hr+ist+nicht+zu

adv 1. yox; \nicht ich mən yox; \nicht groß kiçik, balaca; \nicht doch! yox də!; etmə!, eləmə!; vielleicht aber auch \nicht bəlkə də yox; \nicht mehr als… bundan çox olmayıb… ich mache das mehr \nicht daha bunu etmərəm; \nicht wahr? belə deyil? es war schön, \nicht? yaxşı idi, elədirmi?; ist das \nicht ungerecht? bu ədalətlidir?, bu insafdır?

m (1*) 1. baş; den \Kopf oben behalten* 1) başını dik tutmaq; 2) məc. ruhdan düşməmək; den \Kopf hängen lassen* məc. ruhdan düşmək; er weiß nicht, wo ihm der \Kopf steht o, başını itirib; ◊ das will ihm nicht in den \Kopf məc. bu onun başına girmir; er ist nicht auf den \Kopf gefallen məc. o, axmaq deyil; der \Kopf steht ihm nicht recht məc. o özündə deyil; j-m den \Kopf warm machen məc. kimisə qızışdırmaq; j-m den \Kopf waschen* kimisə danlaqdan keçirmək; j-m etw. auf den \Kopf zusagen məc. kimisə təqsirləndirmək; j-m über den \Kopf wachsen* məc. kimisə ötüb keçmək (birlikdə); j-m den \Kopf zurechtrücken məc. kiminsə başına ağıl qoymaq; die Köpfe zusammenstecken məc. pıçıldaşmaq; alles auf den \Kopf stellen hər şeyi alt-üst etmək; sich (D) die Augen aus dem \Kopfe sehen məc. gözlərini xarab etmək (çox işləməkdən); mit bloßem \Kopfe açıq başla, başıaçıq; Hals über \Kopf çox iti, çox cəld; die Hände über dem \Kopfe zusammenschlagen* əllərini başı üstündə çarpazlamaq; 2. ağıl, zehin, dərrakə, idrak; ein klarer \Kopf ağıllı baş, aydın fikirləşən; im \Kopf(e) fikrində, ağlında; die führenden / leitenden Köpfe einer Idee hansısa ideyanın baniləri; er hat einen offenen \Kopf o, aydın fikirləşən adamdır; den \Kopf verlieren* məc. başını itirmək; çaşmaq; aus dem \Kopfe əzbər, əzbərdən; etw. im \Kopfe behalten* nəyisə yadda saxlamaq; er ist nicht richtig im \Kopfe onun ağılı özündə deyil; etw. geht mir durch den \Kopf ağlıma bir şey gəldi, yadıma bir şey düşdü; 3. baş, həyat; seinen \Kopf aufs Spiel setzen həyatı ilə risk etmək; \Kopf und Kragen kosten məc. baha başa gəlmək, baha oturmaq; es gilt den \Kopf, es geht an \Kopf und Kragen burada başınla (həyatınla) risk edirsən; den \Kopf hergeben müssen* cəfasını çəkmək; başını qurban vermək; 4. bot. papaq (göbələkdə); baş (kələm); 5.: \Kopf einer Zeituug məc. başlıq (qəzetdə); ◊ j-m eine Beleidigung an den \Kopf werfen* kimisə təhqir etmək, ; etw. auf seinen eigenen \Kopf tun* nəyisə özbaşına etmək; auf seinem \Kopf(e) bestehen* / beharren / verbleiben* dediyindən dönməmək, inad etmək; sich (D) etw. in den \Kopf setzen məc. beyninə yerləşdirmək (özünün); bei meinem \Kopf! başıma and olsun!, başım haqqı!; j-n vor den \Kopf stoßen* kiminsə xətrinə dəymək; kimisə bərk həyəcanlandırmaq; kimisə itələmək; ein Brett vor dem \Kopfe haben dan. dardüşüncəli (axmaq) olmaq

I 1. köməkçi fel (tərcümə olunmur); 2.* vi (s) olmaq; vorhanden \sein mövcud olmaq; es sind var, olur; angestellt \sein işdə olmaq; es ist windig küləkdir; das kann doch nicht \sein bu olan şey deyil; kann \sein!, mag \sein! ola bilsin / bilər!; so ist’s / so ist die Sache aha, iş belə imiş!; muß das \sein? doğrudanmı bu vacibdir?; dagegen ist nichts zu sagen buna heç nə deyə bilməzsən; was ist zu tun? nə etməli?; laß das \sein! burax bunu!; qoy olsun! er ist nicht mehr artıq o yoxdur, o ölmüşdür

