Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

fabellarum+l

  • 1 actus

    [st1]1 [-] actus, a, um: part. passé de ago. - [abcl][b]a - conduit, poussé, introduit, poursuivi, agité. - [abcl]b - fait, écoulé, accompli, terminé (temps).[/b]    - praedam prae se actam ostentare, Liv.: faire voir le bétail qu'on a pris, en le poussant devant soi.    - imber actus aquilonibus, Virg.: pluie amenée par l'aquilon.    - actae per glebas radices, Ov.: racines qui s'enfoncent dans le sol.    - pestis acta medullis, Ov.: peste qui est répandue dans la moelle des os.    - casibus actus, Virg.: tourmenté par le malheur.    - res in Africa actae, Sall.: événements accomplis en Afrique.    - actum ou acta ou rem actam agere, Cic.: faire une chose déjà faite, perdre son temps.    - actum est (acta res est), Ter.: c'en est fait.    - actum est de isto, Cic.: c'en est fait de lui.    - vita bene acta, Cic.: vie bien remplie. [st1]2 [-] actŭs, ūs, m.: a - action de pousser devant soi.    - actu inflectere feram, Cic. Rep. 2, 40: diriger un animal en le poussant. b - droit de conduire (charrette, bestiaux), droit de passage, chemin de passage. c - acte (mesure d'arpentage).    - actus minimus, Dig.: acte simple (= 480 pieds carrés).    - actus quadratus, Dig.: acte carré (= 14.400 pieds carrés). d - action de mouvoir, impulsion, mouvement (imprimé par une cause externe).    - mellis cunctantor actus, Lucr. 3, 192: lenteur du miel à couler.    - unda levi actu tremit, Sen.-tr.: l'onde est agitée d'un léger mouvement.    - in ipso actu bene cedentium rerum, Sen.: dans le cours même de la prospérité. e - action de se mouvoir, poussée, impulsion, mouvement, marche, allure.    - equus spectabilis actu, Ov.: cheval remarquable par son allure. f - action théâtrale, action oratoire, représentation (d'une pièce de théâtre).    - verborum colori suum actum accommodare, Quint.: approprier ses gestes à la nature de ses paroles.    - actus histrionum veris affectibus minor, Quint. 10, 2, 11: le jeu des comédiens n'approche pas des sentiments naturels.    - actus fabellarum, Liv.: la représentation des pièces de théâtre.    - in tragico quodam actu, Suet. Ner. 24: pendant la représentation d'une tragédie. g - action, vie active, exercice, occupation.    - ab actu recedere, Quint.: se retirer de la vie active.    - usque ad vitae finem in actu esse, Quint.: être à l'oeuvre jusqu'à son dernier jour.    - actus forensis, Quint.: la pratique du barreau.    - actus rei, Quint.: débat d'un procès.    - actus rerum, Suet.: administration de la justice.    - actus (plur.), Dig.: affaires de barreau. h - charge, office, administration, intendance, régie.    - ad actum reverti, Plin.-jn.: revenir à ses fonctions.    - actum administrare, Ulp.: remplir les fonctions de régisseur. ii - acte, fait, action; le fait, l'acte (en philo. [] potentia: la puissance, la possibilité).    - pravi actus, Cic.: les mauvaises actions.    - Herculei actus, Claud.: les travaux d'Hercule. j - partie d'un tout, acte (division d’une pièce de théâtre), rayon (ruche); série de nombres.    - neu sit quinto productior actu fabula, Hor. A. P. 189: que la pièce n'ait pas plus de cinq actes.    - primus vitae actus, Cic.: le premier acte de la vie, le début de la vie.    - ad quartum actum accedimus, vindemiam, Varr.: nous arrivons à la quatrième opération, à la vendange.    - limites bini circa singulos actus, Plin.: deux sentiers sont autour de chaque rayon.    - primus actus est ab uno ad nonaginta, Varr.: la première série est de 1 à 90.
    * * *
    [st1]1 [-] actus, a, um: part. passé de ago. - [abcl][b]a - conduit, poussé, introduit, poursuivi, agité. - [abcl]b - fait, écoulé, accompli, terminé (temps).[/b]    - praedam prae se actam ostentare, Liv.: faire voir le bétail qu'on a pris, en le poussant devant soi.    - imber actus aquilonibus, Virg.: pluie amenée par l'aquilon.    - actae per glebas radices, Ov.: racines qui s'enfoncent dans le sol.    - pestis acta medullis, Ov.: peste qui est répandue dans la moelle des os.    - casibus actus, Virg.: tourmenté par le malheur.    - res in Africa actae, Sall.: événements accomplis en Afrique.    - actum ou acta ou rem actam agere, Cic.: faire une chose déjà faite, perdre son temps.    - actum est (acta res est), Ter.: c'en est fait.    - actum est de isto, Cic.: c'en est fait de lui.    - vita bene acta, Cic.: vie bien remplie. [st1]2 [-] actŭs, ūs, m.: a - action de pousser devant soi.    - actu inflectere feram, Cic. Rep. 2, 40: diriger un animal en le poussant. b - droit de conduire (charrette, bestiaux), droit de passage, chemin de passage. c - acte (mesure d'arpentage).    - actus minimus, Dig.: acte simple (= 480 pieds carrés).    - actus quadratus, Dig.: acte carré (= 14.400 pieds carrés). d - action de mouvoir, impulsion, mouvement (imprimé par une cause externe).    - mellis cunctantor actus, Lucr. 3, 192: lenteur du miel à couler.    - unda levi actu tremit, Sen.-tr.: l'onde est agitée d'un léger mouvement.    - in ipso actu bene cedentium rerum, Sen.: dans le cours même de la prospérité. e - action de se mouvoir, poussée, impulsion, mouvement, marche, allure.    - equus spectabilis actu, Ov.: cheval remarquable par son allure. f - action théâtrale, action oratoire, représentation (d'une pièce de théâtre).    - verborum colori suum actum accommodare, Quint.: approprier ses gestes à la nature de ses paroles.    - actus histrionum veris affectibus minor, Quint. 10, 2, 11: le jeu des comédiens n'approche pas des sentiments naturels.    - actus fabellarum, Liv.: la représentation des pièces de théâtre.    - in tragico quodam actu, Suet. Ner. 24: pendant la représentation d'une tragédie. g - action, vie active, exercice, occupation.    - ab actu recedere, Quint.: se retirer de la vie active.    - usque ad vitae finem in actu esse, Quint.: être à l'oeuvre jusqu'à son dernier jour.    - actus forensis, Quint.: la pratique du barreau.    - actus rei, Quint.: débat d'un procès.    - actus rerum, Suet.: administration de la justice.    - actus (plur.), Dig.: affaires de barreau. h - charge, office, administration, intendance, régie.    - ad actum reverti, Plin.-jn.: revenir à ses fonctions.    - actum administrare, Ulp.: remplir les fonctions de régisseur. ii - acte, fait, action; le fait, l'acte (en philo. [] potentia: la puissance, la possibilité).    - pravi actus, Cic.: les mauvaises actions.    - Herculei actus, Claud.: les travaux d'Hercule. j - partie d'un tout, acte (division d’une pièce de théâtre), rayon (ruche); série de nombres.    - neu sit quinto productior actu fabula, Hor. A. P. 189: que la pièce n'ait pas plus de cinq actes.    - primus vitae actus, Cic.: le premier acte de la vie, le début de la vie.    - ad quartum actum accedimus, vindemiam, Varr.: nous arrivons à la quatrième opération, à la vendange.    - limites bini circa singulos actus, Plin.: deux sentiers sont autour de chaque rayon.    - primus actus est ab uno ad nonaginta, Varr.: la première série est de 1 à 90.
    * * *
    I.
        Actus, acta, actum, Participium. Cic. Actis his rebus. Ces choses parfaictes.
    \
        Acta aetas, pro Exacta. Plaut. Passé.
    \
        Honestissime acta vita. Ci. Demenee ou passee tres honnestement.
    \
        Actus. Virg. Arrivé à bord.
    \
        Actus. Virg. Contrainct.
    \
        Actus. Liu. Poulsé.
    \
        Actus multis casibus. Virg. Agité, Vexé.
    \
        Imber actus caelo. Virg. Pluye envoyee du ciel, ou de l'air.
    \
        Actus reus criminis. Ouid. Il est accusé d'un crime.
    \
        Sitis acta omnibus venis. Virgil. Esparse par toutes les veines.
    \
        Actus in parietes palus. Colum. Coigné, Poulsé.
    \
        Retro actus. Ouid. Tourné derriere.
    \
        Actum est. Cicero. C'est faict, Il n'y a plus d'esperance, Tout est perdu.
    \
        Actum est de exercitu. Liu. C'est faict de l'armee, Elle est despeschee, Tout est tué.
    \
        Actum agere. Terent. Faire ce qui est faict, Perdre sa peine, Perdre son temps.
    \
        Ohe, actum ne agas. Terent. Hola hola, n'en parlons plus, c'est faict, il n'y a plus de remede, Il n'en fault plus parler, cela est despesché. B.
    \
        Actum habere. Cic. Tenir pour faict.
    II.
        Actus, huius actus, actui, Verbale. Cic. Action, Acte, Faict d'une personne.
    \
        Actus, Hoc est gesta et praeclara facinora. Lucanus. Actes et haults faicts.
    \
        Sceleris actus. Lucan. L'execution et perpetration de quelque meschant cas.
    \
        Herculei actus. Claudian. Les faicts d'Hercules.
    \
        Humanos actus digerere. Stat. Ordonner et disposer les faicts des hommes.
    \
        Actus placiti deis. Val. Flac. Faicts aggreables et plaisants à Dieu.
    \
        Rapidus actus. Lucan. Legiere et hastive poursuite.
    \
        Actus rerum. Pli. iunior. Le maniement et despesche des affaires publiques, comme vuidange de procez et autres. Le gouvernement des affaires.
    \
        Actum alicuius gerere. Martianus. Faire le faict d'aucun, Mener son train, Estre son facteur.
    \
        Abactu remotus. Paulus. Qui ne fait plus le faict, et ne demeine plus le train de son maistre. A qui on a osté le gouvernement et maniement des affaires.
    \
        Actus forensis. Quintil. Le faict du palais et de la plaiderie.

