-
1 que
conj.1 that.es importante que me escuches it's important that you listen to meque haya pérdidas no es un problema insuperable the fact that we've suffered losses isn't an insurmountable problem2 that.me ha confesado que me quiere he has told me that he loves me3 than.es más rápido que tú he's quicker than youantes morir que vivir la guerra I'd rather die than live through a war4 that (expresa consecuencia).tanto me lo pidió que se lo di he asked me for it so insistently that I gave it to him5 so (that).ven aquí que te vea come over here so (that) I can see you6 that (expresa deseo).quiero que lo hagas I want you to do itespero que te diviertas I hope (that) you have fun7 if.que no quieres hacerlo, pues no pasa nada it doesn't matter if you don't want to do it8 or.quieras que no, harás lo que yo mando you'll do what I tell you, whether you like it or notpron.1 who, that (person).la mujer que me saluda the woman (who o that is) waving to meel que me lo compró the one who bought it from mela moto que me gusta the motorbike (that) I likeel hombre, que decía llamarse Simón, era bastante sospechoso the man, who said he was called Simón, seemed rather suspiciousel que más y el que menos every last one of us, all of us without exception2 who, whom (person).el hombre que conociste ayer the man (who o whom) you met yesterdayla persona/el lugar que estás buscando the person/the place you're looking forese libro es el que me quiero comprar that book is the one (that o which) I want to buy* * *1 that2 (en comparaciones) than3 (deseo, mandato)■ ¡que esperes un momento! wait a moment!■ ¡que te diviertas! enjoy yourself!4 (duda, extrañeza)■ ¿que no te hicieron pagar nada? (you say) they didn't make you pay anything?5 (causal, consecutiva)■ ¡arriba, que ya son las ocho! get up, it's eight o'clock!6 (tanto si... como si...) whether... or not...■ que llueva que no llueva, iremos de excursión whether it rains or not, we're going on a trip7 (reiterativo) and8 (final) so that9 familiar (condicional) if■ que te gusta, te lo quedas; que no te gusta, lo cambias if you like it, keep it; if you don't, you can change it10 que no (adversativa) not■ justicia pido, que no gracia I want justice, not mercy\¿a que no? / ¿a que sí? right?, isn't that right?¿a que no...? I bet you can't...!¡con lo que...! you know how much...■ ¡con lo que le gusta el queso y se lo han prohibido! you know how much he likes cheese, and now he's not allowed to have any!que si esto que si lo otro what with one thing and the other■ que si esto, que si lo otro, total que no lo ha traído what with one thing and another, in the end he didn't bring it■ hace un frío que para qué it's really cold, it's so cold, it's freezing coldque yo sepa as far as I knowyo que tú... if I were you...————————1 (sujeto, persona) who, that; (cosa) that, which■ este árbol, que parecía muerto en invierno, está rebrotando this tree, which looked dead in winter, is sprouting2 (complemento, persona) whom, who; (cosa) that, which■ la pistola con que le hirieron era nuestra the gun with which he was wounded was ours, the gun he was wounded with was ours4 def art + que the one which, the one that* * *1. pron.1) that2) who3) which4) whom2. conj.1) that, than2) let* * *IPRON REL1) [refiriéndose a personas]a) [como sujeto] who, thatel hombre que vino ayer — the man who o that came yesterday
b) [como complemento: a menudo se omite] that2) [refiriéndose a cosas]a) [como sujeto] that, whichla película que ganó el premio — the film that o which won the award
b) [como complemento: a menudo se omite] that, whichel coche que compré — the car (that o which) I bought
el libro del que te hablé — the book (that o which) I spoke to you about
el día que ella nació — the day (when o that) she was born
la cama en que pasé la noche — the bed in which I spent the night, the bed I spent the night in
3)4)IICONJ1) [en subordinada sustantiva: a menudo se omite]a) + indic thatb) + subjun thatc)claro 2., 4)2) [en comparaciones]•
eres igual que mi padre — you're just like my father•
más que — more than•
menos que — less than•
prefiero estar aquí que en mi casa — I'd rather be here than at home•
yo que tú — if I were youyo que tú, iría — I'd go, if I were you
3) [expresando resultado]a) [a menudo se omite] that•
tan... que, es tan grande que no lo puedo levantar — it's so big (that) I can't lift it•
tanto... que, las manos le temblaban tanto que apenas podía escribir — her hands were shaking so much (that) she could hardly writeb)bendición 2), primor 2)4) [expresando causa]llévate un paraguas, que está lloviendo — take an umbrella, it's raining
no lo derroches, que es muy caro — don't waste it, it's very expensive
¡vamos, que cierro! — come on now, I'm closing!
¡cuidado, que te caes! — careful or you'll fall!, mind you don't fall!
¡suélteme, que voy a gritar! — let go or I'll scream!
5) [expresando reiteración o insistencia]•
¡que sí!, -es verde -¡que no! -¡que sí! — "it's green" - "no it isn't!" - "yes it is!"-no funciona -que sí, es que lo haces mal — "it doesn't work" - "yes it does, you're just doing it wrong"
6) [sin antecedente expreso]a) [expresando mandato]¡que lo haga él! — let him do it!, he can do it himself!
¡que entre! — send him in!, let him come in!
b) [expresando deseo]¡que venga pronto! — let's hope he comes soon!
¡que te mejores! — get well soon!
¡que os guste la película! — enjoy the film!
c) [expresando sorpresa]¿que no estabas allí? — (are you telling me) you weren't there?
7)• el que — + subjun (=el hecho de que) the fact that
el que quiera estar con su madre es natural — it is natural (that) he should want to be with his mother
* * *I1) (introduciendo complemento, sujeto)a)que + INDIC — that
¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?
eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie
b)que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come
c)es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?
2)a) ( en expresiones de deseo)que te calles! — shut up! (colloq)
¿que se casa? — she's getting married?
¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?
3) ( uso enfático)a) ( reafirmando algo)que no, que no voy! — no! I'm not going!
que sueltes, te digo! — I said, let go!
¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here
¿que cómo me llamo? — what's my name?
c) ( indicando persistencia)4)a) ( introduciendo una razón)escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you
ven, que te peino — come here and let me comb your hair
b) ( introduciendo una consecuencia) that5) ( en comparaciones)6) (fam) ( en oraciones condicionales) ifII1) ( refiriéndose a personas)a) (sujeto) wholos que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here
es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here
las chicas que entrevistamos — the girls (that o who) we interviewed
el paciente del que te hablé — the patient (that o who) I spoke to you about
2) (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)a) (sujeto) that, whichla pieza que se rompió — the part that o which broke
el disco que le regalé — the record (which o that) I gave her
la forma/el lugar en que ocurrió — the way/the place (in which) it happened
* * *= than, what, which, which, who, that.Ex. A synthetic scheme needs less categories or headings than an equivalent enumerative scheme.Ex. Before examining the two main means of constructing classification schedules it is as well to consider what the objective of the designer of a classification scheme should be.Ex. There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex. There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex. This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.Ex. The (F) operator specifies that terms must be in the same field of the same record, in any order.----* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* ¿qué sentido tiene = what is/was the point of...?.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de los que = whereof.* de qué se trata = what it's all about.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* el que = the one.* el que no se aventura no cruza el mar = nothing ventured, nothing gained.* en qué momento = at what point.* en qué punto = at what point.* hasta qué punto = the extent to which.* la que = the one.* lo que es más = what's more.* más... que... = more... than....* menos... que... = less... than....* no saber qué hacer = be at a nonplus.* o qué sé yo = or whatever.* por qué = why.* puesto que = for.* que abarca = girdling.* que actúa de apoyo = supporting.* que actúa de soporte = supporting.* que afecta a = surrounding.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que afecta a varias generaciones = cross-generational.* que ahorran dinero = dollar-saving.* que amplia los horizontes = expansive.* que apoya moralmente = supportive.* que aquí presentamos = present.* que arde lentamente = smouldering [smoldering, -USA].* que atraviesa la ciudad = cross-town.* que avanza lentamente = crawling.* que avanza rápidamente = fast-moving, fast-developing.* que ayuda a recordar = memory-jogging.* que ayuda a refrescar la memoria = memory-jogging.* que baja los humos = humbling.* que bate todos los récords = record breaking.* que bota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que busca el beneficio propio = self-serving.* que cambia con el tiempo = ever-changing [ever changing], time-variant, ever-shifting.* que cambia la vida = life-changing, life-altering.* que cambia rápidamente = rapid-fire.* que combina diferentes enseñanzas = multi-track [multitrack].* que combina diferentes tipos de recursos = multi-source [multi source].* que concede becas = grant-making.* que concede subsidios = grant-making.* que concierne a = surrounding.* que confiere cierto estatus social = status-conferring.* que confunde = confounding.* que conlleva = attendant, associated with.* que conserva su encanto natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que conserva su estado natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que consta de tres puntos = three-point.* que constituye un reto = challenging.* que consume mucha CPU = CPU intensive.* que consume mucha energía = energy-intensive, power-hungry.* que consume tiempo = time-consuming [time consuming].* que contengan los caracteres = hit by.* que contiene = therein.* que contiene muchas imágenes = image intensive.* que contribuye a la predisposición = predisposing.* que coocurre = co-occurring.* que corroe por dentro = gnawing.* que crea adicción = addictive.* que crea hábito = addictive.* que crece despacio = slowly growing.* que crece hacia dentro = ingrown.* que cruza fronteras = boundary spanning.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que cuelga = hanging.* que cumple los requisitos = qualifying.* que da agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que da miedo = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da que pensar = sobering.* que da susto = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da vida = life-giving.* que deja mucho al azar = hit-or-miss.* ¿qué demonios...? = what on (this) earth...?.* ¿qué demonios...? = What the heck...?.* que demuestra desequilibrio de carácter = off-balance.* que depende del tiempo = time-dependent.* que desee(n) = of + Posesivo + choice, of + Posesivo + choosing.* que desempata = tie-breaking [tiebreaking].* ¿qué diablos...? = Heck!, What the heck...?.* que diferencia entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distingue entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distrae la atención = distracting.* que dura todo el año = year-round.* que el agua disuelve = water-fugitive.* ¿qué elegir? = which way to go?.* que encompasa = girdling.* que entran en juego = at play.* que era común anteriormente = once-common.* qué es cada cosa = what is what.* que escapan a + Posesivo + control = beyond + Posesivo + control.* que escuece = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que espera demasiado = over expectant.* que está creciendo = growing.* que está en constante evolución = ever-evolving.* que están apareciendo = emerging.* que estrope el paisaje = eyesore.* que exalta los ánimos = inflammatory.* que excede + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que expresa dos puntos de vista opuestos = bipolar [bi-polar].* que falta = missing.* que faltan = wanting.* que florece en primavera = spring-flowering.* ¡qué follón! = what a palaver!.* que fomenta = conducive (to).* que forma parte de la cultura = culturally-embedded.* que fue = one-time.* que fue común antes = once-common.* que fuera = once.* que fuerza los músculos = muscle-straining.* que funciona = working.* que funciona a base de órdenes = command-driven.* que funciona con electricidad = electrically-powered, electrically-operated.* que funciona con energía eólica = wind-powered.* que funciona con monedas = coin-operated, coin-op.* que funciona con pilas = battery-operated, battery-powered.* que funciona con vapor = steam-powered.* que funciona manualmente = manually operated.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* que genera polémica = confrontational.* que gotea = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que guarde relación con = in keeping with.* que habla bien = elocuted.* que habla en voz baja = quietly spoken.* que hace entrar en calor = warming, warming.* que hace época = epoch-making.* que hace historia = history-making.* que hace la boca agua = mouth-watering.* qué hacer con (algo) = disposition, disposition.* que hacer reflexionar = provocative of.* ¿Qué ha dicho? = I beg your pardon?.* que ha sobrevivido = surviving.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* que hay que dedicarle mucho tiempo = time-intensive.* que hizo época = epochal.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que incita a la reflexión = provocative of.* que induce a confusión = confounding.* que intervienen = at play.* que intimida = forbidding.* que invita a la reflexión = thought-provoking.* ¡qué jaleo! = what a palaver!.* ¡qué lástima! = what a pity!, what a pity!.* que le afecta a todo = crosscutting [cross cutting].* que le gusta arriesgarse = risk-taking.* que le gusta la mecánica = mechanically minded.* que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.* que levanta el ánimo = uplifting.* que levanta el espíritu = uplifting.* ¡qué lío! = what a palaver!.* que llega = incoming.* que llega hasta la cintura = waist high, waist deep, waist length.* que llega hasta los hombres = shoulder-length.* que lleva tiempo en cartelera = long-running.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo hace uno mismo = do-it-yourself (DIY).* que lo incluye todo = all-embracing.* que marca época = landmark.* que marca un hito = epoch-making.* qué más = what else.* qué me dices de... = what about....* que mejora el estatus social = status-enhancing.* que mejora la calidad de vida = life-enhancing.* que merece la pena = worthwhile.* que mezcla sensaciones = synesthetic, cross-sensory.* que mira al sur = south facing.* que nace de = born out of.* ¿qué narices...? = What the heck...?.* que necesita bastante dedicación de personal = labour-intensive [labour intensive], staff-intensive [staff intensive].* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* que necesita de un trabajo intelectual previo = knowledge-intensive.* que necesita la información = information-dependent.* que ni ama ni es amado = loveless.* que no absorbe el agua o la humedad = non-hygroscopic.* que no admite reserva = unreserved.* que no ajusta bien = ill-fitting.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que no ayuda a distinguir = nondistinctive.* que no causa dolor = painless.* que no cierra bien = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que no conduce a nada = circuitous.* que no cuadra = unreconciled.* que no da más de sí = overstretched.* que no daña el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound, eco-friendly.* que no desaparece = lingering.* que no es de fiar = untrustworthy.* que no es de la India = non-Indic.* que no es libro de texto = non-textbook.* que no está en papel = non-paper [non paper].* que no es texto = non-text.* que no excluye otras posibilidades = non-exclusive.* que no fuma = non-smoking.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* que no llama la atención = inconspicuous.* que no ofrece doctorado = non-doctoral granting.* que no perdona = unforgiving.* que no perjudica el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound.* que no perjudica el medio ambiente = eco-friendly.* que no pertenece a una confesión religiosa concreta = nondenominational [non-denominational].* que no pertenece a un sindicato = non-unionised.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* que no queda bien = ill-fitting.* que no recibe enseñanza formal = out-of-school.* que no representa reto = unchallenging.* que no sea(n) = other than.* que no se hace añicos = shatterproof.* que no se ha cuestionado = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se ha puesto en duda = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se le puede dar un nombre = unnameable.* que no se puede comparar = incomparable.* que no se puede conseguir = unobtainable.* que no se puede entregar = undeliverable.* que no se puede hacer cumplir = unenforceable.* que no se puede identificar con un término = unnameable.* que no se puede sacar en préstamo = non-circulating [noncirculating].* que no se puede uno perder = unmissable.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que no se utiliza = unused.* que nos rodea = ambient.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* que no tiene precio = priceless.* que no tiene que ver con el tema debatido = off-topic.* que no viene a cuento = off-topic.* que obstruye = obstructive.* que ocupa la mejor posición = best-positioned.* que ocupa mucho espacio = space-consuming.* que ocupa poco espacio = space-saving.* que ocupa un puesto de mayor responsabilidad = senior.* ¿qué ocurre si... ? = what if... ?.* qué otra cosa = what else.* que padece de cólicos = colicky newborn.* que padece de peritonitis = peritonitic.* ¡qué palabras son esas! = watch your language!.* que parece dudoso = dubious-sounding.* que parece sospechoso = dubious-sounding.* que participan = at play.* ¿Qué pasa? = What's up?, What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que pasa desapercibido = inconspicuous, unobserved.* que pasa inadvertido = inconspicuous.* ¿qué pasará a continuación? = What's next?, What's next?, What next?, What next?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que pela = piping hot, baking hot.* que perdura = lingering.* que permite desarrollar menús de consulta = menu-making.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que pierde agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que pincha = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* qué poco común = how odd.* que pone a Uno en su sitio = humbling.* que pone la vida en peligro = life threatening.* que pone obstáculos = obstructive.* que prefiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* que procede del exterior = inbound.* que produce ansiedad = anxiety-producing.* que progresa rápidamente = fast-moving.* que + Pronombre + recordar = to the best of + Posesivo + recollection.* que puede causar detención = arrestable.* que puede demostrarse = demonstrably.* que puede salir en préstamo = loanable.* que puede ser apilado = stacking.* que puede ser usado a través de la web = web-compliant.* que puede volver a cerrarse herméticamente = resealable.* que queda = left-over [left over], surviving.* que queda mal = ill-fitting.* que quede entre nosotros = between you and me, between ourselves.* que quiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* ¡qué raro! = how strange!.* que raya = jarring.* que rebota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que reduce el estrés = stress-reducing.* que resulta irreconocible = out of all recognition.* que retiene el calor = heat absorbing.* que reúne las condiciones = qualified.* que rodea = surrounding.* ¡qué rollo macabeo! = what a palaver!.* que rompe la armonía = eyesore.* que sabe lo que = who knows what.* que sale de = off.* que se abrocha por atrás = back-buttoning.* que se acerca = oncoming.* que se acumula = accruable.* que se alaba a uno mismo = self-congratulatory.* que se alquila = rentable.* que se aproxima = oncoming.* que se atiene a una norma = compliant (with).* que se autoperpetúa = self-perpetuating.* que se avecina = oncoming.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* que se coloca en lo alto del televisor = set-top.* que se compra = priced.* que se concede en función de las necesidades económicas = means-tested.* que se congratula a sí mismo = self-congratulating.* que se contradice a sí mismo = self-contradicting.* que se cuentan por millones = numbered in millions.* que se denomina a si mismo = self-proclaimed.* que se derrama = overflowing.* que se derrite en la boca = mellow [mellower -comp., mellowest -sup.].* que se desarrollan = at play.* que se descompone en migajas = crumby.* que se desmenuza fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se desmigaja fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se encuentra en la naturaleza = naturally-occurring.* que se enrolla = roll-up [rollup].* que se entrecruzan = intertwined.* que se está desarrollando = evolving.* que se está descascarillando = flaking.* que se está desintegrando = crumbling, disintegrating.* que se está examinando = under review.* que se está hundiendo = sinking.* que se está investigando = under investigation.* que se está pelando = flaking.* que se explica por sí mismo = self-explanatory [self explanatory/selfexplanatory].* que se expresa bien = articulate.* que se gestiona a sí mismo = self-managed.* que se guía por sí mismo = self-guiding.* que se inicie la contienda = let battle commence.* que se le puede dar un nombre = nameable.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* (que se menciona) a continuación = below.* que se necesita urgentemente = sorely needed.* que se organiza a sí mismo = self-organising [self-organizing, -USA].* que se percibe desde hace mucho tiempo = long-felt.* que se piensa = perceived.* que se puede aplicar a rajatabla = hard and fast, ironclad [iron-clad].* que se puede arreglar = fixable.* que se puede buscar = searchable.* que se puede cambiar de tamaño = resizeable [re-sizeable].* que se puede clasificar = classifiable.* que se puede compartir = shareable.* que se puede conocer = knowable.* que se puede consultar = queriable.* que se puede contestar = answerable.* que se puede copiar = downloadable.* que se puede distribuir = redistributable.* que se puede enviar = deliverable.* que se puede escuchar = playable.* que se puede especificar = specifiable.* que se puede evitar = avoidable.* que se puede hacer cumplir = enforceable.* que se puede identicar con un término = nameable.* que se puede imprimir = printable.* que se puede lavar con lejía = bleachable.* que se puede obtener = obtainable.* que se puede quitar = detachable, removable.* que se puede reservar = bookable.* que se puede responder = answerable.* que se puede separar = detachable.* que se recuerde = in living memory.* que se repite = repetitious.* que se repite una y otra vez = recurring.* que se solapan = overlapping.* que se toma las cosas con calma = laid-back.* que se vende = priced.* que siempre va a la última moda = fashion-conscious.* que sienta precedente = landmark.* que sigue = ensuing.* que sigue la última moda = fashion-conscious.* que sigue una norma = compliant (with).* que siguió = ensuing.* ¿qué si no...? = what else but...?.* que sobrepasa + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que sobresale = protruding.* que sólo se hace una vez = once-off.* que suena = ringing.* ¡Qué suerte! = What luck!, What luck!.* que supone = associated with.* que surge de = born out of.* qué te parece que... = what about....* que tiene el cenizo = jinxed.* que tiene el gafe = jinxed.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que trabaja desde casa = home-based.* que trabajan para él = in its employ.* que transmite información = information-bearing.* que trata de = surrounding.* que tuvo lugar a continuación = ensuing.* que uno sigue a su propio ritmo = self-paced, self-guided.* que usa el estándar MIME = MIME-compliant.* que utiliza el tiempo como variable = time-dependent.* que utiliza muchos recursos = resource-intensive.* que vale la pena = worthwhile.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* ¡qué verdad que es! = how true!.* que viene = incoming, next + Expresión Temporal.* que viene de largo = long-running.* que viene el lobo = crying wolf.* que vuela bajo = low-flying.* ¡que + Pronombre + zurcir! = be damned!.* quién sabe lo que = who knows what.* quién sabe qué = who knows what.* sin importar qué = no matter what/which.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* tal que = such that.* un no sé qué = a je ne sais quoi.* ¿Y ahora qué? = What's next?, What next?.* ya que = for, in that.* y Dios sabe qué más = and Heaven knows what else.* ¡y qué más da! = so what!.* * *I1) (introduciendo complemento, sujeto)a)que + INDIC — that
¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?
eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie
b)que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come
c)es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?