II I pron poss m (f seine, n sein, pl seine; isimsiz: m seiner, f seine, n seins seines, pl seine) onun; özünün (mübtədanı ifadə edən şəxsə məxsus); II pron pers er, es’in G’i

a və adv: nicht \geheuer əngəlli, nöqsanlı; mir ist nicht \geheuer zu Mute məni nəsə vahimə basır, mən özümdə deyiləm; die Sache ist nicht \geheuer iş şübhəlidir, iş əngəldir

vt 1. demək; man sagt … deyirlər …; wie gesagt deyildiyi kimi; necə deyərlər; gelinde gesagt yumşaq deyilsə; es ist nicht zuviel gesagt şişirtmədən demək olar ki …; es ist nicht zu \sagen wie … ifadə etmək çətindir ki …; wenn ich so \sagen darf əgər belə demək mümkünsə; so zu \sagen belə ki, deməli necə deyərlər; offen gesagt açığını desək; gesagt - getan! söz verdin, əməl et!; deyildi – qurtardı! Ich habe mir \sagen lassen* eşitmişəm, mənə deyiblər; lassen Sie das gesagt sein! bunu yadınızda saxlayın, bunu unutmayın! (hədə); lassen Sie sich etw. \sagen mənə qulaq asın; was Sie \sagen! nə danışırsınız?! im Vertrauen gesagt öz aramızda qalsın; mit Verlaub zu \sagen demək ayıb olmasın; ◊ sage und schreibe hərfiyyən, sözbəsöz; 2. göstərmək, bildirmək, ifadə etmək; das hat nichts zu \sagen bunun heç bir mənası yoxdur; das will nicht viel \sagen bu əhəmiyyətsiz şeydir; er hat hier viel zu \sagen onun burada böyük hörməti var

a 1. (\alle, \alles, \alle) hamısı, hamı; vor \allem, vor \allen Dingen hər şeydən öncə; \alle beide hər ikisi; \alles Gute! salamat qalın!; in \aller Eile tələsik; in \aller Stille səssiz-səmirsiz, xəlvətcə; das ist \all es var-yox budur; \alles eingerechnet hər şeyi hesaba alaraq; \alles in \allem cəmi; in \aller Frühe səhər tezdən; xoruz banlamamış; mit \aller Gewalt var qüvvə ilə; aus \allem dem, aus \alle diesem bunların hamısından; über \alles hər şeydən artıq; bei \allem dem, bei \alle diesem buna baxmayaraq; Mädchen für \alles hər işi görən qulluqçu; gəzəyən qız; \alle Rechte vorbehalten başqası tərəfindən nəşri qadağandır (alman kitablarının titul vərəqinin arxasında olan yazı); 2. hər kəs, hər hansı; auf \alle Fälle hər ehtimala qarşı, ehtiyatdan, ehtiyat üçün; \alle acht Tage hər həftə; \alle Tage hər gün; \aller Art cürbəcür; \alle Welt hər kəs, hamı; 3. wer \alles kim olur olsun; was \alles nə olur olsun; wo \alles harada olurolsun; das ist nicht \alle Welt wieviel kim bilir, bu nə qədərdir; wer in \aller Welt … axı kim; wer in \aller Welt konnte es wissen! bunu kim bilərdi ki!; nicht um \alles in der Welt heç bir vəchlə, heç vaxt; \aller Anfang ist schwer hər şeyin başlanğıcı çətindir

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

I a 1. boş, bərkidilmiş; açılmış; der Knopf ist \los düymə açılıb/qopub; der Hund ist von der Kette \los it zəncirdən açılıb; 2. azad, sərbəst; aller Bande \los / \los vonallen Banden bütün bağlardan azad; hər cür asılılıqdan uzaq; 3. dan. es ist etwas \los burda nəsə baş verib; was ist \los? nə olub?; nəsə baş verib?; etw., j-n \los sein nədənsə, kimdənsə yaxa qurtarmaq; ◊ das hat er \los o bunu bilir; mit ihm ist nicht viel \los dan. o çox uzaqgörən adam deyil; ondan xeyir gözləmək olmaz; der Teufel ist \los kim bilir nələr baş verir; bei ihm ist eine Schraube \los məc. onun vintinin biri çatmır; o, ağıldan kəmdir; II adv. dan. \los! tərpən! irəli! başla!

