-
1 kanna, athuga gaumgæfilega
-
2 KANNA
* * *I)(gen. könnu), f. can, tankard.(að), v.1) to search, explore (þeir könnuðu landit fyrir austan ána);kanna lið, to review, muster troops;kanna val, to search the field for slain;kanna e-t af, to find out, make out (ferr Brandr biskup norðr á Völlu ok kannar þat af, at);kanna til = kanna af (kannaðist svá til, at);2) refl., kannast við e-t, to recognize, know again (kannaðist hón við hann ok kynferði hans); to make one’s acquaintance (Þórólfr hitti þar marga frændr sina þá, er hann hafði eigi áðr við kannazt); to acknowledge (könnuðust þeir við, at þat var sannmæli); to recognize as one’s own (með því at engi kannast við svein þenna); recipr., to recognize one another (síðan könnuðust þau við).* * *1.u, f., gen. kanna, Snót 172, [A. S. canne; Engl. can; O. H. G. channa; Germ. kanne; Dan. kande; from Lat. cantharus]:—a can, tankard, jug; vín var í könnu, Rm. 29, Stj. 207, Fms. viii. 413 (v. 1.), Dipl. iii. 4; könnu-brot, Pm. 137, Dipl. iii. 4; könnu-stóll, a can-stand, Pm. 113: a measure, Rétt., D. N.2.að, [kenna = to know, but kanna = to enquire]:—to search; kanna land, of an explorer, to explore a land; þeir könnuðu landit fyrir austan ána, um várit kannaði hann austr landit, Eg. 100, Landn. passim; þykkir maðr við þat fávíss verða ef hann kannar ekki víðarr en hér Ísland, Landn. 310; fara víða um heim at kanna helga staði, Fms. i. 276; kanna heim allan, to travel through all the world, Edda: the phrase, kanna ókunna stigtu, to ‘try unknown ways,’ to travel where one has never been before; kanna ríkra, annara, manna siðu, i. e. to travel abroad, Ld. 164, Fms. i. 276; kanna lið, to review, muster troops, ix. 478, Hkr. i. 23, 30; kanna val, to search the field for slain, Nj. 45, Fms. i. 182.II. with prep.; kanna e-t af, to find out, make out; konungr spurði Úlf hvat hann kannaði af um siðferði Eindriða, Fms. ii. 193; spurði, hvat hann kannaði af um Rögnvald, iv. 193; þat kannaða ek af, at sá herr myndi kallaðr vera Jómsvíkingar, xi. 119; ferr Brandr biskup norðr á Völlu, ok kannar þat af, at …, Bs. i. 450.III. reflex., kannask við e-t, to recognise, know again, recollect; kannaðisk hón við hann ok kynferði hans, Hkr. ii. 129; Sigurðr kannaðisk þá við ætt hans, Fms. i. 79, Þorst. Síðu H. 169; þá kannaðisk hann við ok mælti, nafnfrægir eruð þér feðgar, Nj. 125; Þórólfr hitti þar marga frændr sína þá er hann hafði eigi áðr við kannask, whose acquaintance he had not made before, Eg. 30; kannask þá margir við ef heyra viðrnefni mitt, Finnb. 338; sögðu þessir mean öll sönn merki til hvar þeir höfðu barninu komit, svá at hinir þrælarnir könnuðusk við er sveininn höfðu fundit, Fms. i. 113; hefi ek hér gull or hann kvað yðr mundu við kannask, Fs. 9: to recognise as one’s own, kannask við skot, fé, sauði, Grág. ii. 312, 352, 374; með því at engi kannask við svein þenna, Fms. i. 294: to remember, vóru þar þeir menn er við könnuðusk, at Hallfreðr hafði til góða við gört, ii. 55.2. recipr., kannask við, to recognise one another, make one another’s acquaintance; hafi þeir þá við kannask, Grág. i. 224; síðan könnuðusk þau við, then they knew one another, Fms. i. 186; könnuðusk menn hugi við, Fs. 11; féll mart áðr þeir kannaðisk við, Ó. H. 216; ok eptir þetta þá kannask þeir viðr með öllu, Bs. i. 228. -
3 kanna
