-
121 KRAPPR
a.1) strait, narrow (kröpp leið); koma í krappan stað, to get into straits;2) sharp, crafty (kröpp Guðrún).* * *adj., kröpp, krappt, [see kreppa]:—strait, narrow, of a road or the like; kröpp leið, Skálda 169; komast í krappan stað, to get into straits, a saying, Fb. i. 311: naut., krappr sjór, a short, chopping sea: metaph., kröpp kaup, a scant bargain, Grett. (in a verse): of a person, sharp, crafty, kröpp var Guðrún, Am. 70. krappa-rúm, n. the ‘strait-room,’ a place in an ancient ship of war, the third from the stern, Fms. ii. 252, Fb. iii, 219. -
122 kröggur
* * *f. pl. [from Engl. crags?], straits; vera í kröggum, komast i kröggur, (conversational.) -
123 KVIKR
(acc. -van), a.1) quick, alive, living (yfir þá götu náði engi kvikr komast);skera e-n kvikvan, to dissect alive;2) lively, glad (svá verðr herrinn kvikr við þenna kvitt, at).* * *adj., also kykr, with a characteristic v, which is often retained before a vowel, so that we have two forms, kvikvan or kykvan, kvikvir or kykvir; in mod. usage this v has been dropt; [Ulf. qius = ζων; A. S. and Hel. quic; Engl. quick; provinc. Germ. queck; Swed. quick; cp. Dan. quæg = cattle and quæge; the Lat. virus, vivere, as also Gr. βίος, are according to comparative philologers, identical with the Teut. word]:—quick, alive, living, chiefly with the notion of feeling, the ‘quick,’ as opp. to the unfeeling or dead; kyks né dauðs, quick nor dead, Edda 39 (in a verse); dauðan eða kvikvan, Hallfred (kykvan, Hkr. l. c., but wrongly, as the syllable rhymes with bliks); ef allir hlutir í heiminum, kykvir ok dauðir, gráta hann, Edda 38; kvikum né dauðum, Hom. 59; ef hann sýnir eigi at þinglausnum hrossit kvikt né dautt, Grág. i. 140; ey getr kvikr kú, Hm. 69; kvöl þótti kvikri at koma í hús Atla, Am. 98; yfir þá götu | náði engi kvikr komask (no quick, no living), Sól. 1; sem á kykum manni, Ó. H. 231 (in a verse); skera e-n kvikvan, to dissect alive, Akv. 24, Gh. 17; yrða ek þik kvikvan, Am. 22; ok ertú kvik en konung-borna, Hkv. 2. 46: sem kykvir tívar, like quick men, Sighvat (Ó. H. 230 in a verse); þeir flettu hann af klæðum ok ætluðu at flá hann kvikvan, Fms. vii. 227; sem hann væri fleginn kvikr, Mork. 221; ef þá verðr nokkut kvikt fyrir sjónum þeim, Fms. i. 9; þá bauð Helena at brenna þá alla kvikva í eldi, Hom. 101; þat barn er eigi arfgengt, er kvikt er í kviði móðurinni, Grág. i. 178; hvat segir þú, kvikr Fjandi? MS. 4. 15: allit., engi kvik kind, D. I. i. 246; á kykum kvisti, 303.2. quick, sensitive; kykr vöðvi, the quick muscle, the quick of toes and nails; hann batt höfuð hans við slagálar sér, ok laust kykva-vöðva sínum á tönnina, er skagði ór höfðinn, Hkr. i. 100, (Orkn. 12, l. c., alters the word into ‘kálfanum,’ but erroneously; the legend of the death of earl Sigurd bears resemblance to that of Hannibal’s death, as told in Pausan. viii. 11,—τιτρώσκεται τον δάκτυλον.)3. lively, glad; svá verðr herrinn kvikr við þenna kvitt, at …, Al. 117.4. in the phrase, skríða kvikr, to be alive, swarming; þótti jörðin öll kvik skríða fyrir mannfjölda, Stj. 598: of vermin, á þessum haug lá hundrinn Argus, og skreið nú kvikr, Od. xvii. 300 (ἐνίπλειος κυνοραιστέων). -
124 kærleikr
