Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

her·fǫr

  • 61 FELA

    * * *
    (fel; fal, fálum; fólginn), v.
    1) to hide, conceal (fálu þeir gullit í Rín; þær austr ok vestr enda fálu);
    fel sverð þitt, sheathe thy sword;
    impers., fal þá sýn (acc.) milli þeirra, they lost sight of one another;
    2) fela e-m e-t, to make over, to give in trust or charge to one;
    hann fal Óðni allan þann val, he gave all the slain to Odin;
    mey frumunga fal hann (entrusted to) megi Gjúka;
    fela e-m e-t á hendi, to commit a thing to one’s charge, to commend;
    fálu sik ok sálir sínar guði almáttkum á hendi, they commended themselves and their souls to God Almighty;
    fela e-t undir eið sinn (þegnskap sinn), to vouch upon one’s oath (upon one’s honour);
    fela e-t undir e-m, to put under one’s charge;
    er und einum mér öll um fólgin hodd Niflunga, the whole hoard of the Niflungs is in my hands alone;
    man hér öll vár vinátta undir felast, all our friendship will depend upon this;
    fela e-n inni = fela e-n á brott;
    sá bóandi, er hann felr sik inni, the man with whom he boards and lodges;
    fela búfé inni at e-m, to put out (cattle, sheep) to one to keep;
    3) refl. felast, to hide oneself (mörg leyni þau, er felast mátti í);
    felast í faðmi e-m, to be locked in one’s arms;
    felast á hendi e-m, to put oneself in another’s hands, enter his service (Kolskeggr falst á hendi Sveini Dana-konungi).
    * * *
    pret. fal, 2nd pers. falt, pl. fálu; pres. fel; pret. subj. fæli; part. fólginn: in mod. usage, pret. faldi, part. falinn, and sup. falið, with weak declension, if in the sense to hide; but fól, pl. fólu, part. fólginn, if in the sense to commend; thus, undir trjánum sig faldi, Pass. 33. 6; einn fyrir engum faldist, 33. 7; but, þá Frelsarinn í Föðurs hönd fól nú blessaðr sína önd, 45. 1; fól and falinn, however, never occur in old MSS.:—[Ulf. filhan = κρύπτειν, θάπτειν; Hel. bi-felhan; O. H. G. felahan; Germ. be-fehlen and emp-fehlen; Lat. se-pēlio contains the same root, properly meaning to hide, shut up: cp. Engl. bury, which really means to hide.]
    I. to hide, conceal; allt veit ek Óðin, hvar þú auga falt, Vsp. 22; þú falt fé þitt í svá mikilli þoku, Band. 12; hrís-kjarrit þat er Vaði risi fal sverðit, Þiðr. 69, Gm. 37; fálu þeir gullit í Rín, Edda 76; tóku likit ok fálu þar, Ó. H. 225 (fólu, Hkr. ii. 380, wrongly); ek mun fela yðr her í gamma mínum, Fms. i. 9: barnit var fólgit, Fs. 60, Gullþ. 26; fel sverð þitt, sheathe thy sword, Fms. xi. 348; felðu (= fel þú) sverð þitt í umgörð, 656 C. 4; þær austr ok vestr enda fálu, Hkv. 1. 2; fólgit, hidden, preserved, Vsp. 31; fólginn, hid, Þkv. 7, 8; örlög fólgin e-m, fate hidden, in store for one, Vsp. 36, Akv. 16; fólginn endi lífs, poët. the hidden thrum of life, i. e. death, Ýt. 17.
    β. to bury, Ýt. 24; liggja fulginn, to lie buried (in a cairn), on a Runic stone, Rath 178.
    2. metaph., hefir þú fólgit nafn hennar í vísu þessi, Eg. 325; fólgit í rúnum, Edda 47; yrkja fólgit, to use obscure phrases (in poetry), 110.
    3. impers., fal þá sýn (acc.) milli þeirra, they lost sight of one another, with the notion of a hill or object coming between, Ó. H. 182; þegar er sýn fal í milli þeirra Egils, Eg. 545.
    4. the phrase, fela e-n á brott (= in mod. usage koma e-m fyrir), to put one out (for alimentation), of one sick or old, a child, etc., Grág. i. 155; or, fela e-n inni, id.; sá bóandi er hann felr sik inni, the husbandman with whom he boards and lodges, 158; ef sá maðr andask er fólginn var inni, 155: of cattle, to put out to keep, nú felr maðr búfé inni at manni at fúlgu-mála réttum, N. G. L. i. 25; hence fúlga, q. v. = meðgjöf.
    II. to give into one’s keeping, entrust; hann fal Óðni allan þann val, he gave all the slain to Odin, Fas. i. 454; mey frumunga fal hann ( entrusted to) megi Gjúka, Skv. 3. 4: to invest, auð hefi ek minn ílla fólginn, Fms. vii. 49 (in a verse).
    β. in the phrase, fela e-m e-t á hendi (mod. á hendr); þér fel ek á hendi, Skarphéðinn, at hefna bróður þíns, Nj. 154; fal hón sik ok allt sitt föruneyti á hendr lifanda Guði, Fms. i. 226; Kristi á hendi fólgin, 655 xxiii; fel’k þér á hendi ábyrgð hans at öllu, Grág. i. 245; fálu sik ok sálur sínar Guði Almáttkum á hendi, Bs. i. 139; at Jón Loptsson fæli Petri postula á hendi þá hjörð … en Jesus Kristr fal sína hjörð á hendr Föður sínum, 145; fela undir e-m, to put under one’s charge; er und einum mér öll um fólgin hodd Niflunga, i. e. all the hoard of Niflung is kept by me only, Akv. 26; fela ván sína alla undir Guði, 686 B. 2; mun hér öll vár vinátta undir felask, all our friendship will depend upon this, Eb. 130: a law term, skulu þeir fela undir eið sinn, they shall avouch it on their oath, Grág. i. 9; fela undir þegnskap sinn, to vouch upon one’s honour; þó rangt sé undir þegnskap fólgit, 33.
    III. reflex. to hide oneself; ek mun felask, Fs. 48: hann falsk í Kröflu-helli, Landn. 183; mörg leyni þau er felask mátti í, Fms. x. 218; í skógi þar er þeir höfðu fólgizk, Ó. H. 152; en fálusk at degi, id.; felask í faðmi e-m, to be shut in one’s arms, Hkv. 2. 27.
    2. felask á hendi e-m, to put oneself in another’s hands, enter his service; Kolskeggr falsk á hendi Sveini Dana-konungi, Nj. 121.

    Íslensk-ensk orðabók > FELA

  • 62 MUNU

    (man or mun, munda; pret. infin. mundu), v.
    1) as an auxiliary verb simply denoting futurity, shall, will; munu margir þess gjalda, many will smart for it; ok mun hann hér koma brátt, and he will be here speedily;
    2) denoting what is probable or pretty certain, is sure to, must; þú munt vera feigr maðr, thou are surely a death-doomed man; nú mun faðir minn dauðr vera, now my father must be dead;
    3) in past tenses, would (eigi mundak trúa); must, kvað hann þá nú mundu dauða, he said that now they must be dead.
    * * *
    a verb whose present is in preterite form, see Gramm. p. xxiii; pres. man, mant (mantú, muntú), man, pl. munum, munut, munu; pret. mundi; subj. pres. muni; pret. myndi; imper. mun, muntu; pres. infin. munu; pret. infin. mundu. In the oldest vellums an o is used throughout for u, thus infin. monu, pret. mon, monu, and so on, whence subj. møndi; thus Thorodd, mon-a ( will not) mín móna; and leka møndi húsit ( the house would leak) ef eigi møndi ( thatched) smiðrinn, Skálda; mun’k = mun ek, Ad. 14, Skv. 1. 40; man’k = man ek, Fms. vii. 337 (Mork.); mona’k = muna ek (subj.): with neg. suff. pres. mon-a, she will not, Thorodd, Höfuðl. 17; monka ek, I shall not, Hkv. Hjörv. 23, Fms. x. 342 (in a verse); mon-at, mun-at (3rd pers.), shall not; monattu or munattu (2nd pers.), Gs. 19, Ls. 49; munum-a, we shall not, Hallfred; see -at, p. 2:—a pret. pl. manu without umlaut, or even with a throughout sing. and plur., is also freq. ☞ In mod. usage and MSS., as also in less correct paper transcripts of vellums, and in Editions, the pret. infin. mundu is freq. turned into a subj. from mundi, and ought to be restored; thus in Eg.—sögðu þat vera mundu (Ed. mundi) róg íllra manna, … konungr kveðsk því mundu (Ed. mundi) heldr af trúa, cp. Eb. (pref. p. xxxviii new Ed.)
    B. Will, shall, as an auxiliary verb simply denoting futurity, followed by an infinitive; munu margir þess gjalda, Nj. 2; þú mant vera feigr maðr, 63; sem nú man ek telja, Grág. ii. 211; aldri hafði önd mín tvá líkami ok eigi mun hón hafa, heldr mun hón einn líkama hafa nú, ok þann mun hón hafa á dóms-degi, Fms. iv. 121; hón kveðsk hans forsjá hlíta mundu, … ok kveðsk ganga mundu, Ld. 14; svá man móðir þín til ætla, Nj. 58; muntú ekki mín at slíku þurfa, 55; mon ek þá görask þinn maðr, Ó. H. 47; en ek mon þik láta vera göfgastan lendan mann, id.; þá man yðr eigi svá … at eigi moneð ér (subj.), 32; segir at nú man til verða sá maðr, 33; hér mantú konung upp fæða, móðir, 64; nú man ek koma til Uppsala-þings, 67; þá mono vér veita þér atgöngu, 69; vel man þér fara, Nj. 55; þú mant segja dauða minn, 58 (but þú munt, next line); úþarfir munu þér verða frændr Hallgerðar, id.; þó man ek ekki göra hann at þræli, id.; hvat ek veit, segir Gunnarr, hvárt ek man því úvaskari maðr en aðrir menn, sem …, whether I am, whether I should be, id.; hann lét þó svá búit þá mundu verða at vera (a threefold infin.), Ísl. ii. 357.
    II. with a suggestive sense of may be, probably, about, often answering to may be, perhaps in mod. writers; þá mundi lífa þriðjungr nætr, perhaps the third, about the third part, Fms. ix. 475; þeir myndi hafa nær sjau tigi manna, Sturl. iii. 239; hverr mundi þá segja? Edda 144; ok mundi hann vita þat fyrir er hann vissi dauða sinn, Nj. 98; ok myndi þat Njáll ætla, at …, 93; þeir sögðu þat vera mundu róg íllra manna, it was nothing but …, Eg. 55; sögðu at Þórólfr mundi vera hollr konungi, that Th. was no doubt faithful, id., passim.
    III. in asking and answering, corresponding to Engl. would’st thou? I will; Muntú veita mér þat er ek bið þik? Hvat er þat, segir konungr, Fms. vi. 392; muntú mér, Freyja, fjaðrhams, ljá?—Þó munda ek gefa þér þótt ór gulli væri, Þkv. 3, 4; mundu fleira mæla? answer, mun ek, Hkv. Hjörv. 2; muntú stefna vilja Hallvarði? Glúm. 365; mun hann dauðr, is he dead? Nj. 135.
    IV. denoting injunction; hann mælti til Einars, at hann mundi ( told him to) leita sér vistar, Hrafn. 5; svá hefi ek helzt ætlað at boð þitt muni vera at áliðnu sumri, Ld. 14 (but rarely).
    V. ellipt., the infin. vera being left out and understood; ærit bragð mun at því (viz. vera), Nj. 58; lítið bragð mun þá at, Ld. 136; Hálfr mundi mikill afreksmaðr, Mag. 4; torsótt mun (viz. vera) at sækja, Glúm. 365.
    ☞ Hardly any verb is more freq., e. g. þú munt hafa meira hlut sagði Njáll, en þó man hér hljótask af margs manns bani.—Man nokkut hér minn bani af hljótask?—Ekki man þat af þessu, en þó munu þeir minnask á fornan fjandskap ok muntú ekki annat mega en hrökkva við, Nj. 90; hversu mun nú ganga síðan? Þú mant ríða til þings. Þá man þú skamt eiga ólifað, ella mant þú verða gamall maðr, … Veiztú hvat þér man verða at bana … Þat sem allir munu sízt ætla, segir Njáll, 85. In mod. usage the word munu is far less frequent, and futurity is in speech mostly expressed, as in Gothic, by the pres. indic., as, eg fer á morgun, where an ancient would have said, ek mun fara á morgun; but in solemn style munu is retained, thus, sjá, þú munt barn geta í kviði þínum, ok munt son fæða ok hans nafn skaltú (not muntú) kalla Jesús; hann mun mikill verða, ok kallast sonr hins Hæsta, og Guð Drottinn mun gefa honum sæti síns föður Davíð, og hann mun ríkja yfir húsi Jakobs að eilifu, hans ríkis mun og enginn endir verða … Heilagr Audi mun koma yfir þig, og kraptr ins Hæsta mun yfirskyggja þig, af því at það hið helga sem af þér mun fæðast skal nefnast …, Luke i. 31 sqq. in the Icel. N. T. (Vídal.)

    Íslensk-ensk orðabók > MUNU

  • 63 SEM

    as
    * * *
    from vera.
    * * *
    a conjunction, and a relative particle, probably from the same root as sam, sama-, denoting as, the same, the like; if so, the conjunction would be the original, and the relative particle the derived use; in old writers ‘sem’ is in general use as a conjunction, while the pronominal ‘sem’ is rare, for ‘er’ or ‘es’ is the old relative particle: but in mod. usage the conjunction has been almost displaced by ‘eins-og,’ whereas ‘sem’ as a relative particle has got the better of ‘er.’
    A. As a conj. as, Lat. ut; rauðr sem blóð, fölr sem grass, blár sem Hel, Nj. 177, Ísl. ii. 220; hvítt sem drift, Ó. H. 170; auðigr sem Njörðr, Fs. 80; syndr sem selr, Nj. 29; ragr sem geit, vitr sem Njáll, hár sem tröll, mjór sem þvengr, etc.
    2. with another particle or an adjective; svá sem = Goth. swê-swê, so as, like as, Germ. so wie; svá sem salt, Pr. 472; svá sem börn föður, Edda 13; svá sem fyrr var ritið, Ó. H. 171; sva sem hér er ritað, id.; mæla svá sem einum munni, 623. 33, and passim in old and mod. usage: temp. about that time, svá sem hann fór at veiða, … svá sem þeir lifðu, … svá sem í þann tíma, Stj. 46, 50:—slíkr sem, such as; slíkum manni sem Ljótr er, Eg.; slíka sæmd sem hón hefir heitið, Nj. 5; með slíkri grein sem hér segir, K. Á. 82.
    3. referring to a verb or to the preceding sentence (ellipt. = svá sem); svæla e-n inni sem melrakka í greni, Nj.; hann fór sem úsekr maðr, id.; staup mikit sem manns höfuð (= svá sem), Fms. vi. 183; þeir veittu þér allan heiðr sem sínum formanni, Karl. 221; skal hverr vera sem sjálfr ryðr sér til rúms (such as, just as), Fms. viii. 93; vit skulum ginna þá alla sem þursa, Nj. 263; henni var trúað sem góðri konu, Sks. 457; hann kom, sem hann hafði heitið, as he had promised, Fms. i. 72; sem enn mun getið verða, as it will be told, vii. 230; dugði hverr sem mátti, every one did as he could, his best, viii. 139; lagði hverr fram sitt skip sem drengr var til, vi. 315; sem fyrr var sagt, Stj. 48; Hárekr görði sem hann hafði sagt, Ó. H. 170.
    4. with a compar.; því úgörr sem hann er forvitnari, the less, the more, Greg. 29.
    5. with a superl.; sem hvatast = Gr. ὡς τάχιστα, Lat. quam celerrime, Fms. viii. 145; sem skjótast, Nj. 4; sem tíðast, Eg. 206; sem næst, 127; beita sem þverast, 161; sem bezt, Sks. 623; sem verst, sem mest, Karl. 222; sem skemst, 225; sem minnst, Nj. 263: ellipt., sem left out, Sks. 171, 201 B.
    6. with subj. as if; svá sem hann mælti annat mál, Ó. H. 171; sem þín móðir sé, Skv. 1. 41, (hence the mod. sem-sé, to wit, viz., proncd. sum-sé); lát sem þú þykkisk þar allt eiga. Fms. xi. 112; þeir vóru allir með vápnum sem til bardaga væri búnir, iv. 220; þá er þeim þótti sem minnstir væri fyrir sér, Eg. 123; svá skulu vér ok vara oss, sem vér munim eiga við borða-mun at deila, Fms. viii. 288; svá lízk mér sem nú munim vér hafa …, Nj. 5.
    7. as also, as well as; hann tekr svá kirkju-tíund sem sína tíund, B.K, 49; oss sýnisk hón svá hjálpsamlig sem nytsamlig, as wholesome as useful, Dipl. i. 3: svá … sem, so … as, i. e. both alike; brag sem leika, Bjarn. (in a verse); reyr, stör, sem rósir væuar, Hallgr.
    II. temp. as, when; sem hringdi til aptansöngs vildi konungr ganga, Fms. vii. 148; nú sem Lucifer hugleiddi, Stj. 7; enn sem Pharao sá þetta undr, 267; nú sem hvárirtveggju …, Karl. 148; ok sem keisarinn er víss orðinn, 222; ok sem þar er komit þjónustu, 223; freq. in mod. usage,—og sem hann var enn nú að tala, Matth. xvi. 47; enn sem hann gékk út um dyrnar, 71; enn sem þeir höfðu krossfest hann, xxvii. 35; sem Moises með sínum staf, Pass. 40. 7; nær sem, 38. 12, passim.
    B. As a relative particle, used just like the particle er (es), see p. 131. After a demonstrative pronoun; konungi þeim, sem svá er góðr ok réttlátr, Fms. vii. 263; eptir þetta, sem nú var getið, i. 16; at því skaplyndi, sem vér höfum, Nj. 61; þ;á menn, sem, K. Á. 10; þau vötn, sem, Stj. 91; þau læti, sem, Fms. i. 217; hinna fyrri biskupa, sem ( to whom) landsháttr var hér kunnari, H. E. ii. 79; ór þeim fjórðungi, sem féit er áðr mest saman, from that quarter, whence …, Grág. i. 195; í þess konungs veldi, sem sá var, in whose kingdom he was, 190: answering to er (ll. 2), við slíkt ofrefli, sem þeir áttu at etja (viz. við), Fms, iii. 9; ór þeim ættum, sem þér þóttu ernirnir fljúga (viz. ór), Ísl. ii. 196: adding a demonstr. pron. (cp. er A. lll), cf prestr fallerast með þeirri konu, sem hann hefir skírt barn hennar ( whose bairn), H. E. i. 190.
    II. after adverbs; þar sem = ‘there as’ = where; þangat sem, ‘thither as’ = whither; þaðan sem, ‘thence as’ = whence; hann drap þar ( there) fótum, sem ( where) vatni því var niðr slegit, Hom, 110; muntú þar þykkja sóma-maðr, sem þú kemr, Ld. 158; skal þar kalla kirkju, sem hann vill, K. Þ. K. 42; felask þar sem ( where) okkr þykkir vænligast, Nj. 263: hvar sem hann kom, wheresoever he came, Fms. vi. 356; þat sem fékksk af reiðskjótum, Ó. H. 170; hvaðan? Þaðan sem þú mátt vel éta, Nj. 75.
    2. þú görir þik góðan, þar sem þú hefir verit þjófr ok morðingi, thou who hast been, Nj. 74: dropping ‘þar;’ eru allir þrændir sem hann er, all the Thronds are where he is, i. e. they all back him Fms. i. 53.

