Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

impendēre

  • 1 impendere

    impendere v. intr. (letter.) to hang*.

    Dizionario Italiano-Inglese > impendere

  • 2 impendere

    1) висеть над: quae arbor in aedes s. agrum illius impendet (1. 1 D. 43, 27). 2) оставить что нерешенным, сомнительным = in pendenti s. in suspenso esse (l. 11 § 10 D. 24. 1). 3) предстоять, угрожать (Paul. S. R. II. 23 § 1). 4) издерживать;

    impensa, impendium, издержка: impensae necessariae, utiles,voluptariae s. voluptuosae (1. 38. 39. D. 5, 3. 1. 1 seq. D. 25, 1. 1. 79 D. 50, 16. 1. 8 § 9 D. 5, 2. 1. 14 § 3. 4. 1. 37 pr. D. 11, 7. 1. 12 § 17 D. 18, 4. 1. 8 § 5 D. 31. 1. 112 § 2 D. 35, 1. 1. 26 § 3 D. 3, 5. 1. 47 D. 24, 1. 1. 5 § 1. D. 44, 7. 1. 46 D. 22, 1. 1. 7 § 16 D. 24, 3. 1. 55 § 1 D. 19, 2. 1. 41 § 1 D. 7, 1. 1. 20 pr. D. 38, 1. 1. 7 § 1 D. 43, 24. 1. 45 D. 7, 1. 1. 18 § 2 D. 13, 6. 1. 46 § 6 D. 3, 3. 1. 22 pr. § 4 D. 46, 8);

    retentio impensae, удержание вещи по поводу понесенных издержек (1. 31 § 2D. 24, 1).

    5) приписывать, высоко ценить: libertati a majoribus tantum impensum est, ut etc. (1. 10 C. 8, 47).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > impendere

  • 3 Vitam impendere vero

    см. Vérb(a) animí proférr(e) et vít(am) impéndere véro
    Отдать жизнь за правду.
    ...если не писал, то, по крайней мере, министрам и любимцам их истину с улыбкой говорил. Выходите, любезные либералы, на чистое поле, и сразимся! Тогда я и себя выведу на чистую воду, и она не возмутится. Vitam impendere vero, но по-своему. (А. И. Тургенев - П. А. Вяземскому, 7.V 1819.)
    Не случаен был выбранный Руссо девиз: "vitam impendere vero", не случайно было и заявление Толстого: "единственный мой герой, который всегда был, есть и будет прекрасен, - правда". (М. Н. Розанов, Руссо и Толстой.)
    Никогда личные побуждения не оскверняли моего желания приносить пользу людям; это желание вложило мне в руки перо, и почти всегда я писал вопреки собственным интересам. Vitam impendere vero - вот девиз, который я избрал, и чувствую себя достойным его. Читатель, я могу ошибиться сам, но не обманывать тебя по своей воле; бойся моих заблуждений, но не моих намерений. (Жан-Жак Руссо, О театре.)
    "Vitam impendere vero" - жизнь посвятить истине. Ювенал - Жан-Жак Руссо. Полезная ложь лучше бесполезной правды. Французская народная мудрость. (Лион Фейхтвангер, Мудрость чудака, или Смерть и преображение Жан-Жака Руссо.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vitam impendere vero

  • 4 Vérb(a) animí proférr(e) et vít(am) impéndere véro

    Высказать слова своей души и правде отдать жизнь.
    Ювенал, "Сатиры", IV, 88-92:
    Tórrentém, nec cívis erát, qui líbera pósset
    Vérb(a) animí proférr(e) et vít(am) impéndere véro.
    Sólstiti(a), hís armís illá quoque tútus in áula.
    Так что Крисп никогда и не правил против теченья:
    Был он совсем не из тех, кто бы мог в откровенной беседе
    Высказать душу, готовый за правду пожертвовать жизнью:
    Вот свои восемь десятков и дожил он тихо и мирно,
    Даже при этом дворе обеспечив себе безопасность.
    (Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)
    Отчего мне, которого издатели "Сына Отечества" без моего ведома впрягли в свой рыдван, не держаться их эпиграфа (verba animi proferre et vitam impendere vero): я эту часть, то есть исполнение этого стиха взял на себя. (П. А. Вяземский - А. И. Тургеневу, 21.I 1821.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vérb(a) animí proférr(e) et vít(am) impéndere véro