    Dictionarium latinogallicum > actus

  • 2 auditio

    auditĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] le sens de l'ouïe, l'ouïe. [st2]2 [-] action d'entendre, ouï-dire; bruit, rumeur. [st2]3 [-] action d'écouter, leçon, cours (public ou privé).    - pueri fabellarum auditione ducuntur, Cic. Fin. 5, 15, 42: les enfants se plaisent à écouter des fables.    - falsae auditiones, Tac. A. 4, 11: faux bruits.    - Domine, audivi auditionem tuam, Vulg.: Seigneur, j'ai entendu ta voix.    - obire auditiones, Gell.: assister aux leçons.
    * * *
    auditĭo, ōnis, f. [st2]1 [-] le sens de l'ouïe, l'ouïe. [st2]2 [-] action d'entendre, ouï-dire; bruit, rumeur. [st2]3 [-] action d'écouter, leçon, cours (public ou privé).    - pueri fabellarum auditione ducuntur, Cic. Fin. 5, 15, 42: les enfants se plaisent à écouter des fables.    - falsae auditiones, Tac. A. 4, 11: faux bruits.    - Domine, audivi auditionem tuam, Vulg.: Seigneur, j'ai entendu ta voix.    - obire auditiones, Gell.: assister aux leçons.
    * * *
        Auditio, Verbale, f. g. Actus ipse audiendi. Audition, L'ouye. Ci.
    \
        Dantque se ad ludendum, fabellarumque auditione ducuntur. Ils prennent grand plaisir à ouir raconter fables.
    \
        Rumoribus atque auditionibus permoti. Caesar. Esmeus du commun bruit, et parce qu'ils oyent dire.
    \
        Fama et auditione accipere. Cic. Entendre, ou scavoir par ouir dire.
    \
        Auditio tenuis, vel leuis. Caelius ad Ciceronem. Caesar. Un bruit legier.
    \
        Auditione, Ablatiuus, pro Ex auditu. Cic. Par ouir dire.
    \
        Auditioni occupatum sedere in scholis. Pli. Escouter le maistre, Estre attentif.

    Dictionarium latinogallicum > auditio

  • 3 actus

    I āctus, a, um part. pf. к ago II āctus, ūs m. [ ago ]
    1) понукание, подстёгивание ( о погонщиках животных) (levi admonitu, non actu inflectere feram C)
    ab actu nomen Agonalem habet dies O — (полагают, что) название Агоналий происходит от пригона (жертвенных животных к алтарям)
    2) движение, стремление (magno actu ferri in abruptum V); стекание ( mellis Lcr); ( о гончарном круге) вращение (pocula, quae rota finxerat facili actu Pt); поступь (sc. equi O); движение, течение (sc. undae Sen, T)
    3) право или путь прогона скота C, Dig
    4) ритор. выразительные телодвижения, мимика (actus secundum verum fingere O)
    5) сценическая игра, представление ( histrionum Q)
    6) постановка, инсценировка ( fabellarum L)
    a. tragicus Su — постановка трагедии, трагедия
    7) театр. действие, акт (non solus unus a., sed tota fabella C); перен. раздел, часть (primus actus vitae C; ad quartum actum accedere Vr)
    8) работа, деятельность ( usque ad extremae vitae finem in actu esse Sen)
    in actu mori Sen — умереть в разгар деятельности («на посту »)
    a. forensis или a. rerum PJ, Q, Sen etc. — юридическая деятельность, судебные дела, тж. управление имуществом
    9) образ действия, линия поведения (ad pristĭnum actum reverti Trajanus ap. PJ)
    10) филос. (осуществлённая, в отличие от «potentia») действительность, актуальное состояние Boët
    a simplex или minimus Col = 41,98 — кв. метра
    a. quadratus Vr = 1259,44 — кв. метра (пол-югера)
    a. duplicatas Isjugerum