    Íslensk-ensk orðabók > SEM

  • 64 taka

    * * *
    I)
    (tek; tók, tókum; tekinn), v.
    1) to take, catch, seize (tóku þeir laxinn ok otrinn ok báru með sér);
    G. tók inni vinstri hendi spjótit á lopti, G. caught the spear with his left hand;
    man hón taka fé okkart allt með ráni, she will take all our goods by force;
    taka e-n höndum, to seize one, take captive;
    tökum vápn vár, let us take to our weapons;
    2) fig., taka trú, to take the faith, become a Christian;
    taka skírn, to be baptized;
    taka hvíld, to take a rest;
    taka flótta, to take to flight;
    taka rœðu, umrœðu, to begin a parley;
    taka ráð, to take a counsel (= taka til ráðs);
    taka e-n orðum, to address one;
    taka sættir or sættum, to accept terms;
    taka þenna kost, to take this choice;
    taka stefnu, to fix a meeting;
    taka boði, to accept an offer;
    taka sótt, to be taken ill;
    taka úgleði, to get out of spirits;
    taka konung, to take, elect a king;
    taka konu, to take a wife;
    taka úkunna stigu, to take to unknown ways;
    taka e-n or e-m vel, to receive one well;
    taka e-t þvert, to take a thing crossly, deny flatly;
    taka upp höndum, to raise the hands;
    3) to reach, stretch forth, touch;
    fremri hyrnan tók viðbeinit, the upper horn caught the collar bone;
    því at ek tek eigi heim í kveld, for I shall not reach home to-night;
    hárit tók ofan á belti, the hair came down to her waist;
    4) to reach and take harbour (þeir tóku land á Melrakka-sléttu);
    5) to take, hold, of a vessel (ketill, er tók tvær tunnur);
    6) to be equivalent to, be worth (hringrinn tók tólf hundruð mórend);
    7) with infin., to begin (hann tók at yrkja, þegar er hann var ungr);
    nú taka öll húsin at lóga, now the whole house began to blaze;
    impers., þá tók at lægja veðrit, then the wind began to fall;
    8) to touch, regard, concern (þat allt, sem leikmenn tekr);
    9) to catch (up), come up with (hann var allra manna fóthvatastr, svá at engi hestr tók hann á rás);
    10) to start, rush (Eirikr tók út or stofunni, en konungr bað menn hlaupa eptir honum);
    taka á rás, taka frá, to take to running, run away (svá illt sem nú er frá at taka, þá mun þó síðarr verra);
    11) impers. it is taken;
    þá tók af veðrit (acc.) then the storm abated;
    kom á fótinn, svá at af tók, the stroke came on his leg, so that it was cut off;
    sýnina tekr frá e-m, one becomes blind;
    tók út skip Þangbrands, Th.’s ship drifted out;
    um várit er sumarhita tók, when the summer heat set in;
    12) with preps, and advs., taka e-n af lífi, lífdögum, taka e-n af, to take one’s life, put to death;
    taka e-n af nafni ok veldi, to deprive one of his title and power;
    taka e-t af e-m, to take a thing from one, deprive one of (er vér tókum seglit af honum, þá grét hann);
    taka af sér ópit, to cease weeping;
    taka e-t af e-m, to get frotn one (tekr hann af öllu fólki mikil lof);
    taka mikinn (mikil), lítinn (lítil) af e-u, to make (say) much, little of;
    hón tók lítil af öllu, she said little about it, took it coldly;
    øngan tek ek af um liðveizlu við þik, I will not pledge myself as to helping thee;
    taka e-t af, to choose, take;
    G. bauð þér góð boð, en þú vildir engi af taka, G. made thee good offers, but thou wouldst take none of them;
    fara sem fœtr mega af taka, at the top of one’s speed;
    hann sigldi suðr sem af tók, as fast as possible;
    to abolish, do away with (lagði á þat allan hug al taka af heiðni ok fornar venjur);
    taka e-t aptr, to take back, render void (taka aptr þat, er ek gef); to recall (taka aptr orð, heil sín);
    taka á e-u, to touch (hón tók á augum hans);
    taka vel, auðvelliga, lítt, illa á e-u, to take (a thing) well, in good part, ill, in ill part (fluttu þeir þetta fyrir jarli, en hann tók vel á);
    taka e-t á sik, to take upon oneself (kvaðst heldr vilja taka þat á sik at gefa honum annát augat);
    tóku þeir á sik svefn mikinn, they fell fast asleep;
    taka arf eptir e-n, to inherit one;
    taka e-t eptir, to get in return;
    með því at þú gerir svá, sem ek býð þér, skaltu nökkut eptir taka, thou shalt have some reward;
    taka e-t frá e-m, to take a thing away from one (þeir tóku spjótin frá þeim ok báru út á ána);
    taka e-n frá e-u, to deprive one of (taka e-n frá landi, ríki);
    taka e-t fyrir e-t, to take in return for (hann keypti sveinana ok tók fyrir þá vesl gott ok slagning); to take for, look upon as (lökum vér þat allt fyrir satt; því tek ek þat fyrir gaman);
    taka fyrir e-t, to refuse (tók E. eigi fyrir útanferð at sumri);
    taka hendi í e-t, to thrust one’s hand into;
    taka í hönd e-m, to shake hands with one;
    taka í móti, to offer resistance (þeir brendu víða bygðina, en bœndr tóku ekki í móti);
    taka niðr, to pull down, demolish (taka niðr til grundvallar allt þat verk); to graze a little, = taka til jarðar (þeir láta nú taka niðr hesta sína);
    taka ofan, to take down (Högni tekr ofan atgeirinn); to pull down (hann hafði látil taka ofan skála sinn);
    taka í sundr, to cut asunder;
    impers., slœmdi sverðinu til hans, svá at í sundr tók manninn, so that the man was cleft asunder;
    taka til e-s, to take to (tóku þá margir til at níða hann);
    taka til máls (orðs, orða), to begin to speak;
    nú er þar til máls at taka, at, now we must take up the story at this point, that;
    taka til varnar, to begin the defence;
    taka til e-s, to have recourse to, resort to (taka e-t til ráðs, bragðs); to concern (þetta mál, er til konungs tók);
    láta e-t til sín taka, to let it concern oneself, meddle with (Gísli lét fátt til sín taka);
    taka e-n til e-s, to choose, elect (Ólafr var til konungs tekinn um allt land);
    absol., taka til, to begin (hann hélt allt austr um Svínasund, þá tók til vald Svíakonungs);
    taka e-t til, to take to, do;
    ef hann tekr nökkut illt til, if he takes to any ill;
    taka um e-t, to take hold of, grasp (nú skaltu taka um fót honum);
    taka e-t undan, to take away;
    impers., undan kúnni tók nyt alla, the cow ceased to give milk;
    taka undan, to run away, escape (B. tók undan með rás);
    hann tók undir kverkina ok kyssti hana, he took her by the chin and kissed her;
    to undertake, take upon oneself;
    H. kvaðst ekki taka mundu undir vandræði þeira, H. said he would have nothing to do with their troubles;
    taka undir e-t með e-m, to back, help one in a thing (vil ek, at þér takit undir þetta mál með mér);
    þau tóku undir þetta léttiliga, they seconded it readily;
    hann tók seinliga undir, he was slow to answer;
    taka undir, to echo, resound (fjöllin tóku undir);
    taka e-t undir sik, to take on hand (Gizurr tók undir sik málit); to lay hold of (hann tekr undir sik eignir þær, er K. átti í Noregi);
    taka e-t upp, to pick up (S. tók upp hanzka sinn);
    taka upp fé fyrir e-m, to seize on, confiscate;
    taka upp borð, to set up the tables before a meal, but also to remove them after a meal;
    taka upp bygð sína, to remove one’s abode;
    hón tekr mart þat upp, er fjarri er mínum vilja, she takes much in hand that is far from my will;
    drykk ok vistir, svá sem skipit tók upp, as the ship could take;
    taka upp ný goðorð, to establish new priesthoods;
    taka upp verknað, to take up work;
    taka upp stœrð, to take to pride;
    taka upp sök, to take up a case;
    taka upp draum, to interpret a dream;
    taka e-t upp, to choose (seg nú skjótt, hvern kost þú vill upp taka);
    absol., taka upp, to extend, rise (rekkjustokkr tekr upp á millum rúma okkarra);
    taka út, to run out (E. tók út ór stofunni);
    taka við e-u, to receive (A. hafði tekit við föðurarf sínum);
    taka vel við e-m, to receive one well, give one a hearty welcome;
    taka við trú, to take the faith;
    þeir tóku vel við, they made a bold resistance;
    tók við hvárr af öðrum, one took up where the other left off;
    taka yfir e-t, to extend over (hann skal eignast af Englandi þat, sem uxahúð tekr yfir);
    impers. to come to an end, succeed (kveðst nú vænta, at nú mundi yfir taka);
    þeir munu allt til vinna at yfir taki við oss, to get the better of us;
    13) refl., takast;
    f.
    1) taking, capture, of a fortress, prisoner;
    2) taking, seizing, of property;
    * * *
    u, f. a taking, capture, Fms. x. 417 (of a fortress); of a prisoner, Ann. 1254: a taking, seizing, unlawful or violent, of property, Grág. ii. 188, 301; gjalda fyrir hval-tökuna, Bs. i. 657; fjár-taka (see fé), upptaka.
    II. revenue = tekja; með öllum tökum ok skyldum, Fms. vi. 431.
    III. tenure of land; eiga töku á jöfð, N. G. L. i. 240.
    IV. bail, security; hlaupask undan töku ok sókn, N. G. L. i. 258; see við-taka, á-taka, töku-vætti.

    Íslensk-ensk orðabók > taka

  • 65 UNDIR

    * * *
    prep. with dat. and acc.
    I. with dat.
    1) under;
    þá brast í sundr jörð undir hesti hans, the earth burst asunder under his horse;
    þungr undir árum, heavy to row;
    þeir leita þeirra ok finna þá undir eyju einni, they seek for them and find them under an island;
    undir þeim hesti var alinn Eiðfaxi, that horse was the sire of E.;
    2) fig. (undir þeim biskupi eru ellifu hundruð kirkna);
    eiga undir sér, to have under one, in one’s power;
    eiga fé undir e-m, to have money in his hands, deposited with him;
    3) under, depending on;
    orlög vár eru eigi undir orðum þínum, our fate does not depend on thy words;
    hann á vin undir hverjum manni, he has a friend in every man;
    4) ellipt. or adverbial usages;
    vóru þau (Njáll ok Bergþóra) úbrunnin undir, they were unburned underneath;
    meðan töður manna eru undir, whilst the hay is lying (mown, but not got in);
    ef þér þœtti nökkut undir um mik, if thou hast cared at all for me;
    sól (dagr) er undir, the sun (day) is down, under the horizon;
    væri oss mikit undir, at vér fengim liðsinni hans, it were worth much to us to get his help;
    II. with acc.
    1) under, underneath, denoting motion (var settr undir hann stóll);
    2) of time;
    hrökk undir miðdegi, it drew close to midday;
    3) fig. leggja undir sik, to lay under oneself, to subjugate;
    þjóna undir e-n, to serve under one;
    þessa laxveiði gaf hann undir kirkjuna, he made it over to the church;
    bera fé undir e-n, to bribe one;
    leggja virðing konungs undir vápn mín, to let it depend on my weapons;
    ef undir oss skal koma kjörit, if the choice is to be left with us;
    Hjört þótti mér þeir hafa undir, H. me thought they got under;
    ef kona tekr mann undir bónda sinn, if she be untrue to her husband;
    bjóða fé í leigu undir sik, to offer to pay money for one’s passage.
    * * *
    prep. with dat. and acc.; an older monosyllabic und is often used in poets, Ls. 44, Hdl. 11, Þkv. 16, Hm. 58; und valkesti, und árum, Lex. Poët.; und hánum, Haustl.: unt = und, Akv. 26 (Bugge): [Ulf. undar; A. S., Engl., and Dan. under; O. H. G. untar; Germ. unter]:—under, underneath, below.
    A. With dat., undir hesti hans, Nj. 158; tréit u. honum, underneath him, 202; mána vegr und hánum, Haustl.; skipit undir þeim, Háv. 42, Ld. 78; troða undir fótum, Fms. ii. 172; bera undir hendi sér, Eg. 237, Nj. 200; sverðit brotnaði undir hjaltinu, 43; sitja undir borðum, 68; róa undir seglum, Fms. viii. 131; skip þungt undir árum, heavy to row. Eg. 354; undir túngarði, Ld. 138; u. veggnum, Háv. 49; u. haugnum, Eb. 94; u. heiðinni, Eg. 277; fjöll undir jöklum, Fb. i. 540; liggja undir nesi einu, Nj. 43; undir garðinum, Njarð. 374; und kvernum, Ls. 44: und Miðgarði, Hdl. 11; undir Þríhyrningi, Nj. 89, 114; undir Hrauni, Eb. 52; undir Felli, Nj. 16, of places seated under a fell, Landn. passim.
    2. hvárt þat fé hefði undir því kvikendi alizt, of a dam, Grág. ii. 312; undir þeim var alinn Freyfaxi, she ( the mare) was the dam of F., Landn. 195.
    II. metaph. usages; alla sem undir honum eru, Sks. 677 B; u. þeim biskupi eru ellifu hundrað kirkna, Rb. 332; búa u. e-m, Fms. i. 107; undir hendi, höndum e-m, hönd (B.I. fine); eiga undir sér, to have under one, in one’s power, Fms. iv. 271, Ld. 250, Vígl. 33, Sturl. i. 20; see eiga (A. IV. 2): eiga fé undir e-m, to have money in his hands, deposited with him, Nj. 101; taka tíu hundruð u. Eiríki bónda, ten hundred in E.’s keeping, Dipl. ii. 6; tvau hundruð u. sonum herra Stepháns, i. 11; þeim manni er féit er undir, Grág. i. 184; er und einum mér öll hodd Hniflunga, Akv. 26.
    2. under, depending on; svá var ávísat sem u. væri bani ykkar beggja, Am. 12; örlög vár eru eigi u. orðum þínum, Karl. 339; hans líf stendr þar u., Stj. 219; undir því væri, at ek hefða góð málalok, Nj. 47; hvárt þykkir þer u. því sem mest, 263; mikit þótti spökum mönnum undir, at …, Ld. 38; undir þínum þokka þykkir mér mest af þínum frændum, I am most concerned for what thou thinkest, Lv. 72.
    3. undir vitni e-s, 623. 15; u. handlagi e-s, Dipl. i. 11; hann á vin undir hverjum manni, he has a friend in every man, Fas. i. 290; jafnan er munr undir manns liði (= í manns liði), a man’s help is something, Bs. i; þó at smátt sé und einum, though one man (more or less) makes little difference, Hallfred; um þá gripi er görsemar eru undir, things of value, Gísl. 80; lítil eru tiðendi u. förum mínum, Fms. xi. 118; fela ván sína alla u. Guði, 686 B. 2; eiga traust u. e-m, Fms. i. 261; undir trausti, skjóli, hlífð … e-s, 623. 15; u. griðum, Grág. ii. 194; segja hvat honum er undir fréttinni, Grág. (Kb.) i. 51; mjök var undir heimboði við þik, at vér vildim, Ld. 236; hvat undir mun búa bæn þessi, Eg. 764; þat bjó mest undir ferð Áka, at …, Fms. xi. 45; jarl spyrr hvat undir kveðju sé, Fas. iii. 567.
    III. ellipt. or adverbial usages; vóru þau úbrunnin undir, underneath, Nj. 208; mér þótti hann vera í rauðum hosum undir, 214; var þar undir niðri skógr, Eg. 580; meðan töður manna eru undir, whilst the hay is down, of hay mown, but not got in, Nj. 192; hart mun þykkja u. at búa, 90.
    2. at þat sé eigi verr undir, enn vara, of not less value, substance, K. Þ. K. 172; ef mér þætti nökkut u. um mik, if I thought it mattered aught, Nj. 19; þykki mér mikit u., at …, does it matter much to thee? 65; hverjum manni muni þykkja nokkut undir, at …, Sturl. i. 176.
    B. With acc., under, underneath, Lat. sub, denoting motion; var settr undir hann stóll, Nj. 269; koma fótum undir sik, 202; fara undir skipit, Njarð. 376; kominn undir jarðar-menit, Ld. 60; renna u. hendr e-m, Háv. 41; þeim tók undir hendr, Ld. 38; kom u. kverk öxinni, Nj. 84; láta u. belti sér, 168; setjask u. borð, 176; heimtask út u. akkerin, Fms. ix. 44; stýra u. veðr, … beita undir veðr, Fb. i. 540; leggja út u. Eyjar, Nj. 125; riða austr u. Eyjafjöll, 216; sigla suðr u. England, Hkr. i. 129; leggjask niðr u. hauginn, Eb. 94; ganga u. hamar-skúta nökkurn, Nj. 264; hleypa heim undir Þríhyrning, 105.
    2. of time; hrökk undir miðdegi, it drew close to midday, Fas. i. 506; cp. the mod. phrase, það er komið undir dagmál, hádegi, … náttmál, of time, close to, hard upon.
    II. metaph. usages; gefa hann undir vápn yður, Njarð. 354; leggja virðing konungs undir vápn mín, to let it depend on, Fms. x. 199; jarl hverr skyldi hafa und sik þrjá hersa (= undir sér), 182; Hjört þótti mér þeir hafa undir, they had him under, had him on the ground, Nj. 95; leggja undir sik, to lay under oneself, subjugate, Fms. i. 3; skattgilda undir sik. Eg. 402; ganga undir e-n, to submit to, Fms. i. 37, 156, Ld. 166; játtask undir e-t, Fms. ix. 227; taka vel … u. e-t, Ld. 150; þjóna u. e-n, to serve under, Fms. x. 23; draga u. sik, Eg. 61; arf berr undir e-n, devolves upon, Grág. i. 179; þessa laxveiði gaf hann undir kirkjuna, he made it over to the church, Fms. i. 272; Sámsey er undir biskup, is under a bishop, xi. 230; þær eignir liggja undir þá ætt, vi. 432; leita ráðs u. e-n, xi. 80, MS. 686 B. 13; vikja máli u. e-n, Nj. 77; skírskota u. e-n, Ó. H. 86, Eg. 352, N. G. L. i. 348; bera fé u. e-n, to bribe, Ld. 114. Fms. v. 187; játa sik undir at gjalda, to engage oneself, Dipl. ii. 2; leggja e-t undir þegnskap sinn, upon one’s honour, Grág. (Kb.) i. 48; þá mælti Einarr svá undir málit, interrupt it, Sturl. i. 66 C.
    2. special phrases; ef kona tekr mann undir bónda sinn, if she be untrue to her husband, N. G. L. i. 351, H. E. i. 236; því fylgðu engir mann-lestir, þvíat ek tók engan mann undir Gísla, I was true to G., Gísl. 15; land styrkvara undir bú, at heyföngum, stronger in the way of household, yielding more crops, Sturl. iii. 271; bjóða fé í leigu u. sik, to offer money for a passage, Nj. 128; taka penning veginn u. blóðlát, for letting blood, Rétt. 2. 10; taka eyri u. hvert lispund, id.; líða undir lok, to come to-an end, Nj. 156.
    III. ellipt., sól er undir, the sun is under, Grág. i. 104; dagr er undir, Fb. iii. 384; slá u. sem mest má þessa viku, to mow as much as possible this week, so as to prepare for drying it the next, Eb. 150; standa undir með e-m, to back, Sturl. i. 20.