  • 5 Vitam impendere vero

    Latin Quotes (Latin to English) > Vitam impendere vero

  • 6 vítam impéndere vero

       consagrar su vida a la verdad
       ◘ Palabras de Juvenal ( Sátiras, IV, 91).

    Locuciones latinas > vítam impéndere vero

  • 7 impendeo

    impendere, -, - V
    overhang, hang over; threaten; be imminent, impend; (w/DAT)

    Latin-English dictionary > impendeo

  • 8 impendo

    impendere, impendi, impensus V
    expend, spend; devote (to)

    Latin-English dictionary > impendo

  • 9 Издерживать

    - impendere (pecuniam in aliquid, in aliqua re);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Издерживать

  • 10 Потратить

    - impendere (pecuniam in aliquid, in aliqua re);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Потратить

  • 11 Расходовать

    - impendere (pecuniam in aliquid, in aliqua re); sumere (laborem frustra); consumere; erogare; tollere (tempus);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Расходовать

  • 12 impendeo

    , -, -, impendere 2 (c. dat.)
      нависать, висеть; предстоять

    Dictionary Latin-Russian new > impendeo

  • 13 impendo

    impendo, ĕre, pendi, pensum [in + pendo] [st2]1 [-] dépenser, débourser, payer. [st2]2 [-] au fig. dépenser, employer à, consacrer à.    - pecuniam impendere in aliquam rem, Cic.: dépenser de l'argent pour qqch.    - alicui rei impendere, Tac. Quint.: dépenser pour qqch.    - impendere vitam usui alicujus, Tac.: sacrifier sa vie pour qqn.    - impendere vitam vero, Juv.: consacrer sa vie à la vérité.    - impendere de suo, Liv.: y mettre du sien.    - nihil impendit sanguinis, Ov.: il n'a pas versé une goutte de sang.    - omnis impendunt curas distendere... Virg. G. 3, 124: ils mettent tous leurs soins à gonfler...    - aliquid impendere ne... Cic.: dépenser qqch pour empêcher que.
    * * *
    impendo, ĕre, pendi, pensum [in + pendo] [st2]1 [-] dépenser, débourser, payer. [st2]2 [-] au fig. dépenser, employer à, consacrer à.    - pecuniam impendere in aliquam rem, Cic.: dépenser de l'argent pour qqch.    - alicui rei impendere, Tac. Quint.: dépenser pour qqch.    - impendere vitam usui alicujus, Tac.: sacrifier sa vie pour qqn.    - impendere vitam vero, Juv.: consacrer sa vie à la vérité.    - impendere de suo, Liv.: y mettre du sien.    - nihil impendit sanguinis, Ov.: il n'a pas versé une goutte de sang.    - omnis impendunt curas distendere... Virg. G. 3, 124: ils mettent tous leurs soins à gonfler...    - aliquid impendere ne... Cic.: dépenser qqch pour empêcher que.
    * * *
        Impendo, impendis, impendi, impensum, impendere, pen. corr. Plinius iunior. Despendre et employer quoy que ce soit à quelque chose faire.
    \
        Quibus componendis paulo plus quam biennium impendi. Quintil. J'ay employé, etc.
    \
        Curam impendere alicui rei. Colum. En avoir soing.
    \
        Laborem impendere. Plin. iunior. Mettre peine, Travailler.
    \
        Operam impendere intra tectum. Colum. Employer sa peine és choses de dedens la maison.
    \
        Ad incertum casum certus sumptus impenditur. Cic. On fait despense.
    \
        Tempus studiis impendere. Plin. iunior. Employer le temps à l'estude.

    Dictionarium latinogallicum > impendo

  • 14 impendeo

    impendĕo, ēre [in + pendeo] - intr. - [st2]1 [-] pendre au-dessus de, être suspendu au-dessus de, surplomber, dominer. [st2]2 [-] menacer, être imminent, se préparer, être prochain, être urgent.    - avec dat. - impendet mons urbi, Cic.: la montagne domine la ville.    - cervicibus impendere, Cic.: être suspendu sur la tête.    - impendet saxum Tantalo, Cic.: un rocher est suspendu sur la tête de Tantale.    - impendet negotium, Cic.: l'affaire est urgente.    - impendet scelus, Cic.: le crime est imminent.    - impendent sumptus in exercitus, Cic.: les armées vont avoir des frais à supporter.    - bellum impendet a Parthis, Cic.: la guerre menace d'éclater du côté des Parthes.    - surtout poét. tr. - te impendent mala, Ter.: des maux te menacent.    - mare quae impendent saxa, Lucr.: les rochers qui dominent la mer.    - quae res me impendet, Lucil. ap. Fest.: j'en suis menacé.
    * * *
    impendĕo, ēre [in + pendeo] - intr. - [st2]1 [-] pendre au-dessus de, être suspendu au-dessus de, surplomber, dominer. [st2]2 [-] menacer, être imminent, se préparer, être prochain, être urgent.    - avec dat. - impendet mons urbi, Cic.: la montagne domine la ville.    - cervicibus impendere, Cic.: être suspendu sur la tête.    - impendet saxum Tantalo, Cic.: un rocher est suspendu sur la tête de Tantale.    - impendet negotium, Cic.: l'affaire est urgente.    - impendet scelus, Cic.: le crime est imminent.    - impendent sumptus in exercitus, Cic.: les armées vont avoir des frais à supporter.    - bellum impendet a Parthis, Cic.: la guerre menace d'éclater du côté des Parthes.    - surtout poét. tr. - te impendent mala, Ter.: des maux te menacent.    - mare quae impendent saxa, Lucr.: les rochers qui dominent la mer.    - quae res me impendet, Lucil. ap. Fest.: j'en suis menacé.
    * * *
        Impendeo, impendes, impendi, impensum, impendere, pen. prod. Cic. Quand une chose pend sur nous tellement qu'il semble qu'elle doibve cheoir sur nostre teste.
    \
        Impendebat mons altissimus. Caes. Penchoit.
    \
        Impendere, per translationem. Plin. iunior. Impendet mihi exititum. Ma fin et ma mort est prochaine, Je suis sur le poinct et en danger de mort.
    \
        Impendentis mali nescius. Plin. iunior. Ne scachant pas que le mal fust si prochain.
    \
        Adesse et impendere. Cic. Vt ea quae partim iam adsunt, partim impendent, moderate feramus. Les choses presentes et à advenir.
    \
        Impendent te mala. Terent. Ne sont pas loing, Sont sur ta teste, Sont prochains et quasi sur ta teste.
    \
        Impendet nobis malum. Cic. Mal nous adviendra et de brief.
    \
        Infiniti sumptus impendent in hos exercitus, quibus defendimur. Cic. Il fauldra faire une despense infinie, etc.
    \
        Impendet belli timor. Cic. Une crainte de guerre nous menasse.
    \
        Impendet negotium. Cic. Est prest et prochain, ou Me presse de pres.
    \
        Nunc iam alia cura impendet pectori. Plaut. J'ay bien un autre soulci, qui me presse de pres.

    Dictionarium latinogallicum > impendeo

  • 15 impendeo

    impendĕo ( inp-), ēre, v. n. and (anteclass.) a. [in-pendeo], to hang over any thing, to overhang (class.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. immineo).
    I.
    Lit.
    a.
    Neutr.:

    arbor in aedes illius impendet,

    Dig. 43, 26, 1:

    ut (gladius) impenderet illius beati cervicibus,

    Cic. Tusc. 5, 21, 62:

    poëtae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

    id. ib. 4, 16, 35; id. Fin. 1, 18, 60; cf. Lucr. 3, 980: nucem impendere super tegulas, Plaut. Fragm. ap. Macr. S. 2, 14; Lucr. 6, 564; cf.:

    impendentium montium altitudines,

    Cic. N. D. 2, 39, 98.—
    b.
    Act.:

    nec, mare quae impendent, vesco sale saxa peresa, etc.,

    Lucr. 1, 326.—
    II.
    Trop., to hang or hover over a thing, to impend, to be near or imminent, to threaten.
    a.
    Neutr., constr. in aliquem, alicui, or absol.
    (α).
    With in aliquem:

    tantae in te impendent ruinae,

    Plaut. Ep. 1, 1, 77:

    licet undique omnes in me terrores impendeant,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31.—
    (β).
    With dat.:

    nunc jam alia cura impendet pectori,

    Plaut. Ep. 1, 2, 32:

    omnibus semper aliqui talis terror impendet,

    Cic. Tusc. 4, 16, 35:

    poenas impendere iis, a quibus, etc.,

    id. Rep. 3, 11 fin.:

    quid sibi impenderet, coepit suspicari,

    id. Clu. 24, 66.—
    (γ).
    Absol.:

    nimborum nocte coortā Inpendent atrae formidinis ora superne,

    Lucr. 4, 174; 6, 254:

    quae vero aderant jam et impendebant, quonam modo ea depellere potuissetis?

    Cic. Mil. 28, 76; cf.:

    ut ea, quae partim jam assunt, partim impendent moderate feramus,

    id. Fam. 4, 14, 1:

    dum impendere Parthi videbantur,

    id. Att. 6, 6, 3: tanta malorum impendet Ilias, id. ib. 8, 11, 3:

    belli magni timor impendet,

    id. Fam. 2, 11, 1; cf.:

    ille quidem semper impendebit timor, ne, etc.,

    id. Rep. 2, 28:

    Ea contentio quae impendet,

    id. Att. 2, 22, 3:

    vento impendente,

    Verg. G. 1, 365:

    pluviā,

    id. ib. 4, 191:

    magnum bellum impendet a Parthis,

    Cic. Att. 6, 2, 6; cf. id. Verr. 2, 5, 60, § 157; id. Prov. Cons. 17, 42:

    impendentia ex ruinis et commutatione status publici pericula,

    Vell. 2, 35, 3.—
    b.
    Act.:

    quae res me impendet, Lucil. ap. Fest. s. v. me, p. 16 Müll.: tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2.
    Part. pass.: impensus, a, um; poet. for impendens:

    tempestas atque tenebrae coperiunt maria ac terras inpensa superne,

    Lucr. 6, 491 Munro ad loc.; cf.:

    impensum ferrum,

    Sen. Herc. Oet. 1592.

    Lewis & Short latin dictionary > impendeo

  • 16 inpendeo

    impendĕo ( inp-), ēre, v. n. and (anteclass.) a. [in-pendeo], to hang over any thing, to overhang (class.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. immineo).
    I.
    Lit.
    a.
    Neutr.:

    arbor in aedes illius impendet,

    Dig. 43, 26, 1:

    ut (gladius) impenderet illius beati cervicibus,

    Cic. Tusc. 5, 21, 62:

    poëtae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

    id. ib. 4, 16, 35; id. Fin. 1, 18, 60; cf. Lucr. 3, 980: nucem impendere super tegulas, Plaut. Fragm. ap. Macr. S. 2, 14; Lucr. 6, 564; cf.:

    impendentium montium altitudines,

    Cic. N. D. 2, 39, 98.—
    b.
    Act.:

    nec, mare quae impendent, vesco sale saxa peresa, etc.,

    Lucr. 1, 326.—
    II.
    Trop., to hang or hover over a thing, to impend, to be near or imminent, to threaten.
    a.
    Neutr., constr. in aliquem, alicui, or absol.
    (α).
    With in aliquem:

    tantae in te impendent ruinae,

    Plaut. Ep. 1, 1, 77:

    licet undique omnes in me terrores impendeant,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31.—
    (β).
    With dat.:

    nunc jam alia cura impendet pectori,

    Plaut. Ep. 1, 2, 32:

    omnibus semper aliqui talis terror impendet,

    Cic. Tusc. 4, 16, 35:

    poenas impendere iis, a quibus, etc.,

    id. Rep. 3, 11 fin.:

    quid sibi impenderet, coepit suspicari,

    id. Clu. 24, 66.—
    (γ).
    Absol.:

    nimborum nocte coortā Inpendent atrae formidinis ora superne,

    Lucr. 4, 174; 6, 254:

    quae vero aderant jam et impendebant, quonam modo ea depellere potuissetis?

    Cic. Mil. 28, 76; cf.:

    ut ea, quae partim jam assunt, partim impendent moderate feramus,

    id. Fam. 4, 14, 1:

    dum impendere Parthi videbantur,

    id. Att. 6, 6, 3: tanta malorum impendet Ilias, id. ib. 8, 11, 3:

    belli magni timor impendet,

    id. Fam. 2, 11, 1; cf.:

    ille quidem semper impendebit timor, ne, etc.,

    id. Rep. 2, 28:

    Ea contentio quae impendet,

    id. Att. 2, 22, 3:

    vento impendente,

    Verg. G. 1, 365:

    pluviā,

    id. ib. 4, 191:

    magnum bellum impendet a Parthis,

    Cic. Att. 6, 2, 6; cf. id. Verr. 2, 5, 60, § 157; id. Prov. Cons. 17, 42:

    impendentia ex ruinis et commutatione status publici pericula,

    Vell. 2, 35, 3.—
    b.
    Act.:

    quae res me impendet, Lucil. ap. Fest. s. v. me, p. 16 Müll.: tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2.
    Part. pass.: impensus, a, um; poet. for impendens:

    tempestas atque tenebrae coperiunt maria ac terras inpensa superne,

    Lucr. 6, 491 Munro ad loc.; cf.:

    impensum ferrum,

    Sen. Herc. Oet. 1592.

    Lewis & Short latin dictionary > inpendeo

  • 17 impendo

    im-pendo, pendī, pēnsum, ere (in u. pendo), aufwenden, verwenden, eig. u. übtr., sumptum, Cic.: pecuniam in alqam rem, Cic.: pecuniam in alqa re, ICt.: HS octogies pro introitu novi sacerdotii, Suet.: vitam usui alcis, Tac.: vitam vero, Iuven.: studia erudiendis iuvenibus, Quint.: nihil sanguinis in socios, Ov.: certe nihil in me impendisti, Sen.: non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas vobis gratas fore non arbitrentur, Cic.: ad incertum casum et eventum certus quotannis labor et certus sumptus impenditur, Cic.: quid (opus est) tantos sumptus vel fingendis vel colendis imaginibus impendere, Lact.: quid censetis eos voluisse impendere laboris, operae, pecuniae, ne haec biremis ascriberetur? Cic.: laborem impendēre alci rei, Verg.

    lateinisch-deutsches > impendo

  • 18 impendo

    im-pendo, pendī, pēnsum, ere (in u. pendo), aufwenden, verwenden, eig. u. übtr., sumptum, Cic.: pecuniam in alqam rem, Cic.: pecuniam in alqa re, ICt.: HS octogies pro introitu novi sacerdotii, Suet.: vitam usui alcis, Tac.: vitam vero, Iuven.: studia erudiendis iuvenibus, Quint.: nihil sanguinis in socios, Ov.: certe nihil in me impendisti, Sen.: non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas vobis gratas fore non arbitrentur, Cic.: ad incertum casum et eventum certus quotannis labor et certus sumptus impenditur, Cic.: quid (opus est) tantos sumptus vel fingendis vel colendis imaginibus impendere, Lact.: quid censetis eos voluisse impendere laboris, operae, pecuniae, ne haec biremis ascriberetur? Cic.: laborem impendēre alci rei, Verg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > impendo

  • 19 Посвятить

    - sacrare; consecrare; (de)dicare; destinare; impendere (vitam impendere vero; patriae impendere vitam); vovere (Vulcano arma); devovere; vindicare (partem noctium studiis); tribuere (tempus litteris); transmittere (noctes operi); studere (alicui rei); libare; nuncupare;

    • посвящать своё время интересам друзей - suum tempus amicorum temporibus transmittere;

    • посвящать себя общественному благу - communibus commodis studere;

    • посвятить в таинства культа - initiare;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Посвятить

  • 20 impendo

    impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).
    I.
    Lit.:

    accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,

    Plaut. Stich. 5, 4, 35:

    non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:

    nummos in navem,

    Dig. 14, 1, 1, § 9:

    pecuniam in opsonio, etc.,

    ib. 24, 1, 31 fin.:

    HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,

    Suet. Claud. 9:

    istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:

    nescio quid impendit et in commune contulit,

    id. Quint. 3, 12:

    certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,

    id. ib. 2, 3, 52, §

    121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?

    Liv. 6, 15, 9:

    quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,

    lay out the value of, Juv. 12, 96.—
    II.
    Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:

    impensurus omne aevi sui spatium in id opus,

    Vell. 2, 89:

    vitam usui alicujus,

    Tac. A. 12, 65:

    vitam patriae,

    Luc. 2, 382:

    vitam famae,

    Stat. S. 5, 1, 63:

    biennium libris componendis,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:

    tota volumina in hanc disputationem,

    Quint. 3, 6, 21:

    vim suam in plura,

    id. 1, 12, 2:

    operam, curam in aliquid,

    Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:

    nihil sanguinis in socios,

    Ov. M. 13, 266:

    quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    omnis impendunt curas distendere, etc.,

    Verg. G. 3, 124:

    hunc oculum pro vobis impendi,

    Petr. 1:

    quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,

    id. 12, 11, 19; cf.:

    tantum laboris studiis,

    id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:

    aliquem exemplo,

    to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:

    verba animi proferre et vitam impendere vero,

    Juv. 4, 91.—Hence,
    1.
    impensus ( inp-), a, um, P. a. (lit., profusely expended; hence), ample, considerable, great.
    A.
    Lit.:

    impenso pretio,

    i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:

    impenso,

    Hor. S. 2, 3, 245.—
    B.
    Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:

    in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,

    Cic. Sest. 62, 130:

    voluntas erga aliquem,

    Liv. 35, 44, 3:

    libido,

    Lucr. 5, 964:

    studium,

    Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:

    opera,

    Gell. 9, 14, 6.— Comp.:

    impensior cura,

    Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:

    verbis laudare,

    Val. Max. 4, 3, ext. 1:

    injurias atrociores impensiore damno vindicare,

    Gell. 20, 1, 32:

    vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,

    larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:

    nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,

    more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:

    preces,

    Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).
    a.
    At great cost, expensively:

    impensius unge, puer, caules,

    Pers. 6, 68:

    bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,

    Suet. Dom. 20. —
    b.
    Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).
    (α).
    With verbs:

    illi invidere misere, verum unus tamen impense,

    Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:

    aliquid impense cupere,

    id. Ad. 5, 9, 36:

    retinere,

    Liv. 40, 35, 7:

    petere,

    Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:

    demirari,

    Gell. 9, 9, 15:

    atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),

    id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:

    eo facio id impensius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    agere gratias,

    Liv. 37, 56, 10:

    consulere,

    Verg. A. 12, 20:

    venerari numina,

    Ov. M. 6, 314:

    instare,

    id. ib. 7, 323:

    crescere his dignitas, si, etc.,

    Liv. 1, 40, 2:

    accendi certamina in castris,

    id. 4, 46, 2.—
    (β).
    With adjj.:

    impense improbus,

    Plaut. Ep. 4, 1, 39:

    impense doctus,

    Gell. 13, 10, 4.—
    2.
    impensa ( inp-), ae, f. (sc. pecunia), outlay, cost, charge, expense (cf.: sumtus, impendium).
    A.
    Lit. (class.; in sing. and plur.):

    impensam ac sumptum facere in culturam,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    quoniam impensam fecimus in macrocola,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    nullam impensam fecerant,

    id. Phil. 6, 5, 19:

    arationes magna impensa tueri,

    id. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    columnae nulla impensa dejectae,

    id. ib. 2, 1, 55, §

    145: sine impensa,

    id. Rep. 2, 14:

    exigua,

    Suet. Vesp. 18:

    publica,

    id. Claud. 6:

    matris ac vitrici,

    id. Tib. 7:

    sua,

    Plin. 36, 5, 4, § 42:

    nostra,

    Ov. H. 7, 188:

    quia inpensa pecuniae facienda erat,

    Liv. 44, 23, 1:

    haec nimia est inpensa,

    Juv. 12, 97:

    finem impensae non servat prodiga Roma,

    id. 7, 138:

    parcere impensae,

    to economize, id. 5, 156.—In plur.:

    atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,

    Cic. Off. 2, 17, 60:

    ludorum ac munerum,

    Suet. Tib. 34:

    operum ac munerum,

    id. Dom. 12:

    itineris,

    id. Vit. 7:

    cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    publicae,

    Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:

    nolo meis impensis illorum ali luxuriam,

    i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:

    inpensas conferre,

    to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —
    B.
    Transf. (so perh. not ante-Aug.).
    a.
    In gen.:

    cruoris,

    Ov. M. 8, 63:

    operum,

    Verg. A. 11, 228:

    officiorum,

    Liv. 37, 53, 12. —
    b.
    In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;

    of the stuffing for sausages, etc.,

    Arn. 7, 231;

    of sacrifices,

    Petr. 137;

    of masonry,

    Pall. 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > impendo

См. также в других словарях:

  • impendere — index expend (disburse), imminent, impend, overlap Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • impendere — 1im·pèn·de·re v.tr. e intr. (io impèndo) 1. v.tr. LE impiccare: io voglio questo ladro tuo vassallo | con le mie mani impender per la gola (Ariosto) 2. v.intr. (essere) BU sovrastare | fig., essere imminente, incombere {{line}} {{/line}} DATA: av …   Dizionario italiano

  • Vitam impendĕre vero — (lat.), »sein Leben dem Wahren opfern«, Zitat aus Juvenal (Satire IV, 91) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Vitam impendere vero — отдать жизнь за правду слова Ювенала (Сатиры, IV, 91); девиз Ж. Ж. Руссо и эпиграф многих журналов в эпоху первой французской революции …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Vitam impendere vero! — См. Жизнь правде посвящать …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Рачинские — Наленч доп …   Википедия

  • APOLLINAIRE (G.) — Venu à la littérature alors que s’achevait le symbolisme, mort à la veille de l’arrivée de Dada à Paris et de la naissance du surréalisme, sensible à toutes les formes de la nouveauté sans pour autant repousser la tradition, tendant une main à… …   Encyclopédie Universelle

  • impender — (Del lat. impendere.) ► verbo transitivo ECONOMÍA Gastar o invertir dinero. * * * impender (del lat. «impendĕre») tr. *Gastar o *invertir ↘dinero. * * * impender. (Del lat. impendĕre). tr. p. us. Gastar dinero, expenderlo, invertirlo …   Enciclopedia Universal

  • Collège Saint-Alexandre — 45° 29′ 36″ N 75° 45′ 00″ W / 45.4932, 75.75 …   Wikipédia en Français

  • Universidad Nacional de Asunción — Escudo de la UNA Acrónimo UNA Lema …   Wikipedia Español

  • Гийом Аполлинер — Guillaume Apollinaire …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»