2)a) ( en expresiones de deseo)que te calles! — shut up! (colloq)
¿que se casa? — she's getting married?
¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?
3) ( uso enfático)a) ( reafirmando algo)que no, que no voy! — no! I'm not going!
que sueltes, te digo! — I said, let go!
¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here
¿que cómo me llamo? — what's my name?
c) ( indicando persistencia)4)a) ( introduciendo una razón)escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you
ven, que te peino — come here and let me comb your hair
b) ( introduciendo una consecuencia) that5) ( en comparaciones)6) (fam) ( en oraciones condicionales) ifII1) ( refiriéndose a personas)a) (sujeto) wholos que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here
es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here
las chicas que entrevistamos — the girls (that o who) we interviewed
el paciente del que te hablé — the patient (that o who) I spoke to you about
2) (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)a) (sujeto) that, whichla pieza que se rompió — the part that o which broke
el disco que le regalé — the record (which o that) I gave her
la forma/el lugar en que ocurrió — the way/the place (in which) it happened
* * *= than, what, which, which, who, that.Ex: A synthetic scheme needs less categories or headings than an equivalent enumerative scheme.
Ex: Before examining the two main means of constructing classification schedules it is as well to consider what the objective of the designer of a classification scheme should be.Ex: There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex: There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex: This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.Ex: The (F) operator specifies that terms must be in the same field of the same record, in any order.* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* ¿qué sentido tiene = what is/was the point of...?.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de los que = whereof.* de qué se trata = what it's all about.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* el que = the one.* el que no se aventura no cruza el mar = nothing ventured, nothing gained.* en qué momento = at what point.* en qué punto = at what point.* hasta qué punto = the extent to which.* la que = the one.* lo que es más = what's more.* más... que... = more... than....* menos... que... = less... than....* no saber qué hacer = be at a nonplus.* o qué sé yo = or whatever.* por qué = why.* puesto que = for.* que abarca = girdling.* que actúa de apoyo = supporting.* que actúa de soporte = supporting.* que afecta a = surrounding.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que afecta a varias generaciones = cross-generational.* que ahorran dinero = dollar-saving.* que amplia los horizontes = expansive.* que apoya moralmente = supportive.* que aquí presentamos = present.* que arde lentamente = smouldering [smoldering, -USA].* que atraviesa la ciudad = cross-town.* que avanza lentamente = crawling.* que avanza rápidamente = fast-moving, fast-developing.* que ayuda a recordar = memory-jogging.* que ayuda a refrescar la memoria = memory-jogging.* que baja los humos = humbling.* que bate todos los récords = record breaking.* que bota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que busca el beneficio propio = self-serving.* que cambia con el tiempo = ever-changing [ever changing], time-variant, ever-shifting.* que cambia la vida = life-changing, life-altering.* que cambia rápidamente = rapid-fire.* que combina diferentes enseñanzas = multi-track [multitrack].* que combina diferentes tipos de recursos = multi-source [multi source].* que concede becas = grant-making.* que concede subsidios = grant-making.* que concierne a = surrounding.* que confiere cierto estatus social = status-conferring.* que confunde = confounding.* que conlleva = attendant, associated with.* que conserva su encanto natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que conserva su estado natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que consta de tres puntos = three-point.* que constituye un reto = challenging.* que consume mucha CPU = CPU intensive.* que consume mucha energía = energy-intensive, power-hungry.* que consume tiempo = time-consuming [time consuming].* que contengan los caracteres = hit by.* que contiene = therein.* que contiene muchas imágenes = image intensive.* que contribuye a la predisposición = predisposing.* que coocurre = co-occurring.* que corroe por dentro = gnawing.* que crea adicción = addictive.* que crea hábito = addictive.* que crece despacio = slowly growing.* que crece hacia dentro = ingrown.* que cruza fronteras = boundary spanning.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que cuelga = hanging.* que cumple los requisitos = qualifying.* que da agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que da miedo = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da que pensar = sobering.* que da susto = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da vida = life-giving.* que deja mucho al azar = hit-or-miss.* ¿qué demonios...? = what on (this) earth...?.* ¿qué demonios...? = What the heck...?.* que demuestra desequilibrio de carácter = off-balance.* que depende del tiempo = time-dependent.* que desee(n) = of + Posesivo + choice, of + Posesivo + choosing.* que desempata = tie-breaking [tiebreaking].* ¿qué diablos...? = Heck!, What the heck...?.* que diferencia entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distingue entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distrae la atención = distracting.* que dura todo el año = year-round.* que el agua disuelve = water-fugitive.* ¿qué elegir? = which way to go?.* que encompasa = girdling.* que entran en juego = at play.* que era común anteriormente = once-common.* qué es cada cosa = what is what.* que escapan a + Posesivo + control = beyond + Posesivo + control.* que escuece = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que espera demasiado = over expectant.* que está creciendo = growing.* que está en constante evolución = ever-evolving.* que están apareciendo = emerging.* que estrope el paisaje = eyesore.* que exalta los ánimos = inflammatory.* que excede + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que expresa dos puntos de vista opuestos = bipolar [bi-polar].* que falta = missing.* que faltan = wanting.* que florece en primavera = spring-flowering.* ¡qué follón! = what a palaver!.* que fomenta = conducive (to).* que forma parte de la cultura = culturally-embedded.* que fue = one-time.* que fue común antes = once-common.* que fuera = once.* que fuerza los músculos = muscle-straining.* que funciona = working.* que funciona a base de órdenes = command-driven.* que funciona con electricidad = electrically-powered, electrically-operated.* que funciona con energía eólica = wind-powered.* que funciona con monedas = coin-operated, coin-op.* que funciona con pilas = battery-operated, battery-powered.* que funciona con vapor = steam-powered.* que funciona manualmente = manually operated.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* que genera polémica = confrontational.* que gotea = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que guarde relación con = in keeping with.* que habla bien = elocuted.* que habla en voz baja = quietly spoken.* que hace entrar en calor = warming, warming.* que hace época = epoch-making.* que hace historia = history-making.* que hace la boca agua = mouth-watering.* qué hacer con (algo) = disposition, disposition.* que hacer reflexionar = provocative of.* ¿Qué ha dicho? = I beg your pardon?.* que ha sobrevivido = surviving.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* que hay que dedicarle mucho tiempo = time-intensive.* que hizo época = epochal.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que incita a la reflexión = provocative of.* que induce a confusión = confounding.* que intervienen = at play.* que intimida = forbidding.* que invita a la reflexión = thought-provoking.* ¡qué jaleo! = what a palaver!.* ¡qué lástima! = what a pity!, what a pity!.* que le afecta a todo = crosscutting [cross cutting].* que le gusta arriesgarse = risk-taking.* que le gusta la mecánica = mechanically minded.* que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.* que levanta el ánimo = uplifting.* que levanta el espíritu = uplifting.* ¡qué lío! = what a palaver!.* que llega = incoming.* que llega hasta la cintura = waist high, waist deep, waist length.* que llega hasta los hombres = shoulder-length.* que lleva tiempo en cartelera = long-running.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo hace uno mismo = do-it-yourself (DIY).* que lo incluye todo = all-embracing.* que marca época = landmark.* que marca un hito = epoch-making.* qué más = what else.* qué me dices de... = what about....* que mejora el estatus social = status-enhancing.* que mejora la calidad de vida = life-enhancing.* que merece la pena = worthwhile.* que mezcla sensaciones = synesthetic, cross-sensory.* que mira al sur = south facing.* que nace de = born out of.* ¿qué narices...? = What the heck...?.* que necesita bastante dedicación de personal = labour-intensive [labour intensive], staff-intensive [staff intensive].* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* que necesita de un trabajo intelectual previo = knowledge-intensive.* que necesita la información = information-dependent.* que ni ama ni es amado = loveless.* que no absorbe el agua o la humedad = non-hygroscopic.* que no admite reserva = unreserved.* que no ajusta bien = ill-fitting.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que no ayuda a distinguir = nondistinctive.* que no causa dolor = painless.* que no cierra bien = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que no conduce a nada = circuitous.* que no cuadra = unreconciled.* que no da más de sí = overstretched.* que no daña el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound, eco-friendly.* que no desaparece = lingering.* que no es de fiar = untrustworthy.* que no es de la India = non-Indic.* que no es libro de texto = non-textbook.* que no está en papel = non-paper [non paper].* que no es texto = non-text.* que no excluye otras posibilidades = non-exclusive.* que no fuma = non-smoking.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* que no llama la atención = inconspicuous.* que no ofrece doctorado = non-doctoral granting.* que no perdona = unforgiving.* que no perjudica el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound.* que no perjudica el medio ambiente = eco-friendly.* que no pertenece a una confesión religiosa concreta = nondenominational [non-denominational].* que no pertenece a un sindicato = non-unionised.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* que no queda bien = ill-fitting.* que no recibe enseñanza formal = out-of-school.* que no representa reto = unchallenging.* que no sea(n) = other than.* que no se hace añicos = shatterproof.* que no se ha cuestionado = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se ha puesto en duda = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se le puede dar un nombre = unnameable.* que no se puede comparar = incomparable.* que no se puede conseguir = unobtainable.* que no se puede entregar = undeliverable.* que no se puede hacer cumplir = unenforceable.* que no se puede identificar con un término = unnameable.* que no se puede sacar en préstamo = non-circulating [noncirculating].* que no se puede uno perder = unmissable.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que no se utiliza = unused.* que nos rodea = ambient.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* que no tiene precio = priceless.* que no tiene que ver con el tema debatido = off-topic.* que no viene a cuento = off-topic.* que obstruye = obstructive.* que ocupa la mejor posición = best-positioned.* que ocupa mucho espacio = space-consuming.* que ocupa poco espacio = space-saving.* que ocupa un puesto de mayor responsabilidad = senior.* ¿qué ocurre si... ? = what if... ?.* qué otra cosa = what else.* que padece de cólicos = colicky newborn.* que padece de peritonitis = peritonitic.* ¡qué palabras son esas! = watch your language!.* que parece dudoso = dubious-sounding.* que parece sospechoso = dubious-sounding.* que participan = at play.* ¿Qué pasa? = What's up?, What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que pasa desapercibido = inconspicuous, unobserved.* que pasa inadvertido = inconspicuous.* ¿qué pasará a continuación? = What's next?, What's next?, What next?, What next?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que pela = piping hot, baking hot.* que perdura = lingering.* que permite desarrollar menús de consulta = menu-making.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que pierde agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que pincha = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* qué poco común = how odd.* que pone a Uno en su sitio = humbling.* que pone la vida en peligro = life threatening.* que pone obstáculos = obstructive.* que prefiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* que procede del exterior = inbound.* que produce ansiedad = anxiety-producing.* que progresa rápidamente = fast-moving.* que + Pronombre + recordar = to the best of + Posesivo + recollection.* que puede causar detención = arrestable.* que puede demostrarse = demonstrably.* que puede salir en préstamo = loanable.* que puede ser apilado = stacking.* que puede ser usado a través de la web = web-compliant.* que puede volver a cerrarse herméticamente = resealable.* que queda = left-over [left over], surviving.* que queda mal = ill-fitting.* que quede entre nosotros = between you and me, between ourselves.* que quiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* ¡qué raro! = how strange!.* que raya = jarring.* que rebota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que reduce el estrés = stress-reducing.* que resulta irreconocible = out of all recognition.* que retiene el calor = heat absorbing.* que reúne las condiciones = qualified.* que rodea = surrounding.* ¡qué rollo macabeo! = what a palaver!.* que rompe la armonía = eyesore.* que sabe lo que = who knows what.* que sale de = off.* que se abrocha por atrás = back-buttoning.* que se acerca = oncoming.* que se acumula = accruable.* que se alaba a uno mismo = self-congratulatory.* que se alquila = rentable.* que se aproxima = oncoming.* que se atiene a una norma = compliant (with).* que se autoperpetúa = self-perpetuating.* que se avecina = oncoming.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* que se coloca en lo alto del televisor = set-top.* que se compra = priced.* que se concede en función de las necesidades económicas = means-tested.* que se congratula a sí mismo = self-congratulating.* que se contradice a sí mismo = self-contradicting.* que se cuentan por millones = numbered in millions.* que se denomina a si mismo = self-proclaimed.* que se derrama = overflowing.* que se derrite en la boca = mellow [mellower -comp., mellowest -sup.].* que se desarrollan = at play.* que se descompone en migajas = crumby.* que se desmenuza fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se desmigaja fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se encuentra en la naturaleza = naturally-occurring.* que se enrolla = roll-up [rollup].* que se entrecruzan = intertwined.* que se está desarrollando = evolving.* que se está descascarillando = flaking.* que se está desintegrando = crumbling, disintegrating.* que se está examinando = under review.* que se está hundiendo = sinking.* que se está investigando = under investigation.* que se está pelando = flaking.* que se explica por sí mismo = self-explanatory [self explanatory/selfexplanatory].* que se expresa bien = articulate.* que se gestiona a sí mismo = self-managed.* que se guía por sí mismo = self-guiding.* que se inicie la contienda = let battle commence.* que se le puede dar un nombre = nameable.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* (que se menciona) a continuación = below.* que se necesita urgentemente = sorely needed.* que se organiza a sí mismo = self-organising [self-organizing, -USA].* que se percibe desde hace mucho tiempo = long-felt.* que se piensa = perceived.* que se puede aplicar a rajatabla = hard and fast, ironclad [iron-clad].* que se puede arreglar = fixable.* que se puede buscar = searchable.* que se puede cambiar de tamaño = resizeable [re-sizeable].* que se puede clasificar = classifiable.* que se puede compartir = shareable.* que se puede conocer = knowable.* que se puede consultar = queriable.* que se puede contestar = answerable.* que se puede copiar = downloadable.* que se puede distribuir = redistributable.* que se puede enviar = deliverable.* que se puede escuchar = playable.* que se puede especificar = specifiable.* que se puede evitar = avoidable.* que se puede hacer cumplir = enforceable.* que se puede identicar con un término = nameable.* que se puede imprimir = printable.* que se puede lavar con lejía = bleachable.* que se puede obtener = obtainable.* que se puede quitar = detachable, removable.* que se puede reservar = bookable.* que se puede responder = answerable.* que se puede separar = detachable.* que se recuerde = in living memory.* que se repite = repetitious.* que se repite una y otra vez = recurring.* que se solapan = overlapping.* que se toma las cosas con calma = laid-back.* que se vende = priced.* que siempre va a la última moda = fashion-conscious.* que sienta precedente = landmark.* que sigue = ensuing.* que sigue la última moda = fashion-conscious.* que sigue una norma = compliant (with).* que siguió = ensuing.* ¿qué si no...? = what else but...?.* que sobrepasa + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que sobresale = protruding.* que sólo se hace una vez = once-off.* que suena = ringing.* ¡Qué suerte! = What luck!, What luck!.* que supone = associated with.* que surge de = born out of.* qué te parece que... = what about....* que tiene el cenizo = jinxed.* que tiene el gafe = jinxed.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que trabaja desde casa = home-based.* que trabajan para él = in its employ.* que transmite información = information-bearing.* que trata de = surrounding.* que tuvo lugar a continuación = ensuing.* que uno sigue a su propio ritmo = self-paced, self-guided.* que usa el estándar MIME = MIME-compliant.* que utiliza el tiempo como variable = time-dependent.* que utiliza muchos recursos = resource-intensive.* que vale la pena = worthwhile.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* ¡qué verdad que es! = how true!.* que viene = incoming, next + Expresión Temporal.* que viene de largo = long-running.* que viene el lobo = crying wolf.* que vuela bajo = low-flying.* ¡que + Pronombre + zurcir! = be damned!.* quién sabe lo que = who knows what.* quién sabe qué = who knows what.* sin importar qué = no matter what/which.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* tal que = such that.* un no sé qué = a je ne sais quoi.* ¿Y ahora qué? = What's next?, What next?.* ya que = for, in that.* y Dios sabe qué más = and Heaven knows what else.* ¡y qué más da! = so what!.* * *que11 (introduciendo un complemento) que + INDIC:¿puede demostrar que estuvo allí? can you prove (that) you were there?creemos que ésta es la única solución viable we believe that this is the only viable solution, we believe this to be the only viable solutionestoy seguro de que vendrá I'm sure she'll come¿cuántos años crees que tiene? how old do you think she is?me preguntó que quién era yo he asked me who I wasdice Javier que dónde está la tijera Javier wants to know where the scissors are, Javier says where are the scissors? ( colloq)lo raro que lo pronuncia the strange way he pronounces itque + SUBJ:quiero que vengas I want you to comelamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't staydice que apagues la luz he says you're to turn the light offque yo sepa aún no han llegado as far as I know they still haven't arrivedve a que te ayude tu padre go and get your father to help you2 (introduciendo el sujeto) que + INDIC:está claro que no te gusta it's obvious that you don't like it, you obviously don't like iteso de que estaba enfermo es mentira ( fam); this business about him being ill is a lieque + SUBJ:(el) que sea el jefe no significa … the fact that he's the boss doesn't mean …, just because he's the boss doesn't mean …lo más importante es que quede claro the most important thing is for it to be clear o is that it should be clearsería una pena que no pudieses venir it would be a pity if you couldn't come3es que: es que hoy no voy a poder the thing is o I'm afraid (that) I won't be able to todayme gustaría ir, pero es que no tengo dinero I'd like to go, the trouble is I don't have any moneypero ¿es que eres sordo? are you deaf or something?1(en expresiones de deseo, advertencia): ¡que te mejores! I hope you feel better soon¡que se diviertan! have a good time!por mí que se muera he can drop dead for all I carey que no tenga que repetírtelo and I don't want to have to tell you again2(en expresiones de mandato): ¡que te calles! shut up! ( colloq)¡que pase el siguiente! next please!3(en expresiones de concesión, permiso): si quiere, que se quede let him stay if he wants to, he can stay if he wants to4(en expresiones de sorpresa): ¿que se casa? she's getting married?¿cómo que no vas a ir? what do you mean, you're not going?5(en expresiones de indignación): ¡que tengamos que aguantarle esto! to think we have to put up with this from him!1(reafirmando algo): ¡que no, que no voy! no, I tell you, I'm not going!, no! I'm not going!¡que sueltes, te digo! I said, let go!2(respondiendo a una pregunta): ¿que dónde estaba? pues aquí, no me he movido de casa where was I? right here, I haven't left the house¿que qué hago yo aquí? ¡pero si ésta es mi casa! what do you mean, what am I doing here? this is my house!3(indicando persistencia): estuvimos todo el día corre que te corre we spent the whole day rushing aroundD1(introduciendo una razón): escóndete, que te van a ver hide or they'll see you, hide, they'll see youven, que te peino come here and let me comb your hairse parecen tanto que apenas los distingo they're so alike (that) I can hardly tell them apartcanta que da gusto she sings beautifullyestá que da pena verlo he's in a sorry stateE(en comparaciones): su casa es más grande que la mía his house is bigger than minetengo la misma edad que tú I'm the same age as youquiera que no, deberá reconocerlo like it or not, he'll have to accept it, he'll have to accept it, whether he likes it o notF ( fam) (en oraciones condicionales) ifyo que tú no lo haría I wouldn't do it if I were youG ( arc)(expresando contraste): justicia pido, que no favores I ask for justice, not for favorsque21 ( sujeto) wholos que estén cansados, que esperen aquí those who are tired o anyone who's tired, wait herelos niños, que estaban cansados, se quedaron the children, who were tired, stayed behindno conozco a nadie que tenga piscina I don't know anyone who has a swimming poolel hombre que está sentado en la arena the man (who's) sitting on the sandésa es Cecilia, la que acaba de entrar that's Cecilia, the one who's just come intodo el que no esté de acuerdo, que lo diga anyone who disagrees should say so, if anyone disagrees, please say soaquí la que manda es mi madre my mother's the one who gives the orders here2 ( complemento):todas las chicas que entrevistamos all the girls (that o who) we interviewed, all the girls whom we interviewed ( frml)es el único al que no le han pagado he's the only one who hasn't been paidla sentaron al lado de Rodrigo, al que detestaba they sat her next to Rodrigo who o ( frml) whom she hatedel paciente del que te hablé the patient (that o who) I spoke to you aboutB (refiriéndose a cosas, asuntos etc)1 ( sujeto) that, whichla pieza que se rompió the part that o which brokeeso es lo que me preocupa that's what worries meme contaron lo que pasó they told me what happened2 ( complemento):el disco que le regalé the record (which o that) I gave hertiene mucha flema, como buen inglés que es he's very phlegmatic, good Englishman that he is¿sabes lo difícil que fue? do you know how hard it was?me dormí de tan cansada que estaba I was so tired (that) I fell asleep o I fell asleep, I was so tiredla forma en que lo dijo the way (that o in which) she said itel día (en) que llegaron the day (that o on which) they arrivedla época en (la) que ocurrió the period in which it took place, the period (that) it took place in* * *
Multiple Entries:
que
qué
que conjunción
1 ( oraciones subordinadas)a) that;
estoy seguro de que vendrá I'm sure (that) she'll come;
¿cuántos años crees que tiene? how old do you think she is?;
eso de que estaba enfermo es mentira (fam) this business about him being ill is a lie;
quiero que vengas I want you to come;
dice que no vayas she says you're not to go;
es importante que quede claro it's important that it should be clear;
sería una lástima que no vinieras it would be a shame if you didn't comeb)◊ es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today;
es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money
2a) ( en expresiones de deseo):◊ ¡que te mejores! I hope you feel better soon;
¡que se diviertan! have a good time!;
ver tb ir v aux 2b) ( en expresiones de mandato):◊ ¡que te calles! shut up! (colloq);
¡que no! I said no!c) ( en expresiones de sorpresa):◊ ¿que se casa? she's getting married?;
¿cómo que no vas a ir? what do you mean, you're not going?d) ( indicando persistencia):
y aquí llueve que llueve and over here it just rains and rains
3 ( introduciendo una consecuencia) that;
4 ( en comparaciones):
tengo la misma edad que tú I'm the same age as you
5 (fam) ( en oraciones condicionales) if;
■ pronombre
1 ( refiriéndose a personas)
es la que manda aquí she's the one who gives the orders hereb) ( complemento):
las chicas que entrevistamos the girls (that o who) we interviewed;
el único al que no le han pagado the only one who hasn't been paid;
la persona de la que te hablé the person (that o who) I spoke to you about
2 (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)
◊ la pieza que se rompió the part that o which broke;
eso es lo que me preocupa that's what worries meb) ( complemento):◊ el disco que le regalé the record (which o that) I gave her;
la casa en que vivo the house (that) I live in;
¿sabes lo difícil que fue? do you know how hard it was?;
ver tb lo art 2 b
qué pronombre
1 ( interrogativo)a) what;◊ ¿que es eso? what's that?;
¿y que? so what?;
¿de que habló? what did she talk about?;
¿sabes que? you know what o something?;
no sé que hacer I don't know what to do
◊ ¿qué? what?c) ( en saludos):◊ ¿que tal? how are you?;
¿que es de tu vida? how's life?
2 ( en exclamaciones):◊ ¡que va a ser abogado ese! him, a lawyer?;
ver tb ir V 1
■ adjetivo
1 ( interrogativo) what, which;◊ ¿que color quieres? what o which color do you want?
2 ( en exclamaciones) what;◊ ¡que noche! what a night!
■ adverbio:◊ ¡que lindo! how lovely!;
¡que inteligente eres! aren't you clever!;
¡que bien (que) se está aquí! it's so nice here!;
¡que bien! great!, good!
que
I pron rel
1 (de persona) (como sujeto) who: la mujer que vendió el coche, the woman who sold the car
(como objeto de relativo) who, frml whom: su esposa, a la que admiraba, era muy amable, his wife, whom I admired, was very kind
la niña con la que juega, the girl (that o who o se omite) she plays with
el hombre del que hablé, the man of whom I spoke
2 (de cosa) (como sujeto) that, which
lo que, what: esto es lo que ocurrió, this is what happened
la casa que se incendió, the house (which o that) was burned down
(como complemento) el reloj que compró, the watch (which o that) he bought
la casa en la que vive ahora, the house where he lives now
II conj
1 (introducción de sujeto o complemento) (se omite o that) creo que va a llover, I think (that) it's going to rain
2 (expresión de deseo, mandato, etc) (se omite) que tengas un buen día, have a nice day
3 (consecución) (se omite o that) hacía tanto frío que me quedé en casa, it was so cold (that) I stayed at home
4 (comparación) than: su coche es mejor que el mío, his car is better than mine
5 (condicional) yo que tú iría, if I were you, I would go
6 (uso enfático) que sí, que iré al cine contigo, of course I'll go to the cinema with you
qué
I adjetivo
1 (pron interrogativo) what, which: ¿qué has comprado?, what have you bought?
¿qué color prefieres?, which colour do you prefer?
2 (pron excl) what, how: ¡qué de gente!, what a lot of people!
¡qué suerte tienes! how lucky you are!
¡qué vergüenza!, what a disgrace!
II adv excl so: ¡qué buenas que son!, they are so good!
' que' also found in these entries:
Spanish:
A
- abalanzarse
- abandonar
- abarcar
- abaratarse
- ablandar
- abonarse
- abrir
- abreviar
- abrirse
- absoluta
- absolutamente
- absoluto
- abundar
- aburrida
- aburrido
- aburrimiento
- acabar
- acabose
- acaparador
- acaparadora
- acariciar
- acarrear
- acercarse
- acholada
- acholado
- achuchar
- aclimatarse
- acompañar
- acopio
- actuación
- actual
- actualizar
- acuerdo
- adelante
- adelgazar
- adentro
- adicta
- adicto
- adivinar
- administración
- admitir
- adorno
- advertir
- aferrarse
- afín
- aflojar
- agradar
- agrado
- aguatera
English:
A
- aback
- ablaze
- abortion
- about
- absent
- accept
- acceptable
- accordance
- account
- account for
- accountable
- accustom
- acknowledge
- action
- actual
- actually
- ad-lib
- adapt
- add on
- address
- adjust
- admit
- admittedly
- advise
- affirmative
- afraid
- afresh
- after
- agenda
- agree
- ahead
- aid
- alive
- all
- allege
- allow
- allow for
- allowance
- alone
- aloud
- alphabetically
- already
- also
- alter
- alternative
- ambit
- amenities
- amicable
- amiss
* * *♦ pron relativo1. (sujeto) [persona] who, that;[cosa] that, which;la mujer que me saluda the woman (who o that is) waving to me;el que me lo compró the one o person who bought it from me;el hombre, que decía llamarse Simón, era bastante sospechoso the man, who said he was called Simón, seemed rather suspicious;¿hay alguien que tenga un encendedor? does anyone have a lighter?;la moto que me gusta the motorbike (that) I like;hace natación, que es muy sano she swims, which is very good for your health;la salsa fue lo que más me gustó the sauce was the bit I liked best;el que más y el que menos every last one of us/them, all of us/them without exception[cosa] that, which;el hombre que conociste ayer the man (who o whom) you met yesterday;la persona/el lugar que estás buscando the person/the place you're looking for;eres de los pocos a los que invitaron you're one of the few people (who) they invited;esa casa es la que o [m5] esa es la casa que me quiero comprar that house is the one (that) I want to buy, that's the house (that) I want to buy;eso es todo lo que sé that's all o everything I know3. (complemento indirecto) (se puede omitir en inglés)al que, a la que, a los/las que (to) who, Formal (to) whom;ese es el chico al que presté dinero that's the boy (who) I lent some money to, that's the boy (to) whom I lent some money4. (complemento circunstancial)la playa a la que fui the beach where I went, the beach I went to;la mujer con/de la que hablas the woman (who) you are talking to/about;la mesa en la que escribes the table on which you are writing, the table you are writing on;(en) que [indicando tiempo] when;el día (en) que me fui the day (when) I left;el año (en) que nos conocimos the year (when) we first met5. [en frases]en lo que tú te arreglas, yo recojo la cocina I'll tidy the kitchen up while you're getting ready♦ conj1. (con oraciones de sujeto) that;es importante que me escuches it's important that you listen to me, it's important for you to listen to me;que haya pérdidas no significa que vaya a haber despidos the fact that we've suffered losses doesn't mean anyone is going to lose their job;sería mejor que no se lo dijeras it would be better if you didn't tell her;se suponía que era un secreto it was supposed to be a secret2. (con oraciones de complemento directo) that;me ha confesado que me quiere he has told me that he loves me;creo que no iré I don't think (that) I'll go;procura que no se te escape el perro try and make sure (that) the dog doesn't get away from you;intentamos que todos estén contentos we try to keep everybody happy;me dijeron que me quedara en casa they told me to stay at home;me dijeron que dónde iba they asked me where I was going3. (después de preposición)estoy convencido de que es cierto I'm convinced (that) it's true;con que esté listo el jueves es suficiente as long as it's ready by Thursday, that'll be fine;estoy en contra de que siga en el cargo I'm opposed to him continuing in his job;sin que nadie se entere without anyone realizing;el hecho de que… the fact that…4. (comparativo) than;es más rápido que tú he's quicker than you;alcanza la misma velocidad que un tren convencional it can go as fast as a conventional train;trabaja el doble de horas que yo she works twice as many hours as me;antes morir que vivir la guerra otra vez I'd rather die than live through the war again5. [indica causa, motivo]hemos de esperar, que todavía no es la hora we'll have to wait, (as) it isn't time yet;no quiero café, que luego no duermo I won't have any coffee, it stops me from sleeping;baja la voz, que nos van a oír lower your voice or they'll hear us;el dólar ha subido, que lo oí en la radio the dollar has gone up, I heard it on the radio6. [indica consecuencia] that;tanto me lo pidió que se lo di he asked me for it so insistently that I gave it to him;¡esta habitación huele que apesta! this room stinks!;mira si es grande que no cabe por la puerta it's so big it won't go through the door7. [indica finalidad] so (that);ven aquí que te vea come over here so (that) I can see you8. [indica deseo, mandato] that;espero que te diviertas I hope (that) you have fun;¡que te diviertas! have fun!;quiero que lo hagas I want you to do it;Fam¡que se vaya a la porra! she can go to hell!;por favor, que nadie se mueva de aquí please don't anybody go away from here;¡que llamen a un médico! get them to call a doctor!9. [para reiterar, hacer hincapié]¡que te doy un bofetón! do that again and I'll slap you!;¿no vas a venir? – ¡que sí! aren't you coming? – of course I am!;¿pero de verdad no quieres venir? – ¡que no! but do you really not want to come? – definitely not!;¡que me dejes! just leave me alone!;¡que pases te digo! but do come in, please!10. [para expresar contrariedad, enfado]¡que tenga una que hacer estas cosas a sus años! that she should have to do such things at her age!11. (en oraciones interrogativas) [para expresar reacción a lo dicho]¿que quiere venir? pues que venga so she wants to come? then let her;¿que te han despedido? [con tono de incredulidad] you're telling me they've sacked you?;¿cómo que dónde está? ¡donde siempre! what do you mean where is it? it's where it always is!12. [para explicar]es que… the thing is (that)…, it's just (that)…;es que yo ya tengo perro the thing is (that) o it's just (that) I already have a dog;¿es que te da vergüenza? are you embarrassed (or what)?, is it that you're embarrassed?13. [indica hipótesis] if;que no quieres hacerlo, pues no pasa nada it doesn't matter if you don't want to do it;¿que llueve? nos quedamos en casa if it rains, we'll just stay at home;¿tú que él qué harías? what would you do if you were him o (if you were) in his shoes?14. [indica disyunción] or;quieras que no, harás lo que yo mando you'll do what I tell you, whether you like it or not;han tenido algún problema que otro they've had the odd problem15. [indica reiteración]estuvieron charla que te charla toda la mañana they were chatting o esp Br nattering away all morning;se pasó el día llora que te llora she cried and cried all day, she didn't stop crying all day* * *I pron rel sujeto: persona who, that; cosa which, that; complemento: persona that, whom fml ; cosa that, which;el coche que ves the car you can see, the car that o which you can see;el que the one that;la que the one that;lo que whatII conj that;lo mismo que tú the same as you;¡que entre! tell him to come in;¡que descanses! sleep well;¡que sí! I said yes;¡que no! I said no;es que … the thing is …;yo que tú if I were you;¡que no se repita! make sure it doesn’t happen again!;¡que me pase esto a mí! I can’t believe this is happening to me!;eso sí que no definitely not!;alguno que otro the odd* * *qué adv: how, what¡qué bonito!: how pretty!qué adj: what, which¿qué hora es?: what time is it?qué pron: what¿qué quieres?: what do you want?que conj1) : thatdice que está listo: he says that he's readyespero que lo haga: I hope that he does it2) : thanmás que nada: more than anything¡que entre!: send him in!¡que te vaya bien!: I wish you well!¡cuidado, que te caes!: be careful, you're about to fall!no provoques al perro, que te va a morder: don't provoke the dog or (else) he'll bite5)es que : the thing is that, I'm afraid that6)yo que tú : if I were youque pron1) : who, thatla niña que viene: the girl who is coming2) : whom, thatlos alumnos que enseñé: the students that I taught3) : that, whichel carro que me gusta: the car that I like4)* * *que1 conj1. (con oraciones subordinadas) that2. (en comparaciones) than¡que lo pases bien! enjoy yourself! / have a good time!ahora no voy, que es demasiado tarde I'm not going now, it's too latedame la chaqueta, que te la cuelgue give me your jacket, I'll hang it up for you¿a que...? I bet...¿a que no sabes a quién vi ayer? I bet you don't know who I saw yesterdayque2 pron1. (referido a una persona) whoel ganador, que tiene 25 años, es periodista the winner, who is 25, is a journalist who puede omitirse cuando va seguido del sujeto de un verbo2. (referido a una cosa) whichla casa, que estaba vacía, se quemó the house, which was empty, burnt down which puede omitirse cuando va seguido del sujeto de un verbo -
2 freirus
Freirus, magos, curanderos, desencantadores de embrujamientos, etc. De los Freirus se han contado muchas historias, algunas ciertas, otras meras leyendas y muy pocas están en lus cuentos. Yo ahora les voy a contar la historia relacionada con lo misterioso de las Xantinas y freirus. "L'ESTORIA DE XANTA ROUXA" —Acorreláu per argutóuxes cumes que fasta les mesmes ñubes s'espurríen, pa xorber d'échos nus envernus les ñeves ya nus branus les güáitades, ben per mor de les borrines ou de bétchadas orbayadas, ou de choveres xin tinu, cundu atroñiquen lus cielus, ya en pocétchos centellóuxes s'esmadrían ente reblagus en manplenáes de riadas. Ou cundu nes campes nuétches baxu 'l paxiétchu d'estrellas, qu'acobertorién lus érus de moyadas alboriadas, ou cundu 'l tempu trastola, ya baxan prietes borrinas xemandu las orbayadas, que fartucaben al vátche que comu xardín divinu per les argutóuxes cumes yera curiáu en muriada. —Nisti vátchiquin d'enxuenu que mil nomes xin chevara, mal nomáu xamás cheldara, perque mil vátches semexus a miou Melgueirina Asturies per tous lus lláus l'engalanan. Isti vátche yera un xardín que xempre verdi lu taba, lu mesmu nel plenu envernu que nel branu magosteiru, dou embruxantes aldines per uquiera lu poblaban, de xentes fortes ya bravas, que fellices trabayaban, disdi que el sol allumbraba, fasta que la nuétche prieta nun dexaba güétchar nagua. —Sous erus daben lu mesmu 'l perexil que l'escanda, lus arbeyinus de Mayu, ya tou la clás de ximiente qu'el llabrador la xemara. Nus sous teixus tou la fame taba d'afechu xebrada. —Allindiaben sous rebañus d'uveyes, vaques, ya yegues, que nus préus, ou nas brañadas pastiaben yerbes mu sanas. Nuna 'ldina d'isti vátche fae mamplenaú d'anus, fexu rellumbru ista hestoria que l'uréei cundu guaxe de chingua d'un bon vaqueiru que tamén él l'ureáre. —Ista cheyenda ou hestoria que ches cuntu you nagora, fói fecha per el amore, 'l xufrimientu ya la chárima, ya per oitres munches couxes qu'allumbra l'alma humana. —Yera Rouxina tan pura, tan ñatural ya melgueira, tan fermóuxa ya ben cheldá que nin el mesmu Faidor oitra mexor n'encaldara. Yera fía d'una viuda de rancuayina llabranza, qu'ente les dous trabayaben, con la gavita l'aldina, que toes sous xentes con gociu l'apurríen cundun cuadraba. Perque Rouxina yera dalgu que embruxaba y encantaba, que semaba l'allegría per uquier qu'espatuxara, Rouxina xegún les xentes yera un anxelín del ciellu, tan roxiquina y a guapina comu las divinas xanas. —Sous güétchus yeran mesterius qu'al mirar tou l'embruxaban, l'allumbraben d'allegríes, l'alleraben d'esperancias, l'aviñonaben pel gociu qu'en sou alma fogueiraba. Sous güétchus faían falugus, apurriendu mil promexas xin écha falar pallabra. Tous lus mozus d'aquel vátche taben ameruxáus d'amore per la melgueira Rouxina, pos tóus ca cual per xigu, cuntábenxe ben queríus per la melgueirina xana. —Cundu chegaben les romeríes naquel vátche d’énxuenu, toes les xentes dexaben lous trabayus, y'apaxiétchaes con sous gales de festa, diben allegres ya fellices con xantificanti respeutu, a festexar al sou Xantu ou Xantina que tou 'l añu le reizaban, rogándoyes que sous femes nun mal partu nun bétcharan ou que lus chobus ya 'l oxu nun chuquinaren sous vaques, sous uvées ou cheguadas, ou qu'el tempu vena bonu p'el maíz ya las patacas, ya cundu 'l mes de la yerbe nun choviere nin orbayara, pa poder metela bona nus payares ya nas baras, axín como oitres couxes que a sous Xantus pigüeñaban. —Ya trés lus reizus al Xantu ou a la Vírxen qu'aduraban, tóus diben pa sous teixus en hermaná fellizada, y'enzulaben el banquete que faíen col cordeiru mexor de la sou teixada, ya oitres guixus ya llambicus, que pa tal chelda forniaban. —Ya despós de tous fartus e achegres en romaurada, colaben pa la campeira dou lus múxicus gaitaban, ya tóus xemáus de diches con alegría danciaban lu mesmu la xente viétcha qu'angunes xotes danciaba, que la xuventú enteira que de baítchar n'adondaban, xempre xuníus nel dexéu de la querencia qu’embruxa l 'amore que ca cual cata, mái nus mozus que nes móuces pos ístas son mái recatas, perque la fema que pirdi la sou gonra endenantes de qu'el cura la caxara, cheva cuaxigu la duda de ser muyer fellizada. (Bona dote tenes fía, que yes fermóxa e gonrada, 'l díe que pirdas la gonra si nun yes muyer caxada, tou dote nun val pa nagua). Axin falaben les maes tous lus díes a sous fías, enus tempus d'endenantes, cundu la mútcher namái que yera 'l ama en sou teixu cundu 'l sou home nun taba. Peru güéi que la muyer ye 'l xuez que chelda les lleyes, ou 'l guardia que t'encarxela, ou 'l aboguéu falancieru que la xusticia simielga ou 'l fiscal endiañáu que t'achuquina xin pena, falu you que la mútcher güéi poucu estima sou gonra, sou embruxu mesterióxu, sou divinidá grorióuxa, sou ser má del mesmu Cristu, sou ser mantina e fermóuxa. —Ya coyendu la güítcha p'afalar denuéu continu ista hestoria ou cheyenda, falu qu'achí naquel baítche, tous lus mozus faíen dance p'eñamorar a Rouxina, tóus lampriáus nel esgolazu queríen xorber nus sous güétchus el embruxu qu'allumbraben, d'angunus envallentáus falábenle mu xellín que taben per écha llocus, peru Rouxina xonrienti a dalgún sou xi ches daba, ya ñocenti comu ‘n ánxel con sous embruxantes güeyus ya sou melgueira falancia, per xemexu afalagaba, engolguiéndulus nun fuéu que mái sou amore queimaba. —E anxín con tóus per lu mesmu, danciaba ya se reyía, falaba ya canturriaba, ya sous güeyus mesterióxus l’amor per uquier xemaban. TRADUCCIÓN.— (LA HISTORIA DE SANTA ROSA). Rodeado por altas cumbres, que hasta las mismas nubes con gallardía se estiraban, para beber de ellas en los inviernos las nieves y en los veranos las aguas, bien por mediación de nieblas o de ricas escarchadas, o de lluvias que sin tino cuando los cielos tronaban y la centella o el rayo como la luz caminaba, y las nubes se rompían en torrentes de riadas. O cuando en las noches claras bajo el manto de estrellas, que cubrían todos los campos mojados por la alborada, que tal hartaba a todo el valle, que como jardín divino, por las altas montañas era cuidado por sus naturales murallas. —En este valle de ensueño, que mil nombres si llevara mal llamado jamás fuera, porque mil valles divinos, parecidos este ensueño, en mi Dulce Tierrina por todos sus lados la engalanan. —Este valle era un jardín que siempre verde lo estaba, lo mismo en el pleno invierno, que en el verano más caluroso, donde embrujadoras aldeas por todas partes poblaban, de gentes fuertes y bravas que felices trabajaban, desde que el sol salía, hasta que la oscura noche no dejaba ver ya nada. Sus tierras daban lo mismo el perejil que el trigo, que los guisantes tempranos, que cualquier clase de siembra que el labrador trabajara. En sus casas toda hambre del todo estaba apartada. —Las nobles y bravas gentes de aquel valle de ensueño, cuidaban a sus rebaños de ovejas, vacas y yeguas, que en los verdes prados, puertos, morteras u brañas, pastiaban abundantes y buenas hierbas. En una de las aldeas de este valle, hace muchos años se a alumbró esta historia, que yo escuché siendo niño, de boca de un buen vaqueiru, que también él la escuchara. —Esta leyenda o historia que yo les voy a contar ahora, fue nacida del amor del sufrimiento y la lagrima y de muchas otras cosas que alumbra el alma Humana. —Era la joven Rosina tan, pura y tan natural, tan dulce y tan hermosa, y también deseada estaba, que hasta el propío Hacedor otra mejor no creara. Era hija de una viuda de muy pequeña labranza, que entre las dos trabajaban, con la ayuda de las gentes de la aldea, que les prestaban cuando la necesitaban. Rosina era ése algo que embrujaba y encantaba, que sembraba la alegría por donde ella caminara. Rosina según las gentes, era un angelín del cielo, tan rubia y hermosa como las divinas Xanas. —Sus ojos eran misterio que al mirar todo lo embrujaba, alumbrando la alegría, repartiendo la esperanza, llenando a todos del gozo que en su alma se hornaba. Sus ojos hacían halagos prodigando las promesas sin ella decir palabra. Todos los mozos del valle estaban llenos de amor por la dulce y encantadora Rosina, y cada cual para si mismo ya se contaba amado por la preciosa diosa. —Cuando llega el tiempo de las fiestas o romerías en aquel valle de ensueño, todas sus gentes dejaban sus trabajos, y vestidos con sus mejores galas, iban alegres y felices, con santificado respeto, a festejar a su Santo o Santina, que en todo el año le rezara, rogándole que sus hembras tuvieran un buen parir, o que los lobos o el oso no matase a sus ganados, o que el tiempo viniese bueno para el maíz, y las patatas y que en el mes de recoger la hierba no lloviese ni lloviznara, para poder tener buena hierba en los pajares y las varas, así como muchas otras cosas que a sus santos les rogaban. Y tras de los rezos al Santo o a la Virgen que adoraban, todos se marchaban para sus casas en hermanada felicidad, y festejaban el banquete que hacían con los corderos mejores de sus rebaños, y otros guisos y confites que para tales fiestas se industriaban. —Y después de todos hartos y alegres en romería, se iban para la campa donde los músicos tocaban, y todos llenos le dichas con alegría danzaban, lo mismo las gentes viejas que algunas jotas bailaban, que toda la juventud que de danzar no casaba, siempre unida en el deseo, de la querencia que embruja, el amor que cada cual buscaba, más en los mozos que en las mozas, pues éstas son más recatas, porque la hembra que pierde su honra antes de ser casada, puede que jamás alcance la felicidad soñada. (Buen dote tienes hija mía, que eres hermosa y honrada, el día que pierdas tu honra sino eres mujer casada, tu dote no vale nada). Así hablaban las madres todos los días a sus hijas en los tiempos ya pasados, cuando la mujer sólo era el ama en su casa siempre que el hombre no estuviera. Pero hoy que la mujer es el juez que hace leyes o el guardia que te encarcela, o el abogado hablador que la justicia menea, o el fiscal endemoniado que te asesina sin pena, digo que hoy la mujer muy poco esta a su honra, su divinidad gloriosa, su ser la madre de Cristo, su ser querida y hermosa. —Y cogiendo la aguijada para arrear con tino esta leyenda o historia, les digo que en aquel valle de ensueño, todos los mozos, bailaban, reían, cantaban y todo cuanto hacían y pensaban iba encaminado para enamorar a la hermosa y divinizante Rosina, pues todos estaban hambrientos y sedientos hasta el enloquecimiento, por poder satisfacerse con las embrujantes miradas de sus misteriosos y encantadores ojos, algunos mozos más osados, le decían muy despacio y con grande veneración, que estaban enloquecidos de amor por ella. Pero Rosina sonriéndose siempre con su candidez acostumbrada, a ninguno le daba su sí, e inocente como un ángel, con sus embrujantes ojos y su dulce palabra, por igual a todos halagaba, envolviéndoles dentro de un embriagador y divino fuego en el que sólo su amor les quemaba. Y así con todos por igual, bailaba y se reía, hablaba y cantaba, y sus ojos misteriosos el puro e inocente amor por todas partes sembraba. "JUAN EL CURANDERO" —Era Juan hombre maduro sin llegar en esta edad a su total madurez, y era viejo en ser tan pobre como la propia vejez, pues no hay viejo que sea rico aunque más dineros tenga que el mundo que tener. Ya que el dinero en el viejo (y a esta edad yo he de llegar si la parca en mi camino no me siega mi querer, y quisiera me respeten como yo desde mi infancia con el anciano lo hacer) u otra riqueza que fués, sólo le sirve de abrigo, de tranquilidad tal vez, y para que todos sus deudos le mimen y les respeten, como el mejor de sus males para heredarle después. —Yo no se si me comprenden por no explicarme muy bien, yo no llamo viejo al tiempo, porque el tiempo viejo no es, yo llamo anciano a los seres que han perdido la alegría, la ilusión y el apetito, y cuando esto se pierde el más joven viejo es. —Digo yo que me han contado, que Juan no tenía riquezas, y que vivía solitario en una humilde cabaña que él mismo se fabricara, era hijo de aquel valle, dónde sus padres un día tuvieran buena labranza, pero siendo él un niño que apenas lo recordar, vendieron toda la hacienda y se fueron a ultramar. Y en aquellas tierras ricas al otro lado del mar, Juan conoció la fortuna que del trabajo sus padres la pudieron enfornar (hornar), también conoció el amor, y la alegría de vivirlo con el placer que él te dar, pero el vicio de las drogas que a otros muchos te empujar, le hicieron perder su suerte y en la desgracia rodar, y esta negra desventura al presidio le llevar, de dónde salió tan pobre de riquezas y de honor, que en él ya nadie confiar. —Desesperado y mendigo, sin familia y sin hogar, Juan regreso a su Tierrina, al valle que había nacido, y a las argutas montañas que con recelo le guardar, y una vez en el lugar dónde él al mundo llegar, en terreno comunal edifico su cabaña, y tras ella hizo una huerta que con sapienza cuidar, dónde florecía la planta que tras bien elaborada él con placer la fumaba y del mundo se olvidar. —Juan vivía de la caza, de la pesca de ser hombre de mente despierta a ultranza, y quizás bien educada en el delicado oficio de curar la enfermedad, pues él sanaba a las gentes con sus potingues y ungüentos industriados con las plantas que en el monte él arrancar, así aliviaba el reuma, los catarros y otros males, que el médico no sanar. Muchas veces sus palabras sabias por bien atinadas, hacían más bien al enfermo, que el doctor y su receta, que a parte de ser muy cara, raras veces era eficaz. —Juan era un astur de casta, de estatura premediada, de rostro agradable y firme, con nariz recta y holgada, de boca que sonreía aunque palabra no hablara, de ojos tristes y avispados, del color de la esmeralda, sus cabellos eran negros para contraste de raza, y su caminar sereno tranquilidad sin par, le daban el firme aire de poder y libertad. Juan practicaba la industria de curar la enfermedad no cobrando jamás nada, pero todos le ofrendaban mucho más que si cobrara, quizás fuese porque Juan, era hombre que las gentes le querían, le admiraban y le honraban. —Una tarde estaba Juan sentado frente a su casa, que alejada de la aldea en solitario se alzaba, silencioso y cabizbajo no viendo que le observaban, Juan cavilaba en silencio, o tal vez feliz lo fuera y en nada quizás pensara. Más de pronto alguien le dijo con voz cristalina y clara, como las aguas que nacen en las fragosas montañas, con voz cantarina y brava, como la que hace el malvís en la libertad del campo, dueño y señor de su ente, no siendo esclavo de nada, con voz mansa y adulzada, como la que hace la hembra, cuando a su amado le invita, o a su cachorro le halaga, con voz cálida e inocente, como los rayos del sol que dan vida a todo ser, sin preguntar si hay algunos que no merecen tal gala con voz que era un embrujo, para cualquier ser viviente que su música escuchara: —¡Señor Juan! ¿Se encuentra enfermo, o tal vez tiene tristezas que le infelizan su alma? —Juan levantó su mirada, y allí en mitad del camino Rosina le reparaba, con sus candorosos ojos y una divina sonrisa que en sus boca bailoteaba. —¡No preciosa soy feliz, no tengo en pobreza nada, que me fabrique el dolor, ni el odio ni la venganza, ni el egoísmo maligno, ni una ilusión desquiciada! —¡Soy feliz porque soy rico, al saber que no poseo querella de hacienda vana, tengo comida y cobijo, vecinos que bien me quieren y muy tranquila mi alma. —¿Puedo sentarme a tu lado a charlar si tiene gracia...? —¡Tengo la gracia del cielo, cuando hasta mi lado llega, la hermosura más preciada por la inocencia guiada! —¡Puedes Rosina si quieres hacer cuanto a ti te plazca! —¡Señor Juan, yo soy curiosa, como mujer bien pagada, cuentan en la aldea cosas de usted y ninguna mala, pero yo quiero saber esa tristeza que tienen sus ojos que ahora me halagan, ese no querer tener, cuando todos en la vida, por el poseer se afanan! —¡No están tristes mis pupilas, ya que en verdad son dichosas, tal vez se encuentran cansadas, por el placer tan inmenso que en todo momento gozan! —¿Cómo es posible señor, que estando sólo en su choza con agranda *** ***y de todas sus bondades, y ocasiones hubo muchas en que estándome yo sola he pensado en bien amarle. Señor Juan, nunca me quite de este placer que yo siento al poder acariciarle, al poder amarle tanto, como no he podido amar, nada más que a la mi madre! — Juan dominando el deseo que su espíritu sentía, de sus sentidos dislocos perdidos en el placer del vicio que da la carne, pudo un tiempo detener prisioneros tales naturales males, pero al fin incontrolable, besó a Rosina en sus ojos que eran maravillas tales, con el ardor de la quema controlada y sin desmanes, y acariciando su rostro con hermosura pureza del más escogido ángel, le dijo ya emocionado despreciando sus maldades: —¡No sé si el cielo me premia dándome cariños tales, o si me pide un calvario que en duda pongo en llevarle, sólo sé Rosina hermosa, princesa maravillosa con designios celestiales, que en mí hallarás tú siempre cuanto tenga y pueda darte, puedes venir a mi casa siempre que el querer te llame, mi puerta no tiene llave ni para ti, ni tampoco para nadie! —¡Señor Juan, soy tan dichosa que mi pecho se me abre, y por él se me desbordan todo un Firmamento lleno de gozosas alegrías, porque no tienen cabida en mi alma que las hace! —Juan de nuevo acarició aquel ángel tentador, y sin poder contenerse aunque luchó con ardor, sus labios fueron directos aquella rosa encarnada, que era su boca preñada de virginidad y amor. Y lejos de ser esquiva a tan bacanal caricia que se enredaba en el beso que en sus labios se prendió y aquella fuente de gozo, de un deseo incontrolable de un embrujo tentador, respondió al beso en medida que el beso que recibió, y rauda salió corriendo envuelta en gloriosa dicha, con marcado rubor, le dijo adiós con su mano, hacia su aldea marchó. —Juan quedó sólo y maltrecho por el placer el dolor, sin llegar a comprender, que tanta inocencia pura, tanta hermosura y candor, pudieran vivir tan juntas en natural parangón, y darle a él tanta dicha, como carga de dolor. "LA MUERTE DE JUAN" —Fue condena para Juan imposible de vencer, aquel fuego que prendió Rosina en su corazón, era un veneno de infierno que le empujaba al placer, y no al honrado sendero de querer a la inocente como el padre que no ser. —¿O quizás es el demonio ese ángel celestial que en figura de Rosina a mí me vino a tentar, el inocente soy yo que en la inocencia fiar? —Ella se dejó halagar, yo con pasión la besé, y busqué en sus labios puros no el cariño paternal, sino el deseo carnal que en todo Humano se encuentra, como dios del placer, muchas ocasiones hay que ni el más santo barón, ni la más casta mujer son capaces de frenar y violan la castidad en su vida alguna vez. Si a este extremo llegan ellos, ¿qué podré yo hacer que soy un vicioso por demás de la droga y el placer? —Y ella se dejó halagar, y con su candorosa inocencia despertó en mí otra vez, las locas ansias de amar, que dormidas las tenía pensando que nunca más volverían a despertar, puede que ella sin querer me incitara en la pasión, por eso yo la besé, y busqué en sus labios rojos fontana de gran placer, apagar mi sed de amor, y cuando tal degustaba pude y en ella yo notar, que respondía a tal goce no con querer paternal, sino con ansias de amar, y al igual que yo gozar. Y sus pechos prominentes recios por virginidad, he visto que se alteraban sacudidos por el goce que al largo beso arrancar. Y sus ojos hechiceros brillantes como luceros cuando el alba se acercar, he visto que se cerraban extraviados y sumidos, como buscando en su mente un acomodo gustoso del placer desconocido que ella aún no degustar. —¡Más que digo! ¡Estoy demente! —¡Cómo piensan mis sentidos cosas tan bajas y ruines de una virgen inocente que como a padre me amar! —¡Santo cielo, estoy perdido dentro de este fuego ciego que sin mudanza ninguna, me conduce con fiereza al desbordado deseo, de una pasión tan demente que me roba mi sosiego, y que me empuja insolente al pensamiento más bajo que mi mente fabricar! —¡Qué feliz era yo antes en este mi bello valle, dónde desde lejos vine con el propósito firme de hallar la tranquilidad fundiéndome con la paz, que tanto necesitaba mi alma ya emponzoñada por tanto el cuerpo gozar! —¡He de marcharme del valle mañana a lo más tardar, he de huir de esta pasión que a velocidad del rayo me roba sin contenerla, el tesoro más preciado que era mi tranquilidad. He de alejarme si quiero que mi deseo carnal, consumado no se vuelva con la fiereza bestial que en afán pone la fiera cuando el hambre la devora, y para calmarla mata al inocente cordero criatura celestial, que muere en la fiera garra sin pronunciar un sollozo, como morirá la honra de la inocente Rosina, para calmar el Placer que en mi alma dislocado aspira al rico bocado de su hermoso virginal! —Ya la tarde caminaba en pos de la oscuridad, que ensombrecida en el valle hacia sus cumbres se alzar, Juan se adentró en su cabaña casi enfermo por la fuerza que había gastado en pensar, queriendo sepultarse dónde ni el mismo se hallar, para olvidar el tormento de la más grande pasión que en su vida le tentar, por eso, con sus hierbas drogadizas y otros diversos potingues que él sabía preparar, mezclados con miel y caña, en una olla con agua al mor del fuego aliñar, y cuando en su punto estuvo aquella droga fatal, se acostó en su ruin camastro y a tragos largos y ralos con gusto se la libar, para apagar en su mente su pensamiento encendido que en la Rosina quemar. —Tiempo hacía que la noche del valle ya se adueñar, cuando sintió que en su puerta alguien la abría y entrar, en el interior del cuarto con voz candorosa y suave en murmullo cariñoso que al de la gloria apariar, le decían con misterio que le pareció que era su mente que trasvolada al ente que le tentaba, de él se quería también por doble puerto mofar: —¡Señor Juan! ¿Está dormido...? —A la luz del mal candil que iluminaba la alcoba, con destellos que bailaban en las borronosas sombras, dándoles casi una vida que a más claridad no hallar, Juan vio a Rosina sonriente, entre azorada gozosa, e incorporándose presto en su catre empobrecido, preguntole preocupado aunque alegre por pensar, que en su sino escrito estaba que aquella virgen doncella sólo venía a buscar, el aplacar su pasión con la que a él le atenazar: —¿Cómo se atreves princesa, ángel hermoso del cielo, criatura primorosa, diosa de mis desvelos, ruina de mis desventuras, soberana de mi cielo, cómo te osas Rosina, encantadora xanina, que has embrujado mi alma con tu amor que al ser divino yo como mortal no espero, cómo te atreves te digo, en venir desde la aldea, sólo y en noche sombría, hasta esta casa malvada, dónde mora tu deshonra yvive mi desespero? —¡Señor Juan, no pude, y juro que lo intente con denuedo, pues algo, si que no comprendo, una fuerza misteriosa que me traspasaba el alma, entre alegre y pesarosa, entre dichosa gozosa, repugnante y vergonzosa, una pasión tan profunda que al ser salvaje es sincera, una poderosa magia que al ser divina es misterio, me obligó sin yo oponerme, a que dejase mi casa muy despacio en silencio, me trajo a su presencia, y aquí estoy porque le quiero! —Juan con tristeza profunda y alegría en alto cielo, con pasión que se apagaba y en amor ardía fiero, asió la infusión de droga y bebió con el consuelo, de ver abierta a la postre la puerta de su gran cielo. Cogió Rosina la olla de entre las manos de Juan, que no hizo ni un amago para impedir que ingiriera de aquella su medecina que le aploacaba sus penas y con su sonrisa hermosa, inocente y candorosa, bebió Rosina con gozo la caramelosa droga, tras beber un largo sorbo, siguió sonriendo feliz, a la par que se acostaba en el catre a par de Juan, y con sus palabras dulces y sus manos primordiosas, caricias sembraba en Juan a la par que le decía: —¡Algo tiene esta bebida que de alegría me llenar, algo que sabe tan dulce como la miel en panal, algo que enciende mi alma y en el aire me hace andar, tal parece que soy ángel con alas en mis espaldas que me permiten volar! —¡Señor Juan, mi Juan querido, siente un calor en mi cuerpo y la ropa me estorbar, voy a quedarme en porricas (desnuda) para contigo gozar, soy feliz mi Juan querido, tanto que dudo en el mundo, un ser con más dicha y gozo, como yo no sé si habra! —Y así entre besos y abrazos, caricias, risas y juegos, en aquel renqueante catre sucio y pobre por demás, Rosina la candorosa, la inocente virgen pura, perdió su honra gozosa, conociendo jubilosa un placer que no soñar, perdió su casta inocente y a cambio ganó dichosa, saborear felicidad. —Toda la noche fue fiesta de besos que se perdían sumidos en el placer, de caricias de halagos, que hasta las puertas abiertas de su honra destrozada, llegaban en oleadas, sin jamás desfallecer. —Y así amándose ciegos sin pensar en el después, cantó el malvís su tonada y llegó el amanecer. —Fue entonces cuando extenuados de tanto amor y placer, fundidos en el abrazo que sólo el querer saber, se perdieron en el sueño feliz y de pesadez, que a los cuerpos adormece después de beber placer. —Se alarmó por la mañana la aldea que despertaba aprestándose al trabajo como cada día hacer. Se alarmó por los lamentos, llantos y gran desespero, que la madre de Rosina con grande pena lo hacer. —Puesto el pueblo sobre aviso, pronto cundió en todo el valle la noticia ya agrandada del dolor que acontecer. —Unos decían con pena, que tal vez fuera raptada por alguien que la querer. —Viejas hubo que dijeron porque que en misterios creer, que Rosina no era criatura humana, sino que era una Xana, y con ellas a sus fuentes otra vez querer volver. —Todas las gentes del valle la llamaban y buscaban, por los montes y praderas, por las ubérrimas cumbres dónde el utre (el águila) campaba, por las abexías (húmedas sombreadas) y abruptas fondigonás (hondonadas), por las veiras del regueiru (orillas del torrente), que cruzaba sulfuro la rica verde vallada, y todos con desespero perdían ya la esperanza de poder jamás toparla, y ya casi se creían, que Rosina era una Xana que a sus fuentes retornara. —Alguien llegó a la cabaña del bienhechor curandero, la vio abierta y solitaria, llamó a Juan con fuerte voz, y al ver que no contestaba, dentro de su casa entró. —Y allí, en el catre humilde del magnánimo señor, juntos y muy abrazados, sumidos