    Латинско-русский словарь > actus

  • 4 actus

    āctus, ūs, m. (ago), I) das Getriebenwerden, Sich-Bewegen; dah. die verursachte Bewegung, (mellis) cunctantior actus, langsamer ist die Bewegung, Lucr.: fertur magno mons improbus actu, mit gewaltigem Sturz, Verg.: pilaque contorsit violento spiritus actu, unter heftigem Schnaufen, Lucan.: vox, ut spiritus fluens, aëris est actu sensibilis auditu (dem Gehör vernehmlich), Vitr.: übtr., qui in dies quanto potentior, eodem actu invisior erat, mit dem nämlichen Schube, in demselben Zuge, Tac. hist. 1, 12 (wohl richtiger mit Nipperdey ›auctu‹ zu lesen). – II) das In-Bewegung-Setzen, A) das Treiben des Viehs, quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu nomen Agonalem habere diem, Ov.: quocumque vult levi admonitu (durch leichten Zuruf), non actu (durch irgend einen körperlichen Zwang [den Treibstachel]) inflectit illam feram (den Elefanten), Cic. – Meton.: a) (jurist. t.t.) das Recht, irgendwo Zugvieh od. Wagen durchzuführen, u. der Ort od. Weg, wo man überführt, selbst, die Übertrift, Cic. Caecin. 74 u. ICt. – b) ein Feldmaß als Ackermaß (weil, wie Plin. 18, 9 sagt, in eo boves aguntur cum aratro uno impetu iusto), der Morgen, actus minimus, 120 Fuß lang u. 4 F. breit, Col.: actus quadratus, 120 Quadratf., Varr.: actus duplicatus, 240 F. lang u. 120 F. breit, Isid. – B) das Bewegen des Körpers od. seiner Teile, quanto venit spectabilis actu, Schritt, Ov. hal. 72. – Insbes., die Bewegung des Darstellenden, a) des Redners, der äußere Vortrag (s. āctio no. II, a), Quint. 6, 2, 30 u.s. – b) des Schauspielers, das Gebärdenspiel, sine carminum imitandorum actu, ohne Darstellung der Stücke durch G., Liv.: actus histrionum veris affectibus (minor), die Gebärden, Quint. – dah. meton., α) die Darstellung, Vorstellung eines Stückes od. einer Rolle, fabellarum, Liv. 7, 2, 11: scaenarum, Quint. 5, 10, 9: tragicus, Suet. Ner. 24, 1. – β) der Hauptteil der Handlung eines Stücks, der Akt, Aufzug, primo actu placeo, Ter.: extremum actum neglegere (v. Dichter), Cic.: in extremo actu corruere (v. Schauspieler), Cic.: neque enim histrioni ut placeat peragenda est fabula, modo in quocumque fuerit actu probetur, Cic. – übtr., der Akt, Abschnitt, villaticarum pastionum primus actus, Varr.: extremus actus aetatis, Cic. – C) die Bewegung des Handelnden, die Tätigkeit, das Betreiben, die Verrichtung einer Sache, usque ad extremae vitae finem in actu esse, Sen.: in actu mori, Sen.: in ceteris actibus vitae, Quint.: actus Annibalis speculari, Hannibals Tun u. Treiben im Auge behalten, Iustin. – Insbes.: a) die öffentliche Verrichtung als Amt, der Posten, Trai. in Plin. ep. 10, 28 (37). – u. bes. actus rerum od. forensis od. bl. actus, die gerichtlichen Geschäfte, der Geschäftsgang (Halten öffentl. Reden, Führen von Prozessen, Handhabung der Gerichtsbarkeit, Abhalten von Gerichtstagen), Quint. u.a. – dah. b) = die Verwaltung der Güter und Rechnungen eines Privatmannes oder des Staates, ICt. – c) meton., die verrichtete Handlung, Tat, das Werk, tui actus, Plin. pan.: Herculei actus, Claud.: boni actus, Lact. – u. die Tat = Wirklichkeit, haec ipso cognoscere in actu, Ov. ex Pont. 3, 5, 15: u. actu, Ggstz. cogitatu, Augustin. conf. 9, 4. – d) jmds. Richtschnur bei seinem Tun, Traian. in Plin. ep. 10, 97 (98), 1. – / Dat. actui, Aur. Vict. epit. 16, 5: Abl. Plur. actibus, Quint. 11, 1, 47. – vulg. Abl. Sing. acto, Commod. instr. 2, 39, 20.: Akk. Plur. actos, Corp. inscr. Lat. 5, 5737, 11.

    lateinisch-deutsches > actus

  • 5 auditio

    audītio, ōnis, f. (audio), das Hören, I) im allg., vox auditionis, eine Stimme, die leicht zu hören ist, Vulg. Ierem. 10, 22. – dah. meton., der Gehörsinn, das Gehör (klass. auditus), Apul. dogm. Plat. 1, 14 in.: musicae auditiones, musikalisches Gehör, Vitr. 10, 12 (18), 2. – II) insbes., das Hören = das Anhören, Zuhören, 1) aktiv: a) eig.: (pueri) fabellarum auditione ducuntur, Cic. de fin. 5, 42. – absol., subactio (ingenii) autem est usus, auditio, lectio, litterae, Cic.: alqd multā lectione atque auditione assequi, Cic.: et idcirco non sunt facili auditione credenda, muß man sie nicht geradezu aufs Hören hin glauben, Arnob. – b) meton., der Vortrag, die Vorlesung, sedere in scholis auditioni operatos, Plin.: quod eius meminisse potui, egressus ibi ex auditione propere annotavi, Gell.: easdem auditiones, eosdem doctores colebamus, Gell.: quando erat a magistris auditionibusque obeundis otium, Gell. – 2) passiv = das Hörensagen, hoc solum auditione expetere coepit, cum id ipse non vidisset? Cic.: si accepissent famā et auditione esse quoddam numen et vim deorum, Cic. – dah. meton., das leere Gerede, Gerücht, mala, Vulg. psalm. 111, 7: levem auditionem habere pro re comperta, Caes.: Romam cum venissem ne levissimam quidem auditionem de ea re accepi, Cael. in Cic. ep.: Plur., fictae auditiones, Cic.: his rebus atque auditionibus permoti, Caes.: falsas auditiones depellere, Tac.

