Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

eɫanim

  • 1 animadverto

    anim-adverto, vertī, versum, ere
    1) обращать внимание, замечать, наблюдать, следить, соблюдать ( rem suam Ter)
    ecquid animadvertis horum silentium? C — замечаешь ли ты, что присутствующие здесь молчат?
    3) ( о ликторах) иметь наблюдение за тем, чтобы консулу оказывались должные почести
    4) порицать ( in notandis animadvertendisque vitiis prudentissimus C); делать замечание, объявлять выговор, налагать взыскание, наказывать (patrio jure in filium a. L)
    facĭnus animadvertendum Ter — преступление, достойное наказания
    a. in aliquem servili supplicio L — казнить кого-л. рабской казнью, т. е. распятием на кресте
    5) чтить, воздавать почести (a. deos AG)

    Латинско-русский словарь > animadverto

  • 2 animaequus

    anim-aequus, a, um

    Латинско-русский словарь > animaequus

  • 3 animaequus

    ănĭm-aequus, a, um, adj. [animus], not easily moved; also of good courage (eccl. Lat.):

    animaequior esto,

    Vulg. Bar. 4, 5, 21, 30; ib. Marc. 10, 49:

    animaequiores estote filii,

    ib. Bar. 4, 27; ib. Sap. 18, 6; ib. Act. 27, 36.

    Lewis & Short latin dictionary > animaequus

  • 4 animadversio

    1) наказание, publicam habere anim. (1. 7 § 1 D. 47, 10);

    pecuniaria anim. (1. 131 § 1 D. 50, 16).

    2) (capitis) anim., право жизни и смерти (1. 2 § 18 D. 1, 2. 1. 1 § 1 D. 1, 21).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > animadversio

  • 5 colatus

    cōlātus, a, um, PAdi. m. Compar. (1. colo), geläutert, rein, nitor beryllorum, Tert. de anim. 9: serenitas, Tert. ad nat. 1, 5. – Plur. subst., certiora et colatiora somniare, Tert. de anim. 48.

    lateinisch-deutsches > colatus

  • 6 decimus [1]

    1. decimus (decumus), a, um, der zehnte, I) eig.: A) adi.: legio, Caes.: pars, Zehntel, Cic.: hora diei, Cic.: dies, Cels.: mensis, Komik.: annus, Verg., Cels. u. Tac., annus aetatis, Quint.: decimus quisque, jedesmal der Zehnte (der zehnte Mann), Plaut. (dah. beim Dezimieren der Soldaten sorte decimum quemque ad supplicium legere, Liv.: decimum quemque sortiri, Sen.: decimum quemque sorte ductos fusti necare od. bl. decimum quemque fusti ferire, Tac.): tertius decimus, quartus decimus locus, Cic.: tertius decimus dies, Cels.: mensis sextus ac decimus, Aur. Vict.: septima dies post decimam, poet. = der siebzehnte, Verg. – B) subst.: 1) decimus, ī, m., a) (sc. liber) das zehnte Buch einer Schrift, in tertio decimo annalium, Gell. 18, 2, 16. – b) (sc. dies) der zehnte Tag, der Zehnte, decimo Kalendas Maias, Col. 11, 2, 36: tertio decimo Kalendas Augustas, ibid. § 52. – 2) decima od. gew. decuma, ae, f., a) (sc. hora) die zehnte Stunde des Tages (= 4 Uhr nachmittags), quem nulla res ultra decumam retinuit, Sen. de tranqu. anim. 17, 7. – b) (sc. pars) der zehnte Teil, α) das einer Gottheit gelobte Zehntel der Beute, der Einkünfte (vgl. Varro LL. 6, 54), vovere Apollini decumas praedae, Iustin. 20, 3, 3; decimam praedae Apollini consecrare, Macr. sat. 1, 7, 30: decumas Herculi ferre ex praeda Siciliensi, Iustin. 18, 7, 7: bene re gestā decimam Herculi profanare (dem H. weihen), Massur. Sabin. bei Macr. sat. 3, 6, 11: decimam Herculi vovere, Macr. sat. 3, 12, 2: cum de decima Herculis nec tertiam partem in aram eius imponitis, Tert. apol. 14. – Da zu solchen Opfern aus den Einkünften das Volk eingeladen wurde, um am Opferschmaus teilzunehmen, so erwarb sich der Darbringer beim Volke große Ehre od. großen Dank; dah. Oresti nuper prandia in semitis decumae nomine magno honori fuerunt, Cic. de off. 2, 58: decimas maturius dabat, Suet. Cal. 26, 4. – β) das Zehntel als Erbteil, placet ergo decumas uxoribus dari, quartas meretricibus? Trachal. b. Quint. 8, 5, 19. – γ) der zehnte Teil des Jahresertrags als Abgabe der Grundeigentümer, der Zehnte, das Zehent, decuma hordei, Cic.: decima fructuum, Aur. Vict.: unae decumae, unae unius agri decumae, Cic.: Sardiniae binae eo anno decumae frumenti imperatae, Liv.: alteras decumas Siculis imperare, Liv.: duas decumas frumenti exigere, Liv.: neminem minus tribus decumis dedisse, Cic.: ut pro singulis decumis ternas decumas dare liceret, Cic. – 3) decumum, ī, n., das Zehnfache, das zehnte Korn als Ertrag, ager efficit od. effert cum decumo, trägt zehnfach, Cic. Verr. 3, 112 sq.: concedes ut cum decumo fructus arationis perceptus sit, Cic. Verr. 3, 114. – C) adv.: 1) decimum, zum zehnten Male, nos reficietis decimum tribunos, Liv. 6, 40, 8. – 2) decimō, zehntens, Cassian. instit. 4, 39. Cassiod. de anim. 12. – II) meton. (wie decem, decimanus etc.) = ansehnlich, groß, ungeheuer, unda, Ov.: fluctus, Lucan. (vgl. decumanus fluctus u. im Griech. τρικυμία).

    lateinisch-deutsches > decimus [1]

  • 7 falsiloquus

    falsiloquus (falsilocus), a, um (falsus u. loquor), trügerisch ( lügnerisch) redend, lügenhaft, a) v. Pers., Vulg. Iob 16, 9. Cl. Mam. de anim. 2, 11 in.: m. Genet., quarum rerum te falsilocum mihi esse nolo, doch wünsche ich, daß du dabei nicht lügest, Plaut. capt. 264. – b) v. Lebl.: pagina divini libri, Prud. apoth. 107: vanitas, Cl. Mam. de anim. 3, 9, 3.

    lateinisch-deutsches > falsiloquus

  • 8 indivisibilis

    in-dīvīsibilis, e, unteilbar, Diom. 421, 17. Tert. de anim. 51. Isid. orig. 3, 5, 3. – Adv. indīvīsibiliter, Tert. de anim. 51 u.a. Eccl.

    lateinisch-deutsches > indivisibilis

  • 9 induco

    in-dūco (arch. indouco, Corp. inscr. Lat. 1, 201 lin. 6. 10. 13. 14), dūxī, ductum, ere, I) (v. duco = ziehen) überziehen, A) etwas über etwas ziehen, um es zu bedecken, 1) im allg.: tectorium, Cic.: coria super lateres, Caes.: colorem picturae, Plin.: aurum ligno, Plin.: marmora rebus, Ov.: varias plumas membris, Hor.: dah. umbras terris, Hor.: nubes terris, Ov.: nubilum, Plin. ep.: nubem, Liv.: pontem, darüber (über den Fluß) schlagen, Curt. – im Bilde, alci magnitudine suā caliginem, jmd. verdunkeln, Vell. 2, 36, 1: cicatricem pati, quam nihil aeque ac necessitas ipsa et dies longa et satietas doloris inducit, verharschen macht, Plin. ep. 8, 5, 3. – 2) insbes., Kleidungsstücke usw. anziehen (vgl. induo no. I), soleas ligneas in pedes od. in pedibus, Cornif. rhet.: manibus caestus, Verg.: alci calceum od. laevum calceum, Suet. u. Plin. – poet. m. Acc., tunicā inducitur artus, Verg. Aen. 8, 457.

    B) überziehen mit etwas, um es zu bedecken, 1) im allg.: scuta pellibus, Caes.: brachia pennā, Ov.: poet., inducta cornibus aurum victima od. iuvenca, mit vergoldeten Hörnern, Ov. – 2) insbes.: a) mit einem Kleidungsstücke bedecken, albenti amictu umeros, Stat. silv. 5, 2, 67: indumenta, quibus erat indutus, calciamenta, quibus erat inductus, Apul. flor. 9. p. 10, 19 Kr. – b) überziehen = ausfüllen, ebe nen, solum, Plin. 2, 194. – c) Geschriebenes in den Wachstafeln ausstreichen, durchstreichen (Ggstz. relinquere, stehen lassen), nomina, Cic.: substituti nomen, ICt. – dah. aufheben, für ungültig erklären, zurücknehmen, rückgängig machen, alci datum (als gegeben) inducere, Cic.: senatus consultum, locationem, Cic.: locationes, Liv.: decretum, Suet.

    C) eintragen = einschreiben in sein Ausgabe- und Einnahmebuch, in rationibus, Cic.: pecuniam in rationem, in Rechnung bringen, Cic.: alci agros pecuniā ingenti, anrechnen, zuschreiben, Cic.

