-
1 expleō
expleō ēvī (explēris, C., V.; explēssent, L.; explēsse, V.), ētus, ēre [PLE-], to fill up, fill full, fill, stuff: fossam aggere, Cs.: rimas: bovem frondibus, H.: locum (cohortes), Cs.—Of number or quantity, to fill, make up, complete: numerum, Cs.: ut numerus legionum expleretur, L.: centurias, have the full number of votes, L.: iustam muri altitudinem, Cs. — To supply, make good: His rebus id, quod Avarici deperierat, expletur, Cs.: cetera, quae fortuna minuerat, L.: quod utrique defuit.— To traverse, pass over, go through: orbīs cursu, V.: urbīs erroribus, Tb.—Fig., to fill up, complete, finish, perfect, accomplish: vitam beatam: annum: supremum diem, Ta.: sententias mollioribus numeris.— To supply, make good, make up for: partem relictam: damna, L. — To fill, satisfy, sate: me unum, T.: animum gaudio, T.: scribendo te: amicos muneribus, S.: ut expleti decederent: animum Ultricis flammae, V. — To appease, fill, satisfy, glut, sate: sitim: odium factis dictisque, L.: avaritiam pecuniā: expletur lacrimis dolor, O.: patrias sanguine poenas, V.— To fulfil, discharge, execute, perform, accomplish: amicitiae munus: meum opus, O.* * *explere, explevi, expletus Vfill out; fill, fill up, complete, finish; satisfy, satiate -
2 expleo
I.to make losses good/ fulfil, discharge (duties).II., explevi, expletumto fill, fill up, complete, finish. -
3 expleo
ex-plĕo, ēvi, ētum, 2 (archaic form explenunt, for explent, acc. to Fest. p. 80; cf.: solinunt, nequinunt, danunt, for solent, nequeunt, dant; v. do, redeo and soleo init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.—I. A.Contracted form expleris,
Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. [PLEO, whence plenus, compleo, suppleo].Lit.:B.fossam aggere,
Caes. B. G. 7, 79 fin.:fossas,
id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.:paludem cratibus atque aggere,
Caes. B. G. 7, 58, 1:neque inferciens verba, quasi rimas expleat,
Cic. Or. 69, 231:vulnera,
Plin. 35, 6, 21, § 38:cicatrices,
id. 36, 21, 42, § 156:alopecias,
id. 34, 18, 55, § 177:bovem strictis frondibus,
i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28:se,
to fill, cram one's self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.:edim atque ambabus malis expletis vorem,
Plaut. Trin. 2, 4, 74:ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant,
Caes. B. C. 1, 21, 3:locum (cohortes),
i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4:explevi totas ceras quattuor,
have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40:deum bonis omnibus explere mundum,
Cic. Univ. 3:expleti (voce) oris janua raditur,
filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.:aliquem numerum,
Caes. B. C. 3, 4 fin.:numerum,
Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545:centurias,
to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7:tribus,
id. 3, 64, 8:justam muri altitudinem,
Caes. B. G. 7, 23, 4:His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur,
is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1:sic explevit, quod utrique defuit,
Cic. Brut. 42, 154.—Trop.1.In gen., to fill up, complete, finish:2.id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam,
make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf.damnationem,
id. Caecin. 10, 29:partem relictam,
id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5:explet concluditque sententias,
Cic. Or. 69, 230; cf.:sententias mollioribus numeris,
id. ib. 13, 40:animum gaudio,
Ter. And. 2, 2, 2.—In partic.a.To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food):b.quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens,
Cic. de Sen. 8, 26:famem,
Phaedr. 4, 18, 5; cf.:jejunam cupidinem,
Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.:explere cupiditates, satiare odium,
id. Part. Or. 27, 96:libidinem,
id. Cael. 20, 49:odium factis dictisque,
Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52:desiderium,
Liv. 1, 9, 15:iram,
id. 7, 30, 15; cf.:omnem exspectationem diuturni desiderii nostri,
Cic. de Or. 1, 47, 205:avaritiam pecuniā,
id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13:spem omnium,
Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.:me,
Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.:non enim vereor, ne non scribendo te expleam,
Cic. Fam. 2, 1, 1:se caede diu optata,
Liv. 31, 24, 11:tantum regem (divitiis),
Just. 9, 2:aliquem muneribus,
Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50:omnis suos divitiis,
Sall. C. 51, 34:animum suum (amore),
Ter. And. 1, 2, 17:animum gaudio,
id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19:corda tuendo,
Verg. A. 8, 265; cf.:expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa,
id. ib. 1, 713:expletur lacrimis dolor,
Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.— And reflex.:ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,
Cic. Verr. 2, 3, 42 fin. — Poet.:aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae,
to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.—To fulfil, discharge, execute, perform a duty:c.amicitiae munus,
Cic. Lael. 19, 67:susceptum rei publicae munus,
Cic. Prov. Cons. 14, 35:excusatione officium scribendi,
id. Fam. 16, 25:mandatum,
Dig. 17, 1, 27.—Of time, to complete, finish, bring to a close:* II.tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto,
Cic. Rep. 6, 22 fin.:fatales annos,
Tib. 1, 3, 53:quosdam in Aetolia ducentos annos explere,
Plin. 7, 48, 49, § 154:explebat annum trigesimum,
Tac. H. 1, 48.( Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).—Hence, ex-plētus, a, um, P. a., full, complete, perfect:quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus,
Cic. N. D. 2, 13, 37:undique expleta et perfecta forma honestatis,
id. Fin. 2, 15, 48:ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere,
id. Off. 2, 5, 18:expletum omnibus suis partibus,
id. Fin. 3, 9, 32:vita animi corporisque expleta virtutibus,
id. ib. 5, 13, 37:expleta rerum comprehensio,
id. Ac. 2, 7, 21.— Absol.:parum expleta desiderant,
Quint. 9, 4, 116. -
4 explētiō
explētiō ōnis, f [expleo], a satisfying: naturae.* * *fulfilment; process of perfecting; completion; satisfaction; obedience (to) -
5 explētus
explētus adj. [P. of expleo], full, complete, perfect: rerum comprehensio: undique forma honestatis. -
6 explementum
explēmentum, i, n. [expleo], that which fills up.I. * II. -
7 expletio
explētĭo, ōnis, f. [expleo, I. B. 2. a.], a satisfying:in ea expletione naturae summi boni finem consistere,
Cic. Fin. 5, 14, 40. -
8 expletivus
explētīvus, a, um, adj. [expleo], serving to fill out, expletive; in the later grammarians, conjunctiones, such as quidem, equidem, autem, quoque, Don. p. 1763 P.; Charis. p. 199 ib. al. -
9 expletus
explētus, a, um, Part. and P. a., from expleo. -
10 impleo
implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:I.implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:impleris,
Hor. Epod. 17, 59:implerit,
Ov. M. 6, 111:implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:implessem,
Verg. A. 4, 605:implesset,
Ov. M. 9, 667:inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).Lit.A.In gen.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:foros flammis,
id. ib. 4, 605:herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.(γ).compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—With a simple acc.:B.id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—In partic.1.To fill with food, to satisfy, satiate:2.praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —To fill, to make fleshy, fat, stout:3.si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —To fill up, amount to a certain measure:II.mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.Trop.A.Ingen., to fill, make full.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:voce deos,