    lateinisch-deutsches > auditio

  • 6 duco

    dūco (altlat. douco), dūxī, ductum, ere (gotisch tihuan = ahd. ziohan = nhd. ziehen), I) ziehen, A) im allg.: frena manu, Ov.: navem per adversas undas (stromaufwärts), Ov.: ferrum per alcis viscera, jmdm. das Schwert durch den Leib stoßen, Sil. – B) insbes.: 1) ziehend weiter bewegen, schleppen, capellam, nachschleppen, Verg.: poet., sidera crinem ducunt, ziehen hinter sich her, Verg. – 2) anziehen, an sich ziehen, a) eig.: magnes ducit ferrum, Prop.: u. so minutum ferrum (Eisenstückchen), quod similes (magnetae) lapides similiter ducunt, dissimiliter dissimiles, Varro LL.: ducere remos, rudern, Ov.: absol. (als t.t. der Kochk.), ziehen, anziehen, cum duxerit, Apic. 4, 141. – dah. prägn., annehmen, bekommen, colorem, sich färben, Verg.: formam, Ov.: cicatricem, Liv.: rimam, Ov. – b) übtr.: α) anziehen = reizen, fesseln, ergötzen, fabellarum auditione ducuntur, Cic.: quos ipsa pericula ducent, Lucan.: ducit uterque color, Prop. – β) hinreißen, verführen, erore duci, Cic. – γ) zu etw. bringen, bewegen, me ad credendum tua ducit oratio, Cic.: caritate patriae ductus, Nep. – 3) einziehen, in sich ziehen, spiritum naribus, Varro: auram bonam floris naribus, Min. Fel.: aëra spiritu, Cic.: frigus ab umbra, Ov.: poet., somnos, schlafen, Verg. – prägn. (wie ελκειν), in vollen Zügen trinken, schlürfen, pocula Lesbii, Hor.: nectaris sucos, Hor.: situlas duas plenas mero, Vopisc. – 4) herausziehen, ferrum vaginā, Ov.: sortes, Cic.: prägn., alqd od. alqm sorte, Cic.: poet., fletum, Gestöhn aus der Brust hervorstoßen, Prop.: verba longā morā, Worte hervorstammeln, Prop. – u. herunterziehen (Ggstz. sursum reducere, wieder heraufziehen), Vitr. 9, 8, 2. – 5) ziehend-, in die Breite verfertigen, -machen, ziehen, bilden, a) eig.: parietem, Cic.: fossam, Caes.: vallum fossamque per tantum spatii, Liv.: vallum ex castris ad aquam, Caes.: fossam longius, weiter ziehen, Plin. ep.: muros, aufführen, erbauen, Verg.: murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: viam aliter duci non posse, Liv.: lineam, Cels.: alia in picturae modum subtilibus lineis ducta, Sen. – ocreas argento, Verg.: alqm ex aere, Plin.: lateres, Ziegel streichen, Vitr.: vivos ducent de marmore vultus, Verg. – alapam, colaphum alci, ziehen (= geben), Phaedr. u. Quint.: orbem, einen Kreis machen, Sen. – 6) Fäden eines Gespinstes ziehen, subtemen ductum inter stamina, durch die Fäden des Aufzugs durchgezogen, Ov.: lanas (beim Krämpeln), Ov.: stamina (beim Spinnen), Tibull. u. Ov.: u. so fila sequentia, Ov.: u. pensa manu, Iuven. – poet. übtr., v. Dichter, carmina, versus, Ov.: epos, Hor. – 7) = producere, ziehen, dehnen, reden, ut muliercula mihi digitulos ducat, Sen. ep. 66, 53. – übtr.: a) hinbringen, zubringen, aetatem in litteris, Cic.: vitam, Verg.: noctem, Prop. – b) hinausziehen, in die Länge ziehen, verzögern, bellum, Cic.: tempus, Cic.: im üblen Sinne, animam, hinschleppen, spiritum, hinschmachten, Liv.: vitam per extrema omnia, hinschleppen, Verg. – prägn., alqm diem ex die, jmd. von Tag zu Tag hinhalten, Caes. b.G. 1, 16, 4. – 8) verziehen, verdrehen, os, Cic. u. Quint. – 9) = deducere, herziehen; nur übtr., a) ableiten, herleiten, hernehmen, genus a Tantalo, Poët. trag. fr.: nomen ex alqa re, Cic.: principium ab alqo, Cic.: originem ab alqo, Hor. – etymologisch, ab eundo nomen (Iani) est ductum, Cic.: quod (nomen) utrumque a Graeco est ductum, Quint.: dic Penates sive a penu ducto nomine, sive ab eo, quod penitus insident, Cic.: alterum (vocabulum) ex Graeco manifestum est duci, alterum ex vocibus avium, Quint. – b) anfangen, ab eodem verbo ducitur saepius oratio, Cic. – 10) rechnen, berechnen, in Rechnung bringen, anschlagen, peraeque, eins ins andere rechnen, Varro: nonaginta medimnûm milia duximus, Cic.: fenus quaternis centesimis, Cic.: non duco in hac ratione eos (oratores), quibus etc., ich rechne hier die nicht mit, die usw., Cic. – dah. a) unter etw. zählen, rechnen, alqm in hostium numero, Caes.: alqm loco affinium, Sall.: alqd in malis, Cic. – b) für etw. halten, achten, schätzen, alqd parvi, gering achten, Cic.: pluris, höher, Cic.: pro nihilo, Cic.: laudi, Nep.: alqm despicatui, für verächtlich halten, verachten, Cic.: in gloria, für rühmlich halten, Plin.: alqm victorem, Nep.: alqm pro hoste, Lact.: u.m. folg. Acc. u. Infin. = dafür halten, der Ansicht sein, daß usw. (vgl. Matthiä Cic. de imp. Pomp. 17. Orelli Cic. Brut. § 298. p. 339 ed. min. u. Cic. Cael. § 78. p. 72 ed. min.), qui se regem esse ducebat, Cic.: illa ficta esse ducimus, Cic.: equidem ego fabulam fictamque rem esse ducebam, Liv.: quae mox usui fore ducebat, Sall.: si vectigalia nervos esse rei publicae semper duximus, Cic. – dah. duci häufig (das allgemeine Urteil auszudrücken) = für etw. gelten, Nep. u.a. – c) rationem ducere, s. rationo. II, B, 1, b.

