-
1 vigilo
vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [vigil].I.Neutr., to watch, i. e. to be or keep awake at night, not to sleep, be wakeful (class.; syn. excubo).A.Lit.:(α).ad multam noctem vigilare,
Cic. Rep. 6, 10, 10:de nocte,
id. Q. Fr. 2, 15, 2:proximā nocte,
id. Cat. 3, 3, 6:usque ad lucem,
Ter. Eun. 2, 2, 46: ad ipsum Mane, Hor. S. 1, 3, 17.—With a homogeneous object: in lectitando... vigilias vigilare, Gell. N. A. praef. § 19.— Impers.:redeo si vigilatur et hic,
Mart. 12, 68, 6.— Transf.:vigilat Troicus ignis,
burns continually, Stat. S. 1, 1, 35; so,flamma,
Flor. 1, 2, 3:lumina (of a light-house),
Ov. H. 18, 31.—Prov.Hic vigilans somniat, i. e. builds castles in the air, Plaut. Capt. 4, 2, 68; cf.:(β).num ille somniat Ea, quae vigilans voluit?
Ter. And. 5, 6, 8.—Qui imperata effecta reddat, non qui vigilans dormiat, who dreams with his eyes open, goes to sleep over a thing, Plaut. Ps. 1, 3, 152; cf.:B.et vigilans stertis,
Lucr. 3, 1048:vigilanti stertere naso,
Juv. 1, 57.— Impers. pass.:redeo, si vigilatur et hic,
Mart. 12, 68, 6.—Trop.1.In gen., to be watchful, vigilant:2.vigilantes curae,
Cic. Div. 1, 43, 96:oculi vigilantes,
Verg. A. 5, 438.—In partic., to keep watch over any thing, to be watchful or vigilant: vigilandum est semper: multae insidiae sunt bonis, Att. ap. Cic. Planc. 24, 59 (Trag. Rel. p. 138 Rib.):II.excubabo vigilaboque pro vobis,
Cic. Phil. 6, 7, 18:vigila, Chrysippe, ne tuam causam deseras,
id. Fat. 6, 12:ut vivas, vigila,
Hor. S. 2, 3, 152:studiis vigilare severis,
to engage in, Prop. 2, 3, 7:janitor ad dantes vigilet,
id. 4 (5), 5, 47: Mars, vigila, an invocation to Mars at the breaking out of a war, acc. to Serv. ad Verg. A. 8, 3.—Act., to watch through, spend in watching, to do or make while watching ( poet.):A.noctes vigilantur amarae,
Ov. H. 12, 169; so,vigilata nox,
id. F. 4, 167:ubi jam breviorque dies et mollior aetas, Quae vigilanda viris,
Verg. G. 1, 313:carmen vigilatum,
Ov. F. 4, 109:vigilati labores,
id. Tr. 2, 11:magia occulta noctibus vigilata,
pursued by night, App. Mag. p. 304, 28.—Hence,vĭgĭlans, antis, P. a. (acc. to I. B. 2.), watchful, anxious, careful, vigilant:* B.vigilantes et boni et fortes et misericordes,
Cic. Rosc. Am. 48, 139:vigilans et acutus tribunus plebis,
id. Agr. 1, 1, 3:vigilans et industrius homo,
id. Att. 8, 11, B, 1:sentiet in hac urbe esse consules vigilantis,
id. Cat. 2, 12, 27.— Comp.:nemo paratior, vigilantior, compositior,
Cic. Verr. 1, 11, 32.— Sup.:dux (Hannibal),
Val. Max. 9, 1, ext. 1.— Adv.: vĭgĭlanter, watchfully, carefully, vigilantly, Cic. Verr. 2, 4, 64, § 144.— Comp.:vigilantius,
Cic. Rep. 6, 24, 26.— Sup.:vigilantissime,
Cic. Mur. 15, 32.— -
2 vigilo
vigilo, āvī, ātum, āre (vigil), I) intr. wachen (Ggstz. dormire, quiete compositum esse u. dgl.), A) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: si (aeger) noctu dormit, si interdiu vigilat, Cels.: proximā nocte, Cic.: de multa nocte, Cic.: ad multam noctem, Cic.: usque ad lucem, Ter.: ad ipsum mane, Hor. – mit homogen. Obj., nullas hoc genus vigilias, Gell. praef. § 19. – impers., redeo, si vigilatur et hic, Mart. 12, 68, 6. – Sprichw., hic vigilans somniat, d.i. träumt sich goldene Berge, Plaut. capt. 848; vgl. Ter. Andr. 972: vigilans dormit, von einem schläfrigen, trägen Menschen, Plaut. Pseud. 386; vgl. vigilans stertis, Lucr. 3, 1046. – b) als krankhafter Zustand, schlaflos sein, -bleiben, si nihilominus vigilant (insanientes), Cels.: per se vigilat, Cels. – 2) übtr.: vigilantes curae, Sorgen bei wachenden Augen, Cic. de div. 1, 96. – u.v. Feuer, stets brennen, vigilet Troicus ignis, Stat. silv. 1, 1, 35: lumina vigilantia (auf dem Leuchtturm), Ov. her. 18, 31. – B) bildl., wachen, wachsam sein, unermüdlich tätig sein, unermüdete Fürsorge tragen, vigilabo pro vobis, Cic.: vigila, ne tuam causam deseras, Cic.: m. Dat., studiis severis, unermüdet obliegen, Prop. 2, 3, 7. – II) tr.: 1) wachend zubringen, durchwachen, noctes vigilabat ad ipsum mane, Hor.: noctes vigilantur amarae, Ov.: inhabitantibus tristes diraeque noctes vigilabantur, Plin. ep.: vigilata nox, Ov.: vigilata convivio nox, Tac.: vigilanda nox, Tibull., Prop. u. Quint. – 2) wachend od. wachsam verrichten, -besorgen = bearbeiten, quae vigilanda viris, Verg.: vigilati labores, Ov.: dona meo multum vigilata labore, Ov.: vigilatum carmen, Ov.: magia plerumque noctibus vigilata, Apul.: haec tibi Aratëis multum vigilata lucernis, Cinna fr. – / vulg. Form vigulo, Corp. inscr. Lat. 4, 858 u. 9, 2749.
-
3 vigilo
vigilo, āvī, ātum, āre (vigil), I) intr. wachen (Ggstz. dormire, quiete compositum esse u. dgl.), A) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: si (aeger) noctu dormit, si interdiu vigilat, Cels.: proximā nocte, Cic.: de multa nocte, Cic.: ad multam noctem, Cic.: usque ad lucem, Ter.: ad ipsum mane, Hor. – mit homogen. Obj., nullas hoc genus vigilias, Gell. praef. § 19. – impers., redeo, si vigilatur et hic, Mart. 12, 68, 6. – Sprichw., hic vigilans somniat, d.i. träumt sich goldene Berge, Plaut. capt. 848; vgl. Ter. Andr. 972: vigilans dormit, von einem schläfrigen, trägen Menschen, Plaut. Pseud. 386; vgl. vigilans stertis, Lucr. 3, 1046. – b) als krankhafter Zustand, schlaflos sein, -bleiben, si nihilominus vigilant (insanientes), Cels.: per se vigilat, Cels. – 2) übtr.: vigilantes curae, Sorgen bei wachenden Augen, Cic. de div. 1, 96. – u.v. Feuer, stets brennen, vigilet Troicus ignis, Stat. silv. 1, 1, 35: lumina vigilantia (auf dem Leuchtturm), Ov. her. 18, 31. – B) bildl., wachen, wachsam sein, unermüdlich tätig sein, unermüdete Fürsorge tragen, vigilabo pro vobis, Cic.: vigila, ne tuam causam deseras, Cic.: m. Dat., studiis severis, unermüdet obliegen, Prop. 2, 3, 7. – II) tr.: 1) wachend zubringen, durchwachen, noctes vigilabat ad ipsum mane, Hor.: noctes vigilantur amarae, Ov.: inhabitantibus tristes diraeque noctes vigilabantur, Plin. ep.: vigilata nox,————Ov.: vigilata convivio nox, Tac.: vigilanda nox, Tibull., Prop. u. Quint. – 2) wachend od. wachsam verrichten, -besorgen = bearbeiten, quae vigilanda viris, Verg.: vigilati labores, Ov.: dona meo multum vigilata labore, Ov.: vigilatum carmen, Ov.: magia plerumque noctibus vigilata, Apul.: haec tibi Aratëis multum vigilata lucernis, Cinna fr. – ⇒ vulg. Form vigulo, Corp. inscr. Lat. 4, 858 u. 9, 2749. -
4 somnio
āvī, ātum, āre [ somnium ]1)а) видеть сон (сны), грезить (s. de aliquo C; s. totas noctes C)hic vigilans somniat Pl — он видит сны наявуб) видеть во сне (s. aliquid C)s. somnium Pl — видеть сон2) (тж. s. ineptias Col) бредить, нести вздор Pl etc. -
5 vigilo
āvī, ātum, āre1) бодрствовать, не спать (ad multam noctem C; usque ad lucem Ter; de nocte C; dies noctesque v. Sl)hic vigilāns somniat погов. Pl — он наяву видит сны, т. е. мечтает о неосуществимомvigilatum carmen O — песнь, пропетая в бессонную ночь3) неусыпно заботиться, неутомимо трудиться (ad salutem rei publicae C; pro aliquo C)4) быть бдительным, быть осторожным, остерегаться, беречьсяut vivas, vigĭla H — чтобы жить — будь настороже -
6 somnio
somnĭo, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form:I.hic aedes non somniatur,
Petr. 74, 14) [somnium], to dream; to dream of or see in a dream (freq. and class.).Lit.:II.mirum atque inscitum somniavi somnium,
Plaut. Rud. 3, 1, 5; so,somnium,
id. Mil. 2, 4, 28; 2, 4, 47:aliquid (in somnis),
id. Rud. 3, 4, 68; id. Curc. 2, 1, 32; 2, 2, 4; Ter. And. 5, 6, 7; Cic. Div. 2, 59, 121 al.; cf.aurum,
Plaut. Stich. 5, 2, 18:ovum,
Cic. Div. 2, 65, 134:speciem fortunae querentis,
Suet. Galb. 18 al.; cf.:me somnies, me exspectes, de me cogites,
Ter. Eun. 1, 2, 114.— With obj.-clause: videbar somniare med ego esse mortuum, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 16, 51 (Epich. v. 1, p. 167 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 4, 39; Cic. Div. 1, 20, 39; 2, 65, 134 init.; Suet. Aug. 91; 94; id. Claud. 37 al.—With de:hanc credo causam de illo somniandi fuisse,
Cic. Div. 2, 67, 140:puer, de quo somniasset,
Suet. Aug. 94.— Absol.:totas noctes somniamus,
Cic. Div. 2, 59, 121; id. Ac. 2, 16, 51; Plin. 10, 75, 98, § 211; Suet. Ner. 46 al.— Impers. pass.:Aristoteles et Fabianus plurimum somniari circa ver et auctumnum tradunt,
Plin. 28, 4, 14, § 54. —Transf., as in Engl. to dream, i. e. to think idly or vainly, to talk foolishly:eho, quae tu somnias! Hic homo non sanus est,
what are you dreaming about? Plaut. Merc. 5, 2, 109:quos Summanos somnias?
id. Curc. 4, 3, 14: de Lanuvino Phameae erravi;Trojanum somniabam,
Cic. Att. 9, 13, 6:ineptias,
Col. 1, 8, 2:ah stulte! tu de Psaltriā me somnias Agere,
Ter. Ad. 4, 7, 6; Plaut. Pers. 2, 3, 5.— Absol.:vigilans somniat,
Plaut. Am. 2, 2, 65; id. Capt. 4, 2, 68:portenta non disserentium philosophorum sed somniantium,
Cic. N. D. 1, 8, 18.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский