-
21 adeo [2]
2. ad-eo, iī, itum, īre, an od. zu etw. od. jmd. heran-, hinzu-, hingehen, -kommen, sich jmdm. nahen, nähern (Ggstz. abire, fugere), I) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, adeam an fugiam, Plaut.: huc, Plaut.: illo (dahin), Caes.: quid te adirier abnutas? Enn.: adeon ad eum? rede ich ihn an? Ter.: ad. ad me, Cic.: pati alqm adire ad se, Zutritt zu sich gestatten, Caes.: ad istum fundum, Cic.: Romam atque in conventum, Cic.: curiam, betreten (Ggstz. inde egredi), Liv.: Stygios manes, hinabsteigen zu usw., Ov.: epulas, sacrum, beiwohnen, Ov.: alci manum, sprichw. = jmd. zum besten haben, hintergehen, Plaut. aul. 378: u. so quo modo de Persa manus mi aditast? Plaut. Pers. 796: Partiz. Präs. subst., quasi temere adeuntibus (sc. locum) horror quidam et metus obiciatur, Suet. Aug. 6. – dah. adiri, v. Örtl. = betreten werden, v. Höhen = bestiegen werden, zugänglich sein, castellum, quod angustā semitā adibatur, Frontin.: quā Tarpeia rupes centum gradibus aditur, Tac.: interiora regionis eius haud adiri poterant, Curt. – 2) insbes.: a) als gerichtl. t.t., adire ad praetorem in ius od. bl. in ius, vor den Richter od. vor Gericht gehen, beim Richter od. vor Gericht klagbar werden, Cic.: u. so (milites) suā sponte ad Caesarem in ius adierunt, brachten vor Cäsars Richterstuhl, Caes. – b) einen Ort usw. aufsuchen, besuchen, be reisen, casas aratorum, Cic.: inde Lacedaemonem, Liv.: Lycias urbes, Ov.: Magnetas, wandern zu usw., Ov.: hiberna, Tac.: maria navibus, befahren, Mela: u. so bl. mare, Curt. – c) um Rat, Recht od. Hilfe jmd. angehen, an jmd od. etw. sich wenden, adii te heri de filia, Ter.: Verrem, Cic.: praetorem, Cic.: alqm per epistulam, Plaut., od. scripto, Tac.: m. 1. Sup., quom patrem adeas postulatum, Plaut. Bacch. 442. – Insbes.: α) wegen der Zukunft befragend an jmd. od. ein Orakel gehen, sich wenden, magos, Cic.: libros Sibyllinos, Liv.: legati protinus Delphos cum escendissent, oraculum adierunt consulentes, ad quod negotium domo missi essent, Liv. – β) bittend nahen, sich nähern, vorsprechen bei od. an usw., mille domos, Ov. – bes. einem Gotte, Tempel betend nahen, venerantem deos, Cic.: aras, Cic.: sedes deorum, Tib. – d) in feindl. Absicht heran-, vorgehen, auf jmd. od. einen Ort losgehen, sich an jmd. machen, mit jmd. anbinden (s. Korte Sall. Iug. 89, 1. Deder. Dict. 2, 13), nunc prior adito tu; ego in insidiis hic ero, Ter.: virum, Verg.: oppida castellaque munita, Sall.: u. ad quemvis numerum ephippiatorum equitum adire audere, Caes. – II) übtr.: a) an ein Geschäft gehen, etwas übernehmen, ad pactionem, Plaut.: ad causas et privatas et publicas, Cic.: ad rem publicam (Staatsgeschäfte), Cic.: honores, Plin. pan. – b) einer Lage, einem Zustande sich nicht entziehen, sich unterzie hen, ad periculum, Caes., od. bl. periculum, Cic.: periculum capitis, Cic. u. Nep.: periculum vitae, in L. kommen, Scrib.: maximos labores summaque pericula, Nep.: inimicitias, Cic. – iam cum gaudia adirem, genießen wollte, Tibull. – c) als gerichtl. t.t., adire hereditatem, eine Erbschaft antreten, Cic.: dah. non placebat adiri nomen, Cäsars Namen als Erbe anzunehmen, Vell. – / Imperf. adeibam, Prisc. 11, 15. – Perf. adivi, Flor. 3, 1, 11. Auson. ep. 9, 48. Apul. met. 8, 1: Perf. adi, Val. Flacc. 5, 502, adit, Monum. Ancyr. tab. 5. lin. 16. Tac. ann. 15, 5 (Halm adiit). Spart. Car. 5, 8. Sen. Herc. Oet. 1066 u.a. nachaug. Dichter. – Infin. Perf. adiese = adisse u. Plusqu. = Perf. Konj. adiesent = adissent, SC. de Bacch. im Corp. inscr. Lat. 1, 196: Pass. arch. adeitur, Corp. inscr. Lat. 1, 1215 = 10, 4480. – Paragog. Infin. adirier, Enn. trag. 306 R (Müller 312 adiri).
-
22 adeo
1. adeō, Adv. (ad u. eo), bis zu dem Punkte, bis dahin, bis so weit, I) eig.: A) im Raume: surculum artito usque adeo, quo praeacueris, füge das Reis so weit hinein, als du es zugespitzt hast, Cato r.r. 40, 3. – dah. in der bildl. Wendung, adeo res rediit, die Sache ist so weit gekommen (in der Verschlimmerung), Ter.: adeon rem redisse, ut etc., Ter. – B) in der Zeit, so lange (durch usque verstärkt u.m. folg. dum, donec, quoad), Plaut., Ter. u. Cic. – II) übtr., dem Grade nach: a) zur Gleichstellung zweier Dinge in der Vergleichung, mit folg. ut od. quasi = in eben dem Grade (Maße)... in dem oder als, nur bei Plaut. u. Ter. – b) zur Steigerung des Begriffs in der Vergleichung = (stark betontes) so, so sehr, so ganz, so gar, bei Verbb., Adjj., Substst. u. Advv., m. folg. ut, Cic. u.a.: numquam adeo astutus fui, quin etc., Ter. – dah. adeo non ut etc., adeo nihil ut etc., so gar nicht od. so wenig, daß usw., Sall. fr. u. Liv.: m. contra etiam im Folgesatze, Liv. 30, 34, 5. – u. den Begr. verstärkend (aus der Umgangssprache) = admodum, gar, so gar, gar sehr, Ter., Verg. u.a. Dichter. – c) übh. zur Steigerung des Gesagten durch etwas Größeres, Unerwartetes, wie unser sogar, ja sogar, selbst, ja was noch mehr ist, ducem ho-stium intra moenia atque adeo in senatu videmus, Cic. – d) enklitisch dem Worte nachgesetzt, um eine Sache od.————deren Eigenschaft als die bedeutsamste hervorzuheben = eben, gerade, gar, zumal, allzumal, eigentlich, im Grunde, bei Verbb., Substst. u. Adjj., Komik., Verg. u.a.: bei Advv., Cic. u.a.: bei Pronom., Komik. u.a.: bes. oft id adeo, zB. id adeo, si placet, considerate, Cic. – nach den bedingenden Conjj. si, nisi u. dgl., wenn ja, wenn gar, Plaut. u. Ter. – mit den Conjj. sive, aut, vel, oder gar, oder vielmehr, oder auch nur, Komik. u. Cic. – bes. m. atque, und vielmehr, und richtiger, und besser, Cic. u.a. – e) zur Begründung des Gesagten (u. zwar immer am Anfang des Satzes), bis zu dem Grad, so sehr, so (betont), adeo prope omnis senatus Hannibalis fuit, Liv.: adeo excellentibus ingeniis citius defuerit ars etc., Liv. – f) adeo non (wie nedum) steigernd nach einer Negation, um so weniger, geschweige, Tac. – bes. nach ne... quidem, Vell. u.a. – sogar adeo (ohne non) nach ne... quidem u. quoque, um so mehr, Tac.: u. so etiamsi omnino... adeo si, Plin.————————2. ad-eo, iī, itum, īre, an od. zu etw. od. jmd. heran-, hinzu-, hingehen, -kommen, sich jmdm. nahen, nähern (Ggstz. abire, fugere), I) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, adeam an fugiam, Plaut.: huc, Plaut.: illo (dahin), Caes.: quid te adirier abnutas? Enn.: adeon ad eum? rede ich ihn an? Ter.: ad. ad me, Cic.: pati alqm adire ad se, Zutritt zu sich gestatten, Caes.: ad istum fundum, Cic.: Romam atque in conventum, Cic.: curiam, betreten (Ggstz. inde egredi), Liv.: Stygios manes, hinabsteigen zu usw., Ov.: epulas, sacrum, beiwohnen, Ov.: alci manum, sprichw. = jmd. zum besten haben, hintergehen, Plaut. aul. 378: u. so quo modo de Persa manus mi aditast? Plaut. Pers. 796: Partiz. Präs. subst., quasi temere adeuntibus (sc. locum) horror quidam et metus obiciatur, Suet. Aug. 6. – dah. adiri, v. Örtl. = betreten werden, v. Höhen = bestiegen werden, zugänglich sein, castellum, quod angustā semitā adibatur, Frontin.: quā Tarpeia rupes centum gradibus aditur, Tac.: interiora regionis eius haud adiri poterant, Curt. – 2) insbes.: a) als gerichtl. t.t., adire ad praetorem in ius od. bl. in ius, vor den Richter od. vor Gericht gehen, beim Richter od. vor Gericht klagbar werden, Cic.: u. so (milites) suā sponte ad Caesarem in ius adierunt, brachten vor Cäsars Richterstuhl, Caes. – b) einen Ort usw. aufsuchen, besuchen, be-————reisen, casas aratorum, Cic.: inde Lacedaemonem, Liv.: Lycias urbes, Ov.: Magnetas, wandern zu usw., Ov.: hiberna, Tac.: maria navibus, befahren, Mela: u. so bl. mare, Curt. – c) um Rat, Recht od. Hilfe jmd. angehen, an jmd od. etw. sich wenden, adii te heri de filia, Ter.: Verrem, Cic.: praetorem, Cic.: alqm per epistulam, Plaut., od. scripto, Tac.: m. 1. Sup., quom patrem adeas postulatum, Plaut. Bacch. 442. – Insbes.: α) wegen der Zukunft befragend an jmd. od. ein Orakel gehen, sich wenden, magos, Cic.: libros Sibyllinos, Liv.: legati protinus Delphos cum escendissent, oraculum adierunt consulentes, ad quod negotium domo missi essent, Liv. – β) bittend nahen, sich nähern, vorsprechen bei od. an usw., mille domos, Ov. – bes. einem Gotte, Tempel betend nahen, venerantem deos, Cic.: aras, Cic.: sedes deorum, Tib. – d) in feindl. Absicht heran-, vorgehen, auf jmd. od. einen Ort losgehen, sich an jmd. machen, mit jmd. anbinden (s. Korte Sall. Iug. 89, 1. Deder. Dict. 2, 13), nunc prior adito tu; ego in insidiis hic ero, Ter.: virum, Verg.: oppida castellaque munita, Sall.: u. ad quemvis numerum ephippiatorum equitum adire audere, Caes. – II) übtr.: a) an ein Geschäft gehen, etwas übernehmen, ad pactionem, Plaut.: ad causas et privatas et publicas, Cic.: ad rem publicam (Staatsgeschäfte), Cic.: honores, Plin. pan. – b) einer Lage, einem Zustande sich nicht entziehen, sich unterzie-————hen, ad periculum, Caes., od. bl. periculum, Cic.: periculum capitis, Cic. u. Nep.: periculum vitae, in L. kommen, Scrib.: maximos labores summaque pericula, Nep.: inimicitias, Cic. – iam cum gaudia adirem, genießen wollte, Tibull. – c) als gerichtl. t.t., adire hereditatem, eine Erbschaft antreten, Cic.: dah. non placebat adiri nomen, Cäsars Namen als Erbe anzunehmen, Vell. – ⇒ Imperf. adeibam, Prisc. 11, 15. – Perf. adivi, Flor. 3, 1, 11. Auson. ep. 9, 48. Apul. met. 8, 1: Perf. adi, Val. Flacc. 5, 502, adit, Monum. Ancyr. tab. 5. lin. 16. Tac. ann. 15, 5 (Halm adiit). Spart. Car. 5, 8. Sen. Herc. Oet. 1066 u.a. nachaug. Dichter. – Infin. Perf. adiese = adisse u. Plusqu. = Perf. Konj. adiesent = adissent, SC. de Bacch. im Corp. inscr. Lat. 1, 196: Pass. arch. adeitur, Corp. inscr. Lat. 1, 1215 = 10, 4480. – Paragog. Infin. adirier, Enn. trag. 306 R (Müller 312 adiri).————————adeō tenus, Adv., insoweit, Claud. Mamert. 2, 10. p. 141, 9. -
23 lacrimo
lā̆crĭmo (arch. lacrŭmo; not lacry-), āvi, ātum, 1, v. n., and lacrĭmor, ātus, 1, v. dep. [lacrima], to shed tears, to weep (syn.: fleo, ploro; class.).I.Lit.(α).Form lacrimo:(β).ne lacruma, patrue,
Plaut. Poen. 5, 4, 19:nequeo quin lacrumem,
Ter. Hec. 3, 3, 25:te lacrimasse moleste ferebam,
Cic. Att. 15, 27, 2; id. Tusc. 1, 39, 93:lacrumo gaudio,
Ter. Ad. 3, 3, 55:quid tu igitur lacrumas?
id. Hec. 3, 2, 20:lacrumo, quae posthac futura'st vita,
id. ib. 3, 3, 45:ecquis fuit quin lacrimaret?
Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121:quia oculi sunt tibi lacrumantes, eo rogavi,
Plaut. As. 3, 3, 30: flentes, lacrumantes, Enn. ap. Diom. p. 442 P. (Ann. v. 107 Vahl.); cf. id. ap. Prisc. p. 824 P. (Ann. v. 175 id.):oculis lacrimantibus,
Cic. Sest. 69, 144:multa super nata lacrimans,
Verg. A. 7, 358.— Impers. pass.:lacrimandum est,
Sen. Ep. 63, 1.—Form lacrimor (postclass.), Hyg. Fab. 126; Tert. Poen. 9; Cael. Aur. Acut. 1, 3, 35; 2, 10, 71; Vulg. Tob. 7, 19 al.—B.Act., to beweep, bewail, lament a thing (very rare):II.num id lacrumat virgo?
Ter. Eun. 5, 1, 13; cf.:lacrimo quae posthac futura est vita, quom,
id. Hec. 3, 3, 45:Argos exsequiis lacrimandus eat,
Stat. Th. 9, 99 (but illacrimarit is the true reading, Nep. Alc. 6, 4); cf. also the foll. no.—Transf., to weep, drop, distil, of plants which exude a gum ( poet. and post-Aug.):lacrimantes calami,
Plin. 17, 14, 24, § 107:lacrimat sua gaudia palmes, Ven. Carm. 3, 9, 18: lacrimatas cortice myrrhas,
dropped, distilled, Ov. F. 1, 339. -
24 lacrimor
lā̆crĭmo (arch. lacrŭmo; not lacry-), āvi, ātum, 1, v. n., and lacrĭmor, ātus, 1, v. dep. [lacrima], to shed tears, to weep (syn.: fleo, ploro; class.).I.Lit.(α).Form lacrimo:(β).ne lacruma, patrue,
Plaut. Poen. 5, 4, 19:nequeo quin lacrumem,
Ter. Hec. 3, 3, 25:te lacrimasse moleste ferebam,
Cic. Att. 15, 27, 2; id. Tusc. 1, 39, 93:lacrumo gaudio,
Ter. Ad. 3, 3, 55:quid tu igitur lacrumas?
id. Hec. 3, 2, 20:lacrumo, quae posthac futura'st vita,
id. ib. 3, 3, 45:ecquis fuit quin lacrimaret?
Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121:quia oculi sunt tibi lacrumantes, eo rogavi,
Plaut. As. 3, 3, 30: flentes, lacrumantes, Enn. ap. Diom. p. 442 P. (Ann. v. 107 Vahl.); cf. id. ap. Prisc. p. 824 P. (Ann. v. 175 id.):oculis lacrimantibus,
Cic. Sest. 69, 144:multa super nata lacrimans,
Verg. A. 7, 358.— Impers. pass.:lacrimandum est,
Sen. Ep. 63, 1.—Form lacrimor (postclass.), Hyg. Fab. 126; Tert. Poen. 9; Cael. Aur. Acut. 1, 3, 35; 2, 10, 71; Vulg. Tob. 7, 19 al.—B.Act., to beweep, bewail, lament a thing (very rare):II.num id lacrumat virgo?
Ter. Eun. 5, 1, 13; cf.:lacrimo quae posthac futura est vita, quom,
id. Hec. 3, 3, 45:Argos exsequiis lacrimandus eat,
Stat. Th. 9, 99 (but illacrimarit is the true reading, Nep. Alc. 6, 4); cf. also the foll. no.—Transf., to weep, drop, distil, of plants which exude a gum ( poet. and post-Aug.):lacrimantes calami,
Plin. 17, 14, 24, § 107:lacrimat sua gaudia palmes, Ven. Carm. 3, 9, 18: lacrimatas cortice myrrhas,
dropped, distilled, Ov. F. 1, 339. -
25 lacrumo
lā̆crĭmo (arch. lacrŭmo; not lacry-), āvi, ātum, 1, v. n., and lacrĭmor, ātus, 1, v. dep. [lacrima], to shed tears, to weep (syn.: fleo, ploro; class.).I.Lit.(α).Form lacrimo:(β).ne lacruma, patrue,
Plaut. Poen. 5, 4, 19:nequeo quin lacrumem,
Ter. Hec. 3, 3, 25:te lacrimasse moleste ferebam,
Cic. Att. 15, 27, 2; id. Tusc. 1, 39, 93:lacrumo gaudio,
Ter. Ad. 3, 3, 55:quid tu igitur lacrumas?
id. Hec. 3, 2, 20:lacrumo, quae posthac futura'st vita,
id. ib. 3, 3, 45:ecquis fuit quin lacrimaret?
Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121:quia oculi sunt tibi lacrumantes, eo rogavi,
Plaut. As. 3, 3, 30: flentes, lacrumantes, Enn. ap. Diom. p. 442 P. (Ann. v. 107 Vahl.); cf. id. ap. Prisc. p. 824 P. (Ann. v. 175 id.):oculis lacrimantibus,
Cic. Sest. 69, 144:multa super nata lacrimans,
Verg. A. 7, 358.— Impers. pass.:lacrimandum est,
Sen. Ep. 63, 1.—Form lacrimor (postclass.), Hyg. Fab. 126; Tert. Poen. 9; Cael. Aur. Acut. 1, 3, 35; 2, 10, 71; Vulg. Tob. 7, 19 al.—B.Act., to beweep, bewail, lament a thing (very rare):II.num id lacrumat virgo?
Ter. Eun. 5, 1, 13; cf.:lacrimo quae posthac futura est vita, quom,
id. Hec. 3, 3, 45:Argos exsequiis lacrimandus eat,
Stat. Th. 9, 99 (but illacrimarit is the true reading, Nep. Alc. 6, 4); cf. also the foll. no.—Transf., to weep, drop, distil, of plants which exude a gum ( poet. and post-Aug.):lacrimantes calami,
Plin. 17, 14, 24, § 107:lacrimat sua gaudia palmes, Ven. Carm. 3, 9, 18: lacrimatas cortice myrrhas,
dropped, distilled, Ov. F. 1, 339. -
26 torpeo
torpĕo, ēre, v. n. [Sanscr. root tarp-, to sate; Gr. terpô], to be stiff, numb, motionless, inactive, torpid, sluggish, etc. (syn.: langueo, languesco, stupeo, rigeo).I.Lit.:B.torpentes gelu,
Liv. 21, 56, 7; 21, 55, 8; cf.:digitus torpens frigore,
Suet. Aug. 80:languidi et torpentes oculi,
Quint. 11, 3, 76:torpentes rigore nervi,
Liv. 21, 58, 9:membra torpent,
Plin. 7, 50, 51, § 168; cf.:torpentes membrorum partes,
id. 24, 4, 7, § 13:torpent infractae ad proelia vires,
Verg. A. 9, 499:duroque simillima saxo Torpet,
Ov. M. 13, 541:quid vetat et nervos magicas torpere per artes?
id. Am. 3, 7, 35:serpentes torpentes inveniantur,
Plin. 24, 16, 92, § 148:hostem habes aegre torpentia membra trahentem,
Sil. 4, 68:non eadem vini atque cibi torpente palato Gaudia,
Juv. 10, 203; cf.:non exacuet torpens sapor ille palatum,
Ov. P. 1, 10, 13.—Transf., of inanim. things, to be still, motionless, sluggish:II.torpentes lacus,
Stat. Th. 9, 452:amnis,
id. ib. 4, 172:locus depressus hieme pruinis torpet,
Col. 1, 4, 10:Orpheus tacuit torpente lyrā,
Sen. Med. 348:antra Musarum longo torpentia somno,
Claud. Rapt. Pros. 2, praef. 51; 1, 262.—Trop., to be stupid, stupefied, astounded; to be dull, listless, inactive (cf. stupeo):timeo, totus torpeo,
Plaut. Am. 1, 1, 179; cf.:timore torpeo,
id. Truc. 4, 3, 50:torpentibus metu qui aderant,
Liv. 28, 29, 11:deum volumus cessatione torpere,
Cic. N. D. 1, 37, 102:quidnam torpentes subito obstupuistis Achivi? id. poët. Div. 2, 30, 64: torpentes metu,
Liv. 28, 29, 11:defixis oculis animoque et corpore torpet?
Hor. Ep. 1, 6, 14:cum Pausiacā torpes tabellā,
when you are lost in admiration, id. S. 2, 7, 95:nec torpere gravi passus sua regna veterno,
Verg. G. 1, 124:frigere ac torpere senis consilia,
Liv. 6, 23, 7:consilia re subitā,
id. 1, 41, 3:torpebat vox spiritusque,
id. 1, 25, 4:Tyrii desperatione torpebant,
Curt. 4, 3, 16:rursus ad spem et fiduciam erigere torpentes,
id. 4, 10, 7; 4, 14, 13.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Codex Calixtinus — Codex Calixtinus, Folio 4r, Apóstol Santiago. El Codex Calixtinus o Códice Calixtino es un manuscrito iluminado de mediados del siglo XII. Constituye una especie de guía para los peregrinos que seguían el Camino de Santiago en su viaje a Santiago … Wikipedia Español
Mensch — 1. A verzagte Möntsch isch im Himmel nid sichar. (Bern.) – Zyro, 108. 2. Ach, Mensch, betracht , wie Gott verlacht all deinen Pracht, der in einer Nacht wird zu nichts gemacht. – Gerlach, 9. 3. Ain verkerter mensch richtet hader an vnd ain… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Unglück — 1. Allein vnglück vnd armut ist vor den Neidhard gut. – Gruter, III, 4; Lehmann, II, 33, 21; Simrock, 7478. 2. Alles Vnglück fahet sich in Gottes namen an (in nomine Domini). – Gruter, III, 4; Henisch, 1697, 30; Petri, II, 8; Blum, 2; Eiselein,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon