Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

excited

  • 41 arrigo

    ar-rĭgo ( adr-, Dietsch, Halm; arr-, Fleck., Rib., Weissenb.), rexi, rectum, 3, v. a. [rego], to set up, raise, erect (not used by Cic., but for it he employs erigere).
    I.
    Lit.:

    leo comas arrexit,

    Verg. A. 10, 726; so id. ib. 4, 280:

    aurīs,

    Plaut. Rud. 5, 2, 6; so Ter. And. 5, 4, 30; Ov. M. 15, 516; Verg. A. 2, 303 (translatio a pecudibus, Don. ad Ter. l. c.; cf.

    opp. demittere aures,

    Hor. C. 2, 13, 35):

    linguam,

    Mart. 11, 62, 10:

    tollit se arrectum quadrupes,

    Verg. A. 10, 892; so id. ib. 5, 426; 2, 206 et saep.—
    II.
    Trop., to encourage, animate, rouse, excite:

    eos non paulum oratione suā Marius adrexerat,

    Sall. J. 84, 4:

    cum spes arrectae juvenum,

    when hope was aroused, Verg. G. 3, 105:

    arrectae stimulis haud mollibus irae,

    id. A. 11, 452: Etruria atque omnes reliquiae belli adrectae, are in commotion, are roused, Sall. H. 1, 19, p. 220 Gerl.:

    adrectā omni civitate,

    excited with wonder, Tac. A. 3, 11.—Esp. freq. arrigere aliquem or animos, to incite, rouse the mind or courage to something, to direct to something (sometimes with ad aliquam rem):

    vetus certamen animos adrexit,

    Sall. C. 39, 3 Kritz:

    sic animis eorum adrectis,

    id. J. 68, 4; 86, 1 al.; Liv. 45, 30:

    arrexere animos Itali,

    Verg. A. 12, 251:

    his animum arrecti dictis,

    id. ib. 1, 579:

    arrecti ad bellandum animi sunt,

    Liv. 8, 37 (cf. erigo).—Hence, arrectus ( adr-), a, um, P. a., set upright; hence, steep, precipitous (rare):

    pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    Liv. 21, 35 fin.: saxa arrectiora, Sol. c. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > arrigo

  • 42 calesco

    călesco, ĕre, v. inch. n. [caleo], to grow warm or hot.
    I.
    Lit. (rare but class.):

    (vortex) suā cum Mobilitate calescit,

    Lucr. 6, 280:

    calescere vel apricatione vel igni, umbris aquisve refrigerari,

    Cic. Sen. 16, 57; id. N. D. 2, 55, 138:

    unda calescit,

    Ov. M. 15, 310; Curt. 4, 7, 22.—
    II.
    Trop., of the mind, to become excited, to glow, be inflamed; esp. with love ( poet.), Ter. Eun. 1, 2, 5 Don.:

    quo propius nunc es, flammā propiore calesco,

    Ov. H. 18, 177; so id. M. 3, 372:

    est deus in nobis! agitante calescimus illo,

    id. F. 6, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > calesco

  • 43 candeo

    candeo, ui, 2, v. n. [Sanscr candami, to be light; candra, the moon; connected with caneo as ardeo with areo], to be brilliant, glittering, to shine, glitter, glisten (cf. candidus and albus; mostly poet.).
    I.
    Lit.
    A.
    Verb finit.:

    candet ebur soliis collucent pocula mensae,

    Cat. 64, 45:

    ubi canderet vestis,

    Hor. S. 2, 6, 103:

    stellarum turba crasso lumine candet,

    Manil. 1, 753. —
    B.
    Part. and P. a.: candens, entis, = candidus, shining. dazzling, white, bright, glowing:

    candens lacteus umor,

    the bright, milky fluid, Lucr. 1, 259:

    marmor,

    id. 2, 767:

    lucidus aër,

    id. 4, 341:

    lumen solis,

    id. 6, 1196:

    lumen,

    id. 5, 720:

    luna,

    Vitr. 9, 4:

    ortus,

    Tib. 4, 1, 65.— Comp.:

    candentior Phoebus,

    Val. Fl. 3, 481.— Sup.:

    sidus candentissimum,

    Sol. 52.—
    2.
    Esp., = albus, white:

    ut candens videatur et album,

    Lucr. 2, 771:

    lana,

    Cat. 64, 318:

    lacerti,

    Tib. 1, 8, 33:

    umeri,

    Hor. C. 1, 2, 31:

    vacca,

    Verg. A. 4, 61:

    taurus,

    id. ib. 5, 236:

    cygnus candenti corpore,

    id. ib. 9, 563:

    candenti elephanto,

    i. e. ivory, id. ib. 6, 895:

    saxa,

    Hor. S. 1, 5, 26:

    lilia,

    Ov. M. 12, 411:

    candida de nigris et de candentibus atra facere,

    id. ib. 11, 315 al.—
    II.
    Transf., to glow with heat, be glowing hot (sometimes also in prose).
    A.
    Verb finit.:

    siccis aër fervoribus ustus Canduit,

    Ov. M. 1, 120; Col. 1, 4, 9.—
    B.
    Part. and P. a.:

    ut calidis candens ferrum e fornacibus olim Stridit,

    as the glowing iron taken from the hot furnace hisses, Lucr. 6, 148; imitated by Ov. M. 9, 170: candenti ferro, Varr. R. R. Fragm. ap. Charis. p. 100 P.:

    Dionysius candente carbone sibi adurebat capillum,

    Cic. Off. 2, 7, 25:

    candentes laminae,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163 (al. ardentes); Hor. Ep. 1, 15, 36:

    aqua candens,

    Col. 6, 5, 2 (while Veg. 1, 17, 14, calens aqua). —
    2.
    Trop., glowing with passion, excited (very rare):

    cum viscera felle canduerint,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 226:

    numquam Stilicho sic canduit ora,

    id. Laud. Stil. 2, 82 (both of these examples are by some referred to candesco).

    Lewis & Short latin dictionary > candeo

  • 44 commoveo

    com-mŏvĕo ( conm-), mōvi, mōtum, 2 (contr. forms:

    commōrunt,

    Lucr. 2, 766; commōrat, Turp. ap. Non. p. 278, 2; Ter. Phorm. 1, 2, 51; commōrit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1; Hor. S. 2, 1, 45;

    commossem,

    Cic. Planc. 37, 90;

    commosset,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 45;

    commosse,

    id. ib. 2, 5, 37, § 96; id. Fam. 7, 18, 3), v. a., to put something in violent motion, to move; both of removing from a place and backwards and forwards in a place; to shake, stir (freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    To remove from a place, to carry away, displace, to start, set in motion, move:

    neque miser me commovere possum prae formidine,

    Plaut. Am. 1, 1, 181; id. Truc. 4, 3, 44:

    facilius est currentem incitare quam commovere languentem,

    Cic. de Or. 2, 44, 186:

    columnas,

    id. Verr. 2, 1, 55, § 145:

    castra ex eo loco,

    to move forward, decamp, id. ib. 2, 5, 37, § 96; cf.

    aciem,

    to set the line in motion, Liv. 2, 65, 5; 9, 27, 10:

    se ex eo loco,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    se domo,

    id. Fam. 9, 5, 2:

    me Thessalonicā,

    id. Att. 3, 13, 1:

    te istinc,

    id. Fam. 6, 20, 3: agmen loco. to force back, cause to retreat, Sisenn. ap. Non. p. 58, 20; so,

    hostem,

    Liv. 9, 40, 9; 10, 29, 9:

    cervum,

    Verg. A. 7, 494:

    molem,

    Val. Fl. 2, 33:

    nummum,

    i. e. to use in business, Cic. Font. 5, 11 (1, 1); id. Fl. 19, 44:

    ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?

    id. Fin. 4, 19, 53.—Sacra, t. t., to move or carry about the sacred utensils, images, etc., for religious use, Verg. A. 4, 301 Serv.; cf. Cato, R. R. 134, 4:

    ancilia,

    Serv. ad Verg. A. 8, 3:

    tripodes,

    Sen. Med. 786.—Hence, humorously: mea si commovi sacra, if I put my instruments (artifices, tricks, etc.) in motion, Plaut. Ps. 1, 1, 107. —Prov.:

    glaebam commosset in agro decumano Siciliae nemo,

    would have stirred a clod, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 45.—
    B. 1.
    Of things:

    magni commorunt aequora venti,

    Lucr. 2, 766:

    alas,

    Verg. A. 5, 217; cf.:

    penna commota volucris,

    Sil. 6, 59; Sen. Agam. 633. —
    2.
    Of persons, with se:

    quis sese commovere potest, cujus ille (sc. Roscius) vitia non videat?

    can stir, Cic. de Or. 2, 57, 233:

    num infitiari potes te... meā diligentiā circumclusum commovere te contra rem publicam non potuisse,

    id. Cat. 1, 3, 7; Nep. Ages. 6, 3; Liv. 2, 54, 6; cf.:

    Lanuvii hastam se commovisse,

    id. 21, 62, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To move, drive back, distodge, refute, confute:

    nunc comminus agamus experiamurque, si possimus cornua commovere disputationis tuae,

    Cic. Div. 2, 10, 26:

    si convellere adoriamur ea, quae commoveri non possunt,

    id. de Or. 2, 51, 205.—
    B.
    (Acc. to I. B.) To throw into disorder, physical or mental; to unbalance, unsettle, shake, disturb (rare but class.):

    adflantur alii sidere, alii commoventur statis temporibus alvo, nervis, capite, mente,

    Plin. 2, 41, 41, § 108:

    perleviter commotus fuerat... (postea) eum vidi plane integrum,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2: Bacchi sacris commota, Poët. ap. Cic. Div. 1, 36, 80:

    commotus habebitur, i. e. mente captus,

    frantic, crazed, Hor. S. 2, 3, 209; cf.:

    commota mens,

    id. ib. 2, 3, 278; Plin. 36, 21, 40, § 152; and:

    commotus mente,

    id. 23, 1, 16, § 23.—
    2. (α).
    With abl.: commorat hominem lacrimis, Turp. ap. Non. p. 278, 2:

    aliquem nimiā longinquitate locorum ac desiderio suorum,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23:

    aut libidine aliquā aut metu,

    id. Off. 1, 29, 102; id. Font. 16, 36 (12, 26):

    ludis,

    id. Mur. 19, 40:

    quis enim, cum sibi fingit aliquid et cogitatione depingit, non simul ac se ipse commovit atque ad se revocavit, sentit, etc.,

    aroused, id. Ac. 2, 16, 51:

    et amore fraterno et existimatione vulgi,

    Caes. B. G. 1, 20:

    adfectibus,

    Quint. 9, 4, 4:

    doctā voce,

    id. 2, 16, 9:

    cujus atrocitate,

    id. 6, 1, 32:

    vix sum apud me, ita animus commotu'st metu, Spe, gaudio,

    Ter. And. 5, 4, 34; Quint. 1, 2, 30:

    commota vehementi metu mens,

    Lucr. 3, 153. —
    (β).
    Absol.:

    commorat omnes nos,

    Ter. Phorm. 1, 2, 51:

    cum aliqua species utilitatis objecta est, commoveri necesse est,

    one must be affected by it, it must make an impression on one, Cic. Off. 3, 8, 35:

    nihil me clamor iste commovet,

    id. Rab. Perd. 6, 18:

    si quos adversum proelium et fuga Gallorum commoveret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    in commovendis judiciis,

    Cic. de Or. 2, 45, 189; cf.:

    commotus ab oratore judex,

    Quint. 6, 2, 7:

    qui me commorit, flebit,

    provoke, rouse, Hor. S. 2, 1, 45:

    Neptunus graviter commotus,

    Verg. A. 1, 126:

    domo ejus omnia abstulit quae paulo magis animum cujuspiam aut oculos possent commovere,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Quint. 12, 10, 50: dormiunt;

    pol ego istos commovebo,

    awake, arouse, Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    porticus haec ipsa et palaestra Graecarum disputationum memoriam quodammodo commovent,

    stir up, awaken, revive, Cic. de Or. 2, 5, 20.—Of things:

    aes alienum,

    to demand, Tac. A. 6, 17:

    commotā principis domo,

    id. ib. 4, 52 init.:

    si umquam vitae cupiditas in me fuisset, ego... omnium parricidarum tela commossem?

    provoked, Cic. Planc. 37, 90. —
    (γ).
    With in and abl.:

    qui cum ingeniis conflictatur ejus modi, Neque commovetur animus in eā re tamen,

    Ter. And. 1, 1, 67:

    vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125:

    in hac virgine commotus sum,

    i. e. in love, Ter. Eun. 3, 5, 19.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    nam cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33, 58; Auct. B. Afr. 57, 72.—
    (ε).
    With ad and acc.:

    nec sane satis commoveor animo ad ea. quae vis canenda,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 5, 4:

    homines ad turpe compendium,

    Auct. Her. 4, 40, 52.—
    (ζ).
    With ut and subj.:

    adeone me ignavom putas, ut neque me consuetudo neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem?

    Ter. And. 1, 5, 45:

    tua nos voluntas commovit, ut conscriberemus, etc.,

    Auct. Her. 1, 1, 1.—
    b.
    Of the passions, etc., to rouse, stir up, excite, produce, generate: belli magnos commovit funditus aestus, moved the waves of strife from their foundations, Lucr. 5, 1434; cf.:

    commovere tumultum aut bellum,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 20:

    misericordiam, invidiam, iracundiam,

    id. de Or. 2, 47, 195; cf.:

    commovere miserationem,

    Quint. 6, 1, 46; 10, 1, 64:

    magnum et acerbum dolorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    invidiam aliquam in me,

    id. Phil. 3, 7, 18:

    summum odium in eum,

    id. Inv. 1, 54, 103:

    bilem,

    id. Att. 2, 7, 2:

    multorum scribendi studia,

    id. N. D. 1, 4, 8:

    adfectus,

    Quint. 4, prooem. § 6; 5, 8, 3; cf.:

    adfectus vehementer commotos (opp. lenes),

    id. 6, 2, 9.—
    C.
    In discourse:

    nova quaedam,

    to start new doctrines, adduce novelties, Cic. Ac. 2, 6, 18.— Hence, commōtus, a, um, P. a., moved, excited, aroused:

    genus (dicendi) in agendo,

    Cic. de Or. 3, 9, 32; cf.:

    Fimbria paulo fervidior atque commotior,

    id. Brut. 34, 129:

    incidere in rem commotam (i. e. amorem),

    Sen. Ep. 116, 5:

    animus commotior,

    Cic. Div. 1, 37, 80:

    commotius ad omnia turbanda consilium,

    Liv. 6, 14, 9 Weissenb. ad loc.:

    Drusus animo commotior,

    more violent, passionate, Tac. A. 4, 3; cf.:

    commotus ingenio,

    id. ib. 6, 45; and:

    Agrippina paulo commotior,

    id. ib. 1, 33:

    commoto similis,

    to one provoked, enraged, Suet. Aug. 51; cf. id. Tib. 51.— Sup. and adv. apparently not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > commoveo

  • 45 conmoveo

    com-mŏvĕo ( conm-), mōvi, mōtum, 2 (contr. forms:

    commōrunt,

    Lucr. 2, 766; commōrat, Turp. ap. Non. p. 278, 2; Ter. Phorm. 1, 2, 51; commōrit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1; Hor. S. 2, 1, 45;

    commossem,

    Cic. Planc. 37, 90;

    commosset,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 45;

    commosse,

    id. ib. 2, 5, 37, § 96; id. Fam. 7, 18, 3), v. a., to put something in violent motion, to move; both of removing from a place and backwards and forwards in a place; to shake, stir (freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    To remove from a place, to carry away, displace, to start, set in motion, move:

    neque miser me commovere possum prae formidine,

    Plaut. Am. 1, 1, 181; id. Truc. 4, 3, 44:

    facilius est currentem incitare quam commovere languentem,

    Cic. de Or. 2, 44, 186:

    columnas,

    id. Verr. 2, 1, 55, § 145:

    castra ex eo loco,

    to move forward, decamp, id. ib. 2, 5, 37, § 96; cf.

    aciem,

    to set the line in motion, Liv. 2, 65, 5; 9, 27, 10:

    se ex eo loco,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    se domo,

    id. Fam. 9, 5, 2:

    me Thessalonicā,

    id. Att. 3, 13, 1:

    te istinc,

    id. Fam. 6, 20, 3: agmen loco. to force back, cause to retreat, Sisenn. ap. Non. p. 58, 20; so,

    hostem,

    Liv. 9, 40, 9; 10, 29, 9:

    cervum,

    Verg. A. 7, 494:

    molem,

    Val. Fl. 2, 33:

    nummum,

    i. e. to use in business, Cic. Font. 5, 11 (1, 1); id. Fl. 19, 44:

    ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?

    id. Fin. 4, 19, 53.—Sacra, t. t., to move or carry about the sacred utensils, images, etc., for religious use, Verg. A. 4, 301 Serv.; cf. Cato, R. R. 134, 4:

    ancilia,

    Serv. ad Verg. A. 8, 3:

    tripodes,

    Sen. Med. 786.—Hence, humorously: mea si commovi sacra, if I put my instruments (artifices, tricks, etc.) in motion, Plaut. Ps. 1, 1, 107. —Prov.:

    glaebam commosset in agro decumano Siciliae nemo,

    would have stirred a clod, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 45.—
    B. 1.
    Of things:

    magni commorunt aequora venti,

    Lucr. 2, 766:

    alas,

    Verg. A. 5, 217; cf.:

    penna commota volucris,

    Sil. 6, 59; Sen. Agam. 633. —
    2.
    Of persons, with se:

    quis sese commovere potest, cujus ille (sc. Roscius) vitia non videat?

    can stir, Cic. de Or. 2, 57, 233:

    num infitiari potes te... meā diligentiā circumclusum commovere te contra rem publicam non potuisse,

    id. Cat. 1, 3, 7; Nep. Ages. 6, 3; Liv. 2, 54, 6; cf.:

    Lanuvii hastam se commovisse,

    id. 21, 62, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To move, drive back, distodge, refute, confute:

    nunc comminus agamus experiamurque, si possimus cornua commovere disputationis tuae,

    Cic. Div. 2, 10, 26:

    si convellere adoriamur ea, quae commoveri non possunt,

    id. de Or. 2, 51, 205.—
    B.
    (Acc. to I. B.) To throw into disorder, physical or mental; to unbalance, unsettle, shake, disturb (rare but class.):

    adflantur alii sidere, alii commoventur statis temporibus alvo, nervis, capite, mente,

    Plin. 2, 41, 41, § 108:

    perleviter commotus fuerat... (postea) eum vidi plane integrum,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2: Bacchi sacris commota, Poët. ap. Cic. Div. 1, 36, 80:

    commotus habebitur, i. e. mente captus,

    frantic, crazed, Hor. S. 2, 3, 209; cf.:

    commota mens,

    id. ib. 2, 3, 278; Plin. 36, 21, 40, § 152; and:

    commotus mente,

    id. 23, 1, 16, § 23.—
    2. (α).
    With abl.: commorat hominem lacrimis, Turp. ap. Non. p. 278, 2:

    aliquem nimiā longinquitate locorum ac desiderio suorum,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23:

    aut libidine aliquā aut metu,

    id. Off. 1, 29, 102; id. Font. 16, 36 (12, 26):

    ludis,

    id. Mur. 19, 40:

    quis enim, cum sibi fingit aliquid et cogitatione depingit, non simul ac se ipse commovit atque ad se revocavit, sentit, etc.,

    aroused, id. Ac. 2, 16, 51:

    et amore fraterno et existimatione vulgi,

    Caes. B. G. 1, 20:

    adfectibus,

    Quint. 9, 4, 4:

    doctā voce,

    id. 2, 16, 9:

    cujus atrocitate,

    id. 6, 1, 32:

    vix sum apud me, ita animus commotu'st metu, Spe, gaudio,

    Ter. And. 5, 4, 34; Quint. 1, 2, 30:

    commota vehementi metu mens,

    Lucr. 3, 153. —
    (β).
    Absol.:

    commorat omnes nos,

    Ter. Phorm. 1, 2, 51:

    cum aliqua species utilitatis objecta est, commoveri necesse est,

    one must be affected by it, it must make an impression on one, Cic. Off. 3, 8, 35:

    nihil me clamor iste commovet,

    id. Rab. Perd. 6, 18:

    si quos adversum proelium et fuga Gallorum commoveret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    in commovendis judiciis,

    Cic. de Or. 2, 45, 189; cf.:

    commotus ab oratore judex,

    Quint. 6, 2, 7:

    qui me commorit, flebit,

    provoke, rouse, Hor. S. 2, 1, 45:

    Neptunus graviter commotus,

    Verg. A. 1, 126:

    domo ejus omnia abstulit quae paulo magis animum cujuspiam aut oculos possent commovere,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Quint. 12, 10, 50: dormiunt;

    pol ego istos commovebo,

    awake, arouse, Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    porticus haec ipsa et palaestra Graecarum disputationum memoriam quodammodo commovent,

    stir up, awaken, revive, Cic. de Or. 2, 5, 20.—Of things:

    aes alienum,

    to demand, Tac. A. 6, 17:

    commotā principis domo,

    id. ib. 4, 52 init.:

    si umquam vitae cupiditas in me fuisset, ego... omnium parricidarum tela commossem?

    provoked, Cic. Planc. 37, 90. —
    (γ).
    With in and abl.:

    qui cum ingeniis conflictatur ejus modi, Neque commovetur animus in eā re tamen,

    Ter. And. 1, 1, 67:

    vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125:

    in hac virgine commotus sum,

    i. e. in love, Ter. Eun. 3, 5, 19.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    nam cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33, 58; Auct. B. Afr. 57, 72.—
    (ε).
    With ad and acc.:

    nec sane satis commoveor animo ad ea. quae vis canenda,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 5, 4:

    homines ad turpe compendium,

    Auct. Her. 4, 40, 52.—
    (ζ).
    With ut and subj.:

    adeone me ignavom putas, ut neque me consuetudo neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem?

    Ter. And. 1, 5, 45:

    tua nos voluntas commovit, ut conscriberemus, etc.,

    Auct. Her. 1, 1, 1.—
    b.
    Of the passions, etc., to rouse, stir up, excite, produce, generate: belli magnos commovit funditus aestus, moved the waves of strife from their foundations, Lucr. 5, 1434; cf.:

    commovere tumultum aut bellum,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 20:

    misericordiam, invidiam, iracundiam,

    id. de Or. 2, 47, 195; cf.:

    commovere miserationem,

    Quint. 6, 1, 46; 10, 1, 64:

    magnum et acerbum dolorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    invidiam aliquam in me,

    id. Phil. 3, 7, 18:

    summum odium in eum,

    id. Inv. 1, 54, 103:

    bilem,

    id. Att. 2, 7, 2:

    multorum scribendi studia,

    id. N. D. 1, 4, 8:

    adfectus,

    Quint. 4, prooem. § 6; 5, 8, 3; cf.:

    adfectus vehementer commotos (opp. lenes),

    id. 6, 2, 9.—
    C.
    In discourse:

    nova quaedam,

    to start new doctrines, adduce novelties, Cic. Ac. 2, 6, 18.— Hence, commōtus, a, um, P. a., moved, excited, aroused:

    genus (dicendi) in agendo,

    Cic. de Or. 3, 9, 32; cf.:

    Fimbria paulo fervidior atque commotior,

    id. Brut. 34, 129:

    incidere in rem commotam (i. e. amorem),

    Sen. Ep. 116, 5:

    animus commotior,

    Cic. Div. 1, 37, 80:

    commotius ad omnia turbanda consilium,

    Liv. 6, 14, 9 Weissenb. ad loc.:

    Drusus animo commotior,

    more violent, passionate, Tac. A. 4, 3; cf.:

    commotus ingenio,

    id. ib. 6, 45; and:

    Agrippina paulo commotior,

    id. ib. 1, 33:

    commoto similis,

    to one provoked, enraged, Suet. Aug. 51; cf. id. Tib. 51.— Sup. and adv. apparently not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > conmoveo

  • 46 erigo

    ē-rĭgo, rexi, rectum, 3, v. a. [rego], to raise or set up, to erect (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rubrum jubar,

    Lucr. 4, 404:

    caput,

    id. 5, 1208:

    ar borem (with extollere),

    Cic. Fin. 5, 14, 39:

    hominem,

    to form erect, id. Leg. 1, 9, 26:

    os,

    id. ib. 3, 85;

    jacentem,

    Curt. 7, 3, 17:

    hastas,

    Liv. 1, 27, 8; 33, 10:

    digitum,

    Quint. 11, 3, 120:

    manus ad tectum,

    id. 11, 3, 118; cf.:

    scalas ad moenia,

    Liv. 32, 14:

    agmen in adversum clivum,

    to lead up, id. 9, 31 fin.: cf. id. 3, 18; 9, 43; 10, 26; Tac. Agr. 36:

    aciem in collem,

    id. H. 4, 71:

    oculos,

    i. e. to raise. Cic. Sest. 31, 68.—
    b.
    With se, [p. 656] or (more freq., esp. since the Aug. per.) mid., to set one's self up, to rise:

    connituntur (pueri), ut sese erigant,

    Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

    sese aut sublevare (Alces),

    Caes. B. G. 6, 27, 2:

    statura breves in digitos eriguntur,

    i. e. raise themselves on tiptoe, Quint. 2, 3, 8; cf.:

    in ungues,

    id. 11, 3, 120:

    in armos (equus),

    Stat. Th. 6, 502:

    in auras,

    Ov. M. 3, 43; 15, 512:

    sub auras,

    Verg. A. 8, 25:

    ad sidera (fumus),

    id. ib. 9, 214 et saep.— Said of rising ground, Verg. A. 8, 417; Tac. G. 46; cf. under P. a.—
    B.
    In partic.
    1.
    To build, construct, erect (rarely):

    turres,

    Caes. B. C. 1, 26, 1:

    saxeas turres,

    Flor. 3, 2 fin.:

    quis totidem erexit villas,

    Juv. 1, 94. —
    2.
    Milit. t. t., to cause to halt, stop, because of the erect posture assumed:

    Albanus erigit totam aciem,

    Liv. 1, 27, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to arouse, excite:

    erigite mentes auresque vestras et me attendite,

    Cic. Sull. 11, 33; cf.

    aures (with animum attendere),

    id. Verr. 2, 1, 10:

    animos ad audiendum,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    cum res relata exspectatione certaminis senatum erexisset,

    had aroused, excited, Liv. 37, 1; cf. under P.a. B. 2.:

    aculeos severitatis in rem, etc.,

    Cic. Cael. 12, 29:

    libertas malis oppressa civilibus extollere jam caput et aliquando se erigere debebat,

    id. Planc. 13 fin.:

    paululum se erexit et addidit historiae majorem sonum vocis,

    id. de Or. 2, 12 fin.
    B.
    In partic., to raise up, cheer up, encourage:

    erigebat animum jam demissum et oppressum Oppianicus,

    Cic. Clu. 21, 58; cf. id. ib. 70, 200; id. Att. 1, 16, 9:

    spem,

    Tac. H. 4, 71:

    illam tu provinciam afflictam et perditam erexisti atque recreasti,

    id. Verr. 2, 3, 91; cf.: rempublicam, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, C fin.:

    rempublicam ex tam gravi casu,

    Liv. 6, 2, 1:

    multos populos ad cupidinem novae fortunae,

    id. 21, 19:

    Germanos ad spem belli, Caesarem ad coercendum,

    Tac. A. 2, 25; cf. id. ib. 2, 71; Flor. 3, 18, 3:

    Lusitanos,

    id. 2, 17, 15:

    fiduciam Pori,

    Curt. 8, 13, 16:

    animos ad spem,

    id. 4, 7, 1 et saep.:

    non dubito quin tuis litteris se magis etiam erexerit ab omnique sollicitudine abstraxerit,

    Cic. Deiot. 14; so,

    se,

    id. Brut. 3, 12; id. Agr. 2, 32, 87; id. Q. Fr. 1, 1, 1; 1, 3, 5; cf.:

    se in spem,

    Liv. 3, 1, 2:

    se ad spem libertatis,

    Just. 11, 1, 2:

    se ad imitationem,

    Quint. 2, 3, 10.—Mid., Just. 6, 4, 4; 23, 1, 14; Tac. H. 2, 74 fin.; id. A. 2, 71.—Hence, ērectus, a, um, P. a., set up; upright; elevated, lofty.
    A.
    Prop.:

    primum eos (homines) humo excitatos celsos et erectos constituit,

    Cic. N. D. 2, 56; cf.:

    erectus et celsus status,

    ib. Or. 18, 59:

    incessus,

    Tac. H. 1, 53:

    vultus,

    Ov. M. 1, 86; and in the comp.:

    coxae,

    Cels. 7, 16:

    viriditas culmo geniculato,

    Cic. de Sen. 15:

    prorae,

    Caes. B. G. 3, 13, 2; cf.:

    petra in metae modum,

    Curt. 8, 11; and in the comp., Claud. Idyll. 6, 11.— Sup., Jul. Valer. Res Gest. Alex. M. 1, 31.—
    B.
    Trop.
    1.
    Elevated, lofty, noble:

    celsus et erectus et ea quae homini accidere possunt omnia parva ducens,

    Cic. Tusc. 5, 14, 42; cf.

    animus (with magnus),

    id. Deiot. 13, 36; in the comp.:

    erectior homo,

    id. Off. 1, 30:

    habet mens nostra natura sublime quiddam et erectum et impatiens superioris,

    Quint. 11, 1, 16; cf. Tac. Agr. 4.—
    b.
    In a bad sense, haughty, lofty, Cic. de Or. 1, 40 fin.; cf. id. Font. 11.—
    2.
    Intent, attentive, on the stretch:

    judices,

    Cic. Brut. 54, 200; cf.:

    suspensique (Horatii),

    Liv. 1, 25:

    plebs, civitas exspectatione,

    id. 2, 54; 3, 47:

    vos ad libertatem recuperandam (with ardentes),

    Cic. Phil. 4, 5:

    mens circa studia,

    Quint. 1, 3, 10:

    studium in legendo,

    Cic. Fam. 5, 12, 5:

    multitudo,

    Tac. H. 4, 81; cf.:

    erecta in Othonem studia,

    lively sympathies, id. ib. 2, 11.— Comp.:

    ad agendum erectiores,

    Quint. 9, 4, 12.—
    3.
    Animated, encouraged, resolute:

    legiones nostrae in eum saepe locum profectae alacri animo et erecto, unde, etc.,

    Cic. de Sen. 20, 75:

    nunc vero multo sum erectior,

    id. Phil. 4, 1, 2:

    erectis animis,

    Tac. A. 3, 7.— Adv.: ērectē (acc. to B. 3.), boldly, courageously (late Lat.); in the comp.:

    judicare,

    Gell. 7, 3 fin.:

    loqui,

    Amm. 15, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > erigo

  • 47 excito

    excĭto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [excio], to call out or forth, to bring or send out, to wake or rouse up (freq. and class.; cf.: provoco, evoco; irrito, lacesso, invito).
    I.
    Lit.: unde (Acherunte) animae excitantur obscura umbra, Poëta ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aliquem a portu,

    Plaut. Am. 1, 1, 10:

    aliquem huc foras,

    id. Rud. 1, 5, 2:

    si excitatus fuerit de spectaculis,

    turned out, expelled, Quint. 3, 6, 19:

    dormientes spectatores e somno,

    to wake up, Plaut. Merc. 1, 2, 48; cf.:

    quaeso, ne me e somno excitetis,

    Cic. Rep. 6, 12:

    velut dormitantes eos excitari,

    Quint. 4, 1, 73:

    patre excitato (opp. dormiente),

    id. 4, 2, 72:

    scuto offenso excitatus vigil,

    Liv. 7, 36, 2:

    aliquem ab inferis,

    to summon up, Cic. Font. 12, 26; id. Cat. 2, 10, 20; id. Verr. 2, 5, 49, 129:

    aliquem a mortuis,

    id. de Or. 1, 57, 245:

    non dubitavit excitare reum consularem,

    to call upon to stand up, to call up, id. ib. 2, 28, 124:

    reos,

    id. ib. 2, 47, 195; Quint. 11, 3, 174; cf. Liv. 9, 8, 3:

    testes,

    Cic. Rab. Post. 17, 47: judicem, Cels. ap. Quint. 9, 2, 104 et saep.: feras, to rouse or scare up, Cic. Off. 3, 17, 68:

    cervum nemorosis latibulis,

    Phaedr. 2, 8, 1.—Prov.:

    aliis leporem,

    Petr. 1, 31, 7.—
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. things, to raise, erect:

    vapores, qui a sole ex aquis excitantur,

    Cic. N. D. 2, 46, 118:

    caput altius,

    Cels. 8, 4 med.
    2.
    In partic., with the accessory notion of making, forming, to raise, erect, build, construct:

    exstrui vetat (Plato) sepulcrum altius, quam, etc.... nec e lapide excitari amplius,

    Cic. Leg. 2, 27, 68:

    turres,

    Caes. B. G. 5, 40, 2; id. B. C. 1, 25 fin.:

    tumulum alicui,

    Suet. Claud. 1:

    aedificium,

    Sen. Ep. 52:

    urbem,

    Flor. 1, 1:

    nova sarmenta cultura excitantur,

    are produced, Cic. de Or. 2, 21, 88:

    pascua in novalibus,

    Pall. Nov. 13, 3:

    ignem,

    to kindle up, excite, Caes. B. G. 7, 24, 4; Lucr. 6, 308:

    incendium,

    Cic. Phil. 7, 1, 3:

    invalidas flammas admoto fomite,

    Luc. 8, 776.— Poet. transf.:

    aras,

    Verg. G. 4, 549:

    foculum bucca,

    Juv. 3, 262:

    siser stomachum,

    Plin. 20, 5, 17, § 34:

    uvae os, stomachum,

    id. 23, 1, 7, § 12.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to raise up, comfort; to arouse, awaken, excite, incite, stimulate, enliven:

    qui ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem desciscerem,

    erected, established, Cic. Fam. 2, 16, 1; cf.:

    amici jacentem animum excitare,

    id. Lael. 16, 59; and with this cf. id. Att. 1, 16, 8; and:

    animos excitare atque inflammare ad persequendi studium,

    id. de Imp. Pomp. 2, 5:

    animos omnium ad laetitiam,

    Caes. B. G. 7, 79, 3:

    aliquem ad laborem et ad laudem,

    Cic. Planc. 24, 59; cf. id. Top. 2, 5:

    languentem labentemque populum ad decus,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    aliquem ad bellum,

    Caes. B. G. 3, 10, 3:

    aliquem ad virtutem,

    id. ib. 6, 14, 5:

    aliquem ad audiendum,

    Quint. 4, 1, 34:

    gallos alacritate ad canendum,

    Cic. Div. 2, 26, 56 et saep.:

    alicujus memoriam alicui excitans,

    reviving, renewing, Cic. Or. 10, 35:

    hominum studia ad utilitates nostras allicere atque excitare,

    id. Off. 2, 6, 20:

    hominum studia,

    Caes. B. C. 3, 21, 1:

    salsum excitat et a taedio defendit orationem,

    enlivens, Quint. 6, 3, 19:

    fictiones personarum mire orationem excitant,

    id. 9, 2, 29; cf. id. 6, 1, 2:

    hi soni cum augenda intentione excitandi (opp. temperandi),

    to sharpen, pronounce strongly, id. 11, 3, 42:

    syllabam acutam,

    id. 12, 10, 33. —
    B.
    In partic.
    1.
    To appeal to, call upon, cite:

    ut nos ex annalium monimentis testis excitamus eos, etc.,

    Cic. Fin. 2, 21, 67:

    multos testis liberalitatis tuae,

    id. Rab. Post. 17, 47.—
    2.
    With the accessory idea of producing (acc. to I. B. 2.), to found, cause, occasion, excite, kindle:

    priusquam docuero, quibus initiis ac fundamentis hae tantae summis in rebus laudes excitatae sint,

    Cic. Sest. 2, 5; cf. id. Fin. 4, 7, 18:

    in animis hominum motum dicendo vel excitare vel sedare,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    risus,

    id. Phil. 3, 9, 21:

    plausum,

    id. Sest. 58, 124:

    fletum etiam inimicis,

    id. ib. 57, 121:

    amores,

    id. Off. 1, 5, 14:

    iras,

    Verg. A. 2, 594:

    suspicionem alicui,

    Cic. Sest. 18, 41: varios sermones, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2:

    quantas tragoedias,

    Cic. Mil. 7, 18:

    vim ac dolorem bonorum omnium,

    id. Planc. 18, 45 et saep. —Hence, excĭtātus, a, um, P. a. (lit. excited, kindled; hence), animated, lively, vigorous, vehement, strong, loud (rare but class.):

    acutus et excitatus sonus,

    Cic. Rep. 6, 18.— Comp.:

    clamor,

    Liv. 4, 37, 9:

    haec lumina,

    Quint. 12, 10, 49:

    schema,

    id. 9, 3, 10.— Sup.:

    odor,

    Plin. 20, 17, 71, § 182. — Adv.: excĭtāte, vigorously, briskly, brightly, vehemently. —In the comp.:

    fulgent gemmae,

    Plin. 37, 7, 31, § 106:

    clamitantes,

    Amm. 18, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > excito

  • 48 extendo

    ex-tendo, di, tum (also extensum, Cic. Ac. 2, 47, 145; Ov. A. A. 3, 302; Stat. Th. 6, 902 al.; cf. the forms extensio, extensor, etc.), 3, v. a., to stretch out, spread outextend (class.).
    I.
    Lit.:

    (vincla escaria) quam magis extendas, tanto astringunt artius,

    Plaut. Men. 1, 1, 19: idem Crassus, Per tuas statuas cum dixit et extento bracchio paululum etiam de gestu addidit, vehementius risimus, Cic. de Or. 2, 59, 242;

    for which: (Zeno) cum extensis digitis adversam manum ostenderet,

    id. Ac. 2, 47, 145:

    manum,

    Quint. 11, 3, 119; cf. Cels. 7, 23 fin.:

    cervicem,

    Vell. 2, 70, 2: crura ad [p. 707] longitudinem, Plin. 10, 64, 84, § 183:

    cutem,

    to stretch out, smooth out, id. 32, 6, 21, § 65:

    chartam malleo,

    id. 13, 12, 26, § 82:

    lineam,

    id. 9, 59, 85, § 182:

    capita tignorum,

    Caes. B. C. 2, 9, 1:

    cornua aciei,

    Curt. 4, 13 fin.; cf.:

    agmen ad mare,

    id. 3, 9 fin.:

    majores pennas nido,

    Hor. Ep. 1, 20, 21:

    extendit pectitque comas,

    Juv. 6, 496: labellum, to stretch as in pouting, id. 14, 325:

    gladios,

    to forge, id. 15, 168.—Mid.:

    jussit et extendi campos, subsidere valles,

    to extend themselves, spread out, Ov. M. 1, 43:

    ignis extenditur per campos,

    spreads, Verg. A. 10, 407; and:

    cum ad summum palum vitis extenta est,

    Col. 4, 20, 3:

    fusus humi totoque ingens extenditur antro,

    stretches himself out, Verg. A. 6, 423.—Prov.: ire per extentum funem, to walk on a tight rope, i. e. to perform a very difficult feat, Hor. Ep. 2, 1, 210 (Gr. epi schoiniou peripatein).
    II.
    Trop., to extend, increase, enlarge, lengthen, spread.
    A.
    In gen.:

    epistolam,

    Plin. Ep. 3, 5, 20:

    agros (populus Rom. victor),

    to extend, Hor. A. P. 208:

    verba (opp. corripere),

    Quint. 10, 1, 29:

    perculit et multa moribundum extendit arenā,

    stretched out, extended, Verg. A. 5, 374; 9, 589:

    tam immodice epistulam extendi, ut, etc.,

    Plin. Ep. 7, 9, 16; 3, 5, 20; 5, 15, 7:

    famam factis,

    Verg. A. 10, 468; cf.:

    nomen in ultimas oras,

    Hor. C. 3, 3, 45:

    cupiditatem gloriae,

    Liv. 28, 43, 5:

    spem in Africam quoque,

    id. 24, 48, 1:

    artem suam per hanc successionem,

    Petr. 140:

    pretia usque eo extendens, ut, etc.,

    Suet. Calig. 38:

    extentis itineribus,

    by forced marches, Liv. 30, 19, 1:

    cursus,

    to proceed, Verg. A. 12, 909:

    partitionem ultra tres propositiones,

    Quint. 4, 5, 3:

    voluntatem suam ad ulteriores,

    Dig. 32, 1, 33:

    officium suum ad lapidum venditionem,

    ib. 20, 4, 21:

    cum se magnis itineribus extenderet,

    i. e. was exerting himself, Caes. B. C. 3, 77 fin.:

    se supra vires,

    Liv. 34, 4, 15:

    magis ille extenditur,

    is excited, Juv. 11, 169.—
    B.
    In partic., of time, to extend, prolong, continue; to spend, pass:

    ab hora tertia cum ad noctem pugnam extendissent,

    Liv. 27, 2, 6:

    comissationes ad mediam noctem,

    Suet. Tit. 7:

    labores in horam quintam,

    Mart. 4, 8, 3:

    luctus suos,

    Val. Max. 1, 1, 15:

    curas venientem in annum,

    extends his thoughts to the coming year, Verg. G. 2, 405:

    tempus epularum,

    Plin. Pan. 49, 5;

    consulatum,

    id. ib. 61, 6;

    extento aevo vivere,

    Hor. C. 2, 2, 5; Sil. 3, 95:

    suam aetatem,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 26:

    se ad centesimum annum, i. e. vitam,

    Val. Max. 5, 2 ext. 4.— Hence,
    1.
    extentus, a, um, P. a., extended, extensive, wide:

    mare, fontes extentaque longe flumina,

    Lucr. 1, 230 Lachm. N. cr. (al. externa):

    stagna latius Lucrino lacu,

    Hor. C. 2, 15, 3:

    oculi,

    wide open, Quint. 11, 3, 76:

    sonus (lusciniae),

    drawn out, prolonged, Plin. 10, 29, 43, § 82.— Sup.:

    castra inter confragosa omnia praeruptaque quam extentissima potest valle locat,

    Liv. 21, 32, 9 Drak. N. cr.:

    spatia,

    Sol. 52.— Adv.: ex-tente, widely; only comp.:

    quadratus eminet stilus extentius,

    Amm. 23, 4, 2 (dub.):

    porrecto extentius brachio,

    id. 18, 6, 13.—
    2.
    extense, adv., at length, extensively (post-class.):

    dominus extensius ista disponit,

    Tert. Idol. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > extendo

  • 49 facilis

    făcĭlis, e, adj. (archaic forms nom. sing. facil, Plaut. Trin. 3, 2, 53; adv. facul, like difficul, simul; v. under adv. 2, and cf. Paul. ex Fest. p. 87 Müll.), [facio, properly, that may be done or made; hence, pregn.], easy to do, easy, without difficulty.
    I.
    In gen.
    A.
    Prop., constr. absol., with ad (and the gerund), the supine, inf., ut, and the dat.
    (α).
    Absol.:

    nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quam invitus facias,

    Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf.:

    facilis et plana via (opp. difficilis),

    Plaut. Trin. 3, 2, 20:

    quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27 fin.; cf.

    also: mihi in causa facili atque explicata perdifficilis et lubrica defensionis ratio proponitur,

    Cic. Planc. 2, 5:

    justa res et facilis,

    Plaut. Am. prol. 33:

    facilis et prompta defensio,

    Cic. de Or. 1, 56, 237; cf.:

    facilis et expedita distinctio,

    id. Fin. 1, 10, 33:

    facilia, proclivia, jucunda,

    id. Part. Or. 27, 95; cf.:

    proclivi cursu et facili delabi,

    id. Rep. 1, 28:

    ascensus,

    Caes. B. G. 1, 21:

    aditus,

    id. ib. 3, 25 fin.;

    descensus Averno,

    Verg. A. 6, 126; Cic. de Imp. Pomp. 14, 41; cf.:

    celerem et facilem exitum habere,

    Caes. B. C. 3, 22 fin.:

    lutum,

    easy to work, Tib. 1, 1, 40:

    fagus,

    Plin. 16, 43, 84, § 229:

    humus,

    easy to cultivate, mellow, Curt. 4, 6, 5:

    arcus,

    Val. Fl. 1, 109:

    jugum,

    easy to climb, Prop. 4 (5), 10, 4:

    somnus,

    easy to obtain, Hor. C. 2, 11, 8; 3, 21, 4:

    irae,

    easily excited, Luc. 1, 173:

    saevitia,

    easily overcome, Hor. C. 2, 12, 26 et saep.:

    aurae,

    gentle, Ov. H. 16, 123:

    jactura,

    easily borne, Verg. A. 2, 646:

    cera,

    easily shaped, Ov. M. 15, 169:

    victus,

    copious, Verg. G. 2, 460.— Comp.:

    iter multo facilius atque expeditius,

    Caes. B. G. 1, 6, 2:

    cui censemus cursum ad deos faciliorem fuisse quam Scipioni?

    Cic. Lael. 4, 14:

    faciliore et commodiore judicio,

    id. Caecin. 3, 8.— Sup.:

    quod est facillimum, facis,

    Plaut. Trin. 3, 2, 4; cf. Cic. Rep. 2, 3:

    concordia,

    id. ib. 1, 32:

    hujus summae virtutis facillima est via,

    Quint. 8, 3, 71:

    in quibus (ceris) facillima est ratio delendi,

    id. 10, 3, 31 et saep.—
    (β).
    With ad and the gerund:

    nulla materies tam facilis ad exardescendum est,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    ad subigendum,

    id. Rep. 2, 41:

    ad credendum,

    id. Tusc. 1, 32, 78:

    palmae ad scandendum,

    Plin. 13, 4, 7, § 29.— Comp.:

    faciliora ad intelligendum,

    Quint. 2, 3, 8.— Sup.:

    haec ad judicandum sunt facillima,

    Cic. Off. 3, 6, 30; id. Fin. 2, 20.—
    (γ).
    With ad and subst.:

    faciles ad receptum angustiae,

    Liv. 32, 12, 3:

    mens ad pejora,

    Quint. 1, 2, 4:

    credulitas feminarum ad gaudia,

    Tac. A. 14, 4.— Comp.:

    mediocritas praeceptoris ad intellectum atque imitationem facilior,

    Quint. 2, 3, 1.—
    (δ).
    With supine:

    facile inventust,

    Plaut. Trin. 3, 2, 53:

    res factu facilis,

    Ter. Heaut. 4, 3, 26:

    cuivis facile scitu est,

    id. Hec. 3, 1, 15:

    facilis victu gens,

    abounding in resources, Verg. A. 1, 445 Wagn.:

    (Cyclops) nec visu facilis nec dictu affabilis ulli,

    id. ib. 3, 621; cf.:

    sapiens facilis victu fuit,

    Sen. Ep. 90, 11.— Comp.:

    nihil est dictu facilius,

    Ter. Ph. 2, 1, 70.— Sup.:

    factu facillimum,

    Sall. C. 14, 1.—
    (ε).
    With inf.:

    materia facilis est, in te et in tuos dicta dicere,

    Cic. Phil. 2, 17, 42:

    facilis vincere ac vinci vultu eodem,

    Liv. 7, 33, 2:

    facilis corrumpi,

    Tac. H. 4, 39:

    Roma capi facilis,

    Luc. 2, 656.—So esp. freq. in the neuter, facile est, with a subject-clause:

    id esse verum, cuivis facile est noscere,

    Ter. Ad. 5, 4, 8:

    quod illis prohibere erat facile,

    Caes. B. C. 1, 50, 2:

    neque erat facile nostris, uno tempore propugnare et munire,

    id. ib. 3, 45, 4; Quint. 6, 4, 20:

    nec origines persequi facile est,

    Plin. 3, 5, 6, § 46:

    quīs facile est aedem conducere,

    Juv. 3, 31; 4, 103.— Comp.:

    plerumque facilius est plus facere quam idem,

    Quint. 10, 2, 10; 12, 6, 7.— Sup.:

    stulta reprehendere facillimum est,

    Quint. 6, 3, 71; 11, 1, 81.—
    (ζ).
    With ut:

    facilius est, ut esse aliquis successor tuus possit, quam ut velit,

    Plin. Pan. 44, 3; 87, 5; cf. with quod: facile est quod habeant conservam in villa, Varr. R. R. 2, 10, 6.—
    (η).
    With dat.:

    terra facilis pecori,

    i.e. suitable, proper, Verg. G. 2, 223; cf.:

    campus operi,

    Liv. 33, 17, 8:

    facilis divisui (Macedonia),

    id. 45, 30, 2:

    neque Thraces commercio faciles erant,

    Liv. 40, 58, 1:

    homines bello faciles,

    Tac. Agr. 21:

    juvenis inanibus,

    easily susceptible, open to, id. A. 2, 27; cf.:

    facilis capessendis inimicitiis,

    id. ib. 5, 11. —
    (θ).
    With gen. ( poet.):

    Hispania frugum facilis,

    fertile in, Claud. Laud. Seren. 54.—
    b.
    Adverbially, in facili, ex (e) facili, and rarely, de facili, easily:

    cum exitus haud in facili essent,

    not easy, Liv. 3, 8, 9 Drak.:

    in facili,

    Sen. Clem. 1, 7: Plin. 18, 28, 68, § 274; Dig. 26, 3, 8:

    ita adducendum, ut ex facili subsequatur,

    easily, Cels. 7, 9 med.:

    ex facili tolerantibus,

    Tac. Agr. 15 init.: ex facili, Cel. 6, 1, 1; Plin. 37, 4, 15, § 60;

    for which: e facili,

    Ov. A. A. 1, 356: de facili ab iis superabuntur, Firm. Math. 5, 6.—
    B.
    Transf.
    a.
    Of persons that do any thing with facility, ready, quick. — Constr. with ad, in, and simple abl.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    Cic. Brut. 48, 180:

    sermone Graeco promptus et facilis,

    Suet. Tib. 71; cf.:

    promptus et facillis ad extemporalitatem usque,

    id. Tit. 3:

    faciles in excogitando et ad discendum prompti,

    Quint. 1, 1, 1:

    exiguo faciles,

    content, Sil. 1, 615.—
    b.
    Of things, easily moving:

    oculi,

    Verg. A. 8, 310:

    manus,

    Ov. F. 3, 536:

    cervix,

    Mart. Spect. 23:

    canes, i. e. agiles,

    Nemes. Cyneg. 50.
    II.
    In partic.
    A.
    Of character, easy, good-natured, compliant, willing, yielding, courteous, affable:

    facilis benevolusque,

    Ter. Hec. 5, 1, 35:

    comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur,

    Cic. Balb. 16, 36:

    facilis et liberalis pater,

    id. N. D. 3, 29, 73:

    lenis et facilis,

    id. Fam. 5, 2, 9:

    facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    facilem populum habere,

    Cic. Fam. 7, 1, 4:

    facilem stillare in aurem,

    Juv. 3, 122:

    di,

    id. 10, 8. —With in and abl.:

    facilem se in rebus cognoscendis praebere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32; cf.:

    facilis in causis recipiendis,

    id. Brut. 57, 207:

    faciles in suum cuique tribuendo,

    id. ib. 21, 85:

    faciles ad concedendum,

    id. Div. 2, 52, 107.—With in and acc.:

    sic habeas faciles in tua vota deos,

    Ov. H. 16, 282.—With inf.:

    faciles aurem praebere,

    Prop. 2, 21, 15 (3, 14, 5 M.):

    O faciles dare summa deos,

    Luc. 1, 505.—With gen.:

    facilis impetrandae veniae,

    Liv. 26, 15, 1:

    alloquii facilis (al. alloquiis),

    Val. Fl. 5, 407.— Absol.:

    comi facilique naturā,

    Suet. Gramm. 7:

    facili ac prodigo animo,

    id. Vit. 7.— Comp.:

    facilior aut indulgentior,

    Suet. Vesp. 21; Quint. 7, 1, 27; Flor. 4, 11, 2.— Sup.:

    quid dicam de moribus facillimis,

    Cic. Lael. 3, 11.—
    B.
    Of fortune, favorable, prosperous:

    res et fortunae tuae... quotidie faciliores mihi et meliores videntur,

    Cic. Fam. 6, 5, 1; Liv. 23, 11, 2.— Adv. in four forms: facile, facul, faculter, and faciliter.
    1.
    făcĭlĕ (the class. form).
    (α).
    easily, without trouble or difficulty:

    facile cum valemus recta consilia aegrotis damus,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quis haec non vel facile vel certe aliquo modo posset ediscere?

    Cic. de Or. 2, 57, 232:

    vitia in contraria convertuntur,

    id. Rep. 1, 45.— Comp.:

    cave putes, aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42 fin.:

    quo facilius otio perfruantur,

    id. ib. 1, 5: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Caes, B. G. 1, 2, 3.— Sup.:

    ut optimi cujusque animus in morte facillime evolet tamquam e custodia,

    Cic. Lael. 4, 14:

    facillime fingi,

    id. Cael. 9, 22:

    facillime decidit,

    id. Rep. 2, 23:

    mederi inopiae frumentariae,

    Caes. B. G. 5, 24, 6 et saep.—
    (β).
    To add intensity to an expression which already signifies a high degree, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far (often in Cic.;

    elsewh. rare): virum unum totius Graeciae facile doctissimum,

    Cic. Rab. Post. 9, 23:

    facile deterrimus,

    id. Tusc. 1, 33, 81:

    genere et nobilitate et pecunia facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15; cf.:

    virtute, existimatione, nobilitate facile princeps,

    id. Clu. 5, 11:

    facile princeps,

    id. Div. 2, 42, 87; id. Fam. 6, 10, 2; id. Univ. 1; Flor. 3, 14, 1:

    facile praecipuus,

    Quint. 10, 1, 68:

    facile hic plus mali est, quam illic boni,

    Ter. And. 4, 3, 5: Pe. Sed tu novistin' fidicinam? Fi. Tam facile quam me, as well as I do myself, Plaut. Ep. 3, 4, 68.—With verbs that denote superiority (vincere, superare, etc.):

    post illum (Herodotum) Thucydides omnes dicendi artificio, mea sententia, facile vicit,

    Cic. de Or. 2, 13, 56; cf. id. Off. 2, 19, 59; id. Rep. 1, 23; cf.

    also: stellarum globi terrae magnitudinem facile vincebant,

    id. ib. 6, 16 fin.; id. de Or. 1, 33, 150:

    Sisenna omnes adhuc nostros scriptores facile superavit,

    id. Leg. 1, 2, 7; cf. id. de Or. 3, 11, 43:

    facile palmam habes!

    Plaut. Trin. 3, 2, 80.— In naming a large amount, quite, fully:

    huic hereditas facile ad HS. tricies venit testamento propinqui sui,

    Cic. Verr. 2, 2, 14, § 35.—
    (γ).
    With a negative, non facile or haud facile, to add intensity, not easily, i.e. hardly:

    mira accuratio, ut non facile in ullo diligentiorem majoremque cognoverim,

    Cic. Brut. 67, 238:

    sed haud facile dixerim, cur, etc.,

    id. Rep. 1, 3 fin.; cf.:

    de iis haud facile compertum narraverim,

    Sall. J. 17, 2:

    animus imbutus malis artibus haud facile libidinibus carebat,

    id. C. 13, 5. —
    b.
    Readily, willingly, without hesitation:

    facile omnes perferre ac pati,

    Ter. And. 1, 1, 35; cf.:

    te de aeternitate dicentem aberrare a proposito facile patiebar,

    Cic. Tusc. 1, 33, 81:

    disertus homo et facile laborans,

    id. Off. 2, 19, 66:

    ego unguibus facile illi in oculos involem,

    Ter. Eun. 4, 3, 6.— Comp.:

    locum habeo nullum, ubi facilius esse possim quam Asturae,

    Cic. Att. 13, 26, 2.—
    c.
    (Acc. to facilis, II. B.) Pleasantly, agreeably, well:

    propter eas (nugas) vivo facilius,

    Plaut. Curc. 5, 2, 6:

    cum animo cogites, Quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles,

    Ter. Ad. 3, 4, 56:

    facillime agitare,

    Suet. Vit. Ter. 1:

    ubi Crassus animadvertit, suas copias propter exiguitatem non facile diduci,

    not safely, Caes. B. G. 3, 23, 7.—
    2.
    făcul (anteclass.), easily: nobilitate facul propellere iniquos, Lucil. ap. Non. 111, 19; Pac. ib. 21:

    haud facul, ut ait Pacuvius, femina una invenietur bona,

    Afran. ib. 22:

    advorsam ferre fortunam facul,

    Att. ib. 24.—
    3.
    făculter, acc. to the statement of Paul. ex Fest. p. 87, 1 Müll.; cf. Mart. Cap. 3, § 325. —
    4.
    făcĭlĭter (post-Aug.; predominating in Vitruvius; censured by Quint. 1, 6, 17), easily:

    ferrum percalefactum faciliter fabricatur,

    Vitr. 1, 4, 3 et saep.; Mart. Cap. 3, § 325.

    Lewis & Short latin dictionary > facilis

  • 50 fervor

    fervor, ōris, m. [ferveo], a boiling or raging heat, a violent heat, a raging, boiling, fermenting (class.; syn.: ardor, tepor, calor, aestus).
    I.
    Lit.:

    pollens fervore corusco,

    Lucr. 6, 237; cf. id. 6, 856:

    mundi ille fervor purior, perlucidior mobiliorque multo quam hic noster calor,

    Cic. N. D. 2, 11, 30:

    accepit calido febrim fervore coörtam,

    Lucr. 6, 656:

    febris,

    Plin. 31, 9, 45, § 104; cf.:

    caput incensum fervore gerebant,

    a raging heat, fever heat, Lucr. 6, 1145; Plin. 14, 20, 25, § 124:

    vis venti fervorem mirum concinnat in undis,

    Lucr. 6, 437; Luc. 4, 461.—In plur.:

    solis,

    Lucr. 5, 215; cf. ib. 605; 611:

    medii,

    i. e. noontide heat, Verg. G. 3, 154:

    capitis,

    Plin. 15, 4, 5, § 19.—
    II.
    Trop., heat, vehemence, ardor, passion:

    cum hic fervor concitatioque animi inveteraverit,

    Cic. Tusc. 4, 10, 24; cf.:

    fervor mentis,

    id. de Or. 1, 51, 220:

    pectoris,

    Hor. C. 1, 16, 24:

    erat quidam fervor aetatis,

    Cic. de Sen. 13, 45:

    fervore carentes anni (i. e. senectus),

    Sil. 7, 25:

    ut semel icto Accessit fervor capiti,

    i. e. intoxication, Hor. S. 2, 1, 25: maris, an excited, i. e. disturbed, unsafe condition of the sea (caused by pirates), Cic. Prov. Cons. 12, 31.—In plur.:

    pro vitiorum fervoribus,

    Gell. 20, 1, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > fervor

  • 51 flagro

    flā̆gro, āvi, ātum, 1, v. n. [root in Sanscr. brag-, to glow; Gr. phlegô, phlegethô, phlox; Lat. fulgeo, fulgur, fulmen, flamma, flamen, fulvus; Angl.-Sax. blāc, pale; Germ. bleich; connected with flagito, flagitium, etc., by Corss. Ausspr. 1, 398], to flame, blaze, burn (class.; trop. signif. most freq.; not in Caes.; syn.: ardeo, deflagro, caleo, ferveo, etc.).
    I.
    Lit.:

    flagrantes onerariae,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    crinemque flagrantem excutere,

    Verg. A. 2, 685:

    flagrabant ignes,

    Ov. F. 6, 439:

    intima pars hominum vero flagrabat ad ossa,

    Lucr. 6, 1168:

    flocci molles et sine oleo flagrant,

    Plin. 16, 7, 10, § 28:

    ut flagret (carbo),

    id. 33, 13, 57, § 163.—
    II.
    Trop., sc. according as the notion of heat or of the pain produced by burning predominates (cf. flamma, II.).
    A.
    To be inflamed with passion (in a good and a bad sense), to blaze, glow, burn, be on fire, to be violently excited, stirred, provoked. —With abl.:

    non dici potest, quam flagrem desiderio urbis,

    Cic. Att. 5, 11, 1; so,

    desiderio tui,

    id. ib. 7, 4, 1:

    dicendi studio,

    id. de Or. 1, 4, 14; cf.:

    eximio litterarum amore, Quint. prooem. § 6: mirabili pugnandi cupiditate,

    Nep. Milt. 5, 1:

    cupiditate atque amentia,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf. id. Clu. 5, 12:

    amore,

    id. Tusc. 4, 33, 71; Hor. Epod. 5, 81; cf.:

    cupidine currus,

    Ov. M. 2, 104:

    libidinibus in mulieres,

    Suet. Gramm. 23:

    odio,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    totam Italiam flagraturam bello intelligo,

    id. Att. 7, 17, 4:

    bello flagrans Italia,

    id. de Or. 3, 2, 8:

    convivia quae domesticis stupris flagitiisque flagrabunt,

    id. Verr. 2, 4, 32, § 71.— Absol.:

    flagrabant vitia libidinis apud illum,

    id. Cael. 5, 12; cf.:

    uti cujusque studium ex aetate flagrabat,

    Sall. C. 14, 6.— Poet. with acc. of respect, to love:

    caelestem flagrans amor Herculis Heben,

    Prop. 1, 13, 23:

    Cerberus et diris flagrat latratibus ora,

    Verg. Cul. 220.—
    * 2.
    Poet. as a v. a., to inflame with passion:

    Elisam,

    Stat. S. 5, 2, 120.—
    B.
    To be greatly disturbed, annoyed, vexed; to suffer:

    consules flagrant infamiā,

    Cic. Att. 4, 18, 2; cf.:

    invidiā et infamiā,

    id. Verr. 1, 2, 5:

    invidiā,

    id. Clu. 49, 136; id. Sest. 67, 140: Tac. A. 13, 4; Plin. Ep. 9, 13, 21; Suet. Aug. 27; id. Galb. 16:

    infamiā,

    id. Caes. 52; id. Tib. 44:

    rumore malo,

    Hor. S. 1, 4, 125;

    ignominiā et pudore,

    Flor. 2, 18:

    inopiā et cupidinibus,

    Sall. Or. Philipp. p. 220 ed. Gerl.—Hence, flā̆grans, antis, P. a., flaming, blazing, burning, glowing.
    A.
    Lit.: fulmen, Varr. Atacin. ap. Quint. 1, 5, 18; cf.

    telum,

    Verg. G. 1, 331:

    flagrantis hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9; cf.:

    flagrantissimo aestu,

    Liv. 44, 36, 7:

    genae,

    Verg. A. 12, 65:

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 25.—
    2.
    Transf., of color, glittering, shining:

    (Aeneas) Sidereo flagrans clipeo et caelestibus armis,

    Verg. A. 12, 167:

    redditur extemplo flagrantior aethere lampas (i. e. sol),

    Sil. 12, 731.—
    B.
    Trop., glowing with passion, ardent, eager, vehement:

    oratoria studia quibus etiam te incendi, quamquam flagrantissimum acceperam,

    Cic. Fat. 2, 3:

    non mediocris orator, sed et ingenio peracri et studio flagranti,

    id. de Or. 3, 61, 230:

    recentibus praeceptorum studiis flagrans,

    id. Mur. 31, 65:

    flagrans, odiosa, loquacula, Lampadium fit,

    flickering, restless, Lucr. 4, 1165:

    in suis studiis flagrans cupiditas,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    flagrantissima flagitia, adulteria,

    Tac. A. 14, 51:

    flagrantissimus amor,

    Plin. Ep. 6, 8, 2:

    Nero flagrantior in dies amore Poppaeae,

    Tac. A. 14, 1; id. H. 4, 39:

    Othonis flagrantissimae libidines,

    id. ib. 2, 31; Val. Max. 8, 14 ext. 3:

    studia plebis,

    Tac. A. 2, 41 fin.:

    aeger et flagrans animus,

    id. ib. 3, 54:

    flagrantior aequo Non debet dolor esse viri,

    Juv. 13, 11: adhuc flagranti crimine comprehensi, i. e. in the very act, Cod. Just. 9, 13, 1.—Hence, flā̆granter, adv., ardently, vehemently, eagerly (post-Aug.):

    Germani exarsere flagrantius,

    Amm. 31, 10, 5:

    flagrantius amare,

    Fronto, Ep. ad Anton. 2 ed. Mai.:

    flagrantissime cupĕre,

    Tac. A. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > flagro

  • 52 immordeo

    immordĕo ( inm-), sum, 2, v. a. [inmordeo], to bite into ( poet. and rare; perh. only in part. perf. pass.):

    labitur, immorsaque cadens obmutuit hasta,

    Stat. Th. 2, 628:

    immorso aequales videant mea vulnera collo,

    Prop. 3, 8 (4, 7), 21:

    (stomachus) pernā magis ac magis hillis Flagitat immorsus refici (= vellicatus, excitatus),

    excited, Hor. S. 2, 4, 61.

    Lewis & Short latin dictionary > immordeo

  • 53 inflammatus

    in-flammo, āvi, ātum, 1, v. a., to set on fire, light up, kindle (syn. incendere).
    I.
    Lit.:

    taedas ignibus,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; id. Att. 8, 2, 4:

    patriam inflammandam relinquere,

    id. ib. 8, 2, 3:

    classem,

    id. Verr. 2, 5, 35:

    tecta,

    Liv. 10, 2, 8:

    horrea,

    Suet. Ner. 38.—
    B.
    Transf., of the body, to inflame:

    laser tauros inflammat naribus illitis,

    Plin. 22, 23, 49, § 106:

    inflammari vulnera ac morbos,

    id. 25, 2, 5, § 15:

    equi pasti inflammantur rabie,

    id. 25, 8, 53, § 94.—
    II.
    Trop., of the mind, to inflame, kindle, rouse, excite:

    contionibus et legibus invidiam senatus,

    Cic. Verr. 1, 1:

    sensus animorum atque motus,

    id. de Or. 1, 14, 60:

    inflammari ad cupiditates,

    id. Tusc. 1, 19, 44:

    populum in improbos,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    cupiditates,

    id. Fin. 1, 16, 51:

    inflammari cupiditate honorum,

    id. Lael. 23, 86:

    aliquem amore,

    Verg. A. 4, 54.— In part. perf.: inflam-mātus, a, um, inflamed, kindled, excited by any thing:

    a pueritia inflammatus ad gloriam,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    voluptatum potiendi spe inflammati,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    libidinibus,

    id. Tusc. 5, 6, 6:

    amore in patriam,

    id. Or. 1, 44, 296:

    scelere et furore,

    id. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    pretio inflammata manus,

    i. e. bribed, Claud. I. Cons. Stil. 293. — Hence, adv.: inflammanter, in an inflammatory manner:

    acriter et inflammanter facit complorationem,

    Gell. 10, 3, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inflammatus

  • 54 inflammo

    in-flammo, āvi, ātum, 1, v. a., to set on fire, light up, kindle (syn. incendere).
    I.
    Lit.:

    taedas ignibus,

    Cic. Verr. 2, 4, 48; id. Att. 8, 2, 4:

    patriam inflammandam relinquere,

    id. ib. 8, 2, 3:

    classem,

    id. Verr. 2, 5, 35:

    tecta,

    Liv. 10, 2, 8:

    horrea,

    Suet. Ner. 38.—
    B.
    Transf., of the body, to inflame:

    laser tauros inflammat naribus illitis,

    Plin. 22, 23, 49, § 106:

    inflammari vulnera ac morbos,

    id. 25, 2, 5, § 15:

    equi pasti inflammantur rabie,

    id. 25, 8, 53, § 94.—
    II.
    Trop., of the mind, to inflame, kindle, rouse, excite:

    contionibus et legibus invidiam senatus,

    Cic. Verr. 1, 1:

    sensus animorum atque motus,

    id. de Or. 1, 14, 60:

    inflammari ad cupiditates,

    id. Tusc. 1, 19, 44:

    populum in improbos,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    cupiditates,

    id. Fin. 1, 16, 51:

    inflammari cupiditate honorum,

    id. Lael. 23, 86:

    aliquem amore,

    Verg. A. 4, 54.— In part. perf.: inflam-mātus, a, um, inflamed, kindled, excited by any thing:

    a pueritia inflammatus ad gloriam,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    voluptatum potiendi spe inflammati,

    id. Fin. 1, 18, 60:

    libidinibus,

    id. Tusc. 5, 6, 6:

    amore in patriam,

    id. Or. 1, 44, 296:

    scelere et furore,

    id. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    pretio inflammata manus,

    i. e. bribed, Claud. I. Cons. Stil. 293. — Hence, adv.: inflammanter, in an inflammatory manner:

    acriter et inflammanter facit complorationem,

    Gell. 10, 3, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > inflammo

  • 55 inmordeo

    immordĕo ( inm-), sum, 2, v. a. [inmordeo], to bite into ( poet. and rare; perh. only in part. perf. pass.):

    labitur, immorsaque cadens obmutuit hasta,

    Stat. Th. 2, 628:

    immorso aequales videant mea vulnera collo,

    Prop. 3, 8 (4, 7), 21:

    (stomachus) pernā magis ac magis hillis Flagitat immorsus refici (= vellicatus, excitatus),

    excited, Hor. S. 2, 4, 61.

    Lewis & Short latin dictionary > inmordeo

  • 56 inritabilis

    irrītābĭlis ( inr-), e, adj. [1. irrito].
    I.
    Easily excited or enraged, irritable:

    irritabiles esse animos optimorum saepe hominum,

    Cic. Att. 1, 17, 4:

    genus vatum,

    Hor. Ep. 2, 2, 102; Amm. 18, 6, 18.—
    * II.
    Act., easily exciting:

    formae,

    Lact. 6, 23, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > inritabilis

  • 57 inrito

    1.
    irrīto ( inr-), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. inritassis for inritaveris, Plaut. Am. 1, 1, 298), v. a. [cf. eris, erethô, erethizô, Curt. Gr. Etym. p. 342, ed. 4], to incite, excite, stimulate, instigate, provoke, exasperate, irritate.
    I.
    Lit.:

    inritare dictum est proprie provocare,

    Non. 31, 21:

    si me inritassis, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 298; id. Stich. 2, 2, 22:

    ne si magis inritatus siet,

    Ter. Ad. 2, 4, 18:

    ita sum inritatus, ut, etc.,

    id. Phorm. 2, 1, 10:

    ut vi inritare ferroque lacessere fortissimum virum auderet,

    Cic. Mil. 31, 84:

    virum telis,

    Verg. A. 10, 644:

    Terra, ira irritata deorum,

    id. ib. 4, 178:

    bello gentes,

    Just. 12, 6, 16:

    sibi simultates,

    Liv. 33, 46:

    aliquem ad necem alicujus,

    Vell. 2, 66.— Poet.:

    cum fera diluvies quietos Irritat amnes,

    enrages, Hor. C. 3, 29, 41:

    flammas,

    to kindle, Ov. F. 2, 649.—
    II.
    In gen., to incite, move, stir up, provoke, vex, inflame:

    crabrones,

    Plaut. Am. 2, 2, 75:

    tribunos plebis fama ea ipsa inritaverat magis ad certamen,

    Liv. 6, 27:

    animos ad bellum,

    id. 31, 5:

    iracundiam, Sen. de Ira, 3, 8: infantiam ad discendum,

    Quint. 1, 1, 26:

    forma meos irritat amores,

    Ov. Am. 2, 4, 9:

    vitia,

    id. ib. 3, 4, 11:

    cupiditatem,

    Sen. Ep. 7:

    suspiciones,

    Tac. H. 3, 4:

    animos,

    Hor. A. P. 180:

    ingenium,

    Prop. 4 (5), 6, 75:

    naturam per se pronam ad humanitatem,

    Sen. Ben. 6, 29:

    princeps, qui delatores non castigat, irritat,

    encourages, Suet. Dom. 9:

    exitium,

    to hasten, Tac. A. 13, 1:

    tussim,

    to excite, make worse, Cels. 2, 1; 5, 28, 2. — Hence, irrī-tātus, a, um, P. a., excited, enraged, provoked, irritated:

    canem inritatam imitarier,

    Plaut. Capt. 3, 1, 25:

    ad aliquid,

    Suet. Galb. 21:

    in aliquid,

    Sen. Ep. 97.— Comp.:

    ego his ejus verbis irritatior,

    Gell. 15, 9, 7; 10, 9, 2; id. praef. § 20.— Adv.: irrītātē, in an irritated manner; only in comp., Amm. 22, 15, 19.
    2.
    irrĭto ( inr-), āre, v. a. [1. irritus], to make void, invalidate (late Lat.), Cod. Th. 3, 12, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > inrito

  • 58 irritabilis

    irrītābĭlis ( inr-), e, adj. [1. irrito].
    I.
    Easily excited or enraged, irritable:

    irritabiles esse animos optimorum saepe hominum,

    Cic. Att. 1, 17, 4:

    genus vatum,

    Hor. Ep. 2, 2, 102; Amm. 18, 6, 18.—
    * II.
    Act., easily exciting:

    formae,

    Lact. 6, 23, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > irritabilis

  • 59 irrito

    1.
    irrīto ( inr-), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. inritassis for inritaveris, Plaut. Am. 1, 1, 298), v. a. [cf. eris, erethô, erethizô, Curt. Gr. Etym. p. 342, ed. 4], to incite, excite, stimulate, instigate, provoke, exasperate, irritate.
    I.
    Lit.:

    inritare dictum est proprie provocare,

    Non. 31, 21:

    si me inritassis, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 298; id. Stich. 2, 2, 22:

    ne si magis inritatus siet,

    Ter. Ad. 2, 4, 18:

    ita sum inritatus, ut, etc.,

    id. Phorm. 2, 1, 10:

    ut vi inritare ferroque lacessere fortissimum virum auderet,

    Cic. Mil. 31, 84:

    virum telis,

    Verg. A. 10, 644:

    Terra, ira irritata deorum,

    id. ib. 4, 178:

    bello gentes,

    Just. 12, 6, 16:

    sibi simultates,

    Liv. 33, 46:

    aliquem ad necem alicujus,

    Vell. 2, 66.— Poet.:

    cum fera diluvies quietos Irritat amnes,

    enrages, Hor. C. 3, 29, 41:

    flammas,

    to kindle, Ov. F. 2, 649.—
    II.
    In gen., to incite, move, stir up, provoke, vex, inflame:

    crabrones,

    Plaut. Am. 2, 2, 75:

    tribunos plebis fama ea ipsa inritaverat magis ad certamen,

    Liv. 6, 27:

    animos ad bellum,

    id. 31, 5:

    iracundiam, Sen. de Ira, 3, 8: infantiam ad discendum,

    Quint. 1, 1, 26:

    forma meos irritat amores,

    Ov. Am. 2, 4, 9:

    vitia,

    id. ib. 3, 4, 11:

    cupiditatem,

    Sen. Ep. 7:

    suspiciones,

    Tac. H. 3, 4:

    animos,

    Hor. A. P. 180:

    ingenium,

    Prop. 4 (5), 6, 75:

    naturam per se pronam ad humanitatem,

    Sen. Ben. 6, 29:

    princeps, qui delatores non castigat, irritat,

    encourages, Suet. Dom. 9:

    exitium,

    to hasten, Tac. A. 13, 1:

    tussim,

    to excite, make worse, Cels. 2, 1; 5, 28, 2. — Hence, irrī-tātus, a, um, P. a., excited, enraged, provoked, irritated:

    canem inritatam imitarier,

    Plaut. Capt. 3, 1, 25:

    ad aliquid,

    Suet. Galb. 21:

    in aliquid,

    Sen. Ep. 97.— Comp.:

    ego his ejus verbis irritatior,

    Gell. 15, 9, 7; 10, 9, 2; id. praef. § 20.— Adv.: irrītātē, in an irritated manner; only in comp., Amm. 22, 15, 19.
    2.
    irrĭto ( inr-), āre, v. a. [1. irritus], to make void, invalidate (late Lat.), Cod. Th. 3, 12, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > irrito

  • 60 molior

    mōlĭor, ītus, 4 ( inf. molirier for moliri, Lucr. 5, 934), v. dep. n. and a. [moles].
    I.
    Neutr.
    A.
    To set one's self or one's powers in motion, to make exertions, exert one's self, to endeavor, struggle, strive, toil, etc. (rare but class.;

    syn.: conor, nitor): viden ut misere moliuntur?

    Plaut. Curc. 1, 3, 32:

    agam per me ipse et moliar,

    Cic. Fam. 6, 10, 2:

    nōsti mores mulierum: Dum moliuntur, dum comuntur, annus est,

    Ter. Heaut. 2, 2, 11:

    horam amplius jam in demoliendo signo permulti homines moliebantur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95.—
    B.
    To set one's self in motion, endeavor to depart, to depart:

    molientem hinc Hannibalem,

    Liv. 28, 44:

    dum naves moliuntur a terra,

    id. 37, 11:

    in quam (insulam) gladiatores navibus molientes,

    Tac. H. 2, 35.—
    II.
    Act.
    A.
    To labor upon any thing, exert one's self at or upon, set in motion, work an instrument or engine; to work any thing (cf. ago; class.).
    1.
    Nihil enim agit (vita deorum),... nulla opera molitur, Cic. N. D. 1, 19, 51:

    res dura et regni novitas me talia cogant moliri,

    Verg. A. 1, 564: validam in vites molire bipennem, to work, i. e. wield, id. G. 4, 331: ancoras, to work, i. e. hoist the anchor, weigh anchor, Liv. 28, 17:

    agricola incurvo terram molitus aratro,

    i. e. to work, cultivate, till the ground, Verg. G. 1, 494; Col. 1 praef. 17;

    11, 2, 19: erro molirier arva,

    Lucr. 5, 932: fores, to work, i. e. to force, to break open, Tac. A. 1, 39; 2, 82; Liv. 23, 18, 2; 24, 46, 5:

    Atharrias ad Philotam missus clausum aditum domus moliebatur,

    Curt. 6, 8, 20:

    habenas,

    to guide, Verg. A. 12, 327:

    fulmina molitur dextrā,

    hurls, id. G. 1, 329:

    ignem,

    id. A. 10, 131:

    opera,

    to begin work, Col. 11, 2, 2:

    aliquid sub divo moliri potest,

    id. 1, 8, 9.—
    2.
    To set in motion, bestir, rouse, cause to remove, displace (syn.:

    deicio, deturbo): montes suā sede,

    displaces, Liv. 9, 3:

    corpora ex somno moliebantur,

    aroused, id. 36, 24, 3:

    onera objecta,

    id. 25, 36.—
    3.
    To build, make, erect, construct (syn.:

    condo, fundo, construo): muros,

    to build, Verg. A. 3, 132:

    classem,

    id. ib. 3, 6:

    arcem,

    id. ib. 1, 424:

    atrium,

    Hor. C. 3, 1, 46:

    aedem,

    Flor. 1, 7:

    locum,

    prepares, Verg. A. 7, 158:

    pocula de inimicorum capitibus hominum,

    to construct, make, Sol. 15.—
    B.
    Trop., to endeavor to do; to undertake, attempt, set about any thing (cf.:

    aggredior, apparo): nec ea, quae agunt, molientes cum labore operoso,

    performing, doing, Cic. N. D. 2, 23, 59:

    viam clipei molita per oras,

    made its way, Verg. A. 10, 477:

    inde datum molitur iter,

    id. ib. 6, 477:

    jamque alio moliris iter,

    Stat. S. 5, 2, 61:

    viam et gressus,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 278; 3, 438: animum, to form or acquire for one's self, Ov. A. A. 2, 119:

    laborem,

    to undertake, Verg. A. 4, 233:

    struere et moliri aliquid calamitatis alicui,

    to try to bring upon, Cic. Clu. 64, 178:

    fortissimis atque optimis civibus periculum moliri,

    id. Sest. 1, 1:

    pestem patriae nefarie,

    id. Cat. 2, 1, 1:

    perniciem rei publicae,

    id. ib. 1, 2, 5: insidias avibus, to lay snares, Verg. G. 1, 271:

    crimina et accusatorem,

    to bring about, find out, Tac. A. 12, 22:

    triumphos,

    Ov. M. 14, 719:

    fugam,

    Verg. A. 2, 109:

    moram,

    to cause, make, occasion, id. ib. 1, 414:

    opem extremam alicui,

    Val. Fl. 6, 431:

    dolos apertos,

    to devise, id. 5, 249:

    bellum in animo,

    to design, meditate, Vell. 2, 46:

    Athenienses urbem ex integro condere moliuntur,

    Just. 2, 15, 1:

    mundum efficere moliens deus,

    attempting, Cic. Univ. 4:

    fallere,

    Val. Fl. 3, 491:

    de occupando regno moliens,

    striving to usurp the government, Cic. Rep. 2, 35, 60:

    nuptias,

    to bring about, Tac. A. 12, 3:

    apud judices oratione molienda sunt amor, odium, etc.,

    are to be excited, called forth, Cic. de Or. 2, 51, 206:

    tumorem,

    Col. 6, 17:

    vorandi facultatem,

    Cels. 1, 3:

    fidem moliri coepit,

    began to meddle with, disturb, Liv. 6, 11, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > molior

См. также в других словарях:

  • excited — excited; un·excited; pho·to·excited; …   English syllables

  • excited — index eager, ecstatic, fervent, frenetic, restive, vehement Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • excited — 1650s, magnetically or electrically stimulated; modern sense of agitated attested 1855; pp. adj. from EXCITE (Cf. excite). Related: Excitedly …   Etymology dictionary

  • excited — [adj] inspired; upset aflame, agitated, animated, annoyed, aroused, awakened, beside oneself*, charged, delighted, discomposed, disconcerted, disturbed, eager, enthusiastic, feverish, fired up*, frantic, high*, hot*, hot and bothered*,… …   New thesaurus

  • excited — [ek sīt′id, ik sīt′id] adj. 1. emotionally aroused; agitated 2. Physics in a state of excitation excitedly adv …   English World dictionary

  • excited */*/ — UK [ɪkˈsaɪtɪd] / US [ɪkˈsaɪtəd] adjective Collocations: Excited describes how you feel: I m excited about my holiday. ♦ She didn t seem very excited. Exciting describes things or situations that make you feel excited: I find circuses very… …   English dictionary

  • excited — ex|cit|ed [ıkˈsaıtıd] adj 1.) happy, interested, or hopeful because something good has happened or will happen ▪ Steve flies home tomorrow we re all really excited. excited about ▪ Maria s starting to get pretty excited about the wedding. excited …   Dictionary of contemporary English

  • excited — ex|cit|ed [ ık saıtəd ] adjective ** 1. ) very happy and enthusiastic because something good is going to happen, especially when this makes you unable to relax: I was so excited I couldn t sleep. excited by: Excited by the news, Marie phoned her… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • excited — adjective 1 happy, interested, or hopeful because something good has happened or will happen: Steve s flying home tomorrow we re all really excited. | excited crowds of shoppers (+ about): The kids are so excited about Christmas. (+ by): We were… …   Longman dictionary of contemporary English

  • excited — adj. 1) excited about, at, over (to get excited about smt.) 2) excited to + inf. (she was excited to learn the news) * * * [ɪk saɪtɪd] at over (to get excited about smt.) excited about excited to + inf. (she was excited to learn the news) excited …   Combinatory dictionary

  • excited — adj. VERBS ▪ be, feel, look, seem, sound ▪ become, get, grow ▪ get sb …   Collocations dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»