    Íslensk-ensk orðabók > UNDIR

  • 66 EK

    I) pers. pron. I;
    in poetry and old prose a pronominal k is suffixed to the verb, emk = em ek, vask = vas ek; sák = sá ek; mundak = munda ek; even if preceded by ek: ek sék, ek sitk; a preceding g becomes by assimilation k, hykk = hygg ek; the pronominal k is inserted between the suffixed negative, -a or -at, and the verb, sáka = sá ek-a, I saw not; veitka = veit ek-a, I know not.
    II) from aka.
    * * *
    pers. pron., mod. eg, proncd. ég or jeg; eg occurs as early as in MSS. of the 15th century, Arna-Magn. 556 A; jak, Fms. x. 287, cp. the mod. Swed. form and the mod. Icel. jeg; old poets make it rhyme with ek, as, Halldórr ok ek | höfum engi þrek, Korm. 154 (in a verse), cp. Ld. 108: [Ulf. ïk, but ek on the Golden horn and on the stone in Tune; A. S. ic; Engl. I; Germ. ich; old Swed. jak, mod. jag; Dan. jeg; cp. Lat. ego, Gr. ἐγώ]:—I, Nj. 10, 30, 132, etc.
    2. in poetry and old prose a pronominal ‘k or ‘g is suffixed to the verb; em’k búinn annan í at nefna, Grág. i. 103; ek em’k, 623. 56, Blas. 41, Mork. 89, 94, 99, 104, Vþm. 8, Ls. 14, Ad. 1, Post. 645. 33; jók’k, ‘I eked’ ( added), Íb. (pref.); vas’k þar fjórtán vetr, ch. 9; þá er ek var’k á bænum, Blas. 40, Hm. 12; ek bað’k, Post. 645. 54; ek kom’k, Skm. 18; ek sit’k, Mork. 168; ek finn’k, 141; ek nam’k, 73; sá’k, 75; ek sé’k ( video), 103, 168, Fms. xi. 110; mun’k-at ek, Mork. 50; svá ek vind’k, Hm. 156; ok rít’k á þessa lund, Skálda (Thorodd) 166; sjá’k ( sim), Mork. 183: g before k becomes by assimilation k, e. g. hyk’k = hygg’k, Skm. 5: the pronominal k is inserted between the suffixed negative and the verb, ek skal’k-a, hef’k-a, mon’k-a, sa’k-a, ma’k-a, veit’k-a, or skal’k-a ek, hef’k-a ek, etc.: even a double k after a diphthong, siá’kk ( sim), Mork. 89, 134, but chiefly in poetry with the suffixed negative, e. g. ek sé’kk-a: this form is obsolete, whereas the suffixed g (or k) in bisyllables or after a vowel is more freq.; svá at ek fæ’k eigi leyzt mik, Edda 20; er ek vilda’g helzt, Fms. xi. 146; eigi munda’k trúa, Edda 32; ef ek lifi ok mega’k ráða, 34; þá hafða’k bundit með gresjarni, id.; sem önga frægð muna’k af hljóta, 20; sýnda’k bæði þeim ok Sæmundi, Íb. (pref.); þá er ek var heima heyrða’k sagt, Edda 81; er ek aeva kenni’g, Hm. 164; draums ætli’g þér, Hdl. 7; þorða’g, Ad. 1; ræka’g, mætta’g, Stor. 8; sky’t ek ok ræ’k (ræ’g, v. l.), Fms. vi. 170 (in a verse); líkara at ek vitja’g hingat þessa heita, Eg. 319; næða’k (or næða’g), if I could reach, Eb. 70 (in a verse); at ek nemni þá menn alla ok beiði’g, Grág. ii. 317; vilja’k, I will, Ht. 1; þvíat ek ætla’g, Ó. H. 59; ok náða’k svá öllu ríki þeirra, 74; þvíat ek trúi’k yðr bezt, 88; ek setta’k, Mork. 62; flytta’k, 94; geri’k, heyrða’k, 36; mæli’g, 39; ek vetti’g, 175; tefli’g, 186; setta’g, lagða’g, id.; vilda’g, 193; vide Lex. Poët. and the word ‘-at’ [p. 2]: sometimes a double pronoun occurs, g and k, mátti’g-a’k, Og. 32; bjargi’g-a’k, Hm. 153; stöðvi’g-a’k, 151; hversu ek má’k, Fms. vi. 102; vide Lex. Poët. and Frump. 228 sqq.
    B. DAT. AND ACC. are from a different root:—dat. mér, [Ulf. mis; Germ. mir; lost in Dan.], Nj. 10, etc. etc.; acc. mik, mod. mig, which form occurs even in MSS. at the beginning of the 14th century, e. g. Hauks-bók: mek occurs now and then in MSS., e. g. O. H. L., N. G. L., Sks. B, else it is rare and obsolete, Al. 42, Ó. H. 107, [Ulf. mik; A. S. mec; Engl. me; Germ. mich; Dan. mig.] As the word is so common, we shall only mention the use of mik which is special to the Scandinavian tongue, viz. its use as a verbal suffix. The ancients had a double form for the reflexive; for 1st pers. -mk, i. e. mik suffixed to the plur. of the verb; for the 3rd pers. -sk, i. e. sik suffixed to sing. and plur. alike; thus, ek (vér) þykkjumk, I (we) seem to myself ( ourselves); but hann þykkisk, he seems to himself; þeir þykkjask, they seem to themselves: the -mk was later changed into -mz, or - mst of editions and mod. use; but this is a grammatical decay, as if both - mst and -st (þykjumst and þykist) arose from the same reflex. sik.
    1. the subject may be another person or thing (plur. or sing.) and the personal pronoun mik suffixed as object to the verb, a kind of middle voice found in very old poems, and where it occurs freq. it is a test of antiquity; in prose it is quite obsolete: jötna vegir stóðum’k yfir ok undir, the ways of giants (i. e. precipices) stood above and beneath me, Hm. 106; er lögðum’k arm yfir, the lass who laid her arms round me, 108; mögr hétum’k fögru, my son promised me fair, Egil; hilmir buðum’k löð (acc.), the king gave me leave, i. e. bade me, sing, Höfuðl. 2; úlfs bagi gáfum’k íþrótt, the wolf’s foe ( Odin) gave me the art ( poetry), Stor. 23; Ragnarr gáfum’k reiðar mána, R. gave me the shield, Bragi; þat erum’k sýnt, it is shewn to me, id.; stöndum’k ilmr fyrir yndi, the lass blights my joy, Kormak; hugr tjáðum’k, courage helped me, Egil; snertum’k harmr við hjarta, grief touches me to the heart, Landn.; stöndum’k til hjarta hjörr, the sword pierces me to the heart, Fm. i; feldr brennum’k, my cloak catches fire, Gm. 1; draum dreymðum’k, I dreamed a dream; grimt várum’k hlið, the gap ( breach) was terrible to me, Stor. 6; hálf ván féllum’k, half my hope failed me, Gráfeldar-drápa; heiðnir rekkar hnekðum’k, the heathen men turned me out, Sighvat; dísir hvöttum’k at, the ‘dísir’ hooted us, Hðm. 29; gumi görðum’k at vigi, the man made us fight, id.; lyst várum’k, it list me, Am. 74: very common is erum’k, ‘tis to me (us); erum’k van, I (we) have to expect; mjök erum’k tregt tungu at hræra, ‘tis hard for me to move the tongue, i. e. the tongue cleaves to my mouth, Stor. 1, 17, Ad. 16.
    2. sometimes oneself is the subject, freq. in prose and poetry, either in deponent verbs or as reflex. or recipr.; at vit skilim’k sáttir, Ó. H. 119; at vér komim’k, that we shall come, 85; finnum’k hér þá, 108; ef vér finnum’k, 111; ek skildum’k við Ólaf konung, 126; ef ek komum’k í braut, 140; sigrom’k, if I gain the victory, 206; æðrom’k, 214; ef ek öndum’k, if I die, Eg. 127; ek berum’k, I bear myself, Grág. ii. 57, Mork. passim; ek þykkjum’k, þóttum’k, ráðum’k, látum’k, setjum’k, bjóðum’k, skildum’k, kveljum’k, etc., = ek þykisk, þóttisk, ræðsk, lætsk, setsk, býðsk, skildisk, kvelsk, etc.: even at the present day the forms eg þykjumst, þóttumst are often used in writing; in other words the suffix - mst (-mk) is almost obsolete.
    β. the obsolete interjection er mik = I am; vel er mik, well is me (= ‘bless me!’), O. H. L. 71; æ er mik, ah me! 64; kendr er mik, I am known, 66: with a reflex. notion, hvat er mik at því, what is that to me? Skv. 1. 28; er mik þat undir frétt þeirri, that is my reason for asking, Grág. i. 19:—this ‘er mik’ is clearly the remains of the old erum’k.
    C. DUAL AND PLUR. also from a different root:
    1. dual vit, mod. við, a Norse form mit also occurs, Al. 170, 171, [cp. mi, Ivar Aasen]:—we two; gen. and dat. from a different root, okkar and okkr, [cp. Goth. ïggqis; A. S. inc and incer; O. H. G. inch and inchar; Ivar Aasen dikke and dykk]:—our.
    2. plur.:
    α. nom. vér and vær, the last form now obsolete, [Goth. veis; A. S. and Engl. we; Germ. wir; Dan. vi]:—we.
    β. gen. vár, mod. vor, Eg. 524, Fms. viii. 213, 398, etc.
    γ. dat. and acc. oss, [Goth. uns (acc.), unsis (dat.); A. S. us; Germ. uns; Swed. oss; Dan. os]:—us: it need only be noticed that in mod. familiar usage the dual—við, okkr, okkar—has taken the place of the plural, vér, oss; but that in written books the forms vér, oss are still in freq. use, except in light or familiar style; old writers, on the other hand, made a clear distinction both in speech and writing.

    Íslensk-ensk orðabók > EK

  • 67 EPTIR

    prep with dat. and acc.;
    I. with dat.
    1) with verbs of motion, after (ríða, róa, fara, ganga, senda e-m);
    2) denoting the aim and object of many verbs;
    leita, spyrja, frétta, eptir e-u, to search, ask, inquire after;
    líta eptir e-u, to look afler, attend to;
    bíða eptir e-u, to wait for;
    vaka eptir e-m, to sit up waiting for one;
    segja eptir e-m, to report behind one’s back;
    3) following the course of a track, road, etc., along;
    niðr eptir hálsinum, down the hill;
    eptir endilongu, from one end to the other;
    eptir miðju, along the middle;
    4) after, according to, in accordance with (eptir sið þeirra ok lögum);
    hann leiddist eptir fortölum hennar, he was led by her persuasion;
    gekk allt eptir því sem H. hafði sagt, according as H. had said;
    5) denoting proportion, comparison;
    fátt manna eptir því sem hann var vanr, few men in comparison to what he was want to have;
    6) with verbs denoting imitation, indulgence, longing after;
    láta eptir e-m, to indulge one;
    breyta eptir e-m, to imitate;
    7) behind (hann leiddi eptir sér hestinn);
    fundust eptir þeim írskar bœkr, which they had left behind;
    II. with acc.
    1) of time, after, in succession to (vár kom eptir vetr);
    hvern dag eptir annan, one day after the other;
    ár eptir ár, dag eptir dag, year by year, day by day;
    eptir þat, after that, thereafter;
    2) denoting succession, inheritance;
    taka e-t í arf eptir e-n, to inherit from one;
    hann tók konungdóm eptir föður sinn, after his father;
    vita þá skömm eptir sik, to leave such a bad report;
    skaði mikill er eptir menn slíka, there is a great loss in such men;
    III. as adv.
    1) after;
    annat sumar eptir, the second summer after;
    um daginn eptir, the day after;
    eptir um várit, later during the spring;
    eptir koma úsvinnum ráð, the fool is wise when too late;
    2) behind;
    bíða sitja eptir, to wait, stay behind;
    vera, standa eptir, to remain behind, be left;
    halda e-u eptir, to keep back;
    skammt get ek eptir þinnar æfi, I guess that little is left of thy life;
    3) before the rel. part., eptir er = eptir þat er, after (ef maðr, andast á þingi eptir er menn eru á braut farnir);
    4) eptir á, afterwards, later on;
    * * *
    better spelt eftir, in common pronunciation ettir, a prep. with dat. and acc. and also used as adv. or ellipt. without a case: an older form ept or eft only occurs in poetry, Skm. 39, 41, Ýt. 2, Edda 91 (in a verse); ept víg, Hkr. i. 349 (in a verse), iii. 50 (Arnór); [cp. Goth. afar; Runic stone in Tune, after; A. S. æft; Engl. after, aft; Swed.-Dan. efter]:—after.
    A. WITH DAT., LOC.; with verbs denoting following, pursuing, or the like; hann reið e. þeim, Eg. 149; hann bar merkit eptir honum, he bore the standard after him, 297; róa e. þeim, to pull after them, Ld. 118; þegar e. Kara, on the heels of Kari, Nj. 202; varð ekki e. honum gengit, none went after him, 270.
    β. with the notion to fetch; senda e. e-m, to send after one, Eb. 22, Nj. 78, Fms. i. 2; ríða í Hornafjörð e. fé yðru, ride to H. after your things, Nj. 63.
    γ. ellipt., viljum vér eigi e. fara, we will not follow after them. Eb. 242; ek mun hlaupa þegar e., Nj. 202.
    2. metaph.,
    α. with verbs denoting to look, stara, líta, sjá, gá, horfa, mæna, etc. e. e-u, to stare, look after a thing while departing, Ísl. ii. 261: leita, spyrja, frétta etc. e. e-u, to ask, ‘speer,’ seek after a thing, Nj. 75, Eg. 155, 686, Fms. i. 71, x. 148, etc.
    β. segja e. e-m, to tell tales, report behind one’s back in a bad sense, 623. 62; þó at ek segða eigi óhapp eptir tengda-mönnum mínum, Sturl. i. 66; sjá e. e-u, to look after, miss a thing, Nj. 75; leggja hug e. e-u, to mind a thing, Ísl. ii. 426; taka e., to mind, mark a thing; ganga e. e-u, to retain a thing, Fms. x. 5.
    γ. verbs denoting to expect; bíða, vænta e. e-u, to expect, wait for a thing; vaka e. e-m, to sit up waiting for one, but vaka yfir e-m, to sit up nursing or watching one, cp. Fas. ii. 535.
    II. denoting along, in the direction of a track, road, or the like; niðr e. hálsinum, down the hill, Fms. iii. 192; út e. firði, stood out along the firth, i. 37; innar e. höllinni, Nj. 270; upp e. dal, Eb. 232; ofan e. dalnum, Nj. 34; ofan e. eyrunum, 143; upp e. eyrunum, 85; innar e. búðinni, 165; út e. þvertrénu, 202; ofan e. reykinum, Eb. 230; inn e. Skeiðum, 224; inn e. Álptafirði, id.; innar e. ísum, 236; inn e. ísum, 316; út e. ísnum, 236; út e. Hafsbotnum, Orkn. 1; e. endilöngu, from one end to another, Fms. x. 16; e. miðju, along the middle, vii. 89.
    2. metaph. after, according to; e. því sem vera ætti, Ld. 66; e. sið þeirra ok lögum, Fms. i. 81; e. þínum fortölum, ii. 32; hann leiddisk e. fortölum hennar, he was led by her persuasion, v. 30; gékk allt e. því sem Hallr hafði sagt, Nj. 256; gékk allt e. því sem honum hafði vitrað verit, all turned out as he had dreamed, Fms. ii. 231; e. minni vísan, i. 71.
    β. denoting proportion, comparison; þó eigi e. því sem faðir hans var, yet not like his father, Eg. 702; fátt manna e. því sem hann var vanr, few men in comparison to what he used to have, Sturl. ii. 253; þat var orð á, at þar færi aðrar e., people said that the rest was of one piece, Ld. 168.
    γ. with verbs denoting imitation, indulgence, longing after, etc.; lifa e. holdi sínu, to live after the flesh, Hom. 25; lifa e. Guði, 73; lifit e. mér, follow after me, Blas. 45; láta e. e-m, to indulge one; mæla e. e-m, to take one’s part, Nj. 26: breyta e. e-m, to imitate; dæma e. e-m, to give a sentence for one, 150; fylgja e. e-m, to follow after one, N. T.; herma e. e-m, to mimic one’s voice and gesture, as a juggler; mun ek þar e. gera sem þér gerit fyrir, I will do after just as you do before, Nj. 90; hann mælti e. ( he repeated the words) ok stefndi rangt, 35; leika e. e-m, to follow one’s lead; telja e., to grudge; langa e., to long after, Luke xxii. 15.
    δ. kalla, heita e. e-m, to name a child after one; kallaði Hákon eptir föður sínum Hákoni, Fms. i. 14; kallaðr e. Mýrkjartani móður-föður sínum, Ld. 108: lcel. now make a distinction, heita í höfuðit á e-m, of a living person, and heita e. e-m, of one deceased.
    III. denoting behind; fundusk e. þeim Írskar bækr, Irish books were found which they had left behind, Landn. (pref.), Fms. xi. 410; draga þik blindan e. sér, vi. 323; bera e-t e. sér, to drag behind one; hann leiddi e. sér hestinn, he led the horse after him, Eg. 766.
    β. as an adv., þá er eigi hins verra e. ván er slíkt ferr fyrir, what worse can come after, when such things went before? Nj. 34.
    2. but chiefly ellipt. or adverb.; láta e., to leave behind, Sturl. i. 60; sitja e., to sit, stay behind, Fms. i. 66; bíða e., to stay behind; vera e., Grett. 36 new Ed., Bs. i. 21; standa e., to stay behind, remain, be left, Fms. ii. 231, vi. 248; dveljask e., to delay, stop, Sturl. ii. 253; leggja e., to lay behind, but liggja e., to lie behind, i. e. be left, Karl. 439; eiga e., to have to do, Nj. 56; ef ekki verðr e., if naught remain behind, Rb. 126; skammt get ek e., þinnar æfi, I guess that little is left of thy life, Nj. 182; þau bjoggu þar e., they remained, stayed there. 25.
    B. WITH ACC., TEMP, after; vetri e. fall Ólafs, Eb. (fine); sextán vetrum e. dráp Eadmundar konungs …, vetrum e. andlát Gregorii, … e. burð Christi, Íb. 18; e. fall jarls, Eg. 297; e. verk þessi, Nj. 85: esp. immediately after, var kom e. vetr, spring came after winter, Eg. 260; hvern dag e. annan, one day after another, Hom. 158; ár e. ár, year after year, Rb. 292; dag e. dag, day after day, Fms. ii. 231; e. þat, or e. þetta, after that, Lat. deinde, deinceps, Nj. 151, Eb. 58, Bs. i. 5, etc. etc.; e. þingit, after the meeting, Eb. 108; e. sætt Eyrbyggja, 252.
    2. denoting succession, inheritance, remembrance, etc.; eptir in this sense is frequent on the Runic stones, to the memory of, after; hón á arf allan e. mik, Nj. 3; tekit í arf e. föður þinn, inherited after thy father, Fms. i. 256; ef skapbætendr eru eigi til e. bauga, i. e. to receive the weregild, Grág. ii. 184; þeir er sektar-fé eiga at taka e. þik, Nj. 230; tók konungdóm e. föður sinn, took the kingdom after his father, Fms. i. 2; Þorkell tók lögsögu e. Þórarinn, Thorkel took the speakership after Thorarin, Íb. ch. 5, cp. ch. 8, 10: metaph., vita þá skömm e. sik, to know that shame [ will be] after one, i. e. leave such a bad report, Ld. 222; skaði mikill er e. menn slíka, there is a great loss in such men, Eg. 93; hann fastaði karföstu e. son sinn, he fasted the lenten fast after his son’s death, Sturl. ii. 231; sonr … e. genginn guma, a son to succeed his deceased father, Hm. 71; mæla e. en, or eiga vígsmál (eptir-mál) e. e-n, to conduct the suit after one if slain, Nj. 254 (freq.), hence eptir-mál; eptir víg Arnkels vóru konur til erfðar ok aðildar, Eb. 194; í hefnd e. e-n, to revenge one’s death, Nj. 118; heimta gjöld e. menn sína, to claim weregild, Fms. viii. 199.
    β. the phrase, vera e. sig, to be weary after great exertion.
    II. used as adv. after; síðan e. á öðrum degi, on the second day thereafter, Hom. 116: síðan e., Lat. deinceps, Fms. x. 210; um várit e., the spring after, Eb. 125 new Ed.; annat sumar e., the second summer after, Nj. 14; annat haust e., Eb. 184; annan dag e., the second day after, Nj. 3; um daginn e., the day after, Fms. vii. 153, Bs. i. 21; næsta mánuð e., Rb. 126.
    β. by placing the adverb. prep. at the beginning the sense becomes different, later; e. um várit, later during the spring, Eb. 98.
    III. used adverb. with the relat. particles er, at; e. er, Lat. postquam, Grág. i. 10; e. at, id., K. Þ. K. 32.
    β. eptir á, afterward; the proverb, eptir (mod. eptir á) koma ósvinnum ráð í hug, the fool is wise too late, Vápn. 17, Fas. i. 98; eptir á, kvað hinn …, ‘ after a bit,’ quoth the …, (a proverb.)

    Íslensk-ensk orðabók > EPTIR

  • 68 KUNNA

    * * *
    (kann, kunna, kunnat), v.
    1) to know, understand (þú kannt margt þat er eigi kunnu aðrir menn);
    2) to know (by memory);
    ljóð ek þau kann, er kannat þjóðans kona, I know songs, such as no king’s daughter knows;
    3) to know a person;
    unni honum hverr maðr, er hann (acc.) kunni, every man that knew him loved him;
    4) spec. phrases;
    kunna hóf at um e-t, kunna hóf sitt, to know the proper mean, to behave with moderation;
    uxarnir kunnu þó heim, the oxen found their way home;
    kunna enga mannraun to have no experience of men;
    kunna e-m þökk, aufusu, to be thankful, obliged to one;
    5) kunna sik, to know oneself (sá er svinnr, er sik kann); to behave well (G. kveðst mundu meiða hann, ef hann kynni sik eigi);
    6) kunna sér e-t, to understand, have clear knowledge of (something as concerning oneself or touching one’s own interest);
    kunna sér margt, to be skilled in many things;
    kunna fyrir sér = kunna sér; also ellipt. know how to conduct oneself;
    7) with dat. to know;
    ek kan skapi Gunnhildar, I know Gunhild’s temper;
    8) kunna e-n e-s or um e-t, to blame a person for a thing (eigi hugða ek, at hann mætti mik þessa kunna);
    eigi er hann um þat at kunna, he is not to be blamed for it;
    Eyjúlfr lézt því nafni mundu vel kunna, E. said he should be well pleased with that name;
    10) to be able, with infin.;
    þú skalt eigi kunna frá tíðindum at segja, thou shalt not escape to tell the tale;
    11) to chance, happen;
    hvar sem þik kann at at bera, wheresoever thou may happen to arrive.
    * * *
    pres. (in pret. form) kann, kannt (kanntú), kann; pl. kunnum, kunnut, kunnu (mod. kunnum, kunnit, kunna); pret. kunni; subj. kynni; imperat. kunn; part. neut. kunnat; the pres. infin. kunnu for kunna is obsolete, whereas a pret. infin. kunnu, potuisse, occurs, Ísldr. 9: with neg. suff. kann-at, Hm. 147; kann-k-a ek, I know not, Skálda (Thorodd) 167, Hallfred; see Gramm. p. xxiii: [Ulf. kunnan = γιγνώσκειν, εἰδέναι; A. S. and Hel. cunnan; O. H. G. kunnan; in these old languages, the two senses of knowing how to do and being able to do are expressed by the same form, and this remains in Dan. kunde, Swed. kunna: in others, a distinction is made: Old Engl. and Scot. ken, know and can; Germ. kennen and können.]
    A. To know, understand, of art, skill, knowledge, with acc.; hann þóttisk rísta henni manrúnar, en hann kunni þat eigi, Eg. 587; hann kunni margar tungur, Fms. xi. 326; þú kannt mart þat er eigi kunnu aðrir menn, v. 236; k. seið, Vsp. 25; Hann ræddi, ef hann kynni nafn Guðs it hæsta—Kann ek nökkurt nafn Guðs,—Þykkja mér slíkt eigi prestar er eigi kunna it hæsta nafn Guds—Kanntú nafnit?—Ek veit þann mann er kunna mun, … Nefn þú þá ef þú kannt! … Guð veit at ek vilda gjarna kunna, Bs. i. 421; engi skal sá vera hér með oss er eigi kunni nökkurs-konar list eðr kunnandi, Edda 31; ekki kann ek í skáldskap, Fms. vii. 60; kannt þú nakkvat í lögum?—Kunna þótta ek norðr þar, Nj. 33; at þetta væri at vísu lög þótt fáir kynni, 237; ek kann lítt til laga, 31: of sports, kunna á skíðum, Fms. i. 9; k. við skíð ok boga, Ó. H. 71; k. við buklara, Sturl. ii. 44; kunna á bók, to know by book, know how to read, Mar.
    2. to know by memory; kunna menn enn kvæði þeirra, Hkr. (pref.); hví kveðr þú flokka eina, kanntú ok engar drápur?—Eigi kann ek drápurnar færi en flokkana, Fms. vi. 391; ljóð ek þau kann, er kannat þjóðans son, Hm. 147 sqq.; þat kann ek it áttjánda, er ek æva kennig, 164; en Konr ungr kunni rúnar, Rm. 40, 42; kunna betr, id., Vkv. 26; kunna utan-bókar, to know without book, know by heart; hón kunni þær allar (Spurningar) vel, nema Sjötta kapitulann, … Sigríðr kunni allar Úlfars-rímur, Piltr og Stúlka 23.
    3. to know a person, a face; synir Heli vóru úsiðugir ok kunnu eigi Guð Dróttinn, Stj. 429; ek kann þann mann, 460; ok unni honum hverr maðr er hann (acc.) kunni, every man that knew him loved him, Hkr. i. 121; kann kvaðsk eigi k. þá ok eigi hirða hverir vóru, Barl. 36; þik kann ek fullgerva, I know thee well enough, Ls. 30; góða menn þá er ek görva kunna, Hbl. 7; kunna ek báða Brodd ok Hörvi, Hdl. 24; hverr er kunni (mik), Helr. 7; hvars menn eðli okkart k., 3: to know, of the character, hann kvað þá k. sik úgörla, er þeir veittu honum átölur, því at ek hefi dregit yðr undan dauða, segir hann, Ld. 282; ek kann hvárn-tveggja ykkarn konungs, Fms. vi. 100.
    4. spec. phrases; kunna góða stilling á e-u, hversu góða stilling hann kunni á herstjórninni, how skilful he was in military things, Fms. i. 98; k. hóf at um e-t, to know one’s measure in respect of a thing, to behave with moderation, Finnb. 356; Þorvaldr kvað hana ekki hóf at kunna, Ld. 134; allt kann sá er hófit kann, Gísl. 27; ef Griss kynni hóf sitt, Sd. 139; Klaufi, Klaufi, kunn þú hóf þitt? id.; kunna sér margt, to be skilled in many things; hón var væn kona, ok kunni sér allt vel, Dropl. 7, 35; hann kunni enga leið, he knew no road, Eg. 149; þeir munu eigi k. leiðina, Fs. 105: absol., uxarnir kunnu þó heim, found their way home, Dropl. 8; k. skyn e-s, to know all about …; hann kunni allra skyn í borginni, Fms. vi. 410; Ása ok Álfa ek kann allra skil, Hm. 160; k. önga mannraun, to have no experience of men, Fms. vi. 53; ek kann skap þitt at því, at …, Sturl. i. 30.
    II. metaph. usages; kunna e-m þökk, to be thankful, obliged to one, Fms. xi. 29, 32; at hann kynni þess mikla þökk ok aufusu, Eg. 521; veizla er yðr búin, kann ek yðr mikla þökk at þér þiggit, Fms. vi. 277; k. e-m úþökk fyrir e-t, v. 14; k. sér þörf til e-s, to feel the want of a thing; ef bóndi kann þess þörf, if he knows the need of it, Grág. i. 152; at hann leggi fram vöruna svá sem þú kannt þér þörf til, Ld. 70.
    2. kunna sik, to know oneself; sá er svinnr er sik kann, he is a wise man who knows himself, a saying, Hrafn. 10: to behave, Grímr kveðsk mundu meiða hann ef hann kynni sik eigi, Eg. 189; ok vita ef þeir kunni sik þá görr meir, Stj. 264; k. sik ílla, to be naughty, Bjarn.
    3. kunna sér, kunna munda ek mér þat ( I should know how to do that) ef ek hefða víg vegit, Gísl. 143; gá þess, ok kunn þér (take heed, learn!) at varask annars vígkæni, Sks. 383; er Þorólfr svá viti borinn, at hann mundi k. sér ( have sense enough) at vera eigi fyrir liði yðru, Eg. 134; kunni hann sér þann hagnað at girnask ekki Svía-konungs veldi, Ó. H. 57; en kunnit yðr engi forráð eðr fyrirhyggju þegar er ér komit í nokkurn vanda, 67.
    III. denoting feeling, to feel angry or pleased; kunna e-n e-s, to be angry with a person for a thing; þá bað Þórir konung, at hann skyldi eigi fyrirkunna hann þess at hann hafði Egil með sér um vetrinn, Eg. ch. 48; eigi vil ek fyrirkunna þik þessa orða, þvíat þú veizt eigi hvat varask skal, Ó. H. 57; eigi hugða ek at hann mætti mik þessa k., þvíat eigi drap ek son hans, Hrafn. 16; kveðr þeir eigi sik einskis at k., Ísl. ii. 314; kunnit mik eigi þess er ek mun mæla, Fbr. 116; spurði hvers hón kynni arfa-sátuna, Nj. 194, v. l.
    2. with prep.; kunna e-n um e-t, id.; eigi er hann um þat at kunna, Fs. 38; eigi munu þér kunna mik um þetta, Fms. i. 175; ekki áttú hann um þat at kunna, vi. 223; ef hertogi vill þik nokkut um þetta kunna, xi. 323; hón kunni hana mjök um áleitni þá, er …, Bs. i. 340.
    IV. with dat. to know; þeir er menn kunnu eigi hér máli eða tungu við, Grág. i. 224; ef lögsögumaðr kann þar eigi mönnum fyrir í þá sveit, i. 10 B; kunni hann náliga manns máli, Fas. ii. 443; hann kann eigi lítilmensku várri, Bjarn. 54; kann þjóð kerski minni, Ó. H. (in a verse); ek kann skapi Gunnhildar, I know Gunhilda’s temper, Nj. 5; kann ek glensyrðum yðrum Gautanna, Fas. iii. 80; ek kann ráðum Gunnhildar en kappi Egils, Eg. 257; ek kann skapi Hrafnkels, at hann mun ekki göra oss, ef hann náir þér eigi, Hrafn. 27: eigi kanntú góðgirnd (dat.) föður várs, ef hann hefir honum eigi undan skotið, Fs. 38.
    2. to be pleased with a thing or not; munda ek kunna því, at vér hefðim manna-lát mikit, ef …, Eg. 585; Eyjúlfr lézk því nafni mundu vel kunna, E. said be should be well pleased with that name, Glúm. 328; verðr hváru-tveggju at kunna, one must take one or other of the two, Ó. H. 52; vit munum því ílla k. ef þú veitir okkr eigi þat er vit beiðum, Eb. 114; hann kunni því stórílla ok hljóp í brott, Hkr. i. 36; munu synir Njáls ílla k. víginu, Nj. 64; Njáll kunni ílla láti Gunnars, 117; Ingi konungr kunni þessu svá ílla at hann grét sem barn, Fms. vii. 273; andaðisk hann, Guðríðr kona hans kunni því lítt, Fb. i. 543; til þess at hón kunni því betr andláti mínu, id.; ílla munu þeir k. höggum er heiman hafa hlaupit frá kirnu-askinum, Fms. viii. 350.
    3. with prep.; kann ek ekki við því at yðr þykki sumt ofjarl en sumt ekki at manni, I do not care for what you call …, Fms. vi. 53; kannka ek mart við veifanar-orði manna, I take no notice of idle rumours, Hallfred; hence the mod. phrase, kunna við e-ð, to be pleased with; eg kann ekki við það, I do not like it; kunna vel, ílla við sik, to feel happy, unhappy in a place or condition; eg kann vel við mig þar, I like the place.
    B. To be able, Lat. posse, (in Engl., can, pret. could, has ceased to be used except in the finite moods), with infin.; the senses often run one into the other, but the use of the infinitive shews that the sense can is at least partly implied; þá mælti konungr, ertu skáldit?—Hann sagði, kann ek yrkja, I know I can make verses, Hkr. i. 288; hann kunni görr veðr at sjá en aðrir inenn, Eb. 150; þá hluti er þeir kunna honum til at segja, 112; freista hvat hann kynni segja honum, Hkr. i. 228: hón sagði hann eigi k. at þiggja sóma sinn, Fs. 131; hugsit um hvar þann mann kann fá, where that man can be had, Stj. 460; svá hygginn at hann kunni fyrir sökum ráða, Grág. ii. 75; hvárt kanntú mér höll smíða? 656 B. 8; þeir er mildlega kunnu stýra Guðs hjörð, Hom. 37; kanntú nökkut yrkja? Fms. vi. 361; kunna eigi at mæla, he could not speak, Ld. 30; mikil tíðendi kannþú (= kannt þú) at segja af himnum, Edda 12; þú skalt eigi kunna frá tíðindum at segja, thou shalt not be able to tell the tidings, shall not escape with life, Nj. 8; um þá hluti er ek kann görr at sjá en þér, Ld. 186; ekki kann biskup görr at sjá mann á velli en ek, Fms. ii. 173.
    II. to chance, happen; ef Björn faðir þeirra kann fyrr andask, if B. should happen to die first, Dipl. v. 3; hvar sem þik kann at bera, wheresoever thou may happen to arrive, Fms. iv. 176; ef nokkut kann þat til at bera á þinni æfi, Gísl. 25; ef hann kann lengr at dveljask í brottu, D. N. v. 43; ok hón kann af þessum heimi brott at fara, iii. 137.
    C. Recipr. to know one another; þeir kunnusk, Mork. 106.
    2. part. kunnandi, cunning, knowing, learned, with gen.; veit ek at þú ert margs kunnandi, 655 xix. 3; hón var margs kunnandi, Fs. 73; Gyða var marg-kunnandi á fyrnsku ok fróðleik, 131.

    Íslensk-ensk orðabók > KUNNA

  • 69 OK

    I)
    conj.
    1) and; bæði … ok, both … and (bæði er hann vitr ok framgjarn);
    2) in comparison, as, and; sami maðr ok áðr, the same man as before; nú fór Svíum allt á eina leið ok Dönum, it went with the Swedes in the same way as with the Danes; þat er mjök sundrleitt (úlíkt) ok kristnir menn gøra, it differs much from what Christians do;
    3) of an adversative character, and yet, but (hann var særðr mörgum sárum ok engum stórum);
    4) introducing the apodosis, then = þá; esp. in the old laws; ef sá maðr (etc.) …, ok verðr hann útlagr, then he shall pay;
    5) used for the relative particle ‘er’; at höllu hann kom ok átti Íms faðir, which belonged to Im’s father; Geirröðr konungr átti þá son, ok hét Agnarr, who was called A.;
    6) also (hann heyrir ok þat, er gras vex á jörðu).
    * * *
    1.
    copulative conj.; the mod. form is og, which appears in the 15th century MSS., but the word is usually in the MSS. written thus ⁊. The Runic inscriptions mostly have auk, which diphthongal form has in the conj. been changed into ok, but is retained in the adverbial auk = etiam. As neither the stone in Tune nor the Golden horn happens to have the word, we are in the dark as to its earliest Scandinavian form. The particle ok is characteristic of the Scandinavian languages, as distinguished from the Germ. und, Engl. and; although this is more apparent than real, for the identity of ok with the Goth. copulative particle jah and uh. Hel. jac, has been conclusively demonstrated by Grimm, who also makes out an identity between Goth. uh, standing for hu, and Gr. καί, Lat. -que; the metathesis of uh for hu is analogous to Lat. ac = Gr. καί. Grimm farther supports this etymology by comparing the Teutonic compounds ne-hu, Icel. contr. né, with Lat. ne-c = ne-que, which proves the identity of both the suffixed particles, the Lat. c or que and the Teut. uh. The Goth. jah is a compound = jâ-uh = ‘immo-que;’ the Norse ok, too, is prob. a compound particle, the j being dropped, and then jâ-uh contracted into auh = auk; the final guttural h (sounded as χ), instead of being absorbed by the preceding vowel, was hardened into the tenuis k. The negative verbal suffix -a and -að, the nominal suffix -gi, and the copula ok will thus all be derived from one root,—one of the many instances of the Protean transformations of particles, even the negative and positive being interwoven into the same word.
    A. And, a copula between two or more nouns; í upphafi skapaði Guð himinn ok jörð, Edda (pref., Gen. i. 1); ríki ok konungdóm, Fms. i. 23; mikill ok sterkr, Nj. 2; væn kona ok kurteis ok vel at sér, 1; dætr þrjár ok sonu þrá, 30. If the nouns are many the usage may vary:—the nouns may be paired off, eldr ok vatn, járn ok málmr, Edda 36; or the copula is only put to the last, eldr, vatn, járn ok málmr; or, if emphatic, it may be reiterated, eldr ok vatn ok járn ok málmr; or ok may be left out altogether, málmr. steinar, jörðin, viðirnir, sóttirnar, dýrin, fuglarnir, eitrormar, Edda l. c.
    2. bæði ok, bæði er hann vitr ok framgjarn, Nj. 6.
    3. in comparison, as, and, = Lat. ac, atque; með jöfnum skildaga ok Hrólfr Kraki görði, Fb. ii. 137; samr maðr ek áðr, the same man as before, i. 364; hafa með sér sín epli, ok bera saman ok hin, and compare them and the others, Edda 46; hón var þá úlík ok fyrr, Fms. i. 185; þat er mjök sundrleitt ok Kristnir menn göra, it differs much from what Christians do, x. 171; á sömu leið ok fyrr, i. 253; samsumars ok Steingerðr gékk frá Bersa, Korm. 160; jamvandhæfr ok flörbaugsmaðr, Grág. i. 89.
    4. of an adversative character, and yet, but; mörgum sárum ok engum stórum, Fms. x. 370; þetta eru áheyrilig boð, ok újafnlig. Nj. 77; úsællig kona ertú, ok ( but yet) ekki svá at eigi megi sæma við slíkt, Fms. vii. 167.
    5. the particle ok connects together the parts of the sentence; þá mælti Frigg, ok spurði, then spoke Frigg, and asked, Edda 37; at þú bættir ráð þitt, ok bæðir þér konu, thou shouldst mend thy condition, and take thee a wife, Nj. 2:—it is used to mark the progress of a speech or sentence, féllusk Ásum orðtök ok svá hendr, ok sá hverr til annars, ok vóru allir með einum hug til þess er unnit hafði verkit; Loki tók. Mistiltein, ok sleit upp, ok gékk til þings …; Höðr tók Mistiltein, ok skaut at Baldri; Æsir tóku lík Baldrs, ok fluttu til sjávar, Edda 37; sendu þeir Ívar til hans, ok skyldi hann vita, Fms. x. 27.
    II. in the old law (the Grág.) the apodosis or conclusion is headed by ok, then, as in the standing phrase, ok verðr hann útlagr, ok varðar þat … marka útlegð, and he shall pay, i. e. then he shall …; þeir menn er sakir eigu, ok skulu þeir ganga til dóms …, and so in every page of the Grágás.
    III. in some ancient epic poems the ok is as an historical particle put at the head of sentences or verses in a manner which closely resembles the use of the Hebrew ו; the old Ýt. is in this respect remarkable,—ok sikling, I; ok salbjartr, 2; ok sá brann, 3; ok Visburs, ok allvald, 4; ok landherr, 5: ok ek þess opt fregit hafðak, 6; ok allvald, 7; ok þat orð, 8; ok hnakkmars, 10; ok varð hinn, 11; ok Hagbarðs, 12; ok þrálífr … ok sveiðuðs. 13; ok lofsæll, 14; ok Austmarr, ok við aur, ok dáðgjarn, 16; ok ljóshömum, 18; ok ofveg, ok sá frömuðr, 19; ok Ingjald, ok sjá urðr, 20; ok Skæreið, 22; ok nú liggr, 23: ok launsigr, ok buðlung, 24; ok um ráð, ok launsigr, 25; ok niðkvisl, 26; - so used about thirty times in this single poem; in other poems less freq., but yet it occurs, e. g. in the fragments of Vellekla, see also the references given s. v. auk (III).
    IV. the placing the copula before both the parts to be joined is curious; this only occurs in a few instances in old poetry; ok einnar átta, ‘and’ one eight, i. e. one plus eight = nine, Hd. (composed about 986 A. D.); ok hárar hamljót, ‘and hoary scraggy’ = hoary and scraggy, Haustl.; ok Sörli þeir Hamðir, ‘and Sorli Hamdir’ = S. and H., Bragi; ok átta enni-tungl fjögur höfuð, ‘and eight eyes four heads’ i. e. four heads and eight eyes, id.; ok hörga blóthús, Rekst.; ok svá jarlar Óláfar, = jarlar ok svá Óláfar, Sighvat; ok hringa hlínar óþurft mína, the woe of her and myself, Kormak; ok há grasi viði = há grasi ok viði, Gm. 17; ok Elfar Gandvikr miðli, Edda (Ht.) 1.
    V. used as an interjection; þú skalt fara í Kirkjubæ—Ok, hvat skal ek þangat? Nj. 74; ok skaltú enn þora at mæla jöfnum orðum við mik, 656 B. 10: akin to this is the mod. usage in exclamations, wrath, wonder, indignation, og, hvað er nú að tarna! og, hvernig ætli þú látir! og, ekki nema það!
    VI. the following are prob. ellipt.; segðú mér þat …, ok ek vilja vita, tell thou me that, and I wish to know = that which I want to know, Skm. 3; ætlar jarl at höggva þessa menn alla, ok þeir hofðu nú höndum á komit, all those, and (whom) they had got hold of, Fms. xi. 14.
    B. Adverb; older form auk, q. v., [Germ. auch; Old Engl. eke]:—also; þat er ok, at, Grág. i. 36; hér eru ok tignar-klæði, Nj. 6; hann vaknar ok sem aðrir, Fms. xi. 117; svá mun ok, Hom. 142, and in countless instances old and mod., see auk; eigi ok, neither, Fms. x. 324; það er og, so so!
    2.
    n. [Goth. juk; A. S. geoc; Engl. yoke; O. H. G. joh; Germ. joch; cp. Lat. jugum, Gr. ζυγόν; in the Northern languages the j is dropped, ok, Dan. aag]:—a yoke, Fb. ii. 72, Rb. 398, Al. 6, 19, Sks. 136 new Ed.: metaph., ok vóru svá Norðmenn undir því oki, Ó.T. 15; ok-björn, ok-hreinn, poët. = a ‘yoke-bear,’ an ox, Ýt., Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > OK

  • 70 SÉR

    * * *
    I) refl. pron. dat.
    1) for oneself, separately, singly (fór Eyjólfr einn sér);
    eitt er þat sér, that is a thing by itself;
    2) in a distributive sense, sér hverr, sér hvárr, each by himself, each separately;
    ef sér ferr hverr várr, if each of us goes by himself;
    stundum báðir samt, stundum sér hvárr þeirra, sometimes each of them singly;
    þat lið, er honum fylgði, flýr sér hvat, in all directions.
    II) from vera.
    * * *
    reflex. pron. dat. = Lat. sibi (see sik, sín), to himself (herself, itself, themselves), used when referring to the subject in a sentence, whether sing. or plur.; hann hafði kesjuna fyrir sér, Eg. 532; hann segir sér mikit þykkja, 539; hón lét söðla sér hest, 603; hann bað Gizur sitja hjá sér, Nj. 226; sögðu þat allir, at hann brygði sér hvárki við sár né bana, 116, where it refers to the second subject ‘hann.’
    II. special usages; vera mikill (lítill) fyrir sér, to be great (little) of oneself, a strong (weak) man; þeir fengu sér róðrar-skip, Eg. 109; drápu þeir sér upp eld, Fms. iv. 338; leika sér, to play, Nj. 2; gamna sér, etc.
    2. giving emphasis; bað hón sér til Guðs, she ‘prayed her’ to God, Sks. 465 B; hón veinaði sér, she ‘wailed her’ bitterly, Hom. 150; eiga sér e-t, to own, hirzlu átti halrinn sér, Skíða R.: þau áttu sér eina dóttur, they had one daughter, and the like.
    III. for oneself, separately, singly, as Lat. se-; fór Eyjólfr einn sér, Glúm. 329; einn er hann sér um sefa, Hm.; þeir vóru sér um móður, D. N. i. 149; settisk Joseph sér cinsliga, Stj. 217; þeir Þorljótr ok Sigurðr vóru sér einir ok heimasveitin, Th. and S. on the one hand and the house-folk on the other, Sturl. ii. 53; eitt er þat sér, that is a thing by itself, Gísl. 15; skyldi drekka saman karlmaðr ok kona svá sem til ynnisk, en þeir sér er fleiri væri, Eg. 247; ok vera þeir sér, er næstir búa, N. G. L. i. 98; at hverri gleði hlotnaðisk svá til, at þau urðu sér, Víglundr ok Ketilríðr, Vígl. 19.
    2. in a distributive sense with the pron. hverr, one by one; ef sér ferr hverr várr, Glúm. 329; skulu ver undan hlaupa, sér hverr várr, Fær. 161; optliga allir saman, en stundum sér hvárir, Fms. i. 52; stundum báðir samt, stundum sér hvárr þeirra, Hkr. i. 30; þat lið er honum fylgði flýr, sér hvat, Fms. x. 268; þótt ek greina nú eigi svá, sér hvat, sem hann görði, each separately, Bs. i. 64; var borgin öll brotin, ok borinn sér hverr steinn, each stone of it scattered, Fms. ix. 48; greindusk sér hver skipin, vii. 289; hvártz þær (nætr) eru allar saman eða sér hver, whether they be three continuous or separate nights, Grág. i. 143; sér í lagi, for itself, separate, B. K. 83; sér í stað, id., Stj. 288: the exclamation, sér er hvað! sér er hver ósköpin, what a wonder, wonderful! expressing amazement.

