Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

lūxus

  • 1 lūxus

        lūxus ūs (dat. lūxū, S.)    [LIC-], excess, indulgence, luxury, debauchery: adulescens luxu perditus, T.: in vino ac luxu: omnia luxu antecapere, S.: per luxum aetatem agere, i. e. luxuriously, S.: turpi luxu, Iu.— Splendor, pomp, magnificence, state: domus regali luxu Instruitur, V.: erudito luxu, Ta.
    * * *
    luxury, soft living; sumptuousness

    Latin-English dictionary > lūxus

  • 2 luxus

    1.
    luxus, a, um, adj. [= Gr. loxos; v. luxo], dislocated:

    luxum si quod est,

    Cato, R. R. 160: luxo pede, Sall. Fragm. ap. Prob. p. 1476 P. (Hist. 5, 2); cf.: luxa membra e suis locis mota et soluta, Paul. ex Fest. p. 119, 17 Müll.— Subst.: luxum, i, n., a dislocation:

    emplastrum utile ad luxa, vel fracta,

    Marc. Emp. 36.
    2.
    luxus, ūs, m. [1. luxus], a dislocation (ante- and post-class.):

    ad luxum aut fracturam alliga: sanum fiet,

    Cato, R. R. 160; App. Flor. p. 354 med.; Plin. Val. 2, 49.
    3.
    luxus, ūs (dat. luxu, Sall. J. 6; Tac. A. 3, 34; id. H. 2, 71) [root luc-; cf. pol-luceo, pol-lucte; v. Corss. Ausspr. 1, 368 sq.].
    I.
    Excess, extravagance in eating and drinking, luxury, debauchery:

    adulescens luxu perditus,

    Ter. Ad. 4, 7, 42:

    in vino ac luxu,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    aliquid luxu antecapere,

    Sall. C. 13:

    luxu atque desidiā corrupta civitas,

    id. ib. 57:

    luxu et saginae mancipatus,

    Tac. H. 2, 71; 4, 14:

    per luxum et ignaviam aetatem agere,

    i. e. luxuriously and slothfully, Sall. J. 2:

    flagitiosus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 5, 3, 2: turpi fregerunt saecula luxu divitiae molles,

    Juv. 6, 299.— In plur.:

    nondum translatos Romana in saecula luxus,

    Luc. 10, 109:

    combibat illapsos ductor per viscera luxus,

    Sil. 11, 402.—
    II.
    Splendor, pomp, magnificence, state:

    at domus interior regali splendida luxu Instruitur,

    Verg. A. 1, 637:

    epulaeque ante ora paratae Regifico luxu,

    id. ib. 6, 604:

    eruditus luxus,

    Tac. A. 16, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > luxus

  • 3 luxum

    1.
    luxus, a, um, adj. [= Gr. loxos; v. luxo], dislocated:

    luxum si quod est,

    Cato, R. R. 160: luxo pede, Sall. Fragm. ap. Prob. p. 1476 P. (Hist. 5, 2); cf.: luxa membra e suis locis mota et soluta, Paul. ex Fest. p. 119, 17 Müll.— Subst.: luxum, i, n., a dislocation:

    emplastrum utile ad luxa, vel fracta,

    Marc. Emp. 36.
    2.
    luxus, ūs, m. [1. luxus], a dislocation (ante- and post-class.):

    ad luxum aut fracturam alliga: sanum fiet,

    Cato, R. R. 160; App. Flor. p. 354 med.; Plin. Val. 2, 49.
    3.
    luxus, ūs (dat. luxu, Sall. J. 6; Tac. A. 3, 34; id. H. 2, 71) [root luc-; cf. pol-luceo, pol-lucte; v. Corss. Ausspr. 1, 368 sq.].
    I.
    Excess, extravagance in eating and drinking, luxury, debauchery:

    adulescens luxu perditus,

    Ter. Ad. 4, 7, 42:

    in vino ac luxu,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    aliquid luxu antecapere,

    Sall. C. 13:

    luxu atque desidiā corrupta civitas,

    id. ib. 57:

    luxu et saginae mancipatus,

    Tac. H. 2, 71; 4, 14:

    per luxum et ignaviam aetatem agere,

    i. e. luxuriously and slothfully, Sall. J. 2:

    flagitiosus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 5, 3, 2: turpi fregerunt saecula luxu divitiae molles,

    Juv. 6, 299.— In plur.:

    nondum translatos Romana in saecula luxus,

    Luc. 10, 109:

    combibat illapsos ductor per viscera luxus,

    Sil. 11, 402.—
    II.
    Splendor, pomp, magnificence, state:

    at domus interior regali splendida luxu Instruitur,

    Verg. A. 1, 637:

    epulaeque ante ora paratae Regifico luxu,

    id. ib. 6, 604:

    eruditus luxus,

    Tac. A. 16, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > luxum

  • 4 cōpia

        cōpia ae, f    [com-+ops], an abundance, ample supply, plenty: frumenti, Cs.: navium magna, Cs.: bona librorum, H.: nullā ferramentorum copiā, in the scarcity of, Cs.—Resources, wealth, supplies, riches, prosperity: domesticis copiis ornare convivium: (civitas) copiis locupletior: circumfluere omnibus copiis: se eorum copiis alere, Cs.: Fastidiosam desere copiam, H.: inopem me copia fecit, O.: bonam copiam eiurare, i. e. to claim exemption as poor: (milites) mixti copiis et laetitiā, sharing supplies, Ta.: copia narium (i. e. luxus odorum), H.: copia ruris honorum opulenta, H.—Person., the goddess of plenty: beata pleno cornu, H.: dives meo bona Copia cornu est, O.—A multitude, number, plenty, abundance, throng: (principum) in castris, Cs.: virorum fortium: latronum in eā regione, S.: quae sit me circum copia, lustro, V.—A force, army, body of men: eā copiā civitatem oppressurus: ex omni copiā singulos deligere, Cs.— Usu. plur, forces, troops, an army, men: armare quam maximas copias, S.: cum omnibus copiis exire, in a body, Cs.: pedestres, N.: omnibus copiis contendere, with the whole army, Cs.—Fig., fulness, copiousness, multitude, abundance: rerum copia verborum copiam gignit: dicendi copiā valere: ubertas et copia, fulness in expression.—Ability, power, might, opportunity, facilities, means: facere civibus consili sui copiam: qui spectandi faciunt copiam, T.: fandi, V.: societatis coniungendae, S.: Ut sibi eius faciat copiam, give access to, T.: sit tibi copia nostri, power over, O.: facta est copia mundi, the world was open, O.: quibus in otio vivere copia erat, S.: nec te Adfari data copia matri, V.: tecum sine metu ut sit copiast, T.: si copia detur, veniam, O.: dona pro copiā portantes, as each is able, L.: pro rei copiā, S.: ludi additi pro copiā provinciali, L.
    * * *
    plenty, abundance, supply; troops (pl.), supplies; forces; resources; wealth; number/amount/quantity; sum/whole amount; means, opportunity; access, admission copy

    Latin-English dictionary > cōpia

  • 5 incūsō

        incūsō āvī, ātus, āre    [1 in+causa], to accuse, complain of, find fault with, blame: te absentem, T.: Belgas, qui se dedidissent, Cs.: alqm graviter, L.: alqm luxūs, Ta.: Multa se, qui non acceperit, etc., V.: foedus vio<*>ati hospiti, L.: iniurias Romanorum, L.: angustias stipendii, Ta.: se proditos, L.: in Blaesum multa, Ta.
    * * *
    incusare, incusavi, incusatus V
    accuse, blame, criticize, condemn

    Latin-English dictionary > incūsō

  • 6 lūxuriēs

        lūxuriēs —, acc. em, f    [luxus], rankness, luxuriance: segetum, V: falx Quā luxuriem premit, O.—Fig., riotous living, extravagance, profusion, luxury, excess: animus, qui nunc luxuriā diffluit, T.: nimiam luxuriam designare, Cs.: homo tantae luxuriae: in urbe luxuries creatur, ex luxuriā exsistat avaritia: Luxuriae sordes, Iu.: luxuriem addidit arti Tibicen, delicacy, H.— Of style: in summā ubertate inest luxuries.
    * * *
    luxury, extravagance, thriving condition

    Latin-English dictionary > lūxuriēs

  • 7 rēgālis

        rēgālis ē, adj.    [rex], of a king, kingly, royal, regal: civitatis genus, ruled by kings: nomen (i. e. regio), title: sceptrum, O.: nomisma, H.: virtus et sapientia: ut sapere, sic divinare regale ducebant: virgo, a king's daughter, O.: comae, i. e. Lavinia, V.: carmen, treating of kings, O.: situs pyramidum, founded by kings, H.— Usual with kings, worthy of a king, royal, regal, splendid: sententia: luxus, V.: divitiae, H.: animus, L.
    * * *
    regalis, regale ADJ
    royal, regal

    Latin-English dictionary > rēgālis

  • 8 rēgificus

        rēgificus adj.    [rex+2 FAC-], royal, magnificent, sumptuous: luxus, V.
    * * *
    regifica, regificum ADJ

    Latin-English dictionary > rēgificus

  • 9 turpis

        turpis e, adj. with comp. and sup.    [TARC-], ugly, unsightly, unseemly, repulsive, foul, filthy: aspectus: vestitus, T.: rana, H.: Morbo viri, disfigured, H.: udo membra fimo, i. e. befouled, V.: turpissima bestia, Enn. ap. C.—Of sound, disagreeable, cacophonous: si etiam ‘abfugit’ turpe visum est.—Fig., shameful, disgraceful, repulsive, odious, base, infamous, scandalous, dishonorable: verbum, T.: neque turpis mors forti viro potest accidere: adulescentia: causa, Cs.: formido, V.: turpem senectam Degere, H.: Egestas, V.: luxus, Iu.: quid hoc turpius?: quid est turpius effemmat<*> viro?: homo turpissimus: luxuria cum omni aetati turpis, tum senectuti foedissima est: quae mihi turpia dictu videbuntur: quod facere turpe non est: coargui putat esse turpissimum.—As subst n., a shameful thing, disgrace, shame, reproach: nec honesto quicquam honestius, nec turpi turpius: Turpe senex miles, O.
    * * *
    turpe, turpior -or -us, turpissimus -a -um ADJ
    ugly; nasty; disgraceful; indecent; base, shameful, disgusting, repulsive

    Latin-English dictionary > turpis

  • 10 alioqui

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioqui

  • 11 alioquin

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioquin

  • 12 ceteroquin

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > ceteroquin

  • 13 combibo

    1.
    com-bĭbo ( conb-), bĭbi, 3, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to drink with any one as a companion (very rare):

    aeque combibendi et convivandi peritissimus,

    Sen. Ep. 123, 15.—
    II.
    Act., to drink completely up, to absorb, to imbibe (the most common signif., rare before the Aug. per., in Cic. only once trop.).
    A.
    Prop.:

    combibunt guttura sucos,

    Ov. M. 13, 944; 7, 287: atrum venenum corpo re, * Hor. C. 1, 37, 28:

    ore lacrimas alicujus,

    Ov. A. A. 2, 326:

    lacrimas meas,

    to repress, conceal, id. H. 11, 54, Sen. Ep. 49, 1. —Of the absorbing of the rays of the sun:

    cute soles,

    Mart. 10, 12, 7; cf. the foll.—
    2.
    Transf. to inanimate objects:

    metreta amurcam,

    Cato, R. R. 100 Schneid. N. cr.:

    ara cruorem,

    Ov. M. 13, 410:

    testa oleum,

    Col. 12, 50, 17, p. 527 Bip.:

    uvae mustum,

    id. 12, 39, 1 ' caepa jus, id. 12, 10, 2:

    baca salem,

    id. 12, 47, 10, p. 519 Bip.:

    sic modo combibitur ingens Erasinus in arvis,

    is swallowed up, Ov. M. 15, 275.—Of the absorbing of the sun's rays:

    scrobes solem pluviasque,

    Plin. 17, 11, 16, § 80; so,

    cupressus flammas,

    Stat. Th. 10, 675.—And poet. of imbibing, i. e. receiving spots (after perfundere):

    combibit os maculas,

    Ov. M. 5, 455.—
    B.
    Trop.: artes, * Cic. Fin. 3, 2, 9; so,

    illapsos per viscera luxus,

    Sil. 11, 402.
    2.
    combĭbo ( conb-), ōnis, m. [1. combibo], a pot-companion, perh. only Lucil. ap. Non. p. 38, 13, and Cic. Fam. 9, 25, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > combibo

  • 14 conbibo

    1.
    com-bĭbo ( conb-), bĭbi, 3, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to drink with any one as a companion (very rare):

    aeque combibendi et convivandi peritissimus,

    Sen. Ep. 123, 15.—
    II.
    Act., to drink completely up, to absorb, to imbibe (the most common signif., rare before the Aug. per., in Cic. only once trop.).
    A.
    Prop.:

    combibunt guttura sucos,

    Ov. M. 13, 944; 7, 287: atrum venenum corpo re, * Hor. C. 1, 37, 28:

    ore lacrimas alicujus,

    Ov. A. A. 2, 326:

    lacrimas meas,

    to repress, conceal, id. H. 11, 54, Sen. Ep. 49, 1. —Of the absorbing of the rays of the sun:

    cute soles,

    Mart. 10, 12, 7; cf. the foll.—
    2.
    Transf. to inanimate objects:

    metreta amurcam,

    Cato, R. R. 100 Schneid. N. cr.:

    ara cruorem,

    Ov. M. 13, 410:

    testa oleum,

    Col. 12, 50, 17, p. 527 Bip.:

    uvae mustum,

    id. 12, 39, 1 ' caepa jus, id. 12, 10, 2:

    baca salem,

    id. 12, 47, 10, p. 519 Bip.:

    sic modo combibitur ingens Erasinus in arvis,

    is swallowed up, Ov. M. 15, 275.—Of the absorbing of the sun's rays:

    scrobes solem pluviasque,

    Plin. 17, 11, 16, § 80; so,

    cupressus flammas,

    Stat. Th. 10, 675.—And poet. of imbibing, i. e. receiving spots (after perfundere):

    combibit os maculas,

    Ov. M. 5, 455.—
    B.
    Trop.: artes, * Cic. Fin. 3, 2, 9; so,

    illapsos per viscera luxus,

    Sil. 11, 402.
    2.
    combĭbo ( conb-), ōnis, m. [1. combibo], a pot-companion, perh. only Lucil. ap. Non. p. 38, 13, and Cic. Fam. 9, 25, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > conbibo

  • 15 Copia

    1.
    cōpĭa, ae, f. [co-ops], abundant power, wealth, riches, abundance (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Of material objects.
    A.
    Of possessions, resources, wealth, supplies, riches, prosperity (syn.: divitiae, opes;

    opp. inopia): pro re nitorem et gloriam pro copiā,

    Plaut. Aul. 3, 6, 5: divitiarum fructus in copiā est;

    copiam autem declarat satietas rerum et abundantia,

    Cic. Par. 6, 2, 47; Plaut. Cist. 1, 1, 32:

    copiis rei familiaris locupletes et pecuniosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    utrum copiane sit agri, vectigalium, pecuniae, an penuria,

    id. Inv. 2, 39, 115:

    frugum,

    id. Dom. 7, 17: publicani suas rationes et copias in illam provinciam contulerunt, id. Imp. Pomp. [p. 467] 7, 17:

    circumfluere omnibus copiis atque in omnium rerum abundantiā vivere,

    id. Lael. 15, 52 and 55; id. Deiot. 5, 14; Caes. B. G. 4, 4 fin.; Hor. C. 3, 29, 9:

    Plenior ut si quos delectet copia justo,

    id. S. 1, 1, 57:

    Si recte frueris non est ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

    id. Ep. 1, 12, 2; Ov. M. 8, 838:

    exercitus omnium rerum abundabat copiā,

    Caes. B. C. 1, 49:

    abundans omni copiā rerum est regio,

    Liv. 29, 25, 12: bonam copiam ejurare, to abjure property, i. e. to declare one's self exempt through poverty, Cic. Fam. 9, 16, 7.— Poet.:

    omnis copia narium ( = luxus odorum, Schol.),

    Hor. C. 2, 15, 6.—
    B.
    In respect to other objects, fulness, copiousness, multitude, number, abundance:

    meretricum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 34:

    tanta copia venustatum aderat,

    id. Poen. 5, 4, 5:

    quorum (librorum) habeo Antii festivam copiam,

    Cic. Att. 2, 6, 1:

    tanta copia virorum fortium atque innocentium,

    id. Imp. Pomp. 10, 27; cf.:

    tanta doctissimorum hominum,

    Sall. H. 1, 1 Dietsch:

    magna latronum in eā regione,

    id. C. 28, 4:

    tubicinum,

    id. J. 93, 8:

    procorum,

    Ov. M. 10, 356:

    nimborum,

    Lucr. 6, 511 et saep.—
    2.
    In milit. lang. copia, and far more freq. in plur. copiae, ārum, men, troops, forces, army.
    (α).
    Sing.:

    omnis armatorum copia,

    Cic. Att. 13, 52, 2:

    eā copiā, quam secum eduxit, se hanc civitatem oppressurum arbitratur,

    id. Mur. 37, 78:

    ex omni copiā eligere aliquos,

    Caes. B. G. 1, 48; id. B. C. 1, 45; Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; Sall. C. 56, 2 Kritz; 61, 5.—
    (β).
    More freq. plur., orig. of a body of troops as made up of smaller bodies; cf. Engi. troops; the forces, troops, etc.:

    armare quam maximas copias,

    Sall. J. 13, 1:

    copias secum adducere,

    Ter. Eun. 4, 6, 17; cf.:

    in angustum oppido nunc meae coguntur copiae,

    id. Heaut. 4, 2, 2: cogere copias Brundusium, Cn. Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; id. Fam. 3, 3, 2; Caes. B. G. 1, 11; 1, 12; 1, 13; 1, 25; Nep. Them. 2, 4; id. Alcib. 8, 2; Liv. 40, 44, 3 et saep.—
    II.
    Of immaterial objects, fulness, copiousness, multitude, abundance.
    A.
    In gen.:

    Quam tibi de quāvis unā re versibus omnis argumentorum sit copia missa per auris,

    Lucr. 1, 417:

    rerum copia verborum copiam gignit,

    Cic. de Or. 3, 31, 125; cf.

    rerum,

    Sall. C. 2, 10; Quint. 7, prooem. §

    1: inventionis,

    id. 11, 3, 56:

    orationis,

    id. 4, 2, 117:

    sermonis,

    id. 8, 6, 5:

    abundare debet orator exemplorum copiā,

    id. 12, 4, 1:

    tanta facultas dicendi vel copia,

    Cic. Verr. 1, 4, 10:

    verborum,

    Quint. 1, 8, 8:

    in dicendo ubertas et copia,

    Cic. de Or. 1, 12, 50:

    dicendi,

    id. Red. Sen. 1, 1; id. Top. 18, 67; Quint. 10, 6, 6; and so of fulness in expression, absol., copia, Cic. Brut. 11, 44; id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 1, 8, 17:

    copias eloquentiae ponere in medio,

    id. 7, 10, 15:

    Platonis,

    id. 10, 1, 108:

    Senecae,

    id. 12, 10, 11.—
    B.
    Esp., in reference to action, ability, power, might, opportunity, facilities, means of doing a thing.
    (α).
    With gen. gerund.:

    ut mi ejus facias conveniundi copiam,

    Plaut. Capt. 3, 5, 90; so,

    facere,

    Ter. Heaut. prol. 29; cf.

    dare,

    id. ib. 28; Verg. A. 1, 520 al.:

    edundi,

    Plaut. Capt. 4, 2, 72:

    cunctandi,

    id. Ep. 1, 2, 58:

    illius inspectandi,

    id. Bacch. 3, 3, 84:

    societatis amicitiaeque conjungendae,

    Sall. J. 83, 1 al. —
    (β).
    With inf.:

    quibus in otio vel magnifice vel molliter vivere copia erat,

    Sall. C. 17, 6; so Cat. 64, 366. —
    (γ).
    With ut:

    cum copiam istam mihi et potestatem facis, ut ego, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 14; id. Mil. 3, 1, 174; Ter. Heaut. 2, 3, 87 al.—
    (δ).
    Absol.:

    neque edepol facio: neque, si cupiam, copia est,

    Plaut. Aul. 2, 2, 76; id. Trin. 1, 2, 98 al.:

    ne quam aliam quaerat copiam ac te deserat,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54; cf. Plaut. Capt. 2, 1, 22.—So pro copiā, according to one's ability, as one is able: volo habere hic aratiunculam pro copiā hic aput vos. Plaut. Truc. 1, 2, 46:

    pro copiā supplicare Lari familiari,

    Cato, R. R. 143, 2:

    dona pro copiā portantes,

    Liv. 26, 11, 9:

    in vehiculis pro copiā cujusque adornatīs,

    Curt. 9, 10, 26.—Esp. with the implication that one can do little: pro eā copiā quae Athenis erat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    pro rei copiā,

    Sall. J. 90, 1:

    ludi funebres additi pro copiā provinciali et castrensi apparatu,

    Liv. 28, 21, 10:

    iudos pro temporis hujus copiā magnifici apparatus fecerunt,

    id. 27, 6, 19. —
    2.
    Access to a person, with gen.: quando ejus copia est. Plaut. Trin. 3, 2, 45; cf.:

    obsecrat, ut sibi ejus faciat copiam,

    Ter. Phorm. 1, 2, 63.
    2.
    Cōpĭa, ac, f.
    I.
    The goddess of abundance, Plaut. Ps. 2, 4, 46:

    bona,

    Ov. M. 9, 88:

    opulenta,

    Hor. C. 1, 17, 16; id. C. S. 60 al.—
    II.
    An appellation of the town Lugdunum (Lyons), in Gaul, Inscr. Orell. 194; 2325.—

    Hence, COPIENSIS,

    Inscr. Murat. 753, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Copia

  • 16 copia

    1.
    cōpĭa, ae, f. [co-ops], abundant power, wealth, riches, abundance (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Of material objects.
    A.
    Of possessions, resources, wealth, supplies, riches, prosperity (syn.: divitiae, opes;

    opp. inopia): pro re nitorem et gloriam pro copiā,

    Plaut. Aul. 3, 6, 5: divitiarum fructus in copiā est;

    copiam autem declarat satietas rerum et abundantia,

    Cic. Par. 6, 2, 47; Plaut. Cist. 1, 1, 32:

    copiis rei familiaris locupletes et pecuniosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    utrum copiane sit agri, vectigalium, pecuniae, an penuria,

    id. Inv. 2, 39, 115:

    frugum,

    id. Dom. 7, 17: publicani suas rationes et copias in illam provinciam contulerunt, id. Imp. Pomp. [p. 467] 7, 17:

    circumfluere omnibus copiis atque in omnium rerum abundantiā vivere,

    id. Lael. 15, 52 and 55; id. Deiot. 5, 14; Caes. B. G. 4, 4 fin.; Hor. C. 3, 29, 9:

    Plenior ut si quos delectet copia justo,

    id. S. 1, 1, 57:

    Si recte frueris non est ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

    id. Ep. 1, 12, 2; Ov. M. 8, 838:

    exercitus omnium rerum abundabat copiā,

    Caes. B. C. 1, 49:

    abundans omni copiā rerum est regio,

    Liv. 29, 25, 12: bonam copiam ejurare, to abjure property, i. e. to declare one's self exempt through poverty, Cic. Fam. 9, 16, 7.— Poet.:

    omnis copia narium ( = luxus odorum, Schol.),

    Hor. C. 2, 15, 6.—
    B.
    In respect to other objects, fulness, copiousness, multitude, number, abundance:

    meretricum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 34:

    tanta copia venustatum aderat,

    id. Poen. 5, 4, 5:

    quorum (librorum) habeo Antii festivam copiam,

    Cic. Att. 2, 6, 1:

    tanta copia virorum fortium atque innocentium,

    id. Imp. Pomp. 10, 27; cf.:

    tanta doctissimorum hominum,

    Sall. H. 1, 1 Dietsch:

    magna latronum in eā regione,

    id. C. 28, 4:

    tubicinum,

    id. J. 93, 8:

    procorum,

    Ov. M. 10, 356:

    nimborum,

    Lucr. 6, 511 et saep.—
    2.
    In milit. lang. copia, and far more freq. in plur. copiae, ārum, men, troops, forces, army.
    (α).
    Sing.:

    omnis armatorum copia,

    Cic. Att. 13, 52, 2:

    eā copiā, quam secum eduxit, se hanc civitatem oppressurum arbitratur,

    id. Mur. 37, 78:

    ex omni copiā eligere aliquos,

    Caes. B. G. 1, 48; id. B. C. 1, 45; Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; Sall. C. 56, 2 Kritz; 61, 5.—
    (β).
    More freq. plur., orig. of a body of troops as made up of smaller bodies; cf. Engi. troops; the forces, troops, etc.:

    armare quam maximas copias,

    Sall. J. 13, 1:

    copias secum adducere,

    Ter. Eun. 4, 6, 17; cf.:

    in angustum oppido nunc meae coguntur copiae,

    id. Heaut. 4, 2, 2: cogere copias Brundusium, Cn. Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 3; id. Fam. 3, 3, 2; Caes. B. G. 1, 11; 1, 12; 1, 13; 1, 25; Nep. Them. 2, 4; id. Alcib. 8, 2; Liv. 40, 44, 3 et saep.—
    II.
    Of immaterial objects, fulness, copiousness, multitude, abundance.
    A.
    In gen.:

    Quam tibi de quāvis unā re versibus omnis argumentorum sit copia missa per auris,

    Lucr. 1, 417:

    rerum copia verborum copiam gignit,

    Cic. de Or. 3, 31, 125; cf.

    rerum,

    Sall. C. 2, 10; Quint. 7, prooem. §

    1: inventionis,

    id. 11, 3, 56:

    orationis,

    id. 4, 2, 117:

    sermonis,

    id. 8, 6, 5:

    abundare debet orator exemplorum copiā,

    id. 12, 4, 1:

    tanta facultas dicendi vel copia,

    Cic. Verr. 1, 4, 10:

    verborum,

    Quint. 1, 8, 8:

    in dicendo ubertas et copia,

    Cic. de Or. 1, 12, 50:

    dicendi,

    id. Red. Sen. 1, 1; id. Top. 18, 67; Quint. 10, 6, 6; and so of fulness in expression, absol., copia, Cic. Brut. 11, 44; id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 1, 8, 17:

    copias eloquentiae ponere in medio,

    id. 7, 10, 15:

    Platonis,

    id. 10, 1, 108:

    Senecae,

    id. 12, 10, 11.—
    B.
    Esp., in reference to action, ability, power, might, opportunity, facilities, means of doing a thing.
    (α).
    With gen. gerund.:

    ut mi ejus facias conveniundi copiam,

    Plaut. Capt. 3, 5, 90; so,

    facere,

    Ter. Heaut. prol. 29; cf.

    dare,

    id. ib. 28; Verg. A. 1, 520 al.:

    edundi,

    Plaut. Capt. 4, 2, 72:

    cunctandi,

    id. Ep. 1, 2, 58:

    illius inspectandi,

    id. Bacch. 3, 3, 84:

    societatis amicitiaeque conjungendae,

    Sall. J. 83, 1 al. —
    (β).
    With inf.:

    quibus in otio vel magnifice vel molliter vivere copia erat,

    Sall. C. 17, 6; so Cat. 64, 366. —
    (γ).
    With ut:

    cum copiam istam mihi et potestatem facis, ut ego, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 14; id. Mil. 3, 1, 174; Ter. Heaut. 2, 3, 87 al.—
    (δ).
    Absol.:

    neque edepol facio: neque, si cupiam, copia est,

    Plaut. Aul. 2, 2, 76; id. Trin. 1, 2, 98 al.:

    ne quam aliam quaerat copiam ac te deserat,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54; cf. Plaut. Capt. 2, 1, 22.—So pro copiā, according to one's ability, as one is able: volo habere hic aratiunculam pro copiā hic aput vos. Plaut. Truc. 1, 2, 46:

    pro copiā supplicare Lari familiari,

    Cato, R. R. 143, 2:

    dona pro copiā portantes,

    Liv. 26, 11, 9:

    in vehiculis pro copiā cujusque adornatīs,

    Curt. 9, 10, 26.—Esp. with the implication that one can do little: pro eā copiā quae Athenis erat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    pro rei copiā,