* * *I)(gen. könnu), f. can, tankard.(að), v.1) to search, explore (þeir könnuðu landit fyrir austan ána);kanna lið, to review, muster troops;kanna val, to search the field for slain;kanna e-t af, to find out, make out (ferr Brandr biskup norðr á Völlu ok kannar þat af, at);kanna til = kanna af (kannaðist svá til, at);2) refl., kannast við e-t, to recognize, know again (kannaðist hón við hann ok kynferði hans); to make one’s acquaintance (Þórólfr hitti þar marga frændr sina þá, er hann hafði eigi áðr við kannazt); to acknowledge (könnuðust þeir við, at þat var sannmæli); to recognize as one’s own (með því at engi kannast við svein þenna); recipr., to recognize one another (síðan könnuðust þau við).* * *u, f. a mark on cattle; oxi er hans k. væri á, Fs. 173; allt þat sem þeirra kanna leikr er á, D. N. i. 80, 91, iii. 144; see einkanna and einkunn. -
4 LAND
* * *n.1) land, opp. to sea; lands eða lagar, on land or sea; taka l., to land; nema l., to take land as a settler;2) the (opposite) bank (of a river, bay, fjord); inn með öðru landi ok öðru út, in along one side and out along the other;3) country (verja landit fyrir Dönum); út í lönd, into foreign lands;4) land, estate (í landi annars manns).* * *n. [common to all Teut. languages], land, as opp. to sea; lands eða lagar, on land or sea, Al. 107; taka land, to land, Ísl. ii. 246; leiða e-t at landi, metaph. to land a thing, i. e. end, finish it, Odd. 6: phrases, nema land, to take land as a settler, Eb. passim; kanna land, to explore, 8; byggja land, to occupy a land, Landn.; flyja land, to fly the land: of a kingdom, ráða löndum, to ride; sitja at löndum, to reside, as a king, Fms. passim; setjask at landi, to take rest, reside at home, as a king, i. 82.2. the ( opposite) bank of a river, bay, fjord; inn með öðru landi ok öðru út, to enter by one side and go out by the other, Fms. i. 167; nær hinu syðra landinn, Ld. 6; á bæði lönd, Gþl. 411; draga vað at hváru landi sem þeir vilja, Grág. ii. 349; sá menn ferðina af hvárutveggja landinu, Ld. 326.3. a country; verja landit fyrir Dönum, Fms. i. 23; líðit rann ór þorpinu á landit, Eg. 529; hér í landi, opp. to abroad, Nj. 6: in plur., út í lönd, into foreign lands, Ld. 314; nokkurir menn höfðu kennt hann út í löndum, Fms. iii. 5, where it is opp. to Norðrlönd = Scandinavia; but in Icel. all the outer world is often called útlönd.4. land, estate; sá er hverjungi megin á land, Grág. ii. 266; í annars manns land, 349; í landi annars manns, id.; eiga lönd eðr goðorð, i. 411; dómr skal dæma landit þeim manni er brigði, ii. 210, 338; eyddusk fyrir henni lausafé svá at hón átti ekki nema lönd ok gripi, Nj. 29; um haustið sótti Kolskeggr til lands á Móeiðarhváli, 103; hálft landit, Eb. 38; Arnkell hafði undir sik bæði löndin Úlfarsfell ok Örlygs-staði, 186; Helgafells-land, 38; Hjarðarholts-land, Ld. 322; Þverár-land, Glúm.; sáð-land, a field; beitar-land, pasture.II. local names; Land, Landn.; esp. in the latter part. Eng-land, Ír-land, Skot-land, Bret-land, Vind-land, Gaut-land, Sax-land, Frakk-land, Jót-land, Grík-land, Ís-land: of counties, Haða-land, Háloga-land, Hörða-land (in Norway), Hall-land, Verma-land, Sjá-land, Norðymbra-land, Hjalt-land, etc.B. COMPDS: landabrigði, landabrigðaþáttr, landaeign, landafundr, landahringr, landakaup, landaklofi, landakostr, landaleit, landaleitan, landaljómi, landamark, landamerki, landamæri, landaripting, landaskipan, landaskipti, landaskrá, landsauðn, landsálfa, landsbók, landsbrigð, landsbruni, landsbú, landsbúi, landsbygð, landsbygging, landsbætr, landsdeild, landsdómari, landsdróttinn, landseign, landsendi, landsfjórðungr, landsflótti, landsfólk, landsfriðr, landsgæzla, landsháttr, landsheiti, landsherr, landsherra, landshlutr, landshorn, landshornamaðr, landshöfðingi, landskjálki, landskostr, landslag, landsleg, landsleiga, landslýðr, landslög, landsmáli, landsmegin, landsmenn, landsmerki, landsmúgr, landsnauðsynjar, landsnytjar, landsofringi, landsréttr, landssiðr, landsskaði, landsskapr, landsskattr, landsskipan, landsskipti, landsskyld, landsskuld, landsstaða, landsstjórn, landssuðr, landssýn, landstunga, landsvani, landsvenja, landsván, landsverð, landsvirðing, landsvist. -
5 LEITA
* * *(að), v.1) to seek, search, with gen. (heraðsmenn leituðu hennar ok fundu hana eigi);leita e-m e-s, to seek (try to get) a thing for one (leita e-m kvánfangs);leita sér lífs, to seek to save one’s life;2) to seek for help (vil ek, at þú leitir aldri annarra en mín, ef þú þarft nökkurs við);leita ráða, to seek for advice;ef yðar er illa leitat, if you are challenged;4) to try to go, proceed on a journey;leita braut ór landi, to go abroad;leita á fund e-s, to visit a person;5) to seek, try, with infin. (þá leitaði Kálfr at flytja brœðr sína ofan til skips);6) with preps.:leita at e-m, to seek for a person, = leita e-s (var þá leitat at lækninum);leita at um e-t = leita eptir um e-t;leita á e-n, to attack or assail one, to blame or reprehend one;leita á, to try, make an attempt to get a thing (hvar skulu vit á leita?);leita á um kvánfang, to look for a wife;leita eptir e-u, to seek for;leita eptir máli, to follow a case, take it up;leita eptir um e-t, to inquire into;leita eptir við e-n, to inquire of a person;leita fyrir sér, to save oneself by flight (leggjum á flótta, verðr nú hverr at leita fyrir sér);leita e-s í, to try, make an attempt (var þá margs í leitat);leita til e-s, to seek for, = leita e-s (aldri leitaði hann til griða né undankomu);leita um e-t = leita at um e-t, to examine (var þá leitat um sár manna);to try to get or effect (leita um sættir);leita e-s við e-n, to apply to one for a thing (leita ráða við e-n);leita við e-t, to try;leita við för, to try to get away;leita við at gøra e-t, to try to do a thing (hann vildi við leita at mæla);7) refl., leitast um, to make a search, examine (leituðust þeir þá um ok fundu hurð í gólfinu).* * *að, prop. a causal from líta, [Ulf. wlaiton = περιβλέπεσθαι; North. E. to lait; Dan. lede]:—to seek, search, with gen. leita e-s, or with prep. leita at e-u, or absol., héraðsmenn leituðu hennar ok fundu hana eigi, Nj. 14; leita lands, Fms. ii. 214; Hængr sigldi í haf ok leitaði Íslands, Eg. 99, Landn. 27, 32, Fms. i. 27, 71; leita e-m kvánfangs, Eg. 22, passim: metaph., ef yðar er ílla leitað, if you are challenged, rudely treated, Nj. 139; þótt hans væri eigi vel leitað, Fb. ii. 73:—hón leitaði í eina hirzlu, Fms. iv. 37; leituðu þeir um skóginn allan, i. 72; Njáll leitaði Höskuldi um manna-forráð, Nj. 149: leita at e-m, to seek for, Fms. ix. 218; ok leiti þér at honum Höskuldi, Nj. 171, passim in mod. usage: leita eptir e-m, id., Fms. i. 69: the phrase, leita sér staðar, to go on one’s business, cacare, Hm. 113, Fær. 197.II. metaph. to seek for help; vil ek at þú leitir aldri annarra en mín ef þú þarft nokkurs við, Nj. 74; leita sér heilla, Landn. 33; leita lækninga, to seek for healing, to call in a physician, Johan. 