Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

inventio

  • 1 inventio

    inventĭo, ōnis, f. [id.], an inventing, invention (class.).
    I.
    In gen.:

    illa vis quae investigat occulta, quae inventio atque excogitatio dicitur,

    Cic. Tusc. 1, 25, 61; 1, 26, 65; Plin. Pan. 72.—
    II.
    Rhet., the faculty of invention:

    inventio est excogitatio rerum verarum aut verisimilium, quae causam probabilem reddant,

    Auct. Her. 1, 2; cf.:

    partes eae (rhetoricae artis)... inventio, dispositio, etc.,

    Cic. Inv. 1, 7, 9:

    rerum,

    Quint. 12, 10, 36.

    Lewis & Short latin dictionary > inventio

  • 2 inventiō

        inventiō ōnis, f    [BA-], the faculty of invention: illa vis quae investigat occulta, etc.—In rhet., invention: excogitatio rerum, etc.
    * * *
    invention/discovery (action/thing); action of devising/planning; plan/stratagem

    Latin-English dictionary > inventiō

  • 3 excogitatio

    excōgĭtātĭo, ōnis, f. [excogito], a thinking out, a contriving, devising, inventing (syn. inventio):

    quid? illa vis quae tandem est, quae investigat occulta, quae inventio atque excogitatio dicitur?

    Cic. Tusc. 1, 25, 61: excogitationem non habent difficilem, may be thought out without difficulty, [p. 679] id. de Or. 2, 27, 120:

    hominum malae artis,

    Vulg. Sap. 15, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > excogitatio

  • 4 Kross-messa

    u, f. Cross-mass, twice in a year, once in the spring (Krossmessa á vár), the 3rd of May ( Inventio Crucis), and once in autumn, the 14th of September ( Elevatio Crucis), K. Á. 188, Rb. 372, Fms. ix. 374.

    Íslensk-ensk orðabók > Kross-messa

  • 5 consumo

    con-sūmo, sumpsi, sumptum, 3 ( perf. sync. consumpsti, Prop. 1, 3, 37; inf. consumpse, Lucr. 1, 234), v. a., to take wholly or completely, i. e.,
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (post-Aug. and rare):

    vasti surgunt immensis torquibus orbes, tergaque consumunt pelagus,

    take up, completely cover, Manil. 5, 584:

    tela omnia solus pectore consumo,

    Sil. 5, 640; cf.:

    clipeo tela,

    id. 10, 129:

    jugulo ensem,

    Stat. Th. 10, 813:

    ferrum pectore,

    id. ib. 12, 745; cf. id. Achill. 2, 205; Dig. 26, 7, 54.—
    B.
    In partic., of food, to eat, consume, devour (class.):

    agri multa efferunt quae vel statim consumantur vel mandentur condita vetustati,

    Cic. N. D. 2, 60, 151:

    frumenta,

    Caes. B. G. 6, 43; cf. id. ib. 7, 17;

    7, 77: fruges,

    Hor. Ep. 1, 2, 27:

    vitiatum (aprum),

    id. S. 2, 2, 92:

    angues,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    draconem,

    Suet. Tib. 72:

    mensas accisis dapibus,

    Verg. A. 7, 125 al. —
    II.
    Transf.
    1.
    In gen., to consume, devour, waste, squander, annihilate, destroy, bring to naught, kill.
    a.
    Of inanimate things:

    faciat quod lubet: Sumat, consumat, perdat,

    Ter. Heaut. 3, 1, 56; cf. Sall. C. 12, 2:

    patrimonium per luxuriam,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    bona paterna,

    Quint. 3, 11, 13; 3, 11, 16:

    omnem materiam,

    Ov. M. 8, 876: omne id aurum in ludos, Liv. 39, 5, 9; Val. Max. 3, 1, 1 fin.; cf. 2. b infra:

    omnes fortunas sociorum,

    Caes. B. G. 1, 11; cf.:

    omnes opes et spes privatas meas,

    Sall. H. Fragm. 2, 96, 2 Dietsch:

    omnia flammā,

    Caes. B. C. 2, 14; cf.:

    aedes incendio,

    Liv. 25, 7, 6:

    domum incendio,

    Suet. Calig. 59:

    consumpturis viscera mea flammis,

    Quint. 6, prooem. §

    3: viscera fero morsu,

    Ov. M. 4, 113:

    anulum usu,

    id. P. 4, 10, 5; cf.:

    ferrum rubigine,

    to eat, consume, Curt. 7, 8, 15.—Of time, to spend, pass:

    horas multas saepe suavissimo sermone,

    Cic. Fam. 11, 27, 5:

    dicendo tempus,

    id. Verr. 2, 2, 39, § 96:

    diem altercatione,

    id. Fam. 1, 2, 1; id. Univ. 1 fin.; id. Fam. 7, 1, 1:

    annua tempora,

    Lucr. 5, 618:

    consumitur vigiliis reliqua pars noctis,

    Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 2, 23:

    magnam partem diei,

    id. B. G. 5, 9 fin.:

    omne tempus,

    Liv. 29, 33, 9; 24, 14, 10:

    dies decem in his rebus,

    Caes. B. G. 5, 11:

    in eo studio aetatem,

    Cic. Off. 1, 1, 2:

    tota nox in exinaniendā nave consumitur,

    id. Verr. 2, 5, 25, § 64; Caes. B. C. 2, 23, 1:

    multos dies per dubitationem,

    Sall. J. 62, 9; cf. Tac. H. 4, 43 fin.:

    omne tempus circa Medeam,

    id. Or. 3:

    continuum biduum epulando potandoque,

    Suet. Tib. 42: precando Tempora cum blandis verbis, to waste or lose time and words in supplications, Ov. M. 2, 575:

    multis diebus et laboribus consumptis,

    Sall. J. 93, 1:

    ubi longa meae consumpsti tempora noctis?

    Prop. 1, 3, 37.—Of strength, feeling, voice, etc.:

    in quo tanta commoveri actio non posset, si esset consumpta superiore motu et exhausta,

    Cic. de Or. 3, 26, 103:

    adfectus,

    Quint. 2, 13, 13; 4, 2, 120:

    spiritus,

    id. 11, 3, 53:

    vocem instans metus,

    Tac. H. 1, 42:

    ignominiam,

    id. ib. 3, 24:

    gratiam rei nimiā captatione,

    Quint. 8, 6, 51:

    vires ipsā subtilitate,

    id. 12, 2, 13:

    bona ingenii,

    id. 12, 5, 2; 3, 11, 23; cf. Sall. J. 25, 11.— Poet.: cum mare, cum terras consumpserit, aëra tentet, i. e.- seek a refuge therein in vain, Ov. H. 6, 161.—
    b.
    Of living beings.
    (α).
    To destroy, kill:

    si me vis aliqua morbi aut natura ipsa consumpsisset,

    Cic. Planc. 37, 90; cf.:

    quos fortuna belli consumpserat,

    Sall. H. 1, 41, 5 Dietsch:

    tantum exercitum fame,

    Caes. B. G. 7, 20 fin.; so,

    siti,

    Hirt. B. G. 8, 41 fin.:

    acie,

    Vell. 2, 52, 5:

    morte,

    Tib. 1, 3, 55:

    morbo,

    Nep. Reg. 2, 1:

    senio et maerore,

    Liv. 40, 54, 1 al. —Facete:

    garrulus hunc consumet,

    Hor. S. 1, 9, 33.—
    (β).
    Rarely, to waste, weaken, enervate:

    inediā et purgationibus et vi ipsius morbi consumptus es,

    Cic. Fam. 16, 10, 1; cf. Ov. M. 9, 663;

    and consumpta membra senectā,

    id. ib. 14, 148.—
    2.
    In partic.
    a.
    To divide, make an exhaustive division of (very rare):

    inventio in sex partis consumitur,

    Auct. Her. 1, 3, 4.—
    b.
    Aliquid in aliquā re, rar. in aliquid or absol. (in Cic. only with in and abl.; cf. Madv. ad Cic. Fin. 5, 19, 53), to bestow upon something, to use, employ, spend upon or about something.
    (α).
    In aliquā re:

    pecuniam in agrorum emptionibus,

    to lay out, invest, Cic. Agr. 1, 5, 14:

    aurum in monumento,

    id. ib. 1, 4, 12; Nep. Timoth. 1, 2:

    studium in virorum fortium factis memoriae prodendis,

    Cic. Fam. 6, 12, 5; cf.:

    in armis plurimum studii,

    Nep. Epam. 2, 5:

    tantum laboris in rebus falsis,

    Quint. 12, 11, 15:

    curam in re unā,

    Hor. S. 2, 4, 48:

    ingenium in musicis,

    Cic. Fin. 5, 19, 50; cf. id. Phil. 5, 18, 49; id. Sest. 13, 31; Quint. 1, 2, 11.—
    (β).
    In aliquid (cf. the Gr. analiskein eis ti):

    tota in dulces consument ubera natos,

    Verg. G. 3, 178; Prop. 4 (5), 6, 55:

    umorem in arbusta,

    Sen. Q. N. 3, 11, 3:

    bona paterna in opera publica,

    Quint. 3, 11, 13:

    pecuniam in monumentum,

    Dig. 35, 1, 40 fin.
    (γ).
    Absol.:

    si quid consili Habet, ut consumat nunc, quom nil obsint doli,

    use up, exhaust, Ter. And. 1, 1, 133.

    Lewis & Short latin dictionary > consumo

  • 6 facilitas

    făcĭlĭtas, ātis, f. [facilis], easiness, ease, facility in doing any thing.
    I.
    In gen. (mostly post-Aug.):

    haec in bonis rebus, quod alii ad alia bona sunt aptiores, facilitas nominetur, in malis proclivitas,

    inclination, disposition, Cic. Tusc. 4, 12, 28; cf.:

    aetatis illius (i. e. puerilis) facilitas,

    capability, Quint. 1, 12, 11:

    audendi facilitas,

    id. 12, 6, 7:

    pariendi,

    Plin. 21, 24, 95, § 167:

    oris,

    i. e. easy enunciation, Quint. 10, 7, 26:

    corporis,

    a tendency to blush, Sen. Ep. 11:

    soli,

    facility in working, Plin. 18, 19, 49, § 178:

    picea tonsili facilitate,

    id. 16, 10, 18, § 40:

    (smaragdi) ad crassitudinem sui facilitate translucida,

    i. e. facility in transmitting the rays of light, id. 37, 5, 16, § 63.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of speech, facility or fluency of expression (post-Aug.):

    Fabianus disputabat expedite magis quam concitate, ut possis dicere, facilitatem esse illam, non celeritatem,

    Sen. Ep. 40:

    quae in oratore maxima sunt, ingenium, inventio, vis, facilitas,

    Quint. 10, 2, 12; 10, 5, 1; 10, 7, 20; 11, 1, 42; Suet. Gramm. 23 al.; cf. Quint. 10, cap. 7.—
    B.
    (Acc. to facilis, II. A.) Of character.
    1.
    In a good sense, willingness, readiness, good-nature, courteousness, affability (freq. in Cic.;

    syn.: lenitas, humanitas): male docet te mea facilitas multa,

    Ter. Heaut. 4, 1, 35:

    si illius comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris,

    Cic. Mur. 31, 66; cf. id. Lael. 18, 66:

    pro tua facilitate et humanitate,

    id. Fam. 13, 24, 2:

    facilitas in audiendo,

    id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 21; cf.:

    facilitas et lenitudo animi,

    id. Off. 1, 25, 88 Orell. N. cr.:

    facilitas indulgentiaque,

    Suet. Caes. 72:

    facilitate par infimis esse,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    sermonis,

    id. Att. 12, 40, 2:

    magis id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    actio facilitatem significans,

    id. ib. 2, 43, 184.—
    2.
    In a bad sense, levity, heedlessness, Suet. Claud. 29; cf.:

    fornicationis,

    Vulg. Jerem. 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > facilitas

  • 7 indagatio

    indāgātĭo, ōnis, f. [id.], a searching into, investigation (class. but rare):

    initiorum,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    atque inventio veri,

    id. Off. 1, 5, 15:

    rarioris verbi,

    Gell. 18, 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > indagatio

  • 8 inexploratus

    ĭn-explōrātus, a, um, adj., unexplored, not examined, unknown (not in Cic. or Cæs.):

    vada,

    Liv. 26, 48, 4; 39, 51, 6; 43, 4, 6:

    inventio mihi,

    Plin. 35, 6, 25, § 43.— Advv.
    A.
    ĭn-explōrātē, without examining beforehand:

    non temere, nec inexplorate,

    Gell. 5, 19, 5.—
    B.
    ĭn-explō-rātō, without previous examination (a favorite word of Livy):

    ibi inexplorato profectus, in insidias praecipitatus,

    Liv. 21, 25, 9; 6, 30, 4; 22, 4, 4; 27, 26, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > inexploratus

  • 9 inventiuncula

    inventĭuncŭla, ae, f. dim. [inventio], a trifling invention (post-Aug.):

    minimis inventiunculis gaudere,

    Quint. 8, 5, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > inventiuncula

  • 10 inventus

    1.
    inventus, a, um, Part., from invenio.
    2.
    inventus, ūs, m., only in abl. sing. [invenio], an invention (for inventio), Plin. 17, 21, 35, § 162.

