-
1 ríkisstjórn
-
2 STAÐR
I)(-ar, ir), m.1) ‘stead’, place, spot;fimmtán í hvárum stað, fifteen in each place;í einum stað í Englandi, somewhere in England;skipta í tvá, fjóra staði, to divide into two, four parts;fara af stað, to go away, leave;hafa sik af stað, to absent oneself;bíða e-s ór stað, to wait on the spot, wait till one is attacked (Baglar biðu eigi högganna ór stað, ok flýðu þeir upp fyrir norðan bœinn);ráða e-u til staðar, to settle;gefa e-u stað, to stop;þeir gefa eigi stað ferðinni, they stopped not on their journey;gefa staðar, to stop, halt;þá er sá íss gaf staðar ok rann eigi, when that ice stopped and flowed no more;nema stað or staðar, to stop (hér munum vér stað nema);leita staðar, to seek a place to ease oneself;2) adverbially, í stað, þegar í stað, on the spot, at once;rétt í stað, just now;í marga staði, in many respects;í alla staði, in every respect;í engan stað, no-ways;í annan stað, on the other hand, secondly;í staðinn, instead;alls staðar, everywhere;annars staðar, elsewhere;nökkurs staðar, anywhere;3) end, result;vil ek vita, hvern stað eiga skal málit, I wish to know how the matter is to stand;koma í einn stað niðr, to turn out the same way;4) stop, pause, hesitation (þeim varð staðr á um andsvörin);5) springness, elasticity, of steel, etc.;ok dregr ór allan ataðinn ór boganum, the bow lost all its spring;6) strength of mind, courage;mun hann ekki eiga stað við sjónum hans, he will not be able to stand his looks;gøra stað í hestinn, to make the horse firm7) mark, print, traces (þeir sá þar engan stað þeira tíðinda, er þar höfðu orðit);8) church establishment, church, convent (staðrinn í Skálaholti, á Hólum);9) town (marga staði vann hann í þessu landi í vald Girkjakonungi).a. restive, of a horse;verða staðr at, to stop, start, from surprise.* * *1.m., gen. staðar, dat. stað, and older staði, pl. staðir: [from standa; Ulf. staþs = τόπος; A. S. stæð; Engl. stead in home-stead; Dan. stæd; Germ. statt]:—a ‘stead,’ place, abode; stjörnur þat né vissu hvar þær staði áttu, Vsp. 5; sessa ok staði, Ls. 7; fá mönnum stað ok mála, Grág. i. 473; nú hefir maðr eigi stað þeim mönnum, 465; færa úmaga til staðar, 256; færa varnað til staðar, Eg. 535; koma í þann stað, Grág. i. 485; í einn stað, in one place; í annan stað, in another place, 656 C. 11; fimmtán í hvárum stað, fifteen in each place, Eg. 577; í einhverjum stað, in some place, somewhere, Sks. 94; í einum stað í England, somewhere in England, Fms. x. 392; ek hefi í einum stað á stofnat, Nj. 3; í öllum stöðum, in all places, altogether, Grág. ii. 178; í öllum stöðum þeim, er…, in every case, where …, i. 153.2. skipta í tvá, fjóra, sextán … staði, to divide into two, four, sixteen … parts, 656 C. 16; skiptask í tvá staði, Fb. ii. 437:—fara af stað (mod. á stað), to go away, leave, Gþl. 177; hafa sik af stað, to absent oneself, Fb. i. 565; bíða e-s ór stað, to wait in one’s place, wait till one is attacked, Fms. iv. 268, viii. 48, 318, 355; ráða e-u til staðar, to settle, ii. 78, Ld. 178; gefa e-u stað, or gefa staðar, to stop, halt, Edda (pref.) 3, 40, Fms. vi. 384 (gefa A. V. 3), viii. 400; nema stað or staðar, to stop, Nj. 18, 54, 132, Dropl, 29, Fms. i. 167, 206, Fas. ii. 535, Ld. 104, Bs. i. 144, Edda 40 (nema A. 5); leita staðar, to seek a place (privy), Hm. 113. Hkr. i. 16, Fær. 197 (leita I): to seek an outlet, Fas. ii. 528; ganga at staðar, cacare, N. G. L. i. 127.3. adverbially, í stað, on the spot, at once, presently, Dropl. 9, Fas. ii. 508, Stj. 263, 505, Fms. iv. 249; rétt í stað, just now, Flóv. 7; í marga staði, in many respects, Fms. vii. 221; í engan stað, noways, i. 80; í alla staði, in every respect, Nj. 213, 224, 237, Fms. vi. 59, xi. 58; í staðinn. instead, Grág. i. 61, Fms. i. 24, Nj. 73, Fb. i. 285; í annan stað, on the other hand, secondly. Fms. vi. 191, Nj. 210, 216:—gen. as adverb, alls staðar, everywhere; annars s., elsewhere; einhvers-staðar, nökkurs-s., somewhere; marg-staðar, fás staðar, in many places, in few places; né eins staðar, nowhere; sums-staðar, somewhere; see allr, annarr, einn, nekkverr, margr, sumr.4. metaph. a goal, aim; hvern stað á sættar-umleitan þessi, Fms. ix. 51; ef þann stað tæki vizka þeirra, H. E. i. 249; vil ek vita hvern stað eiga skal málit, I wish to know the final answer, Ísl. ii. 216: hann spyrr hvern skal eiga hans mál, Eb. 132; koma í einn stað niðr, to turn out the same way, Fb. ii. 168.II. spec. usages, a stop, pause, hesitation; þeim varð staðr á um andsvörin. Fms. ix. 461; nú drepr ór hljóð, ok verðr honum staðr á, ok mælti þó vánu bráðara, xi. 115.2. elasticity, of steel or the like; ok dregr ór allan staðinn ór honum, it (the bow) lost all its elasticity, 623. 19; var þá ór sverðinu allr staðrinn, Sd. 118, 132; staðr í sverði, Kormak, freq. in mod. usage:—strength of mind, courage, þann úhreinan anda er hann átti eigi stað við at sjá, Sturl. iii. 246; mun hann ekki eiga stað við sjónum haus, he will not be able to stand his looks, Fms. iv. 242; ef þú þykkisk mega göra stað í hestinn ( make the horse firm), þá far til, Bs. i. 633.3. a mark, print; sýndi hann oss á sínum limum járna stað ok banda, Hom. 121; sá þar öngan stað (no marks, traces were seen) þeirra tíðenda er þar hofðu orðit, Fb. i. 283.III. a church-establishment (church, see, convent); höfuð-kirkja á staðinum, Fms. ix. 369; staðrinn í Skálaholti, s. á Hólum, or Hóla-staðr, á staðnum á Hólum, Bs. i. passim; staðr í Lundi, Ann. 1234; klaustr eða aðrir stórir staðir, Fms. xi. 202; Brandr er setti stað ( a benefice) at Húsa-felli, Ld. 332; staðr í Viðey ( a convent), D. I. i. 512 stað hér at Helgafelli, 282: a town, staðr í Lybiku, Fms. x. 48; s. í Óðinsvé, xi. 267; þann inn dýrliga stað (Konunga-hella), vii. 187; stað eða borg, K. Á. 222: staðar-ábúð, staðar-bót, staðar-spjöll; staðar-bú, a rectory; staðar-eign, church-possession; staðar-fé, church-property; staðar-forráð, administration of church-establishments; staðar-jörð, a glebe; staðar-prestr, a parish-priest; staðar-setning, an establishment, Sturl. i. 113, 143, iii. 229, Vm. 6, Ám. 28, Dipl. iii. 4, v. 18, Bs. i. 546; staða-mál, the church contest, the name given to the struggle between clergy and laity about the ownership and administration of the churches and glebes (staða-forráð), which took place in Icel. at the end of the 13th century, and was partly settled by the agreement of A. D. 1296, Bs., Arna S., Ann. passim; staða-menn, the lay proprietors of the church estates, Arna S.; staða-gjafir, the yielding up of staðir, Ann.2. ‘staðr’ was hence (but always in sing.) added to several local names where such an establishment had been erected, e. g. Staðr, Staðar-fell, Staðar-hraun, Staðar-hóll, as also Mel-staðr, Reyni-staðr, the old names in the heathen age of these places being Fell, Hraun, Hóll, Melr, see Sturl., Band., Bjarn.3. again, the plur. - staðir is freq. in local names of the heathen age; Grani bjó at Grana-stöðum, Grímarr á Grímars-stöðum, Höskulds-staðir, Alreks-staðir …, Landn., Fms. passim, see also map of lcel.2.adj. restive, of a horse; hross skjart eða statt, Gþl. 504; verða staðr at, to stop, start, from surprise, Korm. 76; þá varð þeim staðara at höggva, Fms. ix. 225. -
3 fjár-forráð
n. administration, management of one’s money, Nj. 98, Bs. i. 128, 129. -
4 fjár-hald
n. money affairs, Edda 48; withholding one’s money, Sturl. ii. 22, iii. 292; administration of one’s money, esp. of a minor, Gþl. 222, 259; hence, -
5 fjár-varðveizla
u, f. management, administration of another’s property, Grág. i. 410, Nj. 4, Landn. 304, Grett. 111. -
6 for-ráð
n. management, superintendance; með forráði ok umsýslu e-s, Rb. 400: the phrase, kunna ekki fótum sínum forráð, Stj. 558:—administration, stewardship, hann hafði f. með Auði, Landn. 109; hann tók þar við forráðum öllum, Eg. 36, 84; staðar-forráð, the management of church domain-land, Bs. i. 479; til eignar ok forráða, Ld. 14; forráð sakar, the leading of a suit, Grág. i. 489:—as a law term, the holding a goðorð (q. v.) of the heathen time, manna-forráð, Hrafn. 14, Nj. 149, v. l.; hence rule, sway, Fms. vii. 209, xi. 201, Eg. 50, 401.COMPD: forráðamaðr. -
7 LOF
* * *n.1) praise, good report (opt kaupir sér í litlu lof);2) leave, permission (ef konungr vill þeim lof til gefa);3) in pl. license; þeir skulu ráða lögum ok lofum, the administration rests with them.* * *n. [A. S. and Old Engl. lof; Germ. lob]:—praise, good report; opt kaupir sér í litlu lof, Hm. 51; lof ok líknstafi, 8; lof ok vit, 9; líknfastan at lofi, 124; ok lagði þar mest lof til er honum þótti makligir, Eg. 33; hón leit á um hríð, ok ræddi hvárki um löst né lof, Ld. 202: in plur., vár lof, Mar. (655 xxxii. 3); opt byrjuð lof, Sighvat (Hkr. iii. 13, in a verse).2. a laudatory poem, encomium; hér er ok lof kallat skáldskapr, Edda 96; lof Sindra, Fms. iv. 13 (in a verse); vildir þú fásk í því sem þér er ekki lánat, at yrkja lof um mik, Fb. i. 215.II. license, allowance, permission; ef konungr vill þeim lof til gefa, Eg. 86; en er þeir fengu lof til at mæla við hann, Ó. H. 131; konungr segir at hann mundi hvárki þar til leggja lof né bann, Eg. 349: biðja lofs til e-s, to ask for leave, Grág. i. 38:—allit., lof ok leyfi, nema mitt lof ok leyfi sé til, Ó. H. 99.2. in plur. a law term, license, in the allit. phrase, lögum ok lofum; þeir (the legislative) skulu ráða lögum ok lofum, they have to rule laws and licenses, i. e. the legislature rests with them, Grág. i. 4, passim; at þeir skulu réttir at ráða fyrir lögum ok lofum er sitja á miðjum pöllum, Nj. 150, v. l.COMPDS: lofsorð, lofstírr. -
8 um-boð
n. a charge, commission, administration by a delegacy; hafa u. af eigandi, Grág. ii. 374; taka u. konungs, Fms. ix. 458; fá e-m u. sitt, Eg. 590, Ó. H. 105; göra e-t at umboði e-s, Ver. 31; stjórn ok u. af hans hendi, Eg. 18, Sd. 184 (of a minor’s property).2. a stewardship; í Fljóta-umboði hundrað kúgilda, Dipl. iii. 4; esp. in mod. times, when a king’s domains were divided into such ‘umboð.’ umboðs-maðr, m. a trusty manager, K. Á. 206, Fms. ix. 243: a commissary, konungs u., vi. 33; biskups u., H. E. ii. 49; tvá umbodsmenn ( stewards) munklífisins, Fms. iii. 61: in mod. usage a manager of the king’s domains. -
9 biskupsstjórn
-
10 fjárforráð
n. administration (management) of one’s money. -
11 fjárhald
-
12 fjárvarðveizla
-
13 forráð
n.1) management, superintendent;2) administration, guardianship. -
14 staðarforráð
-
15 sveitarskipan
См. также в других словарях:
administration — [ administrasjɔ̃ ] n. f. • apr. 1250; aministracion v. 1200; lat. administratio 1 ♦ Dr. civ. Action de gérer un bien, un ensemble de biens. ⇒ gestion. L administration de la communauté. Administration légale : attributs patrimoniaux se rattachant … Encyclopédie Universelle
administration — ad·min·is·tra·tion /əd ˌmi nə strā shən/ n 1: the act or process of administering the administration of justice 2 a: the management and disposal under court authority of the estate of a deceased person by an executor or an administrator b: the… … Law dictionary
Administration Centrale — Administration publique centrale française Droit administratif | Généralités Histoire du droit administratif français Dualité des ordres de juridiction : administratif · judiciaire Biens : Domaine public … Wikipédia en Français
Administration Scolaire Et Universitaire En France — Pour les articles homonymes, voir ASU. Pour consulter un article plus général, voir : Administratifs, techniciens, ouvriers, sociaux et de santé. L’administration scolaire et universitaire (ASU) regroupe l’ensemble des corps et emplois de… … Wikipédia en Français
Administration centrale française — Administration publique centrale française Droit administratif | Généralités Histoire du droit administratif français Dualité des ordres de juridiction : administratif · judiciaire Biens : Domaine public … Wikipédia en Français
Administration publique centrale francaise — Administration publique centrale française Droit administratif | Généralités Histoire du droit administratif français Dualité des ordres de juridiction : administratif · judiciaire Biens : Domaine public … Wikipédia en Français
Administration scolaire et universitaire — en France Pour les articles homonymes, voir ASU. Pour consulter un article plus général, voir : Administratifs, techniciens, ouvriers, sociaux et de santé. L’administration scolaire et universitaire (ASU) regroupe l’ensemble des corps et… … Wikipédia en Français
Administration scolaire et universitaire en france — Pour les articles homonymes, voir ASU. Pour consulter un article plus général, voir : Administratifs, techniciens, ouvriers, sociaux et de santé. L’administration scolaire et universitaire (ASU) regroupe l’ensemble des corps et emplois de… … Wikipédia en Français
Administration — may refer to:In business * Administration (business), the performance or management of business operations. * Management, the act of directing people towards accomplishing a goal * Central Administration, the highest administrative department of… … Wikipedia
Administration de la marine — royale française La Marine royale française a connu au XVIIe siècle une évolution décisive en raison de l affirmation d un État monarchique fort. Cette transformation ne s est pas faite sans soubressauts à l image des efforts ruinés de… … Wikipédia en Français
Administration et administrateurs de la Marine royale française — Administration de la Marine royale française La Marine royale française a connu au XVIIe siècle une évolution décisive en raison de l affirmation d un État monarchique fort. Cette transformation ne s est pas faite sans soubressauts à l image … Wikipédia en Français
