-
81 planus
1.plānus, a, um, adj. [for placnus; root plac-; Gr. plakous; cf. 2. plaga, planca], even, level, flat, plane (class.; cf. aequor).I.Lit.:B.facilis et plana via,
Plaut. Trin. 3, 2, 19: cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis circulus aut orbis, Cic. N. D. 2, 18, 47:planum et aequabile corpus universitatis,
id. Univ. 5:planus et aequus locus,
id. Caecin. 17, 50:litus,
Caes. B. G. 4, 23:carina,
id. ib. 3, 13:pisces,
flat-fish, Plin. 9, 20, 37, § 73:aedificia, quae plano pede instituuntur,
on level ground, Vitr. 6, 11:postquam jacuit planum mare,
Juv. 12, 62:planā faciem contundere palmā,
flat, id. 13, 128.— Comp.:aditus planior,
Liv. 34, 29.— Sup.:planissimus locus,
Cic. Agr. 2, 35, 96. —Subst.: plānum, i, n., level ground, a plain:II.aciem in planum deducit,
Sall. J. 49, 6:per planum ire,
Ov. A. A. 2, 243:cadere in plano,
id. Tr. 3, 4, 17:in planum deferre aliquid,
Sen. Tranq. 10, 6:castra in plano erant,
Flor. 4, 12, 59:de plano,
on level ground, Dig. 13, 6, 5; Aus. Grat. Act. 21:ad planiora,
Vulg. Judic. 1, 34.—In partic., jurid. t. t.: e plano or de plano, on level ground, below, not on the bench, i. e. out of court, extrajudicially:aut e plano aut e quaesitoris tribunali,
Suet. Tib. 33:custodiae non solum pro tribunali, sed et de plano audiri possunt,
Dig. 48, 18, 18; ib. 37, 1, 3.—Trop.A.Lowly, inconsiderable, humble (post-Aug.):B.haec magnanimitas melius in tribunali, quam in plano conspicitur,
shows better in one of high than of low station, Sen. Clem. 1, 5, 3:fortunam suam in planum deferre,
id. Tranq. 10, 6: de plano, without difficulty, easily ( poet.):hoc tibi de plano possum promittere,
Lucr. 1, 411.—Plain, clear, distinct, intelligible (class.):C.satin' haec sunt tibi plana et certa!
Plaut. Pers. 2, 2, 1:narrationes,
Cic. Top. 26, 97:conjectatio,
Plin. 2, 7, 5, § 22:pol planum id quidem est,
it is plain, clear, evident, Plaut. Capt. 3, 4, 32: planum facere, to make plain, clear, or intelligible, to set forth, Cic. Verr. 1, 18, 56; 2, 1, 10, § 27; 2, 1, 20, § 52;2, 5, 64, § 165: planum facere multis testibus,
id. ib. 1, 14, 40:planum facere atque probare,
Lucr. 2, 932.—Easy, free from danger:1.illam viam vitae, quam ante praecipitem et lubricam esse ducebat, huic planae et stabili praeponendam esse,
Cic. Flac. 42, 105.—Hence, adv.: plānē, plainly, evenly; trop., simply, clearly, distinctly, intelligibly.Lit. (class.):B.videre,
Plaut. Trin. 4, 3, 64:scribere,
id. As. 4, 1, 10:scire,
id. Truc. 2, 6, 9:plane loqui,
Plaut. Am. 2, 1, 30:plane et dilucide loqui,
Cic. de Or. 1, 32:plane et perspicue expedire aliquid,
id. Fin. 3, 5, 19:plane et Latine loqui,
to speak plainly, right out, without circumlocution, id. Phil. 7, 6, 17.— Comp.:quo pacto excludi potis est planius, quam, etc.,
Plaut. Truc. 2, 8, 5:planius dicere (opp. dicere obscurius),
Cic. de Or. 2, 80, 329:planius atque apertius dicere,
id. Rosc. Com. 14, 43:quid, hoc planius egissem, si, etc.,
id. Verr. 2, 1, 10, § 27:ostendere,
Plin. 18, 28, 68, § 273.— Sup.:apertissime planissimeque explicare,
Cic. Verr. 2, 2, 64, § 156.—Transf., wholly, entirely, completely, quite (class.), Plaut. Ep. 3, 4, 55:2. 3.perdidisti mulierem,
id. Ps. 4, 7, 115:illam plane amo,
id. Capt. 3, 4, 6:carere sensu communi,
Hor. S. 1, 3, 66:quod reliquos coheredes convenisti, plane bene,
you have acted quite right, Cic. Att. 13, 6, 2:illud plane moleste tuli, quod, etc.,
id. Fam. 3, 10, 11:non plane par,
Auct. Her. 4, 20, 28:ex rebus penitus perspectis, planeque cognitis,
Cic. de Or. 1, 23, 108:propemodum, vel plane potius,
id. Brut. 97, 332:explicari mihi tuum consilium plane volo, ut penitus intellegam,
thoroughly, id. Att. 8, 12, 1:planissime perii,
Plaut. Truc. 2, 6, 67:plane perfecteque eruditus,
Cic. Brut. 81, 282:plane atque omnino rem defuisse,
id. ib. 59, 214:plane cum,
particularly as, Inscr. Grut. 208; cf.:et plane quid rectum esset diutius cogitare malui,
Cic. Att. 8, 12, 3.—In partic., in affirmative answers, certainly, to be sure, exactly so (anteclass.): ego et domi privatus sum et perii. Ge. Plane istuc est, Plaut. Truc. 2, 7, 57; id. Ps. 4, 7, 73: De. Etiam argentum est ultro objectum, ut sit, qui vivat, dum aliud aliquid flagitii conficiat Ge. Planissume, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—4. 2. -
82 populosus
pŏpŭlōsus, a, um, adj. [1. populus], abounding in people, populous, numerous (post-class.):gens populosa,
App. Flor. p. 342:familia,
id. M. 5, p. 162:Briareus populoso corpore,
Sid. Carm. 15, 27.— Comp.: populosior globus, Veg.Mil. 3, 19 fin.—Sup.:insula populosissima,
Sol. 52. -
83 solidum
sŏlĭdus, a, um (contr. collat. form sol-dus, a, um, Hor. S. 1, 2, 113; 2, 5, 65), adj. [Sanscr. sarvas, all; Gr. holos, whole; old Lat. sollus; cf. sollistimus], firm, dense, compact, not hollow, solid (class.).I.Lit.: individua et solida corpora (sc. atomoi), Cic. Fin. 1, 6, 18; cf. id. Div. 2, 67, 98:B.terra solida et globosa,
id. N. D. 2, 39, 137:columna aurea (opp. extrinsecus inaurata),
id. Div. 1, 24, 48; cf.cornua (opp. cava),
Plin. 11, 37, 45, § 127:lapides,
Sen. Q. N. 3, 25, 6:corpus,
Ter. Eun. 2, 3, 27:paries vel solidus vel fornicatus,
Cic. Top. 4, 22:sphaera solida atque plena,
id. Rep. 1, 14, 22; cf.:crateres auro solidi,
Verg. A. 2, 765:ex solido elephanto,
id. G. 3, 26; id. A. 6, 69; 6, 552:aera,
id. ib. 9, 809:telum solidum nodis,
id. ib. 11, 553:vasa auro solida,
Tac. A. 2, 33; 13, 10:solidum ex auro signum,
Just. 39, 2, 5:nunc solida est tellus, quae lacus ante fuit,
Ov. F. 6, 404; so,ripa,
id. ib. 14, 49:sedes (opp. aër),
id. ib. 2, 147:navis ad ferendum incursum maris solida,
Sen. Ep. 76, 13:sit solidum quodcumque subest,
Aus. Ed. 16, 12: solidus cibus, solid food, as opposed to fluid, Vulg. Heb. 5, 12. — Comp.:solidior caseus factus,
Col. 7, 8, 4. — Sup.:solidissima materiaï corpora (opp. mollia),
Lucr. 1, 565; 1, 951:tellus,
Ov. M. 15, 262.— Subst.: sŏlĭdum, i, n., a solid substance, solidity:cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis autem circulus aut orbis,
Cic. N. D. 2, 18, 47:nihil tangi potest, quod careat solido,
id. Univ 4, 11; cf.:quae (species deorum) nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi,
id. N. D. 1, 27, 75:inane abscindere soldo,
Hor. S. 1, 2, 113; cf. id. ib. 2, 1, 78:fossa fit ad solidum,
to the solid ground, to the bottom, Ov. F. 4, 821:finditur in solidum cuneis via,
into the hard wood, Verg. G. 2, 79; 2, 231:neque fundamenta (amphitheatri) per solidum subdidit,
Tac. A. 4, 62:solido procedebat elephas in pontem,
on solid ground, Liv. 44, 5.—Transf. (opp. to that which is divided, scattered, or in parts), whole, complete, entire (= integer, totus):1.usurā, nec eā solidā, contentus est,
Cic. Att. 6, 1, 3:militia semestri solidum stipendium accipere,
Liv. 5, 4:solida taurorum viscera,
Verg. A. 6, 253:ut solidos hauriant (serpentes) cervos taurosque,
Plin. 8, 14, 14, § 36:quibus solida ungula,
id. 10, 63, 83, § 173:motus terrae quasdam (civitates) solidas absorbuit,
Just. 30, 4, 3:ut decies solidum exsorberet,
i. e. at once, in one draught, Hor. S. 2, 3, 240: decem annos solidos errasse, Varr. ap. Non. 405, 21; cf.:partem solido demere de die,
Hor. C. 1, 1, 20:annus,
Liv. 1, 19:hora,
Juv. 11, 205:parum solidum consulatum explere,
incomplete, Liv. 4, 8 fin.:vos, quibus...solidae suo stant robore vires,
Verg. A. 2, 639.—As substt.In gen.: sŏlĭdum, i, n., the whole sum:2.ita bona veneant, ut solidum suum cuique solvatur,
Cic. Rab. Post. 17, 46; Hor. S. 2, 5, 65; Quint. 5, 10, 105; Tac. A. 6, 17; Dig. 45, 2, 2 sq.—In partic.: sŏlĭdus, i, m. (sc. nummus), in the time of the emperors a gold coin, at first called aureus, and worth about twenty-five denarii, afterwards reduced nearly one half in value, Dig. 9, 3, 5; 11, 4, 1; 21, 1, 42; Cod. Just. 10, 70, 5; App. M. 10, p. 242, 34; Lampr. Alex. Sev. 39; Vulg. 1 Par. 29, 7; id. 1 Esd. 2, 69; id. Ecclus. 29, 7.—II.Trop., sound, solid, substantial, genuine, true, real (in this sense a favorite word with Cic.; syn.: firmus, constans, stabilis;A.opp. inanis, levis, vanus, mobilis, etc.): solida et perpetua fides,
Plaut. Merc. 2, 3, 44; so,fides,
Tac. H. 2, 7:solida et robusta et assidua frequentia,
Cic. Planc. 8, 21:solida atque robusta eloquentia,
Quint. 10, 1, 2:solida ac virilis ingenii vis,
id. 2, 5, 23:est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,
Cic. Tusc. 3, 2, 3:judicia solida et expressa,
id. Planc. 12, 29:justitiae effigies,
id. Off. 3, 17, 69:quod appellant honestum, non tam solido quam splendido nomine,
id. Fin. 1, 18, 61:suavitas austera et solida,
id. de Or. 3, 26, 103:solida veraque laus,
id. Sest. 43, 93; cf.:solida laus ac vera dignitas,
id. Vatin. 3, 8:gloria (with vera),
id. Phil. 5, 18, 50: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14:nulla utilitas (with puerilis delectatio),
Cic. Fin. 1, 21, 72:salus,
Plaut. Bacch. 2, 2, 10:gratia,
id. Curc. 3, 35; Ov. M. 12, 576:beneficium,
Ter. Eun. 5, 2, 32:gaudium,
id. And. 4, 1, 24:libertas,
Liv. 2, 2, 6; Tac. Or. 9:fides,
id. H. 2, 79:mens,
firm, determined, Hor. C. 3, 3, 4:solidum opus doctrinae,
Val. Max. 4, 1, ext. 1:in solidiore aliquo scripti genere,
Sen. Contr. 1, 8, 16:gravior solidiorque sententia,
Gell. 11, 13, 8:virtus,
Val. Max. 2, 8, 5; 5, 4, ext. 5:vinum,
Pall. 11, 14 fin.— Neutr. absol.:quibus ex rebus nihil est, quod solidum tenere possis,
Cic. Pis. 25, 60:multos in solido rursus Fortuna locavit,
in safety, Verg. A. 11, 427; cf.:praesentia bona nondum tota in solido sunt,
Sen. Ben. 3, 4, 2:nostra gloria, cum sit ex solido,
Curt. 9, 2, 14:ut salus ejus locetur in solido,
Amm. 17, 5, 11.—Hence, adv., in two forms.sŏlĭdum (very rare), soundly, thoroughly:B.dinoscere cautus Quid solidum crepet,
Pers. 5, 25:Venus irata solidum,
App. M. 5, p. 171, 24.—sŏlĭdē (not in Cic.).1.(Acc. to I.) Densely, closely, solidly:2.solide et crassis viminibus contexta cista,
Col. 12, 56, 2:solide natus est,
i. e. without a hollow place, without wind in one's inside, Petr. 47, 4.— Comp.:concreta aqua,
Gell. 19, 5, 5.— -
84 solidus
sŏlĭdus, a, um (contr. collat. form sol-dus, a, um, Hor. S. 1, 2, 113; 2, 5, 65), adj. [Sanscr. sarvas, all; Gr. holos, whole; old Lat. sollus; cf. sollistimus], firm, dense, compact, not hollow, solid (class.).I.Lit.: individua et solida corpora (sc. atomoi), Cic. Fin. 1, 6, 18; cf. id. Div. 2, 67, 98:B.terra solida et globosa,
id. N. D. 2, 39, 137:columna aurea (opp. extrinsecus inaurata),
id. Div. 1, 24, 48; cf.cornua (opp. cava),
Plin. 11, 37, 45, § 127:lapides,
Sen. Q. N. 3, 25, 6:corpus,
Ter. Eun. 2, 3, 27:paries vel solidus vel fornicatus,
Cic. Top. 4, 22:sphaera solida atque plena,
id. Rep. 1, 14, 22; cf.:crateres auro solidi,
Verg. A. 2, 765:ex solido elephanto,
id. G. 3, 26; id. A. 6, 69; 6, 552:aera,
id. ib. 9, 809:telum solidum nodis,
id. ib. 11, 553:vasa auro solida,
Tac. A. 2, 33; 13, 10:solidum ex auro signum,
Just. 39, 2, 5:nunc solida est tellus, quae lacus ante fuit,
Ov. F. 6, 404; so,ripa,
id. ib. 14, 49:sedes (opp. aër),
id. ib. 2, 147:navis ad ferendum incursum maris solida,
Sen. Ep. 76, 13:sit solidum quodcumque subest,
Aus. Ed. 16, 12: solidus cibus, solid food, as opposed to fluid, Vulg. Heb. 5, 12. — Comp.:solidior caseus factus,
Col. 7, 8, 4. — Sup.:solidissima materiaï corpora (opp. mollia),
Lucr. 1, 565; 1, 951:tellus,
Ov. M. 15, 262.— Subst.: sŏlĭdum, i, n., a solid substance, solidity:cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis autem circulus aut orbis,
Cic. N. D. 2, 18, 47:nihil tangi potest, quod careat solido,
id. Univ 4, 11; cf.:quae (species deorum) nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi,
id. N. D. 1, 27, 75:inane abscindere soldo,
Hor. S. 1, 2, 113; cf. id. ib. 2, 1, 78:fossa fit ad solidum,
to the solid ground, to the bottom, Ov. F. 4, 821:finditur in solidum cuneis via,
into the hard wood, Verg. G. 2, 79; 2, 231:neque fundamenta (amphitheatri) per solidum subdidit,
Tac. A. 4, 62:solido procedebat elephas in pontem,
on solid ground, Liv. 44, 5.—Transf. (opp. to that which is divided, scattered, or in parts), whole, complete, entire (= integer, totus):1.usurā, nec eā solidā, contentus est,
Cic. Att. 6, 1, 3:militia semestri solidum stipendium accipere,
Liv. 5, 4:solida taurorum viscera,
Verg. A. 6, 253:ut solidos hauriant (serpentes) cervos taurosque,
Plin. 8, 14, 14, § 36:quibus solida ungula,
id. 10, 63, 83, § 173:motus terrae quasdam (civitates) solidas absorbuit,
Just. 30, 4, 3:ut decies solidum exsorberet,
i. e. at once, in one draught, Hor. S. 2, 3, 240: decem annos solidos errasse, Varr. ap. Non. 405, 21; cf.:partem solido demere de die,
Hor. C. 1, 1, 20:annus,
Liv. 1, 19:hora,
Juv. 11, 205:parum solidum consulatum explere,
incomplete, Liv. 4, 8 fin.:vos, quibus...solidae suo stant robore vires,
Verg. A. 2, 639.—As substt.In gen.: sŏlĭdum, i, n., the whole sum:2.ita bona veneant, ut solidum suum cuique solvatur,
Cic. Rab. Post. 17, 46; Hor. S. 2, 5, 65; Quint. 5, 10, 105; Tac. A. 6, 17; Dig. 45, 2, 2 sq.—In partic.: sŏlĭdus, i, m. (sc. nummus), in the time of the emperors a gold coin, at first called aureus, and worth about twenty-five denarii, afterwards reduced nearly one half in value, Dig. 9, 3, 5; 11, 4, 1; 21, 1, 42; Cod. Just. 10, 70, 5; App. M. 10, p. 242, 34; Lampr. Alex. Sev. 39; Vulg. 1 Par. 29, 7; id. 1 Esd. 2, 69; id. Ecclus. 29, 7.—II.Trop., sound, solid, substantial, genuine, true, real (in this sense a favorite word with Cic.; syn.: firmus, constans, stabilis;A.opp. inanis, levis, vanus, mobilis, etc.): solida et perpetua fides,
Plaut. Merc. 2, 3, 44; so,fides,
Tac. H. 2, 7:solida et robusta et assidua frequentia,
Cic. Planc. 8, 21:solida atque robusta eloquentia,
Quint. 10, 1, 2:solida ac virilis ingenii vis,
id. 2, 5, 23:est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,
Cic. Tusc. 3, 2, 3:judicia solida et expressa,
id. Planc. 12, 29:justitiae effigies,
id. Off. 3, 17, 69:quod appellant honestum, non tam solido quam splendido nomine,
id. Fin. 1, 18, 61:suavitas austera et solida,
id. de Or. 3, 26, 103:solida veraque laus,
id. Sest. 43, 93; cf.:solida laus ac vera dignitas,
id. Vatin. 3, 8:gloria (with vera),
id. Phil. 5, 18, 50: nostra gloria, cum sit ex solido, Curt. 9, 2, 14:nulla utilitas (with puerilis delectatio),
Cic. Fin. 1, 21, 72:salus,
Plaut. Bacch. 2, 2, 10:gratia,
id. Curc. 3, 35; Ov. M. 12, 576:beneficium,
Ter. Eun. 5, 2, 32:gaudium,
id. And. 4, 1, 24:libertas,
Liv. 2, 2, 6; Tac. Or. 9:fides,
id. H. 2, 79:mens,
firm, determined, Hor. C. 3, 3, 4:solidum opus doctrinae,
Val. Max. 4, 1, ext. 1:in solidiore aliquo scripti genere,
Sen. Contr. 1, 8, 16:gravior solidiorque sententia,
Gell. 11, 13, 8:virtus,
Val. Max. 2, 8, 5; 5, 4, ext. 5:vinum,
Pall. 11, 14 fin.— Neutr. absol.:quibus ex rebus nihil est, quod solidum tenere possis,
Cic. Pis. 25, 60:multos in solido rursus Fortuna locavit,
in safety, Verg. A. 11, 427; cf.:praesentia bona nondum tota in solido sunt,
Sen. Ben. 3, 4, 2:nostra gloria, cum sit ex solido,
Curt. 9, 2, 14:ut salus ejus locetur in solido,
Amm. 17, 5, 11.—Hence, adv., in two forms.sŏlĭdum (very rare), soundly, thoroughly:B.dinoscere cautus Quid solidum crepet,
Pers. 5, 25:Venus irata solidum,
App. M. 5, p. 171, 24.—sŏlĭdē (not in Cic.).1.(Acc. to I.) Densely, closely, solidly:2.solide et crassis viminibus contexta cista,
Col. 12, 56, 2:solide natus est,
i. e. without a hollow place, without wind in one's inside, Petr. 47, 4.— Comp.:concreta aqua,
Gell. 19, 5, 5.— -
85 sphaera
sphaera (post-class. sphēra; once sphĕra, Prud. Apoth. 278), ae, f., = sphaira, a ball, globe, sphere (pure Lat. globus, Cic. N. D. 2, 18, 47).I.In gen.:II.sphaeras pugnum altas facito,
Cato, R. R. 82; Cic. Fat. 8, 15:habent suam sphaeram stellae inerrantes,
id. N. D. 2, 21, 55.—In partic.A.A globe or sphere made to represent the heavenly bodies, Cic. Rep. 1, 14, 21 sq.; 1, 17, 28; id. Tusc. 1, 25, 63; 5, 23, 64; id. N. D. 2, 35, 88; id. de Or. 3, 40, 162.—B.A globe, one of the great bodies of the universe, Macr. Somn. Scip. 2, 4, 8; Mart. Cap. 7, § 741.—C.A ball for playing with (syn. follis), Cael. Aur. Tard. 3, 6, 88; 5, 11, 134; Amm. 21, 14, 1;in the hand of a statue,
id. 25, 10, 2. -
86 sphera
sphaera (post-class. sphēra; once sphĕra, Prud. Apoth. 278), ae, f., = sphaira, a ball, globe, sphere (pure Lat. globus, Cic. N. D. 2, 18, 47).I.In gen.:II.sphaeras pugnum altas facito,
Cato, R. R. 82; Cic. Fat. 8, 15:habent suam sphaeram stellae inerrantes,
id. N. D. 2, 21, 55.—In partic.A.A globe or sphere made to represent the heavenly bodies, Cic. Rep. 1, 14, 21 sq.; 1, 17, 28; id. Tusc. 1, 25, 63; 5, 23, 64; id. N. D. 2, 35, 88; id. de Or. 3, 40, 162.—B.A globe, one of the great bodies of the universe, Macr. Somn. Scip. 2, 4, 8; Mart. Cap. 7, § 741.—C.A ball for playing with (syn. follis), Cael. Aur. Tard. 3, 6, 88; 5, 11, 134; Amm. 21, 14, 1;in the hand of a statue,
id. 25, 10, 2. -
87 subfrenatio
suf-frēnātĭo ( subf-, also suffraen-), ōnis, f. [freno], a binding down fast, cementing:lapidis,
Plin. 36, 22, 49, § 169:globus multā suffrenatione devinctus,
Isid. Orig. 19, 10. -
88 suffrenatio
suf-frēnātĭo ( subf-, also suffraen-), ōnis, f. [freno], a binding down fast, cementing:lapidis,
Plin. 36, 22, 49, § 169:globus multā suffrenatione devinctus,
Isid. Orig. 19, 10. -
89 templum
templum, i, n. [prob. for temulum; root tem- of temnô; cf. temenos, a sacred enclosure; hence],I.Lit., a space marked out; hence, in partic., in augury, an open place for observation, marked out by the augur with his staff:B.templum dicitur locus manu auguris designatus in aëre, post quem factum ilico captantur auguria,
Serv. Verg. A. 1, 92:dictum templum locus augurii aut auspicii causā quibusdam conceptis verbis finitus. Concipitur verbis non isdem usquequaquae. In Arce sic: templa tescaque me ita sunto quoad ego caste lingua nuncupavero. Olla veter arbor, quirquir est, quam me sentio dixisse, templum tescumque finito in sinistrum, etc.... In hoc templo faciundo arbores constitui fines apparet,
Varr. L. L. 7, § 6 sq. Müll.:Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,
Liv. 1, 6, 4.—Transf., with the idea of openness, extent, or that of sanctity predominating.1.An open, clear, broad space, a circuit (so rare and mostly poet.): unus erit, quem tu tolles in caerula caeli Templa, i. e. the space or circuit of the heavens, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 67); cf.:2. a.nec mare nec tellus neque caeli lucida templa, etc.,
Lucr. 1, 1014; so,caeli,
Ter. Eun. 3, 5, 42; Lucr. 1, 1064; 1, 1105; 2, 1039; 6, 286; 6, 644; 6, 1228; cf.caelestia,
id. 6, 388; 6, 670: magna caelitum, Enn. ap. Varr. 7, § 6 Müll. (Trag. v. 227 Vahl.): magnum Jovis altitonantis, id. ap. Varr. L. L. 7, § 7 Müll. (Ann. v. 531 Vahl.): mundi magnum et vorsatile templum, the extent or circuit of the world, Lucr. 5, 1436; so,mundi,
id. 5, 1205; 6, 43; cf.:deus, cujus hoc templum est omne quod conspicis,
Cic. Rep. 6, 15, 15;Somn. Scip. 3, 6: globus, quem in hoc templo medium vides, quae terra dicitur,