Val. Fl. 2, 167:aliquem hortatibus,
id. 4, 81:aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:omnia terrore,
id. 9, 24, 8:anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:se caedibus,
Sil. 9, 528:te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—Aliquid ( aliquem) alicujus rei:(γ).celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—With the simple acc.:(δ).acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:ceras capaces,
id. 1, 63:tabulas,
id. 2, 58:vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—B.In partic.1.To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:2.puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:3.ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:munia sua,
Tac. A. 3, 53:incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:consilium,
Tac. H. 1, 16:vera bona,
id. Agr. 44:fata,
Liv. 1, 7, 11:utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56. -
11 inexplebilis
I.Lit.:II.inexplebilis potu,
Plin. 11, 25, 30, § 88. stomachus, Sen. Ep. 89 fin.; cf.:populi fauces,
Cic. Rep. 1, 43, 66.—Trop.:cupiditas,
Cic. Tusc. 5, 6, 16:vir inexplebilis virtutis veraeque laudis,
Liv. 28, 17, 2:honorum fames,
Flor. 3, 21, 6:colloquiorum,
Sen. Cons. ad Helv. 15, 1. -
12 inpleo
implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:I.implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:impleris,
Hor. Epod. 17, 59:implerit,
Ov. M. 6, 111:implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:implessem,
Verg. A. 4, 605:implesset,
Ov. M. 9, 667:inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).Lit.A.In gen.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:foros flammis,
id. ib. 4, 605:herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.(γ).compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—With a simple acc.:B.id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—In partic.1.To fill with food, to satisfy, satiate:2.praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —To fill, to make fleshy, fat, stout:3.si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —To fill up, amount to a certain measure:II.mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.Trop.A.Ingen., to fill, make full.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:voce deos,
Val. Fl. 2, 167:aliquem hortatibus,
id. 4, 81:aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:omnia terrore,
id. 9, 24, 8:anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:se caedibus,
Sil. 9, 528:te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—Aliquid ( aliquem) alicujus rei:(γ).celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—With the simple acc.:(δ).acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:ceras capaces,
id. 1, 63:tabulas,
id. 2, 58:vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—B.In partic.1.To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:2.puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:3.ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:munia sua,
Tac. A. 3, 53:incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:consilium,
Tac. H. 1, 16:vera bona,
id. Agr. 44:fata,
Liv. 1, 7, 11:utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56. -
13 plenum
plēnus, a, um, adj. [from the root ple-; Sanscr. prā-, to fill; Gr. pla- in pimplêmi, plêthô; Lat. plerus, plebs, populus, etc.; whence compleo, expleo, suppleo], full, filled with any thing (class.; cf.: refertus, oppletus).I.Lit.A.In gen., with gen.:B.rimarum,
Ter. Eun. 1, 2, 25:corpus suci,
id. ib. 2, 3, 27:Gallia est plena civium Romanorum,
Cic. Font. 1, 11:domus plena caelati argenti,
id. Verr. 2, 2, 14. §35: vini, somni,
id. Red. in Sen. 6, 13: [p. 1387] stellarum, id. Rep. 6, 11, 11.—With abl.:plena domus ornamentis,
Cic. Verr. 2, 4, 57, § 126:vita plena et conferta voluptatibus,