I a 1. düz; 2. safürəkli, təmizürəkli; məc. namuslu; ein \gerader Mensch düz adam; 3. cüt (say haqqında); eine \gerade Zahl cüt ədəd; II adv düz; lap; er kam \gerade zur rechten Zeit o lap vaxtında gəldi; es ist \gerade halb vier indi düz dördün yarısıdır; er ist nicht \gerade dumm o, axmaq deyil; er lässt fünf \gerade sein o, barmaqarası baxır; o mərhəmətlidir; nun \gerade nicht! axı yox!

I vt 1. etmək; icra etmək; hazırlamaq; 2. … ibarət olmaq; das macht im ganzen … bu … ibarətdir; 3. səbəb olmaq, bais olmaq; \machen, daß … elə etmək ki… j-m Durst \machen kimdəsə coşqun həvəs oyatmaq; j-m Angst \machen kimisə qorxutmaq; den Anfang \machen başlamaq, bir işin bünövrəsini qoymaq; Anstalten \machen nəyəsə hazırlaşmaq; das Bett \machen yatağı (yorğan-döşəyi) yığışdırmaq; böses Blut \machen həyəcanlandırmaq; narazılığa səbəb olmaq; den Dummen \machen aldadılmaq; axmaq yerinə qalmaq; Einwände / Einwürfe \machen etiraz etmək; Feierabend \machen işi qurtarmaq, dayandırmaq; Feuer \machen ocaq qalamaq; Gebrauch \machen von etw. nədənsə istifadə etmək; Geschichte \machen tarix açmaq; Geschichten \machen əngəl törətmək; sich (D) Illusionen \machen xəyalpərvərlik etmək; Licht \machen işığı yandırmaq; j-m Mut \machen kimisə ruhlandırmaq; eine Partie \machen bir əl oynamaq (şahmat və s.); sie machte eine gute Partie o, yaxşı ər tapdı; einen Punkt \machen nöqtə qoymaq, son qoymaq; Schluß \machen bitirmək, qurtarmaq; es ist nicht zu \machen bu, mümkün olan iş deyil; es ist nichts zu \machen nə edəsən, buna çarə yoxdur; das macht nichts! zərər yoxdur; sich (D) nichts aus etw. \machen nəyəsə əhəmiyyət verməmək; nəyisə ürəyinə salmamaq; mach schnell! tez ol!, tələs!; er macht’s nicht mehr lange onun ömrünə az qalıb; II sich \machen: sich an etw. \machen bir işə girişmək; sich auf den Weg / die Beine / die Socken \machen yola düşmək / düzəlmək; sich aus dem Staube \machen sürüşquluya dəm vermək

I m (1) 1. peyin; mit \Mist düngen peyinlə gübrələmək; yerə peyin vermək; ◊ das ist nicht auf seinem \Mist gewachsen dan. bu onun əlindən gələn iş deyil; 2. cəfəngiyat, boşboğazlıq; zibil; das ist ja der reinste \Mist! bu ki xalis cəfəngiyatdır!; so ein \Mist! işlər xarabdır, bu işin zibili çıxdı; \Mist reden / verzapfen boş-boş danışmaq; er wird nicht lange \Mist machen onun tezliklə bazarı bağlanacaq, onunku çox çəkməz (ölüm ayağındadır)

II m -es, oh. pl dəniz. qatı (qalın) duman

f (11) səy, cəhd; çalışma, əlləşmə, çətinlik; sich \Mühe geben* səy etmək, çalışmaq; j-m \Mühe machen kimisə əziyyətə salmaq; kiməsə başağrısı vermək; mit (knapper) \Mühe (und Not) güclə, böyük zəhmətlə; es ist nicht der \Mühe wert, es lohnt die \Mühe nicht, es ist verlorene \Mühe zəhmətə dəyməz; sparen Sie sich die \Mühe! nahaq yerə zəhmət çəkirsiniz!

