-
1 GJÁ
(gen. gjár; pl. gjár, gen. gjá, dat. gjám), f. rift, cleft, chasm.* * *f., gen. gjár, acc. and dat. gjá; pl. gjár, gen. gjá, dat. gjám, mod. gjáar; [a Scandin. word, akin to gína; found in the north of Scotland in the form geo, geow: cp. Gr. χάσμα]:—a chasm, rift, in fells or crags; hrinda þeim fyrir björg eðr í gjár, Fms. ii. 238; til þess er hann kemr at gjá einni, en sú gjá gengr um eyna þvera, fyrir annan enda gjárinnar, hinu-megin gjárinnar, yfir gjána, etc., Fær. 170, 171; kasta hringinum í gjár eða vötn, Bs. i. 329; milli gjá ok gljúfra, Stj. 90; at enni efri gjánni, Nj. 224: also freq. in local names, Ahnanna-gjá, the famous rift in Thingvalla, Nj. 113, 246, 247, Sturl. i. 206, Landn. 312, v. l.; Hrafna-gjá, Brímils-gjá, Kötlu-gjá; it often denotes a rift with a tarn or pool at bottom, whereas gil is a rift with running water.COMPDS: gjárbakki, gjárbarmr, gjármunni, gjárskúti. -
2 ÞÆGJA
(-ða, -ðr), v.2) to push roughly, shove, with dat.; Þorsteinn þægir honum íbekkinn, Th. pushes him roughly on the bench.* * *ð, [þiggja, þág], to make acceptable, to gratify a person; þægja e-m í, to give a small gratification to a person: pass., svá helgask ok þægjask öll góðverk í ást, become acceptable, Hom. 96.II. [perh. a different word, akin to þykkr = a thwack], to push roughly, shove; Þorsteinn hleypr upp, ok heldr Máfi, ok þægir honum í bekkinn, and pushes him roughly to the bench, Sturl. i. 13; cf nokkut væri konunginum eðr erkibiskupinum þægt í hans meðferðum, if they should take any exception to their pleadings, Bs. i. 771; ok er þá nokkut (nökkurum?) þægt í várri vörn, then some will get hard blows, Fbr. 54: þægja at e-m, to tease or offend; anzar drottning Úlfar görir þú að oss þægja, enginn bað þig orð til hnegja, íllr þræll þú máttir þegja, Úlf. 4. 45. -
3 ÆGJA
i. e. œgja, ð, [óg-], to scare, frighten, with dat.; sú mær ægði dýrinu með litlum dúki er hón hafði í hendi, Bs. i. 199; ægja e-m píslum, to threaten with tortures, Greg. 38; hón œgði mér af afbrýði, Gkv. 1. 10; þær œgðu mér járnlurki, Hbl. 39.2. to make terrible, exaggerate; mjök hafa þessir ægðir verit í frásögnum, made more terrible than they are, overrated, Fas. ii. 206, 211; eigi hefði sú för ægt enum fyrrum frændum mínum, i. 450; ægir mér ekki þetta fégjald, Fms. xi. 285; þeir kváðu sér eigi ægja mundu at ráða at Birni, Bjarn. 47; er eigi þat at þér ægi við mik at berjask, Glúm. 332; ok væntir ek, sagði hann, at þá muni vel duga, en nú agir (sic) við svá, Fb. iii. 449.3. the phrase, öllu ægir saman, to be mixed together pell-mell. -
4 gjá-hamarr
m. the upper wall of the Almanna-gjá, Grág. i. 26. -
5 gjá-lífi
n. = gjólífi.in mod. usage (and gjá-lífr, adj.), a life of pleasure, a gay, idle life, Vídal., Pass. 4. 10. -
6 œgja
(-ða, -ðr), v.1) to make terrible, exaggerate; mjök hafa þessir œgðir verit í frásögnum, made more terrible than they are;2) to scare, frighten, with dat. (œgir mér ekki þetta fégjald); impers., e-m œgir, one is afraid (er eigi þat, at þér œgi við mik at berjast?);3) to threaten; hón œgði mér af afbrýði, she threatened me in her jealousy; œgja e-m píslum, to threaten with tortures. -
7 VÆGJA
I)(-ða, -t), v.1) to give way to, with dat.;vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another;2) absol., to give way, yield (jafnan vægir hinn vitrari);vægja fyrir e-m, to give way to one (hón kvaðst aldri vægja skyldu fyrir Hallgerði);vægja eptir e-m, vægja við e-n, to yield to one;3) to temper, with dat. (vægja reiði sinni);vægja dómum, to temper judgement;vægja orða atkvæðum, to forbear from words;4) to spare, with dat. (Þorkell bað jarl vægja bóndum);5) refl., vægjast, to yield, give way (betra er at vægjast tit góðs en bægjast til ills);vægjast til við e-n, to give way to one.(-ði, -t), v. impers. to emit matter (vágr), suppurate (hendr hans hafði vægt ok fœtr).* * *ð, [a derivative, akin to vega, vág, to weigh]:—to give way; hafið vægði þeim, the sea gave way to them, Barl. 26; vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another, Orkn. 374; ef menn sigla með landi í samfloti, þá skulu þeir v. er ytri sigla, N. G. L. ii. 282.2. to yield; orð kvað hitt Högni, hugði lítt vœgja, Am. 38; leggjum niðr þessi þráyrði ok vægjum báðir, Barl. 125; jafnan vægir hinn vitrari, a saying, Fms. vi. 220; sjaldan vægir inn verri, Stj. 544; vægja fyrir e-m, to yield to one, Nj. 57, Ld. 234, Eg. 21, 187; vægja eptir e-m, id., Stj. 578; vægja undan, to give way before one; vægja undan úfriði úvina sinna, Mar.3. to regard, comply with; væg frændsemi við bróður þinn, Sks. 752; hann vægði í því fésínkni riddara sinna, 699: to temper, bið ek Dróttinn at þú vægir nökkut reiði þinni, Sks. 589; Guð vægði reiði sinni, 590; vægja dómum, to temper judgment, judge leniently, 639; vægja orða atkvæðum, to forbear from words, Fms, vii. 20; hvervetna þar sem dómarinn vægir eptir mála-vöxtum, Gþl. 185.4. to spare, with dat.; Þorkell bað jarl vægja bóndum, Orkn. 42; vægit föður mínum ok drepit hann eigi, Fms. ii. 158; very freq. in mod. usage, but rare in old writers, where the primitive sense of yielding prevails.II. reflex. to give way, yield; betra er at vægjask til góðs en bægjask til ílls, Bs. i. 729; betra er að vægjask til virðingar, en bægjask til vandræða, Fms. vii. 25; vægjask til við e-n, Ó. H. 51; þjóna til konungs ok vægjask við hann, Fms. ix. 431; hann vildi þó vægjask þar við, Eg. 753. -
8 vægja
I)(-ða, -t), v.1) to give way to, with dat.;vægja göngunni, to yield the road, when two meet one another;2) absol., to give way, yield (jafnan vægir hinn vitrari);vægja fyrir e-m, to give way to one (hón kvaðst aldri vægja skyldu fyrir Hallgerði);vægja eptir e-m, vægja við e-n, to yield to one;3) to temper, with dat. (vægja reiði sinni);vægja dómum, to temper judgement;vægja orða atkvæðum, to forbear from words;4) to spare, with dat. (Þorkell bað jarl vægja bóndum);5) refl., vægjast, to yield, give way (betra er at vægjast tit góðs en bægjast til ills);vægjast til við e-n, to give way to one.(-ði, -t), v. impers. to emit matter (vágr), suppurate (hendr hans hafði vægt ok fœtr).* * *ð, [vágr], to suppurate; hendr hans hafði vægt ok fætr, Greg. 32; vaegði tá hans, Fms. vii. 219; blindan sauð, ok hafði vægt ór augun bæði, Bs. i. 196. -
9 LÆGJA
(-ða, -ðr), v.1) to lower, let down (l. segl);2) fig. to humble, bring down (hann drap þá, eða lægði þá á annan veg);3) impers., lægir e-t, it is lowered, sinks; þeir sigldu svá, at lönd (acc.) lægði, they sailed so far that the land sank out of sight; þegar er sólina lægði, when the sun sank; of a storm, it abates (þá tók at l. veðrit);4) refl., lægjast, to fall, sink abate (vindar lægðust; af hans tilkvámu lægðist harkit).* * *ð, [lágr], to lower, let down; lægja segl, Fms. ii. 305; höfin lægja storma sína, Sks. 221.II. metaph. to humble, bring down; at lægja þessa villu, Hkr. i. 102; en drap þá er móti honum vóru, eða lægði ( humbled) þá annan veg, Fms. x. 192; lægja sik, to lower, humble oneself, Hom. 40, 50.III. impers. it is lowered, sinks; nú lægir segl (acc.) þeirra, Ó. H. 182; þeir sigldu svá at lönd (acc.) lægði, they sailed so far that the land sank out of sight, Ant. Am. 271; þegar er sólina lægði, when the sun sank, Eb. 172.2. of a storm, it abates; þá tók at lægja veðrit (acc.), Nj. 124; en er veðrit tók at mínka ok lægja brim, Eg. 99; til þess er veðr lægði, 129; en þegar um várit er sjó tók at lægja, 160.IV. reflex. to get lower; lönd lægjask, to sink under the horizon, Orkn. (in a verse):—to sink, fall, abate, þá lægðusk þeir ok féllu niðr, Fms. x. 324, Sks. 204; af hans tilkvámu lægðisk harkit, Fms. ix. 414. -
10 slægja
* * *1.ð, [slóg], to clean out fish; s. þorsk, silung, lax.II. [slægr], metaph. to ‘clean out,’ i. e. to cheat a person or steal a thing; hann þann (the devil) fló þangat ok vildi slægja öndina frá honum, and would steal his soul from him, Niðrst. 5; hversu hann vildi pretta mik ok slægja ( to entice) með sínum fagrgala, Barl. 97; s. hug e-s ok hjarta, to entice, ensnare one’s heart and mind, 150.2. impers., eigi slægir mik hér til langvista í Noregi, it tempts me not here to linger in Norway, Grett. 206 new Ed.3. reflex., slægjask til e-s, to grope or seek for a thing, of gain, the metaphor prob. from cleaning fish; hér er til lítils at slægjask, but little profit to be had, Lv. 46; Þórðr unni henni lítið, hafði hann mjök slægzk til fjár, Th. loved her not, and had married her for her money’s sake, Ld. 124.2.u, f. profit; mun yðr ekki svá mikil s. at drepa mann þenna, Finnb. 350; þykkir svá mikil s. til mægða við Bolla, Ld. 186: kveðsk miklu meiri slægja (slægr, Fb. l. c.) þykkja til vináttu hans, enn í fé, Orkn. 428. slægju-lauss, adj. unprofitable, Grett. 120 A.3.u, f. [from slá], a mown field, = slátta (q. v.), freq. in mod. usage: ó-slægja, the unmown part, in a half-mown field; siðan gékk hann út aptr á völlinn og stráði orfunum til og frá með ó-slægjunni, along the edge of the unmown part of the field, Ísl. Þóðs. i. 12.2. plur., gjalda slægjur húskörlum sínum á haust, Fbr. 201 (of a kind of Icel. harvest-feast, at mowing time).COMPDS: slægjuland, slægjulauss. -
11 bægja
(-ða, -t), v.1) to make one give way, to fish, with dat.; bægja skipi ór lægi, to push the ship from her moorings; bægja heraðsvist, to remove from the district; honum bægði veðr ok bar hann til eyja þeirra er Syllingar heita, the weather drove him out of his course and he was carried to the Scilly Islands;2) to hinder (ef eigi bægja nauðsyniar þeirra);3) refl., bægjast við en, to quarrel or strive with one (þá vill hann eigi við þá bægjast).* * *ð, (an old pret. bagði, Haustl. 18), [bágr], with dat. to make one give way, push one back; tröll-konan bægir honum til fjallsins, Bs. i. 464; b. skipi ór lægi, to push the ship from her moorings, Fms. vii. 114; b. vist sinni, to change one’s abode, remove, Eb. 252; þeim bægði veðr, of foul wind, Eg. 245; honum bægði veðr, ok bar hann til eyja þeirra er Syllingar heita, the weather drove him from his course, and he was carried to the islands called Scilly, Fms. i. 145.β. absol. to binder; ef eigi b. nauðsynjar, Grág. i. 446.2. metaph. to treat harshly, oppress one, Bs. i. 550. 3. reflex. with the prep. við; b. við e-n, to quarrel; þá vill hann eigi við þá bægjask, Ld. 56; þá var við enga at bægjask ( none to dispute against) nema í móti Guðs vilja væri, Bs. i. 128.β. bægjask til e-s, to contend about a thing, but with the notion of unfair play; betra er at vægjask til virðingar en b. til stór-vandræða, Fms. vii. 25.γ. impers., bægðisk honum svá við, at …, things went so crookedly for him, that…, Grett. MS. -
12 hlægja
ð, properly hlœgja, [causal of hlæja], to make one laugh; at hundi elskar Andaðr … ok jöfur hlœgir, Fagrsk. 6 (in a verse); at engi maðr mundi sá vera at hann mundi eigi hlœgja með sínum gamansamlegum orðum, Sks. 118 B; at Ægir skyldi þat gera, er hón hugði at þeir skyldi eigi mega, at hlægja hana, to make her laugh, Edda 46: metaph. to gladden one, make one’s heart leap for joy, cheer one; þat hlægir mik, segir Skarphéðinn, áttú munt hefna mín, Nj. 202; þat hlœgir mik nú, at ek sé þat, nafni, at þinn sigr mun eigi langr vera, Fms. xi. 23; oss hlœgir þat eigi, Korm.; drottins-svikar er Djöful hlœgðu, Fms. v. 126 (in a verse). -
13 FÆGJA
* * *(-ða, -ðr), v.1) to polish;2) to cleanse (f. sár).* * *ð, [Germ. fegen], to cleanse, polish, Sks. 43, 234, Fms. viii. 416: medic., fægja sár, to cleanse a wound, Rd. 283, Glúm. 383, Fbr. 209; eldr var á gólfi ok velgdi hón vatn til at fægja sár, Ó. H. 222, Hom. 70. -
14 GNÆGJA
ð, [gnógr], to endow, bestow upon; gnægð með góðum hlutum, Stj. 421; hve hann yrþjóð (acc.) auði gnegir, how he endows men with bliss, Ad. 18; and gnegðr at fjárafli, endowed with wealth, id. In mod. usage nægja, það nægir, ‘tis enough, e. g. sá hefir nóg sér nægja lætr, a saying, freq. -
15 hægja
ð, to abate, with dat.; hægja rás sinni, to slacken one’s course, Landn. 251, passim.2. metaph. to relieve; h. válaði sitt (sínu), 655 iii. 1: to seek relief for one, of a sick person, var þeim hægt í öllu sem mátti, Fms. xi. 290.II. impers., of a storm or high sea, to abate; veðrið hægir, það er farið að hægja; as also,III. reflex. to abate; sjór tók at hægjask, Fms. x. 150: to get smoother, kann vera at hægisk ráðit, Band. 8; er Guð vill láta nokkurn veg hægjask um hans mál, Fms. viii. 19: impers., eptir allt þetta hægisk Fróða lítið, F. became more at ease, Fas. i. 5. -
16 NÆGJA
* * *ð, qs. gnægja (q. v.), [gnógr]:—to be enough, suffice; sem nægir, Dipl. iv. 2; nægir at þeir trúi því sem trúir Heilög kirkja, H. E. i. 519: with dat., sá hefir nóg sér nægja lætr, a saying; hefir hann alla út lukt svá at mér vel nægir, so that I am quite contented, Dipl. iv. 5; lét Brandr sér vel n. fyrir sik ok sína arfa þeir penningar sem, 12.II. reflex. to suffice; sem nægisk með mjólk ok hunangi, Stj. 259; þóat skírnin nægisk, K. Á. 20; þótti þeim sér ekki nægjask heimrinn, Edda (pref.) -
17 RÆGJA
* * *(i. e. rœgja) or older vrœgia; [róg; Ulf. wrohjan = κατηγορειν; Hel. wrogjan; A. S. wregjan; O. H. G. rôjan; Germ. rägen; Swed. röje]:—to slander, defame, Grág. ii. 99, 309, Eg. 54, 56, Fms. i. 100, iii. 153, vii. 132, Nj. 166. MS. 655 xvii. 1; rægja menn saman, Jb. 292: part. rægjandi, a defamer, Edda 56; rogendr = rœgendr, pl., Kormak. -
18 frægja
(-ða, -ðr), v. to make famous.* * *ð, to make famous, Fms. xi. 436, Stj. 66, Skálda 208; við-f., to extol far and wide; ú-frægja, to deprecate. -
19 plægja
* * *ð, to plough, Stj. 76, Edda 149 (pref.)2. metaph. to gain; hvat mun ek mér í plægja? Bret. 91; ræðr hann þat fyrir þeim hversu mikit í plægðisk, Bs. i. -
20 sam-vægja
ð, to yield mutually, Stj. 384: to be of equal weight, match, samvægja e-m, Fb. i. 521.
См. также в других словарях:
Gjá — ist in der isländischen Sprache das Wort für Schlucht oder Spalte[1] und findet sich in Bezeichnungen wie Almannagjá oder Hrafnagjá, die in Island zu den bemerkenswertesten Erdspalten gehören.[2] So trennt einer dieser Gjás die nordamerikanische… … Deutsch Wikipedia
gja — ● gja, gjar nom féminin (mot islandais) Fissure ouverte dans les terrains volcaniques soumis à des mouvements d extension … Encyclopédie Universelle
GJA — Guanaja Honduras (Regional » Airport Codes) * Good Job All (Internet » Chat) * Greg Jones and Associates trial lawyers (Community » Law) * Greg Jones and Associates trial lawyers (Business » Firms) … Abbreviations dictionary
GJA-S — gastric juice aspiration syndrome … Medical dictionary
GJA — Guanaja Island, Honduras internationale Flughafen Kennung … Acronyms
GJA — Guanaja Island, Honduras internationale Fughafen Kennung … Acronyms von A bis Z
GJA — abbr. Ghana Journalists Association … Dictionary of abbreviations
GJA-S — • gastric juice aspiration syndrome … Dictionary of medical acronyms & abbreviations
fræ̅gja- — s. frēgja ; … Germanisches Wörterbuch
læ̅gja- — s. lēgja ; … Germanisches Wörterbuch
træ̅gja- — s. trēga ; … Germanisches Wörterbuch