id. Sest. 10, 23:plenum pueris gymnasium,
Quint. 2, 8, 3.— Absol.:auditorium,
Quint. 2, 11, 3:plenissimis velis navigare,
with swelling sails, Cic. Dom. 10, 24.—As subst.: plēnum, i, n., space occupied by matter, a plenum, Cic. Ac. 2, 37, 118.—Adverb.: ad plenum, to repletion, copiously, abundantly ( poet.), Verg. G. 2, 244:hic tibi copia Manabit ad plenum benigno Ruris honorum opulenta cornu,
Hor. C. 1, 17, 15; so Veg. 2, 9:philosophiae scientiam ad plenum adeptus,
Eutr. 8, 10.—In partic.1.Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent (class.):b.pleni enective simus,
Cic. Div. 2, 69, 142:vulpecula pleno corpore,
Hor. Ep. 1, 7, 31:frigus inimicum est tenui: at prodest omnibus plenis,
Cels. 1, 9:femina,
Ov. A. A. 2, 661.— Comp.:tauros palea ac feno facere pleniores,
Varr. R. R. 2, 5, 12.— Sup.:plenissimus quisque,
Cels. 2, 1.—Of females, big, with child, pregnant (class.):2.et cum te gravidam et cum te pulchre plenam aspicio, gaudeo,
Plaut. Am. 2, 2, 49:femina,
Ov. M. 10, 469; Val. Fl. 1, 413:sus plena,
Cic. Div. 1, 45, 101; cf.:Telluri plenae victima plena datur (preceded by gravida),
Ov. F. 4, 634.—Filled, satisfied ( poet.), Ov. Am. 2, 6, 29:3.plenus cum languet amator,
sated with reading, Hor. Ep. 1, 20, 8; cf.:illa bibit sitiens lector, mea pocula plenus,
Ov. P. 3, 4, 55.—Full packed, laden; with abl.:4.quadrupedes pleni dominis armisque,
Stat. Th. 4, 812:exercitus plenissimus praedā,
Liv. 41, 28:crura thymo plenae (apes),
Verg. G. 4, 181.— Absol.:vitis,
Ov. Am. 2, 14, 23.—Entire, complete, full, whole:5.ut haberet ad praeturam gerendam plenum annum atque integrum,
Cic. Mil. 9, 24:gaudia,
id. Tusc. 5, 23, 67:numerus,
id. Rep. 6, 12, 12:pleno aratro sulcare,
with the whole plough sunk in the ground, Col. 2, 2, 25:sustineas ut onus, nitendum vertice pleno est, i. e. toto,
Ov. P. 2, 7, 77:pleno gradu,
at full pace, at storming pace, Liv. 4, 32.— Neutr. adverb.: in plenum, on the whole, generally (post-Aug.), Plin. 13, 4, 7, § 31; Sen. Ep. 91, 9.—Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud (class.):6.vox grandior et plenior,
Cic. Brut. 84, 289:voce plenior,
id. de Or. 1, 29, 132.—Of letters, syllables, words, full, at full length, not contracted, unabridged:7. 8.pleniores syllabae,
Auct. Her. 4, 20, 28:ut E plenissimum dicas,
Cic. de Or. 3, 12, 46:siet plenum est, sit imminutum,
id. Or. 47, 157:plenissima verba,
Ov. M. 10, 290.—Full, abundant, plentiful, much:9.non tam Siciliam, quam inanem offenderant, quam Verrem ipsum, qui plenus decesserat,
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:urbes,
id. Pis. 37, 91:pecunia,
much money, id. Rosc. Am. 2, 6:mensa,
Verg. A. 11, 738.— Comp.:serius potius ad nos, dum plenior,
Cic. Fam. 7, 9, 2:tres uno die a te accepi litteras, unam brevem, duas pleniores,
fuller, larger, id. ib. 11, 12, 1.— Sup.:plenissima villa,
Hor. S. 1, 5, 50.—Of age, full, advanced, ripe, mature:10.jam plenis nubilis annis,
marriageable, Verg. A. 7, 53:plenus vitā,
Stat. S. 2, 2, 129:annis,
full of years, that has reached extreme old age, Plin. Ep. 2, 1, 7:plenior annis,
Val. Fl. 1, 376:annus vicesimus quintus coeptus pro pleno habetur,
Dig. 50, 4, 8.—Law t. t.: pleno jure, with a complete legal title:II.proinde pleno jure incipit, id est et in bonis et ex jure Quiritium, tua res esse,
Gai. Inst. 2, 41:pleno jure heres fieri,
id. ib. 3, 85 al.—Trop., full, filled.A.In gen., with gen.: plenus fidei, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.):B.jejunitatis plenus,
Plaut. Merc. 3, 3, 13:consili,
Plaut. Ep. 1, 2, 49:viti probrique,
id. Mil. 2, 5, 13:fraudis, sceleris, parricidi, perjuri,
id. Rud. 3, 2, 37:offici,
Cic. Att. 7, 4, 1:negoti,
full of business, id. N. D. 1, 20, 54; Plaut. Ps. 1, 3, 146:irae,
Liv. 3, 48:ingenii,
Cic. Fl. 6, 15:laboris,
Plin. 6, 19, 22, § 66:quae regio in terris nostri non plena laboris?