    II) (v. duco = führen) hinein- od. wohin führen, -leiten, -bringen, A) eig.: 1) im allg.: alqm huc, herlocken, Ter.: milites in pugnam, Liv.: exercitum in Macedoniam, Liv., Aegyptum, Liv.: oves in rura, Varro: Romam deûm matrem, Plin. ep.: messorem arvis, Verg. – inter sacra et vota vincula et laqueum, herbeibringen, Tac.: nubila, heraufführen, Ov.: u. so suos ortus (v. der Aurora), Verg. – 2) insbes.: a) jmd. wo einführen, α) in eine Wohnung, in regiam habitandi causā, Caes. – bes. als Gattin heimführen, Lolliam, Tac.: aliquam gravidam penatibus suis, Tac.: filiae novercam, eine St. ins Haus bringen, Plin. ep. – β) in die Arena od. auf die Bühne führen, -bringen, aufziehen-, auftreten lassen, aufstellen, aufführen, im Passiv = aufziehen, auftreten, zur Aufführung kommen, gladiatores, Cic. ep.: iuvenes armatos, Liv.: elephantum in circum, Plin. ep. – personam Britannici iureconsulti, Cic.: inducta est Afranii togata, quae Incendium inscribitur, Suet. – γ) jmd. zum Verhör vorführen, alqm in senatum, Suet. u. Plin. ep., in curiam, Suet. – b) als Anführer Truppen in den Kampf heran-, herbeiführen, turmas, Verg.: phalangem, Curt.: turmas cum elephantis in recusantes, Curt.: hos subruendo vallo, Tac. – c) ein Gewässer wo hineinleiten, aquam in domos, Auct. b. Alex.: mare urbi, Suet.

    B) übtr.: 1) im allg.: alqm in errorem, Cic.: in hanc consuetudinem scribendi, Cic.: novum verbum in linguam, Cic.: discordiam in civitatem, Cic.: litteras quodam modo in corda discentium, Augustin. de civ. dei18, 39. – 2) insbes.: a) antun, verursachen, iniuriam adversus liberos testamento, Gaius dig. – b) animum od. in animum ind., α) es über sich gewinnen, sich in den Kopf setzen, sich entschließen, sich vornehmen, m. folg. Infin., Komik., Cic. u.a. (s. Brix Plaut. trin. 237. Drak. u. Müller Liv. 1, 17, 4. Weißenb. Liv. 27, 9, 9. Müller Anh. II. zu Liv. 2, 5, 7. die Auslgg. zu Sall. Cat. 54, 4): m. folg. ut od. ne od. (bei vorhergeh. Negation) quin od. quo minus u. Konj., es übers Herz bringen, es über sich gewinnen, potuit inducere animum, ut patrem esse sese oblivisceretur, Cic.: animum inducere non potui, ut illum tanto in maerore aspicerem, Cic.: illos patres plebem induxisse in animum, ut (id) infesto exsuli proderent, Liv.: inducere animum possum, ne aegre patiar, Plaut.: non potuisse se inducere in animum, quin... eum vindicaret, Liv.: non sustinui inducere in animum, quo minus illi eodem die facturum me indicarem, quod etc., Plin. ep. – β) die Überzeugung gewinnen, sich überzeugen, m. folg. Acc. u. Infin., induc. in anim., Ter. heaut. tim. prol. 49; Hec. 292. Liv. 2, 54, 5 u. 27, 12, 7: ind. anim., Plaut. Pers. 66. Ter. Andr. 572. Apul. apol. 56 u. 87. – γ) ind. animum ad od. in alqd, den Geist richten auf usw., ind. rursus animum suum ad meretricem, seine Neigung richten auf usw., Ter.: amici iacentem animum excitare inducereque in spem cogitationemque meliorem, bessere H. u. G. in ihm zu wecken, Cic. – c) zu etw. bringen, bewegen, veranlassen, verleiten, verführen, verlocken, vide, quo me inducas, Ter.: alqm ad bellum, Nep.: ad misericordiam, ad pudendum, ad pigendum, Cic.: vocibus adulantium in spem induci, Tac.: mit folg. ut u. Konj., alqm vera ut esse credat quae mentibimur, Plaut.: alqm, ut mentiatur, Cic.: quae te causa ut provinciā tuā excederes induxit? Liv. – m. folg. Infin., tua me virtus inducit noctes vigilare serenas, Lucr. 1, 142: designatum consulem Memmium Pollionem ingentibus promissis inducunt sententiam expromere, quā etc., Tac. ann. 12, 9. – absol., promissis, pretio, spe ind. alqm, Cic.: inductus spe, cupiditate, Cic. – dah. verleiten, anführen = täuschen, alqm, Cic. u. Tibull. – d) einführen, auftreten lassen, α) eine Pers. od. Sache redend, quos ipsos induxi loquentes, Cic.: muta quaedam loquentia, Cic.: Gygen, Cic.: gravem personam, Cic.: Scipionem de re publica disputantem, Augustin.: m. Infin., inducit matrem familias precari Apollinem, Porphyr. Hor. carm. saec. 33; u. so Porphyr. Hor. ep. 1, 16, 73. – u. ein Gespräch, sermonem hominum, Cic.: sermo inductus a tali exordio, eingeleitet worden, Cic. – β) eine Sitte, Sprache u. dgl. einführen = aufbringen, morem novum iudiciorum in rem publicam, Cic.: sermo insiticius et inductus, fremde (Ggstz. patrius), Plin. ep.: si nihil inductum et quasi devium loquimur, Fremdes, Ungehöriges, Plin. ep.: m. hoc u. folg. ut u. Konj., an hoc inducimus, ut non demus beneficia, Sen. de ben. 3, 10, 1. – m. folg. ut u. Konj., inductum in rem publicam, uti duo seu plures summae potentiae dissimiles cognomento ac potestate dispari sint, Aur. Vict. de Caes. 13, 12. – e) jmd. in etw. einführen = über etw. belehren, α) m. dopp. Acc., Aeonas naturam coniugiorum, Tert. adv. Val. 11. – β) mit Acc. pers. u. in u. Acc. rei, alqm in disciplinas dialecticas inducere (einführen) atque imbuere (einweihen), Gell. 16, 8, 1. – f) gleichs. auftreten lassen, aufführen = vorbringen, rationem Epicuri, Cic.: causam, Cic.: dubitationem, den Schwankenden spielen, Tac.

    / Synkop. Perf. induxti, Ter. Andr. 883. – altlat. induxis = induxeris, Plaut. capt. 149. – Imperat. induc, Augustin. serm. 47, 24, arch. induce, Pompon. com. 95. Varro r. r. 3, 2, 18.

    lateinisch-deutsches > induco

  • 10 naufragiosus

    naufragiōsus, a, um (naufragium), voller Schiffbrüche, d.i. wegen häufiger Schiffbrüche gefährlich, pelagus, Sidon. epist. 4, 12, 1: montes, Augustin. in 1. Ioann. (euang.) tract. 1, 3. – Nbf. naufragōsus, zB. montes, Augustin. in psalm. 124, 5: gurges, Augustin. de anim. 1. § 10: pelagus disputationis, Claud. Mam. de stat. anim. 1, 1: Syrtes, Acro Hor. epod. 9, 31 H.

    lateinisch-deutsches > naufragiosus

  • 11 praeeminentia

    praeēminentia, ae, f. (praeemineo), der Vorzug, die Vortrefflichkeit, Claud. Mam. epist. praemiss. libr. 1. de stat. anim.: Plur., Claud. Mam. de stat. anim. 3, 13. – Nbf. praeminentia (virium), Avian. apol. 4 in. p. 68 Fröhner.

    lateinisch-deutsches > praeeminentia

  • 12 praelibatio

    praelībātio, ōnis, f. (praelibo), I) das Vorkosten, A) im allg.: praelibatio labiorum, die leichte Berührung der Lippen (beim Kuß), Ambros. de Isaac et anim. 3. § 8 extr. – B) die Opferung der Erstlinge, Paul. ex Fest. 235, 4. – II) prägn., die Verminderung, Tert. de anim. 58 in.

    lateinisch-deutsches > praelibatio

  • 13 prodigo

    prōd-igo, ēgī, ere (pro u. ago), I) hervortreiben, pullos cum matribus in pabulum, Varro: sues in limites lutosos, Varro. – II) forttreiben; dah. übtr., A) vertun, d.i. a) verschwenden, α) Hab u. Gut, suum, Plaut.: aliena, Sall.: bene parta, Sall. fr.: opes, Suet.: sumptibus sua, Tac.: pecuniam domini per luxuriam, Hieron.: absol., fruimini, dissipate, prodigite, Auct. inc. pan. Constant. 14, 6. – β) das Leben usw., illi prodigere vitam pro victoria contendentes, Amm. 16, 12, 50: singulos artus suos fortunae prodigendos dare quaestu atque compendio gloriarum, Gell. 2, 27, 5. – b) verbrauchen, verzehren, Plebiscit. b. Modestin. dig. 1, 18, 18. – B) vertreiben, verscheuchen, soporem, Tert. de anim. 48. – / Partiz. prōdāctus erst Tert. de anim. 48; de pudic. 8; apol. 18; adv. Marc. 5, 6.

    lateinisch-deutsches > prodigo

  • 14 remissio

    remissio, ōnis, f. (remitto), I) das Zurückschicken, -senden, a) einer Pers.: obsidum captivorumque, Liv. 27, 17, 1. – b) einer Sache, das Zurücksenden, Zurückwerfen, splendoris, Vitr. 7, 3, 9. – II) das Nachlassen, A) eig.: a) das Herablassen, Herunterlassen, superciliorum, Cic. de off. 1, 146. – b) das Nachlassen, Fallen, vocis contentiones et remissiones, Hebungen u. Senkungen, Cic. de or. 1, 261: nisi aër influens cum incremento fecerit auctus et remissiones continenter, beständig steigt und fällt, Vitr. 8. prooem. § 2. – B) übtr.: 1) das Nachlassen, die Unterbrechung, laboris, Varro: poenae, Cic.: morbi, Cic.: animi, die geistige Abspannung, Liv.: febris, Cels.: continui clamoris, Cornif. rhet.: usus, ein (allmähliches) N. im Umgange, Cic. – 2) das Erlassen, der Erlaß, venia est meritae poenae remissio, Sen.: tributi in triennium, Tac.: nuntiationis, Aufhebung des Verbotes, ICt. – absol., publicani remissionem petentes, Suet.: post magnas remissiones (E. vom Pachtgelde), Plin. ep.: u. so de remissionibus cogitare, Plin. ep. – bei den Eccl. = Erlaß-, Vergebung der Sünde, delicti (Ggstz. retentio [das Nichterlassen] delicti), Tert. adv. Marc. 4, 28: peccatorum, Ambros. de Isaac et anim. 1. § 1. – 3) remissio animi, a) die geistige Erholung (Ggstz. contentio animi), Cic. de or. 2, 22; vgl. Sen. de tranqu. anim. 17, 5: rem. animorum, Cic. ep. 9, 24, 3: u. ohne animi, Cic. Cael. 39. Plin. pan. 81, 1: u. Plur. remissiones, Plin. pan. 49, 4. Tac. dial. 28: curarum, Tac. Agr. 9. – b) die Gelassenheit, Ruhe, in acerbissima iniuria remissio animi ac dissolutio, in Schwäche ausartende Gelassenheit, Cic. ep. 5, 2, 9: naturalis animi remissio et laxitas, Sen. ep. 66, 14. – c) die Gelindigkeit, Nachsicht (Ggstz. severitas), Cic. de or. 2, 72.

    lateinisch-deutsches > remissio

  • 15 tormentum

    tormentum, ī, n. (torqueo), I) ein Werkzeug zum Drehen, Winden, Pressen, und zwar: 1) die Winde, praesectis omnium mulierum crinibus tormenta effecerunt, Caes. b.c. 3, 9, 3; vgl. Lact. 1, 20, 27: falces tormentis introrsus reducebant, Caes. b.G. 7, 22, 2. – 2) der Strick, das Seil, tormento tensior, Priap. 6 (5), 5: quadruplices tormento astringere limbos, Gratt. cyn. 26. – 3) die Fessel, ferreum, Plaut. Curc. 227: tormentorum iniuria, Petron. 102, 13: tormenta, laxare, Ps. Quint. decl. 19, 15. – 4) ein Marterwerkzeug, die Folter, a) eig.: cruciatus (Plur.) tormentorum, Folterqualen, Tac.: tormenta adhibere, Cic.: dare se in tormenta, mit auf die Folter gehen, Cic.: dedere alqm tormentis, Cic.: ementiri (falsch aussagen) in tormentis, Cic.: excruciari tormentis, Caes.: tormentis exprimere confessionem cogitati facinoris, Suet.: minitari omnibus bonis cruces ac tormenta, Cic.: quaestiones servorum ac tormenta accusator minitatur, Cic.: neque tormentis neque supplicio cuiusquam parcere, Suet.: de servo in dominum ne tormentis quidem quaeri licet, Cic.: quo magis necessarium habui ex duabus ancillis quid esset veri et per tormenta quaerere, Plin. ep.: verberibus ac tormentis quaestionem habere pecuniae publicae, Cic.: tormenta non recusare, Curt. – b) übtr.: α) die Folter = der Zwang, lene tormentum admovere ingenio, einen sanften Zw. auf den G. ausüben, Hor. carm. 3, 21, 13. – β) die Marter, Plage, tormenta vulvae, Plin.: vesicae et exulcerati ventris tormenta, Sen.: stomachi tormenta tolerare, Sen.: incredibiles cruciatus et indignissima tormenta pati, v. Podagristen, Plin. ep. – tormenta suspicionis, Cic.: tormenta fortunae, die vom Schicksal auferlegten Leiden, Cic.: tormenta verborum, Min. Fel. – est tormentum m. Infin., est tormentum carere divitiis, Sen. contr. 1, 6, 5. – 5) ein Druckwerk, beim Wasser, Sen. nat. qu. 2, 9, 2. Tert. de anim. 14. – 6) tormenta tibiarum, die Druckwerke, Plin. 10, 82. – II) ein Werkzeug zum Fortschleudern, die Schleuder-, Wurfmaschine, das Geschütz, a) eig.: bellica tormenta, Varro: bellica tormenta operaque, Liv.: balistae lapidum et reliqua tormenta, Cic.: ibi tormenta collocavit, Caes. – b) meton., das daraus abgeschleuderte Geschoß, telum tormentumve missum, Caes.: t. missile, Plin.: fenestrae ad tormenta mittenda, Caes. – / Sen. de tranqu. anim. 1, 5 sind mille tormenta tausend Foltern.