26; leita ráða, to seek for advice, Nj. 75.2. to enquire, examine, Sks. 638, Hom. 65.3. with prepp.; leita á e-n, to offend in word or deed, be aggressive, Nj. 16, Ó. H. 222, (á-leitinn); leita á við e-n, to contest, call in question, Grág. i. 36; leita á um e-t, to try, attempt; hvar skulu vér á leita? Nj. 3; en þat ræð ek, at þú leitir eigi optarr á hreysti mína, that thou dost not again question my valour, Orkn. 402: leita eptir e-u, to ‘lait after,’ seek for, passim; leita eptir máli, to follow a case, take it up, Nj. 75; leita eptir við e-n, to entreat a person, Fbr. 117; leita eptir um e-t, to enquire into, Eg. 536: leita upp, to seek out, Germ. anfsuchen, Fms. x. 71:—leita við, to try, endeavour, Nj. 21, Sturl. i. 17, Rb. 382, Eg. 606, Jb. 382; leita við för, to try to get away, Grág. i. 91: leita til e-s, to try for, Fb. ii. 309.III. in a local sense, to try to go, make ready to go, proceed on a journey; ef Eirekr konungr leitaði vestan um haf með her sinn, Fms. i. 26; hann kvaðsk aptr mundu leita til vina sinnu, ii. 214; ef hann leitaði aptr í land, v. 32; leita braut ór landi, to go abroad, Ó. H. 130; leita á fund e-s, to visit a person, Eg.; haltú vörð á, ef hann leitar ( tries to escape) út um munninn, Fms. vi. 351: leita undan, to go back, fly, Stj. 479.IV. reflex. to seek; leitask um, to explore; þá leituðusk þeir um hvar líkast var út at komask, Eg. 233; leituðusk þeir þá um ok fundu hurð í gólfinu, 234, Stj. 479: leitask fyrir, id., H. E. i. 245, Sks. 706: leitast við, to attempt, mod. = leita við. The reflexive is more freq. in mod. than in old usage. -
6 REYNA
* * *(-da, -dr), v.1) to try, prove (lengi skal manninn r.); hann lét Gunnar r. ymsar íþróttir við menn sína, he let G. essay divers feats against his men; ef við Þorsteinn skulum r. með okkr, if Thorstein and I shall make trial of each other; r. eptir e-u, to search, pry, inquire into (hann reyndi eptir mörgum hlutum); r. til, to make trial (Bróðir reyndi til með forneskju, hversu ganga mundi orrostan);2) to experience (reynt hefi ek brattara); hefi ek þik reynt at góðum drengi, I have proved (found) thee to be a good fellow; r. e-t af e-m, to meet with (hann hafði reynt af Böðvari vináttu mikla);3) refl., reynast, to turn out, prove to be (reyndist Gunnlaugr hinn hraustasti); þat mun þó síðar r., but this will be put to the proof by and by; also with dat., ef mér reynist Þórólfr jamnvel mannaðr, if I find Thorolf as well accomplished.* * *d, [raun; Norse röyna; for the etymology see rún]:—to try; hann lét Gunnar reyna ýmsar íþróttir við sína menn, Nj. 46: segir sik vera búinn at þeir reyni þat, Fms. i. 59; menn eru við beygarð þinn, ok reyna desjarnar, Boll. 348; ef þat þarf at reyna inn skipti vár sona Eireks, Eg. 524:—with the notion of ‘trial,’ danger, spurði hvar hann hefði þess verit at hann hefði mest reynt sik, Eg. 687; ef vit skulum reyna með okkr, 715:—to experience, Hm. 95, 101; sannyndum ok einurð, er hann mun reyna at mér, Eg. 63; þykkir mér undarligt ef konungr ætlar mik nú annan mann en þá reyndi hann mik, 65: the saying, sá veit görst er reynir.2. to examine; reynit (rønit) ef ér elskið Guð sannliga, Greg. 18: to explore, fjöld ek reynda regin, Vþm.: as a law term, to challenge, síðan skolu þeir reyna dóminn, Grág. i. 165; reyna sekð í dómi, 488.3. reyna eptir, to search, pry, enquire into; hann hét þó at fara sjálfr ok reyna eptir honum, Nj. 131, v. l.: esp of a person endowed with second sight or power of working charms, Þorkell spakr bjó í Njarðvík, hann reyndi eptir mörgum hlutum, Dropl. 34; engan bíðr minn líka í fræði ok framsýni, at reyna eptir því sem stolit er, Stj. 218:—reyna til, id.; Bróðir reyndi til með forneskju hversu ganga mundi orrostan, Nj. 273 (eptir-reyning).II. reflex. to be proved or shewn, turn out by experience; þat mun síðar reynask, Nj. 18; e-m reynisk e-t, it proves; ef mér reynisk Þórólfr jamnvel mannadr, Eg. 28; þá skal svá fara um arfekjur sem þat reynisk, according to the evidence, Grág. i. 219; ok er þegar rétt at stefna um, er reynisk för úmaga, 258; hann deildi við Karla um oxa, ok reyndisk svá, at Karli átti, Landn. 165; hann bar fé undir höfðingja sem síðan reyndisk. Fms. x. 397:—part. reyndr, nú em ek at nokkuru reyndr, put on my trial, Nj. 46: tried, afflicted: experienced.
См. также в других словарях:
Explore — Ex*plore , v. t. [imp. & p. p. {Explored}; p. pr. & vb. n. {Exploring}.] [L. explorare to explore; ex out+plorare to cry out aloud,prob. orig., to cause to flow; perh. akin to E. flow: cf. F. explorer.] 1. To seek for or after; to strive to… … The Collaborative International Dictionary of English
exploré — exploré, ée (èk splo ré, rée) part. passé. La Nouvelle Hollande encore peu explorée par les voyageurs. Fig. Sujet déjà exploré … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
explore — 1580s, to investigate, examine, a back formation from EXPLORATION (Cf. exploration), or else from M.Fr. explorer (16c.), from L. explorare investigate, search out, examine, explore, said to be originally a hunters term meaning set up a loud cry,… … Etymology dictionary
explore — [ek splôr′, iksplôr′] vt. explored, exploring [L explorare, to search out < ex , out + plorare, to cry out, wail] 1. to look into closely; examine carefully; investigate 2. to travel in (a region previously unknown or little known) in order to … English World dictionary
explore — index analyze, canvass, check (inspect), delve, examine (study), find (discover) … Law dictionary
exploré — ⇒EXPLORÉ, ÉE, part. passé et adj. I. Part. passé de explorer. II. Emploi adj. A. [En parlant d un pays, d un domaine géogr.] Qui a fait l objet d une reconnaissance et/ou d une description. Anton. inexploré. M. Fontanier (...) nous donne… … Encyclopédie Universelle
explore — [v] investigate; survey analyze, burrow, delve into, dig into, examine, go into*, have a look*, hunt, inquire into, inspect, leave no stone unturned*, look into, probe, prospect, question, reconnoitre, research, scout, scrutinize, search, seek,… … New thesaurus
explore — ► VERB 1) travel through (an unfamiliar area) in order to learn about it. 2) inquire into or discuss in detail. 3) evaluate (a new option or possibility). 4) examine or scrutinize by searching through or touching. DERIVATIVES exploration noun… … English terms dictionary
explore — [[t]ɪksplɔ͟ː(r)[/t]] ♦♦♦ explores, exploring, explored 1) VERB If you explore a place, you travel around it to find out what it is like. [V n] I just wanted to explore Paris, read Sartre, listen to Sidney Bechet... [V n] After exploring the old… … English dictionary
explore */*/*/ — UK [ɪkˈsplɔː(r)] / US [ɪkˈsplɔr] verb Word forms explore : present tense I/you/we/they explore he/she/it explores present participle exploring past tense explored past participle explored 1) [intransitive/transitive] to travel to a place in order … English dictionary
explore — verb (explored; exploring) Etymology: Latin explorare, from ex + plorare to cry out Date: 1585 transitive verb 1. a. to investigate, study, or analyze ; look into < explore the relationship between social class and learning ability > sometimes… … New Collegiate Dictionary