    Íslensk-ensk orðabók > SÉR

  • 71 VILJA

    I) (vil, vilda, viljat), v.
    1) to will, wish, with infin. (nú vil ek spyrja yðr); Austmaðr kvazt vildu (pret. infin.) fyrir hafa land, the Easterling said he wished to have land for (the ship); with the infin. left out or understood; vildi Aðalráðr hann ekki þar, A. wished him not (to be) there; hón vildi hann feigan, she wished him dead; with subj., viltu, at ek fara til eyjanna, wilt thou that I shall go to the islands;
    2) with acc. to wish, want (eigi vil ek þessa); hvat vilt þú honum, what dost thou want with him?; v. hverjum manni gott, to wish good to everybody; v. heldr, to prefer (viltu heldr dóminn?);
    3) impers., var sigit inn eptir firðinum svá sem vera vildi, as best might be, at random; þá er vel vildi, when the luck was fair;
    4) v. e-m, to favour one (þat er ván, at þér mundi sœmdin v.);
    5) v. til, to happen (ef þat á. til at v.);
    6) refl., þeir viljast eigi við oss, they bear no good will towards us.
    II) from vili, will.
    * * *
    :—the FORMS of this verb,
    α. the 1st pers. pres. indic, was originally dissyllabic, like the pres. subj., both in Goth. and Icel.; the only form used in the Saga-times (10th century) being prob. vilja; vilja’k hljóð, Eyvind (Edda i. 248; the v. l. ‘vilra’ and ‘vilka’ shew that the scribes did not know the old form); eiga vilja heldr, Alm. 7 (but ek vil in the following verse); segðú mér þat ek vilja vita, Skm. 3; vilja ek sofna, Vkv. 31; né ek þik vilja níta, 37; ek vilja’k, Hým. 9; vilja ek þat líta, Am, 58: in prose, enn þó vilja ek heldr einn staf ríta, Skálda (Thorodd): in law formulas, at ek vilja skilja við félaga minn, = Gr. ὄτι βούλομαι; þat villag, Fms. vi. 205, v. l.: the monosyll. form is later, vil’k eigi ek, I will not, Gkv. 2. 27; accordingly the ‘ek vil’ in Alm. 8 should be restored to ‘allt þatz ek vilja’k vita,’ as is required by the preceding verse; so also in Vsp. 1 the true reading may be ‘vilja ek’ valfoður (see foot-note 5 in Bugge, l. c.)
    β. 2nd pers. pres. is monosyll. vill and vilt; þú vill, Vþm. 11, Hbl. 55, Gkv. 2. 8, 33; vill þú, Ls. 28: the older vellums have vill, the later vilt, ef þú vilt, Hm. 130, Ísl. ii. 214 (thrice), Nj. 41, 77, and so in mod. usage (ek vil, þú vilt, hann vili).
    γ. 3rd pers. vill, Skv. 1. 4, Hm. 63.
    δ. pret. vilda; part. viljat; pret. infin. vildu, Nj. 259, Ld. 216, Mork. 168.
    ε. forms with suffix; with pers. pron., 2nd pers. vil-du [Chaucer willow], wilt thou, Post. 134, 135, 231; but in mod. usage, viltu, and so Fb. i. 222, l. 36: with neg. suff., vilka ek, Am. 13; vilkat ek, I will not, Skv. i. 26; þú vill-at, thou willest not, Hm. 114; vildigak, I would not, Gkv. 2. 40; er ek vildigak, Helr. 13 (all the references to Bugge’s edition). [Ulf. wiljan = θέλειν, βούλεσθαι; A. S. willan; Engl. will; Dan. ville; Swed. vilja; Lat. velle; Gr. βούλεσθαι.]
    B. USAGES.—To will, wish:
    I. with infin., sá maðr hefir viljat villa leitina fyrir oss, Fms. i. 72; Guðrún kvaðsk vildu (pret. infin.) vita hvat þeir vildu at hafask, Ld. 216; hverjum vilt þú heldr gipta dóttur þína … ef þú vilt eigi … hverju þú vilt svara, Ísl. ii. 214; spurði ef hann vildi ríða, Gunnlaugr kvaðsk þat vilja, … hví býðr þú mýr eigi þat er ek vil þiggja, 212, 213; Austmaðr kvezk vildu ( said he would) fyrir hafa land, Nj. 259; hann létzk eigi þat vildu, Mork. 168; nú vil ek spyrja yðr, Nj. 35; hví vildo ljúga, Clem. 134; enda vildu trúa þá mundu miskunn fá, 135; hér vil ek bjóða fyrir góð boð, Nj. 77; sumir vilja skilja, 673. 51; Þorgeirr játaði því sem Kári vildi beitt hafa, Nj. 257.
    β. denoting futurity; maðr er andask vill, a person about to die, Hom. 155 (in a Norse vellum); in mod. Danish this usage has prevailed, but is hardly known in the old language, for in Icel. vilja always implies a notion of volition; hvárn þú vill (vilt, v. l.) hafa valit, Post. (Unger) 20.
    2. with subj., þat vilda ek bróðir, at þú, Nj. 2; vildir þú at ek stæða upp, … þá vildi (= vilda) ek, Fms. vi. 205; viltu at ek fara til eyjanna, Fb. i. 222.
    3. with acc., vita skyldir þú hvat þú vildir, Ísl. ii. 214; eigi vil ek þessa, 215; þú vilt eigi þessa kosti, Nj. 77; hvat vilt þú hánum, what do you want him for? 41; hvað viltú mér? vilja hverjum manni gott, to will (wish) good to everybody, Fms. i. 21.
    4. ellipt. an infin. being left out or understood; vildi Aðalráðr hann ekki þar, A. wished him not [ to be] there, Fms. xi. 419; ek vilda ekki vistir hans hér í landi, Eg. 523; hón vildi hann feigan, wished him dead, Nj. 269; ok skýra þat hvat hverr þeirra vill lög um þat mál, what he thinks to be the law, Grág. (Kb.) i. 214; ek vil á fund Ólvis, I wish to go, Nj. 41; ef hann vildi upp ór gröfinni, Eg. 234; hvárt sem heldr vildi (viz. göra), Nj. 251; vildi alþýðan hann til konungs, Fms. ix. 8; út vilja vegar þínir til Íslands, Fb. i. 222.
    5. impers., var siglt inn eptir firðinum svá sem vera vildi, as it would be, at random, Fms. ix. 22; sjaldan fór svá þá er vel vildi, seldom went it thus when the luck was fair, x. 408, Ld. 290 (of a bad omen); svá kann ok stundum at verða ef eigi vill vel, when matters go wrong, Sks. 323.
    6. vilja e-m, to favour one; þat er ván at þér mundi sæmðin vilja, Karl. 230.
    7. with prepp., vilja til, to happen; ef þat á til at vilja, Fas. i. 11.
    II. reflex., viljask e-t, to with for, Fr.
    2. to bear good will to one;(þeir) viljask eigi við oss, they bear no good will towards us, Fas. ii. 337 (but rare).
    3. part. viljandi, willing; göra e-t viljandi, Greg. 41, and passim.
    4. past pret. neut. vilt, q. v.

    Íslensk-ensk orðabók > VILJA

  • 72 draga

    * * *
    I)
    (dreg; dró, drógum; dreginn), v.
    1) to draw, drag, pull;
    draga heim viðinn, to drag the logs home;
    draga árar, to pull the oars;
    absol., drógu þeir skjótt eptir, they soon pulled up to them;
    draga boga, to draw the bow;
    draga segl, to hoist sails (= draga upp segl);
    draga fisk, to catch, pull up fish with a line;
    draga kvernstein, to turn the millstone, to grind;
    2) to draw, inhale (draga úþefjan með nösum);
    draga nasir af e-u, to smell a thing;
    draga öndina, to breathe, live;
    3) to procure, earn, gain (þegar hann hafði fé dregit sem hann vildi);
    draga e-m e-t, to procure (or get) one a thing (eigi sögðust þeir vita, at hann drœgi Haraldi ríki);
    4) to employ as a measure (draga kvarða við viðmál);
    5) to prolong protract (dvalir þessar drógu tímann);
    6) to delay, put off, defer;
    vil ek þessi svör ekki láta draga fyrir mér lengi, I will not wait long for these answers;
    hann dró um þat engan hlut, he made no subterfuge;
    7) to delineate, draw a picture (var dregit á skjöldinn leo með gulli);
    í þann tíma sem hann dregr klæðaföllin (the folds);
    8) to trim or line garments (treyjan var dregin útan ok innan við rauða silki);
    with dat., hjálmr hans var dreginn leiri (overlaid with clay), er áðr var (dreginn) gulli;
    9) intrans to move, draw;
    drógu þeir þeim svá nær (came so near to them), at;
    10) with preps.:
    draga föt, skóklædi af e-m, to pull off one’s clothes, shoes;
    draga hring af hendi sér, to take off a ring from one’s hand;
    dró hann þá grunninu, he pulled them off the shallow;
    draga e-t af e-u, to draw, derive from a source;
    draga e-t af, to take off (Þ. hafði látit af draga brúna);
    draga e-t af við e-n, to keep back, withhold, from one;
    man héðan af eigi af dregit við oss, henceforth we shall no be neglected, stinted;
    Egill dró at sér skipit, E. pulled the ship close up to himself;
    draga vél at e-m, to draw wiles around one;
    draga spott, skaup, at e-u, to hold a thing up to ridicule;
    draga at lið, föng, to collect troops, stores;
    dró at honum sóttin, the illness drew closer to him, he grew worse;
    impers., dró at mætti hans, dró at um matt hans, his strength declined (fell off);
    til þess er dró at degi, till the day drew near;
    þá er dregr at jólum, when Yule drew near;
    dró at því (the time drew near). at hann væri banvænn;
    tók þá at draga fast at heyjum hans, his stock of hay was rapidly diminishing;
    svá dregr at mér af elli, svengd, þorsta, I am so overcome by old age, hunger, thirst;
    nú þykki mér sem fast dragi at þér, that thou art sinking fast;
    draga hring á hönd sér, to put a ring on one’s hand;
    draga (grun) á e-t, to suspect;
    draga á vetr, to rear through the winter (Hrafnkell dró á vetr kálf ok kið);
    impers., dregr á tunglit, the moon is obscured (= dregr myrkr á tunglit);
    dimmu þykkir draga á ráðit Odds, it looks as if a cloud was drawing over Odds’ affairs;
    dregr á gleði biskups, the bishop’s gladness was obscured;
    draga eptir e-m, to gain on one (Þórarinn sótti ákaft róðrinn ok hans menn, ok drógu skjótt eptir þeim Steinólfi ok Kjallaki);
    draga eptir e-m um e-t, to approach one, to be nearly equal to one, in a thing;
    um margar íþróttir (in many accomplishments) dró hann fast eptir Ólafi konungi;
    draga e-t fram, to produce, bring forward (draga fram athugasamlig dœmi); to further, promote (draga fram hlut e-s);
    draga fram kaupeyri sinn, to make money;
    draga fram skip, to launch a ship;
    impers., dregr frá, (cloud darkness) is drawn off;
    hratt stundum fyrir, en stundum dró frá, (clouds) drew sometimes over, sometimes off;
    dregr fyrir sól, tungl, the sun, moon is obscured by clouds or eclipse (tunglskin var ljóst, en stundum dró fyrir);
    ok er í tók at draga skúrirnar, when showers began to gather;
    draga e-ð saman, to collect, gather (draga lið, her, skip saman);
    impers., saman dró kaupmála með þeim, they struck a bargain;
    saman dró hugi þeirra, their hearts were drawn together;
    dregr þá saman or dregr saman með þeim, the distance between them grows less;
    draga e-t í sundr, to draw asunder, disjoin (vil ek eigi draga í sundr sættir yðrar);
    impers., dregr þá í sundr or dregr í sundr með þeim, the distance between them increases;
    draga e-n til e-s, to move, prompt, induce;
    engi ofkæti dregr mik til þessarar ferðar, it is not from wantonness that I undertake this journey;
    slíkt dregr hann til vinsældar, this furthers his popularity;
    ef hann drógi ekki til, if he was not concerned;
    draga e-t til dœmis um e-t, to adduce as a proof of;
    hann hét at draga allt til sætta (to do everything in his power for reconciliation) með þeim Skota konungi;
    impers., nema til verra dragi, unless matters turn out for the worse;
    with dat., þat samband þeirra, er þeim dregr báðum til bana, which will prove fatal to both of them;
    at hér mundi til mikillar úgiptu draga um kaup þessi, that much mischief would arise from this bargain;
    dró þá enn til sundrþykkju með þeim Svíum, the old feud with the Swedes began all over again;
    svá er þat, segir R., ef ekki dregr til, unless some unforesceen thing happens;
    draga e-t undan e-m, to seek to deprive one of a thing (þeir hafa bundizt í því at draga bœndr undan þér);
    draga e-t undan, to delay (drógu Skotar undan sættina);
    hví dregr þú undan at bjóða mér til þín? why dost thou put off inviting me to come?;
    draga rót undan (tölu), to extract the root;
    draga undan e-m, to escape from one (nú lægir seglin þeirra ok draga þeir undan oss);
    impers., hann (acc.) dró undan sem nauðuligast, he had a narrow escape;
    draga e-t undir sik, to apropriate or take fraudulently to oneself (hafði dregit undir sik finnskattinn);
    impers., dró yðr (acc.) undir hrakningina, en oss (acc.) undan, you came in for hard uasge but we escaped;
    draga upp skip, to drag a ship ashore;
    draga upp segl, to hoist a sail (sails);
    impers., þoku dregr upp, fog is coming on;
    11) refl., dragast.
    f. only in pl. ‘drögur’,
    2) metric term, repetition, anadiplosis (when a stanza begins with the last word of the preceding one).
    * * *
    1.
    u, f., vide drögur.
    2.
    u, f., only in pl. drögur, timber carried on horseback and trailing along the ground, Glúm. 368; dragna-hross, a dray-horse, 369: metric. term, a sort of anadiplosis, when a stanza begins with the last word of the preceding one, Edda (Ht.) 126, Skálda 191.

    Íslensk-ensk orðabók > draga

  • 73 FRAM

    * * *
    adv.
    1) forward; hann féll f. á. fœtr konungi, he fell forward on his face at the king’s feet; f. rétt, straight on; koma f., to reappear;
    3) on the fore part, in front, opp. to aptr( maðr f., en dýr aptr); aptr ok f., fore and aft, of a ship;
    4) joined with preps. and particles, bíða f. á dag, f. á nótt, to wait far into the day, or night; bíða f. um jól, to wait till after Yule; fyrir lög f., in spite of the law; f. undan eyjunni; off the island;
    5) of time, hversu er f. orðit, how late is it, what time is it? f. orðit dags, late in the day.
    * * *
    adv.—the Icel. has a triple adverbial form, fram, denoting the going to a place (ad locum); frammi, the being in a place (in loco); framan, the going from a place (a loco)—compar. framarr (mod. framar) or fremr, = Goth. framis; superl. framast (framarst) or fremst: proncd. with a double m = framm; and that such was the case in olden times may be seen from Fms. vi. 385 and Skálda 168, 171. This adv. with its compds and derivatives may be said to have been lost in Germ. as well as Engl., and at a very early time. Even Ulf. uses fram as a prep. in the sense of ἀπό, like the A. S. and Engl. from, Swed. från: only in two passages Ulf. uses fram as adv., viz. Rom. xiii. 12, where he renders ‘the night is far spent’ (nóttin er um liðin of the Icel. N. T.) by framis galeiþan, which recalls to mind the Icel. fram-liðinn = deceased, past; and Mark i. 19, where προβαίνειν is rendered by gaggan framis = Icel. ganga framarr or ganga fram; cp. also the Goth. compds fram-gahts = progress, Philipp. i. 25; fram-aldrs = stricken in years; fram-vigis = Icel. fram-vegis; fram-vairþis = further: in O. H. G. vram = ultra still occurs, but is now lost in Germ. as well as in Engl.: the Icel., on the other hand, makes a clear distinction between the prep. frá ( from) and fram, on, forward, = Gr. πρόσω, Lat. porro, pro-; in some compds the sense from appears, e. g. framandi, a stranger,—Ulf. framaþeis, prop. one who is far off or from far off; so also fram-liðinn, gone, past; ganga fram, to die.
    A. fram, forward, (opp. to aptr, backward); aðra leið aptr en fram, 655 xxxii. 18; hann féll fram á fætr konungi, he fell forward on his face at the king’s feet, Eg. 92; stefna fram ( to go on) hina neðri leið, 582; brautin liggr þar fram í milli, id.; cf þeir vilja fram, or, fram á leið, forward, Sks. 483; fram rétt, straight on, Fms. ii. 273, v. l.; fram, fram! on, on! a war cry, Ó. H. 215: koma fram, to reappear, arrive, after being long unheard of; hann kom fram í Danmörku, Fms. i. 62; hann kom fram í kaupstað þeim er …, Ísl. ii. 332; ok kómu þar fram, er Kirjálar vóru á fjalli, Eg. 58: the phrase, fram í ættir, in a far or distant degree (of relationship), 343: people in Icel. in the 14th century used to say, fram til Noregs, up to Norway (cp. up to London), Dipl. ii. 15, 16.
    II. fram is generally applied to any motion outwards or towards the open, opp. to inn, innar; thus fram denotes the outer point of a ness, fram á nes; Icel. also say, fram á sjó, towards the high sea, (but upp or inn at landi, landwards); also, towards the verge of a cliff or the like, fram á hamarinn (bergit), Eg. 583: when used of a house fram means towards the door, thus, fara fram í dyr (eldhús), but inn or innar í baðstofu (hence fram-bær), var hón ávalt borin fram ok innar, she was borne in a litter out and in, Bs. i. 343: of a bed or chair fram denotes the outside, the side farthest from the wall, horfir hón til þils, en bóndi fram, she turned her face to the wall, but her husband away from it, Vígl. 31.
    β. again, Icel. say, fram á dal, up dale, opp. to ofan dalinn, down dale.
    III. without motion, the fore part, opp. to aptr, hinder part (cp. fram-fætr); aptr krókr en fram sem sporðr, Fms. ii. 179; maðr fram en dýr aptr (of a centaur), 673. 2, Sks. 179; aptr ok fram, fore and aft, of a ship, Fms. ix. 310.
    IV. joined with prepp. or particles, Lat. usque; bíða fram á dag, fram á nótt, fram í myrkr, to wait far into the day, night, darkness, Bs. ii. 145; bíða fram yfir, er fram um Jól, etc., to bide till after Yule; um fram, past over; sitja um þat fram er markaðrinn stóð, to stay till the fair is past, Fb. i. 124; fram um hamarinn (bergit), to pass the cliff, Eg. 582; ríða um fram, to ride past or to miss, Nj. 264, mod. fram hjá, cp. Germ. vorbei:—metaph., vera um fram e-n, above, surpassingly; um fram aðra menn, Fb. i. 91, Fms. vi. 58, passim; um alla hluti fram, above all things: yfir alla hluti fram, id., Stj. 7: besides, Sks. 41 new Ed.: fyrir lög fram, in spite of the law, Fms. iii. 157; fyrir rétt fram, 655 xx. 4; fyrir lof fram, without leave, Grág. i. 326; fyrir þat fram, but for that, ii. 99: the phrase, fyrir alla hluti fram, above all things, 623. 19.
    β. temp., fyrir fram means beforehand, Germ. voraus; vita, segja fyrir fram, to know, tell beforehand, Germ. voraus-sagen.
    γ. fram undan, projecting, stretching forward; fram undan eyjunni, Fms. ii. 305.
    δ. the phrase, fram, or more usually fram-orðit, of time, hvað er fram-orðit, how late is it? i. e. what is the time? Ld. 224; þá var fram-orðit, it was late in the day, Clem. 51; þá er fram var orðit, 623. 30: dropping ‘orðit,’ þeir vissu eigi hvat fram var (qs. fram orðit), they did not know the time of day, K. Þ. K. 90: with gen., fram-orðit dags, late in the day, Fms. xi. 10, Ld. 174; áfram, on forward, q. v.
    V. with verbs,
    α. denoting motion, like pro- in Latin, thus, ganga, koma, sækja, falla, fljóta, renna, líða, fara … fram, to go, come, flow, fare … forward, Eg. 136, Fms. ii. 56, Jb. 75, passim: of time, líða fram, Bs. ii. 152 (fram-liðinn).
    β. rétta, halda fram, to stretch, hold forth, Nj. 3; flytja, bera, draga, leiða, færa, selja, setja fram, to bring … forward, Sks. 567; leggja fram, to ‘lay forth,’ discharge, Fms. v. 293, Nj. 3, 11; bjóða fram, to offer; eggja, hvetja fram, to egg on; segja fram, to pronounce; standa, lúta fram, etc.
    γ. sjá, horfa, stökkva … fram fyrir sik, to look, jump forward, opp. to aptr fyrir sik, Nj. 29:—impers., e-m fer fram, to grow, make progress; skara fram úr, to stand out.
    B. frammi, (for the pronunciation with a double m vide Skálda 169,) denotes in or on a place, without motion, and is formed in the same way as uppi from upp, niðri from niðr; Icel. thus say, ganga fram, niðr, upp, to go on, go down, go up; but vera frammi, niðri, uppi, to be in, etc.; if followed by a vowel, the final i may be dropt, thus, vera frammi á dal, or framm’ á dal, Hrafn. 6; sitja framm’ fyrir hásæti (= frammi fyrir), Ó. H. 5; just as one may say, vera niðr’ á (qs. niðri á) engjum, upp’ á (= uppi á) fjalli: as to direction, all that is said of fram also applies to frammi, only that frammi can but denote the being in a place; Icel. thus say, frammi á dal in a dale, frammi í dyrum in-doors, frammi á fjalli on a fell, frammi á gólfi on the floor, frammi á sjó, etc.; þeir Leitr sitja frammi í húsum, Fær. 181, cp. also Hrafn. 1; sitja (standa) frammi fyrir e-m, to sit ( stand) before one’s face, Hkr. ii. 81.
    II. metaph. the phrase, hafa e-t frammi, to perform a thing, Nj. 232, Sks. 161: to use, shew, in a bad sense, of an insult, threatening, or the like; hafa þeir f. mikil-mæli ok heita afarkostum, Hkr. i. 191: the particle í is freq. prefixed, hafa í frammi, (not á frammi as áfram, q. v.); svá fremi skaltú rógit í frammi hafa, Nj. 166; þarftú þá fleira í frammi at hafa en stóryrði ein ok dramblæti, Fas. i. 37; hafðú í frammi kúgan við þá uppi við fjöllin, Ísl. ii. 215: to exercise, Bs. i. 852; hafa f. ípróttir, Fms. ix. 8 (rare); láta, leggja f., to contribute, produce, Fas. iii. 118, Fms. vi. 211.
    C. framan, from the front side; framan at borðinu, to the front of the table, Fb. ii. 302; framan at e-u, in the face or front of (opp. to aptan að, from behind); skaltú róa at framan borðum skútunnar, thou shall row towards the boards of the boat, of one boat trying to reach another, Háv. 46; taka framan af e-u, to take ( cut) from the fore part, Od. xiv. 474; framan á skipinu, the fore part of the ship, Fms. ii. 179; framan um stafninn, vi. 78.
    β. temp., framan af sumri, vetri, hausti, váti, the beginning, first part of summer …; also simply framan af, in the beginning.
    γ. of the fore part of the body; nokkut hafit upp framan nefit, Ld. 272; réttnefjaðr ok hafit upp í framan-vert, a straight nose and prominent at the tip, Nj. 29; framan á brjóstið, on the breast; framan í andlitið, in the face; framan á knén, í stálhúfuna framan, Fms. viii. 337; framan á þjóhnappana, Sturl. i. 14 (better aptan á).
    δ. with the prep. í preceding; í framan, adv. in the face; rjóðr í framan, red in the face; fölr í framan, pale-faced, etc., freq. in mod. use.
    2. fyrir framan, before, in front of, with acc. (opp. to fyrir aptan, behind); fyrir framan slána, Nj. 45; fyrir framan hendr honum, 60; fyrir framan hamarinn, Eg. 583; fyrir framan merki, Fms. i. 27, ii. 84: as adv., menn stóðu með vápnum fyrir framan þar sem Flosi sat, before F. ‘s seat, Nj. 220; þá var skotið aptr lokhvílunni ok sett á hespa fyrir framan, Fms. ii. 84: að framan, above.
    3. as framan is prop. an adv. from the place, Icel. also say, koma framan af dal, framan af nesi, framan ór dyrum, etc., to come down the dale, etc., vide fram above.
    4. ‘framan til’ in a temp. sense, up to, until; nú líðr til þings framan, it drew near to the time of parliament, Nj. 12; líðr nú til þings framan, Ld. 88; leið nú framan til Jóla, Ísl. ii. 42; framan til Páska, Stj. 148; framan til vetrnátta, D. N.; framan til þess er hann átti við Glám, Grett. 155; framan til Leiðar, Anal. 172; frá upphafi heims framan, from the beginning of the world, Ver. 1; in mod. usage simply fram in all such instances.
    D. Compar. framarr, farther on; superl. framast, fremst, farthest on:
    1. loc., feti framarr, a step farther on, Lv. 59; þar er þeir koma framast, the farthest point they can reach, Grág. i. 111; þar sem hann kömr framast, 497; hvar hann kom framarst, Fms. xi. 416; svá kómu þeir fremst at þeir unnu þá borg, i. 114; þeir eru mest til þess nefndir at framast ( foremost) hafi verit, Ísl. ii. 368; þeir er fremst vóru, Fms. v. 78.
    2. temp. farthest back; er ek fremst um man, Vsp. 1; hvat þú fyrst um mant eða fremst um veizt, Vþm. 34; frá því ek má fremst muna, Dipl. v. 25.
    II. metaph. farther, more, superl. farthest, most; erat hann framarr skyldr sakráða við menn, Grág. i. 11; nema vér reynim oss framarr, Fær. 75; meta, hvárra þörf oss litisk framarr ganga, whose claim appeared to us the strongest, Dipl. ii. 5.
    β. with dat., venju framarr, more than usual; því framarr sem, all the more, Fms. i. 184.
    γ. with ‘en’ following; framar en, farther than, more than; mun hér því ( therefore) framarr leitað en hvarvetna annars-staðar, Fms. i. 213; at ganga framarr á hendr Þorleiki en mitt leyfi er til, Ld. 154; hversu Þorólfr var framarr en ek, Eg. 112; framarr er hann en ek, he is better than I, Nj. 3; sókn framarr ( rather) en vörn, 236; framarr en ( farther than) nú er skilt, Js. 48; því at hann væri framarr en aðrir menn at sér, better than other men, Mar. 25.
    2. superl., svá sem sá er framast ( foremost) elskaði, Fs. 80; svá sem framast má, 655 xi. 2; sem Guð lér honum framast vit til, Js. 5: with gen., konungr virði hann framast allra sona sinna, Fms. i. 6; at Haraldr væri framast þeirra bræðra, 59; framast þeirra at allri sæmd, viii. 272.

    Íslensk-ensk orðabók > FRAM

  • 74 RÁÐ

    n.
    1) counsel, advice;
    H. bað hann ráð á leggja, H. asked his advice;
    leggja e-t til ráðs með e-m, to advise one;
    bera ráð sín saman, to consult together;
    hafa ráð e-s, to follow one’s advice (þá væri hann vitr, ef hann hefði yður ráð);
    fara fram ráðum e-s, to act upon one’s advice (skaltu mínum ráðum fram fara);
    eiga ráð við e-n, to take counsel with one (átti jarl þá ráð við menn sína);
    gøra ráð fyrir e-u, to expect, look out for a thing;
    leita ráða við e-n, to seek counsel from one (leitar jarl ráða við lenda menn);
    gefa ráð til, to give one a counsel (hann gaf þatr ráð til, at);
    2) expedient, means (hitta, kunna ráð til e-s);
    sjá mun ek ráð til þess, I can see help for that;
    3) resolved action, plan;
    gøra ráð sitt, to form a plan;
    gøra e-t at ráði, to resolve (var þetta at ráði gørt);
    taka til ráðs, til ráða, to adopt a plan (hvat skulu vit nú til ráða taka);
    4) wise counsel, what is advisable;
    Illugi kvað þat ekki ráð, I said it was not advisable;
    vera til ráðs, til ráða, to be advisable;
    hvat er nú til ráða, what is now to be done?
    verða at ráði, to succeed, to turn out well (varð allt at ráði, þat er hann réð mönnum);
    5) consent, will, wish, agreement (var sú gjöf gör með ráði konungs);
    at ráði frænda hernnar, with the consent of her kinsmen;
    6) authority, command (vöru öll ráð af honum tekin);
    bera e-n ráðum, to overrule one;
    koma ráði við e-n, to be able to control (ek kem trautt ráði við hann);
    7) state of life, condition, lot (vilda ek bróðir, at þú bœttir ráð þitt ok bœðir þér konu);
    heim skaltu fara ok una vel við ráð þitt, and be content with thy lot;
    breyttu þau faðir hans ok móðir ráði sínu ok fóru útan, they broke up their household and left Iceland;
    8) marriage, match (unn frænda þínum góðs ráðs);
    ek réð ráði hennar fyrri, I chose a husband for her before;
    9) councillor (annat várt hit œzta ráð);
    10) council (konungrinn ok hans ráð).
    * * *
    n. [Dan. raad; Old Engl. reed; Germ. rath], ‘rede’ counsel, advice; leggja ráð á, e-t, Nj. 4; hvat leggr Njáll til ráðs? 72; hvat þykki þér ráð? 23, Fas. ii. 510; stundum var hann á tali við þá menn er ráða hans þurftu, kunni hann til alls góð ráð at leggja, þvíat hann var forvitri, Eg. 4; göra ráð sitt, to form a plan, Nj. 5, 21; Njáll gékk í brott einn saman ok hugsaði ráðit, 98; ek skal leggja ráðin til, segir Valgarðr, 166; ekki er þat mitt ráð, Nj. 23; var þetta at ráði gört, resolved, Ld. 70; þar til er biskup görir annat ráð fyrir, Vm. 113; göra ráð fyrir e-u, to expect, Nj. 261; eiga ráð við e-n, to take counsel with one, 127; leita ráða, Edda 26.
    2. plur. a settled plan, foresight; með ráðum ok kappi, Nj. 79, Eg. 257; köld ráð, Ld. 284; nú skulu vér fara at ráðum við þá, Eg. 582; annat hvárt með styrk eða ráðum, Ld. 178; vörn mun verða engi, ef vér förum ráðum at, Fms. ii. 11; ef þeir hefði meirum ráðum fram farit, vii. 318:—a planning, bana-ráð, fjör-ráð, land-ráð, áljóts-ráð, q. v.; þat eru ráð, ef …, Grág. ii. 127; frændr Óttars kenndu ráðin Sigurði konungi, Fms. vii. 230.
    3. wise, true councel, what is advisable; varð allt at ráði ( turned to good ends) þat er hann ráð mönnum, Nj. 30; lizt mér nú hitt ráð, at …, 82; ok er eigi ráð at hafa færi, 94; oss mun ekki haustlaugt ráð at fara til Noregs, Eg. 263; mun eigi þat ná ráð at þér hverfit aptr, Boll. 348; ekki er ráð nema í tíma, sé tekit, a saying; Illugi kvað þat ekki ráð, Ísl. ii. 247; ok er nú ráð at gjalda féit ( high time), Fms. vi. 248; þat er nú ráð, at leggja at landi ok ganga upp, 260; andi ráðs ( wisdom) ok styrktar, 686 B. 13.
    4. consent, will, agreement, wish: sú gjöf var gör með ráði konungs, Eg. 35; með mínu ráði, 737; án ráði e-s, Nj. 38, Fms. xi. 111, Grág. i. 334; at ráði frænda hennar, 164; hón skaut til ráða föður síns, 331; fjarri mun þat þínn ráði, Nj. 80; með ráði hinna vitrustu manna, 88, Ld. 232; hann nam land at ráði Skallagríms, Landn. 59, Grág. i. 232; við ráð frænda síns nokkors, 307; ef maðr kyssir konu á laun ok at ráði hennar, 337; eigi á at ljá … nema allra ráð fylgi, 437; fyrir ráð skaparfa síns, 202; at sínn ráði, willingly, of one’s own accord, ii. 91.
    II. denoting action:
    1. household affairs, management, business, usually in plur.; hann hafði selt í hendr öll ráð syni sínum, Eg. 22; er Þórólfr var eigi heima, hafði Þorgils þá þar ráð, 53; hón var at ráðum með syni sínum, höfðu þau rausnar-bú mikit, 478; Rútr fékk henni öll ráð í hendr fyrir innan stokk, Nj. 11; þeirrar einnar konu ætla ek at fé at sú ræni þik hvárki fé né ráðum, Ld. 14; engi ráð skalt þú taka af mér, ok fara hvergi fyrr en ek vil, Ísl. ii. 205, Bs. i. 819; telja hann af ráðunum fjárins ella, Grág. i. 202; en ef hón veit at bóndi hennar mundi eigi ljá vilja, þá á hón eigi ráð, then she has no right to do it, 382; bera e-n ráðum, (cp. taka ráðin af e-m, to overrule), Nj. 198; hón tók við fé ok ráðum eptir föður sinn, Fs. 126.
    2. a state of life, condition; vilda ek bróðir, at þú bættir ráð þitt ok bæðir þér konu, Nj. 2; rausnar ráð, Þorf. Karl. 364; breyttu þau faðir hans ok móðir ráði sínu ( they broke up the household) ok fóru útan, Bs. i. 152; ráða-breytni (q.v), change, Þorf. Karl. 370; er þér sá til at staðfesta ráð þitt ok kvangask, Grett. 5 new Ed.; heim skaltu fara, ok una vel við ráð þitt, Nj. 11; ok fór yðvart ráð þá betr fram, 198; áljótr mikill er um ráð konunnar, Ld. 30; þar sem þér hafit allt ráð várt í hendi, 174; kippa undan þeirri stóð er áðr hélt mest upp ráði hennar, Glúm. 341: sómasamligt ráð, Fs. 21; segja at þar liggi honum við náliga allt ráð ok líf, Fms. xi. 101; nema vér kynnim þeim allt várt ráð, 655 xi. 3; at þú þegir skjótt ok fle prir ekki um mitt ráð, Fas. ii. 507; Vali sagði gott frá hans ráði, Band. 4: þú hefir mikit at ráði, 12; hann sagði þá henni hvat títt var um ráð Elisabeth, 625. 85; Jóseph varðveitti ráð Máriu festar-konu sinnar hreinliga, Post.; kona hét Þórdís, et léttari skyldi verða, ok horfði ráð hennar heldr seinliga, ok til mikils háska, Bs. i. 195; gör svá vel ok unn frænda þínum góðs ráðs, a good match, Ld. 198.
    3. marriage; láta þat standa fyrir ráðum, Nj. 23; lýkr svá með þeim at ráðin skyldi takask, ok skyldi boð vera at hálfs-mánaðar fresti at Mosfelli, 99; þau ráð tókusk ok fékk Þórðr Ísríðar, Fb. ii. 251; en ef þá takask ráðin eigi. Grág. (Kb.) ii. 32; engi latti ok tókusk ráðin. Fas. ii. 347; hón er kvenna friðust ok með miklu fé, þvi ráði mun ok þér í hendr koma, Fs. 21; ráð hefi ek hugat fyrir þér, þú skalt biðja Kolfinnu, 88; ráð þau skyldu takask at öðru sunni, Eg. 26; þar er Ásgerðr frændkona þin, þar vilda ek hafa fullting þitt at ek næða því ráði 331; hann á dóttur er Ólöf heitir, þar þætti mér vaxa þinn heiðr ef þú fengir þat ráð, Fas. ii. 433; þá vóru skil ð ráð þeirra Sigriðar Stórráðu, Fms. x. 219; þá, reiddisk drottning mjök … engi ráð vil ek við hann eiga, 285; þat it göfugliga ráð, 324; lézt Sigvaldi nú kominn til ráða við Ástríði, xi. 104; eigi skal faðir neyða dóttur sina til ráða, Grág. i. 307; gipta honum dóttur þina er hann þess ráðs maklegr, Glúm. 360: biskup rauf þau ráð öll sem hann vissi at úlögum ráðin vera, Bs. i. 107.
    4. in a pers. sense, a counsellor, a council, Stj. 510; annat várt hit æðsta ráð, Fms. vi. 59; er konungr var á tali við ráð sitt, ix. 279: a senate, þat köllu vér ráð, er lögmaðr ok ráðsmenn sitja á málum manna ok skipa, N. G. L. ii. 244; konungrinn ok hans ráð, Bs. i. 719; konungs ráð, the king’s council, 758; Dixin ok öll hennar ráð, D. and all the queen’s councils, Fb. i. 92.
    B. COMPDS: ráðsandi, ráðabið, ráðabreytni, ráðabrot, ráðafar, ráðafátt, ráðagörð, ráðagerðarmaðr, ráðagörstr, ráðahagr, ráðakensl, ráðakona, ráðskona, ráðakostr, ráðalauss, ráðaleitan, ráðamaðr, ráðsmaðr, ráðsmannsdæmi, ráðsmennska, ráðanautr, raðaneyti, ráðarúm, ráðaskortr, ráðaskot, ráðastofnan, ráðaætlan.

    Íslensk-ensk orðabók > RÁÐ

  • 75 SAGA

    * * *
    I)
    (að), v. to saw, cut with a saw (krossinn var sagaðr í sundr).
    (gen. sögu, pl. sögur), f.
    1) what is said, statement (má vera, at sönn sé s. þín);
    2) tale, story, history; segja, ríta sögu, to tell, write a story; hann kemr eigi við þessa sögu, he is not connected with this ‘saga’; vera ór sögunni, to be out of the story; vera í sögu, to be mentioned in a story; svá sem sögu, to be mentioned in a story; svá sem sögur eru til, as the story goes;
    3) the events which gave rise to the story; hann var þá mjök hniginn á efra aldr, er sjá saga gørðist, when this came to pass;
    4) tale, report (eigi veit ek um sögur slíkar, hvárt satt er).
    * * *
    u, f., gen. sögu, pl. sögur; gen. pl. sagna is rare; and in compds the gen. sing. sögu- is preferred, thus sögu-bók, sögu-fróðr, where sögu-is used in a collective sense; when gen. sagna- is used it is often to be regarded as borrowed from sögn, as in sagna-fróðr, sagna-meistari; sagna from saga, however, occurs in dæmi-sagna, Stj. 560; Orkneyinga-sagna, Ó. H. 90, l. 3 from the bottom: [from segja; cp. Engl. saw; Germ. sage.]
    B. A story, tale, legend, history. The very word owes its origin to the fact that the first historical writings were founded on tradition only; the written record was a ‘saga’ or legend committed to writing; the story thus written was not even new, but had already taken shape and had been told to many generations under the same name; hence the written history and the story told were both alike called Saga, just as in Gr. both were called λόγος (Herod, i. 184, ii. 161, vi. 19). In some instances when history is mentioned by name it is difficult to say whether a told or written Saga be meant; the former seems to be the case, esp.in the Landnáma—þar hefsk saga Harðar Grímkels-sonar ok Geirs, Landn. 62; þar görðisk saga þeirra Þorbjarnar ok Hávarðar ens halta, 127; Vé-björn var víga-maðr mikill, ok er saga mikil frá honum, 150; þar af görðisk saga Ísfirðinga ok víg Þorbjarnar, id.; þar af görðisk saga Böðmóðs gerpis ok Grímólfs, 157; þar af görðisk Svarfdæla saga, 208; þar af görðisk Þorskfirðinga saga, 124; ok þar var Þórðr gellir leiddr í áðr hann tók mannvirðing, sem segir í sögu hans, 111. Some of these Sagas were perhaps never committed to writing; others not till a later date, when the tradition had deteriorated; but they were told and known by name at the time when the Landn. was first composed, see Safn i. 191. Written Sagas, again, are those recorded in later works,—ok getr hans í Laxdæla sögu, Eb. 334; sem segir í sögu Laxdæla, Grett. 15; sem segir í Bandamanna sögu, 22;. vísar svá til í sögu Bjarnar, 132; sem segir í sögu Njarðvíkinga, Ld. 296; sem í sögu Þorgils Höllu-sonar segir, 290; sem segir í Eyrbyggja sögu, Landn. (Kb.) 90; sem segir í sögu Eireks, Fms. ii. 214; sem segir í Vápnfirðinga sögu, 239; sem segir í Njáls sögu, Þorst. Síðu H. 170; ok nokkut vísar til í enum efra hlut sögu Hróks ens svarta, Sturl. i. 3 (lost): sem segir í sögu Ragnars konungs, Fas. i. 346, cp. 510; sem segir í Skjöldunga sögu, Yngl. S. ch. 33; sem segir í sögu Sigurðar hrings, Fas. iii. 216; í Ólafs sögu Tryggva sonar, 237; sem segir í Konunga sögum, as is said in the Lives of the Kings, 509, Jómsv. (1824) 52; sem segir í Jarla sögum, as is said in the Lives of the Earls (of Orkney), Fb. ii. 347; sem ritað es í sögu hans, Landn. 41, Eg. 589; hann kemr ok við Heiðarvíga sögu, Eb. 334.
    2. phrases, hér hefr or hér lýkr N. M. Sögu, see hefja and lúka; hann kemr eigi við þessa sögu, he touches not the saga, is not connected with it, Grett. 22; or kemr hann við margar sögur, Eb. 334; hann er ór sögunni, he is out of the story, Nj. 22, 29, passim; or N. M. kemr til sögunnar, comes into the story; nú víkr sögunni til …, now the tale turns, to …, Nj. 6; þat er löng saga at segja frá, it is a long tale to tell, Fms. xi. 89; lesa sögu, to read a story, x. 371; er engin saga af honum, no record of him, Grett.; skal við sögu súpa en eigi of mikit drekka, Str.; svá sem sögur eru til, as the story goes, Fms. i. 7: saga also includes the events which gave rise to the tale, hence the phrase, er saga þessi görðisk, when this tale came to pass, Fs. 3, and above. Classical passages referring to the Icel. Saga writings: þat var meirr en tvau hundruð vetra tólfræð er Ísland var byggt, áðr menn tæki hér sögur at rita, Ó. H. (pref.); flestar allar sögur, þær er görzt höfðu á Íslandi áðr Brandr biskup Sæmundarson andaðisk, vóru ritaðar, en þær sögur er síðan hafa görzt vóru lítt ritaðar, áðr Sturla skúld Þórðarson sagði fyrir Íslendinga sögur, Sturl. i. 107 (Arna-Magn. No. 122 B, whence Cod. Brit. Mus.) Story-telling was one of the entertainments at public meetings in Icel., at feasts, weddings, wakes; this was called sagna-skemtan, cp. the banquet of Reykhólar, A. D. 1119; hann sagði sögu Orms Barreyjar-skálds ok vísur margar, Sturl. i. 23; dansleikr, glímur sagna-skemtan, id.; honum var kostr á boðinn hvat til gamans skyldi hafa, sögur eða dans, um kveldit, iii. 281; such entertainments are mentioned even at the meetings of the Icel. alþing, as also at Yule time, see the interesting record of the Icel. story-teller in Harald S. harðr. ch. 99 (Fms. vi. 354–356), see also Sturl. iii. 304, 305, Fbr. (Fb. ii. 210); Íngimundr var fræði-maðr mikill, ok fór vel með sögur, Sturl. i. 9; þar vóru mjök töfl uppi höfð ok sagna-skemtan, Þorf. Karl. ch. 7; hálf-sögð er saga hver er aðrir einir segja, i. e. ‘audiatur et altera pars,’ Bs. i. 582, (mod., það er ekki nema hálfsögð saga ef einn segir.)
    II. tales, reports; eigi veit ek um sögur slíkar hvárt satt er, Nj. 259; jarteinir hans urðu ágætar ok fór sagan fyrir í hvert þorp, Blas. 41; seg heill sögu! Fms. vi. 207; er yðr þá eigi segjandz-saga til, Ó. H. 206; það verðr að segja svá hverja sögu sem hún gengr, a saying, every saga must be told as it happened:—sönn saga, a true story; skrök-saga, lygisaga, a fable; dæmi-saga, a parable; álfa-sögur, trolla-sögur, galdra-sögur, útilegu-manna sögur.
    COMPDS: sögubók, sögubrot, söguefni, söguligr, Söguljóð, sögumaðr, sögumeistari, sögusögn, söguþáttr.