Cic. Rep. 6, 15, 15.—Of the infernal regions: Acherusia templa alta Orci, salvete, infera, spaces, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Trag. v. 107 Vahl.); id. ap. Cic. Tusc. 1, 21, 48.—Of the plain of the sea:loca Neptunia templaque turbulenta,
Plaut. Mil. 2, 5, 3; cf. id. Rud. 4, 2, 4.—Of the hollow space or chamber of the mouth:umida linguaï circum sidentia templa,
Lucr. 4, 624.—In gen.:(β).(sacerdotes) urbem et agros et templa liberata et effata habento,
Cic. Leg. 2, 8, 21; cf.:hinc effari templa dicuntur ab auguribus,
Varr. L. L. 6, § 53 Müll.—Of the Rostra:in Rostris, in illo inquam inaugurato templo ac loco,
Cic. Vatin. 10, 24; cf.:rostraque id templum appellatum,
Liv. 8, 14, 12; Cic. Sest. 29, 62; Liv. 2, 56, 10; 3, 17, 1; 8, 35, 8 Drak.—Of the Curia:templum ordini ab se aucto Curiam fecit,
Liv. 1, 30, 2; 26, 31, 11; 26, 33, 4.—Of a tribunal, Liv. 23, 10 Drak.; Flor. 2, 12, 11. —Of an asylum, Liv. 2, 1, 4.—Trop., a sanctuary, shrine:b.pectus templaque mentis,
Lucr. 5, 103; cf.:(curia) templum sanctitatis, amplitudinis, mentis, consilii publici,
Cic. Mil. 33, 90.—In partic., a place dedicated to some particular deity, a fane, temple, shrine:II.Herculis,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94:Jovis,
id. Fam. 10, 12, 4:Junonis Sospitae,
id. Div. 1, 2, 4; cf. id. ib. 1, 44, 99; Verg. A. 1, 446:Virtutis,
Cic. Rep. 1, 14, 21:Vestae,
Hor. C. 1, 2, 16:Minervae,
Verg. A. 6, 840:antiqua deorum,
Hor. S. 2, 2, 104:donec templa refeceris,
id. C. 3, 6, 2:testudo amica templis,
id. ib. 3, 11, 6:templorum positor, templorum sancte repostor,
Ov. F. 2, 63.—Of the sepulchral monument of Sychaeus, to whom divine honors were paid, [p. 1851] Verg. A. 4, 457; cf. Sil. 1, 84.—A small timber; in architecture, a purlin lying horizontally upon the rafters, Vitr. 4, 2 and 7; cf.:templum significat et tignum, quod in aedificio transversum ponitur,
Fest. p. 367 Müll. -
90 tingens
tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).I.Lit.:B.tunica sanguine centauri tincta,
Cic. N. D. 3, 28, 70:Lydia Pactoli tingit arata liquor,
Prop. 1, 6, 32:in amne comas,
id. 4 (5), 4, 24:tinget pavimentum mero,
Hor. C. 2, 14, 27:Arctos Oceani metuentis aequore tingi,
Verg. G. 1, 246:stridentia Aera lacu,
id. ib. 4, 172:gemmam lacrimis,
Ov. M. 9, 567:in undis summa pedum vestigia,
id. ib. 4, 343:pedis vestigia,
id. ib. 5, 592:flumine corpora,
i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:corpora lymphis,
id. ib. 2, 459:in amne faces,
id. R. Am. 700:(asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,
Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,
i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—In partic.1.To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):2.Phocaico bibulas tingebat murice lanas,
Ov. M. 6, 9; cf.:lanas vestium murice Afro,
Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:niveam ovem Tyrio murice,
Tib. 2, 4, 28:coma viridi cortice tincta nucis,
id. 1, 8, 44:vestes Gaetulo murice,
Hor. Ep. 2, 2, 181:vestem rubro cocco,
id. S. 2, 6, 103:sanguine cultros,
Ov. M. 7, 599; cf.:secures cervice,
Hor. C. 3, 23, 13:ora cruore,
Ov. M. 14, 237:comam,
id. Am. 1, 14, 2:cutem,
i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:tinguntur sole populi,
i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:globus... candenti lumine tinctus,
i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,loca lumine,
id. 6, 173.—Of colors as objects, to produce, bring out:3.purpuram,
Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:caeruleum,
id. 33, 13, 57, § 161.—To baptize (late Lat.):II.tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,
Lact. 4, 15, 2.—Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:A. B.Laelia patris elegantiā tincta,
id. Brut. 58, 211:verba sensu tincta,
Quint. 4, 2, 117:Romano lepidos sale tinge libellos,
Mart. 8, 3, 19:sales lepore Attico tincti,
id. 3, 20, 9:in similitudinem sui tingit (virtus),
Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt. -
91 tingo
tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).I.Lit.:B.tunica sanguine centauri tincta,
Cic. N. D. 3, 28, 70:Lydia Pactoli tingit arata liquor,
Prop. 1, 6, 32:in amne comas,
id. 4 (5), 4, 24:tinget pavimentum mero,
Hor. C. 2, 14, 27:Arctos Oceani metuentis aequore tingi,
Verg. G. 1, 246:stridentia Aera lacu,
id. ib. 4, 172:gemmam lacrimis,
Ov. M. 9, 567:in undis summa pedum vestigia,
id. ib. 4, 343:pedis vestigia,
id. ib. 5, 592:flumine corpora,
i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:corpora lymphis,
id. ib. 2, 459:in amne faces,
id. R. Am. 700:(asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,
Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,
i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—In partic.1.To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):2.Phocaico bibulas tingebat murice lanas,
Ov. M. 6, 9; cf.:lanas vestium murice Afro,
Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:niveam ovem Tyrio murice,
Tib. 2, 4, 28:coma viridi cortice tincta nucis,
id. 1, 8, 44:vestes Gaetulo murice,
Hor. Ep. 2, 2, 181:vestem rubro cocco,
id. S. 2, 6, 103:sanguine cultros,
Ov. M. 7, 599; cf.:secures cervice,
Hor. C. 3, 23, 13:ora cruore,
Ov. M. 14, 237:comam,
id. Am. 1, 14, 2:cutem,
i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:tinguntur sole populi,
i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:globus... candenti lumine tinctus,
i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,loca lumine,
id. 6, 173.—Of colors as objects, to produce, bring out:3.purpuram,
Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:caeruleum,
id. 33, 13, 57, § 161.—To baptize (late Lat.):II.tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,
Lact. 4, 15, 2.—Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:A. B.Laelia patris elegantiā tincta,
id. Brut. 58, 211:verba sensu tincta,
Quint. 4, 2, 117:Romano lepidos sale tinge libellos,
Mart. 8, 3, 19:sales lepore Attico tincti,
id. 3, 20, 9:in similitudinem sui tingit (virtus),
Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt. -
92 tinguo
tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).I.Lit.:B.tunica sanguine centauri tincta,
Cic. N. D. 3, 28, 70:Lydia Pactoli tingit arata liquor,
Prop. 1, 6, 32:in amne comas,
id. 4 (5), 4, 24:tinget pavimentum mero,
Hor. C. 2, 14, 27:Arctos Oceani metuentis aequore tingi,
Verg. G. 1, 246:stridentia Aera lacu,
id. ib. 4, 172:gemmam lacrimis,
Ov. M. 9, 567:in undis summa pedum vestigia,
id. ib. 4, 343:pedis vestigia,
id. ib. 5, 592:flumine corpora,
i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:corpora lymphis,
id. ib. 2, 459:in amne faces,
id. R. Am. 700:(asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,
Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,
i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—In partic.1.To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):2.Phocaico bibulas tingebat murice lanas,
Ov. M. 6, 9; cf.:lanas vestium murice Afro,
Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:niveam ovem Tyrio murice,
Tib. 2, 4, 28:coma viridi cortice tincta nucis,
id. 1, 8, 44:vestes Gaetulo murice,
Hor. Ep. 2, 2, 181:vestem rubro cocco,
id. S. 2, 6, 103:sanguine cultros,
Ov. M. 7, 599; cf.:secures cervice,
Hor. C. 3, 23, 13:ora cruore,
Ov. M. 14, 237:comam,
id. Am. 1, 14, 2:cutem,
i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:tinguntur sole populi,
i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:globus... candenti lumine tinctus,
i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,loca lumine,