    II) = führen, A) im allg.: 1) eig.: a) v. Pers.: loro (am Riemen) ducere equum, Liv.: alqm ante currum, Liv.: alqm secum hinc extemplo domum, Ter.: alqm ad alqm, Komik.: alqm intro ad alqm, Ter.: alqm secum, mitnehmen, Plaut.: alqm per omnia, Verg.: principes obsidum loco, Caes.: difficile iter, vix quā singuli carri ducerentur, Caes.: m. 1. Supin.: venatum ducere invitas canes (sprichw., unser »den Hund aufs Jagen tragen«), Plaut. Stich. 139. – dah. se ducere, unser »sich drücken, sich wegschieben, sich fort-od. davonmachen« = fortgehen, duc te ab aedibus, Plaut.: se ad regem, Plaut.: se a Gadibus, Asin. Poll. in Cic. ep. – b) v. Lebl.: iter ducit ad urbem, Ov.: quo via ducit, Verg.: duxit via in editum leniter collem, Liv. – 2) übtr.: duci ventre levem, sich leicht leiten lassen, Hor. sat. 2, 7, 38: m. 1. Supin., cessatum ducere curam, einlullen, Hor. sat. 1, 2, 31. – B) insbes.: 1) als publiz. t.t., jmd. vor Gericht, ins Gefängnis, zur Bestrafung (zum Tode usw.) führen, abführen, alqm in ius, Liv.: in carcerem, in vincula, Cic., Liv. u.a.: alqm ad mortem, Cic. u.a.: ad supplicium, Suet. – u. bl. alqm, altes Dekret b. Cic. Verr. 2, 32 (u. dazu die Auslgg.). Liv. 6, 14, 3. Suet. Cal. 27, 1. Plin. ep. 10, 97 (96), 3 (u. dazu Korte): toto itinere non ducitur (wird abgeführt), sed trahitur (wird fortgeschleppt), Sen. contr. 2, 5 (13), 3. – 2) als milit. t.t.: a) (v. Feldherrn) die Truppen wohin führen, marschieren-, rücken lassen, contra (Adv.) aciem, entgegenrücken, Dar. Phryg.: exercitum in fines Suessionum, Caes.: cohortes ad munitiones, Caes.: recto itinere exercitum ad eos, quos etc., Liv. – absol., marschieren, rücken (v. Feldherrn), contra hostes, in Etruriam, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 22, 5): ad hostem, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 12, 2): u. vorausmarschieren (v. den Soldaten), pars equitum ducebant, Tac. – b) prägn. (v. Anführer), ein Heer, eine Heeresabteilung anführen, befehligen, exercitum, Cic.: ordinem, Zenturio sein, Cic.: primum pilum, Caes. (vgl. Schneider Caes. b.G. 6, 38, 1): dah. übtr., familiam, der (die, das) Vornehmste (Erste) sein, Cic.: classem, der Oberste der Klasse sein, Quint. – 3) uxorem d. domum, eine Gattin heimführen, heiraten, v. Manne, Plaut. u. Ter.: dah. bl. d. uxorem alcis filiam, Cic.: d. in matrimonium alcis filiam, Caes.: u. bl. d. alqam, Ter. u. Cic. (s. Spengel Ter. Andr. 316): coniuges ducunt, sie heiraten, Iustin.: coniuges, quas iuvenes (als Jünglinge, jung) duximus, Curt.: absol., ducere ex plebe, sich eine Frau aus den Plebejern holen, aus den Pl. heiraten, Liv. 4, 4, 7. – 4) jmd. bei der Nase herumführen, anführen, aufziehen, zum besten haben (s. Spengel Ter. Andr. 180), Komik., Prop. u. Ov. – 5) als mediz. t.t., abführen, alvum, klistieren, Cels.: sanguinem, das Blut ableiten, Plin. – 6) als t.t. der Wasserbaukunst, führen, leiten, aquam non longe a villa, Cic.: aquam per fundum alcis, Cic.: aquam in urbem, Liv. – 7) herzuführen, herbeiführen, duc nigras pecudes, Verg.: übtr., ducere soporem, machen, verursachen, Tibull. – 8) mit (sich) nehmen (s. Fritzsche Hor. sat. 1, 6, 101), alqm, Hor.: alqm secum ex Ionia, Nep.: suas mulierculas secum, Cic.: uxorem in convivium, Nep.: in provinciam poëtas, Cic.: Ennium in Aetoliam, Cic.: poet., duxit sua praemia victor, nahm mit sich = bekam, Ov. met. 10, 680. – 9) aufführen, alci funus, ein Leichenbegängnis veranstalten, Cic.: so auch exsequias, Plin.: u. materno cineri pompam, Ov. – choros, Reigen aufführen, tanzen, Hor. – / Archaist. Imperat. duce, Plaut. rud. 386 u.ö. – Synkop. Perf. duxti, Varro sat. Men. 201. Catull. 91, 9. Prop. 1, 3, 27: Infin. duxe, Varro sat. Men. 329. – Parag. Infin. Praes. Pass. ducier, Ter. eun. 572. Afric. Minor bei Macr. sat. 3, 14, 7.

    lateinisch-deutsches > duco

  • 7 fabella

    fābella, ae, f. (Demin. v. fabula), I) die kleine Erzählung, vera, Phaedr.: fabellae commenticiae, Cic.: fabellarum auditione duci, Cic.: in fabellam excessi non ingratam tibi, Sen. – II) insbes.: a) die Fabel, das Märchen, Aesopi fabellae, Quint.: fab. parva, Phaedr., brevior, Quint.: narrare asello fabellam surdo, Hor.: talem fabellam referre, Phaedr.: referre alci fabellas, Tibull.: si nec fabellae te iuvant nec fabulae (Dramen), Phaedr. – b) ein kleines Schauspiel, Cic. ad Q. fr. 2, 15 (16), 3. Cic. Cael. 64.

