.• dar vueltas v.• hacer girar v.• revolver v.• revolverse v.• rotar v.• voltear v.rɪ'vɑːlv, rɪ'vɒlva) ( rotate) girarto revolve AROUND something — girar alrededor de or en torno a algo
the world doesn't revolve around you, you know — no te creas que eres el centro del mundo
b) revolving pres p <chair/door> giratorio[rɪ'vɒlv]1.VT girar, hacer girar; (fig) (in the mind) dar vueltas a, meditar2.VI girar, dar vueltas; (Astron) revolverseto revolve around — (lit) girar alrededor de; (fig) girar en torno a
* * *[rɪ'vɑːlv, rɪ'vɒlv]a) ( rotate) girarto revolve AROUND something — girar alrededor de or en torno a algo
the world doesn't revolve around you, you know — no te creas que eres el centro del mundo
b) revolving pres p <chair/door> giratorio -
40 slice
1. noun1) (a thin broad piece (of something): How many slices of meat would you like?) porción, trozo2) (a part or share: Who got the largest slice of the profits?) parte
2. verb1) (to cut into slices: He sliced the sausage/cucumber.) cortar a rodajas, cortar a lonchas2) (to cut (as) with a sharp blade or knife: The blade slipped and sliced off the tip of his forefinger.) cortar3) (in golf etc, to hit (a ball) in such a way that it curves away to the right (or in the case of a left-handed player, to the left).) dar efecto a la pelota•- sliced- slicer
slice1 n rebanada / loncha / rodaja / trozo / tajadaslice2 vb cortartr[slaɪs]1 (of bread) rebanada; (thin - ham etc) lonja, loncha; (- meat) tajada; (- of salami, lemon, etc) rodaja4 (kitchen tool) pala, paleta1 (cut up) cortar a rebanadas, cortar a lonjas, cortar a rodajas2 (cut off) cortar■ can you slice me a piece of cake? ¿puedes cortarme un trozo de pastel?3 (cut with knife) cortar4 SMALLSPORT/SMALL dar efecto a1 SMALLSPORT/SMALL dar efecto a la pelota\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be the best thing since sliced bread ser lo mejor que hay, ser de lo mejorcito que haysliced bread pan nombre masculino de moldeslice n: rebanada f, tajada f, lonja f (de carne, etc.), rodaja f (de una verdura, fruta, etc.), trozo m (de pastel, etc.)n.• cacho s.m.• estrelladera s.f.• loncha s.f.• lonja s.f.• magra s.f.• raja s.f.• rebanada s.f.• rodaja s.f.• tajada s.f.• tarazón s.m.• trozo s.m.v.• dividir v.• rajar v.• rebanar v.• tajar v.• trinchar v.slaɪs
I
1) c ( piece - of bread) rebanada f; (- of cake) trozo m, pedazo m; (- of cheese) rebanada f; (- of lemon, cucumber) rodaja f; (- of meat) tajada f; (- of ham) loncha f, lonja f, feta f (RPl); (- of melon) raja f2) c ( implement) (BrE) pala ffish slice — pala f para servir
3) ( Sport)a) ( spin on ball) (no pl) efecto m
II
1.
1) ( cut into slices) \<\<bread\>\> cortar (en rebanadas); \<\<meat\>\> cortar (en tajadas); \<\<cake\>\> cortar (en trozos); \<\<lemon/cucumber\>\> cortar (en rodajas); \<\<ham\>\> cortar (en lonchas)to slice something in two o in half — cortar algo en dos or por la mitad
any way you slice it — (AmE colloq) lo mires por donde lo mires, sea como sea
2) \<\<ball\>\> ( in tennis) cortar, darle* con efecto a; ( in golf) darle* oblicuamente a
2.
via) ( cut)b) ( be cut)[slaɪs]this bread/ham doesn't slice very well — este pan/jamón es muy difícil de cortar or no se puede cortar bien
1. N1) [of bread] rebanada f ; [of salami, sausage] loncha f, raja f ; [of cheese, ham] loncha f ; [of beef, lamb etc] tajada f ; [of lemon, cucumber, pineapple] rodaja f ; [of cake, pie] trozo m2) (fig) (=portion) parte fit affects a large slice of the population — afecta a buena parte or a un amplio sector de la población
3) (=utensil) pala f4) (Sport) pelota f cortada; (Golf) golpe m con efecto a la derecha2. VT1) (=cut into slices) [+ bread] rebanar; [+ salami, sausage, ham, cheese] cortar en lonchas; [+ beef, lamb] cortar en tajadas; [+ lemon, cucumber, pineapple] cortar en rodajas; [+ cake, pie] partir en trozos2) (=cut) cortar3) (Sport) [+ ball] dar efecto a, cortar; (Golf) golpear oblicuamente (a derecha)- slice up* * *[slaɪs]
I
1) c ( piece - of bread) rebanada f; (- of cake) trozo m, pedazo m; (- of cheese) rebanada f; (- of lemon, cucumber) rodaja f; (- of meat) tajada f; (- of ham) loncha f, lonja f, feta f (RPl); (- of melon) raja f2) c ( implement) (BrE) pala ffish slice — pala f para servir
3) ( Sport)a) ( spin on ball) (no pl) efecto m
II
1.
1) ( cut into slices) \<\<bread\>\> cortar (en rebanadas); \<\<meat\>\> cortar (en tajadas); \<\<cake\>\> cortar (en trozos); \<\<lemon/cucumber\>\> cortar (en rodajas); \<\<ham\>\> cortar (en lonchas)to slice something in two o in half — cortar algo en dos or por la mitad
any way you slice it — (AmE colloq) lo mires por donde lo mires, sea como sea
2) \<\<ball\>\> ( in tennis) cortar, darle* con efecto a; ( in golf) darle* oblicuamente a
2.
via) ( cut)b) ( be cut)this bread/ham doesn't slice very well — este pan/jamón es muy difícil de cortar or no se puede cortar bien
См. также в других словарях:
Tierra de Lobos — Género Acción Aventura Reparto Álex García Junio Valverde María Castro Mario Pardo Elisa Matilla Juan Fernández Silvia Alonso Sara Rivero Adriana Torrebejano Dafne Fernández Antonio Velázquez Berta Hernández Carla Díaz Javier Vill … Wikipedia Español
Tierra — «Planeta Tierra» redirige aquí. Para la serie documental, véase Planeta Tierra (documental). Para otros usos de este término, véase Tierra (desambiguación). Tierra … Wikipedia Español
Vida extraterrestre — Este artículo trata sobre la vida extraterrestre desde el punto de vista científico. Para consultar sobre alienígenas en la cultura popular véase: extraterrestre. El término vida extraterrestre se refiere a las hipotéticas formas de vida que… … Wikipedia Español
Vida en Venus — Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada, como revistas especializadas, monografías, prensa diaria o páginas de Internet fidedignas. Puedes añadirlas así o avisar … Wikipedia Español
Vida — Para otros usos de este término, véase Vida (desambiguación). El término vida (latín: vita )?, desde el punto de vista de la biología, que es el más usado, hace alusión a aquello que distingue a los reinos animal, vegetal, hongos, protistas,… … Wikipedia Español
Vida — (Del lat. vita.) ► sustantivo femenino 1 Facultad y actividad de vivir que caracteriza a los seres orgánicos: ■ vida animal; vida vegetal. ANTÓNIMO muerte 2 Espacio de tiempo transcurrido desde el nacimiento hasta la muerte de un ser orgánico: ■… … Enciclopedia Universal
Tierra Santa — Pays d’origine La Rioja, Espagne Genre musical Heavy metal Années d activité 1997 2008 … Wikipédia en Français
Tierra-2 (DC Comics) — Tierra 2 es un mundo alternativo a la Tierra principal del Multiverso DC, vibrando a distinta frecuencia y que alberga a los personajes de la Edad de Oro (años 30 y 40) del cómic americano. Tierra 2 es un universo imaginario creado en los comics… … Wikipedia Español
Tierra (Saga de la Fundación) — Saltar a navegación, búsqueda La Tierra es presentada en la Saga de la Fundación de Isaac Asimov como el centro de la colonización galáctica, iniciada a comienzos del siglo XXI, con la exploración y colonización de los planetas solares cercanos,… … Wikipedia Español
Tierra Canela — es una banda femenina de cumbia, originaria de Ecuador. Es una banda que cuida especialmente la música en directo, enorgulleciéndose de cantar con todas las voces en vivo y con un cuidado equipo de sonido e iluminación. Contenido 1 Componentes 2… … Wikipedia Español
Vida silvestre — se refiere a todos los vegetales, animales y otros organismos no domesticados. Organismos domesticados son aquéllos que fueron adaptados para sobrevivir con la ayuda de (o bajo el control de) los humanos, después de muchas generaciones. Especies… … Wikipedia Español