id. 6, 173.—Of colors as objects, to produce, bring out:3.purpuram,
Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:caeruleum,
id. 33, 13, 57, § 161.—To baptize (late Lat.):II.tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,
Lact. 4, 15, 2.—Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:A. B.Laelia patris elegantiā tincta,
id. Brut. 58, 211:verba sensu tincta,
Quint. 4, 2, 117:Romano lepidos sale tinge libellos,
Mart. 8, 3, 19:sales lepore Attico tincti,
id. 3, 20, 9:in similitudinem sui tingit (virtus),
Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt. -
93 vastatorius
vastātōrĭus, a, um, adj. [id.], wasting, ravaging, devastating (late Lat.):manus hostium,
Amm. 18, 6, 9:globus,
id. 19, 9, 7. -
94 κώβαλοι
κώβαλοι, οἱ,Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κώβαλοι
-
95 Reichsapfel
m1. globus cruciger2. orb3. orb [imperial/royal/sovereign's] -
96 глобус
глобус
Шарообразная модель небесного тела с нанесенным на нее картографическим изображением определенного масштаба или модель звездного неба.
Примечание
Небесными телами являются Земля, Луна и т.д.
[ ГОСТ 21667-76]Тематики
Обобщающие термины
EN
DE
FR
Русско-английский словарь нормативно-технической терминологии > глобус
См. также в других словарях:
Globus — Globus … Deutsch Wörterbuch
Globus — is Latin for sphere . It can refer to:* Globus (company), a Swiss department store chain * Globus (weekly), a newspaper published in Croatia * Globus (music), a band with a cinematic orchestral style * Globus Alliance, an engineering association… … Wikipedia
Globus II — is a radar station located at coord |70.3671|N|31.1271|E| in Vardø, Norway, near the Russian border. [ [http://www.fas.org/spp/military/program/track/globusII.pdf Globus II/Have Stare Sourcebook] ] Purpose and useThe site is administrated by the… … Wikipedia
Globus — (Краков,Польша) Категория отеля: Адрес: Dietla 91, Старе Място, 31 031 Краков, Польша … Каталог отелей
Globus — »die Erdkugel (auch: die scheinbare Himmelskugel) in geographischer (astronomischer) Darstellung ihrer Oberfläche«: Das Wort wurde im 15. Jh. – 1492 stellte Martin Behaim in Nürnberg den ersten Globus her – aus lat. globus »Kugel; Ball; Klumpen«… … Das Herkunftswörterbuch
Globus — (Прага,Чехия) Категория отеля: 3 звездочный отель Адрес: Gregorova 2115/10, Прага, 148 00, Чехия … Каталог отелей
Globus — (o globuscom) es una editorial española centralizada en la publicación de revistas mensuales de gadgets y nuevas tecnologías, decoración, bricolage, bienestar y revistas femeninas. Recientemente su rama de revistas de videojuegos cerró… … Wikipedia Español
Globus — Sm erw. fach. (15. Jh.) Entlehnung. Mit Bedeutungsspezialisierung zu l. globus Kugel, Klumpen , zuerst bei M. Behaim. Adjektiv: global. Ebenso nndl. globe, ne. globe, nfrz. globe, nschw. glob, nnorw. globus; Konglomerat. ✎ DF 1 (1913), 248.… … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache
globus — glóbus m DEFINICIJA 1. geogr. zemaljska kugla 2. model Zemlje u obliku kugle, na kojem su ucrtani polovi, kontinenti, oceani i mora (unutar meridijana i paralela) 3. (Globus) ilustrirani tjednik, izlazio u Zagrebu 1954 1963. i ponovno od 1990.… … Hrvatski jezični portal
GLOBUS — vox militaris, quales etiam, frons, subsidia, cuneus, orbis, forsices, serra, alea, turres, A. Gell. l. 10. c. 9. iuxta Veget. l. 3. c. 19. a sua acie separatus, vago superventu incursat inimicos: figurâ globosâ ac rotundâ fuisse videtur, Iac.… … Hofmann J. Lexicon universale
Globus — (lat.), 1) runder Körper, Kugel; 2) künstlich gefertigte Kugel mit angemessenem Apparat, auf der entweder, als Himmelskugel (G. coelestis) die vornehmsten Fixsterne, nach ihren Abtheilungen in Sternbilder, u. zwar auf der Außenseite der Kugel, od … Pierer's Universal-Lexikon