    lateinisch-deutsches > fabella

  • 8 actus

    āctus, ūs, m. (ago), I) das Getriebenwerden, Sich- Bewegen; dah. die verursachte Bewegung, (mellis) cunctantior actus, langsamer ist die Bewegung, Lucr.: fertur magno mons improbus actu, mit gewaltigem Sturz, Verg.: pilaque contorsit violento spiritus actu, unter heftigem Schnaufen, Lucan.: vox, ut spiritus fluens, aëris est actu sensibilis auditu (dem Gehör vernehmlich), Vitr.: übtr., qui in dies quanto potentior, eodem actu invisior erat, mit dem nämlichen Schube, in demselben Zuge, Tac. hist. 1, 12 (wohl richtiger mit Nipperdey ›auctu‹ zu lesen). – II) das In-Bewegung-Setzen, A) das Treiben des Viehs, quia non veniant pecudes, sed agantur, ab actu nomen Agonalem habere diem, Ov.: quocumque vult levi admonitu (durch leichten Zuruf), non actu (durch irgend einen körperlichen Zwang [den Treibstachel]) inflectit illam feram (den Elefanten), Cic. – Meton.: a) (jurist. t.t.) das Recht, irgendwo Zugvieh od. Wagen durchzuführen, u. der Ort od. Weg, wo man überführt, selbst, die Übertrift, Cic. Caecin. 74 u. ICt. – b) ein Feldmaß als Ackermaß (weil, wie Plin. 18, 9 sagt, in eo boves aguntur cum aratro uno impetu iusto), der Morgen, actus minimus, 120 Fuß lang u. 4 F. breit, Col.: actus quadratus, 120 Quadratf., Varr.: actus duplicatus, 240 F. lang u. 120 F. breit, Isid. – B) das Bewegen des Körpers od. seiner Teile,
    ————
    quanto venit spectabilis actu, Schritt, Ov. hal. 72. – Insbes., die Bewegung des Darstellenden, a) des Redners, der äußere Vortrag (s. actio no. II, a), Quint. 6, 2, 30 u.s. – b) des Schauspielers, das Gebärdenspiel, sine carminum imitandorum actu, ohne Darstellung der Stücke durch G., Liv.: actus histrionum veris affectibus (minor), die Gebärden, Quint. – dah. meton., α) die Darstellung, Vorstellung eines Stückes od. einer Rolle, fabellarum, Liv. 7, 2, 11: scaenarum, Quint. 5, 10, 9: tragicus, Suet. Ner. 24, 1. – β) der Hauptteil der Handlung eines Stücks, der Akt, Aufzug, primo actu placeo, Ter.: extremum actum neglegere (v. Dichter), Cic.: in extremo actu corruere (v. Schauspieler), Cic.: neque enim histrioni ut placeat peragenda est fabula, modo in quocumque fuerit actu probetur, Cic. – übtr., der Akt, Abschnitt, villaticarum pastionum primus actus, Varr.: extremus actus aetatis, Cic. – C) die Bewegung des Handelnden, die Tätigkeit, das Betreiben, die Verrichtung einer Sache, usque ad extremae vitae finem in actu esse, Sen.: in actu mori, Sen.: in ceteris actibus vitae, Quint.: actus Annibalis speculari, Hannibals Tun u. Treiben im Auge behalten, Iustin. – Insbes.: a) die öffentliche Verrichtung als Amt, der Posten, Trai. in Plin. ep. 10, 28 (37). – u. bes. actus rerum od. forensis od. bl. actus, die gerichtlichen Geschäfte, der Geschäftsgang (Halten
    ————
    öffentl. Reden, Führen von Prozessen, Handhabung der Gerichtsbarkeit, Abhalten von Gerichtstagen), Quint. u.a. – dah. b) = die Verwaltung der Güter und Rechnungen eines Privatmannes oder des Staates, ICt. – c) meton., die verrichtete Handlung, Tat, das Werk, tui actus, Plin. pan.: Herculei actus, Claud.: boni actus, Lact. – u. die Tat = Wirklichkeit, haec ipso cognoscere in actu, Ov. ex Pont. 3, 5, 15: u. actu, Ggstz. cogitatu, Augustin. conf. 9, 4. – d) jmds. Richtschnur bei seinem Tun, Traian. in Plin. ep. 10, 97 (98), 1. – Dat. actui, Aur. Vict. epit. 16, 5: Abl. Plur. actibus, Quint. 11, 1, 47. – vulg. Abl. Sing. acto, Commod. instr. 2, 39, 20.: Akk. Plur. actos, Corp. inscr. Lat. 5, 5737, 11.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > actus

  • 9 auditio

    audītio, ōnis, f. (audio), das Hören, I) im allg., vox auditionis, eine Stimme, die leicht zu hören ist, Vulg. Ierem. 10, 22. – dah. meton., der Gehörsinn, das Gehör (klass. auditus), Apul. dogm. Plat. 1, 14 in.: musicae auditiones, musikalisches Gehör, Vitr. 10, 12 (18), 2. – II) insbes., das Hören = das Anhören, Zuhören, 1) aktiv: a) eig.: (pueri) fabellarum auditione ducuntur, Cic. de fin. 5, 42. – absol., subactio (ingenii) autem est usus, auditio, lectio, litterae, Cic.: alqd multā lectione atque auditione assequi, Cic.: et idcirco non sunt facili auditione credenda, muß man sie nicht geradezu aufs Hören hin glauben, Arnob. – b) meton., der Vortrag, die Vorlesung, sedere in scholis auditioni operatos, Plin.: quod eius meminisse potui, egressus ibi ex auditione propere annotavi, Gell.: easdem auditiones, eosdem doctores colebamus, Gell.: quando erat a magistris auditionibusque obeundis otium, Gell. – 2) passiv = das Hörensagen, hoc solum auditione expetere coepit, cum id ipse non vidisset? Cic.: si accepissent famā et auditione esse quoddam numen et vim deorum, Cic. – dah. meton., das leere Gerede, Gerücht, mala, Vulg. psalm. 111, 7: levem auditionem habere pro re comperta, Caes.: Romam cum venissem ne levissimam quidem auditionem de ea re accepi, Cael. in Cic. ep.: Plur., fictae auditiones, Cic.: his rebus atque auditio-
    ————
    nibus permoti, Caes.: falsas auditiones depellere, Tac.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > auditio

  • 10 duco

    dūco (altlat. douco), dūxī, ductum, ere (gotisch tihuan = ahd. ziohan = nhd. ziehen), I) ziehen, A) im allg.: frena manu, Ov.: navem per adversas undas (stromaufwärts), Ov.: ferrum per alcis viscera, jmdm. das Schwert durch den Leib stoßen, Sil. – B) insbes.: 1) ziehend weiter bewegen, schleppen, capellam, nachschleppen, Verg.: poet., sidera crinem ducunt, ziehen hinter sich her, Verg. – 2) anziehen, an sich ziehen, a) eig.: magnes ducit ferrum, Prop.: u. so minutum ferrum (Eisenstückchen), quod similes (magnetae) lapides similiter ducunt, dissimiliter dissimiles, Varro LL.: ducere remos, rudern, Ov.: absol. (als t.t. der Kochk.), ziehen, anziehen, cum duxerit, Apic. 4, 141. – dah. prägn., annehmen, bekommen, colorem, sich färben, Verg.: formam, Ov.: cicatricem, Liv.: rimam, Ov. – b) übtr.: α) anziehen = reizen, fesseln, ergötzen, fabellarum auditione ducuntur, Cic.: quos ipsa pericula ducent, Lucan.: ducit uterque color, Prop. – β) hinreißen, verführen, erore duci, Cic. – γ) zu etw. bringen, bewegen, me ad credendum tua ducit oratio, Cic.: caritate patriae ductus, Nep. – 3) einziehen, in sich ziehen, spiritum naribus, Varro: auram bonam floris naribus, Min. Fel.: aëra spiritu, Cic.: frigus ab umbra, Ov.: poet., somnos, schlafen, Verg. – prägn. (wie ελκειν), in vollen Zügen trinken, schlürfen, pocula Lesbii, Hor.: nec-
    ————
    taris sucos, Hor.: situlas duas plenas mero, Vopisc. – 4) herausziehen, ferrum vaginā, Ov.: sortes, Cic.: prägn., alqd od. alqm sorte, Cic.: poet., fletum, Gestöhn aus der Brust hervorstoßen, Prop.: verba longā morā, Worte hervorstammeln, Prop. – u. herunterziehen (Ggstz. sursum reducere, wieder heraufziehen), Vitr. 9, 8, 2. – 5) ziehend-, in die Breite verfertigen, -machen, ziehen, bilden, a) eig.: parietem, Cic.: fossam, Caes.: vallum fossamque per tantum spatii, Liv.: vallum ex castris ad aquam, Caes.: fossam longius, weiter ziehen, Plin. ep.: muros, aufführen, erbauen, Verg.: murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: viam aliter duci non posse, Liv.: lineam, Cels.: alia in picturae modum subtilibus lineis ducta, Sen. – ocreas argento, Verg.: alqm ex aere, Plin.: lateres, Ziegel streichen, Vitr.: vivos ducent de marmore vultus, Verg. – alapam, colaphum alci, ziehen (= geben), Phaedr. u. Quint.: orbem, einen Kreis machen, Sen. – 6) Fäden eines Gespinstes ziehen, subtemen ductum inter stamina, durch die Fäden des Aufzugs durchgezogen, Ov.: lanas (beim Krämpeln), Ov.: stamina (beim Spinnen), Tibull. u. Ov.: u. so fila sequentia, Ov.: u. pensa manu, Iuven. – poet. übtr., v. Dichter, carmina, versus, Ov.: epos, Hor. – 7) = producere, ziehen, dehnen, reden, ut muliercula mihi digitulos ducat, Sen. ep. 66, 53. – übtr.: a) hinbringen, zubringen, aetatem in litteris,
    ————
    Cic.: vitam, Verg.: noctem, Prop. – b) hinausziehen, in die Länge ziehen, verzögern, bellum, Cic.: tempus, Cic.: im üblen Sinne, animam, hinschleppen, spiritum, hinschmachten, Liv.: vitam per extrema omnia, hinschleppen, Verg. – prägn., alqm diem ex die, jmd. von Tag zu Tag hinhalten, Caes. b.G. 1, 16, 4. – 8) verziehen, verdrehen, os, Cic. u. Quint. – 9) = deducere, herziehen; nur übtr., a) ableiten, herleiten, hernehmen, genus a Tantalo, Poët. trag. fr.: nomen ex alqa re, Cic.: principium ab alqo, Cic.: originem ab alqo, Hor. – etymologisch, ab eundo nomen (Iani) est ductum, Cic.: quod (nomen) utrumque a Graeco est ductum, Quint.: dic Penates sive a penu ducto nomine, sive ab eo, quod penitus insident, Cic.: alterum (vocabulum) ex Graeco manifestum est duci, alterum ex vocibus avium, Quint. – b) anfangen, ab eodem verbo ducitur saepius oratio, Cic. – 10) rechnen, berechnen, in Rechnung bringen, anschlagen, peraeque, eins ins andere rechnen, Varro: nonaginta medimnûm milia duximus, Cic.: fenus quaternis centesimis, Cic.: non duco in hac ratione eos (oratores), quibus etc., ich rechne hier die nicht mit, die usw., Cic. – dah. a) unter etw. zählen, rechnen, alqm in hostium numero, Caes.: alqm loco affinium, Sall.: alqd in malis, Cic. – b) für etw. halten, achten, schätzen, alqd parvi, gering achten, Cic.: pluris, höher, Cic.: pro nihilo, Cic.: laudi, Nep.: alqm despi-
    ————
    catui, für verächtlich halten, verachten, Cic.: in gloria, für rühmlich halten, Plin.: alqm victorem, Nep.: alqm pro hoste, Lact.: u.m. folg. Acc. u. Infin. = dafür halten, der Ansicht sein, daß usw. (vgl. Matthiä Cic. de imp. Pomp. 17. Orelli Cic. Brut. § 298. p. 339 ed. min. u. Cic. Cael. § 78. p. 72 ed. min.), qui se regem esse ducebat, Cic.: illa ficta esse ducimus, Cic.: equidem ego fabulam fictamque rem esse ducebam, Liv.: quae mox usui fore ducebat, Sall.: si vectigalia nervos esse rei publicae semper duximus, Cic. – dah. duci häufig (das allgemeine Urteil auszudrücken) = für etw. gelten, Nep. u.a. – c) rationem ducere, s. ratio no. II, B, 1, b.
    II) = führen, A) im allg.: 1) eig.: a) v. Pers.: loro (am Riemen) ducere equum, Liv.: alqm ante currum, Liv.: alqm secum hinc extemplo domum, Ter.: alqm ad alqm, Komik.: alqm intro ad alqm, Ter.: alqm secum, mitnehmen, Plaut.: alqm per omnia, Verg.: principes obsidum loco, Caes.: difficile iter, vix quā singuli carri ducerentur, Caes.: m. 1. Supin.: venatum ducere invitas canes (sprichw., unser »den Hund aufs Jagen tragen«), Plaut. Stich. 139. – dah. se ducere, unser »sich drücken, sich wegschieben, sich fort- od. davonmachen« = fortgehen, duc te ab aedibus, Plaut.: se ad regem, Plaut.: se a Gadibus, Asin. Poll. in Cic. ep. – b) v. Lebl.: iter ducit ad urbem, Ov.: quo via ducit, Verg.: duxit via in editum leniter collem,
    ————
    Liv. – 2) übtr.: duci ventre levem, sich leicht leiten lassen, Hor. sat. 2, 7, 38: m. 1. Supin., cessatum ducere curam, einlullen, Hor. sat. 1, 2, 31. – B) insbes.: 1) als publiz. t.t., jmd. vor Gericht, ins Gefängnis, zur Bestrafung (zum Tode usw.) führen, abführen, alqm in ius, Liv.: in carcerem, in vincula, Cic., Liv. u.a.: alqm ad mortem, Cic. u.a.: ad supplicium, Suet. – u. bl. alqm, altes Dekret b. Cic. Verr. 2, 32 (u. dazu die Auslgg.). Liv. 6, 14, 3. Suet. Cal. 27, 1. Plin. ep. 10, 97 (96), 3 (u. dazu Korte): toto itinere non ducitur (wird abgeführt), sed trahitur (wird fortgeschleppt), Sen. contr. 2, 5 (13), 3. – 2) als milit. t.t.: a) (v. Feldherrn) die Truppen wohin führen, marschieren-, rücken lassen, contra (Adv.) aciem, entgegenrücken, Dar. Phryg.: exercitum in fines Suessionum, Caes.: cohortes ad munitiones, Caes.: recto itinere exercitum ad eos, quos etc., Liv. – absol., marschieren, rücken (v. Feldherrn), contra hostes, in Etruriam, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 22, 5): ad hostem, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 12, 2): u. vorausmarschieren (v. den Soldaten), pars equitum ducebant, Tac. – b) prägn. (v. Anführer), ein Heer, eine Heeresabteilung anführen, befehligen, exercitum, Cic.: ordinem, Zenturio sein, Cic.: primum pilum, Caes. (vgl. Schneider Caes. b.G. 6, 38, 1): dah. übtr., familiam, der (die, das) Vornehmste (Erste) sein, Cic.: classem, der Oberste der Klasse sein, Quint. – 3)
    ————
    uxorem d. domum, eine Gattin heimführen, heiraten, v. Manne, Plaut. u. Ter.: dah. bl. d. uxorem alcis filiam, Cic.: d. in matrimonium alcis filiam, Caes.: u. bl. d. alqam, Ter. u. Cic. (s. Spengel Ter. Andr. 316): coniuges ducunt, sie heiraten, Iustin.: coniuges, quas iuvenes (als Jünglinge, jung) duximus, Curt.: absol., ducere ex plebe, sich eine Frau aus den Plebejern holen, aus den Pl. heiraten, Liv. 4, 4, 7. – 4) jmd. bei der Nase herumführen, anführen, aufziehen, zum besten haben (s. Spengel Ter. Andr. 180), Komik., Prop. u. Ov. – 5) als mediz. t.t., abführen, alvum, klistieren, Cels.: sanguinem, das Blut ableiten, Plin. – 6) als t.t. der Wasserbaukunst, führen, leiten, aquam non longe a villa, Cic.: aquam per fundum alcis, Cic.: aquam in urbem, Liv. – 7) herzuführen, herbeiführen, duc nigras pecudes, Verg.: übtr., ducere soporem, machen, verursachen, Tibull. – 8) mit (sich) nehmen (s. Fritzsche Hor. sat. 1, 6, 101), alqm, Hor.: alqm secum ex Ionia, Nep.: suas mulierculas secum, Cic.: uxorem in convivium, Nep.: in provinciam poëtas, Cic.: Ennium in Aetoliam, Cic.: poet., duxit sua praemia victor, nahm mit sich = bekam, Ov. met. 10, 680. – 9) aufführen, alci funus, ein Leichenbegängnis veranstalten, Cic.: so auch exsequias, Plin.: u. materno cineri pompam, Ov. – choros, Reigen aufführen, tanzen, Hor. – Archaist. Imperat. duce, Plaut. rud. 386 u.ö. – Synkop. Perf.
    ————
    duxti, Varro sat. Men. 201. Catull. 91, 9. Prop. 1, 3, 27: Infin. duxe, Varro sat. Men. 329. – Parag. Infin. Praes. Pass. ducier, Ter. eun. 572. Afric. Minor bei Macr. sat. 3, 14, 7.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > duco

  • 11 fabella

    fābella, ae, f. (Demin. v. fabula), I) die kleine Erzählung, vera, Phaedr.: fabellae commenticiae, Cic.: fabellarum auditione duci, Cic.: in fabellam excessi non ingratam tibi, Sen. – II) insbes.: a) die Fabel, das Märchen, Aesopi fabellae, Quint.: fab. parva, Phaedr., brevior, Quint.: narrare asello fabellam surdo, Hor.: talem fabellam referre, Phaedr.: referre alci fabellas, Tibull.: si nec fabellae te iuvant nec fabulae (Dramen), Phaedr. – b) ein kleines Schauspiel, Cic. ad Q. fr. 2, 15 (16), 3. Cic. Cael. 64.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fabella

  • 12 āctus

        āctus ūs, m    [1 AG-], a driving, impulse, setting in motion: actu inflectit feram: Fertur magno mons actu, with a mighty impulse, V. — Meton., a right of way, right to drive through, C.—Esp., a recital, delivery: fabellarum, L.: carminum, expressive gestures, L.—A part of a play, act: modo, in quocumque fuerit actu, probetur<*> primo actu placeo, T.: hic restat actus, i. e. this crowning achievement: cognoscere in actu (opp. legere), i. e. to see done, O.
    * * *
    act, performance (of play), delivery; action, deed; series/sequence; progress; right of way/road for cattle; path, cart-track; land measure (120 ft.)

    Latin-English dictionary > āctus

  • 13 audītiō

        audītiō ōnis, f    [audio], a hearing, listening to: fabellarum: hoc solum auditione expetere, by hearsay. — Talk, rumor, report, news: levis, Cs.: si accepissent famā et auditione, esse, etc.: fictae auditiones: falsae, Ta.: auditionibus permoti, Cs.
    * * *
    hearing, act/sense of hearing; report, hearsay, rumor; lecture, recital

    Latin-English dictionary > audītiō

  • 14 auditio

    audītĭo, ōnis, f. [audio].
    I.
    A hearing, a listening to (syn.:

    auditus, auscultatio): (pueri) fabellarum auditione ducuntur,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    qui est versatus in auditione et cogitatione, quae studio et diligentiā praecurrit aetatem,

    id. de Or. 2, 30, 131; Quint. 2, 2, 11; 10, 1, 10: audite auditionem in terrore vocis ejus, hear a hearing (after the Heb.), i. e. hear attentively, Vulg. Job, 37, 2.—
    II.
    Hearsay:

    hoc solum auditione expetere coepit, cum id ipse non vidisset?

    Cic. Verr. 2, 4, 46.—Hence, meton.,
    (α).
    (Abstr. pro concr.) A report, hearsay, news (also in plur.):

    si accepissent famā et auditione esse quoddam numen et vim deorum,

    Cic. N. D. 2, 37, 95: fictae auditiones, [p. 203] id. Planc. 23, 56: ne tenuissimam quidem auditionem de eā re accepi, not even the slightest inkling, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1:

    His rebus atque auditionibus permoti etc.,

    Caes. B. G. 4, 5; 7, 42:

    falsae auditiones,

    Tac. A. 4, 11 fin.:

    ab auditione malā non timebit,

    Vulg. Psa. 111, 7; ib. Nah. 3, 19.— And
    (β).
    Effect for cause, the voice:

    Domine, audivi auditionem tuam et timui,

    Vulg. Hab. 3, 2.—
    III.
    The hearing of a pupil (cf. audio, II. A. 2.); hence, meton. (abstr. pro concr.), a lecture, lesson, discourse (perh. only post-Aug.):

    Sedere in scholis auditioni operatos,

    Plin. 26, 2, 6, § 11:

    egressus ex auditione,

    Gell. 14, 1; 18, 2; 19, 8.—
    * IV.
    For auditus, the sense of hearing, the hearing, App. Dogm. Plat. p. 9, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > auditio

См. также в других словарях:

  • EXODIARIUS — apud Romanos dictus est, qui in fine dramatis Exodia canebat. De eo sic vet. Schol. Iuv. l. 1. Sat. 3. v. 175. Exodiarius apud vett. in fine ludorum intrabat, quod ridiculus foret, ut quidquid lacrimarum atque tristitiae coêgissent ex tragicis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • JUVENES — quorum mentio in vett. Inscriptionibus et apud Callistrat. l. 6. de Cogmtionibus, apud Iurecoss. l. 28. §. 3. ff. de Poenis, Solent quidam, qui vulgo se Iuvenes appellant, in quibusdam civitatibus turbulentissimis se acclamationibus popularium… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SCENICI Ludi — qui in Scena peragebantur, In universum enim duo fuêre apud Romanos genera; Alii Circneses, alii Scenici, ut docet Cicero de LL. l. 2. ubi de Lege, Ludis publicis, quod sine curriculo et sine certatione corporum fiat, popularenm laetitiam in… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»