is not full of our disaster? Verg. A. 1, 460.—With abl.:plenus sum exspectatione de Pompeio,
full of expectation, Cic. Att. 3, 14, 1:laetitiā,
Caes. B. C. 1, 74:humanitate,
Plin. Ep. 1, 10, 2; 2, 1, 7.—In partic.1.Complete, finished, ample, copious (class.):2.orator plenus atque perfectus,
Cic. de Or. 1, 13, 59:plenior, opp. to jejunior,
id. ib. 3, 4, 16:oratio plenior,
id. Off. 1, 1, 2:pleniora scribere,
Caes. B. C. 1, 53.—Full of, abounding or rich in any thing:1.plenum bonarum rerum oppidum,
Plaut. Pers. 4, 2, 38:quis plenior inimicorum fuit C. Mario?
Cic. Prov. Cons. 8, 19: pleniore ore laudare, with fuller mouth, i. e. more heartily, id. Off. 1, 18, 61.—Hence, adv.: plēnē.Lit., full (post-Aug.):2.vasa plene infundere,
Plin. 14, 22, 28, § 139.—Trop., fully, wholly, completely, thorougnly, largely (class.):plene cumulateque aliquid perficere,
Cic. Div. 2, 1:plene perfectae munitiones,
Caes. B. G. 3, 3:aliquid vitare,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 13:plene sapientes homines,
id. Off. 1, 15:praestare aliquid,
perfectly, Hor. Ep. 1, 11, 14.— Comp.:plenius facere aliquid,
Ov. P. 2, 11, 20:alere,
Quint. 2, 2, 8.— Sup.:quamvis illud plenissime, hoc restrictissime feceris,
Plin. Ep. 5, 8, 13. -
14 plenus
plēnus, a, um, adj. [from the root ple-; Sanscr. prā-, to fill; Gr. pla- in pimplêmi, plêthô; Lat. plerus, plebs, populus, etc.; whence compleo, expleo, suppleo], full, filled with any thing (class.; cf.: refertus, oppletus).I.Lit.A.In gen., with gen.:B.rimarum,
Ter. Eun. 1, 2, 25:corpus suci,
id. ib. 2, 3, 27:Gallia est plena civium Romanorum,
Cic. Font. 1, 11:domus plena caelati argenti,
id. Verr. 2, 2, 14. §35: vini, somni,
id. Red. in Sen. 6, 13: [p. 1387] stellarum, id. Rep. 6, 11, 11.—With abl.:plena domus ornamentis,
Cic. Verr. 2, 4, 57, § 126:vita plena et conferta voluptatibus,
id. Sest. 10, 23:plenum pueris gymnasium,
Quint. 2, 8, 3.— Absol.:auditorium,
Quint. 2, 11, 3:plenissimis velis navigare,
with swelling sails, Cic. Dom. 10, 24.—As subst.: plēnum, i, n., space occupied by matter, a plenum, Cic. Ac. 2, 37, 118.—Adverb.: ad plenum, to repletion, copiously, abundantly ( poet.), Verg. G. 2, 244:hic tibi copia Manabit ad plenum benigno Ruris honorum opulenta cornu,
Hor. C. 1, 17, 15; so Veg. 2, 9:philosophiae scientiam ad plenum adeptus,
Eutr. 8, 10.—In partic.1.Of bodily size, stout, bulky, portly, plump, corpulent (class.):b.pleni enective simus,
Cic. Div. 2, 69, 142:vulpecula pleno corpore,
Hor. Ep. 1, 7, 31:frigus inimicum est tenui: at prodest omnibus plenis,
Cels. 1, 9:femina,
Ov. A. A. 2, 661.— Comp.:tauros palea ac feno facere pleniores,
Varr. R. R. 2, 5, 12.— Sup.:plenissimus quisque,
Cels. 2, 1.—Of females, big, with child, pregnant (class.):2.et cum te gravidam et cum te pulchre plenam aspicio, gaudeo,
Plaut. Am. 2, 2, 49:femina,