vi (s) 1. (mit D) dolanmaq, keçinmək; mit dem Gelde \auskommen olan pulla keçinmək; damit kommt er nicht aus bu ona çatmaz; 2. yola getmək; mit ihm ist nicht auszukommen onunla yola getmək çətindir; 3. çıxmaq, baş tutmaq; die Rechenaufgabe kommt nicht aus hesab məsələsi düz çıxmır

I vt 1. işlətmək, istifadə etmək; 2. ehtiyacı olmaq, lazım olmaq; das ist nicht zu \brauchen bu, yararlı deyil; Sie \brauchen nur zu sagen Sizin deməyiniz kifayətdir; man braucht nicht lazım deyil; Sie \brauchen nicht zu kommen Siz gəlməsəniz də olar; das braucht Zeit buna vaxt lazımdır; II vimp was braucht es so viel Umstände? bu qədər əda nəyə lazımdır?

I vt bağışlamaq, günahından keçmək; es ist (nicht) zu \entschuldigen bunu bağışlamaq olar (olmaz); \entschuldigen Sie! bağışlayın!, üzr istəiyrəm!; II sich \entschuldigen (bei D, wegen G) üzr istəmək, özünü təmizə çıxartmaq

I pron indef, num indef (superl meist) bir çox, bir çoxları; çoxları, bəziləri; a) dəyişən formada çox vaxt pl viele, n sg vieles, m A sg vielen: \viel Briefe çoxlu məktub; \viele Menschen çoxlu adam; \viele tausend Jahre bir neçə min il; \viele hundert Male bir neçə yüz kərə; \viele sagen, dass … çoxları deyir ki …; \vielen Dank! çox sağ olun!; \vieles Gute! uğurlar olsun!; ◊ Wo \viel Licht ist, da ist \viel Schatten ata. söz. İşıq olan yerdə kölgə də olar; Yaxşılıqla yamanlıq ekiz qardaşdır; \viel Geschrei und wenig Wolle ata. söz. Adam yumurtasını görə qığıldayar; II adv (comp mehr; superl meist) 1. bir çox, çoxlu; so undso \viel bu qədər; in \vielem çoxunda, çox şeylərdə; um \vieles xeyli; zu \viel həddindən artıq, olduqca; 2. daha da, daha; \viel besser daha yaxşı; er fragt \viel danach! kin. ona çox lazımdır!, bu, onun üçün maraqlıdırmı?; mit ihm ist nicht \viel los o bir şey deyil

a arxayın, xatircəm; dinc, rahat; seien Sie \getrost! narahat olmayın!; er ist nicht recht / nicht ganz \getrost onun ağlı başında deyil

adv (viel söz. comp’i) artıq; etwas \mehr, noch \mehr bir az çox, bir az da çox; \mehr oder weniger çox və ya az; und dergleichen \mehr və ilaxır; nicht \mehr (bir) daha yox, artıq yox; er ist nicht \mehr o, artıq yoxdur, o ölmüşdür; um so \mehr xüsusən

m (1 5) 1. ağız; seinen \Mund nicht auftun* məc. bir kəlmə də danışmamaq; von \Mund zu \Mund gehen* məc. ağızdan-ağıza gəzmək; wie aus einem \Munde məc. bir ağızdan, bir səslə; ◊ kein Blatt vor den \Mund nehmen* məc. açıq demək, heç nəyi gizlətməmək; den \Mund halten* susmaq, ağzını yummaq; j-m nach dem \Munde reden (kiməsə) yaltaqlanmaq, üzə gülmək; er ist nicht auf den \Mund gefallen o, söz üçün məəttəl qalmaz; den \Mund voll nehmen* öyünmək; etw. ständig im \Munde führen həmişə bir şey haqqında danışmaq; von der Hand in den \Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq; 2. çıxış yolu, dəlik; 3. hərb. topun ağzı

a düz, həqiqi; \richtig! düzdür!, doğrudur!; ganz \richtig!, tamamilə düzdür!; das geht nicht mit \richtigen Dingen zu burda nəsə əngəl var; işlər yaxşı getmir; er ist nicht ganz \richtig (im Kopfe) dan. onunku çatmır, ağlı yerində deyil; du bist mir gerade der Richige (dazu) mənə məhz sən lazımsan