m. friendly terms, intimacy (vera í miklum kærleik, or kærleikum við e-n);komast í kærleika við e-n, to ingratiate oneself with one.* * *m. (-leiki, a, m.), love, charity.2. often in pl. intimacy; hann var í miklum kærleik við konung, Eg. 406; Þórir var þá í hinum mestum kærleikum við konung, 171; þá görðisk kærleikr mikill með þeim, Fms. i. 57; var hann þar um vetrinn með konungi í kærleikum miklum, Ó. H. 94; eru með þeim enu mestu kærleikar, Nj. 268; komsk hann í ena mestu kærleika við konung, Eg. 12; nú er Þórólfr þar í allmiklum kærleikum með konungi, 29.3. in the N. T., ἀγάπη, charitas in the Vulgate, is usually rendered by kærleikr, and, if with the article, the weak form is used in gen., dat., and acc., but the strong in nom., thus, stundið eptir kærleikanum, 1 Cor. xiv. 1; þóað eg talaði tungum Englanna og mannanna og hefði ekki kærleikann, … þóað eg fjöllin úr stað hrærði, en hefði ekki kærleikann …, but, kærleikrinn er þolinmóðr, kærleikrinn vandlætir eigi, … vonin, trúin, kærleikrinn, en kærleikrinn er mestr af þessum, 1 Cor. xiii, Vídal., Pass. passim; kjötligr k., carnal love, Stj. 131. -
125 LAG
* * *n.1) stratum, layer;2) due place, right position;leggja stýri í lag, to ship the rudder;ganga ór lagi, to go wrong;fóru nú brýnn hans í lag, his brows became smooth and straight;koma lagi á e-t, to put to rights, get a thing into order;komast vel í lag, to fall into good order;3) companionship, fellowship;leggja (binda) saman lag sitt, to enter into fellowship;4) living together (hann réðst til lags við Beru);5) cohabitation;eiga lag við konu, to cohabit;6) market price, tax;leggja lag á varning manna, to set or regulate the market price;7) thrust, stab (with a knife, sword, or spear);8) air, tune;9) adverbial phrases:í tvennu lagi, in two parts, double;í öllu lagi, in every respect, quite;í sumu (mörgu) lagi, in same (many) respects;with compar. or superl., denoting degree;í meira lagi, considerably, rather;í fyrra lagi, rather early, among the earliest;í verra lagi, among the worst;í hljóðara lagi, rather silent;í nærra lagi, rather close;þann dag svaf Unnr í lengra lagi, U. slept that day longer than she was wont;Helias var í fyrsta lagi spámanna, H. was one of the first of prophets;í elzta lagi sona hans, among the oldest of his sons;minnsta lag, the least share.* * *n. [leggja], a stratum, layer; vóru þá Varbelgir at taka af þau lög sem eptir vóru brúarinnar, Fms. ix. 512: freq. in mod. usage, e. g. lag í vegg, a layer or course of masonry.II. metaph. shape, Lat. forma:1. a laying in order, due place, right position; leggja stýri í lag, to ship the rudder in its place, hook it on, Fms. vii. 47; leggja stýri ór lagi, to unship the rudder, Al. 67; ganga ór lagi, to be displaced, get wrong, Fms. viii. 291; fóru nú brýnn hans í lag, his brows became smooth and straight, of a man frowning, Eg. 306; koma lagi á e-t, to make a thing right, get a thing into order, Fms. xi. 28; hann kvaðsk eigi lagi mundu á koma fyrir næstu vetrnætr, 67; fylkingar hans komask vel í lag, his ranks fell into good order, Al. 142; brugðit er nú lagi ór því sem vant er, i. e. matters go wrong, not as they were wont to go, Grett. 183 new Ed.; nærri lagi, pretty well.2. companionship, fellowship, in an enterprise of peace or war; leggja saman lag sitt, to enter into fellowship, Orkn. 88; þeir áttu mikit lag við Þveræinga, Lv. 73; bundu þeir jarl lag sitt saman, Fms. i. 20; kom til lags við Sigurð jarl sá maðr er hét Rauðr, 194; þá réðsk til lags með honum Einarr þambarskelfir, v. 4; taka e-n til lags ok félagsskapar, x. 202; hann fór til lags með Sörkvi Karli ok herjaði, Nj. 183: of living together, hann réðsk til lags við Beru, Gullþ. 13; fé-lag, q. v.: cohabitation, eiga lag við konu, to cohabit, Karl. 47, Þiðr. 247, Ver. 27, H. E. i. 247, Fms. vi. 122; taka konu til lags, Bs. i. 852; fylgja e-m at lagi (i. e. not in wedlock), Sturl. i. 94, 97; fá lag konu, Þiðr. 299.3. market price, tax, as e. g. in Icel. the godi of a district had to ‘lay,’ i. e. set or regulate the market price, Hænsaþ. S. ch. 2; gjalda allt at því lagi sem þar gengr, Grág. i. 213; leggja lag á mjöl, ii. 404; leggja lag á varning manna, Ísl. ii. 126; sagði þann vanda at hann legði lag á varning manna, id.; hundraðs-lag, B. K. 53; fjár-lag, tax, Grág. i. 500.4. a thrust, stab, Nj. 97, 253, Eg. 231, 379, Orkn. 450, Fms. ii. 94, and passim; see leggja.5. regular time; árar-lag (q. v.), a boating term, time, stroke; hafðu lagið, keep time! hafa seint, fljótt lagið, kunna ekki árarlagið: so in the saying, allt vill lagið hafa, all things require time and tact, or require to be done in a due manner; ó-lag, disorder; það er allt í ólagi, það er ólag á því:—naut., lag is the lull between the breakers, the nick of time for landing; but ólag, the wrong time, when the breakers are dashing against the shore; one of these waves is called dauða-lag, see the interesting passage in Ísl. Þjóðs. i. 660.6. [Engl. lay], an air, tune; hétu þeir er bundnir vóru á hinn heilaga Thorlák biskup, at þeir skyldi lausir verða, lögum nokkrum (söngum, v. l.), Sturl. ii. 33: freq. in mod. usage, esp. of hymns, hymna-lag, a hymn-tune, of the Ambrosian hymns; sálma-lag, a psalm-tune; vísna-lag, a song-tune; rímna-lag, a ballad-air: also used of metres, in old metric, Haðar-lag, Edda (Ht.) 140; Togdrápu-lag, 137; tog-lag, 138; Fornyrða-lag, 142; Bálkar-lag, id.; Galdra-lag, 143; Flagða-lag, 245; it is possible that songs composed in these metres were a kind of ‘airs’ accompanied by singing.II. adverb. in layers; í tvennu lagi, in two layers, double, Fms. i. 156; í öllu lagi, in every respect, in everything, quite, Band. 6 new Ed.; í mörgu lagi, in many respects, Fms. vi. 133, Fs. 123; í sumu lagi, in some respects, Fms. vi. 207.2. with compar. or superl., denoting degree; í meira lagi, considerably, rather, Þiðr. 80; í fyrra lagi, rather early, among the earlier, Ísl. ii. 126; minnsta lag, the least share, Sturl. iii. 238; í verra lagi, among the worst, Hrafn. 9; í hljóðara lagi, rather silent, Sks. 370; í fastara lagi, Str. 9; í lengra lagi, þann dag svaf Unnr í lengra lagi, U. slept that day longer than she was wont, Ld. 14; í lægra lagi, Stj. 107; í hærra lagi, í fremra, síðara lagi, passim; í mesta lagi, very greatly; sá er í mesta lagi strauma þeirra er á Breiðafirði eru, Ld. 56, Stj. 156; í heldra lagi, Fms. ii. 72, Al. 92; Helias var í fyrsta lagi spámanna, H. was one of the first of prophets, Ver. 29; í elzta lagi sona hans, among the oldest of his sons, Fagrsk. 12; í nærra lagi, rather close, Konr. 3; í flesta lagi, very numerous, Gísl. 26:—sér í lagi, laid by itself, apart, D. N. ii. 93; meðallagi (q. v.), average.COMPDS: lagskona, lagsmaðr.B. Lög, only in plur., [prop. what is ‘laid,’ cp. Germ. gesetz, Gr. θεσμός; the Engl. law seems to be a Scandin. word, for Germ. and Saxon use other words; Dan. lov; Swed. lag]:—law; proverbs, með lögum skal land byggja en með ólögum eyða, Nj. 106; svo eru lög sem hafa tog, Kveldv. i. 45: various law phrases, segja lög, to say the law, tell what is law, esp. technically used of the law-speaker who had to read the law in public, and who, in cases of dispute, had to say what was the law; svá er mælt at sá maðr skal vera nokkorr ávallt á landi óru er skyldr sé til þess at segja lög mönnum, ok heitir sá lögsögu-maðr, Grág. i. 1; biskup skal lög segja en eigi leikmenn, Bs. i. 720; hlýðir þat hvergi at hafa eigi lög í landi, Nj. 149; sem ek veit sannast ok réttast ok helzt at lögum, in the oath formula, 232; leiða í lög, to introduce a law; eptir þat leiddi Skapti Þóroddsson í lög fimmtardóm ok allt þat er upp var talit, 151; þú hefir þó mest at gört, segir Gestr, þótt öðrum verði auðit í lög at leiða, 163; taka e-t í lög, id., Bs. i. 158; leggja lög á e-t, id.; dæma e-m lög, Eg. ch. 57; mæla lög, Fms. vii. 142; ræna e-n lögum, Ld. 102; bjóða, festa lög fyrir sik, N. G. L. passim; setja lög, Fms. xi. 75, Fb. ii. 48; halda vel log sín, 76.II. law community, communion, as also a law-district; þyki mér sem málum várum sé komit í únýtt efni, ef eigi hafa ein lög allir, en ef sundr-skipt er lögunum þá mun sundr-skipt friðinum, Nj. 164; í hverri þessi deild landsins er sitt lögþing ok sín lög, yfir hverjum lögum er lögmaðr, Ó. H. 65; þrælar mínir eru ekki í lögum eðr landsrétt við aðra menn, id.; kaupeyri mun ek fá þér svá mikinn at þú megir ganga í hraustra manna lög, Ld. 254; þóat menn vildi þangat ráðask er eigi vóru í þessum lögum, Fms. xi. 76; sögðusk hvárir ór lögum við aðra, Nj. 164; leiða e-n í lög, to introduce a person as a lawful citizen, naturalise, Grág. i. 357; eru þeir nú leiddir í lög með þeim Jómsvíkingum, Fms. xi. 80; lendum mönnum ok sýslumönnum í hverjum lögum ( law community) sem þeir sjá at bezt ber ok hæfir, Gþl. 56; innan laga várra, N. G. L. i. 7; ef maðr kemr ór lögum várum í fylki annat með bú sitt, 98; en þat görðisk þar, at annarr maðr at öðrum nefndi sér vátta ok sögðusk hvárir ór lögum við aðra enir Kristnu menn ok enir heiðnu, Bs. i. 22: in a geographical sense, almost as a local name, Gulaþings-lög, Eiðsævis-lög, Þrænda-lög, passim:—in nicknames of great lawyers, Laga-Eiðr, Bárð. new Ed.; Laga-Ulfljótr, Þórð. (1860) 94.COMPDS: lagaafbrigði, lagabeiðsla, lagaboð, lagaboðorð, lagabók, lagabrjótr, lagabrot, Lagabætir, lagadeilur, lagadómr, lagaeiðr, lagaflækjur, lagafrestr, lagafrétt, lagagipt, lagagrein, lagagæzla, lagahald, lagahellur, lagahlýðni, lagakaup, lagakefli, lagakvánfang, lagalauss, lagaleiga, lagalyriti, lagalöstr, lagamaðr, lagamál, lagaorð, lagapróf, lagarefsing, lagarétting, lagaréttr, lagaripting, lagasetning, lagaskilnaðr, lagaskilorð, lagaskipan, lagaskipti, lagasnápr, lagasókn, lagastefna, lagatak, Lagatíð, lagaundanfærsla, lagaúrskurðr, lagavápn, lagavegr. -
126 LÁG
* * *n.1) stratum, layer;2) due place, right position;leggja stýri í lag, to ship the rudder;ganga ór lagi, to go wrong;fóru nú brýnn hans í lag, his brows became smooth and straight;koma lagi á e-t, to put to rights, get a thing into order;komast vel í lag, to fall into good order;3) companionship, fellowship;leggja (binda) saman lag sitt, to enter into fellowship;4) living together (hann réðst til lags við Beru);5) cohabitation;eiga lag við konu, to cohabit;6) market price, tax;leggja lag á varning manna, to set or regulate the market price;7) thrust, stab (with a knife, sword, or spear);8) air, tune;9) adverbial phrases:í tvennu lagi, in two parts, double;í öllu lagi, in every respect, quite;í sumu (mörgu) lagi, in same (many) respects;with compar. or superl., denoting degree;í meira lagi, considerably, rather;í fyrra lagi, rather early, among the earliest;í verra lagi, among the worst;í hljóðara lagi, rather silent;í nærra lagi, rather close;þann dag svaf Unnr í lengra lagi, U. slept that day longer than she was wont;Helias var í fyrsta lagi spámanna, H. was one of the first of prophets;í elzta lagi sona hans, among the oldest of his sons;minnsta lag, the least share.* * *f., ĺg in Edda 68, 85; [Swed. låga; Ivar Aasen log; Engl. log]:—a felled tree, log; ĺg heitir ok tré þat er fellr í skógi, Edda 85; ĺg, þat er tré, 68; vóru þar fen stór ok höggnar á lágir, Eg. 577; sátu þeir allir samt á einni lág, Fms. i. 179, xi. 64, 332; þá spurði Hávarðr, hverr fell af láginni? Hkr. i. 241; ok því næst koma þeir at lág nokkurri er liggr um þvera götuna, Fb. iii. 376: the word is now obsolete in Icel. or is only used in the sense ofII. pl. lágar, a deep, hollow place; lág and laut are synonymous: the phrase, láta e-ð liggja í láginni, to let a thing lie in the hole, i. e. hide, conceal it. -
127 LEGGR
(-jar, -ir), m.1) hollow bone (of arms and legs);2) leg; komast á legg, to grow up (þá vóru synir hans vel á legg komnir);3) stem of a plant;5) shaft of a spear.* * *m. [Engl. leg], gen. leggjar, pl. leggir, gen. leggja:—a leg, hollow-bone, of arms and feet, Edda 110, Magn. 532, Stj. 458, Fms. iv. 110, vii. 102; lær-leggr, fót-leggr, of the legs; hand-leggr, arm-leggr (q. v.), of the arms; hann tekr svá við knútunni, þar fylgdi leggrinn með, Fas. i. 67: allit., leggr ok liðr, leg and joint; lið kalla menn þat er leggir mætask, Edda 110: phrases, komask á legg, or rísa á legg, to get on one’s legs, grow up from infancy, grow strong, Eg. 171, Fms. xi. 186, Glúm. 344, Bjarn. 4, Grett. 22 new Ed., Hkr. i. 106.II. metaph. the stem, trunk of a tree, Fas. i. 119, Hkr. i. 71: the stock of an anchor, Orkn. 362: the shaft of a spear, Slurl. i. 63; of a column, Al. 116: of lineage, ætt-leggr, frænd-leggr, lineage.III. a pr. name, Sturl.COMPDS: leggjaband, leggjabrot, leggjaknúta. -
128 LÍKR
a.1) like, resembling (fríðr sýnum ok mjök l. föður sínum); Kári er øngum manni l., K. has no match; líkt ok ekki, like nothing (Steinólfi þótti þat líkt ok ekki); at líku, all the same, nevertheless;2) likely, probable (þat er ok líkast, at);3) likely, promising, fit (lituðust þeir um, hvar líkast væri út at komast).* * *adj. alike; see glíkr.
Страницы
См. также в других словарях:
Komast Cup — The Komast cup (also Comast cup) is a cup shape at the beginning of the development of Attic drinking cups. Komast cup by the Falmouth Painter, circa 560 BC, Louvre. Drinking cups were introduced to Greece from Levantine predecessors. Komast cups … Wikipedia
Komast — Als Komos wird ein ausgelassener, ritualisierter Umzug mit Musikbegleitung in der griechischen Antike bezeichnet. Musikalische Begleitinstrumente waren Kithara und/oder vor allem der Aulos. Frühe Erwähnungen des Begriffes beschreiben einen Ritus… … Deutsch Wikipedia
komast — noun A drunken reveller, especially as depicted in ancient Greek art … Wiktionary
Comast Group — The Comast Group (also Komast Group) was a group of Attic vase painters in the black figure style. The works of ist members are dated to between 585 and 570/560 BC. The artists of the Komast Group are seen as the successors of the Gorgon Painter … Wikipedia
Hýdria — Hydria des Kadmos Malers aus Vulci, Ende des 5. Jahrhunderts v. Chr., Antikensammlung Berlin (Altes Museum) Als Hydria (Hýdria, auch Kalpis, lat. Urna) bezeichnet man eine Art Wasserkrug der alten Griechen, der auch gelegentlich für die… … Deutsch Wikipedia
Kalpis — Hydria des Kadmos Malers aus Vulci, Ende des 5. Jahrhunderts v. Chr., Antikensammlung Berlin (Altes Museum) Als Hydria (Hýdria, auch Kalpis, lat. Urna) bezeichnet man eine Art Wasserkrug der alten Griechen, der auch gelegentlich für die… … Deutsch Wikipedia
Oxford Palmette Class — The Oxford Palmette Class is the name given both to a class of ancient Attic ’kylikes’’ and to the group of vase painters that made them. The Oxford Palmette Class was the last group of artists, or of vases, to precede the Komast cups and Siana… … Wikipedia
Doppeldecker-Schale — Doppeldecker Sianaschale Paris, Louvre F 67 Als Sianaschalen wird eine Gattung von attischen Schalen bezeichnet, die im schwarzfigurigen Stil bemalt wurden. Benannt wurden sie nach einem ihrer Fundorte, der Nekropole der antiken Stadt Siana auf… … Deutsch Wikipedia
Knickfries-Schale — Doppeldecker Sianaschale Paris, Louvre F 67 Als Sianaschalen wird eine Gattung von attischen Schalen bezeichnet, die im schwarzfigurigen Stil bemalt wurden. Benannt wurden sie nach einem ihrer Fundorte, der Nekropole der antiken Stadt Siana auf… … Deutsch Wikipedia
Siana-Schale — Doppeldecker Sianaschale Paris, Louvre F 67 Als Sianaschalen wird eine Gattung von attischen Schalen bezeichnet, die im schwarzfigurigen Stil bemalt wurden. Benannt wurden sie nach einem ihrer Fundorte, der Nekropole der antiken Stadt Siana auf… … Deutsch Wikipedia
Сианские чаши — Аттическая сианская чаша с типичным широким вогнутым верхним краем и росписью как на внешней, так и на внутренней поверхности вазы. Внешняя роспись выполнена в технике «перекрывания». вазописец C, Музей археологии Средиземноморья, Марсель … Википедия