    Lewis & Short latin dictionary > inventus

  • 11 quaestio

    quaestĭo, ōnis, f. [quaero], a seeking.
    I.
    In gen. (Plautin.):

    cave, fuas mi in quaestione,

    lest you suffer yourself to be to seek, lest I have to look after you, Plaut. Pers. 1, 1, 52:

    tibi ne in quaestione essemus,

    id. Capt. 2, 2, 3; id. Ps. 2, 2, 68.—
    II.
    In partic., an inquiry, investigation, a questioning, question, subject of inquiry:

    quaestio est appetitio cognitionis, quaestionisque finis inventio,

    Cic. Ac. 2, 8, 26; 2, 36, 115:

    quae veri simillima (sententia sit), magna quaestio est,

    id. Tusc. 1, 11, 23; id. Fin. 2, 11, 34:

    rem in disceptationem quaestionemque vocare,

    to investigate, id. de Or. 3, 32, 129:

    res in quaestione versatur,

    is under investigation, id. Clu. 58, 159:

    de moribus ultima fiet quaestio,

    Juv. 3, 141:

    res in quaestionem venit,

    comes under investigation, Quint. 5, 14, 16:

    modo aliquam quaestionem poëticam ei proponeret,

    Nep. Att. 20, 2; cf. Cic. Att. 7, 19 fin.; Sen. Ben. 5, 8, 6; id. Ep. 48, 1; Suet. Tib. 56:

    quaestionem instituere,

    to institute an investigation, Quint. 7, 1, 6:

    quaestionem solvere,

    Sen. Ep. 48, 11; Quint. 5, 10, 26.—
    2.
    A public judicial investigation, examination by torture, a criminal inquiry, inquisition; the crime is usu. constr. with de:

    cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset,

    instituted a trial for assassination, Cic. Fin. 2, 16, 54:

    verberibus ac tormentis quaestionem habuit pecuniae publicae,

    id. Phil. 11, 2, 5:

    quaestionem mortis paternae de servis paternis habere,

    id. Rosc. Am. 28, 78:

    quaestionem fugitare,

    id. ib. 28, 78:

    servos in quaestionem polliceri,

    id. ib. 28, 77:

    quaestionem ferre in aliquem,

    to appoint, institute, make a motion for, id. de Or. 1, 53, 227:

    habere ex aliquo,

    Liv. 33, 28:

    facere alicui,

    against any one, Dig. 34, 3, 20:

    quaestionem de furto constituere,

    Cic. Clu. 64, 181:

    quaestionem instituere de morte alicujus,

    id. ib. 64, 181:

    quaestionem de morte viri habere,

    id. ib. 65, 182;

    63, 176: quaestionem habere de servis in caput filii,

    id. ib. 63, 176:

    ad quaestionem abripi,

    to examination by torture, id. ib. 33, 89:

    alicui servum in quaestionem ferre,

    id. ib. 64, 181:

    postulare servum in quaestionem,

    id. ib. 64, 181:

    quaestiones severius exercere,

    Liv. 9, 34:

    quaestioni praeesse,

    to conduct a trial as judge, Cic. Rosc. Am. 4, 11: quaestiones perpetuae, the inquisitions concerning certain crimes (repetundarum, majestatis, de falso, de sicariis, de injuriis, etc.), conducted annually, after 605 A. U. C., by a standing commission, and presided over by the prætor, Cic. Brut. 27, 106:

    judex quaestionis,

    the director of the criminal court under the presidency of the prætor, id. Clu. 54, 148; 33, 89; id. Brut. 76, 264:

    quaestiones extraordinariae,

    trials out of the common course, held under a special commission, Liv. 39, 14; so,

    quaestio nova,

    Cic. Mil. 5, 13:

    A QVAESTIONIBVS,

    an attendant in examinations, a torturer, inquisitor, Inscr. Grut. 545, 6; 560, 1. —
    B.
    Transf.
    1.
    The court, the judges:

    dimittere eo tempore quaestionem,

    Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74:

    totam quaestionem a severitate ad clementiam transtulit,

    Val. Max. 8, 1, 6.—
    2.
    The subject of investigation, the matter, case, question:

    perdifficilis et perobscura quaestio est de naturā deorum,

    Cic. N. D. 1, 1, 1:

    dividere totam de dis immortalibus quaestionem in partis quattuor,

    id. ib. 2, 1, 3:

    quaestio proposita,

    Quint. 9, 2, 39.—
    b.
    In partic., in rhet.
    (α).
    The rhetorical subject of debate: quaestionum duo sunt genera: alterum infinitum, alterum definitum. Definitum est, quod hupothesin Graeci, nos causam: infinitum, quod thesin illi appellant, nos propositum possumus nominare, Cic. Top. 21, 79. —
    (β).
    The main point in a disputed matter, the issue in a cause: quaestio est quae ex conflictione causarum gignitur controversia, hoc modo: Non jure fecisti: jure feci. Causarum autem haec est conflictio, in quā constitutio constat;

    ex eā igitur nascitur controversia, quam quaestionem dicimus, hoc modo: jurene fecerit,

    Cic. Inv. 1, 13, 18; cf. id. ib. 1, 6, 8.—
    (γ).
    A question, a disputed point, quaestio est, it is doubtful, may be disputed:

    sapientia efficit sapientis sola per se: beatos efficiat necne sola per se quaestio est,

    Cic. Top. 15, 60; id. Tusc. 4, 13, 29; id. Inv. 2, 20, 60:

    quaestio est, an, etc.,

    Quint. 7, 3, 22; cf.:

    nulla quaestio est,

    Aug. Retract. 1, 19, 6; cf.

    also: in quaestione est,

    Plin. 11, 17, 18, § 57; 10, 22, 27, § 52:

    quaestionis est immensae,

    id. 7, 28, 29, § 101; 28, 2, 3, § 10.

    Lewis & Short latin dictionary > quaestio

См. также в других словарях:

  • Inventio — is the system or method used for the discovery of arguments in Western rhetoric and comes from the Latin word, meaning invention or discovery . Inventio is the central, indispensable canon of rhetoric, and traditionally means a systematic search… …   Wikipedia

  • Inventio — steht für: das erste Produktionsstadium einer Rede siehe Rhetorik Inventio crucis, Fest der Kreuzauffindung, 3. Mai Inventio Stephani, Fest der Auffindung der Gebeine des Hl. Stephanus in Jerusalem, 3. August Dies …   Deutsch Wikipedia

  • Inventio — puede referirse a: Una fase del discurso (véase retórica) Descubrimiento o invención, especialmente el de una reliquia sagrada en el cristianismo. Esta página de desambiguación cataloga artículos relacionados con el mismo título. Si llegaste aquí …   Wikipedia Español

  • inventio — index contrivance Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Inventio — (del latín invenire , encontrar el tema del que se va a hablar , una de la reglas de la retórica) es un término empleado tradicionalmente por los escritores para referirse a la leyenda o al relato de asuntos que llegan a trascender, en el mismo… …   Enciclopedia Universal

  • inventio — in·ven·tio s.f.inv., lat. TS ret. → invenzione {{line}} {{/line}} ETIMO: lat. inventio …   Dizionario italiano

  • inventio —    (s.f.) Dal latino invenire trovare, inventare . Rientra tra le cin­que importanti attività della retorica insieme alla dispositio, all elocutio, alla memoria e all actio (anche pronuntiatio). L invenzione riguarda il reperimento di argomenti e …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • Inventio Fortunata — (also Inventio Fortunate , Inventio Fortunat or Inventio Fortunatae ), Fortunate, or fortune making, discovery , is a lost book, probably dating from the 14th century, containing a description of the North Pole as a magnetic island surrounded by… …   Wikipedia

  • Inventio Fortunate — (également Inventio Fortunata, Inventio Fortunat ou Inventio Fortunatae), Fortunate, ou de la fortune de décision, de la découverte , est un livre perdu, datant probablement du XIVe siècle, contenant une description du pôle Nord magnétique.… …   Wikipédia en Français

  • INVENTIO S. Crucis — Festum Eccl. Rom, quod ad Nonas. Maii celebrari iussit Fabianus Papa, Can. Crucis Dom. de consecr. dist. 3. apud C. Marcr. in Hieral …   Hofmann J. Lexicon universale

  • inventio — /invensh(iy)ow/ In the civil law, finding; one of the modes of acquiring title to property by occupancy …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»