    Sall. J. 90, 1:

    ludi funebres additi pro copiā provinciali et castrensi apparatu,

    Liv. 28, 21, 10:

    iudos pro temporis hujus copiā magnifici apparatus fecerunt,

    id. 27, 6, 19. —
    2.
    Access to a person, with gen.: quando ejus copia est. Plaut. Trin. 3, 2, 45; cf.:

    obsecrat, ut sibi ejus faciat copiam,

    Ter. Phorm. 1, 2, 63.
    2.
    Cōpĭa, ac, f.
    I.
    The goddess of abundance, Plaut. Ps. 2, 4, 46:

    bona,

    Ov. M. 9, 88:

    opulenta,

    Hor. C. 1, 17, 16; id. C. S. 60 al.—
    II.
    An appellation of the town Lugdunum (Lyons), in Gaul, Inscr. Orell. 194; 2325.—

    Hence, COPIENSIS,

    Inscr. Murat. 753, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > copia

  • 17 hio

    hĭo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [weakened from CHAÔ, chainô, chaskô; cf. Germ. gähnen].
    I.
    Neutr., to open, stand or be open, to gape.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose): hiavit humus multa, Sall. Fragm. ap. Non. 318, 29; cf.:

    (calor) venas astringit hiantes,

    Verg. G. 1, 91:

    vasti specus hiant defractis membris (colossi Rhodii),

    Plin. 34, 7, 18, § 41; Hor. Epod. 8, 5:

    nec flos ullus hiat pratis,

    Prop. 4 (5), 2, 45; cf.:

    hiantia lilia,

    Ov. A. A. 2, 115:

    quercum patulis rimis hiantem,

    Gell. 15, 16, 2: Ch. Qui potuit videre? Ac. Oculis. Ch. Quo pacto? Ac. Hem hiantibus, Plaut. Merc. 1, 2, 71:

    oculi hiantes,

    Plin. 11, 37, 52, § 139:

    cum pisciculi in concham hiantem innataverunt,

    Cic. N. D. 2, 48, 123.—
    2.
    In partic., to open the mouth, to gape, yawn:

    inceptus clamor frustratur hiantes,

    Verg. A. 6, 493:

    perdices hiantes, exserta lingua aestuant,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    trochilos crocodilum invitat ad hiandum pabuli sui gratia,

    id. 8, 25, 37, § 90:

    leo immane hians,

    Verg. A. 10, 726:

    lupus (piscis) hic Tiberinus an alto Captus hiet,

    Hor. S. 2, 2, 32:

    profluentem aquam hianti ore captantes,

    Curt. 4, 16.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of speech, to be badly connected, to leave a hiatus:

    qui (vocalium concursus) cum accidit, hiat et intersistit et quasi laborat oratio,

    Quint. 9, 4, 33; cf.:

    hiare semper vocalibus,

    id. ib. 20; and:

    qui (poëtae), ut versum facerent, saepe hiabant: ut Naevius: Vos qui accolitis Histrum fluvium atque algidam, etc.,

    Cic. Or. 45, 152; cf.

    also: crebrae vocalium concursiones, quae vastam atque hiantem orationem reddunt,

    Auct. Her. 4, 12, 18; and:

    concursus hiantes,

    Cic. Part. Or. 6, 21:

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    hians compositio,

    Tac. Or. 21:

    hiantia loqui,

    Cic. Or. 9, 32.—
    2.
    (Acc. to I. A. 2.) To gape, with longing, wonder, or curiosity; to be eager, to long for any thing; to be amazed:

    huic homini si cujus domus patet, utrum ea patere an hiare ac poscere aliquid videtur?

    Cic. Verr. 2, 3, 4, § 8:

    canis semper ad spem futuri hiat,

    Sen. Ep. 72 med.; cf.:

    corvum deludet hiantem,

    i. e. the legacy-hunter, Hor. S. 2, 5, 56:

    ne facies (equi) emptorem inducat hiantem,

    id. ib. 1, 2, 88:

    quem ducit hiantem Cretata ambitio,

    Pers. 5, 176:

    avaritiā semper hiante esse,

    Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134; cf. Tac. H. 1, 12 fin.:

    hunc plausus hiantem Per cuneos... Corripuit,

    Verg. G. 2, 508:

    luxus et ignavia lacerabat hiantem Desidia populum,

    Sil. 11, 35.—
    II.
    Act., to spew out ( poet. and very rare):

    subitos ex ore cruores Saucia tigris hiat,

    i. e. spits, emits, Val. Fl. 6, 706.—
    B.
    To bawl out, utter, sing:

    fabula seu maesto ponatur hianda tragoedo,

    Pers. 5, 3:

    carmen lyra,

    plays, Prop. 2, 31, 6 (3, 29, 6 M.).

    Lewis & Short latin dictionary > hio

  • 18 immensum

    immensus ( inm-), a, um, adj. [inmensus], immeasurable, boundless, endless, vast, immense (freq. and class.; syn.: infinitus, ingens, interminatus).
    I.
    Adj.
    A.
    Lit.:

    si immensam et interminatam in omnes partes magnitudinem regionum videretis,

    Cic. N. D. 1, 20, 54:

    aëra deum statuit eumque gigni esseque immensum et infinitum,

    id. ib. 1, 10, 26:

    ex ingenti quodam oratorem immensoque campo in exiguum sane gyrum compellitis,

    id. de Or. 3, 19, 70:

    in mari immenso vehi,

    id. Tusc. 1, 30, 73:

    domus,

    Ov. F. 6, 640:

    mons,

    Plin. 4, 13, 27, § 96:

    via,

    Ov. P. 3, 3, 78:

    fines ingenii,

    Cic. de Or. 1, 49, 214:

    series laborum,

    Ov. H. 9, 5:

    jacuitque per antrum Immensus,

    Verg. A. 3, 632; cf.:

    omnis eorum juventus infinita numero, immensa corporibus,

    Vell. 2, 106, 1:

    argenti pondus et auri,

    Cic. Rep. 1, 17; Hor. S. 1, 1, 41: pretiis [p. 892] emere, Suet. Calig. 39:

    observata sunt haec tempore immenso,

    Cic. Div. 1, 7, 12:

    nox,

    Ov. Tr. 4, 3, 25.—
    B.
    Trop., vast, measureless, boundless:

    morae,

    Ov. H. 1, 82:

    fletus,

    id. M. 10, 136:

    immensa vorago aut gurges vitiorum,

    Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23:

    immensae, infinitae, immoderatae cupiditates,

    Auct. Her. 2, 22, 34:

    sitis cruoris,

    Ov. M. 13, 768:

    difficultas,

    Plin. 28, 1, 2, § 4:

    differentia,

    id. 36, 5, 4, § 20: fervet immensusque ruit profundo Pindarus ore, fathomless (the fig. being taken from a river), Hor. C. 4, 2, 7:

    immensum est, erratas dicere terras,

    there is no end of recounting, Ov. F. 4, 573; cf.:

    quod persequi immensum est,

    Plin. 8, 28, 42, § 102.— Sup. (very rare):

    immensissimae voluptates,

    Spart. Hadr. 19.—
    II.
    Absol.
    A.
    Subst.: immensum, i, n., a boundless extent, immense size, boundlessness, immensity (rare;

    not in Cic.): extra Processit longe flammantia moenia mundi, Atque omne immensum peragravit mente animoque,

    Lucr. 1, 74; cf. id. 1, 957:

    loci,

    Liv. 5, 37, 5:

    per immensum ventis discordibus actus,

    Ov. M. 4, 620:

    proruta per immensum aedificia,

    over a vast extent, Tac. A. 15, 40:

    aliquid mercari immenso,

    at an enormous price, Plin. 9, 40, 64, § 138:

    mons saxeus in immensum editus,

    Sall. J. 92, 5:

    ardet in immensum geminatis ignibus Aetne,

    Ov. M. 2, 220:

    ad immensum aliquid augere,

    Liv. 29, 25, 3:

    aliquid immenso plus laudare,

    immoderately, Plin. 20, 9, 36, § 92. —
    B.
    Adv.: immensum, without end, exceedingly, immensely (not freq. till after the Aug. per.):

    creverat immensum,

    Ov. F. 5, 537:

    immensum attolli,

    Tac. A. 4, 40:

    vigere,

    id. ib. 3, 30:

    luxus immensum proruperat,

    id. ib. 3, 52:

    immensum quantum hinc Oceano, illinc Hiberico mari conprimentibus,

    exceedingly, Plin. 4, 20, 34, § 110; 16, 36, 66, § 172.

    Lewis & Short latin dictionary > immensum

  • 19 immensus

    immensus ( inm-), a, um, adj. [inmensus], immeasurable, boundless, endless, vast, immense (freq. and class.; syn.: infinitus, ingens, interminatus).
    I.
    Adj.
    A.
    Lit.:

    si immensam et interminatam in omnes partes magnitudinem regionum videretis,

    Cic. N. D. 1, 20, 54:

    aëra deum statuit eumque gigni esseque immensum et infinitum,

    id. ib. 1, 10, 26:

    ex ingenti quodam oratorem immensoque campo in exiguum sane gyrum compellitis,

    id. de Or. 3, 19, 70:

    in mari immenso vehi,

    id. Tusc. 1, 30, 73:

    domus,

    Ov. F. 6, 640:

    mons,

    Plin. 4, 13, 27, § 96:

    via,

    Ov. P. 3, 3, 78:

    fines ingenii,

    Cic. de Or. 1, 49, 214:

    series laborum,

    Ov. H. 9, 5:

    jacuitque per antrum Immensus,

    Verg. A. 3, 632; cf.:

    omnis eorum juventus infinita numero, immensa corporibus,

    Vell. 2, 106, 1:

    argenti pondus et auri,

    Cic. Rep. 1, 17; Hor. S. 1, 1, 41: pretiis [p. 892] emere, Suet. Calig. 39:

    observata sunt haec tempore immenso,

    Cic. Div. 1, 7, 12:

    nox,

    Ov. Tr. 4, 3, 25.—
    B.
    Trop., vast, measureless, boundless:

    morae,

    Ov. H. 1, 82:

    fletus,

    id. M. 10, 136:

    immensa vorago aut gurges vitiorum,

    Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23:

    immensae, infinitae, immoderatae cupiditates,

    Auct. Her. 2, 22, 34:

    sitis cruoris,

    Ov. M. 13, 768:

    difficultas,

    Plin. 28, 1, 2, § 4:

    differentia,

    id. 36, 5, 4, § 20: fervet immensusque ruit profundo Pindarus ore, fathomless (the fig. being taken from a river), Hor. C. 4, 2, 7:

    immensum est, erratas dicere terras,

    there is no end of recounting, Ov. F. 4, 573; cf.:

    quod persequi immensum est,

    Plin. 8, 28, 42, § 102.— Sup. (very rare):

    immensissimae voluptates,

    Spart. Hadr. 19.—
    II.
    Absol.
    A.
    Subst.: immensum, i, n., a boundless extent, immense size, boundlessness, immensity (rare;

    not in Cic.): extra Processit longe flammantia moenia mundi, Atque omne immensum peragravit mente animoque,

    Lucr. 1, 74; cf. id. 1, 957:

    loci,

    Liv. 5, 37, 5:

    per immensum ventis discordibus actus,

    Ov. M. 4, 620:

    proruta per immensum aedificia,

    over a vast extent, Tac. A. 15, 40:

    aliquid mercari immenso,

    at an enormous price, Plin. 9, 40, 64, § 138:

    mons saxeus in immensum editus,

    Sall. J. 92, 5:

    ardet in immensum geminatis ignibus Aetne,

    Ov. M. 2, 220:

    ad immensum aliquid augere,

    Liv. 29, 25, 3:

    aliquid immenso plus laudare,

    immoderately, Plin. 20, 9, 36, § 92. —
    B.
    Adv.: immensum, without end, exceedingly, immensely (not freq. till after the Aug. per.):

    creverat immensum,

    Ov. F. 5, 537:

    immensum attolli,

    Tac. A. 4, 40:

    vigere,

    id. ib. 3, 30:

    luxus immensum proruperat,

    id. ib. 3, 52:

    immensum quantum hinc Oceano, illinc Hiberico mari conprimentibus,

    exceedingly, Plin. 4, 20, 34, § 110; 16, 36, 66, § 172.

    Lewis & Short latin dictionary > immensus

  • 20 imminuo

    immĭnŭo ( inm-), ŭi, ūtum, 3, v. a. [inminuo], to lessen, diminish a thing (class.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. diminuo, comminuo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    si istas exiguas copias quam minime imminueris,

    Cic. Fam. 3, 3, 2:

    pondus,

    Plin. 33, 3, 13, § 47.—
    B.
    Pregn., to weaken, impair, enfeeble:

    corpus otio, animum libidinibus imminuebant,

    Tac. H. 2, 93; cf.:

    Gauda, morbis confectus, et ob eam caussam mente paululum inminuta,

    Sall. J. 65, 1:

    vires (Venus),

    Lucr. 5, 1017; cf. ib. 626.—In mal. part.:

    virginem,

    App. Flor. p. 350; Lact. 1, 10 fin.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to lessen, diminish, abate:

    aestivorum tempus comitiorum mora imminuerat,

    Sall. J. 44, 3:

    quod populi semper proprium fuit, quod nemo imminuit, nemo mutavit,

    Cic. Agr. 2, 7, 19:

    imminuitur aliquid de voluptate,

    id. de Or. 1, 61, 259:

    nihil ex consuetudine luxus atque desidiae,

    Suet. Ner. 42:

    postquam se dolor imminuit,

    Ov. H. 15, 113:

    verbum imminutum,

    contracted, Cic. Or. 47, 157.—
    B.
    In partic., pregn., to encroach upon, to violate, injure, subvert, ruin, destroy:

    nullum jus tam sanctum atque integrum, quod non ejus scelus atque perfidia violarit et imminuerit,

    Cic. Rosc. Am. 38, 109:

    cupiditas imminuta ac debilitata,

    id. Phil. 12, 3, 7:

    bellum attenuatum atque imminutum,

    id. de Imp. Pomp. 11, 30:

    pudicitiam,

    Plaut. Cist. 1, 1, 90:

    auctoritatem,

    Cic. Att. 1, 18, 5; cf. id. Verr. 2, 4, 27, § 60:

    jus legationis,

    id. ib. 2, 1, 33, §

    84: laudem alicujus,

    id. Att. 14, 17, A, 2:

    libertatem,

    id. Caecin. 12, 35:

    Bocchi pacem,

    Sall. J. 81, 4:

    mentes hominum (ebrietas),

    Gell. 15, 2, 4:

    Agrippa discidio domum imminuerat,

    Tac. A. 2, 86.—With acc. pers. only in Tac.:

    quamquam Augusta se violari et imminui quereretur,

    Tac. A. 2, 34:

    perculso Seneca, promptum fuit Rufum Fenium imminuere,

    id. ib. 14, 57.—Hence, immĭnūtus, a, um, P. a., diminished, smaller, weak:

    mens,

    Tac. A. 6, 46:

    modus intercalandi interdum cumulatior, interdum imminutior,

    Sol. 1, § 44 [p. 893]

    Lewis & Short latin dictionary > imminuo

См. также в других словарях:

  • Luxus... — Luxus …   Deutsch Wörterbuch

  • Luxus- — Luxus …   Deutsch Wörterbuch

  • Luxus — Luxus. Die Ausdehnung und Veredlung der körperlichen Bedürfnisse ist für das physische Leben, was Poesie für das moralische. Wie diese alle Unterschiede zwischen Geistern dadurch aufhebt, daß sie Jedem seinen Antheil zuweist an ideellen Genüssen …   Damen Conversations Lexikon

  • Luxus — Sm std. (16. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus gleichbedeutend l. lūxus üppige Fruchtbarkeit . Adjektiv: luxuriös.    Ebenso nndl. luxe, ne. luxury, nfrz. luxe, nschw. lyx, nisl. lúxus. ✎ DF 2 (1942), 47f.; Weimann, K. H. DWEB 2 (1963), 397; Mühlmann …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Luxus — ist der schlimmste Eheteufel. Die Chinesen: Das Jahrhundert des Luxus ist das der Falschheit, der Irrthümer und der Täuschungen. (Cahier, 240.) [Zusätze und Ergänzungen] 2. Der Luxus saugt das Mark aus den Gebeinen und frisst zuletzt das Herz.… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Luxus — »Verschwendung, Prunk, üppiger Aufwand«: Das Fremdwort wurde im 16. Jh. aus gleichbed. lat. luxus entlehnt, das wohl mit einer ursprünglichen Bedeutung »Ausrenkung, Verbogenheit, Ausschweifung« (im Sinne von »Abweichung vom Normalen«) zu lat.… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Luxus — (lat.), 1) Aufwand für Wohlleben u. Pracht; 2) Aufwand für Dinge, welche nicht sowohl Annehmlichkeit od. Verschönerung befördern, sondern vielmehr ihren Werth durch ehren hohen Preis bekommen. Der L. kann sich in Nahrungsmitteln, Kleidung,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Luxus — (lat.), der Aufwand für den feinern Lebensgenuß, der über den durchschnittlich üblichen oder auch notwendigen Lebensbedarf hinausgeht. Da letzterer kein feststehender ist, so ist auch der Begriff L. ein durchaus relativer, und Roscher meint mit… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Luxus — (lat.), der über das Bedürfnis hinausgehende Aufwand; Prunkliebe, Üppigkeit; luxuriös, üppig, verschwenderisch, schwelgerisch …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Luxus — Luxus, lat., der Aufwand für mannigfaltigen Genuß, nicht für die Befriedigung eigentlicher Lebensbedürfnisse …   Herders Conversations-Lexikon

  • Luxus — [Network (Rating 5600 9600)] …   Deutsch Wörterbuch

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»