    Íslensk-ensk orðabók > SAGA

  • 76 SÆKJA

    * * *
    i. e. sœkja, an irregular verb, pres. sæki (sœki); pret. sótti, qs. sókti (as þótti from þykkja; cp. Engl. seek, sought); subj. sækti (sœkti); imperat. sæk, sæktú: part. sóttr, sótt (qs. sóktr, cp. þótt from þykkja); subj. sætti, Þkv. 14: [sak, sök, sók-n, referring to a lost strong verb, saka, sök; Ulf. sôkjan = ζητειν, αἰτειν; A. S. sêcan; Engl. seek; O. H. G. sohhjan; Germ. suchen; Dan. söge; Swed. söka.]
    A. To seek, fetch; ek mun fara heim ok s. mér bendi, Fms. iii. 209; s. sér skála-við, Nj. 280; s. sér kirkju-við, to fetch church-timber, Ld. 316; s. heilræði at e-m, Nj. 31; sækja vatn, to fetch water, Fas. ii. 29, Fb. i. 257, Fs. 100; gékk Gunnlaugr til lækjar eins ok sótti (vatn) í hjálminum, Ísl. ii. 269; er þér skyldra at s. Svanlaugu, Nj. 182; Kormakr sótti (Germ. abbolen) Steingerði, Korm. 228; skatt er Egill hafði sótt til Vermalands, Eg. 588; s. giptu á fund e-s., to fetch, derive good luck from, Fms. v. 253, 254.
    2. to visit, frequent (Germ. besuchen); enn aldna jötun ek sótta, Hm. 104; skyldi menn þangat til s. um alla Vestfjörðu, Eb. 26; sækja þing, to frequent a þing (þing-sókn); þeir vildueigi þangat s. þingit, Íb. 9; s. kirkju, to visit, frequent a church (kirkju-sókn); þessa brennu sótti margs-konar þjóð, Edda 38; sækja e-n at liðveizlu, to call on one for support, Fms. xi. 344; sækja e-n at eptirmáli, to seek one’s aid in …, Sturl. i. 193; hann var mikill málafylgis-maðr ef hann var at sóttr til ásjá, Bs. i. 82; s. or s. heim, to visit; fyrir því sótta ek þik heim, at mik hafði hér at landi borit, Eg. 165, (cp. heim-sókn, in a hostile sense), Nj. 107; hann sótti marga ókunna staði, Fms. vii. 199; sækja fuglar háleik lopts, Sks. 47 B; sækir Anselmus heim þat klaustr, Mar.; hann mundi aldri fljúga svá langt, at eigi mundi hann s. heim hönd, come back to the hand, Edda 70; s. fund e-s, Sturl. iii. 81; skyldi Bárðr s. norðr þangat ráðit, B. should go north to fetch his bride, Eg. 26; Sveinn sótti sér friðland, went in search of, Fms. x. 404; drottning býðr honum veizlu með svá mikið fjölmenni sem hann vill til hafa sótt, Orkn. 340; var blótveizla mikil ok sótti þar til konungr, Fms. i. 35; hann sækir á hönd Engla konungi, sought his service, Eg. 76; til Túnsbergs sóttu mjök kaupmenn, Fms. i. 11; at þér sækit norðr higat á várn fund, Sturl. iii. 81; þeir höfðu sótt ( advanced) langt á land upp, Fms. x. 239; þeir sækja ( advance) upp hólinn, Eg. 744; þá sækir ( arrives) sá maðr vestan af Írlandi er Haraldr hét, Fms. x. 418.
    3. to proceed, advance, absol.; er hann sótti langt austr, had advanced far eastward, Eg. 56; þá er þeir sóttu ofan at skipunum, Fms. vii. 159; er mornaði ok sól sótti á himin, Eg. 372, v. l.; þeir biðu þess at sólin sótti á himininn. Fms. viii. 114: impers., fór hann útleið, er suðr sótti, 82; þegar er ór sækir enum mesta háleik hafsins, Sks. 173 B; er síðar er á hausti ok nær meir sækir vetri, 225 B.
    4. to catch, overtake; fiðr hann geldinga ok fær eigi sótt, Ísl. ii. 331: to overcome, munu þeir mik aldri fá sótt meðan ek kem boganum við, Nj. 116; hann varðisk svá vel, at þeir fá eigi lengi sótt hann, 153; mér lízt ef þeir standa úti sem vér munim þá aldri sótta geta, 197; þangat sækir þik engi, … er þat eigi allra at s. hann þangat, 20, 21; mun ek eigi skjótt verða sóttr, Eb. 188: to carry, take, eigi mun eyin sótt verða, Fær. 98; her eru hiis ramlig, ok munu beir eigi skjótt sækja, Nj. 198; var áin allíll at sækja, the river was very bad to cross, Ld. ch. 15; býðr hann þeim at s. fjallit norðr í bygð, to cross the mountain, take that road, Bs. ii. 32.
    II. to attack; þá er hann (acc.) sótti þetta mein (nom.), Mar.; s. e-n með vápnum, Fms. ii. 172; griðungr sækir mann, Grág. ii. 122; s. e-n til dauðs. Stj. 99; samna liði ok s. hann norðr þangat, Nj. 20; þá er þeir sóttu Gunnar á Hlíðarenda inn í hús inn, Eb. 248; þeir sóttu þá hálfu djarfligar, 287.
    2. to pursue; hann lét þaðan s. útróðra ok selveiðar ok eggver, Eg. 135; Skallagrímr sótti fast smiðju-verkit, 142; hann lét mjök sækja föng þau er fyrir vóru, 134; sækja knáliga ferðina, leiðina, róðrinn, to press a matter, urge it on, 203, Fms. viii. 144; straumr var mikill, hann sótti fast sundit, swam hard, Grett. 148; s. bardagann frýju-laust, Fms. xi. 136; réri skip innan fjörðinn ok sóttu knáliga, Grett. 89; þeir er eptir Agli réru sóttu ákaft, Eg. 362.
    3. as a law phrase, sækja sök, mál, to prosecute, lead a cause; á hverr at sækja þá sök er vill, Grág. i. 17; skalt þú s. þær sakir báðar, Nj. 98; nú liðu þrjú þing þau er menn ætluðu, at hann mundi s. málit, 71; at annarr-hvárr okkarr sæki málit, ok munu vit þá verða at hluta með okkr, 86; nefndu þér nökkura vátta at orðunum—Önga, segir Skarphéðinn, vér ætlum ekki at s. þetta nema á vápna-þingi, 141, passim: metaph. to urge, press, hann sótti þat mál mjök, pressed the case bard, Eg. 108; sótti ( urged) hann þá enn um liðveizlu, Sturl. iii. 232: s. mann, to prosecute in a lawsuit; manna þeirra er menn vilja s. hér á þingi, Grág. i. 19; á þingi, þess manns er sóttr er, 26; sá skal s. goðann er sótt vill hafa, til fullra laga, 34; s. mann fullri sekt, 120; s. e-n sökum, Eg. 728; sótti Kolskeggr til lands at Móeiðar-hváli, laid claim to the estate at M., Nj. 103: with prepp., s. eptir, to pursue, 20, Fms. x. 239, Sturl. i. 11 (cp. eptir-sókn): sækja at (cp. at-sókn), to pursue, attack, Fms. vii. 70, Nj. 83, 84, Eg. 585: s. fram, to advance in battle, 297, Fms. i. 38.
    B. Reflex. to be advanced, be past, of a road or distance, work in hand, or the like; sóttisk þá mjök hafit, Fms. iv. 201; nú er meir en hálf-sótt, more than half-way passed: dró sundr með þeim, ok sóttisk mjök hafit, vi. 263; en er á leið vetrinn sóttisk mjök borgar-görðin, Edda 70; sóttisk þeim seint skip þeirra, Nj. 8; seint mun þat ok sækjask at grafa undir borgina, Fms. vi. 152; Galta þótti Lopti seint sækjask, that he went on slowly, Bs. i. 650; en þeim mönnum hefir lítt sókzk ( little succeeded in attacking) ofr-menni slikt í hús inn, Eb. 248; því nema þeir nú stað, at þeir ætla at þeim muni ílla sækjask at vinna oss, Nj. 198.
    2. recipr. to seek one another; sækjask sér um líkir, to flock together, Fms. ix. 389: to attack one another, fight, þeir nafnar sóttusk lengi, Landn. 85; þeir Hrafn sóttusk meðan ok Þorkell svarti, Ísl. ii. 268; fá sér vígi ok sækjask þaðan, Sturl. ii. 192: of a lawsuit, ef þeir vilja eigi sækjask, K. Þ. K. 52.

    Íslensk-ensk orðabók > SÆKJA

  • 77 VERÐA

    (verð; varð, urðum; orðinn, vorðinn), v.
    1) to happen, come to pass;
    ætluðu allir, at þeir myndi tala um mál sitt, en þat varð ekki, but it came not to pass, it was not so;
    þá varð óp mikit at lögbergi, then there arose a great shout at the Lawhill;
    2) verða e-m, to happen to, befall one (slikt verðr opt ungum mönnum);
    þat varð Skarphéðni, at stökk í sundr skóþvengr hans, it happened to S. that his shoe-string snapped asunder;
    sjaldan verðr víti vörum, the wary man will seldom make a slip;
    e-m verðr þörf e-s, one comes to be in need of;
    3) to happen to be, occur;
    í lœk þann, er þar verðr, in the brook that happens to be there;
    varð fyrir þeim fjörðr, they came on a fjord;
    verða á leið e-s, to be on one’s path, happen to one;
    4) verða brottu, to leave, absent oneself (þeir sá þann sinn kost líkastan at verða á brottu);
    verða úti, to go away (verð úti ok drag ongan spott at oss);
    to perish in a storm from cold (sumir urðu úti);
    þeim þótti honum seint heim verða, they thought that he was long in coming home;
    5) with acc. to lose;
    kváðust okkr hafa orðit bæði, said that they had lost us both;
    6) followed by a noun, a., pp., adv., as predicate, to become;
    þá verðr þat þinn bani, it will be thy death;
    verða glaðr, hryggr, reiðr, to become glad, sad, angry;
    verða dauðr to die (áðr Haraldr inn hárfagri yrði dauðr) with participles;
    ok varð ekki eptir honum gengit, he was not pursued;
    verða þeir ekki fundnir, they could not be found;
    blóð hans varð ekki stöðvat, the blood could not be staunched;
    þeim varð litit til hafs, they happened to look seaward;
    impers., e-m verðr bilt, one is amazed;
    Kolbeini varð ekki fyrir, K. lost his head, was paralysed;
    with adverbs; hann varð vel við skaða sinn, he bore his loss well, like a man;
    jarl varð illa við þetta, the earl was vexed by this;
    7) with infin., denoting necessity, one must, needs, is forced, obliged to do;
    þat verðr hverr at vinna, er ætlat er, every one must do the work that is set before him;
    þar er bera verðr til grjót, where stones have to be carried;
    verð ek nú flýja, now I must flee;
    8) with preps., verða af e-u, to come to pass (var um rœtt, at hann skyldi leita fara, en eigi varð af);
    varð ekki af ferðinni, the journey came to nought was given up;
    verðr þetta af, at hann tekr við sveinunum, the end was that at last he took the boys;
    starf ok kostnaðr varð af þessu, trouble and expenses arose from this;
    livat verðr af e-u, what becomes of;
    hvat varð af húnum mínum, what has become of my cubs?;
    verða at e-u, to become (verða at undri, undrsjónum);
    veiztu, hvat þér mun verða at bana, knowest thou what will be the cause of thy death?;
    verða at engu, to come to nothing;
    verða á, to come on, happen;
    þvat sem á yrði síðan, whatever might happen later on;
    e-m verðr á, one makes a blunder, mistake (þótti þér ekki á verða fyrir honum, er hann náði eigi fénu?);
    verða eptir, to be left (honum varð þar eptir geit ok hafr);
    verða fyrir e-u, to meet with (verða fyrir goða reiði);
    to forebode (verða fyrir stórfundum);
    verða fyrir e-m, to be in one’s way, as a hindrance (því meira sem oss verðr fyrir, því harðara skulu þér niðr koma);
    verða í, to happen (tókust nú upp leikar sem ekki hefði í orðit);
    verða til e-s, to come forth to do a thing, be ready to;
    en sá er nefndr Hermóðr, er til þeirar farar varð, who undertook this journey;
    verða við e-m, to respond to (bið ek þik, at þú verðir við mér, þó at engi sé verðleiki til).
    * * *
    pres. verð, verðr, verð; pret. varð, vart (mod. varðst), varð; pl. urðu; subj. yrði: imperat. verð; part. orðinn; pl. orðnir, spelt phonetically ornir, Niðrst. 6: in later vellums occur freq. the forms vurðu, vyrði, vorðinn, see Introd.; but the old poets use it for alliteration as if it began with a vowel: with neg. suff. verðr-at, Fm. 6; varð-at, Vþm. 38; urðu-a it, Gh. 3; urðu-t. Lex. Poët.: [Ulf. wairþan = γίγνεσθαι, ἔσεσθαι; A. S. weorðan; Old Engl. worth, as in the phrase ‘woe worth the day!’ Germ. werden; Dan. vorde; Swed. varda.]
    A. To become, happen, come to pass; sá atburðr varð, at …, Ó. H. 196; varð hitt at lyktum, at …, 191; ef svá verðr, at …, Al. 20; ef svá verðr ( if it so happen), at ek deyja, Eg. 34; fundr þeirra varð á Rogalandi, 32; mörg dæmi hafa orðit í forneskju, Ó. H. 73; varð þar hin snarpasta orrosta. Eg. 297; at því sem nú er orðit, Blas. 46; þá varð ( arose) hlátr mikill, id.; varð óp mikit, Nj.; þat varð um síðir, and so they did at last, 240; er þetta allvel orðit, well done, well happened, 187; þau tíðendi eru hér vorðin, Fms. iv. 309 (orðin, Ó. H. 139, l. c.); þat varð ekki, but it came not to pass, Nj.
    2. adding dat. to happen, to befall one; þat varð mér, it befell me, Ísl. ii. (in a verse); varð þeim af in mesta deila, Nj. 189; Eyjólfi varð orðfall, speechlessness befell E., he faltered, 225; þat varð Skarphéðni at stökk í sundr skóþvengr hans, 145; urðu þeim þegar in sömu undr, 21.
    3. to blunder, make a slip; þat varð þinni konu, at hón átti mög við mér, Ls. 40; sjaldan verðr viti vörum, Hm. 6; þat verðr mörgum manni at um myrkvan staf villisk, Eg. (in a verse); skalat honum þat verða optarr enn um sinn … ef eigi verðr þeim optarr enn um sinn, Grág. (Kb.) i. 55; e-m verðr Þorf e-s, to come in need of, Hm. 149; ef þeim verðr nökkut er honum hefir fylgt, if anything should befall them, Hom. 65; annat man þér verða (another fate, death, will be thine), enn þú sprongir, Sturl. iii. 225; cp. verða úti, to perish in a storm from cold, Fms. vii. 122; sumir urðu úti, Bs. i. 71; verða til, to perish.
    4. to happen to be, to occur, or the like; í læk þann er þar verðr, in the brook that happens to be there, Eg. 163; holt þat er þar verðr, 746; varð þá enn brátt á er þvers varð fyrir þeim, þá kölluðu þeir þverá, 132; varð fyrir þeim fjörðr, they came on a fiord, 130; verða á leið e-s, to be in one’s path, happen to one, Ó. H. 181; taka þat sem á leið hans verðr, Grág. ii. 346; verða á fætr, to fall on one’s, feet, Fb. iii. 301; verða ek á fitjum, Vkv. 27; þeim þótti honum seint heim verða, Fbr. 8 new Ed.: verða brottu, to leave, absent oneself; þeir sá þann sinn kost líkastan at verða á brottu, Fms. vii. 204; verð í brottu í stað, begone, Fs. 64: verða úti, id., Nj. 16.
    II. followed by a noun, adjective, participle, adverb, as predicate; þá verðr þat þinn bani, Nj. 94; hann varð tveggja manna bani, he became the bane of, i. e. slew, two men, 97; hann mun verða engi jafnaðar-maðr, Ld. 24; ef hann vyrði konungr, Fms. i. 20; verða biskup, prestr …, Bs. i. passim; ok verðr eigi gjöf, ef …, it becomes not a gift, if …, Grág. (Kb.) i. 130; verða þær málalyktir, at …, the end was that …, Nj. 88: verða alls hálft annat hundrat, the whole amount becomes, Rb. 88; honum varð vísa á munni, Fms. xi. 144; varð henni þá ljóð á munni, Fb. i. 525; þat varð henni á munni er hón sá þetta, Sd. 139: hví henni yrði þat at munni, Fms. xi. 149; þá er í meðal verðr, when there is an interval, leisure, Skálda (Thorodd): cp. the mod. phrase, þegar í milli veiðr fyrir honum, of the empty hour; varð Skarpheðinn þar í millum ok gaflhlaðsins, S. was jammed in between, Nj. 203; prob. ellipt. = verða fastr.
    2. with adjectives, to become so and so:
    α. verða glaðr, feginn, hryggr, to become glad, fain, sad, Fms. i. 21, viii. 19, passim; verða langlífr, to be long-lived, Bs. i. 640; verða gamall, to become old, Nj. 85; verða sjúkr, veykr, to become sick; verða sjónlauss, blindr, to become blind, Eg. 759; verða ungr í annat sinn, Fms. i. 20; verða varr, to become aware (see varr); verða víss, Nj. 268; verða sekr, to become outlawed; verða vátr, to become wet, 15; verða missáttr við e-n, Landn. 150 (and so in endless instances): in the phrase, verða dauðr, to die; dauðr varð inn Húnski, Am. 98; áðr Haraldr inn Hárfagri yrði dauðr, Íb. 6; síðan Njáll var(ð) dauðr, Nj. 238, and a few more instances, very freq. on Runic stones, but now obsolete.
    β. with participles; verða búinn, to be ready, Fms. vii. 121; verða þeir ekki fundnir, they could not be found, Gísl. 56; verða staddr við e-t, to be present, Eg. 744; in mod. usage with a notion of futurity, e. g. eg verð búinn á morgun, I shall be ready to-morrow; eg verð farinn um það. I shall be gone then: with neut, part., járn er nýtekit verðr ór afli, just taken out of the furnace, Sks. 209 B; varð ekki eptir honum gengit, he was not pursued, Nj. 270; þeim varð litið til hafs, they happened to look, 125; honum varð litið upp til hlíðarinnar, 112; blóð varð eigi stöðvat, the blood could not be stopped, Fms. i. 46, Nj. 210.
    γ. phrases, e-m verðr bilt, to be amazed, Edda 29, Korm. 40, Nj. 169; verða felmt, 105; verða íllt við, hverft við, id.; Kolbeini varð ekki fyrir, K. lost his head, was paralysed, as if stunned, Sturl. iii. 285.
    3. with adverbs or adverbial phrases; ef þat bíðr at verða vet, Hm.; ma þetta verða vel þótt hitt yrði ílla, Nj.; verða verr enn til er stýrt, Róm. 321; hann varð vel við skaða sinn, bore it well, like a man, Eg. 76, Nj. 75; faðir hans varð ílla við þetta ( disliked it), ok kvað hann taka stein um megn sér, Fær. 58; jarl varð ílla við þetta, was much vexed by it, Fms. ix. 341; varð hann údrengiliga við sitt líflát, Ld. 234; hvernig varð hann við þá er þér rudduð skipið, Ó. H. 116; hversu Gunnarr varð við, how G. bore it, Nj. 82; verra verðr mér við, enn ek ætla at gott muni af leiða, 109; mér hefir orðit vel við þik í vetr, I have been pleased with thee this winter, Fms. vii. 112; eigi vildi ek svá við verða blóðlátið, fiskbleikr sem þú ert—Ek ætla, segir hinn, at þá myndir verr við verða ok ódrengiligar, 269; þar varð ílla með þeim, things went ill with them, they became enemies, Nj. 39: to behave, varð engum jafnvel til mín sem þessum, Fms. vii. 158; hann lætr sér verða á alla vega sem bezt til Áka, xi. 76; hann lét henni hafa orðit stórmannliga, Hkr. iii. 372.
    III. with prepp., verða af; hvat er orðit af e-u, what is come of it? where is it? of a thing lost; segðu mér þat, hvat varð af húnum mínum, Vkv. 30; hvat af motrinum er orðit, Ld. 208; nú hverfr Óspakr á brott svá at eigi vitu menn hvat af honum verðr, Band. 5; varð ekki af atlögu búanda, Ó. H. 184; ekki mun af sættum verða, Fb. i. 126: to come to pass, varð ekki af eptir-för, it came to naught; varð því ekki af ferðinni, Ísl. ii. 247; Símon kvað þá ekki mundu af því verða, S. said that could not be, Fms. vii. 250; ok verðr þetta af, at hann tekr við sveinunum, the end was that at last he took the boys, Fær. 36; eigi mun þér þann veg af verða, Karl. 197:—verða at e-u, to come to; hvat þér mun verða at bana, what will be the cause of thy death, Nj. 85; verða at flugu, Fas. i. 353 (see ‘at’ C. I. α); verða at undri, skömm, honum varð ekki at því kaupi, the bargain came to naught for him, Al. 7; cp. the mod. honum varð ekki að því, it failed for him:—e-m verðr á (cp. á-virðing), to make a blunder, mistake; kölluðu þat mjök hafa vorðit á fyrir föður sínum, at hann tók hann til sín, Fs. 35; þótti þér ekki á verða fyrir honum er hann náði eigi fénu, Nj. 33; Þorkell settisk þá niðr, ok hafði hvárki orðit á fyrir honum áðr né síðan, 185; aldri varð á um höfðingskap hans, 33:—verða eptir, to be left, Rb. 126, Stj. 124, 595; honum varð þar eptir geit ok hafr, Hrafn. 1:—verða fyrir e-u, to be hit, be the object of; fyrir víginu hefir orðit Svartr, S. is the person killed, Nj. 53; verða fyrir öfund, görningum, to be the victim of, Lex. Poët.: e-m verðr lítið fyrir e-u, it costs one small effort (see fyrir):—verða til e-s, to come forth to do a thing, volunteer, or the like; en sá er nefndr Hermóðr er til þeirrar farar varð, Edda 37; til þess hefir engi orðit fyrr en þú, at skora mér á hólm, Ísl. ii. 225; en engi varð til þess, no one volunteered, Nj. 86; einn maðr varð til at spyrja, 82; þá verðr til ok svarar máli konungs sá maðr, er …, Odd. 12; hverr sem til verðr um síðir at koma þeim á réttan veg, Fb. i. 273: fengu þeir ekki samit, því at þeim varð mart til, many things happened, i. e. so as to bring discord, Sturl. ii. 17 C; mundi okkr Einari eigi annat smátt til orðit, Hrafn. 9; eigi varð verri maðr til, there was no worse man, Stj. 482:—verða við, to respond to; bið ek þik at þú verðir við mér þó at engi sé verðleiki til, Barl. 59; at hann beiddi Snorra ásjá, en ef hann yrði eigi við bað hann Gretti fara vestr, Grett. 112 new Ed.; verða við bæn e-s, to grant one’s request, passim.
    IV. with infin., denoting necessity, one must, needs, one is forced, obliged to do; þat verðr hverr at vinna er ætlað er, Nj. 10; varð ek þá at selja Hrafni sjálfdæmi, Ísl. ii. 245; eða yrði þeir út at hafa þann ómaga, Grág. (Kb.) ii. 21; þat munu þér þá reyna verða, you must try, Fbr. 23 new Ed.; þar er bera verðr til grjót, where stones have to be carried, Grág. (Kb.) ii. 90; lágu hestarnir í kafi svá at draga varð upp, Eg. 546; en vita verð ek ( I must know) hvar til þetta heyrir, Fms. ii. 146; munu þér því verða annars-staðar á leita, Nj. 223; at hann man verða sækja á ókunn lönd, Fms. viii. 19; ok verðr af því líða yfir þat, it must be passed by, Post.; maðr verðr eptir mann lifa, a saying, Fas. ii. 552; verð ek nú flýja, Ó. H. 188; urðu þeir at taka við Kristni, 105; vér höfum orðit til at hætta lífi ok sálu, hefir margr saklauss orðit at láta, sumir féit ok sumir fjörit, 31, 32; vér munum verða lifa við öðrum veiði-mat, Hým. 16; verða at skiljask við e-n, Skv. 1. 24: the same verb twice, þá varð ek verða hapta, then came I to become a prisoner, Gkv. 1. 9; eg verð að verða eptir, I must stay behind.
    B. Peculiar isolated phrases, in some of which ‘verða’ is probably a different word, viz. = varða (q. v.), having been confounded with verða; thus, verða, verðr (= varða, varðar), to be liable, are frequent occurrences as a law phrase in the Grág.; svá fremi verðr beitin, ii. 226; þeim manni verðr fjörbaugs-garðr, er …, 212.
    2. the phrase, eigi verðr (= varðar) einn eiðr alla, see eiðr; also ymsar verðr sá er margar ferr, in many warfares there will be some defeats, Eg. 182.
    3. to forfeit, lose, prop. of paying a fine or penalty; heit ek á þann félaga er mik lætr eigi slíkt verða, Vápn. 11; æti þik ormar, yrða ek þik, kykvan, that snakes ate thee alive, and that I lost thee, Am. 22; fullhuginu sá er varð dróttinn, the brave man bereft of his master, Sighvat (Ó. H. 236); ek hefi orðinn þann guðföður, er …, I have lost a godfather who …, Hallfred (Js. 210); hér skaltú lífit verða, here shall thou forfeit life, i. e. die, Sturl. iii. (in a verse).
    4. the law phrase, verða síns, to suffer a loss; leiglendingr bæti honum allt þat er hann verðr síns fyrir lands-drottni (i. e. verðr missa), whatever he has to lose, whatever damage, Gþl. 362; þræll skal ekki verða síns um, N. G. L. i. 85; allt þat er hann verðr síns í, þá skal hinn bæta honum, Jb. 207 A; hann kvað þá ekki skyldu síns í verða (varða Ed.) um þetta mál, they should lose nothing, Rd. 253: vildi hann (viz. Herode) eigi verða heit sitt (= fyrir verða?), he would not forfeit, break his vow, Hom. 106.
    C. Reflex.; at þær ræður skyldi eigi með tjónum verðask, to be lost, forgotten, Sks. 561 B.
    2. recipr.; bræðr munu berjask ok at bönum verðask, Vsp. (Hb.); þá er bræðr tveir at bönum urðusk, Ýt. 11.
    3. part.; eptir orðna þrimu geira, Ód.; hluti orðna ok úorðna, past and future, MS. 623. 13; kvenna fegrst ok bezt at sér orðin, Nj. 268; þeir vóru svó vorðnir sik (so shapen, Germ. beschaffen), at þeir höfðu …, Stj. 7; þeir eru svá vorðnir sik, at þeir hafa eitt auga í miðju enninu, 68.