    lateinisch-deutsches > tormentum

  • 16 utor

    ūtor, ūsus sum, ūtī, von etwas Gebrauch machen, etwas gebrauchen, anwenden, benutzen, sich etw. zunutze machen, einer Sache sich bedienen, auch etw. genießen, einer Sache sich erfreuen, I) eig.: A) im allg.: a) m. Abl.: servis, amicis, Plaut.: operā alcis, Plaut.: Samiis vasis, Plaut.: oculis recte, recht sehen, Plaut.: istoc oculo utor minus, sehe nicht recht gut damit, Plaut.: armis, Cic.: oratione, reden, Cic.: hāc voce, so reden, Cic.: ut Ciceronis utar verbo, Sen., od. ut verbo Ciceronis utar, Quint.: uti aetatis vitio, Cic.: temporibus sapienter, sich in die Umstände schicken, Nep.: ebenso uti foro, Ter.: uti suo largius, verschwenden, vertun, Sall.: male uti lege, das G. mißbrauchen, Cic.: pace uti, den Frieden annehmen, Liv., od. in Frieden leben, Cic. u. Caes.: virtus se utitur (entwickelt sich) suo iure, Sen. de tranqu. anim. 4, 7. – cornibus urorum pro poculis uti, Caes.: pro laurea corona myrteā semper uti, Val. Max.: huius capellae corio usum esse pro scuto, Lact. – uti alqo in servilia eius artis ministeria, Liv.: uti somno et cibo in vitam, non in voluptatem, Vell.: uti eā criminatione in alqm, Cic. – uti alqo (teste) contra alqm, als Zeugen anführen, Lact. – instrumenta, quibus ad lanificia utuntur, Colum.: uti Siciliā ad omnes res, Cic.: potentiā suā numquam aut raro ad impotentiam uti, Vell.: ea, quibus ad res divinas uti solemus, Colum. – m. dopp. Abl., vel imperatore vel milite me utimini, Sall. Cat. 20, 16: iis... inimicissimis crudelissimisque usum, Cic. ad Att. 3, 13, 2: et locis altis positas turris (= turres) Hispania habet, quibus et speculis et propugnaculis adversus latrones utuntur, Liv. 22, 19, 6. – b) m. Acc.: quam rem etiam nomine eodem medici utuntur, Varro: ferrum uteretur, Aur. Vict.: quod quisquam uti possit, Plaut.: ne filius quidem quidquam utitur, Cic. – huic omnia utenda ac possidenda tradiderat, Cic.: alci scyphos utendos dare, zum Gebrauche leihen, Plaut.: utenda vasa rogare, sich zum Gebrauche leihen, Plaut.: u. so artoptam ex proximo utendam petere, Plaut.: u. beneficium quod datum utendum est (auf Borg geben), repetundi copia est, Plaut.: auris utendas dare, Enn. – m. dopp. Acc., alqm uti placidum et clementem, Plaut. trin. 827 Sch.2 (Ritschl gegen die Überlieferung placido te et clementi). – c) absol.: divitiae (expetuntur), ut utare, zum (materiellen) Gebrauche, Cic.: tot annos in utendo exhauserunt, Quint.: et quaerere et uti, Gebrauch davon machen, Hor.: negavit se uti, er schlug es aus, Cic.: ebenso non uterer, ich würde es ausschlagen, Cic.: quem ad modum in tribunis consulari potestate usi sunt, wie sie es bei der Wahl von Tr. mit kons. Gew. gehalten haben, Liv. 4, 43, 5. – B) insbes.: 1) mit jmd. umgehen, Umgang haben, Trebonio multos annos utor, Cic.: maioribus, Hor. – 2) von etwas leben, huic dederis, unde utatur, Ter.: habere quī utar, Cic. – 3) genießen, cibis bonis, Cels.: vino modice, Cels.: lacte et herbis, Ov.: ut pecus uti possit (sc. aquā), trinken, Varro: dicam, ut sibi penum aliud adornet, siquidem sese uti volet, woll' er darben nicht, Plaut. capt. 920. – 4) fleischlich gebrauchen, mulieribus, Lampr. Heliog. 30. § 3 u. 5. – 5) uti frui, als jurist. t.t., den Nießbrauch von etwas haben, mit Abl., alienis rebus, ICt.: absol., ICt. – II) übtr.: 1) im Besitze eines Gegenstandes sein, besonders einen Gegenstand in irgend einer Beschaffenheit haben, patre diligente, Nep.: adversis ventis, Cic.: proeliis secundis usus erat, hatte glücklich gefochten, hatte glückliche Schlachten geliefert, Cic.: valetudine bonā, genießen, Caes.: honore, eine Ehrenstelle bekleiden, Cic. – 2) brauchen, nötig haben, ambitione nihil uterer, Cic.: ea nihil hoc loco utimur, brauchen wir hier nicht, reden davon nicht, Cic. – / aktive Nbf. uto, wovon utito, Cato r.r. 96, 2 u.a.: utunto, Corp. inscr. Lat. 12, 589, 9: Infin. utere, Cl. Mamert. de stat. anim. 1, 3. p. 30, 13 Engbr.: vgl. Prisc. 44, 4. – pass., utitur, Nov. com. 43: utetur, Priap. 44, 4. – parag. Infin. utier, Plaut. Cas. 220. Ter. Phorm. 603. Corp. inscr. Lat. 1, 33. lin. 5. – arch. Infin. Präs. utei, Corp. inscr. Lat. 1, 204. col. 1, 10; 1, 206, 74. 76. 78. – altlat. oetor, wov. oetantur, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. X I.p. 79: oesus sit, Cic. de legg. 3, 12 (in einer Gesetzesformel), u. parag. Infin. oetier, Fest. 246 (b), 2. – Über die Konstruktion von utor vgl. P. Langen in Wölfflins Archiv 3, 329 f.

    lateinisch-deutsches > utor

  • 17 caupo

    caupo (cōpo), ōnis, m. cabaretier, aubergiste.    - forme cūpo, Charis. 1, 63, 10.    - copo de via Latina, Cic. Clu. 163: aubergiste sur la voie Latine.    - Plaut. Aul. 3, 5, 35; Cic. Div. 1, 27, 51; Hor. S. 1, 1, 29; Mart. 1, 57; Dig. 4, 9, 1.    - copones sapientiae, Tert. Anim. 3: trafiquants de sagesse.
    * * *
    caupo (cōpo), ōnis, m. cabaretier, aubergiste.    - forme cūpo, Charis. 1, 63, 10.    - copo de via Latina, Cic. Clu. 163: aubergiste sur la voie Latine.    - Plaut. Aul. 3, 5, 35; Cic. Div. 1, 27, 51; Hor. S. 1, 1, 29; Mart. 1, 57; Dig. 4, 9, 1.    - copones sapientiae, Tert. Anim. 3: trafiquants de sagesse.
    * * *
        Caupo, cauponis, pen. prod. Vlpi. Cic. Tavernier, Cabaretier.

    Dictionarium latinogallicum > caupo

  • 18 condimentarius

    condimentārĭus, a, um relatif aux épices, aux assaisonnements.    - condimentārĭus, ii, m.: épicier.    - Plato, condimentarius haereticorum, Tert. Anim. 23: Platon, le pourvoyeur des hérétiques.
    * * *
    condimentārĭus, a, um relatif aux épices, aux assaisonnements.    - condimentārĭus, ii, m.: épicier.    - Plato, condimentarius haereticorum, Tert. Anim. 23: Platon, le pourvoyeur des hérétiques.
    * * *
        Condimentarius, Adiectiuum: vt Condimentarium genus. Plin. Dequoy on fait confitures et saulses.

    Dictionarium latinogallicum > condimentarius

  • 19 deliro

    dēlīro, āre, āvi, ātum [de + lira sillon]: - intr. - [st1]1 [-] s’écarter du sillon, s'écarter de la ligne droite.    - Auson. Idyll. 16, 11, cf. Plin. 18, 180. [st1]2 [-] délirer, extravaguer.    - Cic. Off. 1, 94 ; Nat. 1, 94.    - se deum delirare, Tert. Anim. 32: se croire dieu sous l'effet du délire.    - avec acc. de relat. quicquid delirant reges plectuntur Achivi, Hor. Ep. 1, 2, 14: les Grecs expient tout ce que les rois commettent dans leurs folies.
    * * *
    dēlīro, āre, āvi, ātum [de + lira sillon]: - intr. - [st1]1 [-] s’écarter du sillon, s'écarter de la ligne droite.    - Auson. Idyll. 16, 11, cf. Plin. 18, 180. [st1]2 [-] délirer, extravaguer.    - Cic. Off. 1, 94 ; Nat. 1, 94.    - se deum delirare, Tert. Anim. 32: se croire dieu sous l'effet du délire.    - avec acc. de relat. quicquid delirant reges plectuntur Achivi, Hor. Ep. 1, 2, 14: les Grecs expient tout ce que les rois commettent dans leurs folies.
    * * *
        Deliro, deliras, penul. prod. delirare. Quand le laboureur sort hors de la roye, et ne fait pas le seillon droict, qui est la terre haulte entre deux royons, de la largeur d'un demi pied ou environ.
    \
        Delirare, per translationem. Horat. Faillir, et n'aller pas droict, Resver, Radoter.
    \
        Acumen delirat. Horat. Ne va pas droict.

    Dictionarium latinogallicum > deliro

  • 20 dido

    [st1]1 [-] dīdo (disdo), ĕre, dĭdi, dĭtum [dis + do]: - tr. - distribuer, répartir, répandre.    - inf. passif didier Plaut. Merc. 58; parf. disdidi Cato, Or. frg. 2.    - nec facile in venas cibus omnis diditur, Lucr. 2, 1136: les aliments ont peine à se distribuer dans toutes les veines.    - diditur per agmina rumor, Virg.: le bruit court de rang en rang.    - dide, disjice, Caecil. d. Cic. Cael. 37: prodigue, gaspille.    - fama didita terris, Virg. En. 8, 132, renommée répandue par toute la terre.    - didita per provincias fama parare iter ad Germanicos exercitus, Tac. An. 11, 1: le bruit se répandit à travers la province qu'il se préparait à rejoindre les armées de Germanicus.    - munia servis didere, Hor. S. 2, 2, 67: distribuer des tâches aux esclaves.    - diditur omnis in artus (cibus), Lucr.: tous les aliments se répandent dans les membres. [st1]2 [-] Dīdō, gén. Dīdūs ou Dīdōnis, f.: Didon (la célèbre fondatrice de Carthage, épouse de Sichée, soeur de Pygmalion; elle est appelée aussi Elissa).    - [gr]gr. Διδώ, οῦς.    - nom. Dīdō, Virg En. 1, 299; 340; 360 etc.; Ov. Am. 2, 18, 25; Ov. F. 3, 545; 640.    - gén. Dīdūs Cornutus d. Char. 127, 21; Dīdōnis, Just. 11, 10, 13; Aug. Conf. 1, 13; Macr. 4, 3, 6.    - dat. Dīdōni, Tert. Anim. 33; Dīdō, Macr. Sat. 5, 2, 14.    - abl. Dīdōne, Enn. d. Prisc. p. 685 P.; Serv. Virg. En. 1, 223.    - acc. Dīdō, Virg. En. 4, 383; Ov. H. 7, 7; 133; Dīdōnem, Treb. Pol. Trig. Tyr. 27, 1; August. Conf. 1, 13. - voir hors site Didon.
    * * *
    [st1]1 [-] dīdo (disdo), ĕre, dĭdi, dĭtum [dis + do]: - tr. - distribuer, répartir, répandre.    - inf. passif didier Plaut. Merc. 58; parf. disdidi Cato, Or. frg. 2.    - nec facile in venas cibus omnis diditur, Lucr. 2, 1136: les aliments ont peine à se distribuer dans toutes les veines.    - diditur per agmina rumor, Virg.: le bruit court de rang en rang.    - dide, disjice, Caecil. d. Cic. Cael. 37: prodigue, gaspille.    - fama didita terris, Virg. En. 8, 132, renommée répandue par toute la terre.    - didita per provincias fama parare iter ad Germanicos exercitus, Tac. An. 11, 1: le bruit se répandit à travers la province qu'il se préparait à rejoindre les armées de Germanicus.    - munia servis didere, Hor. S. 2, 2, 67: distribuer des tâches aux esclaves.    - diditur omnis in artus (cibus), Lucr.: tous les aliments se répandent dans les membres. [st1]2 [-] Dīdō, gén. Dīdūs ou Dīdōnis, f.: Didon (la célèbre fondatrice de Carthage, épouse de Sichée, soeur de Pygmalion; elle est appelée aussi Elissa).    - [gr]gr. Διδώ, οῦς.    - nom. Dīdō, Virg En. 1, 299; 340; 360 etc.; Ov. Am. 2, 18, 25; Ov. F. 3, 545; 640.    - gén. Dīdūs Cornutus d. Char. 127, 21; Dīdōnis, Just. 11, 10, 13; Aug. Conf. 1, 13; Macr. 4, 3, 6.    - dat. Dīdōni, Tert. Anim. 33; Dīdō, Macr. Sat. 5, 2, 14.    - abl. Dīdōne, Enn. d. Prisc. p. 685 P.; Serv. Virg. En. 1, 223.    - acc. Dīdō, Virg. En. 4, 383; Ov. H. 7, 7; 133; Dīdōnem, Treb. Pol. Trig. Tyr. 27, 1; August. Conf. 1, 13. - voir hors site Didon.
    * * *
        Dido, didis, dididi, diditum, pe. corr. didere. Horat. Diviser, Distribuer, Departir.

    Dictionarium latinogallicum > dido

См. также в других словарях:

  • Anim'Est — est une convention sur le thème de la culture japonaise. Cet événement a lieu chaque année depuis 2003 au Palais des Congrès de Nancy[1]. Probablement la plus grande convention de l est de la France sur le thème des mangas, animes (d où son nom)… …   Wikipédia en Français

  • ANIM — is a file format, used to store images, and is a variation of the ILBM format, which is a subformat of Interchange File Format. In addition to the normal ILBM chunks, it also defines * ANHD (ANimation HeaDer) * DLTA stores changes between frames …   Wikipedia

  • Anim Zemirot — (אנעים זמירות, literally I shall compose songs ) are the first two words and de facto title of a liturgical song traditionally sung near the very end of Shabbos morning services, normally held in the synagogue. The formal title of this song is… …   Wikipedia

  • Anim-X — was the name of a fictional video game developer created by Electronic Arts as part of the alternate reality game Majestic .Anim X is officially credited to this day as the creator of Majestic , although in reality EA developed the game entirely …   Wikipedia

  • ANIM ZEMIROT — (Heb. אַנְעִים זְמִירוֹת; Let me chant sweet hymns ), also called Shir ha Kavod ( Song of Glory ); synagogue hymn ascribed to Judah he Ḥasid , of Regensburg (d. 1217) and, with less probability, to a number of other medieval authors. The hymn is… …   Encyclopedia of Judaism

  • anim — anim·i·ke·an; anim·i·kite; anim·i·ki; …   English syllables

  • Anim'e — A ni*m[ e], n. [F. anim[ e] animated (from the insects that are entrapped in it); or native name.] A resin exuding from a tropical American tree ({Hymen[ae]a courbaril}), and much used by varnish makers. Ure. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Anim'e — A ni*m[ e] , a. [F., animated.] (Her.) Of a different tincture from the animal itself; said of the eyes of a rapacious animal. Brande & C. [1913 Webster] || …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Anim — may refer to one of the following:*a city in the mountains of Judah (Josh. 15:50), now el Ghuwein, near Eshtemoh, about 10 miles south west of Hebron *a file extension used for Amiga Interchange File Format animations, a variation of the ILBM… …   Wikipedia

  • ANIM — Latine, respondentes, sive cantantes, aut afflicti, sive pauperes, Nomen civitatis. Iosuae c. 15. v. 49 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • anim. — Music. animato. * * * anim., Music. animato …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»