Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ensem+lateri+v

  • 1 latus

    1.
    lātus, a, um, adj. [old Lat. stlātus, Paul. ex Fest. p. 313; Sanscr. root star-, strnāmi = sterno; Gr. stor- in stornumi, stratos; Lat. sterno, stratus, torus; cf. strāges, struo; not connected with platus, nor with 3. lātus = tlêtos], broad, wide.
    I.
    Lit.:

    fossa,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    mare,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    via,

    id. ib. 2, 4, 53, §

    119: agri,

    id. Rep. 5, 2, 3:

    clavus,

    Quint. 11, 3, 138 (v. clavus):

    umeri,

    Verg. A. 9, 725; cf.:

    artus barbarorum,

    Tac. A. 2, 21:

    lati et lacertosi viri,

    broad-shouldered, Col. 1, 9, 4; Cic. Rep. 6, 20, 21:

    rana bove latior,

    Phaedr. 1, 24, 5:

    palus non latior pedibus quinquaginta,

    Caes. B. G. 7, 19:

    latissimum flumen,

    id. ib. 2, 27:

    latissimae solitudines,

    id. ib. 6, 22:

    comesse panem tris pedes latum,

    Plaut. Bacch. 4, 1, 8:

    fossae quindecim pedes latae,

    Caes. B. G. 7, 72:

    areas latas pedum denum facito,

    Col. 2, 10, 26:

    populi,

    Verg. A. 1, 225:

    moenia lata videt,

    id. ib. 6, 549:

    latis otia fundis,

    id. G. 2, 468: ne latos fines parare studeant. Caes. B. G. 6, 21:

    ager,

    Liv. 23, 46:

    orbis,

    Hor. C. 1, 12, 57:

    terrae,

    Ov. M. 2, 307:

    lata Polyphemi acies,

    wide eye, Juv. 9, 64.— Neutr. absol.:

    crescere in latum,

    to increase in width, widen, Ov. M. 1, 336.— Absol.:

    per latum,

    Vulg. Ezech. 46, 22:

    in lato pedum centum,

    Lampr. Alex. Sev. 26, 7.—
    B.
    Transf., poet., for proud, swelling (cf. Eng. vulg. spreading):

    latus ut in circo spatiere,

    that you may stalk along largely, proudly, Hor. S. 2, 3, 183:

    lati incesserunt et cothurnati (histriones),

    Sen. Ep. 76, 31. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., broad, wide, wide-spread, extended (mostly post-Aug.):

    vox,

    Quint. 11, 3, 82; cf.:

    verba,

    pronounced broadly, Cic. de Or. 3, 12, 46:

    gloria,

    widespread, Plin. Ep. 4, 12, 7:

    lato Murrus caligat in hoste,

    Sil. 1, 499:

    interpretatio,

    broad, not strict, lenient, Dig. 22, 1, 1:

    culpa,

    great, ib. 50, 16, 213; 11, 6, 1 fin.:

    fuga,

    a kind of banishment, whereby all places are forbidden to the exile but one, ib. 48, 22, 5.—
    B.
    In partic., of style, diffuse, detailed, copious, prolix:

    oratio Academicorum liberior et latior (opp. Stoicorum oratio astrictior et contractior),

    Cic. Brut. 31, 120:

    latum atque fusum,

    Quint. 11, 3, 50:

    latiore varioque tractatu,

    id. 7, 3, 16:

    latiore quadam comprehensione,

    id. 2, 5, 14:

    genus orandi latum et sonans,

    Tac. H. 1, 90:

    Aeschines his latior et audentior,

    Quint. 12, 10, 23.— Hence, adv.: lātē, broadly, widely, extensively; with longe, on all sides, far and wide, everywhere.
    1.
    Lit.:

    late longeque diffusus,

    Cic. Leg. 1, 12, 34:

    omnibus longe lateque aedificiis incensis,

    Caes. B. G. 4, 35:

    minus late vagari,

    id. ib. 1, 2:

    regnare,

    Just. 13, 7:

    populus late rex,

    Verg. A. 1, 21; cf.:

    diu Lateque victrix,

    Hor. C. 4, 4, 23:

    cladem inferre,

    Tac. H. 3, 23.— Comp.:

    latius demum operaest pretium ivisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 156:

    itaque latius quam caedebatur ruebat (murus),

    Liv. 21, 11:

    possidere (agros),

    Ov. M. 5, 131:

    metui,

    Tac. A. 12, 43. — Sup.:

    ager latissime continuatus,

    Cic. Agr. 2, 26, 70:

    quam latissime possint, ignes faciant,

    Nep. Eum. 9, 3.—
    2.
    Trop.: ars late patet, widely. Cic. de Or. 1, 55, 235:

    Phrygiae late refer primordia gentis,

    Ov. H. 17, 57.— Comp.:

    latius loquuntur rhetores, dialectici compressius,

    Cic. Fin. 2, 6, 17: quod [p. 1042] pateat latius, of rather extensive application, Cic. Off. 3, 4, 19:

    latius perscribere,

    Caes. B. C. 2, 17:

    uti opibus,

    more lavishly, Hor. S. 2, 2, 113.— Sup.:

    fidei bonae nomen latissime manat,

    Cic. Off. 3, 17, 70:

    latissime patere,

    id. ib. 3, 17, 69.
    2.
    lătus, ĕris, n. [cf. Gr. platus; Lat. lăter, Latium, plautus or plotus], the side, flank of men or animals.
    I.
    Lit.:

    ego vostra faciam latera lorea,

    Plaut. Mil. 2, 1, 2: quid conminatu's mihi? Con. Istud male factum arbitror, quia non latus fodi, id. Aul. 3, 2, 4:

    occidisse ex equo dicitur, et latus offendisse vehementer,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cujus latus ille mucro petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    laterique accommodat ensem,

    Verg. A. 2, 393; Quint. 2, 13, 12; 11, 3, 69; 118:

    laterum inclinatione forti ac virili,

    id. 1, 11, 18: vellere latus digitis, to twitch one by the side (in order to attract attention), Ov. A. A. 1, 606; cf.:

    si tetigit latus acrior,

    Juv. 7, 109:

    tum latus ei dicenti condoluisse... dieque septimo est lateris dolore consumptus,

    pleurisy, Cic. de Or. 3, 2, 6; so,

    lateris dolor,

    Cato, R. R. 125; Cels. 2, 7; 8; Plin. 21, 21, 89, § 155:

    lateris vigili cum febre dolor,

    Juv. 13, 229; cf.:

    laterum dolor aut tussis,

    Hor. S. 1, 9, 32: artifices lateris, i. e. those who make skilful side movements or evolutions, ballet-dancers, Ov. A. A. 3, 351:

    latus tegere alicui,

    to walk by the side of one, Hor. S. 2, 5, 18:

    claudere alicui,

    Juv. 3, 131; and:

    mares inter se uxoresque contendunt, uter det latus illis (sc. pantomimis),

    Sen. Q. N. 7, 32, 3.—Of animals:

    equorum,

    Lucr. 5, 1324:

    cujus (equi aënei) in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38.—
    2.
    Of orators, the lungs:

    lateribus aut clamore contendere,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    quae vox, quae latera, quae vires, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 30, § 67:

    ut lateris conatus sit ille, non capitis,

    Quint. 1, 11, 8; cf.:

    lateris pectorisve firmitas an capitis etiam plus adjuvet,

    id. 11, 3, 16; so id. 11, 3, 40:

    dum vox ac latus praeparetur,

    id. 10, 7, 2; 11, 3, 13:

    voce, latere, firmitate (constat orator),

    id. 12, 11, 2:

    neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis,

    Cic. de Sen. 9, 27:

    cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem,

    id. ib. 5, 14:

    illa adhuc audaciora et majorum, ut Cicero existimat, laterum,

    Quint. 9, 1, 29.—
    3.
    Poet., in mal. part., Lucil. ap. Non. 260, 30; Ov. H. 2, 58; 19, 138; Prop. 2, 2, 12:

    lateri parcere,

    Juv. 6, 37.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    The side, flank, lateral surface of a thing (opp. frons and tergum;

    v. h. vv.): collis ex utraque parte lateris dejectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planiciem redibat,

    on each side, Caes. B. G. 2, 8; cf. Plin. 17, 23, 35, § 202:

    terra angusta verticibus, lateribus latior,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    latus unum castrorum,

    Caes. B. G. 2, 5:

    insula, cujus unum latus est contra Galliam,

    id. ib. 5, 13:

    et (Fibrenus) divisus aequaliter in duas partis latera haec (insulae) adluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6.—Of a maritime country, the coast, seaboard:

    Illyricum,

    Juv. 8, 117:

    castelli,

    Sall. J. 93:

    tum prora avertit et undis Dat latus,

    the ship's side, Verg. A. 1, 105:

    ubi pulsarunt acres latera ardua fluctus,

    Ov. M. 11, 529:

    nudum remigio,

    Hor. C. 1, 14, 4; id. Epod. 10, 3:

    dextrum (domus),

    id. Ep. 1, 16, 6:

    mundi,

    id. C. 1, 22, 19:

    crystallus sexangulis nascitur lateribus,

    surfaces, Plin. 37, 2, 9, § 26.—Of an army, the flank, Tac. Agr. 35:

    reliquos equites ad latera disponit,

    Caes. B. G. 6, 7:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi,

    id. ib. 1, 25; cf. id. ib. 2, 23 fin.:

    ad latus apertum hostium constitui,

    id. ib. 4, 25:

    ne simul in frontem, simul in latera, pugnaretur,

    Tac. Agr. 35.—So in fighting: latus dare, to expose one's side or flank to the adversary, Val. Fl. 4, 304 (v. II. A. infra).—
    b.
    Esp. freq.: a (ab) latere, on or at the side or flank; a or ab lateribus, on or at the sides or flanks (opp. a fronte, in front, before, and a tergo, at the back, behind):

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    Cic. Phil. 3, 13, 32:

    a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat,

    Caes. B. C. 1, 25 fin.; id. B. G. 2, 25:

    ab omni latere securus,

    Amm. 16, 9, 3:

    ab latere aggredi,

    Liv. 27, 48:

    disjectos ab tergo aut lateribus circumveniebant,

    Sall. J. 50 fin.:

    ne quis inermibus militibus ab latere impetus fieri posset,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Sulla profligatis iis, quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit,

    Sall. J. 101, 8: si ex hac causa unda prorumperet, a lateribus undae circumfunderentur, Sen. Q. N. 6, 6, 4:

    a lateribus, a fronte, quasi tria maria prospectat,

    Plin. Ep. 2, 17, 5.—
    c.
    Less freq. with ex:

    latere ex utroque,

    Lucr. 2, 1049:

    ex lateribus aggredi aliquem,

    Sall. C. 60:

    tribus ex lateribus (locus) tegebatur,

    Hirt. B. Alex. 28, 4:

    ex alio latere cubiculum est politissimum,

    Plin. Ep. 2, 17, 10:

    omni ex latere armorum molibus urgeri,

    Amm. 19, 7, 7.—
    d.
    With de:

    de latere ire,

    Lucr. 6, 117.—Without prep.:

    alio latere,

    Tac. A. 3, 74.—
    2.
    Poet. (pars pro toto), the body:

    penna latus vestit, tenet,

    Ov. M. 2, 376:

    nunc latus in fulvis niveum deponit harenis,

    id. ib. 2, 865; cf. id. ib. 3, 23;

    14, 710: forte,

    Hor. Ep. 1, 7, 26:

    fessum longā militiā,

    id. C. 2, 7, 18:

    credidit tauro latus,

    id. ib. 3, 27, 26:

    liminis aut aquae Caelestis patiens latus,

    id. ib. 3, 10, 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: in latera atque in terga incurrere, to attack the sides, i. e. the unguarded points, Quint. 9, 1, 20:

    aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus,

    encompass on every side, Hor. S. 2, 6, 34:

    ut a sems latere numquam discederem,

    never left his side, Cic. Lael. 1, 1; cf.: aliquem lateri alicujus adjungere, to attach to his side, i. e. to give him for a companion, Quint. 1, 2, 5; so,

    alicui latus dare, of a client,

    Sen. Q. N. 7, 32, 3 (cf. B. 1. infra):

    lateri adhaerere gravem dominum,

    hung about them, threatened them, Liv. 39, 25:

    Illyriorum rex, lateri ejus haerens, assiduis precibus promissa exigebat,

    Just. 29, 4, 8; cf.:

    Agathocles regis lateri junctus, civitatem regebat,

    id. 30, 2, 5:

    circumfusa turba lateri meo,

    Liv. 6, 15.—Esp.:

    sacpe dabis nudum latus,

    expose, Tib. 1, 4, 52:

    la. tus imperii nudum,

    Flor. 3, 5, 4:

    nec adulatoribus latus praebeas,

    expose yourself, lay yourself open to, Sen. Q. N. 4 praef.: latere tecto abscedere, i. e safe, unharmed, Ter. Heaut. 4, 2, 5:

    hic fugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum,

    Hor. S. 1, 3, 59:

    ex uno latere constat contractus,

    on one side, Dig. 19, 1, 13 fin.; so ib. 3, 5, 5:

    nulla ex utroque latere nascitur actio,

    ib. 3, 5, 6, § 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To express intimacy, attachment:

    latus alicui cingere,

    to cling to, Liv. 32, 39, 8; esp. in the phrase: ab latere, at the side of, i. e. in intimate association with (rare, and perh. not ante-Aug.):

    ab latere tyranni: addit eos ab latere tyranni,

    Liv. 24, 5, 13; Curt. 3, 5, 15; cf.:

    ille tuum, Castrice, dulce latus,

    your constant associate, Mart. 6, 68, 4.—
    2.
    Relationship, kindred, esp. collateral relationship (post-Aug.):

    quibus (liberis) videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter relicturus,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    sunt et ex lateribus cognati ut fratres sororesque,

    Dig. 38, 10, 10, § 8:

    ex latere uxorem ducere,

    ib. 23, 2, 68:

    latus omne divinae domus,

    Stat. S. 5 praef.: omnes personae cognatorum aut supra numerantur, aut infra, aut ex transverso, sive a latere... a latere, fratres et sorores, liberique eorum; item parentium fratres et sorores liberique eorum, (Ulp.) de Grad. Cogn. 2 ap. Huschke, Jurisp. Antejust. p. 530.
    3.
    lātus, a, um, Part., v. fero.

    Lewis & Short latin dictionary > latus

  • 2 latus

        latus eris, n    [PLAT-], the side, flank: cuius latus mucro petebat: lateri adcommodat ensem, V.: si tetigit latus acrior, nudged, Iu.: lateris dolore consumptus, pleurisy: lateris vigili cum febre dolor, Iu.: utne tegam Damae latus, walk beside, H.: servi claudit latus, gives the wall to, Iu.: negotia circa saliunt latus, encompass, H.: a senis latere numquam discedere, never leave his side.—The side, body, person: latere tecto abscedere, unharmed, T.: Penna latus vestit, tenet, O.: fessum longā militiā, H.—Of speakers, the lungs: nobilitatus ex lateribus et lacertis tuis: legem bonis lateribus suadere.—Of things, the side, flank, lateral surface: terra angusta verticibus, lateribus latior: latus unum castrorum, Cs.: Illyricum, coast, Iu.: castelli, S.: tum prora avertit et undis Dat latus, the ship's side, V.: ubi pulsarunt acres latera ardua fluctūs, O.: Nudum remigio, H.—Of an army, the flank, wing, side: equites ad latera disponit, on the wings, Cs.: latere tecto abscedere, with flank protected, i. e. safely, T.: latere aperto, the flank exposed, Cs.: ne in frontem simul et latera pugnaretur, Ta.: latere inde sinistro petit, farther to the left, O.: a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, on the sides: ab utroque latere, Cs.: ab latere adgredi, L.: ex lateribus ceteros adgreditur, S.—Fig., the person, life: regi latus cingebant, attached themselves closely, L.: lateri adhaerere gravem dominum, was pressing upon them, L.: addit eos ab latere tyranni, the intimates, L.
    * * *
    I
    lata -um, latior -or -us, latissimus -a -um ADJ
    wide, broad; spacious, extensive
    II
    side; flank

    Latin-English dictionary > latus

  • 3 absconditus

    abs-condo, condi and condĭdi, condĭtum and consum, 3, v. a. (abscondi, Tac. H. 3, 68; Curt. 6, 6; Gell. 17, 9; Caecil. and Pompon. ap. Non. 75, 25:

    abscondidi,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25; Sil. 8, 192:

    absconsum,

    Quint. Decl. 17, 15), to put away, conceal carefully, hide, secrete (the access. idea of a careful concealment distinguishes this word from its synn. abdo, celo, abstrudo, etc.).
    I.
    Lit.:

    est quiddam, quod occultatur, quod quo studiosius ab istis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41 fin.:

    nequiquam (eam) abdidi, abscondidi, abstrusam habebam,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25: aurum secundum aram, Fragm. ap. Prisc. p. 890 P.: fontes absconditi, Auct. ad Her. 4, 6, 9:

    ensem in vulnere,

    to bury, Sen. Thyest. 721 (cf.:

    lateri abdidit ensem,

    Verg. A. 2, 553; v. abdo, II. e); so,

    abscondit in aëre telum,

    i. e. shot it out of sight, Sil. 1, 316.— Pass., of stars, to set, and thus become invisible, Verg. G. 1, 221.—Hence,
    B.
    In gen., to make invisible, to cover:

    fluvium et campos caede,

    Sil. 11, 522; so id. 17, 49.—
    C.
    Poet., to put a place out of sight, to lose sight of, to depart from:

    aërias Phaeacum abscondimus arces,

    we leave behind, Verg. A. 3, 291 (cf. id. ib. 4, 154: transmittunt cursu campos).—
    II.
    Trop.:

    fugam furto,

    to conceal flight, Verg. A. 4, 337: praenavigavimus vitam, et quemadmodum in mari, sic in hoc cursu rapidissimi temporis, primum pueritiam abscondimus, deinde adulescentiam, leave behind, outlive (cf. the prec., C.), Sen. Ep. 70, 2; Tac. A. 13, 16.— Hence, abscondĭtus, a, um, P. a., hidden, concealed, secret, unknown:

    gladii absconditi,

    Cic. Phil. 2, 108:

    in tam absconditis insidiis,

    id. Cat. 3, 1, 3:

    jus pontificum,

    id. Dom. 54, 138.— Adv.
    1.
    abscondĭtē, of discourse.
    a.
    Obscurely, abstrusely, Cic. Inv. 2, 23.—
    b.
    Profoundly, Cic. Fin. 3, 1, 2.—
    2.
    absconsē (from absconsus), secretly, Hyg. Fab. 184; Firm. Math. 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > absconditus

  • 4 abscondo

    abs-condo, condi and condĭdi, condĭtum and consum, 3, v. a. (abscondi, Tac. H. 3, 68; Curt. 6, 6; Gell. 17, 9; Caecil. and Pompon. ap. Non. 75, 25:

    abscondidi,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25; Sil. 8, 192:

    absconsum,

    Quint. Decl. 17, 15), to put away, conceal carefully, hide, secrete (the access. idea of a careful concealment distinguishes this word from its synn. abdo, celo, abstrudo, etc.).
    I.
    Lit.:

    est quiddam, quod occultatur, quod quo studiosius ab istis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41 fin.:

    nequiquam (eam) abdidi, abscondidi, abstrusam habebam,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25: aurum secundum aram, Fragm. ap. Prisc. p. 890 P.: fontes absconditi, Auct. ad Her. 4, 6, 9:

    ensem in vulnere,

    to bury, Sen. Thyest. 721 (cf.:

    lateri abdidit ensem,

    Verg. A. 2, 553; v. abdo, II. e); so,

    abscondit in aëre telum,

    i. e. shot it out of sight, Sil. 1, 316.— Pass., of stars, to set, and thus become invisible, Verg. G. 1, 221.—Hence,
    B.
    In gen., to make invisible, to cover:

    fluvium et campos caede,

    Sil. 11, 522; so id. 17, 49.—
    C.
    Poet., to put a place out of sight, to lose sight of, to depart from:

    aërias Phaeacum abscondimus arces,

    we leave behind, Verg. A. 3, 291 (cf. id. ib. 4, 154: transmittunt cursu campos).—
    II.
    Trop.:

    fugam furto,

    to conceal flight, Verg. A. 4, 337: praenavigavimus vitam, et quemadmodum in mari, sic in hoc cursu rapidissimi temporis, primum pueritiam abscondimus, deinde adulescentiam, leave behind, outlive (cf. the prec., C.), Sen. Ep. 70, 2; Tac. A. 13, 16.— Hence, abscondĭtus, a, um, P. a., hidden, concealed, secret, unknown:

    gladii absconditi,

    Cic. Phil. 2, 108:

    in tam absconditis insidiis,

    id. Cat. 3, 1, 3:

    jus pontificum,

    id. Dom. 54, 138.— Adv.
    1.
    abscondĭtē, of discourse.
    a.
    Obscurely, abstrusely, Cic. Inv. 2, 23.—
    b.
    Profoundly, Cic. Fin. 3, 1, 2.—
    2.
    absconsē (from absconsus), secretly, Hyg. Fab. 184; Firm. Math. 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > abscondo

  • 5 absconse

    abs-condo, condi and condĭdi, condĭtum and consum, 3, v. a. (abscondi, Tac. H. 3, 68; Curt. 6, 6; Gell. 17, 9; Caecil. and Pompon. ap. Non. 75, 25:

    abscondidi,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25; Sil. 8, 192:

    absconsum,

    Quint. Decl. 17, 15), to put away, conceal carefully, hide, secrete (the access. idea of a careful concealment distinguishes this word from its synn. abdo, celo, abstrudo, etc.).
    I.
    Lit.:

    est quiddam, quod occultatur, quod quo studiosius ab istis opprimitur et absconditur, eo magis eminet et apparet,

    Cic. Rosc. Am. 41 fin.:

    nequiquam (eam) abdidi, abscondidi, abstrusam habebam,

    Plaut. Merc. 2, 3, 25: aurum secundum aram, Fragm. ap. Prisc. p. 890 P.: fontes absconditi, Auct. ad Her. 4, 6, 9:

    ensem in vulnere,

    to bury, Sen. Thyest. 721 (cf.:

    lateri abdidit ensem,

    Verg. A. 2, 553; v. abdo, II. e); so,

    abscondit in aëre telum,

    i. e. shot it out of sight, Sil. 1, 316.— Pass., of stars, to set, and thus become invisible, Verg. G. 1, 221.—Hence,
    B.
    In gen., to make invisible, to cover:

    fluvium et campos caede,

    Sil. 11, 522; so id. 17, 49.—
    C.
    Poet., to put a place out of sight, to lose sight of, to depart from:

    aërias Phaeacum abscondimus arces,

    we leave behind, Verg. A. 3, 291 (cf. id. ib. 4, 154: transmittunt cursu campos).—
    II.
    Trop.:

    fugam furto,

    to conceal flight, Verg. A. 4, 337: praenavigavimus vitam, et quemadmodum in mari, sic in hoc cursu rapidissimi temporis, primum pueritiam abscondimus, deinde adulescentiam, leave behind, outlive (cf. the prec., C.), Sen. Ep. 70, 2; Tac. A. 13, 16.— Hence, abscondĭtus, a, um, P. a., hidden, concealed, secret, unknown:

    gladii absconditi,

    Cic. Phil. 2, 108:

    in tam absconditis insidiis,

    id. Cat. 3, 1, 3:

    jus pontificum,

    id. Dom. 54, 138.— Adv.
    1.
    abscondĭtē, of discourse.
    a.
    Obscurely, abstrusely, Cic. Inv. 2, 23.—
    b.
    Profoundly, Cic. Fin. 3, 1, 2.—
    2.
    absconsē (from absconsus), secretly, Hyg. Fab. 184; Firm. Math. 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > absconse

  • 6 ab-dō

        ab-dō idī, itus, ere    [2. do], to put away, remove, set aside: impedimenta in silvas, Cs.; often with se, to go away, betake oneself: se in contrariam partem terrarum: se in Menapios, to depart, Cs.: se domum. — Praegn., to hide, conceal, put out of sight, keep secret: amici tabellas: pugnare cupiebant, sed abdenda cupiditas erat, L.: sese in silvas, Cs.: se in tenebris: ferrum in armo, O.: alqm intra tegimenta, Cs.: abdito intra vestem ferro, L.: ferrum curvo tenus hamo, up to the barb, O.: argentum Abditum terris, H.: caput casside, to cover with, O.: voltūs frondibus, O.: hunc (equum) abde domo, let him rest, V.: se litteris: lateri ensem, buried, V.: sensūs suos penitus, Ta.

    Latin-English dictionary > ab-dō

  • 7 accingō

        accingō nxī, nctus, ere,    to gird to, gird on, bind on, put on with a girdle, gird round: lateri ensem, V.; pass: accingitur ense, girds himself, V.: quo (ense) fuit accinctus, O.—Meton., to arm, equip, furnish, provide: paribusque accingitur armis, V.: gladiis, L. — Fig., accingere se or accingi, to gird oneself, prepare, make ready, be ready: adcingere, make yourself ready, T.: accingere! to your work, O.: accingendum ad eam cogitationem esse, L.: ad consulatum, L.: in hoc discrimen, L. — With Gr. acc.: magicas accingier artīs, to have recourse to, V.: accingar dicere pugnas, V. — Poet.: accingunt omnes operi, address themselves, V.
    * * *
    accingere, accinxi, accinctus V TRANS
    gird on or about, surround; equip, provide (with); get ready, prepare (for)

    Latin-English dictionary > accingō

  • 8 accommodō (ad-c-)

        accommodō (ad-c-) āvī, ātus, āre,    to fit, adapt, put on, apply: coronam sibi ad caput: lateri ensem, V.: insignia, Cs.—Fig., to adjust, adapt, make fit for, accommodate: puppīs ad magnitudinem fluctuum, Cs.: oratio multitudinis est auribus accommodanda.—Esp., to attribute, ascribe as fitting: effigiem dis, Cu.—To apply, bring forward: testīs ad crimen, produce suitable witnesses: se ad rem p., devote oneself: ad alicuius arbitrium et nutum totum se, i. e. comply with; cf. ut ei de habitatione accommodes, i. e. comply with his wish.

    Latin-English dictionary > accommodō (ad-c-)

  • 9 ēnsis

        ēnsis is, m    a two-edged sword, brand, glaive: funestus, C. poët.: lateri adcommodat ensem, V.: vanus, L.: strictus, O.
    * * *

    Latin-English dictionary > ēnsis

  • 10 sub-ligō

        sub-ligō —, —, āre,    to bind below, bind on, fasten: lateri ensem, V.: clipeum sinistrae, V.

    Latin-English dictionary > sub-ligō

  • 11 tenus

        tenus —, n    [2 TA-], a stretched cord, noose (old).—Hence, acc absol., with gen, to the end, as far as, all the way to, unto, to: lumborum tenus, as far as the loins: laterum tenus, V.: per aquam ferme genūs tenus altam, L.: urbium Corcyrae tenus, L.—As praep., with abl, all the way to, as far as, unto: Tauro tenus regnare: erat pectoribus tenus, L.: Pube tenus, V.: collo tenns, O.: mediā tenus alvo, O.: lateri capulo tenus abdidit ensem, V.: poti faece tenus cadi, H.—Fig., to the extent of, as far as, to: dando (spectaculum) Modo volneribus tenus, i. e. without fighting to the death, L.: nomine tenus, Ta.: doctrinā ore tenus exercitus, i. e. only for talking, Ta.—In the phrase, verbo tenus, in words, as far as language is concerned: veteres verbo tenus acute... de re p. disserebant, i. e. theoretically: in quos iecit magis hoc consul verbo tenus, quam ut re insimularet, L.
    * * *
    as far as, to the extent of, up to, down to

    Latin-English dictionary > tenus

  • 12 abditum

    ab-do, ĭdi, ĭtum, 3, v. a. [2. do].
    I.
    Lit., to put away, remove: and abdere se, to go away, betake one's self to some place:

    ex conspectu eri sui se abdiderunt,

    Plaut. Ps. 4, 7, 5:

    pedestres copias paulum ab eo loco abditas in locis superioribus constituunt,

    removed, withdrawn, Caes. B. G. 7, 79, 2; so with ab:

    ascensu abdito a conspectu,

    Liv. 10, 14, 14:

    procul ardentes hinc precor abde faces,

    remove, Tib. 2, 1, 82.—The terminus ad quem is usually expressed by in with acc.:

    abdidit se in intimam Macedoniam quo potuit longissime a castris,

    Cic. Fam. 13, 29, 4; so,

    se in contrariam partem terrarum,

    id. Mur. 41, 89: se in classem, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2:

    se in Menapios,

    to depart, Caes. B. G. 6, 5, 5:

    In silvam Arduennam,

    id. ib. 5, 3, 4:

    exercitum in interiora,

    to uithdraw, Vell. 2, 110, 3:

    ea in insulam Seriphon abdita est (=ex humanā societate quasi expulsa),

    banished, exiled, Tac. A. 2, 85:

    se in bibliothecam,

    i. e. to retire to, Cic. Fam. 7, 28; cf.:

    se totum in litteras,

    id. ib. 7, 33, 2.—Rarely with other prepositions or with local adv.: Audisne haec, Amphiaraë, sub terram abdite? Poët. (Att.?) ap. Cic. Tusc. 2, 25, 60; so with sub, Lucr. 4, 419:

    se rus,

    Ter. Hec. 1, 2, 99:

    se domum,

    Cic. Pis. 38, 92:

    se Arpinum,

    id. Att. 9, 6, 1.
    II.
    Transf., to hide, conceal, keep secret, etc. (syn.: occulto, recondo); constr. aliquid, without or with in and abl., with other prepositions, with abl. only, or dat., with a localadv.
    (α).
    Aliquid:

    quae partes corporis... aspectum essent deformem habiturae, eas contexit atque abdidit (natura),

    Cic. Off. 1, 35, 126:

    amici tabellas,

    id. Pis. 17, 39:

    lacrimas, operire luctum,

    Plin. Ep. 3, 16, 6:

    abduntur (delphini) occultanturque incognito more,

    Plin. H. N. 9, 8, 7, § 22; cf.:

    occultare et abdere pavorem,

    Tac. H. 1, 88:

    pugnare cupiebant, sed retro revocanda et abdenda cupiditas erat,

    Liv. 2, 45, 7; so,

    sensus suos penitus,

    Tac. A. 1, 11:

    aliquid dissimulata offensione,

    id. ib. 3, 64. —
    (β).
    With in and abl.:

    cum se ille fugiens in scalarum tenebris abdidisset,

    Cic. Mil. 15, 40; cf.:

    qui dispersos homines in agris et in tectis silvestribus abditos... compulit unum in locum,

    id. Inr. 1, 2, 2:

    abditi in tabernaculis,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    in silvis,

    id. ib. 9, 19, 6:

    penitus qui in ferrost abditus aër,

    Lucr. 6, 1037 al. —
    (γ).
    With other prepp.:

    cultrum, quem sub veste abditum habebat,

    Liv. 1, 58 fin.; cf. Ov. M. 10, 715:

    ferrum carvo tenus hamo,

    id. ib. 4, 719.—
    (δ).
    With abl.:

    caput cristatā casside,

    Ov. M. 8, 25:

    corpus corneā domo,

    Phaedr. 2, 6, 5:

    gladium sinu,

    Tac. A. 5, 7:

    latet abditus agro,

    Hor. Ep. 1, 1, 5:

    hunc (equum) abde domo,

    Verg. G. 3, 96:

    ita se litteris abdiderunt, at, etc.,

    Cic. Arch. 6, 12; v. Halm ad h. l.—
    (ε).
    With dat. ( poet.):

    lateri capulo tenus abdidit ensem,

    he baried, Verg. A. 2, 553.—
    (ζ).
    With local adv.:

    corpus humi,

    Flor. 4, 12, 38.—Hence, abditus, a, um, P. a., hidden, concealed, secreted, secret (syn.: reconditus, abscontlitus, occultus, retrusus): sub terram abditi, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 25, 60:

    vis abdita quaedum,

    Lucr. 5, 1233:

    res occultae et penitus abditae,

    Cic. N. D. 1, 19:

    sunt innumerabiles de his rebus libri neque abditi neque obscuri,

    id. de Or. 2, 20, 84: haec esse penitus in mediā philosophiā;

    retrusa atque abdita,

    id. ib. 1, 19, 87 al.: oppida, remote, Cod. Th. 15, 1, 14. — Comp. abditior, Aug. Conf. 5, 5; 10, 10. —Sup. abditissimus, Aug. Enchir. c. 16. —
    II.
    In the neutr.: abdĭtum, i, subst.:

    terrai abdita,

    Lucr. 6, 809; so,

    abdita rerum (=abditae res),

    Hor. A.P. 49:

    in abdito coire,

    in concealment, secretly, Plin. 8, 5, 5, § 13. — Adv.: abdĭtē secretly:

    latuisse,

    Cic. Verr. 2, 2, 73, § 181; Ambros. Job et Dav. 1, 9, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > abditum

  • 13 abdo

    ab-do, ĭdi, ĭtum, 3, v. a. [2. do].
    I.
    Lit., to put away, remove: and abdere se, to go away, betake one's self to some place:

    ex conspectu eri sui se abdiderunt,

    Plaut. Ps. 4, 7, 5:

    pedestres copias paulum ab eo loco abditas in locis superioribus constituunt,

    removed, withdrawn, Caes. B. G. 7, 79, 2; so with ab:

    ascensu abdito a conspectu,

    Liv. 10, 14, 14:

    procul ardentes hinc precor abde faces,

    remove, Tib. 2, 1, 82.—The terminus ad quem is usually expressed by in with acc.:

    abdidit se in intimam Macedoniam quo potuit longissime a castris,

    Cic. Fam. 13, 29, 4; so,

    se in contrariam partem terrarum,

    id. Mur. 41, 89: se in classem, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2:

    se in Menapios,

    to depart, Caes. B. G. 6, 5, 5:

    In silvam Arduennam,

    id. ib. 5, 3, 4:

    exercitum in interiora,

    to uithdraw, Vell. 2, 110, 3:

    ea in insulam Seriphon abdita est (=ex humanā societate quasi expulsa),

    banished, exiled, Tac. A. 2, 85:

    se in bibliothecam,

    i. e. to retire to, Cic. Fam. 7, 28; cf.:

    se totum in litteras,

    id. ib. 7, 33, 2.—Rarely with other prepositions or with local adv.: Audisne haec, Amphiaraë, sub terram abdite? Poët. (Att.?) ap. Cic. Tusc. 2, 25, 60; so with sub, Lucr. 4, 419:

    se rus,

    Ter. Hec. 1, 2, 99:

    se domum,

    Cic. Pis. 38, 92:

    se Arpinum,

    id. Att. 9, 6, 1.
    II.
    Transf., to hide, conceal, keep secret, etc. (syn.: occulto, recondo); constr. aliquid, without or with in and abl., with other prepositions, with abl. only, or dat., with a localadv.
    (α).
    Aliquid:

    quae partes corporis... aspectum essent deformem habiturae, eas contexit atque abdidit (natura),

    Cic. Off. 1, 35, 126:

    amici tabellas,

    id. Pis. 17, 39:

    lacrimas, operire luctum,

    Plin. Ep. 3, 16, 6:

    abduntur (delphini) occultanturque incognito more,

    Plin. H. N. 9, 8, 7, § 22; cf.:

    occultare et abdere pavorem,

    Tac. H. 1, 88:

    pugnare cupiebant, sed retro revocanda et abdenda cupiditas erat,

    Liv. 2, 45, 7; so,

    sensus suos penitus,

    Tac. A. 1, 11:

    aliquid dissimulata offensione,

    id. ib. 3, 64. —
    (β).
    With in and abl.:

    cum se ille fugiens in scalarum tenebris abdidisset,

    Cic. Mil. 15, 40; cf.:

    qui dispersos homines in agris et in tectis silvestribus abditos... compulit unum in locum,

    id. Inr. 1, 2, 2:

    abditi in tabernaculis,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    in silvis,

    id. ib. 9, 19, 6:

    penitus qui in ferrost abditus aër,

    Lucr. 6, 1037 al. —
    (γ).
    With other prepp.:

    cultrum, quem sub veste abditum habebat,

    Liv. 1, 58 fin.; cf. Ov. M. 10, 715:

    ferrum carvo tenus hamo,

    id. ib. 4, 719.—
    (δ).
    With abl.:

    caput cristatā casside,

    Ov. M. 8, 25:

    corpus corneā domo,

    Phaedr. 2, 6, 5:

    gladium sinu,

    Tac. A. 5, 7:

    latet abditus agro,

    Hor. Ep. 1, 1, 5:

    hunc (equum) abde domo,

    Verg. G. 3, 96:

    ita se litteris abdiderunt, at, etc.,

    Cic. Arch. 6, 12; v. Halm ad h. l.—
    (ε).
    With dat. ( poet.):

    lateri capulo tenus abdidit ensem,

    he baried, Verg. A. 2, 553.—
    (ζ).
    With local adv.:

    corpus humi,

    Flor. 4, 12, 38.—Hence, abditus, a, um, P. a., hidden, concealed, secreted, secret (syn.: reconditus, abscontlitus, occultus, retrusus): sub terram abditi, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 25, 60:

    vis abdita quaedum,

    Lucr. 5, 1233:

    res occultae et penitus abditae,

    Cic. N. D. 1, 19:

    sunt innumerabiles de his rebus libri neque abditi neque obscuri,

    id. de Or. 2, 20, 84: haec esse penitus in mediā philosophiā;

    retrusa atque abdita,

    id. ib. 1, 19, 87 al.: oppida, remote, Cod. Th. 15, 1, 14. — Comp. abditior, Aug. Conf. 5, 5; 10, 10. —Sup. abditissimus, Aug. Enchir. c. 16. —
    II.
    In the neutr.: abdĭtum, i, subst.:

    terrai abdita,

    Lucr. 6, 809; so,

    abdita rerum (=abditae res),

    Hor. A.P. 49:

    in abdito coire,

    in concealment, secretly, Plin. 8, 5, 5, § 13. — Adv.: abdĭtē secretly:

    latuisse,

    Cic. Verr. 2, 2, 73, § 181; Ambros. Job et Dav. 1, 9, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > abdo

  • 14 accingo

    ac-cingo, nxi, nctum, 3, v. a.
    I.
    Lit., to gird to or on, to gird round or about (in prose, first after the Aug. per.;

    in poetry, a favorite word with Verg.): lateri ensem,

    Verg. A. 11, 489; and med., to gird one's self:

    accingitur ense,

    id. ib. 7, 640; cf.:

    quo (ense) fuit accinctus,

    Ov. M. 6, 551; so,

    ferro,

    Tac. A. 6, 2.—
    B.
    Transf., to arm, equip, furnish, provide:

    facibus pubes accingitur,

    Verg. A. 9, 74:

    gladiis accincti,

    Liv. 40, 13;

    hence: accinctus miles,

    an armed soldier, Tac. A. 11, 18:

    ornat Phraaten accingitque (sc. diademate imposito) paternum ad fastigium,

    id. ib. 6, 32:

    accinctus gemmis fuigentibus ensis,

    Val. Fl. 3, 514.
    II.
    Fig.
    A.
    In gen., to endow, provide; in medicine:

    magicas accingier artes,

    to have recourse to, Verg. A. 4, 493.—
    B.
    In part.: accingere se or accingi, to enter upon or undertake a thing, girded, i. e. well prepared, to prepare one's self, make one's self ready (taken from the girding of the flowing robes when in active occupation); constr. absol., with ad, in, dat., or inf.:

    tibi omne est exedendum, accingere,

    make yourself ready, Ter. Ph. 2, 2, 4; so id. Eun. 5, 9, 30; Lucr. 2, 1043:

    illi se praedae accingunt,

    Verg. A. 1, 210:

    accingi ad consulatum,

    Liv. 4, 2; in Tac. very often actively, to make any one ready for something:

    turmas peditum ad munia accingere, A. 12, 31: accingi ad ultionem,

    id. H. 4, 79:

    in audaciam,

    id. ib. 3, 66 al.; with inf.:

    accingar dicere pugnas Caesaris,

    Verg. G. 3, 46;

    so: navare operam,

    Tac. A. 15, 51.—
    b.
    Also in the active form, as v. neutr. = se accingere: age, anus, accinge ad molas, Pompon. ap. Non. 469, 28 (Rib. Com. Rel. p. 235):

    accingunt omnes operi,

    all go vigorously to the work, Verg. A. 2, 235.—Hence, ac-cinctus, a, um, P. a., well girded.
    A.
    Lit.: cujus aut familiaris habitus condecentior aut militaris accinctior, Auson. Grat. Act. 27.—
    B.
    Fig., ready, strict (opp. negligens):

    tam in omnia pariter intenta bonitas et accincta,

    Plin. Pan. 30 fin.:

    comitatus,

    id. ib. 20, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > accingo

  • 15 accommodo

    ac-commŏdo, āvi, ātum (better, adc.), 1, v. a., to fit or adapt one thing to another, to lay, put, or hang on (in good prose, esp. in Cic., very freq.), constr. with ad, dat., or absol.
    I.
    Lit.:

    coronam sibi ad caput,

    Cic. de Or. 2, 61, 250:

    clupeum ad dorsum,

    Plaut. Trin. 3, 2, 93: gladium dextrae, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21, 48; so,

    hastam dextrae,

    Sil. 5, 146:

    calauticam capiti,

    Cic. Fragm. Or. in Clod. 5; so,

    lateri ensem,

    Verg. A. 2, 393; absol.:

    insignia,

    Caes. B. G. 2, 21, 5.—
    B.
    In gen., to prepare for any use:

    Arabus lapis dentifriciis adcommodatur crematus,

    Plin. 36, 21, 41, § 153.
    II.
    Trop., to adjust or adapt to, to accommodate to:

    meum consilium adcommodabo ad tuum,

    Cic. Fam. 9, 7; so id. Att. 10, 7; 12, 32; id. Leg. 3, 2 al.—Hence, with se, to adapt one's self to another's opinion, wishes, etc., to conform to, to comply with:

    omnes qui probari volunt, ad eorum qui audiunt arbitrium et nutum totos se fingunt et adcommodant,

    Cic. Or. 8, 24: alicui de aliqua re, to be compliant to one in any thing:

    peto a te... ut ei de habitatione adcommodes,

    id. Fam. 13, 2. —
    B.
    In gen., to bring a person or thing to something, to apply:

    testes ad crimen,

    Cic. Verr. 1, 18, 55:

    vim ad eloquentiam,

    id. Or. 7:

    curam pratis, etc.,

    to apply, Quint. 1, 12, 7:

    nonnullam operam his studiis,

    id. 1, 10, 15; cf.

    1, 8, 19: verba alicui (equival. to dare),

    id. 6, 1, 27; cf.

    11, 1, 39 al.: intentionem his,

    Plin. Ep. 2, 5, 2 al. — Hence, with se (in a more general sense than above), to apply or devote one's self to, to undertake:

    se ad rem publicam et ad res magnas gerendas,

    Cic. Off. 1, 21; of property, to lend it to one for use:

    si quid iste suorum aedilibus adcommodavit,

    id. Verr. 2, 4, 57.—Hence, accommŏdātus, a, um, P. a., fitted or adapted to, suitable, conformable, or appropriate to (only in prose; in poetry, accommodus is used), with ad or dat.:

    puppes ad magnitudinem fluctuum adcommodatae,

    Caes. B. G. 3, 13:

    oratio ad persuadendum adcommodata,

    Cic. Ac. 1, 8:

    quae mihi intelligis esse adcommodata,

    conformable to my interest, id. Fam. 3, 3. — Comp.:

    oratio contionibus concitatis adcommodatior,

    id. Clu. 1; so Caes. B. G. 3, 13:

    nobis accommodatior,

    Quint. 4, 1, 5; Suet. Ner. 8.— Sup.:

    exemplum temporibus suis adcommodatissimum,

    Cic. Fragm. Corn. 7; so Plin. 13, 3, 6, § 26; Plin. Ep. 5, 19, 7; Quint. 12, 10, 63 al.— Adv.: accommŏ-dāte, fitly, suitably, agreeably:

    dicere quam maxime adc. ad veritatem,

    Cic. de Or. 1, 33, 149.— Comp., id. Or. 33, 117.— Sup., id. Fin. 5, 9, 24.

    Lewis & Short latin dictionary > accommodo

  • 16 recondita

    rĕ-condo, dĭdi, dĭtum, 3, v. a., to put up again, put back again; to lay up, put or stow away, hoard; to shut up, close; to hide, conceal, bury, etc. (cf.: abscondo, occulo, retrudo, abdo).
    I.
    Lit.:

    gladium cruentatum in vaginam recondidit,

    put up again, sheathe, Cic. Inv. 2, 4, 14:

    gladium in vaginā,

    id. Cat. 1, 2, 4; cf. id. Inv. 2, 4, 14:

    cum Lepidus flammae vi e rogo ejectus recondi propter ardorem non potuisset,

    put back again, Plin. 7, 53, 54, § 186: reliquias (ciborum) aliquo, * Plaut. Stich. 1, 3, 78; cf.:

    uvas in amphoras,

    Col. 12, 16, 3:

    uvas in vasis,

    id. 12, 15 fin.:

    victum tectis,

    id. ib. prooem. §

    12: Caecubum,

    Hor. C. 3, 28, 2:

    opes aerario,

    Quint. 10, 3, 3:

    frumentum in annos,

    Col. 2, 20, 6: se, to bury one ' s self, Sen. Ep. 8, 1: se in locum, ex quo, etc., to hide one ' s self, Quint. 10, 3, 25:

    quod celari opus erat, habebant sepositum et reconditum,

    hid away, concealed, Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24; cf.:

    nihil tam clausum neque tam reconditum,

    id. ib. 2, 4, 20, §

    40: recondita alia invenerunt,

    Liv. 8, 18:

    imo reconditus antro,

    Ov. M. 1, 583; cf.

    nube,

    id. ib. 3, 273:

    silvā,

    id. ib. 4, 339; Flor. 1, 13, 11 Duk. (cf. Liv. 5, 51, 9 Drak., and v. the foll.).— Poet.: oculos, to close again (opp. erigere), Ov. M. 4, 146: avidā recondidit alvo, hid, i. e. swallowed, id. ib. 12, 17; cf.: cum subito Triton ore recondit aquam, sucks in, i. q. absorbet, Prop. 2, 32 (3, 30), 16:

    ensem in pulmone,

    to bury, sheathe, plunge, Verg. A. 10, 387; so,

    gladium lateri,

    Ov. M. 12, 482. —
    II.
    Trop.:

    mens alia visa sic arripit, ut his statim utatur, alia recondit, e quibus memoria oritur,

    lays up, stores away, Cic. Ac. 2, 10, 30; cf.:

    verba, vultus in crimen detorquens recondebat,

    Tac. A. 1, 7 fin.;

    and, odia,

    id. ib. 1, 69 fin.:

    Venerem interius recondere,

    Verg. G. 3, 137:

    quos fama obscura recondit,

    id. A. 5, 302:

    voluptates,

    to keep secret, Tac. A. 4, 57:

    in hoc me recondidi... ut prodesse pluribus possem,

    went into retirement, Sen. Ep. 8, 1; cf.:

    penitus quicquid arcani apparo, id Herc. Oet. 478: praecepta mea reconde,

    Vulg. Prov. 7, 1.— Hence, rĕcondĭtus, a, um, P. a., put away, out of the way, hidden, concealed, retired, sequestered.
    A.
    Lit.:

    neque tabulis et signis propalam collocatis, sed his omnibus rebus constructis ac reconditis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    quid Aegyptus? ut occulte latet! ut recondita est!

    id. Agr. 2, 16, 41; cf.

    locus,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 207; so,

    saltus,

    Cat. 34, 11:

    venae auri argentique,

    deep-lying, concealed, Cic. N. D. 2, 39, 98:

    habemus senatus consultum, verum inclusum in tabulis, tamquam in vaginā reconditum,

    id. Cat. 1, 2, 4.— Subst.: rĕcondĭtum, i, n., a secret place, Plin. 33, 1, 6, § 25.— Plur.: rĕ-condĭta, ōrum, n., remote, sequestered places: Pergami in occultis ac reconditis templi, * Caes. B. C. 3, 105, 4.—
    B.
    Trop., hidden, profound, abstruse, recondite:

    litterae,

    Cic. N. D. 3, 16, 42; cf.:

    reconditae abstrusaeque res,

    id. Brut. 11, 44;

    and, reconditiora, opp. quae in promptu sunt,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    artes,

    id. de Or. 1, 3, 8; cf. id. Off. 1, 27, 95:

    causae,

    Tac. Or. 28:

    reconditae exquisitaeque sententiae,

    profound, recondite, Cic. Brut. 97, 274: verba, unusual, August. ap. Suet. Aug. 86:

    (natura) speciem ita formavit oris, ut in eā penitus reconditos mores effingeret,

    concealed, hidden, Cic. Leg. 1, 9, 26; cf.:

    Quinctius naturā tristi ac reconditā fuit,

    of a reserved disposition, id. Quint. 18, 59.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > recondita

  • 17 reconditum

    rĕ-condo, dĭdi, dĭtum, 3, v. a., to put up again, put back again; to lay up, put or stow away, hoard; to shut up, close; to hide, conceal, bury, etc. (cf.: abscondo, occulo, retrudo, abdo).
    I.
    Lit.:

    gladium cruentatum in vaginam recondidit,

    put up again, sheathe, Cic. Inv. 2, 4, 14:

    gladium in vaginā,

    id. Cat. 1, 2, 4; cf. id. Inv. 2, 4, 14:

    cum Lepidus flammae vi e rogo ejectus recondi propter ardorem non potuisset,

    put back again, Plin. 7, 53, 54, § 186: reliquias (ciborum) aliquo, * Plaut. Stich. 1, 3, 78; cf.:

    uvas in amphoras,

    Col. 12, 16, 3:

    uvas in vasis,

    id. 12, 15 fin.:

    victum tectis,

    id. ib. prooem. §

    12: Caecubum,

    Hor. C. 3, 28, 2:

    opes aerario,

    Quint. 10, 3, 3:

    frumentum in annos,

    Col. 2, 20, 6: se, to bury one ' s self, Sen. Ep. 8, 1: se in locum, ex quo, etc., to hide one ' s self, Quint. 10, 3, 25:

    quod celari opus erat, habebant sepositum et reconditum,

    hid away, concealed, Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24; cf.:

    nihil tam clausum neque tam reconditum,

    id. ib. 2, 4, 20, §

    40: recondita alia invenerunt,

    Liv. 8, 18:

    imo reconditus antro,

    Ov. M. 1, 583; cf.

    nube,

    id. ib. 3, 273:

    silvā,

    id. ib. 4, 339; Flor. 1, 13, 11 Duk. (cf. Liv. 5, 51, 9 Drak., and v. the foll.).— Poet.: oculos, to close again (opp. erigere), Ov. M. 4, 146: avidā recondidit alvo, hid, i. e. swallowed, id. ib. 12, 17; cf.: cum subito Triton ore recondit aquam, sucks in, i. q. absorbet, Prop. 2, 32 (3, 30), 16:

    ensem in pulmone,

    to bury, sheathe, plunge, Verg. A. 10, 387; so,

    gladium lateri,

    Ov. M. 12, 482. —
    II.
    Trop.:

    mens alia visa sic arripit, ut his statim utatur, alia recondit, e quibus memoria oritur,

    lays up, stores away, Cic. Ac. 2, 10, 30; cf.:

    verba, vultus in crimen detorquens recondebat,

    Tac. A. 1, 7 fin.;

    and, odia,

    id. ib. 1, 69 fin.:

    Venerem interius recondere,

    Verg. G. 3, 137:

    quos fama obscura recondit,

    id. A. 5, 302:

    voluptates,

    to keep secret, Tac. A. 4, 57:

    in hoc me recondidi... ut prodesse pluribus possem,

    went into retirement, Sen. Ep. 8, 1; cf.:

    penitus quicquid arcani apparo, id Herc. Oet. 478: praecepta mea reconde,

    Vulg. Prov. 7, 1.— Hence, rĕcondĭtus, a, um, P. a., put away, out of the way, hidden, concealed, retired, sequestered.
    A.
    Lit.:

    neque tabulis et signis propalam collocatis, sed his omnibus rebus constructis ac reconditis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    quid Aegyptus? ut occulte latet! ut recondita est!

    id. Agr. 2, 16, 41; cf.

    locus,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 207; so,

    saltus,

    Cat. 34, 11:

    venae auri argentique,

    deep-lying, concealed, Cic. N. D. 2, 39, 98:

    habemus senatus consultum, verum inclusum in tabulis, tamquam in vaginā reconditum,

    id. Cat. 1, 2, 4.— Subst.: rĕcondĭtum, i, n., a secret place, Plin. 33, 1, 6, § 25.— Plur.: rĕ-condĭta, ōrum, n., remote, sequestered places: Pergami in occultis ac reconditis templi, * Caes. B. C. 3, 105, 4.—
    B.
    Trop., hidden, profound, abstruse, recondite:

    litterae,

    Cic. N. D. 3, 16, 42; cf.:

    reconditae abstrusaeque res,

    id. Brut. 11, 44;

    and, reconditiora, opp. quae in promptu sunt,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    artes,

    id. de Or. 1, 3, 8; cf. id. Off. 1, 27, 95:

    causae,

    Tac. Or. 28:

    reconditae exquisitaeque sententiae,

    profound, recondite, Cic. Brut. 97, 274: verba, unusual, August. ap. Suet. Aug. 86:

    (natura) speciem ita formavit oris, ut in eā penitus reconditos mores effingeret,

    concealed, hidden, Cic. Leg. 1, 9, 26; cf.:

    Quinctius naturā tristi ac reconditā fuit,

    of a reserved disposition, id. Quint. 18, 59.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > reconditum

  • 18 recondo

    rĕ-condo, dĭdi, dĭtum, 3, v. a., to put up again, put back again; to lay up, put or stow away, hoard; to shut up, close; to hide, conceal, bury, etc. (cf.: abscondo, occulo, retrudo, abdo).
    I.
    Lit.:

    gladium cruentatum in vaginam recondidit,

    put up again, sheathe, Cic. Inv. 2, 4, 14:

    gladium in vaginā,

    id. Cat. 1, 2, 4; cf. id. Inv. 2, 4, 14:

    cum Lepidus flammae vi e rogo ejectus recondi propter ardorem non potuisset,

    put back again, Plin. 7, 53, 54, § 186: reliquias (ciborum) aliquo, * Plaut. Stich. 1, 3, 78; cf.:

    uvas in amphoras,

    Col. 12, 16, 3:

    uvas in vasis,

    id. 12, 15 fin.:

    victum tectis,

    id. ib. prooem. §

    12: Caecubum,

    Hor. C. 3, 28, 2:

    opes aerario,

    Quint. 10, 3, 3:

    frumentum in annos,

    Col. 2, 20, 6: se, to bury one ' s self, Sen. Ep. 8, 1: se in locum, ex quo, etc., to hide one ' s self, Quint. 10, 3, 25:

    quod celari opus erat, habebant sepositum et reconditum,

    hid away, concealed, Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24; cf.:

    nihil tam clausum neque tam reconditum,

    id. ib. 2, 4, 20, §

    40: recondita alia invenerunt,

    Liv. 8, 18:

    imo reconditus antro,

    Ov. M. 1, 583; cf.

    nube,

    id. ib. 3, 273:

    silvā,

    id. ib. 4, 339; Flor. 1, 13, 11 Duk. (cf. Liv. 5, 51, 9 Drak., and v. the foll.).— Poet.: oculos, to close again (opp. erigere), Ov. M. 4, 146: avidā recondidit alvo, hid, i. e. swallowed, id. ib. 12, 17; cf.: cum subito Triton ore recondit aquam, sucks in, i. q. absorbet, Prop. 2, 32 (3, 30), 16:

    ensem in pulmone,

    to bury, sheathe, plunge, Verg. A. 10, 387; so,

    gladium lateri,

    Ov. M. 12, 482. —
    II.
    Trop.:

    mens alia visa sic arripit, ut his statim utatur, alia recondit, e quibus memoria oritur,

    lays up, stores away, Cic. Ac. 2, 10, 30; cf.:

    verba, vultus in crimen detorquens recondebat,

    Tac. A. 1, 7 fin.;

    and, odia,

    id. ib. 1, 69 fin.:

    Venerem interius recondere,

    Verg. G. 3, 137:

    quos fama obscura recondit,

    id. A. 5, 302:

    voluptates,

    to keep secret, Tac. A. 4, 57:

    in hoc me recondidi... ut prodesse pluribus possem,

    went into retirement, Sen. Ep. 8, 1; cf.:

    penitus quicquid arcani apparo, id Herc. Oet. 478: praecepta mea reconde,

    Vulg. Prov. 7, 1.— Hence, rĕcondĭtus, a, um, P. a., put away, out of the way, hidden, concealed, retired, sequestered.
    A.
    Lit.:

    neque tabulis et signis propalam collocatis, sed his omnibus rebus constructis ac reconditis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    quid Aegyptus? ut occulte latet! ut recondita est!

    id. Agr. 2, 16, 41; cf.

    locus,

    id. Verr. 2, 3, 89, § 207; so,

    saltus,

    Cat. 34, 11:

    venae auri argentique,

    deep-lying, concealed, Cic. N. D. 2, 39, 98:

    habemus senatus consultum, verum inclusum in tabulis, tamquam in vaginā reconditum,

    id. Cat. 1, 2, 4.— Subst.: rĕcondĭtum, i, n., a secret place, Plin. 33, 1, 6, § 25.— Plur.: rĕ-condĭta, ōrum, n., remote, sequestered places: Pergami in occultis ac reconditis templi, * Caes. B. C. 3, 105, 4.—
    B.
    Trop., hidden, profound, abstruse, recondite:

    litterae,

    Cic. N. D. 3, 16, 42; cf.:

    reconditae abstrusaeque res,

    id. Brut. 11, 44;

    and, reconditiora, opp. quae in promptu sunt,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    artes,

    id. de Or. 1, 3, 8; cf. id. Off. 1, 27, 95:

    causae,

    Tac. Or. 28:

    reconditae exquisitaeque sententiae,

    profound, recondite, Cic. Brut. 97, 274: verba, unusual, August. ap. Suet. Aug. 86:

    (natura) speciem ita formavit oris, ut in eā penitus reconditos mores effingeret,

    concealed, hidden, Cic. Leg. 1, 9, 26; cf.:

    Quinctius naturā tristi ac reconditā fuit,

    of a reserved disposition, id. Quint. 18, 59.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > recondo

  • 19 subligo

    sub-lĭgo, āvi, ātum, 1, v. a., to bind or tie below, to bind on (mostly poet.; not in Cic.;

    syn. subnecto): vites,

    Cato, R. R. 33, 4; Plin. 17, 22, 35, § 197:

    lateri atque umeris ensem,

    Verg. A. 8, 459:

    clipeum sinistrae,

    id. ib. 11, 11:

    arma,

    Val. Fl. 5, 445; cf. poet., transf.:

    quem (virum) balteus asper Subligat,

    girds, id. 5, 579:

    tiaram extremā cervice,

    id. 6, 700 et saep.:

    subligata ludit,

    trussed up, tucked up, Mart. 7, 67, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > subligo

  • 20 tenus

    1.
    tĕnus, ŏris, n. [root ten-; Gr. teinô; v. teneo], = tenos, a cord, snare, gin, springe:

    intendere tenus,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 23; cf.:

    tenus est laqueus, dictus a tendiculā,

    Non. 6, 12:

    tenus est proprie extrema pars arcūs,

    Serv. Verg. A. 6, 62.
    2.
    tĕnus [root ten; v. teneo], perh. orig., an acc. of direction, and hence joined with gen.; afterwards a prep. with abl. (its supposed construction with the acc. rests upon a false reading in the passages, Ov. H. 12, 27; Val. Fl. 1, 537; Suet. Caes. 52, where the abl. is the true reading), prop. lengthwise, to the end; hence, as far as, up or down to, unto, to (placed after its case; mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cæs.).
    I.
    In gen. ( a) With gen. plur. (so not in the prose of Cicero):

    labrorum tenus,

    along the lips, Lucr. 1, 940; 4, 15:

    lumborum tenus,

    as far as the loins, Cic. Arat. 83 (324):

    crurum tenus,

    Verg. G. 3, 53:

    laterum tenus,

    id. A. 10, 210:

    per aquam ferme genūs tenus altam,

    Liv. 44, 40, 8: aurium tenus, * Quint. 12, 2, 17: illi rumores Cumarum tenus caluerunt, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2:

    urbium Corcyrae tenus,

    Liv. 26, 24, 11.—
    (β).
    With abl. (so most freq. in prose and poetry):

    Tauro tenus,

    Cic. Deiot. 13, 36; Nep. Con. 2, 3:

    Arimino tenus,

    Suet. Aug. 30:

    Antio tenus,

    id. Tib. 38:

    Ostiā tenus,

    id. Ner. 16:

    Aethiopiā tenus,

    id. Caes. 52:

    erat pectoribus tenus,

    Liv. 21, 54, 9:

    inguinibus tenus,

    Cels. 1, 3:

    pube tenus,

    Verg. A. 3, 427:

    summo tenus ore,

    id. ib. 1, 737:

    collo tenus,

    Ov. M. 2, 275:

    pectoribus tenus,

    id. ib. 15, 512;

    15, 673: poplite deinde tenus,

    id. ib. 5, 593:

    pennis tenus,

    id. ib. 6, 258:

    mediā tenus alvo,

    id. F. 2, 145:

    lateri capulo tenus abdidit ensem,

    Verg. A. 2, 553:

    poti faece tenus cadi,

    Hor. C. 3, 15, 16:

    tres regiones solo tenus dejectae,

    Tac. A. 15, 40 fin.:

    tectis tenus,

    id. ib. 13, 41:

    extollere caelo tenus,

    Just. 12, 6, 2.—Of time:

    Cantabrico tenus bello nec ultra,

    Suet. Aug. 85; cf.:

    volneribus tenus, of the fighting of gladiators,

    Liv. 41, 20, 12 et saep.—So the compounds, eātenus, hactenus, quātenus, quādantenus, v. h. vv.—
    II.
    In partic.
    A.
    After, according to, by:

    tertium et quartum consulatum titulo tenus gessit,

    Suet. Caes. 76; so,

    titulo tenus,

    id. Claud. 25; id. Dom. 1, 31:

    facie tenus,

    i. e. for the sake of appearances, App. M. 10, p. 250, 9:

    specie tenus,

    Amm. 14, 7, 5:

    terrore tenus,

    id. 16, 8, 3.—
    B.
    Verbo tenus, less freq. nomine tenus, as far as the meaning of the word extends, in name, nominally (very rare):

    veteres verbo tenus... de re publicā disserebant,

    Cic. Leg. 3, 6, 14; Liv. 34, 5, 4:

    haec verba cum affectu accipimus, non verbo tenus,

    Dig. 2, 2, 1 med.:

    usurpatas nomine tenus urbium expugnationes dictitans,

    Tac. A. 15, 6 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > tenus

См. также в других словарях:

  • accommoder — [ akɔmɔde ] v. <conjug. : 1> • 1336 « arranger, ajuster »; de 1. a et 1. commode I ♦ V. tr. Vx 1 ♦ ACCOMMODER (qqch.) À (qqch.). ⇒ adapter. 2 ♦ Vx ACCOMMODER AVEC : faire s accorder, concorder. ⇒ allier, concilier. « Ils accommodent la… …   Encyclopédie Universelle

  • accommoder — Accommoder, act. acut. Est proprement rendre une chose commode, seante et propre à un autre, comme, Je luy veux accommoder une couronne sur sa teste, c est à dire, Adapter une couronne, et la mettre bien proprement sur sa teste, Coronam illi ad… …   Thresor de la langue françoyse

  • ceindre — Ceindre, Cingere, Incingere. Ceindre tout entour, Praecingere. Trousser par dessous et ceindre, Succingere. Ceindre à son costé une espée, Ensem lateri subligare, Cingere se gladio. Ceinct, Cinctus. Qui a son cousteau ceinct à son costé, son… …   Thresor de la langue françoyse

  • espée — Espée, Ensis, Spatha, en Grec {{t=g}}spathê,{{/t}} dont il procede. L Espagnol et l Italien le retiennent plus en son entier, disans Spada, usans de la consone moyenne, ou moitoyenne (s il se peut dire) qui est d, au lieu de la consone aspirée,… …   Thresor de la langue françoyse

  • ARMIGER — servus ex Virgilio aliisque satis notus: Formâ tum vertitur oris Antiquum in Butem, hic Dardanio Anchisae Armiger ante fuit. Aen. l. 9. v. 648. isque pretiosus, si Plinio credimus, de lusciniis loquenti, l. 10. c. 29. Ergo ser vorum illis pretia… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ALAPA — apud Phaedrum l. 2. Fab. 6. ubi de Tiberio Imperatore cum in Misenensem villam venisset, Ex alticinctis unus Atriensibus Alveolô coepit ligneô conspergere Humum aestuantem, come officium iactitans: Sed deridetur. Inde notis flexibus Praecurrit… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ASDRUBAL — I. ASDRUBAL Gisgonis fil. a Romanis Hispaniâ pulsus, in Africam rediit, Syphace, cui filiam Sophonisben dederat, in partes suas pertractô. Dein Scipionem Uticae obsidione depulit, sed ab illo, una cum genero paulo post victus, in praelio cecidit …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»