    Íslensk-ensk orðabók > VERÐA

  • 78 VIST

    * * *
    (pl. -ir), f.
    1) stay; hann fór til vistar til Hliðarenda, he went to stay at H.; hann var vistum með föður sínum, he stayed with his father;
    2) abode (margar eru þá vistir góðar ok margar illar); veita e-m v., to lodge one;
    3) food, provisions, often in pl.; ønga v. þarf hann, he requires no food; v. ok drykkr, meat and drink; Hrapp þraut vistir í hafi, H. ran short off provisions at sea.
    * * *
    f. [from vera, i. e. vesa, preserving the radical s; cp. Germ. wesen, whence mod. Dan. væsen]:—an abode, dwelling, domicile; the word is, both in olden and modern times, mostly used of the domicile of servants or labourers of any kind; vera í vist, fara úr vist; hann fór til vistar til Hlíðarenda, Nj. 40; nú em ek á vist með bróður mínum, Hrafn. 13; hann skal þá fara til vista sinna enna sömu, Grág. i. 91; hann var vistum með föður sínum, Nj. 39; hann var vistum með þeim bónda er Þorlákr hét, Magn. 524; Einarr leitar til vistar við Hrafnkel, Hrafn. 5; nú hafa vistir þínar verit hér nokkurar stundir, Fms. xi. 310; ek vildi ekki hér í landi hafa vistir hans, Eg. 533; er þar góð vist ok gleðilig, … mun eigi vera hér vistin jafn-glöð sem í Noregi, Fs. 25; veita e-m vist, to lodge one, 13; fara ór griði ok hafa ekki vistar, to have no home, of a servant, Grág. (Kb.) ii. 181; vísa e-m ór vist, id.; hann ætlaði sér vist um vetrinn með Haraldi Gorms-syni, Fms. xi. 19; þú skal fara brott ok vera eigi vistum milli …, Fs. 57; at hón skipti öllum vistum með þeim er til hennar vóru sendir, Edda 18; margar eru vistir í húsi föður míns, Greg. 69 (John xiv. 2); ef þau hafa vist tvau misseri eptir húsgang, Grág. i. 301; manna-vistir, see maðr C; brott-vist, þar-vist, hirð-vist.
    II. food, provisions, viands, often in plur.; önga vist þarf hann ( he requires no food), vín er honum bæði drykkr ok matr, Edda 24; settu borð ok báru á vist fyrir þá, Fms. ii. 98; brott var sópat öllum vistum, Fs. 145; hvat hefir hann at fá þeim at vistum, Edda 23; vápn ok klæði ok vistir, Hrafn. 12, Eg. 76, Ísl. ii. 341; Hrapp þraut vistir í hafi, Nj. 128: vist ok drykk, meat and drink, Fms. i. 213, x. 270, Eg. 420; vistir ok drykk, Fms. i. 11.
    COMPDS: vistarbyrðingr, vistafang, vistarfar, vistafari, vistafátt, vistarferli, vistafæð, vistagjald, vistargörð, vistarlaun, vistalauss, vistarlauss, vistarmaðr, vistamalr, vistaskortr, vistataka, vistartekja, vistarveizla, vistarvera, vistaþrot.

    Íslensk-ensk orðabók > VIST

  • 79 ÞEIR

    (þær, þau), dem. pron. pl. they, those, answering to the sing. ‘sá, sú, þat’, and ‘hann, hón, þat’;
    1) the neut. pl. ‘þau’ as collective for a masc. and fem.; síðan gengu þau (sc. Njáll and Bergthora) inn bæði;
    2) ‘þeir’ is frequently used before an adv., or a prep. with its complement; þeir norðr þar, those there in the north; þeir fyrir austan árnar, those east of the rivers;
    3) pleonast. before the names of two or more persons; þau Ásgerðr ok Þorsteinn, Asgerd and Thorstein; börn þeira Hildigunnar ok Kára váru þeir Starkaðr ok Flosi, the children of H. and K. were these, S. and F.; þeir feðgar, father and son;
    4) ellipt., before the name of a single person; þeir Oddr, O. and his men; frá skiptum þeira Þórðar, about the dealings of Thord and Björn; þau Asgerðr, Asgerd and her son (Thorstein).
    * * *
    þær, þau. This is the plur. of the personal pron., answering to sing. hann, hón, þat; gen. þeira and mod. þeirra; dat. þeim; acc. þá, þær, þau; in mod. speech þau is sounded þaug, which form occurs as early as Run. Gramm. of 1651, and often rhymes in mod. poets with words ending in g, e. g. flaug, þaug, Bb. 2. 17: [the A. S. uses the forms hi, hira, him, hi, and so in early South. E., whereas the North. E. has thay, thair, thaim; South. E. and Chaucer hii, here, hem, Morris’ Specimens, p. xv; Dan. de, deres, early Dan. deræ, dat. dem.]
    A. They, them, theirs (see Gramm. p. xxi); töluðu þeir mart, ríða þeir heim af þingi; þeir kómu í Fljótshlíð, Gunnarr tók vel við þeim; Njáll mælti til þeirra …, slíkar fortölur hafði hann fyrir þeim, … þeir spurðu þær tíðenda, báðu þær eigi leyna, þær sögðu svá vera skyldu; at þeim muni ílla sækjask at vinna oss, … vér getum þá eigi með vápnum sótta, and so in endless instances.
    2. a peculiarity of the Icel. is the constant use of the neut. plur. ‘þau’ as collective for a masc. and fem.; síðan gengu þau inn bæði (i. e. Njall and Bergthora), at hann skyldi breiða yfir þau húðina; börn þeirra Þjálfa ok Rösku, ok görðusk þau … þá er þau höfðu gengit litla hríð, Edda 28; Ask ok Emblu … önd þau né áttu óð þau né höfðu, Vsp.; and so also of things, e. g. þau páll og reka; þau hönd og fótr, and so on.
    B. Special usages; this pronoun is used collectively before the names of two or more persons, the neuter being used when the persons are of different sexes:
    1. where more than one are expressly named; þau Ásgerðr ok Þorsteinn, they, Asgerd and Thorstein, Eg. 702; þeir Starkaðr ok Þórðr, ok Flosi, Nj. 282; börn þeirra Hildigunnar ok Kára, the children of H. and K., id.; synir þeirra Starkaðar ok Hallberu vóru þeir Þorgeirr ok Börkr ok Þorkell, 89; synir hans vóru þeir Kolr ok Óttarr ok Haukr, id.; bræðr Hallgerðar vóru þeir Þorleikr, faðir Bolla, ok Ólafr faðir Kjartans, ok Bárðr, they, Thorleik, Olave, and Bard, 2; faðir þeirra Þorkels föður Brands, ok Þorgils föður míns, Jb. 20 (restored by Maurer; the emendation in the Editions is an error; the passage is parallel to that given above from Nj.); Þórr ok þeir lagsmenn, Thor and they—his followers, Edda 28.
    2. ellipt., as it seems, where the one part is understood, and not named; in this case the neut. þau is used whenever the name understood is different in gender; þeim Oddi, to Odd and his men, Fms. vi. 379; þeir Vagn, W. and his men; þeir Pálnatóki, P. and his men, xi. 95; þeir Þóroddr, … þeim Þóroddi, Hkr. ii. 251; frá skiptum þeirra Þórðar, the dealings of Thord ( and Björn), Fms. iv. 110; þeir feðgar, they, father and son, Nj. 8; þau Ásgerðr, Asgerd and her son, Eg. 702; vinátta var með þeim frændum þeirra, i. e. between him and their kinsmen, Grett. 132; þeirra bræðra, Fms. xi. 160; þeir í Orkneyjum, Nj. 270; af þeim ( those) fyrir austan árnar, 210.—This use of the pronoun þeir, þær, þau is peculiar to the old Scandin. and Icel. tongue, and is not found in any other Teut. language. We take it to be a remnant from an ancient time when the article was still used detached and not suffixed, being, as in Homeric Greek, used half as a demonstrative pronoun; thus Iliad viii. 457, αϊδ Ἀθηναίη τε και Ἤρη, sounds quite Icel., þær Aþena og Hera; Icel. extend it also to the other cases, þeirra (gen.) Aþenu og Heru, þeim Aþenu og Heru; cp. also II. xiii. 496, 526; the usage of the neut., as above, seems peculiar to Icel. It is therefore an error to explain ‘þeir Þóroddr,’ etc., as if a copula ‘ok’ had been dropped between the pronoun and the pr. name, þeir ‘ok’ Þóroddr; it is in fact an elliptical abbreviated version of the usage in B. 1: similar is the use of hann and hón for the sing. (see hann B. II. p. 239, col. 1), and of Gr. ὁ as in Od. xxi. 181.
    C. For this pronoun as demonstrative, see þat, p. 731.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞEIR

  • 80 FELLA

    * * *
    I)
    (-da, -dr), v.
    1) to fell, make fall; fella víð, to fell timber; fella segl, to take down sails;
    2) to kill, slay (in battle); fella e-n frá landi, to slay or dethrone (a king); fella fénað sinn, to lose one’s sheep or cattle from cold or hunger;
    3) to cause to cease, abolish (fella blót ok blótdrykkjur); fella rœðu sína, to close one’s speech; fella niðr, to put an end to, abandon, give up (fella niðr þann átrúnað);
    4) fella heitstrenging á sik, to bring down on one’s head the curse of a broken vow;
    5) to tongue and groove, to fit; fella stokk á horn, to put a board on the horns of a savage bull;
    6) fig., fella ást (hug) til e-s, to turn one’s mind (love) towards one, to fall in love with; fella bœn at e-m, to address prayer to one, to beg of one; fella sik við e-t, to fit oneself to a thing: fella sik mjök við umrœðuna, to take a warm parl in the debate.
    f.
    1) framework, a framed board;
    * * *
    d, a weak causal verb, answering to the strong neuter form falla; [absent in Goth.; A. S. fellan; Engl. fell; Germ. fällen; O. H. G. fallian; Swed. fälla; Dan. fælde.]
    A. [Answering to falla A], to fell, make fall; fella við, to fell timber, Fms. ii. 84; fella mann, to fell a man, defined in the law, Grág. Vsl. ch. 3, cp. ch. 31; fella tár, to let tears fall, Sighvat; fella mel-dropa, to let the drops fall, Vþm. 14; fella segl, to take down sails, Bárð. 14; fella jörð undir e-m, to make the earth slip under one (by means of sorcery), Bs. i. 12; fella vatn í fornan farveg, to make the stream flow in its old bed, Grág. ii. 281.
    2. to fell or slay, in battle, Eg. 80, 296, 495; Bróðir felldi Brján, Nj. 275; fella e-n frá landi, to slay or dethrone a king; hann hafði fellt hinn helga Ólaf konung frá landi, Orkn. 82; var felldr frá landi Haraldr Gráfeldr, H. Graycloak was slain, Fær. 38; síðan felldu þeir frá landi Hákon bróður minn, Fms. viii. 241, v. l.; fella her, val, etc., to make havoc, slaughter, (val-fall, strages), Lex. Poët.
    β. to lose sheep or cattle from cold or hunger (v. fellir); var vetr mikill ok felldu menn mjök fé sitt, Sturl. iii. 297.
    II. to make to cease, abolish; hann felldi blót ok blótdrykkjur, Fms. x. 393; f. niðr, to drop, put an end to, abandon; var hans villa svá niðr felld, Anecd. 98; þat felldi hann allt niðr, Fms. vii. 158; ef þú fellir niðr ( gives up) þann átrúnað, ii. 88: to drop a prosecution, a law term, at konungr mundi þetta mál ekki niðr fella, vii. 127 (cp. niðr-fall at sökum); fella ræðu sína, to close one’s speech, ix. 331; þar skal niðr f. þrjá-tigi nátta, there shall [ they] let drop thirty nights, i. e. thirty nights shall not be counted, Rb. 57; fella boð, f. herör, to drop the message, not let the arrow pass, N. G. L. i. 55, Gþl. 83 (vide boð, p. 71); fella skjót, to fail in supplying a vehicle, K. Á. 22.
    2. to lower, diminish; fella rétt manns, fella konungs sakar-eyri, Gþl. 185; hann skal fella hálfri mörk, [ they] shall lower it, i. e. the value shall be lowered by half a mark, Grág. ii. 180.
    3. the phrases, fella heitstrenging (eið) á sik, to bring down on one’s head the curse for a breach of faith (vow, oath, etc.), Hrafn. 8.
    4. fella hold af, to starve so that the flesh falls away, K. Á. 200, K. Þ. K. 130; hence fella af, absol. ellipt. to become lean, starved; cp. af-feldr: the phrase, f. blótspán, q. v., p. 71; fella dóm, to pass sentence, is mod., borrowed from Germ.
    B. [Answering to falla B], to join, fit:
    I. a joiner’s term, to frame, tongue and groove; fella innan kofann allan ok þilja, Bs. i. 194; felld súð, a framed board, wainscot, Fms. vi. (in a verse), hence fellisúð; fella stokk á horn, to put a board on the horns of a savage bull, Eb. 324; eru fastir viðir saman negldir, þó eigi sé vel felldir, the boards are fast when nailed together, they are not tongued and grooved, Skálda 192 (felling); fella stein í skörð, to fit a stone to the crevice, Róm. 247: metaph., fella lok á e-t, to bring to an end, prop. to fit a cover to it, Grág. i. 67: also a blacksmith’s term, fella járn, to work iron into bars, Þiðr. 79.
    II. metaph. in the phrases, fella ást, hug, skilning, etc., til e-s, to turn one’s love, mind, etc., towards one; fellim várn skilning til einskis af öllum þeim, Stj. 4; Geirmundr felldi hug til Þuríðar, G. fell in love with Th., Ld. 114; Þórðr bar eigi auðnu til at fellasvá mikla ást til Helgu, sem vera átti, i. e. they did not agree, Sturl. i. 194; fella bæn at e-m, to apply prayer to one, beg of him, Ísl. ii. 481; fella sik við e-t, to fit oneself to a thing; ek hefi byrjað þitt erindi, ok allan mik við fellt, and have done my best, 655 xxxii. 13; felldi Þorkell sik mjök við umræðuna, Th. took a warm part in the debate, Ld. 322; hence such phrases as, fella sig (eigi) við e-t, to take pleasure (or not) in a thing; fella saman orð sín, to make one’s words agree, Grág. i. 53: to appropriate, fellir hann með því dalinn sér til vistar, Sd. 137.
    III. part. felldr, as adj. = fallinn; svá felldr, so fitted, such; með svá felldum máta, in such a way, Rb. 248; vera vel (illa etc.) felldr til e-s, to be well ( ill) fitted for a thing, Fms. xi. 76; gamall ok þó ekki til felldr, Bs. i. 472, Fms. iii. 70; Hallgerðr kvað hann sér vel felldan til verkstjóra, H. said he was well fitted to be her steward, Nj. 57, v. l.: neut., þér er ekki fellt ( it is not fit for thee) at ganga á greipr mönnum Haralds, Fms. vi. 210; svá lízt oss sem slíkum málum sé vel fellt at svara, such cases are well worth consideration, Ld. 90; ekki héldu þeir vel lög þau nema þat er þeim þótti fellt, they observed not the rules except what seemed them fit, Hkr. i. 169; þeirrar stundar er honum þótti til fellt, the time that seemed him fit, Bs. i. 161: in many compds, geð-felldr, skap-f., hug-f., pleasant, agreeable; hag-felldr, practical; sí-felldr, continuous.

    Íslensk-ensk orðabók > FELLA

Страницы

См. также в других словарях:

  • For One More Day — is a 2006 novel taken place during the mid 1900 s by the acclaimed sportswriter and author Mitch Albom. It opens with the novel s protagonist planning to commit suicide. His adulthood is shown to have been rife with sadness. His own daughter didn …   Wikipedia

  • For Good — Song by Idina Menzel and Kristin Chenoweth from the album Wicked Released December 16, 2003 Recorded November 10, 2003 Genre Musical theatre …   Wikipedia

  • For Scent-imental Reasons — Infobox Hollywood cartoon cartoon name = For Smurfy Reasons series = Looney Tunes (Pepe LePew) caption = The title card of For Scent imental Reasons . director = Charles M. Jones story artist = Michael Maltese animator = Ben Washam Ken Harris… …   Wikipedia

  • For the Nights I Can’t Remember — Infobox Single Name = For the Nights I Can t Remember Artist = Hedley from Album = Famous Last Words Released = November 2007 Format = Digital download CD single Recorded = 2007 Genre = Soft rock Length = 4:01 Label = Universal Music Canada… …   Wikipedia

  • Her Highness and the Bellboy — Infobox Film name = Her Highness and the Bellboy image size = caption = Theatrical poster director = Richard Thorpe producer = Joe Pasternak writer = Richard Connell Gladys Lehman narrator = starring = Hedy Lamarr Robert Walker June Allyson music …   Wikipedia

  • (For God's Sake) Give More Power to the People — Infobox Album | Name = (For God s Sake) Give More Power to the People Type =Album Artist = The Chi Lites Released = 1971 Recorded = Genre = Soul Length = 35:53 Label = Brunswick Producer = Paul Tarnopol Reviews = *Allmusic (4.5/5)… …   Wikipedia

  • For You, For Me Tour — Tour by Kylie Minogue Start date September 30, 2009 End date …   Wikipedia

  • Her Majesty's Theatre — For other uses, see Her Majesty s Theatre (disambiguation). Coordinates: 51°30′30″N 0°07′54″W / 51.508333°N 0.131667°W / 51.508333; 0.131667 …   Wikipedia

  • Her Majesty's Most Honourable Privy Council — is a body of advisors to the British Sovereign. Its members are largely senior politicians, who were or are members of either the House of Commons of the United Kingdom or House of Lords.The Privy Council was formerly a powerful institution, but… …   Wikipedia

  • For Love or Money (TV series) — For Love or Money is a reality television show initially broadcast on NBC in 2003. It is basically a dating game show where the chosen winner will choose to stay with the central bachelor or will take home a million dollars but without any… …   Wikipedia

  • Her Majesty's Coastguard — Her Majesty s Coast Guard Ensign of HM Coastguard Active 1829 present Country …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»