Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

excutiō

  • 1 excutiō

        excutiō cussī, cussus, ere    [ex + quatio], to shake out, shake off, cast out, drive out, send forth: (litteris) in terram excussis, shaken out: equus excussit equitem, threw off, L.: Excutimur cursu, V.: lectis utrumque, H.: gladiis missilia, parry, Ta.: excussos laxare rudentīs, uncoil and let out, V.: ignem de crinibus, shake off, O.: si excutitur Chloë, be cast off, H.: alqm patriā, V.: me domo, take myself off, T.: comantīs cervice toros, shake, V.: excussaque bracchia iacto, tossed, O.: lacrumas mihi, T.: sudorem, N.: excutior somno, am roused, V.— To project, throw: tela, Ta.: glandem, L.: facinus ab ore, i. e. the poisoned cup, O.— To shake out, search: te. — Fig., to shake out, shake off, force away, discard, remove, wrest, extort: omnīs istorum delicias: aculeos orationis meae: corde metum, O.: excussa pectore Iuno est, V.: (negotiis) Excussus propriis, H.: risum sibi, excite, H.: foedus, reject, V. — To search, examine, investigate, scrutinize: illud excutiendum est, ut sciatur, etc.: freta, O.: puellas, O.: quae delata essent, Cu.
    * * *
    excutere, excussi, excussus V
    shake out or off; cast out; search, examine

    Latin-English dictionary > excutiō

  • 2 excutio

    ex-cŭtĭo, cussi, cussum, 3 (archaic perf. subj. excussit, for excusserit, Plaut. Bacch. 4, 2, 16), v. a. [quatio], to shake out or off, to cast out, drive out, to send forth (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    posse ex his (litteris) in terram excussis annales Ennii, ut deinceps legi possint, effici,

    shaken out, Cic. N. D. 2, 37, 94:

    equus excussit equitem,

    threw off, Liv. 8, 7, 10:

    excussus equo,

    Verg. A. 11, 640:

    excussus curru,

    id. ib. 10, 590; Suet. Caes. 37; Curt. 3, 11; cf.:

    lectis excussit utrumque,

    Hor. S. 2, 6, 112:

    gubernatorem in mare e puppi,

    Curt. 4, 4 med.; cf.

    also: ancora ictu ipso excussa e nave sua,

    Liv. 37, 30, 9:

    lapide clavum,

    to knock off, Plaut. Men. 1, 1, 10:

    pulvis digitis excutiendus erit,

    Ov. A. A. 1, 150:

    poculum e manibus,

    Pers. 3, 101:

    ignem de crinibus,

    to shake off, Ov. M. 12, 281:

    rem de manu alicujus,

    to strike out, Dig. 47, 2, 53, § 13:

    Pelion subjectā Ossā (Juppiter),

    Ov. M. 1, 155:

    poma venti,

    to cast down, shake down, id. ib. 14, 764 et saep.:

    ne nucifrangibula (i. e. dentes) excussit ex malis meis,

    to knock out, Plaut. Bacch. 4, 2, 16; cf.:

    cerebrum alicui,

    id. Capt. 3, 4, 69; id. Aul. 2, 1, 29:

    oculum alicui cyatho, verberibus,

    id. Pers. 5, 2, 16; Suet. Tib. 53; cf.:

    oculo excusso,

    id. Caes. 68: ipso cum domino calce omnes excutiamus, to drive out or forth, Lucil. ap. Non. 298, 33:

    Teucros vallo,

    Verg. A. 9, 68:

    hostem oppidis et regionibus,

    Flor. 2, 6, 42:

    ab obsidione Nolae urbis (with pellere a Campania),

    id. ib. 29:

    feras cubilibus,

    to scare, rouse up, Plin. Pan. 81, 1:

    si flava excutitur Chloë,

    be shaken off, cast off, Hor. C. 3, 9, 19:

    (viros) excussos patriā infesta sequi,

    Verg. A. 7, 299:

    ut me excutiam atque egrediar domo,

    take myself off, decamp, Ter. Ph. 4, 1, 20:

    quartanas,

    to drive away, Plin. 20, 6, 23, § 56 et saep.:

    (leo) gaudet comantes Excutiens cervice toros,

    shaking about, shaking, Verg. A. 12, 7; cf. Quint. 11, 3, 71:

    caesariem,

    Ov. M. 4, 492:

    pennas,

    id. ib. 6, 703:

    habenas,

    id. ib. 5, 404; cf.:

    nares inflare et movere... et pulso subito spiritu excutere, etc.,

    to blow up, dilate, Quint. 11, 3, 80:

    se (gallinae edito ovo),

    Plin. 10, 41, 57, § 116:

    tela,

    to hurl, discharge, Tac. A. 2, 20; cf. Curt. 8, 13:

    fulmen in Thebas,

    Stat. Th. 10, 69:

    excussaque brachia jacto,

    tossed, Ov. M. 5, 596; id. H. 18, 189:

    (aër) Excussit calidum flammis velocibus ignem,

    sends out, produces, Lucr. 6, 688; cf. id. 6, 161: largum imbrem (procellae), Curt. 4, 7:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Capt. 2, 3, 59; Ter. Heaut. 1, 1, 15:

    vomitum alicui,

    Plaut. Merc. 3, 3, 15:

    sudorem,

    Nep. Eum. 5 et saep.— Transf.:

    excutior somno,

    I am roused from sleep, Verg. A. 2, 302; Ov. H. 13, 111; Hor. S. 2, 6, 112.—
    B.
    In partic., to shake out, shake.
    1.
    Esp. a garment, to free it from dust:

    vexatam solo vestem,

    Petr. 128, 4; Vulg. Act. 18, 6; cf.:

    excutere de pulvere,

    shake yourself, Vulg. Isa. 52, 2; and:

    pulverem de pedibus,

    id. Matt. 10, 14.—
    2.
    To stir, move any thing to see under it; and hence, to search, examine a person: St. Di me perdant, si ego tui quicquam abstuli. Eu. Agedum, excutedum pallium, Plaut. Aul. 4, 4, 19; so,

    culcitisque et stragulis praetentatis et excussis,

    Suet. Claud. 35.—With personal objects: excutiuntur tabellarii, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 31, 4; cf.:

    verum (porcellum) ut subesse pallio contenderent Et excuti juberent,

    Phaedr. 5, 5, 19:

    non excutio te, si quid forte ferri habuisti: non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to shake out or off, force away, etc.:

    omnes istorum delicias, omnes ineptias,

    to shake off, discard, Cic. Cael. 28, 67:

    noli aculeos orationis meae, qui reconditi sunt, excussos arbitrari,

    plucked out, removed, id. Sull. 16, 47:

    omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur,

    are torn, wrested from our hands, id. Mur. 14, 30; cf.:

    hanc excutere opinionem mihimet volui radicitus,

    id. Tusc. 1, 46, 111:

    severitatem veterem,

    id. Fam. 9, 10, 2; cf.

    also: excutient tibi istam verborum jactationem,

    id. Sull. 8, 24:

    excute corde metum,

    remove, banish, Ov. M. 3, 689:

    diros amores,

    id. ib. 10, 426:

    orbem paci excutere,

    to banish peace from the world, Luc. 1, 69:

    omnis quae erat conceptae mentis intentio mora et interdum iracundia excutitur,

    Quint. 10, 3, 20:

    quem (Senecam) non equidem omnino conabar excutere,

    id. 10, 1, 126:

    aliena negotia curo, excussus propriis,

    Hor. S. 2, 3, 20:

    dummodo risum excutiat sibi,

    can raise, produce, id. ib. 1, 4, 35. —
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to search, examine, inspect, investigate:

    explicando excutiendoque verbo,

    Cic. Part. Or. 36, 134; cf.: pervulgata atque in manibus jactata et excussa, qs. shaken out, i. e. examined, id. Mur. 12. 26:

    illud excutiendum est, ut sciatur quid sit carere,

    id. Tusc. 1, 36, 88:

    quae fere omnia Cicero in crimine veneficii excutit,

    Quint. 5, 7, 37; 12, 8, 13:

    totum locum,

    id. 5, 7, 6:

    aut conjecturā excutiuntur, an vera sint, etc.,

    id. 5, 13, 19 et saep.— Hence, excussus, a, um, P. a., stretched out, extended, stiff (post-Aug. and rare):

    interest, utrum tela excusso lacerto torqueantur, an remissa manu effluant,

    Sen. Ben. 2, 6; so,

    lacerto,

    Ov. H. 4, 43:

    palma excussissima,

    Petr. 95.— Adv.: excussē, strongly, violently:

    mittere pilam (with rigide, opp. languidius),

    Sen. Ben. 2, 17, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > excutio

  • 3 excussus

    1.
    excussus, a, um, Part. and P. a., from excutio.
    2.
    excussus, ūs, m. [excutio], a beating out, beating, Prud. steph. 5, 226.

    Lewis & Short latin dictionary > excussus

  • 4 excussus

        excussus adj.    [P. of excutio], stretched out, stiff: lacertus, O.
    * * *
    excussa, excussum ADJ
    cast out; thrown down/out

    Latin-English dictionary > excussus

  • 5 scrūtor

        scrūtor ārī, ātus, dep.    [scruta], to ransack, search carefully, examine thoroughly, explore, search, examine: domos, navīs: loca abdita, S.: ignem gladio, H.: mare, Ta.: venantium latibula, Cu.: num irā actus esset, Cu.: non excutio te, si quid forte ferri habuisti, non scrutor.—Fig., to examine thoroughly, inquire into, explore, investigate: caeli plagas, Enn. ap. C.: locos, ex quibus argumenta eruamus: ante tempus haec.— To search into, search out, find out, read: mentīsque deum, O.: Arcanum illius, H.
    * * *
    scrutari, scrutatus sum V DEP
    search/probe/examine carefully/thoroughly; explore/scan/scrutinize/investigate

    Latin-English dictionary > scrūtor

  • 6 concutio

    con-cŭtĭo, cussi, cussum, 3, v. a. [quatio, as cur = quāre].
    I.
    To strike one upon another, to strike together (rare): utrum cavae manus concutiantur, an planae, Sen. Q. N. 2, 28, 1:

    concussā manu dare signa,

    Ov. M. 11, 465:

    frameas,

    Tac. G. 11.—
    II.
    To shake violently, to shake, agitate (freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit. (mostly poet.): concutit ungula terram, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 419 Vahl.): tonitru concussa aequora caeli, Att. ap. Non. p. 505, 8 (Trag. Rel. v. 224 Rib.); cf.:

    templa caeli summa sonitu (in a parodying of pathos),

    Ter. Eun. 3, 5, 42; cf.:

    serena caeli sonitu,

    Lucr. 2, 1101; 6, 358:

    grandi tonitru concussa repente Terra,

    id. 5, 551; cf. id. 6, 544:

    terra ingenti motu concussa est,

    Liv. 3, 10, 6; Ov. M. 8, 781:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236: concusso terrae motu theatro, * Suet. Ner. 20:

    moenia,

    Ov. M. 13, 175:

    freta,

    id. ib. 6, 691;

    7, 201: undas,

    id. ib. 8, 605:

    artus,

    Lucr. 5, 1076; 6, 595; cf. id. 2, 949:

    corpora risu,

    id. 1, 918; 2, 976; cf. Juv. 3, 101; Quint. 6, 3, 9:

    caput,

    Ov. M. 2, 50:

    caesariem,

    id. ib. 1, 179; cf.

    comam,

    id. F. 2, 846:

    tempora,

    id. M. 13, 644:

    manum,

    id. ib. 11, 465:

    pectus,

    id. ib. 2, 755:

    arma manu,

    to hurl, id. ib. 1, 143; 7, 130; cf.:

    tela lacertis,

    id. ib. 12, 79:

    te certo arcu,

    to hit surely, Prop. 1, 7, 15:

    inmissis aurigae undantia lora Concussere jugis,

    Verg. A. 5, 147:

    in calicibus concussis,

    Plin. 35, 16, 55, § 193 Sillig N. cr.:

    munimenta arietibus admotis,

    Curt. 8, 2, 22:

    aures Caesaris concutit fragor,

    Luc. 6, 163:

    corpus concutit gestatio,

    Sen. Ep. 15, 6:

    pectora planctu,

    Stat. S. 5, 1, 179.— Pass.:

    quorum (ignium) ictu concuti aera verum est,

    Plin. 2, 43, 43, § 112:

    corpus concutitur gestatione,

    Cels. 3, 21:

    majore cachinno Concutitur,

    Juv. 3, 100:

    concutitur sanguis,

    Lucr. 3, 249.—Esp. in part. perf.:

    mugitibus aether,

    Verg. G. 3, 151:

    risu tremulo (ora),

    Lucr. 1, 919; 2, 976:

    rates,

    shattered, Ov. P. 2, 3, 59:

    coma,

    id. F. 2, 846:

    corpus vulnere,

    Stat. S. 3, 4, 70:

    fores,

    Ov. Am. 1, 6, 50:

    ilex,

    Verg. G. 4, 81:

    quercus,

    id. ib. 1, 159:

    materies per artus,

    Lucr. 2, 949:

    Lyrnesia moenia dextrā,

    Ov. M. 13, 175:

    mons,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 53:

    paries,

    Dig. 39, 2, 18, § 11:

    remo concusso tollere ratem,

    Val. Fl. 1, 340.— With Gr. acc.:

    pectus concussa crebris verberibus,

    Luc. 2, 335.—
    2.
    Se, to examine by shaking one's self; the figure taken from the searching of a thief, etc., by shaking his garments; hence, trop. equiv. to search, examine (cf. excutio):

    te ipsum Concute, num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35 Orell. ad loc. and cf. B. 3. infra.—
    B.
    Trop.
    1.
    To shake the power of, shake to its foundation, to shatter, cause to waver, to impair, disturb, distract:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; Plin. Pan. 6, 3:

    provincias magnis momentis,

    Vell. 2, 78:

    regnum,

    Liv. 33, 19, 1:

    orbem,

    Tac. H. 1, 16:

    opes Lacedaemoniorum,

    Nep. Epam. 6, 4:

    provincias magnis molimentis,

    Vell. 2, 78, 1:

    concusso jam et paene fracto Hannibale,

    Liv. 28, 44, 11:

    domum,

    Tac. H. 3, 45:

    concussā Transrhenanorum fide,

    id. ib. 5, 25:

    nondum concusso senatusconsulto,

    id. A. 14, 43:

    imperium Persarum,

    Curt. 4, 14, 20; cf. Plin. Ep. 10, 114 (115), 3:

    concussa fides,

    Luc. 1, 182.—
    2.
    To shake in feeling, to agitate violently.
    a.
    Usually, to put in fear, terror, or anxiety, to terrify, alarm, trouble:

    terrorem metum concutientem definiunt,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    consules declarantur M. Tullius et C. Antonius, quod factum primo populares conjurationis concusserat,

    Sall. C. 24, 1:

    populum Romanum terrore Numantini belli,

    Vell. 2, 90, 3; Quint. 4, 2, 37:

    urbem,

    Verg. A. 4, 666:

    totam Asiam,

    Curt. 4, 1, 20:

    ingens barbaros pavor concusserat,

    id. 8, 2, 24:

    casu concussus acerbo,

    Verg. A. 5, 700; Tac. H. 2, 99 fin.:

    extemplo turbati animi concussaque vulgi Pectora,

    Verg. A. 11, 451. — Poet. in a Greek constr.:

    casu animum concussus amici,

    Verg. A. 5, 869:

    hoc concussa metu mentem Juturna virago,

    id. ib. 12, 468; so Hor. S. 2, 3, 295.—
    (β).
    In the jurists: aliquem, to terrify one by threats, etc., in order to extort money from him, Dig. 1, 18, 6, § 3; Paul. Sent. 5, 25, 12; Cod. Th. 9, 27, 6; cf. concussio, II., concussor, and concussura.—
    b.
    In gen., of any excitement of the passions: magnum et summum est deoque vicinum, non concuti. Hanc stabilem animi sedem Graeci euthumian vocant... ego tranquillitatem voco, Sen. Tranq. 2, 3:

    hoc agite: Poenas petite violatae Stygis: Concutite pectus,

    Sen. Herc. Fur. 105.—
    3.
    To urge, excite, rouse to activity, = excitare, commovere (rare and not ante-Aug.):

    fecundum concute pectus,

    Verg. A. 7, 338:

    tu concute plebem,

    Petr. Poet. 124, 288:

    se concussere ambae,

    Juv. 10, 328:

    non leviter se Numidia concussit,

    Flor. 3, 1, 2.—Hence, * concussus, a, um, P. a., stirred up, restless:

    Pallas aliquanto concussior,

    Mart. Cap. 4, § 332.

    Lewis & Short latin dictionary > concutio

  • 7 excio

    ex-cĭo, īvi or ii, itum (long and short equally freq.; cf. excĭtus, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40; Lucr. 4, 1207; Cat. 61, 11; 63, 42; 64, 56; Verg. A. 4, 301; 7, 376; 12, 445; Ov. M. 2, 779 al.:

    excītus,

    Lucr. 4, 1215; Verg. A. 3, 675; 7, 642; 10, 38; Ov. M. 8, 338; 11, 384; Sil. 7, 635; Luc. 1, 239 al.;

    also acc. to cieo, ēre: excies,

    Att. Trag. 300 (Rib. Trag. Fragm. p. 175):

    exciet,

    Plaut. Ps. 5, 2, 1; inf. exciere, Liv. 7, 11, 11; imperf. excibat, id. 32, 13:

    excibant,

    Sil. 9, 182), 4, v. a., to call out or forth, to bring out: exciet, excutiet, Paul. ex Fest. p. 80, 4 Müll. (freq. in the ante-class. and post-Aug. periods; perhaps not in Cic., for in Phil. 12, 7, 16, the better reading is excussimus; v. excutio;

    and for excita,

    Cic. Mur. 17 fin. ap. Quint. 8, 3, 80, both the MSS. and editions of Cic. have excitata).
    I.
    Lit.:

    auxilia e Germania Britanniaque excivit segniter,

    Tac. H. 2, 97:

    consulem ab urbe,

    Liv. 3, 2:

    homines sedibus,

    id. 32, 13:

    sellularii exciti (ad militiam) dicuntur,

    id. 8, 20 init.:

    animas imis sepulcris,

    Verg. E. 8, 98:

    suem latebris,

    Ov. M. 10, 711:

    Urgulaniam domo principis,

    Tac. A. 4, 21:

    quid est quod me excivisti ante aedes?

    Plaut. Ep. 4, 2, 1; so,

    aliquem foras,

    id. Trin. 5, 2, 52:

    hostem ad dimicandum acie,

    Liv. 2, 30:

    Volscos ad expugnandam secum Ardeam,

    id. 4, 9, 11:

    auxilia,

    id. 45, 4, 3:

    juventutem Celtiberorum,

    id. 28, 24, 4; cf.:

    in pugnam,

    Luc. 6, 12:

    in arma,

    Stat. Th. 4, 146:

    in proelia,

    Luc. 7, 361:

    principibus coloniae Romam excitis,

    Liv. 3, 4, 5.— Absol.:

    exciente buccina Tritone,

    Suet. Claud. 21 fin.
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. objects, to bring out or forth; to call forth, produce:

    semina per artus,

    Lucr. 4, 1215:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Cist. 1, 1, 114; Tac. A. 11, 2:

    crepitum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 16:

    sonitum pedibus,

    Lucr. 2, 327:

    molem (i. e. tempestatem) in undis,

    Verg. A. 5, 790:

    vim morbi,

    Lucr. 4, 665 et saep.—
    II.
    Trop.
    A.
    To rouse, excite; to frighten, terrify any one:

    sopore,

    Lucr. 4, 37; cf.: excita anus, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 36 ed. Vahl.); cf.

    also: clamor subito ortus dictatorem quoque ex somno excivit,

    Liv. 4, 27, 6:

    somno excitus,

    Sall. J. 72 fin.:

    Mauri atque Gaetuli, ignoto et horribili sonitu repente exciti,

    id. ib. 99, 2:

    inter cetera, quae ad exciendum in Graeciam Antiochum dicere est solitus,

    Liv. 36, 7:

    excivit ea caedes Bructeros, etc.,

    Tac. A. 1, 51:

    qualis commotis excita sacris Thyias,

    Verg. A. 4, 301; esp. freq. in the part. perf.; see the passages quoted init.; cf. also: (juventus) privatis atque publicis largitionibus excita, Sall. C. 37, 7:

    ita conscientia mentem excitam vastabat,

    id. ib. 15, 4:

    Evander concursu pastorum, excitus,

    Liv. 1, 7, 9:

    Britanni omnium civitatium vires exciverant,

    Tac. Agr. 29.— Poet.:

    pulsuque pedum tremit excita tellus,

    frightened, quaking, Verg. A. 7, 722; 12, 445.—
    B.
    To stir up, excite any passion (very rare):

    terrorem,

    Liv. 10, 4; cf.

    tumultum,

    id. 3, 39; 7, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > excio

  • 8 excusse

    excusse, adv., v. excutio, P. a. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > excusse

  • 9 excussio

    excussĭo, ōnis, f. [excutio], a shaking down:

    oleae,

    Vulg. Isa. 17, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > excussio

  • 10 inexcussus

    ĭnexcussus, a, um, adj. [2. in-excutio], unshaken, not terrified, Verg. Cul. 302.

    Lewis & Short latin dictionary > inexcussus

  • 11 scrutans

    scrūtor, āri, ātus, v. dep. a. [scruta; cf.: gruteuei, scrutatur, Gloss. Philox.], qs. to search even to the rags, i. e. to search carefully, examine thoroughly, explore a thing; to search, examine a person (syn.: indago, rimo).
    I.
    Lit., of things:

    domos, naves,

    Cic. Vatin. 5, 12:

    loca abdita,

    Sall. J. 12, 5:

    omnia foramina parietum scrutatur,

    Petr. 98, 1:

    paleam,

    id. 33, 4:

    terraï abdita ferro,

    Lucr. 6, 809:

    ignem gladio,

    Hor. S. 2, 3, 276:

    lumina manibus,

    Sen. Oedip. 965:

    scrutatus sum quae potui et quae vidi omnia: inveni duos solos libellos, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182; cf. Tac. H. 4, 1:

    L. Crassus spiculis prope scrutatus est Alpes,

    Cic. Pis. 26, 62:

    occulta saltuum,

    Tac. A. 1, 61:

    mare,

    id. Agr. 30; id. G. 45; cf.:

    scrutandi orbis gratiā,

    Plin. 5, 1, 1, § 9:

    canis scrutatur vestigia (ferarum),

    id. 8, 40, 61, § 147:

    venantium latibula scrutatus,

    Curt. 6, 5, 17:

    vias presso ore (canis),

    Sen. Thyest. 499:

    equorum delicta scrutantes,

    Amm. 14, 6, 25.—Of personal objects: Eu. Ostende huc manum dexteram... Nunc laevam ostende... Jam scrutari mitto, to search you, Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    non excutio te, non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97; so of searching, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 1:

    consuetudinem salutantes scrutandi,

    Suet. Vesp. 12 fin.;

    and of a searching for spoil,

    Tac. H. 3, 25.—
    B.
    Transf., to seek for, search out a thing (post-Aug. and very rare):

    venas melini inter saxa,

    Plin. 35, 6, 19, § 37:

    iter,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 172; cf. infra, II. B.—
    II.
    Trop., to examine thoroughly; to explore, investigate: quod est ante pedes nemo spectat: caeli scrutantur plagas, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 18, 30; Cic. Div. 2, 13, 30 (Trag. v. 277 Vahl.):

    omnes sordes,

    id. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11;

    cf: nomina ac vultus, alacritatem tristitiamque coëuntium,

    Tac. A. 16, 5:

    animos ceterorum secretis sermonibus,

    id. H. 4, 55:

    voluntatem,

    Quint. 2, 4, 26:

    locos, ex quibus argumenta eruamus,

    Cic. de Or 2, 34, 146; cf. id. Part. 3, 8:

    desinamus aliquando ea scrutari, quae sunt inania,

    id. Rosc. Am. 30, 83; cf.:

    quod non ratione scrutabimur, non poterimus invenire nisi casu,

    Quint. 5, 10, 22:

    interiores et reconditas litteras,

    Cic. N. D. 3, 16, 42:

    origines nominum,

    Quint. 1, 4, 25:

    omnia minutius et scrupulosius,

    id. 5, 14, 28:

    inferiora quoque,

    id. 7, 1, 27:

    exoletos auctores,

    id. 8, 2, 12:

    scripturas,

    Vulg. Johan. 5, 39.— Absol.:

    totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior,

    Sen. Ira, 3, 36, 3.—
    B.
    Transf. (cf. supra, I. B.), to search into; to search out, find out a thing (so not till after the Aug. per.):

    fibras Inspiciunt, mentes deum scrutantur in illis,

    Ov. M. 15, 137:

    finem principis per Chaldaeos,

    Tac. A. 12, 52:

    sua Caesarisque fata,

    id. ib. 16, 14:

    arcanum ullius,

    Hor. Ep. 1, 18, 37:

    ut causas hujus infinitae differentiae scrutetur,

    Tac. Or. 15; cf. Plin. Ep. 4, 30, 11:

    harenarum numerum et montium pondera scrutari,

    Amm. 14, 11, 34.— P. a.: scrūtans, antis (late Lat.), perh. only in sup., that most closely examines:

    militaris rei ordinum scrutantissimus,

    Amm. 30, 9, 4.— Hence, adv.: scrūtanter, searchingly, Ambros. Ep. 80. Act. collat. form scrūto, āre, acc. to Prisc. p. 799 P; cf. gruteuô, scruto, Gloss. Philox.—Hence,
    b.
    scrūtor, ātus, pass., Amm. 28, 1, 10; 15, 8, 16; Aur. Vict. Orig. 6, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > scrutans

  • 12 scrutor

    scrūtor, āri, ātus, v. dep. a. [scruta; cf.: gruteuei, scrutatur, Gloss. Philox.], qs. to search even to the rags, i. e. to search carefully, examine thoroughly, explore a thing; to search, examine a person (syn.: indago, rimo).
    I.
    Lit., of things:

    domos, naves,

    Cic. Vatin. 5, 12:

    loca abdita,

    Sall. J. 12, 5:

    omnia foramina parietum scrutatur,

    Petr. 98, 1:

    paleam,

    id. 33, 4:

    terraï abdita ferro,

    Lucr. 6, 809:

    ignem gladio,

    Hor. S. 2, 3, 276:

    lumina manibus,

    Sen. Oedip. 965:

    scrutatus sum quae potui et quae vidi omnia: inveni duos solos libellos, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182; cf. Tac. H. 4, 1:

    L. Crassus spiculis prope scrutatus est Alpes,

    Cic. Pis. 26, 62:

    occulta saltuum,

    Tac. A. 1, 61:

    mare,

    id. Agr. 30; id. G. 45; cf.:

    scrutandi orbis gratiā,

    Plin. 5, 1, 1, § 9:

    canis scrutatur vestigia (ferarum),

    id. 8, 40, 61, § 147:

    venantium latibula scrutatus,

    Curt. 6, 5, 17:

    vias presso ore (canis),

    Sen. Thyest. 499:

    equorum delicta scrutantes,

    Amm. 14, 6, 25.—Of personal objects: Eu. Ostende huc manum dexteram... Nunc laevam ostende... Jam scrutari mitto, to search you, Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    non excutio te, non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97; so of searching, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 1:

    consuetudinem salutantes scrutandi,

    Suet. Vesp. 12 fin.;

    and of a searching for spoil,

    Tac. H. 3, 25.—
    B.
    Transf., to seek for, search out a thing (post-Aug. and very rare):

    venas melini inter saxa,

    Plin. 35, 6, 19, § 37:

    iter,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 172; cf. infra, II. B.—
    II.
    Trop., to examine thoroughly; to explore, investigate: quod est ante pedes nemo spectat: caeli scrutantur plagas, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 18, 30; Cic. Div. 2, 13, 30 (Trag. v. 277 Vahl.):

    omnes sordes,

    id. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11;

    cf: nomina ac vultus, alacritatem tristitiamque coëuntium,

    Tac. A. 16, 5:

    animos ceterorum secretis sermonibus,

    id. H. 4, 55:

    voluntatem,

    Quint. 2, 4, 26:

    locos, ex quibus argumenta eruamus,

    Cic. de Or 2, 34, 146; cf. id. Part. 3, 8:

    desinamus aliquando ea scrutari, quae sunt inania,

    id. Rosc. Am. 30, 83; cf.:

    quod non ratione scrutabimur, non poterimus invenire nisi casu,

    Quint. 5, 10, 22:

    interiores et reconditas litteras,

    Cic. N. D. 3, 16, 42:

    origines nominum,

    Quint. 1, 4, 25:

    omnia minutius et scrupulosius,

    id. 5, 14, 28:

    inferiora quoque,

    id. 7, 1, 27:

    exoletos auctores,

    id. 8, 2, 12:

    scripturas,

    Vulg. Johan. 5, 39.— Absol.:

    totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior,

    Sen. Ira, 3, 36, 3.—
    B.
    Transf. (cf. supra, I. B.), to search into; to search out, find out a thing (so not till after the Aug. per.):

    fibras Inspiciunt, mentes deum scrutantur in illis,

    Ov. M. 15, 137:

    finem principis per Chaldaeos,

    Tac. A. 12, 52:

    sua Caesarisque fata,

    id. ib. 16, 14:

    arcanum ullius,

    Hor. Ep. 1, 18, 37:

    ut causas hujus infinitae differentiae scrutetur,

    Tac. Or. 15; cf. Plin. Ep. 4, 30, 11:

    harenarum numerum et montium pondera scrutari,

    Amm. 14, 11, 34.— P. a.: scrūtans, antis (late Lat.), perh. only in sup., that most closely examines:

    militaris rei ordinum scrutantissimus,

    Amm. 30, 9, 4.— Hence, adv.: scrūtanter, searchingly, Ambros. Ep. 80. Act. collat. form scrūto, āre, acc. to Prisc. p. 799 P; cf. gruteuô, scruto, Gloss. Philox.—Hence,
    b.
    scrūtor, ātus, pass., Amm. 28, 1, 10; 15, 8, 16; Aur. Vict. Orig. 6, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > scrutor

См. также в других словарях:

  • ԴԺՈԽԵՐԱՍԱՆԱԿ — ( ) NBH 1 0616 Chronological Sequence: Unknown date ԴԺՈԽԵՐԱՍԱՆԱԿ ԼԻՆԵԼ. ἁφηνιάζω frenum excutio Չհանդուրժել երասանակի. թօթափել զսանձ. *Վասն գերազանցութեան մարդասիրութեանն դժոխերասանակք առ ծառայութիւնն լինիմք. Բրս. ծն …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԸՄՊԱՀԿԵՄ — (եցի.) NBH 1 0763 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c, 14c չ. ԸՄՊԱՀԿԵՄ ԸՄՊԱՀԿԻՄ. ἁφηνιάω, ἁφηνιάζω habenas detracto et excutio, frena non patior, contumaciter resisto գրի եւ ԸՄԲԱՀԿԵԼ, ԸՄԲՊԱՀԿԵԼ, ԸՄՊՀԿԵԼ, եւ այլն. իբր Անպախուց լինել,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԸՄՊԱՀԿԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0763 Chronological Sequence: 6c, 14c ձ.ա. ԸՄՊԱՀԿԵՄ ԸՄՊԱՀԿԻՄ. ἁφηνιάω, ἁφηνιάζω habenas detracto et excutio, frena non patior, contumaciter resisto գրի եւ ԸՄԲԱՀԿԵԼ, ԸՄԲՊԱՀԿԵԼ, ԸՄՊՀԿԵԼ, եւ այլն. իբր Անպախուց լինել, այսինքն աներասանակ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԹՕԹԱՓԵՄ — (եցի.) NBH 1 0824 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 11c, 12c, 13c ն. ἑκτινάσσω, ἁποτινάσσω excutio ἁποσείω amoveo. կամ ἑκρυέω effluo, defluo ἑκπίπτω excido եւն. կամ Թափելով թափել. ʼի բաց թափել. ʼի վայր հոսել ցնցելով… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽՐԱԿԱՄԱՏԵՄ — ( ) NBH 1 0992 Chronological Sequence: 5c ն. ԽՐԱԿԱՄԱՏԵԼ. ἁφηνιάζω habenas detrecto, excutio; fraenum non patior. Խեռութեամբ հատանել զկամ, այսինքն զլկամ, զսանձ. սանձակոտոր լինել. անսաստել. հեստել. *Խրակամատելն եւ հակառակ ասել՝ բազում չարեաց ցոյց… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՃՄԼԵՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 2 0181 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 10c, 11c, 12c ն. συντρίβω, συνθλάω contero, affligo ἑκπλίσσω excutio, opprimo. Նոյն ընդ վ. (=ՃՄԼԵՄ) որպէս Տալ ճմլիլ սրտի. մորմոքեցուցանել. գալարեցուցանել զաղիս. վրդովել. սիրտը… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇՓԵՄ — (եցի.) NBH 2 0499 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c ն. ψώχω, τρίβω, ἁποτρίβω եւ այլն. comminuo, tero, frico, excutio եւն. եւ adhaereo, tango, tingo. Ափովք ճնշել. շօշափելով ճմլել՝ լեսուլ՝ մաշել՝ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՋԱՐԴԵՄ — (եցի.) NBH 2 0671 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c ն. ἑκκόπτω, ἑκλικμάω exscindo, excutio եւն. Ջախել. կոտորել. խորտակել. մանրել. փշրել. կոճոպել. կոտրտել, ճարդել, ջարդուբուրդ ընել. ... *Ջարդեցէ՛ք զփայսակերտս… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • desgourdir — Desgourdir, acut. Est ores actif, comme, Je me desgourdis, Torporem excutio. et ores neutre, comme Je degourdis peu à peu, Sensim extorpesco. Si cette diction Latine estoit en usage, voyez Gourdir …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»