Ov. M. 10, 469; Val. Fl. 1, 413:sus plena,
Cic. Div. 1, 45, 101; cf.:Telluri plenae victima plena datur (preceded by gravida),
Ov. F. 4, 634.—Filled, satisfied ( poet.), Ov. Am. 2, 6, 29:3.plenus cum languet amator,
sated with reading, Hor. Ep. 1, 20, 8; cf.:illa bibit sitiens lector, mea pocula plenus,
Ov. P. 3, 4, 55.—Full packed, laden; with abl.:4.quadrupedes pleni dominis armisque,
Stat. Th. 4, 812:exercitus plenissimus praedā,
Liv. 41, 28:crura thymo plenae (apes),
Verg. G. 4, 181.— Absol.:vitis,
Ov. Am. 2, 14, 23.—Entire, complete, full, whole:5.ut haberet ad praeturam gerendam plenum annum atque integrum,
Cic. Mil. 9, 24:gaudia,
id. Tusc. 5, 23, 67:numerus,
id. Rep. 6, 12, 12:pleno aratro sulcare,
with the whole plough sunk in the ground, Col. 2, 2, 25:sustineas ut onus, nitendum vertice pleno est, i. e. toto,
Ov. P. 2, 7, 77:pleno gradu,
at full pace, at storming pace, Liv. 4, 32.— Neutr. adverb.: in plenum, on the whole, generally (post-Aug.), Plin. 13, 4, 7, § 31; Sen. Ep. 91, 9.—Of the voice, sonorous, full, clear, strong, loud (class.):6.vox grandior et plenior,
Cic. Brut. 84, 289:voce plenior,
id. de Or. 1, 29, 132.—Of letters, syllables, words, full, at full length, not contracted, unabridged:7. 8.pleniores syllabae,
Auct. Her. 4, 20, 28:ut E plenissimum dicas,
Cic. de Or. 3, 12, 46:siet plenum est, sit imminutum,
id. Or. 47, 157:plenissima verba,
Ov. M. 10, 290.—Full, abundant, plentiful, much:9.non tam Siciliam, quam inanem offenderant, quam Verrem ipsum, qui plenus decesserat,
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:urbes,
id. Pis. 37, 91:pecunia,
much money, id. Rosc. Am. 2, 6:mensa,
Verg. A. 11, 738.— Comp.:serius potius ad nos, dum plenior,
Cic. Fam. 7, 9, 2:tres uno die a te accepi litteras, unam brevem, duas pleniores,
fuller, larger, id. ib. 11, 12, 1.— Sup.:plenissima villa,
Hor. S. 1, 5, 50.—Of age, full, advanced, ripe, mature:10.jam plenis nubilis annis,
marriageable, Verg. A. 7, 53:plenus vitā,
Stat. S. 2, 2, 129:annis,
full of years, that has reached extreme old age, Plin. Ep. 2, 1, 7:plenior annis,
Val. Fl. 1, 376:annus vicesimus quintus coeptus pro pleno habetur,
Dig. 50, 4, 8.—Law t. t.: pleno jure, with a complete legal title:II.proinde pleno jure incipit, id est et in bonis et ex jure Quiritium, tua res esse,
Gai. Inst. 2, 41:pleno jure heres fieri,
id. ib. 3, 85 al.—Trop., full, filled.A.In gen., with gen.: plenus fidei, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.):B.jejunitatis plenus,
Plaut. Merc. 3, 3, 13:consili,
Plaut. Ep. 1, 2, 49:viti probrique,
id. Mil. 2, 5, 13:fraudis, sceleris, parricidi, perjuri,
id. Rud. 3, 2, 37:offici,
Cic. Att. 7, 4, 1:negoti,
full of business, id. N. D. 1, 20, 54; Plaut. Ps. 1, 3, 146:irae,
Liv. 3, 48:ingenii,
Cic. Fl. 6, 15:laboris,
Plin. 6, 19, 22, § 66:quae regio in terris nostri non plena laboris?
is not full of our disaster? Verg. A. 1, 460.—With abl.:plenus sum exspectatione de Pompeio,
full of expectation, Cic. Att. 3, 14, 1:laetitiā,
Caes. B. C. 1, 74:humanitate,
Plin. Ep. 1, 10, 2; 2, 1, 7.—In partic.1.Complete, finished, ample, copious (class.):2.orator plenus atque perfectus,
Cic. de Or. 1, 13, 59:plenior, opp. to jejunior,
id. ib. 3, 4, 16:oratio plenior,
id. Off. 1, 1, 2:pleniora scribere,
Caes. B. C. 1, 53.—Full of, abounding or rich in any thing:1.plenum bonarum rerum oppidum,
Plaut. Pers. 4, 2, 38:quis plenior inimicorum fuit C. Mario?
Cic. Prov. Cons. 8, 19: pleniore ore laudare, with fuller mouth, i. e. more heartily, id. Off. 1, 18, 61.—Hence, adv.: plēnē.Lit., full (post-Aug.):2.vasa plene infundere,
Plin. 14, 22, 28, § 139.—Trop., fully, wholly, completely, thorougnly, largely (class.):plene cumulateque aliquid perficere,
Cic. Div. 2, 1:plene perfectae munitiones,
Caes. B. G. 3, 3:aliquid vitare,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 13:plene sapientes homines,
id. Off. 1, 15:praestare aliquid,
perfectly, Hor. Ep. 1, 11, 14.— Comp.:plenius facere aliquid,
Ov. P. 2, 11, 20:alere,
Quint. 2, 2, 8.— Sup.:quamvis illud plenissime, hoc restrictissime feceris,
Plin. Ep. 5, 8, 13. -
15 pleo
См. также в других словарях:
Expletivum — Ein Expletivum (auch Expletiv, abgeleitet von lat. expleo, d.h. ergänzen, vervollständigen) ist ein Pronomen − im Deutschen das Pronomen es −, das ausschließlich aus Gründen des korrekten Satzbaus verwendet wird, jedoch keinen inhaltlichen Bezug… … Deutsch Wikipedia
Эксплеренты — (от лат. expleo наполняю, заполняю), растения низкой ценотической мощности, но способные быстро захватывать свободные пространства (например, сорные однолетние растения). Выполняют роль видов пионерных . Эксплерентов образно называют “шакалами… … Экологический словарь
ԱՌԼՆՈՒՄ — (լցի. կր. լցայ, լցեալ.) NBH 1 0306 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c ὐποπλήρω, ὐποπλήθω, ἑπιπίμπλημι impleo, suppleo, expleo Տիրապէս լնուլ. լցուցանել ամենայնիւ. զեղուլ. պատարուն գործել. պարարել. յագեցուցանել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԼՐԱՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 1 0907 Chronological Sequence: Early classical, 7c, 10c ն. πληρόω, συμπληρόω compleo, expleo. Տալ լրանալ. լցուցանել. լիացուցանել. լնուլ. ... *Ծովածին կենասէրք լրացուցանեն զհովիտս. Սհկ. կթ. արմաւ.: *Արեգակն իւրով լուսովնլրացուցանէ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՃՈՂԵՄ — (եցի.) NBH 1 0948 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 12c, 13c ն. ԽՃՈՂԵՄ πληρόω, ἑμπληρόω, ἑκπληρόω , ὐπερεμπίπλω impleo, expleo, supra modum impleo. որ եւ ԽՃԵԼ (ըստ ՟բ. նշ.) Խիծ եւ հոծ լնուլ, մանաւանդզորովայն անչափութեամբ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)