Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

give+the+go-by

  • 81 SVEIGJA

    * * *
    (-ða, -ðr), v.
    1) to bow, bend; s. boga, to bend (draw) the bow; s. hörpu, to strike the harp; muntu s. (opp. to bretta) þinn hala, thou shall let thy tail droop; ætla ek, at lögin muni sveigð hafa verit, that the law was wrested; s. til við e-n, til samþykkis við e-n, to give way, yield somewhat;
    2) refl., sveigjast, to be swayed, sway (þá tók at s. hugr jarls); láta s. eptir e-s vilja, to accommodate oneself to another’s wishes.
    * * *
    ð, [svig; cp. Engl. to sway; North. E. swag]:—to bow, bend, like a switch; s. armleggi hans, Landn. 169, v. l.; s. trén, Fær. 50; s. álm, to bend the bow, Fms. vii. (in a verse); s. rokk, to swing the distaff, Rm. 16; s. fast árar, Fms. ii. 180; s. hörpu, to sway, strike the harp, Og. 27; s. á e-n, to pull round, in rowing, Nj. 90; s. e-t eptir sínum vilja, Mar.; þá ætla ek at lögin mundu sveigð hafa verit, the law was tampered with, Valla L. 209; it þriðja má kalla nökkut sveigt, the third is not straight, Band. 6; sveigja til við e-n, to give way, yield somewhat, Hkr. i. 142, Stj. 578; vér skulum s. til, svá …, come to a compromise, so that…, Fær. 35; konungr þóttisk hafa mýkt sitt skap, ok sveigt til samþykkis með þeim, Fms. vi. 280; heljar-reip sveigð at síðum mér, Sól. 39; jofurr sveigði y, drew the bow, Höfuðl.; s. hala sinn, to droop the tail, Hkv. Hjörv.
    II. reflex. to be swayed, sway, swerve; þá tók at sveigjask hugr jarls, Fms. ix. 444; hvergi sveigðisk hugr hans fyrir þeirra kúgan, Bs. i. 287; láta sveigjask eptir e-s vilja, Fb. ii. 146; sveigjask til (= sveigja til) við e-n, i. 410.

    Íslensk-ensk orðabók > SVEIGJA

  • 82 fjándi

    (pl. fjándr), m.
    1) enemy, foe; gefat þínum fjándum frið give no truce to thy foes;
    2) fiend, devil.
    * * *
    a, m., mod. fjandi, pl. fjándr, mod. also féndr; dat. fjándum, mod. fjöndum; [Ulf. fiands = ὁ ἐχθός; A. S. feond; Engl. fiend; Germ. feind; Swed. fiende; Dan. fjende; the nd indicates the part.; whereas, Engl. foe seems to be formed from the infin.]:—prop. a hater.
    1. an enemy, Hkv. 2. 30, 35, Rb. 380; freq. in old poetry, vide Lex. Poët.: in the allit. phrase, sem frændr, en eigi fjándr, as friends, not foes, Ísl. ii. 380: the heathen maxim, gefat þínum fjándum frið, give no truce to thy foes, Hm. 128.
    2. [Dan. fanden; Swed. fan], after the introduction of Christianity fjándi came to mean a fiend, the fiend, Bs. i. 452, Niðrst. 4; fjándr en eigi menn, fiends and no men, Fas. ii. 535: Satan, K. Á. 74, Fms. i. 202, Stj. 40; ber þú sjálfr fjánda þinn, carry thy fiend thyself (of a bewitched banner), Nj. 274; fjánda-kraptr, fiendish power, Fms. vii. 295; fjánda-limr, a devil’s limb, viii. 221; fjánda-sonr, a fiend’s son, 656 C. 14; fjánda-villa, a fiendish heresy, Post. 645. 99: in mod. usage fjándi means a fiend. fjánda-fæla, u, f., botan. fuga daemonum, angelica, Germ. engel-kraut.

    Íslensk-ensk orðabók > fjándi

  • 83 gipta

    I)
    (-pta, -ptr), v. to give away in marriage (g. e-m e-a);
    refl. giptast, to marry.
    * * *
    1.
    u, f. [A. S. gifeðe = fatum, Beowulf], good luck, Ld. 104, Nj. 17, Fms. vi. 299, Fs. 27, 97, Stj. 198, passim; cp. auðna, hamingja.
    COMPDS: giptudrjúgr, giptufátt, giptuliga, giptuligr, giptumaðr, giptumunr, gipturáð, giptusamliga, giptusamligr, giptuskortr, giptutómr, giptuvænligr.
    II. marriage (rare); giptu-mál, n. a marriage, Landn. 110 (v. l. in the MS. Melabók).
    2.
    t, to give a woman in marriage; fyrr skulu grónir grautardílarnir á hálsi þér, en ek muna gipta þér systur mína, Eb. 210; gipti Höskuldr Gró systur sina, Ld. 24, Nj. 17, Eg. 5, Rm. 20, 37, passim.
    II. reflex, to marry, of both man and wife; in old writers the man ‘kvángask,’ i. e. takes a wife, the woman is ‘gipt,’ i. e. given away, Fms. ix. 269, Ld. 128 passim; in the course of time the primitive sense of the word was lost, and it came to mean to marry: the saying, það grær áðr en þú giptist, i. e. never mind, it will be healed before thou marriest, addressed to a boy or girl about to cry for a slight hurt.

    Íslensk-ensk orðabók > gipta

  • 84 HYGGJA

    I)
    (hygg, hugða, hugðr and hugaðr), v.
    1) to think, believe;
    hugðu þó mjök sér hvárir-tveggju, they were of different opinions;
    fár hyggr þegjanda þörf, few can guess the needs of him that is silent;
    3) to intend, purpose (sóknargögn þau, er hann hugði fram at fœra);
    mæla fagrt, ok flátt hyggja, to speak fair and mean false;
    mæla hugat (af hugðu), to speak sincerely;
    4) hyggja e-m e-t, to intend a thing for one, to have in store for one (þóttist þann vita, at honum mundi slíkr kostr hugaðr);
    hyggja e-u illa, to be ill pleased with;
    ok munu þau vel hyggja ( they will be glad), er þau hafa akrinn;
    5) with preps.:
    hyggja af e-u, to leave off thinking about, forget or drop (hyggja af harmi, heimsku);
    hyggja af um leitina, to give up the search;
    hyggja at e-u, to attend to, mind, look at;
    konungr hugði vandliga at manninum, the king looked closely at the man;
    hyggja á e-t, to think of (hyggja á flótta);
    ef hann á grið hygði, if he thought of any breach of faith;
    hyggja fyrir e-u, to look to, take heed to (hygg nú svá fyrir hag þínum);
    hyggja til e-s, to look forward to with pleasure, etc. (hversu hyggr þú til at deyja? gott hygg ek til bana míns);
    hyggja um e-t, to think about a thing;
    6) refl., hyggjast, to think;
    hyggst þú betr gøra munu? thinkst thou thou canst do it better? hyggjast fyrir, to hesitate;
    hyggst vætr hvatr fyrir, a valiant man flinches for nought.
    f. thought, mind, opinion.
    * * *
    pres. hygg, pl. hyggjum; pret. hugði; part. hugt or hugat; pres. reflex. hyggjumk, Stor. 13; pret. hugðumk, Em. 1; pres. 1st pers. hykk = hygg ek, Lex. Poët. passim; and with neg. hykk-at, id.; [Goth. hugjan]:—to think, mean, believe; hugðu þó mjök sér hvárir-tveggju, were of different opinions, Fms. vii. 176; ek hygg at á ekki kaupskip hafi komit jafnmikit fé, Eg. 72; ferr þetta mjök annan veg en ek hugða, 127; minni þurðr en hann kvaðsk hugat hafa, Bs. i. 778; hugði ( suspected) því hestvörðrinn úfrið, Fms. ix. 351: to guess, far hyggr þegjanda þörf, a saying, none can make out the wants of the silent, Sól. 28; þær of hugði, made out, Sdm. 13: to observe, muse, sat ek ok hugðak, Hm. 11.
    2. to intend, purpose; sóknar-gagna þeirra sem hann hugði fram at færa, Nj. 110; at hann hafi fram færða sókn sem hann hyggr, Grág. i. 60; mæla fagrt en h. flátt, Fms. ii. 91, Hm. 44, 90.
    3. to imagine, apprehend; fleiri en þat of hyggi hverr ósviðra apa, Gm. 34; er eigi má eyra heyra né hjarta manns hyggja, Blas. 44; máka ek hyggja hvé …, Korm., Am. 12; þat hugðum vér, at vér hefðim þá höndum himin tekit, Fms. i. 33; hyggja e-m vel, to be well-disposed towards a person, Sturl. iii. 150; h. e-m gott, Am. 33; h. vel ráði e-s, to he pleased with, Eb. 206 (in a verse); h. vel, to be of good comfort, Gísl. 71 (in a verse); ok munu þau vel hyggja ( they will be glad) er þau hafa akrinn, Glúm. 343; h. e-u ílla, to be ill-disposed, dislike, Fas. ii. 486, Skv. i. 24, 40: with infin., er hann hygði úhætt fjörvi sínu vera munu, Grág. ii. 32.
    II. with prepp.; hyggja af e-u, to ‘think off’ a thing i. e. leave off thinking of it, drop or forget it; h. af heimsku, Hkr. 1. 103; h. af harmi, Fms. vi. 389; hann hugði seint af andláti hans, vii. 17; af hyggja um e-t, to give up, vi. 381: hyggja at, to ‘think to,’ attend to, mind, behold, Rm. 25, Am. 3, Hým. 3, Hm. 23, Stor. 13, Höfuðl. 3; hugði hann at vandliga hvat þar var á markat, Fms. i. 134; konungr hugði vandlega at manninum, Nj. 6; var þá vandliga at hugt siðum allra þeirra, Sks. 245 B, 278 B; Flosi gékk í lögréttu at hyggja at fénu, Nj. 190; hón hugði at spámanna bókum, Mar.; hón hugði at sér vel um messuna sem hón var vön, Bs. i. 435; h. at eigi spilltisk, Fms. ix. 308; hugðu þeir at eldinum, Bs. i. 669:—hyggja á e-t, to ‘think on’ (as in North. E.), attend to a thing; hyggja á flótta, to think of flight, Fms. ii. 306, Am. 101, Ed. 88 (in a verse):—hyggja fyrir e-u, to take thought for; eiga bú ok bórn fyrir at h., Fms. v. 24; h. fyrir orði ok eiði = Lat. mentis compos, Grág. i. 461:—hyggja um e-t, to think about a thing; h. um með e-m, to deliberate with one about a thing, Fms. vii. 139; h. um sik, to think about oneself, Fm. 35: e-m er um hugat um e-t, to have a thing at heart, be concerned about it, Glúm. 332.
    III. reflex., hyggjask, to bethink oneself, suppose, deem; ek hugðumk rísa, me thought I rose, Fm. 1; einn rammari hugðomk öllum vera, Fm. 16, Ísl. ii. 249 (in a verse); hann hugðisk við Esau mæla, 655 vii. 2; ef maðr er kvaddr þess vættis er hann hyggsk eigi í vera, Grág. i. 44; hann hygðisk eiga, 415; hyggstú betr göra munu, dost thou think that thou canst do it better? Nj. 19; hugðusk menn þaðan mundu föng fá, Fms. i. 86: to intend, þú hugðisk ræna mundu Þorstein landeign sinni, Eg. 737; hann hugðisk til áreiðar, Fms. x. 413; hyggjask fyrir, to think on before, premeditate, Ls. 15:—impers., hugðisk honum svá, it appeared to him so, Landn. 57.
    IV. part. hugðr, as adj.; nauðleytar-manna, eðr annarra hugðra manna, or other beloved person, 625. 192; af hugðu, intimately, Bjarn. 58; hann ræddi ekki af hugðu, 40; ræða hugat mál, to speak what one has at heart, Korm. (in a verse); mæla hugat, to speak sincerely, Skv. 1. 10, Höfuðl. 13; hugðan hróðr, a song of praise, encomium, Jd. 1.

    Íslensk-ensk orðabók > HYGGJA

  • 85 LINA

    * * *
    (að), v.
    1) to soften, mitigate;
    2) to soothe, alleviate (linit harmi mínum); impers., e-u linar, it abates (við átak hans linat þegar sóttinni);
    3) l. til, to give way;
    4) refl., linast, to be softened, give way (þá linuðust hugir þeirra).
    * * *
    að, [Dan. lindre; see linr], to soften, mitigate; þat linar saur, Pr. 473.
    2. metaph. to alleviate; Guð linaði þeirra eymðir, Stj.:—with dat., lina þvílíkum þunga, Dipl. ii. 14; lina atsókninni, Stj. 604; unit harmi mínum, Karl. 215; lina til, to give way, Fms. vi. 28:—to abate, Bs. ii. 49 (of the wind).
    II. impers. it abates; þá er líttat linaði élinu, Fms. xi. 136; við átak hans linar þegar sóttinni, Fb. ii. 145; at nokkut skyldi lina augna-verkinum, Bs. i. 317.
    III. reflex. to be softened, give way; þá linuðusk hugir þeirra, Fms. ii. 36, Pr. 471, Rb. 440, Sturl. iii. 19.

    Íslensk-ensk orðabók > LINA

  • 86 lína

    * * *
    (að), v.
    1) to soften, mitigate;
    2) to soothe, alleviate (linit harmi mínum); impers., e-u linar, it abates (við átak hans linat þegar sóttinni);
    3) l. til, to give way;
    4) refl., linast, to be softened, give way (þá linuðust hugir þeirra).
    * * *
    u, f. a line, and as a naut. term, the bowline, Edda (Gl.), cp. bóglína: a rope, hann tók glófana, beltið ok knífinn ok línu mjófa, … eptir þat fór hann í festina ok lét línuna draga sik af berginu undir fossinn, Gullþ. 8. Norsemen mostly used ropes of walrus skin (svörðr), but ropes of flax are also mentioned; meðan strengr ok lína brestr eigi, Orkn. (in a verse).
    2. mathem. a line, Rb. 472, 474; Miðjarðar-lína and Lína = the Line, Equator, mod.: a line in a book or writing (mod.), skrifa línu-skakkt, to write the lines unevenly.
    II. lín, a head-dress; Hlín línu, poët. a lady, Kormak; línu jörð, the earth of the lín = the head, Fms. v. 200 (in a verse); laut und línu, lysti at kyssa, Þkv. 27.
    COMPDS: línuakkeri, línustrengr.

    Íslensk-ensk orðabók > lína

  • 87 MINNA

    * * *
    (-ta, -tr), v.
    1) to remind of (m. e-n e-s or e-n á e-t); hón hefir mik minnt þeirra hluta, or minnt mik á þá hluti, she has reminded me of those things;
    2) impers., mik minnir e-s, I remember, think of (ávallt er ek sé fagrar konur, þá minnir mik þessarrar konu);
    3) refl., minnast e-s, to remember, call to mind (H. minntist þess, at A. hafði rænta ok barða húskarla hans); eigi væri allfjarri at m. þín í nökkuru, to remember thee with some small pittance, give thee some trifle; m. á e-t, to bear in mind, remember; þá munu vér m. á hinn forna fjándskap, then we will bear in mind the old feud; to mention, talk of (hann minntist þá á marga luti þá, er fyrr höfðu verit).
    * * *
    t, [A. S. mindjan; Engl. mind; Dan. minde; Germ. meinen; Engl. mean is prob. of the same root]:—to remind, with gen. of the thing and dat. of the person; minna e-n e-s, to remind one of, Skálda 163; hón hefir minnt mik þeirra hluta er ek hefir eigi fyrr hugleitt, Fms. i. 3; minna á e-t, Hallgerðr minnti opt á, Nj. 71; þar er þú minntir mik at ek væra þinn maðr, Hkr. i. 91.
    II. impers. ‘it minds me,’ = I remember; ávallt er ek sék fagrar konur, þá minnir mik þessarar konu, ok er minn harmr æ því meiri, Fms. vii. 105.
    2. to recollect; hvers minnir þik um hversu mælt var með okkr? þá er vel ef okkr (acc.) minnir eins um þetta mál, does it not occur to you what we agreed on? … ‘tis well if both of us recollect the same, Ld. 284; mik minnir þeirra Jólanna er vóru í fyrra vetr, Fms. vi. 232: freq. in mod. usage, mig minnir, it is in my mind, = I think, with the notion of not being quite sure, but eg man, I remember.
    III. reflex., minnask e-s, to remember oneself, ‘mind,’ call to mind [cp. common Engl. ‘I mind well this or that,’ = I remember], Fær. 79, Fms. i. 4; herra minnstú mín, 623. 9; ef þér vilit eigi slíks (slíkt Ed.) minnask, Fms. xi. 268; sú hin ílla atkváma minntisk hennar, visited her, Hom. 121; hefi ek nökkut minnsk þín?—Ekki, herra, segir sveinninn, have I remembered thee, i. e. given thee anything? Fms. vi. 230; eigi væri allfjarri at minnask þín í nokkuru, to remember thee with some small pittance, i. e. give thee some trifle, Fb. ii. 96; er þat ok stafkarla háttr ok er einsætt at minnask hans þó lítið sé, Háv. 5, 15 new Ed.; hann minntisk gamalla manna með spakligum ráðum, Fagrsk. 15:—minnask á e-t, to remember, recollect; minnask á fornan fjándskap, Nj. 66:—to mention, talk of, hann minntisk þá er fyrr höfðu verit, Ó. H. 70.

    Íslensk-ensk orðabók > MINNA

  • 88 æra

    I)
    f. honour (engrar æru verðr).
    (-ða, -t), v. to row, pull (from ár, oar); æra undan e-m, to row away from, retreat before, one.
    (-ða, -t), v. to give a good crop (from ár, year); impers., œrir akr (acc.), the field becomes fertile.
    * * *
    1.
    ð, eira in Ld. 204, Fms. vii. 244. Sturl. i. 72, iii. 103, is evidently the same word, ei = æ, and different from eira, to spare: [from ár = an oar]:—to row, pull; æra undan e-m, æra verðr með árum undan dólga fundi, Skálda (in a verse); rétt er at flýja ok undan at æra, Post. (Unger) 242; see eira, p. 123.
    2.
    ð, [ár = a year], to give a good crop, impers.; því veldr ár at ærir akr (acc.) búmanna spakra, Skálda (in a verse).
    3.
    u, f. [a borrowed word; A. S. âre; O. H. G. êra; mod. Germ. ehre; Dan. ære]:—an honour; the word, appears first about the end of the 13th century; Guði til æru, N. G. L. ii. 469; lof ok æra, MS. 302. 169; lof ok dýrð, heiðr ok æra, Magn. 428; engrar æru verðr, Fas. iii. 430; sæmd ok æra, Mar.
    2. in mod. usage also as a law phrase, a civil honour or privilege: in the Middle Ages a person could be sentenced to lose his ‘æra,’ a kind ot civil or social outlawry, cp. Gr. ἀτιμία; hann misti æruna, var dæmdr ærulaus.
    COMPDS: ærufullr, ærulauss, æruleysi, æruligr.
    4.
    ð, to honour; æra ok sæma, Norske Saml. v. 133.

    Íslensk-ensk orðabók > æra

  • 89 greiði

    m.
    1) disentanglement, arrangement; gera greiða á málinu, to put the case right; skipaðist lítt til greiða með þeim, nothing was settled between them;
    2) entertainment, accomadation; gera e-m greiða, to give one entertainment.
    * * *
    a, m. [Ulf. garaideins = διαταγή, κανών, δόγμα], disentanglement, arrangement, ordering; mun hann ekki fýsa Önund at göra greiða á málinu, to put the case right, Eg. 366; þau tóku lítið af hans máli til greiða, Fms. viii. 17; skipaðisk lítt til greiða með þeim, nothing was settled between them, Bs. i. 752, Sturl. i. 239 C; ok er honum þótti ráð hennar mjök seinkask til greiða, there was no change for the better in her state, Bs. i. 158; fara at greiða, to go on well, N. G. L. i. 137; Þrándr segir at þat var skylt ok heimilt, at hann gerði þann greiða á fyrir konungs orð sem hann mátti, that he discharged it for the king’s sake as well as he could, Fms. iv. 344; bændr gerðu þar engan greiða á, vi. 333; Leifr spurði hverr greiði á mundi verða um silfr þat, L. asked if the money would be paid, Fær. 215.
    2. entertainment; vera má at þér þyki alkeypt, at þú vildir engan greiða göra oss, that thou wouldest give us no entertainment, Eb. 266; þar höfðu þeir greiða-dvöl, they baited there, waited for refreshment, Eg. 564, v. 1.; Þorkell fagnar þeim vel, ok býðr þeim greiða, Fbr. 97 new Ed.; þeir heilsuðu Þorgilsi, en bjóða honum engan greiða, Sturl. iii. 140; bað hann göra góðan greiða Gauti, Fb. i. 505, Róm. 210; Starkaðr fór inn ok kvaddi sér greiða, Bs. i. 544.

    Íslensk-ensk orðabók > greiði

  • 90 NEFNA

    * * *
    I)
    (-da, -dr), v.
    1) to name (nefndu þinn föðr); nefna sik, to name one’s name; nefna e-n á nafn, to name by name; Oddr er maðr nefndr, there is a man mentioned, of the name of Odd;
    2) to mention by name, point out (nefni ek til þess Björn ok Helga);
    3) to name, appoint, order (nefndi konungr nökkura menn at ganga upp á eyna);
    4) a law term, to call (n. menn í dóm); to summon, cite (allir aðrir, þeir sem þannig vóru nefndir); to levy (n. lið ór heruðum);
    5) refl., nefnast, to give one’s name as, call oneself (hann nefndist Hrappr).
    f. naming, nomination (cf. dómnefna).
    * * *
    and nemna, d, [nafn; Goth. namnjan; Germ.; nennen], to name; kona Manue fæðir son ok nefnir Samson, Stj. 410; nefndú þinn föður! Hkv. Hjörv. 16; veit ek þann mann er þora man, … nefndú hann ! Nj. 89; á bréfi þessu vóru nefndir ( specially named) hinir stærstu höfðingjar, Fagrsk. 91; maðr er nefndr Mörðr, Nj. 2; nefna sik, to name one’s name, 6; Hallfreðr nefndi sik, Fms. ii. 86: n. e-n á nafn, to name by name; hann kallaði á menn mína ok nefndi á nafn, Nj. 211; nefna barn á nafn (in christening), N. G. L. i. 339: in a narrative, maðr er nefndr Mörðr, a man was named M., i. e. there was a man named Mord, Nj. 1; ‘maðr er nefndr N.’ is a standing phrase in the Sagas: Oddr er maðr nefndr, ok var Örlygsson, Gísl. 12; tveir menn eru nefndir, Þorkatlar tveir, 8; Bræðr þrír eru nefndir til sögunnar, hét einn … Nj. 22; sá maðr er nefndr til sögunnar er Geirr goði hét, now the story names a man who hight G., Nj, passim, cp. N. M. hét maðr.
    2. to mention by name, to name, point out; vóru þessir staðir á nefndir, Bs. i. 731; hann nefndi til þess skipstjórnar-menn, Eg. 33; nefni ek til þess Björn ok Helga, Ld. 14; hann eggjaði mága sína ok nefndi til Hjarranda, Dropl. 24: instances influenced by the Latin, nefndr Eiríkr, the said E., Fms. xi. 412; opt nefndir menn, Dipl. v. 26; fyrr-nefndr, above-named.
    II. to name, order, appoint; nemdi konungr nökkura menn at ganga upp á eyna, Fms. ii. 285; n. mann til skipstjórnar, Fb. i. 186: as a law term, to call, nefna vátta, n. mann í dóm, Nj. 14, Dropl. 13, Grág. i. 15, 72, passim; n. féránsdóm, Grág. i. 80; n. dóm á máli, Nj. passim: to summon, cite, allir aðrir þeir sem þannig vóru nefndir, Fms. ix. 279: to levy, n. lið ór héruðum, vii. 299; cp. nefnd, dómnefna.
    III. reflex. to name oneself, give up one’s name; hann nefndisk Hrappr, Nj. 130; hanu spyrr hvat kvenna hón væri, hón nefndisk Hallgerðr, id.; hón nefndisk fyrir þeim Gunnhildr, Fms. i. 8; ok nefndisk Þýr, Rm. 10.
    2. to be summoned, cited; ef sá maðr lætr í dóm nefnask, Grág. i. 16.

    Íslensk-ensk orðabók > NEFNA

  • 91 benda

    I)
    (-nda, -ndr), v. to beckon, make a size with the head or hand (benda e-m til sín, at fylgja sér);
    with acc., benda e-t fyrir, to forebode, betoken.
    (-nda, -ndr), v. to bend (benda sverð um kné sér);
    benda boga, to bend a bow;
    benda höfuðit, to bow the head;
    refl., bendast á um e-t, to dispute, contest about.
    f. band, tie (cf. höfuðbenda).
    * * *
    1.
    u, f. a bundle, Gþl. 492: now metaph. entanglement.
    2. a bond, tie, v. höfuðbenda: naut. term, a stay.
    2.
    d, laler t, [Goth. bandvian], to beckon, give a sign with the hands or eyes: with dat., hann bendi þeim at fylgja sér, Hom. 113, K. Þ. K. 37, Orkn. 426: metaph. to forebode, betoken, Hom. 137, Skálda 170, Stj. 101: with acc. of the thing, Akv. 8.
    3.
    d, mod. t, [band], Lat. curvare, to bend; b. sverð um kné sér, Fms. x. 213; benda boga, to bend a bow, Grág. ii. 21, Fas. ii. 88, 330; b. upp, Nj. 107; benda hlífar, Rm. 39; prob. = Lat. flectere, nectere, to join, as in mod. usage, b. tunnu, to hoop a tub: recipr., bendast á um e-t, to strive, contest about, Fms. viii. 391, v. l.: metaph. to give away, Al. 44.

    Íslensk-ensk orðabók > benda

  • 92 heiman

    adv. from home; in some phrases the reference is to the marriage and dowry of women.
    * * *
    adv. from home, Hbl. 2, Nj. 11, 142, passim; cp. héðan, handan, þaðan.
    β. in the phrase, henni fylgdi heiman Breiðabólstaðr, the estate B. went with her from home, i. e. was her dowry, Landn. 61, 177; gefa heiman, to give from home, i. e. give in marriage, D. N. i. 723; göra heiman, to endow; ek görða þik heiman í þá ferð sem dóttur mína, Fms. vii. 121, Band. 31 new Ed., passim.

    Íslensk-ensk orðabók > heiman

  • 93 dæll

    a. gentle, easy to deal with (vertu nú dæl meðan ek em brautu; ekki þótta ek dæll heima); þat er eigi svá dælt (= auðvelt, easy) at taka Sigurð jarl af lífdögum; dælt er heima hvat, anything will pass at home; gera sér dælt við e-n, to put oneself on a free, familiar footing with one (Þórðr gerði sér dælt við þau Þorvald ok Guðrúnu); ek mun nú gera mér dælt um ráðagørð við þik, I will take the liberty to give thee straightforward advice.
    * * *
    adj. gentle, familiar, forbearing; this word is no doubt akin to deila (qs. deill), i. e. one who is easy ‘to deal with;’ vertu nú dæl (i. e. keep peace, be gentle) meðan ek em brautu, Nj. 52; ekki þótta ek nú dæll heima, I was not good to deal with at home, Fms. xi. 51; ekki d. viðfangs, not easy to deal with, Grett. 127; dæll (easy, affable) öllu lands fólki, Orkn. 184: engum þótti dælt at segja konungi hersögu, Fms. i. 41; þat er eigi svá dælt ( easy) at taka Sigurð jarl af lífdögum sem at drepa kið eðr kálf, 53; þótti þeim dælla at taka þat er flaut laust, vi. 262; þótti nú sem dælst mundi til at kalla, er ungr konungr réð fyrir ríki, Eg. 264: the phrases, göra sér dælt við e-n. to put oneself on a free, familiar footing towards one; Þórðr görði sér d. við þau Þorvald ok Guðrúnu, Ld. 134; ek mun nú gera mér dælt um ráðagörð við þik, I will take the liberty to give thee straightforward advice, Nj. 216; hann görði sér við þá dælt, Grett. 144; mun dælt við mik þykja, ef þú ert eigi í för, they will pay me little heed, unless thou art with me, Lv. 37; þótti vera spottsamr ok grár við alla þá er honum þótti sér dælt við, rude and taunting against all whom he thought his match to deal with, Bjarn. 3: proverb, dælt er heima hvat, at home anything will do, Hm. 5.

    Íslensk-ensk orðabók > dæll

  • 94 HLÝÐA

    (-dda, -tt), v.
    1) to listen (eyrum hlýðir hann, en augum skoðar);
    hlýða messu, tíðum, to hear mass, attend service;
    hlýða á e-t or til e-s, to listen to (sitja menn þar umhverfis ok hlýða til sögunnar);
    2) to yield to, obey (hlýða ráðum, orðum e-s);
    3) to do, be permissible or proper;
    hlýðir það hvergi (it will not do) at hafa eigi lög í landi;
    engum öðrum skyldi þat hlýða, nobody else should dare to do so;
    Einar lét engum hlýða móti at mæla, E. would not hear of any one’s gainsaying;
    4) refl. to listen (hann hlýðist um, hvárt nökkurir vekti); to be allowable (konungr sagði, at þeim skyldi þat ekki hlýðast).
    * * *
    dd, [hljóð A]:
    I. prop. to hearken, listen; eyrum hlýðir en augum skoðar, Hm. 7: with dat. to listen to one, 623. 27, Fms. vii. 245, Eg. 694; var hann ekki svá mikillátr at eigi hlýddi ( to give ear to) hann mönnum er skylt áttu við hann at ræða, Ó. H. 68; h. messu, tíðum, lestri, to hear mass, attend service, go to church, 671 B, 655 xi. 4, Bs. i. 131 passim.
    2. with prep.; hlýða á e-t, to listen to a thing, Fms. ix. 472; h. til e-s, a law term, to listen to a pleading, Nj. 36, Grág. i. 76; h. til tals e-s, Fas. ii. 517; sitja menn þar umhverfis ok hlýða til sögunnar, Fbr. 87 new Ed.; h. e-m yfir, to hear a pupil’s lessons, of a teacher holding the book whilst the pupil recites the lesson; hlýða yfir Fræðin, Faðir Vor, Kverið, Lektíuna, etc.
    3. to yield to; glöddusk allir er þeir höfðu hlýtt því ráði, Fb. i. 439; þeim er eigi vildu h. hans orðum, ii. 64: to obey, as children their parents, h. föður, móður sinni, h. Guði, freq. in mod. usage, but it seems not to be used in old writers exactly in this sense.
    II. metaph. to be due, to do, be proper; hlýðir þat hvergi ( it will not do), at hafa eigi lög í landi, Nj. 149; má eigi vita hvat helzt hlýðir, Fms. vii. 105: to do, suffice, eigi man h. svá búit, this will not do, something must be done (in an extreme case), Eg. 507, Fms. i. 104; hlýðir þó þeir sé þrír, three will do, Grág. ii. 139; nú hlýðir þat eigi, but if that will not do, K. Þ. K. 88; en með því at þeir höfðu liðs-kost góðan, þá hlýddi, it went off well, Fms. i. 66: e-m hlýðir e-t, it does, is possible for a person, Sinfjötla hlýddi þat, Fas. i. 130.
    β. to be allowed to a person; engum öðrum skyldi þat h., nobody else should dare to do so, Hkr. i. 209; Einarr lét öngum h. móti at mæla, E. would not hear of any one’s gainsaying, let nobody contradict, Orkn. 40; er þat undr er þér látið honum hvatvetna h., Eg. 71; ella eru mjök aldauða várir foreldrar er eigi létu konungum h. slik úlög, Fms. vi. 37.
    III. reflex. to listen; hann hlýðisk um hvárt nokkurir vekti, Gísl. 29; þá héldu þeir upp árum ok hlýddusk um, Fas. ii. 517; nema þeir staðar undir búðar-vegginum ok hlýðask þaðan um, Fbr. 87 new Ed.; Sturla bað menn hlýðask um, Sturl. i. 82: to be allowed, dare to do a thing with impunity, margir munu hér eptir taka ef þessum hlýðsk, 36; konungr sagði þeim skyldi þat ekki hlýðask, Fas. i. 45.

    Íslensk-ensk orðabók > HLÝÐA

  • 95 NYT

    from njóta.
    * * *
    f., gen. nytjar, [not; Scot. note], use, enjoyment, produce:
    1. in sing. specially of the profit or produce of kine, milk; veiti vörð kú, ok þiggi af nyt ok hafi þat fyrir gras ok gæzlu, N. G. L. i. 24; gefa málsverð Jóladag ok nyt fjár þess, Vm. 169; nýta sér nyt fjár, Grág. i. 428: bregða nyt, to cease to give milk or give less milk, ii. 231, passim; ær-nyt, bú-nyt, milk, dairy produce; mál-nyta, id., or milch-kine; ‘fella saman nytina’ is said of a cow that is in profit or gives milk all the year round till she calves again.
    2. plur. nytjar, use; víkingar tóku fé allt er þeir máttu nytjum á koma, Fms. ii. 2; hún leyfði Vala bróður sínum nytjar í Brekku-landi, use of the land or pasture, Korm. 152 (lands-nytjar).
    II. use, enjoyment, esp. in plur.; Guð vildi eigi unna honum nytja af þvi barni, Sks. 692; hann kvaðsk engar nytjar hafa Helgu, Ísl. ii. 263; hann á fé allt hálft við mik en hefir engar nytjar ( interest) af, Fms. vi. 204; Íslendingar munu hennar hafa miklar nytjar ok langar ( they will derive lasting blessing from her) ok hennar afkvæmis, v. 322; litlar nytjar munu menn hafa Hafliða … mun hann verða skammlífr, Bs. i. 651; koma nytjum á e-t, to bring to use, make profitable, Fb. i. 300, Al. 112, 132.
    2. seldom in sing.; þá á þess nyt þat at vera er ómaginn var deildr, Grág. i. 243; færa sér e-t í nyt, to bring into use, Fb. i. 118, and in mod. usage. nytja-maðr, m. a useful worthy man, Ísl. ii. 13, Sturl. i. 203.

    Íslensk-ensk orðabók > NYT

  • 96 SKJÓL

    * * *
    n. shelter, cover; skjóta skjóli yfir e-n, to give shelter to.
    * * *
    n. [Dan. skjul], a shelter, cover, Fms. iii. 112, xi. 36; in Icel. also used of any cover or hollow under a fence, a stone, or the like, where sheep seek shelter against storm and cold: the phrase, nú er fokit í öll skjól, all shelters are covered with snow, no refuge is left, the metaphor being taken from a snow-storm, Nj. 258; kirkja á fjöru-tigi sauða höfn í Múlafjall, ok skjól í Máríu-helli, Vm. 65; reka skal smala þaðan til skjóla í Vatns-hlíð jafnan er vill, Pm. 110; í mitt skjól ok húsa-skyggni, Stj. 121; flýja undir skjól e-s, Fms. i. 264; skjóta skjóli yfir, to give shelter, Ld. 40, Gísl. 40, Fs. 37: in mod. usage also, skjóta skjóls-húsi yfir e-n. skjóls-maðr, m. a shelterer, protector, 655 xxiii. 1.

    Íslensk-ensk orðabók > SKJÓL

  • 97 SVIG

    n. bend, curve; fara (ganga) í s. við e-n, to pass (go) in a circuit so as to meet one (þeir fóru svá í s. við konung, at þeir hittu hann at öðru hverju); vinna (fá) s. á e-m, to make one give way, get the better of, overcome.
    * * *
    n. [sveigja, from a lost strong verb svíga, sveig, sviginn], a bend, curve, circuit, esp. in the adverbial phrase, fara í svig. to pass by in a circuit, avoid; fór snekkjan í svig við jarls skip. Fms. ii. 299; þeir fóru í svig við konung, Eg. 52. Karl. 243; í svig við Hlíðarenda, Nj. 69, v. l.; sá hann at maðr gékk í svig við hann. Fas. ii. 344; í svig löndum, off the coast, Lex. Poët.
    2. phrases, vinna svig á e-m, to make to give way, overcome; gætum til at þeir vinni engi svig á oss, Fms. vi. 324; fá svig á, id. (cp. Dan. faa bugt med), Al. 89, Róm. 354; bað þá ef þeir fengi nokkur svig á, at glettask við Bagla, Fms. viii. 305; freista svigs á, to try, 413.

    Íslensk-ensk orðabók > SVIG

  • 98 vikna

    (að), v. to give way (v. fyrir, v. við); of ranks in battle, in wrestling (gekk L. svá fast fram, at þeir viknuðu fyrir Skotarnir).
    * * *
    að, [víkja], to give way, to bend; reksaumr viknar í straumi, Edda (in a verse): of ranks in battle, gékk Ljótr svá fast fram at þeir viknuðu fyrir Skotarnir, Orkn. 28; freistum ef þeir vikni fyrir, Fms. viii. 68; veitum þeim þaðan áhlaup sem harðast, vænti ek at þeir vikni við, 356; ætlaði hann at Glámr skyldi vikna við, to bend, give way in wrestling, Grett. 114 A (for kikna).
    2. to be moved to tears, compassion, or the like, freq. in mod. usage; viknar hann við það, já, hún verðr dýrari, Jón Þorl.

    Íslensk-ensk orðabók > vikna

  • 99 dugnaðr

    (gen. -ar), m.
    1) aid, assistance; veita em dugnað, to give help to one;
    2) virtue.
    * * *
    ar, m. doughtiness, valour, aid, assistance; biðja e-n sér dugnaðar, to ask one’s help, 655 v. 1, Ísl. ii. 262, 293; veita e-m dugnað, to give help to one, Fms. v. 259: skyrtunnar d., the virtue of the kirtle, Fas. iii. 441: in pl., Greg.
    COMPDS: dugnaðarmaðr, dugnaðarstigr.

    Íslensk-ensk orðabók > dugnaðr

  • 100 sannindi

    n. pl.
    1) truth, verity (ef hann vill heldr trúa lygi en sannindum); e-t er með sannindum, it is true (biskup trúði, at þat mundi með sannindum, er sagt var frá); fara með sannindum, to tell the truth; reynast með sannindum, to prove true; með sannindum at segja, to tell the truth; unna e-m sanninda um e-t, to give one his due;
    2) evidence, proof (engi önnur s. hafa menn till þess, nema þau); til sanninda e-s, um e-t, as a proof of.
    * * *
    n. pl. (sing., Sks. 500, 505, 570, Hom. 117, but rare), sannendi, sannyndi, sooth, truth, verity; með sannendum, for sooth, K. Á. 200; með sannindum at segja, Ísl. ii. 201; vita með sannindum, to know for sooth, Fms. ii. 260; er þat sagt með miklum sannindum, Ísl. ii. 344; ef hann vill heldr trúa lygi en sannindum ok einurð, Eg. 63; manndómr ok s., Fms. ix. 333; unna e-m sanninda um e-t, to give one his due, viii. 149; flytja mál af skynsemi ok sannindum, ix. 451.
    2. an evidence, proof; engi önnur sannindi hafa menn til þess, Eb. 332; vér sám ok vissum fyrir full s., with full certainty, Dipl. ii. 16; en vita hver s. til eru, af þeim er þér kennit málit, Lv. 77; nú er þat meirr til sanninda þessa fundar, as a token of this battle, Fs. 18; en þó þykki mér þat merkiligast til sanninda, er berum orðum er sagt á kvæðum … ef eigi væri kvæði bæði ný ok forn, þau er menn tæki þar af s. fræðinnar, proof of, Ó. H. (pref.); með sannindum, Sks. 593; görit sem yðr finnask s. til, Eg. 66; sem honum þætti þar engin s. til, 39; innti hann upp hver s. hann hafði í tilkalli fjár þess, 341; þeir gengu þar til er dómrinn sat, at flytja fram s. sín, 340.
    COMPDS: sannindamaðr, sannindasamliga, sannindasögn, sannindisumræða.

    Íslensk-ensk orðabók > sannindi

Страницы

См. также в других словарях:

  • give the devil his due — {v. phr.} To be fair, even to someone who is bad; tell the truth about a person even though you don t like him, * /I don t like Mr. Jones, but to give the devil his due, I must admit that he is a good teacher./ …   Dictionary of American idioms

  • give the devil his due — {v. phr.} To be fair, even to someone who is bad; tell the truth about a person even though you don t like him, * /I don t like Mr. Jones, but to give the devil his due, I must admit that he is a good teacher./ …   Dictionary of American idioms

  • Give the World a Smile — “Give the World a Smile” was the theme song for the Stamps Quartet, and probably the first Gospel song to become a “gold record.” According to Otis Deaton , in November 1924, he and M. L. Yandell were students at the Stamps School of Music in… …   Wikipedia

  • Give The People What They Want — The Kinks Gründung 1964 Genre Rock Gründungsmitglieder Gesang, Gitarre, Keyboard Ray Davies Gesang, Gitarre Dave Davies Bass …   Deutsch Wikipedia

  • Give the People What They Want — Infobox Album | Name = Give the People What They Want Type = Album Artist = The Kinks Released = Recorded = April 1981 June 1981 Genre = Rock and roll Length = 41:09 Label = Arista Records Producer = Ray Davies Reviews = * Allmusic Rating|3|5… …   Wikipedia

  • give the bounce — or[give the gate] {v. phr.}, {slang} 1. or[give the air] To stop being a friend or lover to (a person); separate from. * /Mary gave John the bounce after she saw him dating another girl./ * /Bill and Jane had an argument and Bill is giving her… …   Dictionary of American idioms

  • give the bounce — or[give the gate] {v. phr.}, {slang} 1. or[give the air] To stop being a friend or lover to (a person); separate from. * /Mary gave John the bounce after she saw him dating another girl./ * /Bill and Jane had an argument and Bill is giving her… …   Dictionary of American idioms

  • Give the People What They Want (song) — Single infobox | Name = Give the People What They Want Artist = The O Jays from Album = Survival Released = 1976 Recorded = Genre = R B, Philly Soul Length = 4:11 Label = Philadelphia International Writer = Kenny Gamble Leon Huff Producer = Kenny …   Wikipedia

  • give the air — See: GIVE THE BOUNCE(1) …   Dictionary of American idioms

  • give the gate — See: GIVE THE BOUNCE …   Dictionary of American idioms

  • give the hook — See: GIVE THE BOUNCE(2) …   Dictionary of American idioms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»