en dulce sueño, Juan y Rosina dormían sin despertar a su voz. —Salió raudo de la casa quién el primero los vio, y a gritos dijo en la aldea dónde Rosina se hallaba y nadie se lo creyó. —Pero al afirmarlo fiero, y rogar que le siguieran, todos corrieron tras él, y entraron en la cabaña, y vieron a los amantes durmientes y entrelazados cual si fuesen uno dos. —Asustados los vecinos al ver lo que no creyeran aunque jurasen por Dios, zarandearon los dormidos, con rabia, odio y furor, y despertose Rosina, pero Juan no despertó. —No se alteró la Rosina, ni menos se levantó, halagó el pelo de Juan, con cariño le besó, y les dijo a sus vecinos con voz preñada de ira, de desprecio y de valor: —¡Dejazle dormir tranquilo, que vuestras horrendas voces no perturben a mi amor, y marcharos de mi presencia, pues no volveré a la aldea, ya que mi casa está aquí, porque desde hoy ya soy, ante Dios que es el que importa, la fiel esposa de Juan, al que le entregué mi honra y todo mi corazón! —Fue la madre de Rosina herida en su sentimiento con vergüenza con fuerza enloquecida por deshonra tan atróz, la que asiendo a Juan con envilecido furor, del catre al suelo tiró y allí en el suelo empobrecido, del miserable cuartucho, todos juntos comprobaron sumidos en un terror, que de miedo confudiólos al presenciar con pavor, que Juan seguía dormido, y en sus labios florecía una sonrisa feliz, que la muerte por la dicha al matarle le dejó. —¡Está muerto! ¡Le has matado! Dijeron aquellas gentes mirándola despavoridos, como si Rosina fuera demonio exterminador, como si aquella muchacha que siempre del pueblo tuvo el cariño y el halago, el aprecio más pagado, y el amor de los rapazus (mozos) que por ella suspiraban con buen querer e ilusión, cómo si aquella preciosa y angelical criatura que desde niña alegrara con sus cantes y sonrisas, galanuras y prestancias, sencillas y naturales, ausentes de vanidas y de hipócritas maldades, los vivires, y quehaceres de las gentes de aquel valle, de pronto se convirtiera en lo mas sucio y maldito que a un humano le caver. —¡Bruja del demonio eres Xana de gran maldición! —Dijeron algunas gentes con el odio retratado en sus ojos y audición —¡Has venido a esta cabaña tan sólo con la intención de asesinar a este hombre, que era nuestro curador y un santo de bendición! —Levantóse de aquel catre Rosina sin el pudor, y en porricas (desnuda) como estaba, con el cuerpo más perfecto que jamás la tierra dio, abrazose a Juan llorando entre gritos lastimeros tan cargados de dolor, que doblegarían en pena a otras gentes que no fueran sus vecinos que la odiaban, y con desprecio la miraban, con repugnancia y con terror. —¡Fostes vuexotrus baldrietchus, gafuróuxus achuquinus (fuisteis vosotros cobardes, despiadados asesinos), hijos de satan malditos, los que matasteis a Juan mientras que dormía yo, un sueño que no era sueño, sino gloria del Señor! —Gritóles Rosina airada, fuera de sí dislocada, transfigurado su rostro por tan inmenso dolor. —¡Yo pido al Señor del Cielo, o al rey del infierno fiero, que sobre vosotros baje poderosa maldición, que os quite la alegría, la paz y prosperidad por asesinos que sois! —Al día siguiente en el valle fue enterrado el pobre Juan, llorando sin ver consuelo, tras el féretro entablado Rosina le acompañaba hasta la dura morada dónde su cuerpo sin vida sería pasto de la tierra, porque de ella nació. —Con Juan se fue de Rosina la alegría alborozada, el brillo de su mirada cautivadora de amor, su virginidad gozada, sus sonrisas primordiosas que de ángel eran canción, su inocencia candorosa su felicidad dichosa, gozada en el mismo día que su honra se esfumo. —Más de dos meses Rosina en su lecho desesperada enferma de amor vivió, y casi su muerte halló por la pena que sufrió. —Cuando al fin salió del mal y a su cotidiana vida de trabajo retornó, lo hizo ilusionada de renaciente alegría, al saber que en sus entrañas un hijo estaba creciendo fruto de su gran amor. —Fue su vida desde entonces en aquel valle querido, la condena del infierno o un castigo del Señor. —Ella que siempre había sido la hermosura y la canción, la alegría y la sonrisa, la ilusión de tantos mozos que deseaban su amor, la inocente virgen pura sin orgullo ni obsesión, era ahora por sus gentes despreciada con horror, insultada muchas veces con ofensivas mentiras, dónde la airada venganza de la envidia recogió. Hasta los mozos que antes la trataban con cariño y marcada veneración, ahora la repudiaban, y con socarronas risas le lanzaban sucias sátiras, y la nomaban Paraxa (nombraban puta) con la misma asiduidad, que antes le decían bonita en cualquier otra ocasión. —Algunas viejas había que con sutil agudeza que en el aldeano es primor, sembraban entre las gentes el veneno acusador, con frases tan bien urdidas de historias que antiguas son, que Rosina era una Xana, que sólo traería al valle desgracias y males tales, que mejor era apredrearla y arrancarle de su cuerpo su vida de maldición. ALUMBRAMIENTO, MUERTE Y SANTIDAD DE ROSINA —En el culminante estado de su amada gestación, Rosina aquella mañana fue con sus vacas al prado, y allí en el raso campo a la luz clara del sol, se puso enferma de parto, y entre la hierba rosada a dar a luz se acostó. —La alegría acariciada que tanto tiempo esperaba, semilla que iba a nacer fruto de su gran amor, se tornaba por momentos en acuciante dolor, que le hacía revolcarse entre la crecida hierba, entre gritos lastimeros que le arañaban la entraña, porque su hijo quería ver la claridad del sol. —Ella sola en pleno campo, sin que nadie le ayudara, ni menos la consolara ni con palabras ni hechos, sin que una mano piadosa l'enxugara (le secara) los sudores que el dolor los hacía crecer, ella sola a lo salvaje, como siempre había vivido con natural sencillez, como si fuera una fiera con el dolor de mujer, estaba alumbrando un hijo, con la natural manera que en su día lo supo hacer. —El esfuerzo agobiador y el dolor desgarrador que sufriera al alumbrarlo, la privaron del sentido durante ignorado rato, y así el infante gritaba en la soledad del campo, mientras que era lamido con cariño casi humano, por Petra la perra loba, que con su ama la Xana apacentaba el ganado. —Desde las altivas cumbres dónde el águila vigila, con sus ojos encendidos de rapidez desmedida, y precisión ajustada a sus ansias de asesina, la soberana del aire había visto la muchacha, entre las hierbas tendida cual si muerta se encontrara, y al pequeño dando gritos, aunque Petra, cariñosa con maternidad lamiera, cual si su cachorro fuera, no el hijo de su ama. —Sanguinaria y despiadada vio la reina de las cumbres en el infante un festín, de sabrosa carne humana, y bajando de los cielos con sus alas replegadas y la rapidez del rayo cuando del trueno se escapa, arrancó en vuelo rasante de entre las fauces del perro que en el momento cuidaba con desmedido cariño al instante que hacia el cielo el águila se elevaba. —Lamentos que daba el niño entre las feroces garras de águila desalmada, mientras que la fiera alada sin piedad entre sus uñas al instante asesinaba. —Ladridos de grande pena que la perra noble y buena más humana que animal enloquecida hacia el cielo con fiera rabia lanzar, mientras que chillando alegre la reina de las montañas majestuosa planear, para llegar a su nido que colgado en el abismo del inaccesible risco, iba a ser mudo testigo, del ángel que en un festín, un águila devorar. —Al fin la pobre Rosina del olvido del desmayo a la razón retornar, y recorrió con anhelo de una alegría sin par, que había alumbrado a su hijo, y rauda miró angustiada en que lugar se encontrar. —Vio a la noble perra entre la hierba acostada que quejidos murmuraba cual si culpada lo estar, vio su razón desatada ensenderada en camino que a la demencia guiar, si no encontraba a su hijo que ella sabía que alumbrar. —Pero no... pudo hallarle, ni ya nadie le encontrar, porque aquella fiera alada un festín con él se dar. Su dolor al más medrado, su penar crecido al más, hicieron de ella el demente que sin perder la razón como loco se portar. Clavó sus hermosos ojos en el Infinito cielo, y con llanto desgarrado por mil lágrimas regado que las fuentes del dolor desmandadas en riada todo su ser anegar, reclamaba su justicia al Señor que así le hablar: —¿Dónde mi hijo se fue si en mi entraña ya no estar? —¿Dónde Hacedor Poderoso con tantos ojos que tienes que todo lo escudriñar, dónde mi hijo se fue, que ladrón me lo robar? —¡Yo le he visto aquí nacido, sano y fuerte cuando Tú mi sentido me quitar. —¡Dime Señor te lo ruego, y a cambio mi vida entera ahora mismo te entregar, dentro de atroz sufrimiento que inventado aún no estar!, ¿que malvado despiadado a mi hijo me robar? —¡Vamos Señor que no oigo tu Divina voz hablar! —¡Dime si mudo lo eres al menos con una seña dónde mi hijo morar! —¡Despierta Señor del Cielo, si es que dormido lo estás, y busca a mi hijo pronto que sino se morirá! —¡Oh Señor ya te comprendo, no me quieres ayudar, porque a nadie Tú le ayudas mientras que vivo lo estar! —¿Oh acaso soy yo la Xana que en las fontanas morar, y estoy viviendo un sueño que no es mi realidad? —¡Si así es mi creador, el sueño es mi verdad! —Revolcándose en la hierba que su drama presenciar, prisionera del dolor, que descanso ni sosiego, ni un instante le dar, ahogándose en las lágrimas, que de sus ojos brotar, la desgraciada parida horrendos gritos lanzaba, que en el aire se perdían fusionados y apagados en distancia, por el cante del malvís, el jilguero y la calandria, por el rumor de las aguas que felices y hermanadas, el bullicioso torrente hasta la mar las llevaba. Por la canción tan pareja que hace el grillo y la cigarra. Por el graznar de los cuervos y del águila malvada. Por la brisa cariñosa que acaricia oxiginada, los foyajes que orquestean músicas en la arbolada. —Solo Petra su fiel perra con sentimientos de humana, traspasada por la pena, acaricieba lamiendo las lágrimas de su ama, ella si podía decirle si su lengua en voz montara, que taimada criatura a su hijo devorara. —Más de pronto la Rosina, cómo si un demonio fiero en su alma se albergara, dándole vida a una idea que un dolor más encendido por ver clara su desgracia de sus sentidos saltara, con los ojos extraviados por la furia en tal creada, se levantó envenenada con ardor de herida fiera, y asiendo a su noble perra con sus manos encrispadas dirigidas por el odio de su razón desquiciada, apretóla por el cuello con el ansia de matarla, mientras que con voz rabiada gritaba desaforada: —¡Fuiste tu perra maldita la que mataste a mi hijo, la que con placer de averno hiciste de él un festín devorándome mi entraña, fuiste tu asqueroso bicho traicionero y carnicero, la que se comió a mi hijo mientras que yo avasallada por el dolor más profundo fuera de razón estaba! —¡Pero ahora morirás en mis manos desgraciada, y te rajeré tu vientre, y en pequeños pedacitos que enloqueceran mi alma, sacaré de él a mi hijo, aunque no sea nada más que para poder mirar los despojos de mi entraña! —Fuerte y grande era Petra la perra humanizada, que al verse tan maltratada por su ama desquiciada, luchó con fiereza noble librándose del dogal que en su cuello aprisionaba, logrando huir con lamentos hacia la aldea alejada. —Trás ella como una loca, llena de sangre y airada, con sus cabellos revueltos al viento que acariciaba, y sus ojos extraviados dónde la furia brillaba, acusando con palabras de maldición anegadas a su perra endemoniada, entró la moza parida en su aldea enloquecida, y los vecinos al verla en facha tan desastrada, lejos de apenarse de ella, los malditos la injuriaban, y la siguieron gozosos sonrientes en algarada, hasta llegar a la casa dónde Rosina moraba. —Y allí la vieron salvaje como la fiera rabiada, maltratar con una furia que de el tigre era copiada, a la Petra su fiel perra, que aunque comprendiera todo y sin poder decir nada, asustada y encogida miraba entre lamentos a su ama trastornada. —¡No te escaparás ahora de mi venganza malvada, bestia satánica y ruina, peor que tu hermano el lobo de donde has sido encarnada, tú has devorado a mi hijo, y yo te arrancaré tu alma! —¡Mientes bruja fuiste tú, la que vil muerte le diste igual que has hecho con Juan, y harás desgracias sin par en el valle mientras vivas, porque eres la Xana mala, qu’encaldas (que haces) calamidades, sin darnos ninguna dicha, por eso vas a morir ahora mismo por maldita! —Dijo una vieja rabiosa a la par que una pedrada le lanzó contra su cuerpo. Otras personas con saña a la vieja secundaron. Y así la Xana Rosina, la muchacha más hermosa que jamás criara el valle, la de mejor sentimientos, la de más puras maneras y naturales virtudes, moría a manos de sus gentes, apredreada y despreciada, tratada como una bruja, que sólo sembraba el mal. —Y Rosina no había sido nada más que un ángel bueno, que supo amar y vivir dentro de la libertad, tan natural y sencilla como la vida que crece en rico o pobre lugar, Rosina con ser antigua, siempre moderna será, como las mozas de hoy, si alguna sabe de veras lo que es la libertad, no el anárquico vivir que a su gusto se inventar. —Justamente el mismo día que sus malvados vecinos a la Xana asesinar, una peste pobló el valle, y’achegaba en fechura de morrinas, que dexaba a lus teixus ya les cortes, enxemaus de prexones y’animales, en fechura de cadarmus que fedíen, como guelen les morrines enus branus. (Y llegaba en hechura de mortandades, que dejaba a las casas y a los establos, sembrados de personas y animales, en forma de cadáveres que olían, como suelen hacerlo los cuerpos muertos abandonados en los campos con las calores de los veranos). —No fueron tardas las gentes de aquel próspero valle, en darse cuenta de que aquella calamidad que les rodeaba en forma de muerte, de dolor y de otros males, era un merecido castigo que el Cielo les enviaba, por haber dado muerte tan injustamente a la Xana Rosina, que era la criatura más deliciosa y buena que había nacido para bien de todos en el valle. —Pronto comprendieron todos al hacer memoria, que durante el tiempo que la melgueira Rosina había vivido junto a ellos, solo felicidad, alegría y bienestar habían gozado siempre, sólo desde el momento que tan vilmente la habían asesinado, sobre todos ellos desencadenárase la peor de las desdichas, tal parecía que la peor de las maldiciones pesara sobre ellos, para hacerles pagar la horrenda muerte que le propinaran a la inocente Rosina. Por esto, todos en la intimidad de sus pensamientos en un principio, le rogaban fervorosamente a la Rosina que les perdonara el cuantiosísimo mal que le habían hecho, y luego ya más tarde, todo el valle ya convencido de que sólo Rosina podría salvarlos de aquella maligna peste que llevaba a sus vidas y diezmaba a sus ganados, se reunieron en comunal junta las seis aldeas que formaban el valle, y acordaron con el consejo del cura que el veía en aquella santoral industria un saneado negocio para su cuarexa (cartera), levantarle en el centro del valle con todo el apremio que fuera posible, una pequeña capilla, dónde se veneraría la imagen de Rosina con el Santo nombre de Santa Rosa, que sería siempre la soberana y fiel guardadora de todas las gentes y eros de aquel valle, dónde siempre había vivido con la felicidad y alegría de un ángel, y había sabido morir, con la entereza, resignación y valentía, con que suelen hacerlo los santos mártires. —Y fue cosa casual, o tal vez milagrosa, pues nadie a ciencia cierta sabe hasta dónde llegan los misterios que encierran a la Humanidad, la historia o leyenda fue que nada mas que dio comienzo la santoral obra, otra vez volvió a reinar en el valle la alegría y a felicidad, la prosperidad y el bienestar que siempre tuvo, que según el parecer de todos desde el mismo Jardín del Cielo, a todos por igual les enviaba Rouxina, la Melgueira ya embruxante xanina, que ellos un día tentados por el mismo demonio, la habían insultado, despreciado e inhumanamente asesinado. —Y así todos los años, en la misma fecha que la habían tan vilmente apedreado quitándole tal vilmente la vida, viejos y jóvenes, gozosos y felices, alegres y llenos de sana y recia fe, cantaban y bailaban lo mismo que solía hacer la Xana Rosina, y satisfechos de natural felicidad se divertían al lado de su encantadora ermita, festejando con suprema fe su Romería.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > freirus
-
3 para
prep.1 for.es para ti it's for youuna mesa para el salón a table for the living roomesta agua no es buena para beber this water isn't fit for drinking o to drinkte lo repetiré para que te enteres I'll repeat it so you understand¿para qué? what for?2 (in order) to.para conseguir sus propósitos in order to achieve his aimslo he hecho para agradarte I did it to please you3 toward.ir para casa to head (for) homesalir para el aeropuerto to leave for the airport4 for (time).tiene que estar acabado para mañana it has to be finished by o for tomorrow5 to.la comida está lista para servir the meal is ready to be servedel atleta está preparado para ganar the athlete is ready to winpres.indicat.3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: parar.pres.subj.3rd person singular (él/ella/ello) Present Subjunctive of Spanish verb: parir.imperat.2nd person singular (tú) Imperative of Spanish verb: parar.* * *1 (finalidad) for2 (uso, utilidad) for■ los cuchillos son para cortar, no para jugar con ellos knives are for cutting, not for playing with■ ¿tienes algo para el dolor de cabeza? have you got anything for a headache?3 (destino, dirección) for, to■ el tren para Toledo sale a las 18.00 the train to Toledo leaves at 18.00■ ¿para dónde vas? where are you going?4 (tiempo, fechas límites) by, before5 (comparación) for1 (finalidad) to, in order to2 (suficiente) enough■ tal como nos han tratado es para no volver nunca más the way they treated us is enough to make you never go back there again\para entonces by thenpara con towards, topara que so that■ déjale una nota a tu madre para que sepa dónde estás leave your mother a note so that she knows where you are¿para qué? what for?■ ¿para qué has comprado eso? what did you buy that for?¡que para qué! familiar very, really, terribly■ ¡hace un frío que para qué! it's freezing■ ¡es más torpe que para qué! she's so clumsy!* * *prep.1) for2) to3) towards4) by•- para detrás
- para que* * *IPREP1) [indicando finalidad, uso] fores demasiado cara para nosotros — it's too dear for us, it's beyond our means
para esto, podíamos habernos quedado en casa — if this is it, we might as well have stayed at home
2)para que —
a) + subjunpara que eso fuera posible tendrías que trabajar mucho — you would have to work hard for that to be possible
b) [en preguntas]¿para qué lo quieres? — why do you want it?, what do you want it for?
¿para qué sirve? — what's it for?
-¿por qué no se lo dices? -¿para qué? — "why don't you tell her?" - "what's the point o use?"
tú ya has pasado por eso, ¿para qué te voy a contar? — you've already been through that, so there's no point o use me telling you
que para qué * —
tengo un hambre que para qué — [uso enfático] I'm absolutely starving *
3) + infina) [indicando finalidad] toestoy ahorrando para comprarme una moto — I'm saving up to buy a motorbike, I'm saving up for a motorbike
no es para comer — it's not for eating, it's not to be eaten
b) [indicando secuencia temporal]el rey visitará Argentina para volar después a Chile — the king will visit Argentina and then fly on to Chile
4) [con expresiones de tiempo]ahora para las vacaciones de agosto hará un año — it'll be a year ago this o come the August holiday
lo tendré listo para fin de mes — I'll have it ready by o for the end of the month
un cuarto para las diez — LAm a quarter to ten
son cinco para las ocho — LAm it's five to eight
5) [indicando dirección]para atrás — back, backwards
el autobús para Marbella — the bus for Marbella, the Marbella bus
ir para casa — to go home, head for home
6) [indicando opiniones]para mí que miente — in my opinion o if you ask me he's lying
7) [en comparaciones]¿quién es usted para gritarme así? — who are you to shout at me like that?
para patatas, las de mi pueblo — if it's potatoes you want, look no further than my home town
para ruidosos, los españoles — there's nobody like the Spaniards for being noisy
8) [indicando trato]para con — to, towards
estar 1., 7), ir 1., 10) IItan amable para con todos — so kind to o towards everybody
* SM paratrooper, para ** * *1) (expresando destino, finalidad, intención) for¿para qué revista escribes? — what magazine do you write for?
¿para qué sirve esto? — what's this (used) for?
¿para qué lo quieres? — what do you want it for?
¿para qué se lo dijiste? — what did you tell him for?
que para qué decirte/hablar — (fam)
tenían un hambre que para qué decirte/hablar — they were starving
2)para + inf — to + inf
está listo para pintar — it's ready to be painted o for painting
3)para que + subj: lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me; pídeselo - ¿para que me diga que no? ask him for it - so he can say no?; cierra para que no nos oigan — close the door so (that) they don't hear us
4) ( expresando consecuencia) to5) ( expresando suficiencia) forpara + inf: soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it; bastante tengo yo (como) para estar ocupándome de ti I've enough problems of my own without having to deal with yours as well; es (como) para matarlo! (fam) I'll kill him! (colloq); para que + subj: basta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa — he only has to appear for her to get flustered
6) (en comparaciones, contrastes)para lo que come, no está gordo — considering how much he eats, he's not fat
para el caso que me hacen...! — for all the notice they take of me...
para + inf: para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent; ¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?; para que + subj: es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own; tanto esforzarme por ellos para que no te lo agradezcan! — after all that effort I made for them they didn't even say thankyou!
7)estar para algo/+ inf — ( indicando estado)
para mí que no viene — if you ask me, he won't come
para su padre, es un genio — in his father's opinion o as far as his father's concerned, he is a genius
¿qué es lo más importante para ti? — what's the most important thing for you?
9)a) ( indicando dirección)empuja para arriba — push up o upward(s)
¿vas para el centro? — are you going to o toward(s) the center?
b) ( en sentido figurado)ya vamos para viejos — we're getting old o getting on
va para los 50 años — she's going o (BrE) getting on for fifty
10) ( en relaciones de tiempo)a) (señalando una fecha, un plazo)estará listo para el día 15 — it'll be ready by o for the 15th
¿cuánto te falta para terminar? — how much have you got left to do?
¿para cuándo espera? — when is the baby due?
b) (AmL exc RPl) ( al decir la hora) to11)a) ( expresando duración)tengo para rato — (fam) I'm going to be a while (yet)
esto va para largo — (fam) this is going to take some time
b) ( con idea de finalidad) for¿qué le regalo para el cumpleaños? — what can I give him for his birthday?
12) ( en secuencias de acciones)se fue para nunca volver — (liter) she went away never to return
* * *= for, for, for the sake of, in order to, in respect of, in the interest(s) of, in the interest(s) of, so as, toward(s), within, in an attempt to, in an effort to, for purposes of, in a bid to, as a means of, in a drive to, in the drive to, if + Nombre + be + to.Ex. For newly created authority entries the date recorded is the date the entry was created.Ex. This gamut of information presents the indexer and user with problems in choosing access points for conference proceedings.Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.Ex. Any attempt to organise knowledge must, in order to justify the effort of organisation, have an objective.Ex. It is perhaps fortunate that the array of terms that are used to describe indexes is a little more restricted than the variety of terms used in respect of catalogues.Ex. In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.Ex. In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.Ex. A catalogue code is a systematic arrangement of laws and statutes so as to avoid inconsistency and duplication in catalogues.Ex. An appreciation of alternative approaches is particularly important in this field where trends towards standardisation are the norm.Ex. Most data base producers have in-house guidelines for bibliographic description, and aim to achieve consistency of citation within their products.Ex. The first treaty of all was designed to pool the coal and steel resources of Europe in an attempt to overcome the devastation of the Second World War and to foster the concept of European unity.Ex. Many libraries have had fine free days or weeks in an effort to entice strayed material back.Ex. This article discusses the advantages to libraries of computer technology for purposes of bibliographic control and on-line access.Ex. In a bid to leapfrog stages of development, some transitional economies are investing heavily in building up information age infrastructures.Ex. The idea of tiered, or multilayered, citation is proposed as a means of testing this hypothesis = Se propone la idea de citar de una forma estratificada o por niveles para comprobar esta hipótesis.Ex. The library has contracted out the management of its computerized information system to Dynix in a drive to improve library service.Ex. The story of the postwar diner suggests some ways that purveyors of consumer commodities finessed and exploited emergent social dislocations in the drive to expand and diversify markets.Ex. Some foods such as vegetable preserves which result from complicated and fragile fermentations must be made at specific times of the year if they are to succeed.----* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* para abrir boca = as a kind of + appetiser.* para actuar = for action.* para alguna gente = to some people.* para algunas personas = to some people.* para algunos = to some.* para aquel entonces = by then.* para atraer al cliente = window dressing.* para beneficio de = for the good of.* para bien = for the best, for the better.* para bien de = in the best interests of, for the good of.* para bien de Alguien = in + Posesivo + best interest.* para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.* para bodas = bridal.* para chuparse los dedos = scrumptious, yummy [yummier -comp., yummiest -sup.].* para cocinar uno mismo = self-catering.* para colmo = into the bargain, into the bargain, to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse, for good measure, to add insult to injury.* para colmo de males = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para comenzar diremos que = to begin with.* para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.* para concluir = in closing, in conclusion, to wrap things up.* para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.* para cuando = by the time.* para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.* para cubrirse las espaldas = as a backup.* para decir la verdad = to be honest.* para detrimento de = to the neglect of.* para diario = everyday.* para disgusto de = to the disgust of.* para divertirse = for kicks.* para echar sal en la herida = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para el año próximo = for the year ahead.* para el arrastre = over the hill.* para el beneficio de = for the benefit of.* para el bien de = for the benefit of.* para el caso = for that matter.* para el esparcimiento = recreational.* para el futuro = for the years to come, for the years ahead, for the future.* para el inglés su casa es su castillo = an Englishman's home is his castle.* para ello = to that end, to this end, to that effect, therefor.* para el ocio = recreational.* para el que lo quiera = up for grabs.* para embalsamar = embalming.* para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para empezar = for one, initially, to start with, to begin with, for starters, first off.* para entonces = by then.* para escribir con mayúsculas = in a shifted position.* para eso = therefor.* para este fin = to this end.* para esto = therefor.* para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* para expresar dimensiones = by.* para + Fecha = by + Fecha.* para finales de = by the end of.* para finales de + Expresión Temporal = by the close of + Expresión Temporal.* para finalizar = in closing.* para fines múltiples = multipurpose [multi-purpose].* para futuras consultas = for future reference.* para hacer dinero = money-making.* para hacer esto = in this.* para hacer fundas = sleeving.* para hacer juego = to match.* para hacer justicia = in fairness to.* para hacer las paces = peace offering.* para hacerlo + Adjetivo = for + Nombre's sake.* para hacer más fácil = for ease of.* para impresionar = for effect.* para + Infinitivo = for + Gerundio.* para jóvenes = youth-serving.* para la eternidad = in perpetuity.* para la evaluación de hipótesis = hypothesis-testing.* para la formación autodidacta = self-instructional.* para la gestión de información textual = text-handling.* para la posteridad = for posterity.* para la web = Web-related.* para llamar la atención = for effect.* para mantener ocupado = keep-busy.* para mantener(se) ocupado = keep-busy.* para más información = for further details.* para más inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.* para mayor información sobre = for details of.* para mayor información véase + Nombre = see + Nombre + for further details.* para mayor inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.* para mí = for myself.* para microordenadores = micro-computer based.* para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.* para no = so as not to.* para + Nombre = for + Nombre + purposes.* para no ser menos = not to be outdone.* para novias = bridal.* para + Número = seat + Número.* para ordenadores personales = microcomputer-based, PC-based.* para orquesta = orchestral.* para otra ocasión = for future reference.* para para lavarse la cara = washrag.* para partirse de risa = side-splitting.* para PCs = PC-based.* para pelearse hacen falta dos = it takes two to tangle, it takes two to tango, it takes two to make a quarrel.* para personas con intereses similares = birds-of-a-feather.* para + Posesivo + disgusto = to + Posesivo + chagrin.* para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.* para + Posesivo + propio bien = for + Posesivo + own good.* para + Posesivo + sorpresa = to + Posesivo + surprise.* para posteriores usos = for subsequent use.* para principios de siglo = by the turn of the century.* para + Pronombre Personal = in + Posesivo + eyes.* para protegerse = protectively.* para que = in order that, so that, seeing that.* para que así conste = for the record.* para que este sea el caso = for this to be the case.* para que esto sea así = for this to be the case.* para que no falte = for good measure.* para que no falte de nada = for good measure.* para que no + Subjuntivo = if + Nombre + be not + to + Infinitivo, lest + Frase Verbal.* para que no vaya a faltar = for good measure.* para que quede constancia = for the record.* para que quede más claro = for main effects.* para que vayamos pensando = food for thought.* para resumir = to sum up, to sum it up, to make a long story short, to recap, to cut a long story short, simply put, simply stated.* para ser específico = to be specific.* para ser franco = to be blunt, in all honesty.* para ser más explícito = to elaborate a little further.* para ser sincero = to be blunt, to be honest, in all honesty.* para siempre = forever, in perpetuity, for good, eternally, terminally, ever after.* para siempre en el futuro = for the indefinite future.* para sorpresa de todos = to everyone's surprise.* para sorpresa + Posesivo = to + Posesivo + surprise.* para su fácil + Nombre = for ease of + Nombre.* para su posterior uso = for subsequent use.* para su uso posterior = for subsequent use.* para terminar = in closing.* para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.* para toda la industria = industry-wide.* para toda la universidad = university-wide.* para toda la vida = lifelong [life-long], for life.* para todo el mercado = industry-wide.* para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.* para todos por igual = across the board [across-the-board].* para todo tipo de tiempo = all-weather.* para todo uso = all-purpose.* para tomar medidas = for action.* para trabajos pesados = heavy-duty.* para una única ocasión = one-time.* para un futuro mejor = for a better future.* para uso comercial = commercially-owned.* para uso del profesional = professional-use.* para uso industrial = heavy-duty.* para uso personal = for personal use.* para usos posteriores = for subsequent use.* para vergüenza + Pronombre Posesivo = to + Posesivo + shame.* sin parar = interminably.* * *1) (expresando destino, finalidad, intención) for¿para qué revista escribes? — what magazine do you write for?
¿para qué sirve esto? — what's this (used) for?
¿para qué lo quieres? — what do you want it for?
¿para qué se lo dijiste? — what did you tell him for?
que para qué decirte/hablar — (fam)
tenían un hambre que para qué decirte/hablar — they were starving
2)para + inf — to + inf
está listo para pintar — it's ready to be painted o for painting
3)para que + subj: lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me; pídeselo - ¿para que me diga que no? ask him for it - so he can say no?; cierra para que no nos oigan — close the door so (that) they don't hear us
4) ( expresando consecuencia) to5) ( expresando suficiencia) forpara + inf: soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it; bastante tengo yo (como) para estar ocupándome de ti I've enough problems of my own without having to deal with yours as well; es (como) para matarlo! (fam) I'll kill him! (colloq); para que + subj: basta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa — he only has to appear for her to get flustered
6) (en comparaciones, contrastes)para lo que come, no está gordo — considering how much he eats, he's not fat
para el caso que me hacen...! — for all the notice they take of me...
para + inf: para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent; ¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?; para que + subj: es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own; tanto esforzarme por ellos para que no te lo agradezcan! — after all that effort I made for them they didn't even say thankyou!
7)estar para algo/+ inf — ( indicando estado)
para mí que no viene — if you ask me, he won't come
para su padre, es un genio — in his father's opinion o as far as his father's concerned, he is a genius
¿qué es lo más importante para ti? — what's the most important thing for you?
9)a) ( indicando dirección)empuja para arriba — push up o upward(s)
¿vas para el centro? — are you going to o toward(s) the center?
b) ( en sentido figurado)ya vamos para viejos — we're getting old o getting on
va para los 50 años — she's going o (BrE) getting on for fifty
10) ( en relaciones de tiempo)a) (señalando una fecha, un plazo)estará listo para el día 15 — it'll be ready by o for the 15th
¿cuánto te falta para terminar? — how much have you got left to do?
¿para cuándo espera? — when is the baby due?
b) (AmL exc RPl) ( al decir la hora) to11)a) ( expresando duración)tengo para rato — (fam) I'm going to be a while (yet)
esto va para largo — (fam) this is going to take some time
b) ( con idea de finalidad) for¿qué le regalo para el cumpleaños? — what can I give him for his birthday?
12) ( en secuencias de acciones)se fue para nunca volver — (liter) she went away never to return
* * *= for, for, for the sake of, in order to, in respect of, in the interest(s) of, in the interest(s) of, so as, toward(s), within, in an attempt to, in an effort to, for purposes of, in a bid to, as a means of, in a drive to, in the drive to, if + Nombre + be + to.Ex: For newly created authority entries the date recorded is the date the entry was created.
Ex: This gamut of information presents the indexer and user with problems in choosing access points for conference proceedings.Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.Ex: Any attempt to organise knowledge must, in order to justify the effort of organisation, have an objective.Ex: It is perhaps fortunate that the array of terms that are used to describe indexes is a little more restricted than the variety of terms used in respect of catalogues.Ex: In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.Ex: In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.Ex: A catalogue code is a systematic arrangement of laws and statutes so as to avoid inconsistency and duplication in catalogues.Ex: An appreciation of alternative approaches is particularly important in this field where trends towards standardisation are the norm.Ex: Most data base producers have in-house guidelines for bibliographic description, and aim to achieve consistency of citation within their products.Ex: The first treaty of all was designed to pool the coal and steel resources of Europe in an attempt to overcome the devastation of the Second World War and to foster the concept of European unity.Ex: Many libraries have had fine free days or weeks in an effort to entice strayed material back.Ex: This article discusses the advantages to libraries of computer technology for purposes of bibliographic control and on-line access.Ex: In a bid to leapfrog stages of development, some transitional economies are investing heavily in building up information age infrastructures.Ex: The idea of tiered, or multilayered, citation is proposed as a means of testing this hypothesis = Se propone la idea de citar de una forma estratificada o por niveles para comprobar esta hipótesis.Ex: The library has contracted out the management of its computerized information system to Dynix in a drive to improve library service.Ex: The story of the postwar diner suggests some ways that purveyors of consumer commodities finessed and exploited emergent social dislocations in the drive to expand and diversify markets.Ex: Some foods such as vegetable preserves which result from complicated and fragile fermentations must be made at specific times of the year if they are to succeed.* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* para abrir boca = as a kind of + appetiser.* para actuar = for action.* para alguna gente = to some people.* para algunas personas = to some people.* para algunos = to some.* para aquel entonces = by then.* para atraer al cliente = window dressing.* para beneficio de = for the good of.* para bien = for the best, for the better.* para bien de = in the best interests of, for the good of.* para bien de Alguien = in + Posesivo + best interest.* para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.* para bodas = bridal.* para chuparse los dedos = scrumptious, yummy [yummier -comp., yummiest -sup.].* para cocinar uno mismo = self-catering.* para colmo = into the bargain, into the bargain, to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse, for good measure, to add insult to injury.* para colmo de males = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para comenzar diremos que = to begin with.* para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.* para concluir = in closing, in conclusion, to wrap things up.* para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.* para cuando = by the time.* para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.* para cubrirse las espaldas = as a backup.* para decir la verdad = to be honest.* para detrimento de = to the neglect of.* para diario = everyday.* para disgusto de = to the disgust of.* para divertirse = for kicks.* para echar sal en la herida = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para el año próximo = for the year ahead.* para el arrastre = over the hill.* para el beneficio de = for the benefit of.* para el bien de = for the benefit of.* para el caso = for that matter.* para el esparcimiento = recreational.* para el futuro = for the years to come, for the years ahead, for the future.* para el inglés su casa es su castillo = an Englishman's home is his castle.* para ello = to that end, to this end, to that effect, therefor.* para el ocio = recreational.* para el que lo quiera = up for grabs.* para embalsamar = embalming.* para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* para empezar = for one, initially, to start with, to begin with, for starters, first off.* para entonces = by then.* para escribir con mayúsculas = in a shifted position.* para eso = therefor.* para este fin = to this end.* para esto = therefor.* para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* para expresar dimensiones = by.* para + Fecha = by + Fecha.* para finales de = by the end of.* para finales de + Expresión Temporal = by the close of + Expresión Temporal.* para finalizar = in closing.* para fines múltiples = multipurpose [multi-purpose].* para futuras consultas = for future reference.* para hacer dinero = money-making.* para hacer esto = in this.* para hacer fundas = sleeving.* para hacer juego = to match.* para hacer justicia = in fairness to.* para hacer las paces = peace offering.* para hacerlo + Adjetivo = for + Nombre's sake.* para hacer más fácil = for ease of.* para impresionar = for effect.* para + Infinitivo = for + Gerundio.* para jóvenes = youth-serving.* para la eternidad = in perpetuity.* para la evaluación de hipótesis = hypothesis-testing.* para la formación autodidacta = self-instructional.* para la gestión de información textual = text-handling.* para la posteridad = for posterity.* para la web = Web-related.* para llamar la atención = for effect.* para mantener ocupado = keep-busy.* para mantener(se) ocupado = keep-busy.* para más información = for further details.* para más inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.* para mayor información sobre = for details of.* para mayor información véase + Nombre = see + Nombre + for further details.* para mayor inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.* para mí = for myself.* para microordenadores = micro-computer based.* para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.* para no = so as not to.* para + Nombre = for + Nombre + purposes.* para no ser menos = not to be outdone.* para novias = bridal.* para + Número = seat + Número.* para ordenadores personales = microcomputer-based, PC-based.* para orquesta = orchestral.* para otra ocasión = for future reference.* para para lavarse la cara = washrag.* para partirse de risa = side-splitting.* para PCs = PC-based.* para pelearse hacen falta dos = it takes two to tangle, it takes two to tango, it takes two to make a quarrel.* para personas con intereses similares = birds-of-a-feather.* para + Posesivo + disgusto = to + Posesivo + chagrin.* para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.* para + Posesivo + propio bien = for + Posesivo + own good.* para + Posesivo + sorpresa = to + Posesivo + surprise.* para posteriores usos = for subsequent use.* para principios de siglo = by the turn of the century.* para + Pronombre Personal = in + Posesivo + eyes.* para protegerse = protectively.* para que = in order that, so that, seeing that.* para que así conste = for the record.* para que este sea el caso = for this to be the case.* para que esto sea así = for this to be the case.* para que no falte = for good measure.* para que no falte de nada = for good measure.* para que no + Subjuntivo = if + Nombre + be not + to + Infinitivo, lest + Frase Verbal.* para que no vaya a faltar = for good measure.* para que quede constancia = for the record.* para que quede más claro = for main effects.* para que vayamos pensando = food for thought.* para resumir = to sum up, to sum it up, to make a long story short, to recap, to cut a long story short, simply put, simply stated.* para ser específico = to be specific.* para ser franco = to be blunt, in all honesty.* para ser más explícito = to elaborate a little further.* para ser sincero = to be blunt, to be honest, in all honesty.* para siempre = forever, in perpetuity, for good, eternally, terminally, ever after.* para siempre en el futuro = for the indefinite future.* para sorpresa de todos = to everyone's surprise.* para sorpresa + Posesivo = to + Posesivo + surprise.* para su fácil + Nombre = for ease of + Nombre.* para su posterior uso = for subsequent use.* para su uso posterior = for subsequent use.* para terminar = in closing.* para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.* para toda la industria = industry-wide.* para toda la universidad = university-wide.* para toda la vida = lifelong [life-long], for life.* para todo el mercado = industry-wide.* para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.* para todos por igual = across the board [across-the-board].* para todo tipo de tiempo = all-weather.* para todo uso = all-purpose.* para tomar medidas = for action.* para trabajos pesados = heavy-duty.* para una única ocasión = one-time.* para un futuro mejor = for a better future.* para uso comercial = commercially-owned.* para uso del profesional = professional-use.* para uso industrial = heavy-duty.* para uso personal = for personal use.* para usos posteriores = for subsequent use.* para vergüenza + Pronombre Posesivo = to + Posesivo + shame.* sin parar = interminably.* * *A (expresando destino, finalidad, intención) fortengo buenas noticias para ustedes I have some good news for you¿para qué revista escribes? what magazine do you write for?lee para ti read to yourselffue muy amable para con todos he was very friendly to everyone¿para qué sirve esto? what's this (used) for?no sirve para este trabajo he's no good at this kind of work¿para qué lo quieres? what do you want it for?¿para qué tuviste que ir a decírselo? what did you have to go and tell him for?, why did you have to go and tell him?champú para bebés baby shampoojarabe para la tos cough mixtureque para qué (decirte/hablar) ( fam): hacía un frío que para qué (decirte) it was freezing cold ( colloq)venían con un hambre que para qué (hablar) or para qué te voy a contar they were starving o so hungry when they got here!B para + INF to + INFestá ahorrando para comprarse un coche she's saving up for a car o to buy a caresta agua no es para beber this isn't drinking waterestá listo para pintar it's ready to be painted o for paintingpara serte sincero to tell you the truthcomo para convencerse a sí misma as if to convince herselfpara pasar al curso siguiente (in order) to go on to the next yearno hay que ser muy inteligente para darse cuenta you don't have to be very intelligent to realize thatnos cambiamos de sitio para ver mejor we changed places (so as) to see betterpara no + INF so as not to + INFentró en puntillas para no despertarla he went in on tiptoe so as not to wake herC para QUE + SUBJ:lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry mepídeselo — ¿para qué? ¿para que me diga que no? ask him for it — what for? so he can say no?para QUE no + SUBJ:cierra la puerta para que no nos oigan close the door so (that) they don't hear usD1(enfatizando la culminación de algo): para colmo or para rematarla se apagó la luz to crown o top o cap it all the light went out2 (expresando efecto, consecuencia) topara su desgracia unfortunately for himpara mi gran sorpresa to my great surprise, much to my surpriseA (expresando suficiencia) forno había bastante para todos there wasn't enough for everybody o to go roundtranquilízate, no es para tanto calm down, it's not that badpara + INF:apenas tienen para comer they can barely afford to eatsoy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember itbastante tengo yo con mis problemas (como) para estar ocupándome de los suyos I've enough problems of my own without having to deal with his as wellpara QUE + SUBJ:basta que yo diga A para que él diga B if I say it's black, he'll say it's whitebasta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa he only has to walk in and she gets flusteredB(en comparaciones, contrastes): hace demasiado calor para estar al sol it's too hot to be in the sunson altos para su edad they're tall for their agepara lo que come, no está nada gordo considering how much he eats, he's not at all fatdíselo tú — ¡para el caso que me hacen …! you tell them — for all the notice they take of me …para + INF:para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent, considering it was completely off the cuff it was an excellent speech¿quién se cree que es para hablarte así? who does she think she is, speaking to you like that o to speak to you like that?para QUE + SUBJ:son demasiado grandes para que les estés haciendo todo they're too old for you to be doing everything for thempara que se esté quejando todo el día … if he's going to spend all day complaining …¡tanto preocuparse por ellos para que después hasta te acusen de metomentodo! all that worrying about them and then they go and accuse you of being a meddler!C estar para algo/+ INF(indicando estado): mira que no estoy para bromas look, I'm in no mood for joking o for jokesestas botas están para tirarlas a la basura these boots are only fit for throwing out o for the trash o ( BrE) for the binno está (como) para salir tan de veranillo it's not warm enough to go out in such summery clothesD(expresando opiniones, puntos de vista): para mí que ya no viene if you ask me, he won't come nowpara el padre, el niño es un Mozart en ciernes in the father's opinion o as far as the father's concerned, the boy is a budding Mozarttú eres todo para mí you're everything to me¿para ti qué es lo más importante? what's the most important thing for you?, what do you see as the most important thing?esto es de gran interés para el lector this is of great interest to the readerA(indicando dirección): salieron para el aeropuerto they left for the airportempuja para arriba push up o upward(s)¿vas para el centro? are you going to o toward(s) the center?se los llevó para la casa de los abuelos she took them over to their grandparents' housetráelo para acá/adentro bring it over here/insidecórrete para atrás move backBva para los 50 años she's pushing fifty ( colloq), she's going o ( BrE) getting on for fifty ( colloq)A(señalando un plazo): tiene que estar listo para el día 15 it has to be ready by o for the 15th¿qué deberes tienes para el lunes? what homework do you have for Monday?faltan cinco minutos para que termine la clase there are five minutes to go before the end of the classme lo prometió para después de Pascua he promised I could have it after Easter, he promised it to me for after Easter¿cuánto te falta para terminar? how much have you got left to do?, how long will it take you to finish it?B1(indicando fecha aproximada): piensan casarse para finales de agosto they plan to marry sometime around the end of Augustpara entonces quién sabe si todavía estaremos vivos who knows if we'll still be alive (by) then?¿para cuándo espera? when is the baby due?2 (indicando fecha fija) fortengo hora para mañana I have an appointment (for) tomorrowC1(expresando duración): para siempre forevertengo para rato ( fam); I'm going to be a while (yet), this is going to take me a while (yet)esto va para largo ( fam); this is going to take some time2 (con idea de finalidad) for¿qué le puedo regalar para el cumpleaños? what can I give him for his birthday?D ( liter)(en secuencias de acciones): se fue para nunca volver she went away never to returnfue puesto en libertad, para más tarde volver a ser detenido he was set free only to be rearrested later, he was set free but was rearrested later* * *
Del verbo parar: ( conjugate parar)
para es:
3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo2ª persona singular (tú) imperativo
Del verbo parir: ( conjugate parir)
para es:
1ª persona singular (yo) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo
Multiple Entries:
para
parar
parir
para preposición
1 (destino, finalidad, intención) for;
¿para qué sirve esto? what's this (used) for?;
champú para bebés baby shampoo;
para eso no voy I might as well not go;
para + inf: ahorra para comprarse un coche he's saving up to buy a car;
tomé un taxi para no llegar tarde I took a taxi so I wouldn't be late;
está listo para pintar it's ready to be painted o for painting;
para aprobar (in order) to pass;
entró en puntillas para no despertarla he went in on tiptoe so as not to wake her;
lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me;
cierra para que no nos oigan close the door so (that) they don't hear us
2
no es para tanto it's not that bad;
soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember itb) (en comparaciones, contrastes):
son altos para su edad they're tall for their age;
para lo que come, no está gordo considering how much he eats, he's not fat;
¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?;
es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own
1 ( dirección):
empuja para arriba push up o upward(s);
¿vas para el centro? are you going to o toward(s) the center?
2 ( tiempo)a) (señalando una fecha, un plazo):◊ estará listo para el día 15 it'll be ready by o for the 15th;
deberes para el lunes homework for Monday;
faltan cinco minutos para que termine there are five minutes to go before the end;
me lo prometió para después de Pascua he promised me it for after Easter;
¿cuánto te falta para terminar? how much have you got left to do?;
para entonces estaré en Madrid I'll be in Madrid (by) then;
tengo hora para mañana I have an appointment (for) tomorrow
c) ( duración):
tengo para rato (fam) I'm going to be a while (yet)
parar ( conjugate parar) verbo intransitivo
1 ( detenerse) to stop;
ir/venir a para to end up;
fue a para a la cárcel he ended up in prison;
¿a dónde habrá ido a para aquella foto? what can have happened to that photo?;
¡a dónde iremos a para! I don't know what the world's coming to
2 ( cesar) to stop;
ha estado lloviendo sin para it hasn't stopped raining;
no para quieto ni un momento he can't keep still for a minute;
no para en casa she's never at home;
para DE + INF to stop -ing;
paró de llover it stopped raining
3 (AmL) [obreros/empleados] to go on strike
verbo transitivo
1
‹motor/máquina› to stop, switch off
‹ golpe› to block, ward off
2 (AmL)
pararse verbo pronominal
1 ( detenerse)
[coche/motor] to stall;
2
se paró en una silla she stood on a chair;
¿te puedes para de cabeza/de manos? can you do headstands/handstands?
( en los lados) to stick out
parir ( conjugate parir) verbo intransitivo [ mujer] to give birth;
[ vaca] to calve;
[yegua/burra] to foal;
[ oveja] to lamb
verbo transitivo
para preposición
1 (utilidad, aptitud) for: ¿para qué tanto esfuerzo?, what's all this effort for?
una pomada para las quemaduras, an ointment for burns
una tijera para zurdos, a pair of scissors for left-handed people
2 (finalidad, motivo) to, in order to: lo dijo para molestarme, she said it to annoy me
lo hace para que te fijes en él, he does it so that you notice him
3 (destinatario) for: es para mamá, it's for mum
hablaba para los votantes indecisos, he spoke to the undecided voters
es muy atento para con ella, he's very obliging towards her
4 (opinión) para Paco todas las mujeres son guapas, in Paco's opinion, all women are pretty
5 (comparación, concesión) for: para ser tan joven tiene ideas muy sensatas, he has very sensible ideas for his age
6 (rechazo) para una vez que hablo, me haces callar, the one time I speak, you shut me up
7 (tiempo) by: estará listo para las cinco, it'll be ready by five
para entonces, by then
8 (a punto de) está para salir, it's about to leave
9 (dirección) el tren para Burgos acaba de salir, the train for Burgos has just left
iba para tu casa, I was going to your house
Recuerda que cuando para expresa finalidad, se traduce por to o in order to (este último sólo se usa para evitar confusión): Me voy para ayudarte. I'm going in order to help you. Si usáramos sólo to significaría: Voy a ayudarte. Sin embargo, cuando después de para viene un sustantivo o un pronombre y no un verbo (esta llave es para aquella puerta), se traduce por for ( this key is for that door).
parar
I verbo intransitivo
1 to stop: para de saltar, stop jumping
para un momento en la farmacia, stop a minute at the chemist's
no pares de hablar, por favor, keep talking, please
2 (alojarse) to stay
3 (finalizar, terminar) el cuadro fue a parar al rastro, the painting ended up in the flea market
II verbo transitivo
1 to stop
2 Dep to save
3 LAm to stand up
♦ Locuciones: dónde va a parar, by far: mi hija es muchísmo más inteligente que la suya, dónde va a parar, my daughter is far more intelligent than theirs
parir verbo transitivo & verbo intransitivo to give birth (to)
♦ Locuciones: poner a alguien a parir, to run sb down
' para' also found in these entries:
Spanish:
A
- abalorio
- ablandar
- abreviar
- absoluta
- absoluto
- acá
- aceitera
- achuchar
- actuación
- adentro
- agitador
- agitadora
- alcanzar
- alfiler
- alguna
- alguno
- aliento
- alquiler
- alta
- amenaza
- añadidura
- ancha
- ancho
- ánimo
- año
- antesala
- antirrobo
- aplanar
- aprovechar
- apta
- aptitud
- apto
- aquí
- arca
- arena
- arrastre
- arriba
- arropar
- atonía
- atrás
- atril
- aunar
- auspicio
- baja
- bajo
- balde
- bálsamo
- bañarse
- banco
English:
AA
- ability
- about
- accessory
- accommodate
- achieve
- activity
- adapter
- adaptor
- adequate
- adequately
- admire
- adult
- advantage
- advantageous
- advertise
- aftershave (lotion)
- agitate
- agree
- all
- all-out
- allocate
- analyst
- antiallergenic
- antibiotic
- antidote
- antihistamine
- antipollution
- appease
- application
- appointment
- appropriate
- aptitude
- argue
- arm-twisting
- arms control
- around-the clock
- arrangement
- arson
- as
- ASPCA
- assailant
- assert
- assess
- assume
- astir
- astonishment
- attain
- attention span
- attractive
* * *para prep1. [indica destino, finalidad, motivación] for;es para ti it's for you;significa mucho para mí it means a lot to me;“¡qué suerte!” dije para mí “how lucky,” I said to myself;una mesa para el salón a table for the living-room;desayuno para dos breakfast for two;crema para zapatos shoe polish;pastillas para dormir sleeping pills;están entrenados para el combate they have been trained for combat;estudia para dentista she's studying to become a dentist;esta agua no es buena para beber this water isn't fit for drinking o to drink;para conseguir sus propósitos in order to achieve his aims;lo he hecho para agradarte I did it to please you;me voy para no causar más molestias I'll go so I don't cause you any more inconvenience;te lo repetiré para que te enteres I'll repeat it so you understand;resulta que se divorcian para un mes más tarde volverse a casar so they get divorced, only to remarry a month later;para con towards;es buena para con los demás she is kind towards other people;¿para qué? what for?;¿para qué quieres un martillo? what do you want a hammer for?, why do you want a hammer?;¿para qué has venido? why are you here?;¿para quién trabajas? who do you work for?2. [indica dirección] towards;el próximo vuelo para Caracas the next flight to Caracas;ir para casa to head (for) home;salir para el aeropuerto to leave for the airport;para abajo downwards;para arriba upwards;tira para arriba pull up o upwards;para atrás backwards;échate para atrás [en asiento] lean back;para delante forwards;ya vas para viejo you're getting old;esta muchacha va para pintora this girl has all the makings of a painter3. [indica tiempo] for;tiene que estar acabado para mañana/para antes de Navidad it has to be finished by o for tomorrow/before Christmas;faltan cinco minutos para que salga el tren the train leaves in five minutes;tienen previsto casarse para el 17 de agosto they plan to get married on 17 August;llevamos comida para varios días we have enough food for several days;Am salvo RPdiez para las once ten to eleven;Am salvo RPun cuarto para las once (a) quarter to eleven;va para un año que no nos vemos it's getting on for a year since we saw each other;¿y para cuándo un bebé? and when are you going to start a family?;para entonces by then4. [indica comparación]tiene la estatura adecuada para su edad she is the normal height for her age;está muy delgado para lo que come he's very thin considering how much he eats;para ser verano hace mucho frío considering it's summer, it's very cold;para ser un principiante no lo hace mal he's not bad for a beginner;para lo que me ha servido… for all the use it's been to me…;¡tanto esfuerzo para nada! all that effort for nothing!;¿y tú quién eres para tratarla así? who do you think you are, treating her like that?;yo no soy quien para decir… it's not for me to say…5. (después de adjetivo y antes de infinitivo) [indica inminencia, propósito] to;la comida está lista para servir the meal is ready to be served;el atleta está preparado para ganar the athlete is ready to win6. [indica opinión] for;para Marx, la religión era el opio del pueblo for Marx, religion was the opium of the people;para mí que no van a venir it looks to me like they're not coming;¿para ti quién es más guapo? who do you think is the most handsome?el abuelo no está ya para hacer viajes largos grandfather's no longer up to going on long journeys;¿hace día para ir sin chaqueta? is it warm enough to go out without a jacket on?8. [indica consecuencia]para su sorpresa, para sorpresa suya to her surprise;para alegría de todos to everyone's delight;para nuestra desgracia unfortunately for us9. Compno llores, que no es para tanto don't cry, it's not such a big deal, there's no need to cry about it;dicen que les trataron mal, pero no fue para tanto they say they were ill-treated, but that's going a bit far;Famque para qué: hace un calor que para qué it's absolutely boiling;este plato pica que para qué this dish is really hot, Br this dish isn't half hot* * *prp1 for;para mí for me2 dirección toward(s);ir para head for;va para directora she’s going to end up as manager3 tiempo for;listo para mañana ready for tomorrow;para siempre forever;diez para las ocho L.Am. ten of eight, ten to eight;para Pascua iremos de vacaciones a Lima we’re going to Lima for Easter;espero que para Pascua haya terminado la crisis I hope the crisis is over by Easter;¿para cuándo? when for?:lo hace para ayudarte he does it (in order) to help you;para que so that;¿para qué te marchas? what are you leaving for?;para eso no hace falta it’s not necessary just for that5 en comparaciones:para su edad es muy maduro he’s very mature for his age6:lo heredó todo para morir a los 30 he inherited it all, only to die at 30* * *para prep1) : forpara ti: for youalta para su edad: tall for her ageuna cita para el lunes: an appointment for Monday2) : to, towardspara la derecha: to the rightvan para el río: they're heading towards the river3) : to, in order tolo hace para molestarte: he does it to annoy you4) : around, by (a time)para mañana estarán listos: they'll be ready by tomorrow5)para adelante : forwards6)para atrás : backwards7)para que : so, so that, in order thatte lo digo para que sepas: I'm telling you so you'll know* * *para prep1. (en general) for2. (seguido de infinitivo) to3. (seguido de subjuntivo) so that4. (dirección) for / to5. (tiempo) bypara mí for me / in my opinion -
4 nacer
v.1 to be born (venir al mundo) (niño, animal).al nacer at birth¿dónde naciste? — nací en Brasil where were you born? — I was born in Brazilnacer de/en to be born of/innacer de familia humilde to be born into a poor familynacer para algo to be born for somethingha nacido cantante she's a born singerNací libre I was born free.2 to grow (surgir) (pelo).3 to come to life.4 to be hatched, to hatch.5 to be born to.Nos nació un hijo A son was born to us.* * *(c changes to zc before a and o)Present Indicativenazco, naces, nace, nacemos, nacéis, nacen.Present SubjunctiveImperative* * *verb1) to be born2) rise* * *1. VI1) [persona, animal] to be born; [ave, insecto, reptil] to hatch- volver a nacer2) [planta] [gen] to sprout, bud; (=aparecer) to come up; [pelo, plumas] to grow, sprout3) [estrella, sol] to rise; [día] to dawn4) [agua] to spring up, appear, begin to flow; [camino] to begin, start (de from) (en in)5) [revolución, miedo] to spring (de from)[idea] to come (de from) originate, have its origin (de, en in)el error nace del hecho de que... — the error springs o stems from the fact that...
¿de dónde nace la idea? — where does the idea come from?
6)nacer a: con esa exposición nació a la vida artística — that exhibition saw the beginning of his artistic career
2.See:* * *verbo intransitivo1)a) niño/animal to be born¿dónde naciste? — where were you born?
nació en el Perú, de padres españoles — she was born in Peru to o of Spanish parents
nacer para algo/+ inf — to be born to + inf
nacer parado — (Chi, Ven fam) to have the luck of the devil (colloq)
no nací ayer — I wasn't born yesterday
b) pollito/insecto to hatchc) hoja/rama to sproute) pelo/plumas to grow2)a) ( surgir)nacer de algo — problema/situación to arise o spring from something
nacer de alguien — idea/iniciativa
b) (liter) ( iniciarse)* * *= be born, spring, come into + the world, see + the light of day.Ex. When using a 32-entry miniature catalog it is not necessary to know that I was born in 1914 to differentiate me from 31 other entries.Ex. My point is that all literature, every example we can think of, depends for its existence on the tradition out of which it springs -- even the most avant of the avant-garde.Ex. No one comes into the world already disposed for or against words in print.Ex. The article 'OSI: will it ever see the light of day?' concludes that the promise of OSI has been bold and ambitious but that its delivery has been significantly delayed beyond its initial projections = El artículo "OSI: ¿ verá alguna vez la luz del día?" concluye que la promesa de OSI ha sido osada y ambiciosa pero que su publicación se ha visto retrasada considerablemente por encima de las previsiones iniciales.----* al nacer = at birth.* bebé que nace muerto = stillbirth [still-birth].* conforme + nacer = at birth.* en cuanto + nacer = at birth.* grandes robles nacen de pequeñas bellotas = great oaks from little acorns grow.* nacer prematuramente = be prematurely born.* nacido en = born in.* niños nacidos fuera del matrimonio = children born out of the wedlock.* persona nacida después del baby boom = baby buster.* persona nacida durante el baby boom = baby boomer.* peso al nacer = birthweight.* volver a nacer = have + a lucky escape, have + a narrow escape.* vuelto a nacer = born again.* * *verbo intransitivo1)a) niño/animal to be born¿dónde naciste? — where were you born?
nació en el Perú, de padres españoles — she was born in Peru to o of Spanish parents
nacer para algo/+ inf — to be born to + inf
nacer parado — (Chi, Ven fam) to have the luck of the devil (colloq)
no nací ayer — I wasn't born yesterday
b) pollito/insecto to hatchc) hoja/rama to sproute) pelo/plumas to grow2)a) ( surgir)nacer de algo — problema/situación to arise o spring from something
nacer de alguien — idea/iniciativa
b) (liter) ( iniciarse)* * *= be born, spring, come into + the world, see + the light of day.Ex: When using a 32-entry miniature catalog it is not necessary to know that I was born in 1914 to differentiate me from 31 other entries.
Ex: My point is that all literature, every example we can think of, depends for its existence on the tradition out of which it springs -- even the most avant of the avant-garde.Ex: No one comes into the world already disposed for or against words in print.Ex: The article 'OSI: will it ever see the light of day?' concludes that the promise of OSI has been bold and ambitious but that its delivery has been significantly delayed beyond its initial projections = El artículo "OSI: ¿ verá alguna vez la luz del día?" concluye que la promesa de OSI ha sido osada y ambiciosa pero que su publicación se ha visto retrasada considerablemente por encima de las previsiones iniciales.* al nacer = at birth.* bebé que nace muerto = stillbirth [still-birth].* conforme + nacer = at birth.* en cuanto + nacer = at birth.* grandes robles nacen de pequeñas bellotas = great oaks from little acorns grow.* nacer prematuramente = be prematurely born.* nacido en = born in.* niños nacidos fuera del matrimonio = children born out of the wedlock.* persona nacida después del baby boom = baby buster.* persona nacida durante el baby boom = baby boomer.* peso al nacer = birthweight.* volver a nacer = have + a lucky escape, have + a narrow escape.* vuelto a nacer = born again.* * *nacer [E3 ]viA1 «niño/cordero/gato» to be born¿dónde naciste? where were you born?pesaba tres kilos al nacer she weighed three kilos at birthnacer antes de tiempo to be born prematurely, to be prematureel niño nació muerto the child was stillbornnacer DE algn to be born TO sbnació en el Perú, de padres españoles she was born in Peru to o of Spanish parentsnacer PARA algo:yo no nací para esta clase de trabajo I wasn't born to do this kind of worknació para (ser) músico he was born to be a musicianno nací/nació ayer I/he wasn't born yesterdayvolver a nacer or nacer de nuevo to have a lucky escape, be lucky to come out alive2 «pollito/insecto» to hatch3 «hoja/rama» to sproutle han nacido nuevas flores a la planta the plant has produced o grown some new flowers4 «río» to rise, have its source; «carretera» to startla pinza nace debajo de la manga the dart starts under the sleeve5 «pelo/plumas» to growle nacieron alas he sprouted wingsya le volverá a nacer el pelo his hair will soon grow backB1(surgir) «sentimiento»: una gran amistad nació entre ellos a great friendship grew o sprang up o developed between thema ella no le nace ser amable con la gente being nice to people doesn't come naturally to herno me nace ser simpático con él I find it difficult to be nice to him2 «problema/situación»: nacer DE algo; to arise o spring FROM sthnace de su inseguridad this arises o springs from his insecuritynacer al amor to be awakened to love, to experience love for the first time* * *
nacer ( conjugate nacer) verbo intransitivo
1
◊ ¿dónde naciste? where were you born?;
al nacer at birth;
nació para (ser) músico he was born to be a musician
[ carretera] to start
2 ( surgir) [amistad/relación] to spring up;
nacer de algo [problema/situación] to arise o spring from sth;
nacer verbo intransitivo
1 to be born: nació en el mes de julio, she was born in July
al nacer, at birth
(ave) to hatch (out)
2 (pelo, dientes) to begin to grow
3 (río, manantial) to rise
4 (originarse) to start: la revuelta nació en Sevilla, the revolt started in Seville
de su mutua comprensión nació el respeto, respect was born out of a mutual understanding
5 (tener cualidades) naciste para payaso, you were born to be a clown
♦ Locuciones: nacer de pie, to be born under a lucky star
' nacer' also found in these entries:
Spanish:
volver
English:
bear
- born
- last
- rise
- birth
- dawn
- hatch
- spring
* * *nacer vi1. [niño, animal] to be born;al nacer at birth;pesó al nacer 3.700 g he weighed 3.7 kg at birth;¿dónde naciste? – nací en Brasil where were you born? – I was born in Brazil;nacer de familia humilde to be born into a poor family;nació de padres italianos she was born of Italian parents, her parents were Italian;nacer para algo to be born for sth;ha nacido cantante she's a born singer;Famtú has nacido cansado you were born lazy;no he nacido ayer I wasn't born yesterday;nació con un pan debajo del brazo the birth of the child was a blessing for the family;Esp Fam Méx Famel que ha nacido en petate, siempre anda apestando a tule you can't make a silk purse out of a sow's ear;Ven Famnacer parado to be born lucky;Fam Humunos nacen con estrella y otros nacen estrellados fortune smiles on some people and not on others;volver a nacer to have a lucky escape2. [ave, reptil] to hatch (out)3. [planta] to sprout, to begin to grow4. [pelo] to grow5. [río] to rise, to have its source6. [sol, luna] to risedesde aquel momento, nació una gran amistad entre los dos that moment was the beginning of a close friendship between them;su nerviosismo nace de su inseguridad his nervousness stems from his insecurity;la revolución nació en el norte del país the revolution started in the north of the country;el Renacimiento nació en Italia the Renaissance had its origins in Italy* * *v/i4 ( surgir) arise (de from)* * *nacer {48} vi1) : to be bornnací en Guatemala: I was born in Guatemalano nació ayer: he wasn't born yesterday2) : to hatch3) : to bud, to sprout4) : to rise, to originate5)nacer para algo : to be born to be something6)volver a nacer : to have a lucky escape* * *nacer vb1. (persona, animal) to be born¿cuándo naciste? when were you born?3. (pollito) to hatch -
5 en
prep.viven en la capital they live in the capitaltiene el dinero en el banco he keeps his money in the banken la mesa/el plato on the table/plateen casa/el trabajo at home/work2 into.el avión cayó en el mar the plane fell into the seaentraron en la habitación they came/went into the room3 in (time) (month, year).nació en 1953/marzo she was born in 1953/Marchen Nochebuena on Christmas Eveen Navidades at Christmasen aquella época at that time, in those daysen un par de días in a couple of days4 by (medio de transporte).ir en tren/coche/avión/barco to go by train/car/plane/boat5 in (modo).en voz baja in a low voicelo dijo en inglés she said it in Englishpagar en libras to pay in poundsla inflación aumentó en un 10 por ciento inflation increased by 10 percenttodo se lo gasta en ropa he spends everything on clothes6 in (price).las ganancias se calculan en millones profits are calculated in millionste lo dejo en 5.000 I'll let you have it for 5,0007 from (causa).lo detecté en su forma de hablar I could tell from the way he was speaking8 in, made of (materia).en seda in silk9 in terms of.lo supera en inteligencia she is more intelligent than he is10 on, over, upon.11 at, over at, in, over in.En ese momento ...at that moment.12 to.* * *en1 (lugar - gen) in, at2 (- en el interior) in, inside3 (lugar - sobre) on5 (dirección) into6 (transporte) by7 (tema, materia) at, in8 (modo, manera) in9 (porcentaje) by■ los valores aumentaron en un 6% securities increased by 6%10 en + gerund upon■ en llegando el maestro, los niños se levantan upon the teacher's arrival, the children stand up\de casa en casa from house to houseen cuanto as soon asen camino on the way* * *prep.1) in2) on3) at4) by5) inside6) into* * *PREP1) [indicando lugar]a) (=dentro de) inestá en el cajón/en el armario — it's in the drawer/in the wardrobe
b) (=encima de) onc) [con países, ciudades, calles]d) [con edificios]2) [indicando movimiento] into3) [indicando modo] in4) [indicando proporción] by5) [indicando tiempo]ayer en la mañana — LAm yesterday morning
en la mañana del accidente — LAm on the morning of the accident
6) [indicando tema, ocupación]Hugo en Segismundo — (Cine, Teat) Hugo as Segismundo, Hugo in the role of Segismundo
7) [con medios de transporte] by8) [con cantidades] at, forlo vendió en cinco dólares — he sold it at o for five dollars
estimaron las ganancias en unos trescientos mil euros — they estimated the profits to be around three hundred thousand euros
9) [con infinitivo]10) † [con gerundio]EN Como preposición de lugar, en se traduce normalmente por on, in o at. La elección de una de estas tres preposiciones depende a menudo de cómo percibe el hablante la relación espacial. He aquí unas líneas generales: ► Se traduce por on cuando en equivale a encima de o nos referimos a algo que se percibe como una superficie o una línea, por ejemplo una mesa, una carretera {etc}: "¿Has visto mi vestido?" - "Está en la tabla de planchar" "Have you seen my dress?" - "It's on the ironing-board" Estaban tumbados en la playa They were lying on the beach Está construyendo una casa en la colina He's building a house on the hill ... un pueblo en la costa oeste...... a village on the west coast... La gasolinera está en la carretera que va a Motril The petrol station is on the road to Motril Dibujó un león en la hoja de papel He drew a lion on the piece of paper Tiene un grano en la nariz He has a spot on his nose Lo vi en la tele I saw him on TV ► Se usa in cuando equivale a dentro de o cuando nos referimos a un espacio que se percibe como limitado (calle, montañas, etc): Tus gafas están en mi bolso Your glasses are in my bag Tienes una pestaña en el ojo You've got an eyelash in your eye Lo leí en un libro I read it in a book Se han comprado un chalet en la sierra They've bought a chalet in the mountains Viven en la calle de Serrano They live in the Calle de Serrano ► Lo traducimos por at para referirnos a un edificio cuando hablamos de la actividad que normalmente se realiza en él o cuando en indica un lugar concreto. También se traduce por at cuando en la dirección incluimos el número o el nombre de la casa: ¿Por qué no comemos en el restaurante de tu hermano? Why don't we have lunch at your brother's restaurant? Voy a pasar el día en el museo I'm going to spend the day at the museum Te espero en la parada del autobús I'll meet you at the bus-stop Vivimos en la calle Dale nº 12 We live at 12 Dale Street Para otros usos y ejemplos ver la entrada* * *1) ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio)viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel — they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotel
viven en la calle Goya — they live on o (BrE) in Goya Street
nos quedamos en casa — we stayed home (AmE), we stayed at home (BrE)
b) ( dentro de) inc) ( sobre) on2) (expresando circunstancias, ambiente, medio) in3)a) (indicando tema, especialidad, cualidad)b) (indicando proporción, precio)lo vendió en $30 — he sold it for $30
las pérdidas se calcularon en $50.000 — the losses were calculated at $50,000
4)a) (indicando estado, manera) inen buenas/malas condiciones — in good/bad condition
en llamas — in flames, on fire
b) ( en forma de)colóquense en círculo — get into o in a circle
c) ( en el papel de) asd) ( con medios de transporte) byir en taxi/barco — to go by taxi/by boat
fueron en bicicleta — they cycled, they went on their bikes
5)a) ( expresando el material)¿lo tienen en azul? — do you have it in blue?
en la mañana/tarde/noche — (esp AmL) in the morning/afternoon/at night
7)a) ( con construcciones verbales) inb) ( con complementos de persona) in* * *= in, onto, into, at, throughout.Ex. The first institute, 'The Catalog: Its Nature and Prospects,' was held in New York City on October 9 and 10, 1975.Ex. When one is in place, the depression of a lever causes it to be photographed onto the next blank space.Ex. The application of a classification scheme to a set of documents should result in the ordering or arranging of that set of documents into groups or classes according to their subject content.Ex. He also resolved to talk with Cleo Passantino, a young librarian who had been at the library for three years and with whom he had had little contact.Ex. Throughout this chapter the term 'document' is used to refer to any item which might be found in a library or information center or data base.----* en absoluto = at all, in the slightest, whatsoever, not at all, in any shape or form.* en abstracto = abstractly.* en abundancia = in plenty, liberally, in abundance, exuberantly, in profusion, aplenty [a-plenty], prodigiously, plentifully.* en activo = practising [practicing, -USA].* en adelante = forward [forwards].* en agradecimiento por = appreciative of.* en alerta roja = on red alert.* en alguna ocasión = on any one occasion.* en alguna parte = someplace.* en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en algunos casos = in some cases.* en algunos grupos = in some quarters.* en algunos grupos de la población = in some quarters.* en algunos sectores = in some quarters.* en algunos sectores de la población = in some quarters.* en algunos sentidos = in some respects.* en algunos sitios = in places.* en alquiler = rented.* en alta mar = on the open sea, offshore, on the high seas.* en alza = on the upswing.* en ambas direcciones = two-way.* en ambos casos = in either case, in either instance.* en ángulo = angled.* en ángulo recto = at right angles.* en antaño = in olden times, in olden days.* en antelación = anticipatory.* en anticipación = anticipatory.* en años anteriores = in prior years, in years past, in past years.* en apariencia = apparently, looking, seemingly, on the face of it, on the surface, ostensibly.* en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en apoyo a = in support of.* en apuros = hard-pressed, beleaguered, in deep trouble, in difficulties, if it comes to the crunch, when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, in deep water, in hot water, in dire straits.* en aquel entonces = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time, in the course of events, during the course of events, back then, in those days.* en aquella época = at the time, at that time, in those days.* en aquellas ocasiones cuando = on occasions when.* en aquellos casos = in those cases.* en aquellos casos en los que = in those cases where.* en aquellos tiempos = at the time, the then + Nombre, by this time, in those days.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en aras a = in the name of.* en aras de = in the interest(s) of.* en armonía = harmoniously, in harmony.* en armonía con = in harmony with, in harness with, in keeping with, in tune with, in sync with.* en ascuas = on tenterhooks.* en auge = in ascendancy, buoyant, booming, on the rise, at high tide.* en aumento = burgeoning, growing, increasing, mounting, rising, on the rise, heightening.* en aumento gradual = gradually quickening.* en Babia = absent-minded.* en balde = in vain, vainly, to no avail, of no avail.* en bandada = in full force.* en bandadas = in droves.* en base a = in terms of, on the grounds that/of, on the basis of.* en beneficio de = for the benefit of, to the benefit of.* en beneficio propio = to + Posesivo + advantage.* en bisel = angled.* en blanco = blankly, blank.* en blanco y negro = b&w (black and white).* en bloque = en bloc.* en boga = in vogue, in fashion, voguish.* en bolas = stark naked, in the nod, in the buff.* en breve = shortly, the long and (the) short of, soon [sooner -comp., soonest -sup.].* en broma = teasingly.* en buena compañía = in good company.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* en búsqueda de = a quest for.* en cada fase = at each stage.* en caída = flowing.* en caja = boxed.* en caliente = in the heat of the moment, on the spur of the moment.* en cama = abed.* en cambio = by contrast, in contrast, instead, shifting, by comparison.* en camino = on the way.* en cantidad = bulk.* en + Cantidad + años = in + Cantidad + years' time.* en capilla = on tenterhooks, in suspense.* en carnavales = carnivalistically.* en carne y hueso = in the flesh.* en casa = in the home.* en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.* en casi nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* en caso de darse circunstancias ajenas a + Posesivo + control = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en caso de emergencia = in an emergency, in an emergency situation.* en caso de fuerza mayor = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en CD-ROM = CD-ROM-based.* en chirona = behind bars.* en ciernes = developing, budding, in the making.* en cierta medida = to some extent, to a certain extent, to some degree.* en ciertas circunstancias = in certain circumstances.* en ciertas ocasiones = at certain times.* en cierto grado = something of.* en cierto modo = to some extent, after a fashion, to a certain extent, in a manner of speaking, so to speak, to some degree.* en cierto modo + Verbo = sort of + Verbo.* en ciertos casos = in certain cases.* en cierto sentido = in several respects, to some extent, in a sense, in some respects, to some degree.* en circuito cerrado = looped.* en círcuitos de segunda categoría = in the provinces.* en circuitos de segundo orden = in the provinces.* en circumstancias difíciles = under difficult circumstances.* en circunstancias misteriosas = in mysterious circumstances.* en circunstancias normales = in the course of events, during the course of events, under normal circumstances.* en circusntancias normales = in the normal run of things.* en coche = drive.* en colaboración = collaborative, cooperative [co-operative], jointly, participatory, in concert, in consort, collaboratively, synergistic, synergistically, in tandem, in a tandem fashion, in partnership.* en colaboración con = in concert with, in consultation with, in collaboration with, in alliance with, in conjunction with, in partnership with.* en colaboración con, junto con, de manera conjunta con = in partnership with.* en color = coloured [colored, -USA], full-colour.* en columnas = columnar.* en colusión con = in collusion with, in complicity with, in connivance with.* en coma = comatose.* en combinación con = in parallel to/with, in combination with.* en comisión de servicios = seconded.* en comparación = by comparison.* en comparación con = against, as compared to, set against, in comparison with, in comparison to.* en compensación = compensatory.* en complicidad con = in cahoots (with), in complicity with, in complicity with, in collusion with, in connivance with.* en común con = in common with.* en conciencia = in good conscience.* en conclusión = in conclusion.* en concordancia con = in accordance with, in accord with.* en concreto = in particular, to be specific.* en condiciones = decent.* en condiciones de = in the position to.* en condiciones de igualdad = on an equal footing, on equal terms, on an equal basis.* en condiciones difíciles = under difficult conditions.* en conexión con = in respect of.* en confidencia = in confidence.* en conflicto (con) = in conflict (with).* en conformidad con = in conformity with, in keeping with.* en conjunción con = in conjunction with, in tandem with.* en conjunto = altogether, on balance, bulk, all in all, overall, overall.* en conmemoración de = in celebration of, commemorative.* en connivencia = colluding.* en connivencia con = in collusion with, in cahoots (with), in complicity with, in connivance with.* en consecuencia = accordingly, consequently, hence, in consequence, as a consequence (of), it follows that, on this basis, on that basis, in doing so.* en consecuencia lógica = by implication.* en consideración = under consideration.* en consideración a = for the sake of, out of consideration for, out of respect for.* en consonacia con = in line with.* en consonancia con = in concert with, in keeping with, in step with, in tune with, in consonance with.* en constante cambio = ever-changing [ever changing], ever-fluid, on the move, fast changing [fast-changing], ever-shifting.* en constante expansión = ever-expanding, ever-growing.* en constante movimiento = on the move, on the go.* en construcción = under development, under construction.* en contacto = in communication.* en contacto con la realidad = in touch with + reality.* en contadas ocasiones = rarely, seldom, on rare occasions.* en contenedor = containerised [containerized, -USA].* en continua expansión = expanding.* en continuo aumento = ever-increasing.* en continuo cambio = constantly shifting, ever-changing [ever changing], ever-shifting.* en contra = counterpoint, against.* en contra de la guerra = antiwar [anti-war].* en contra de la opinión general = contrary to popular belief.* en contra de la raza blanca = anti-white [antiwhite].* en contra de la raza negra = antiblack [anti-black].* en contra de las circunstancias = against circumstances.* en contra de las instituciones = anti-establishment.* en contra del gobierno = anti-government.* en contraposición a = as opposed to, in contrast (to/with), in contradistinction to.* en contraste con = in contrast (to/with).* en contravención de = in contravention of.* en contubernio (con) = in cahoots (with).* en cooperación = cooperative [co-operative].* en cooperación con = in cooperation with.* en cooperativa = cooperatively [co-operatively].* en costras = caked.* en crisis = depressed, crisis-ridden, on the rocks.* en cuadernillo = in booklet form.* en cualquier caso = for that matter, in any event, in any case, in either case.* en cualquier domingo = on any given Sunday.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily, on any given Sunday.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier orden = either way round.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en cualquier parte = anywhere, everywhere.* en cualquier sitio = everywhere, anywhere.* en cualquier situación = in any given situation.* en + Cuantificador + aspectos = in + Cuantificador + respects.* en + Cuantificador + sentidos = in + Cuantificador + respects.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en cuarto lugar = fourthly.* en cuatro niveles = quadraplaner.* en cuclicllas = in a squatting position.* en cuclillas = squat, in a squat position, in a crouching position.* en cueros = in the buff, in the nod, stark naked.* en cuestión = at hand, concerned, in hand, individual, at issue, of concern.* en cuestión de minutos = within minutes, in a matter of minutes.* en cuestión de segundos = within seconds, in a matter of seconds.* en cuestión de + Tiempo = in a matter of + Tiempo, within a matter of + Tiempo.* en cuestiones de = in matters of.* en cumplimiento con = in line with, in compliance with.* en cursiva = in italic type.* en curso = in process, underway [under way], in progress, ongoing [on-going], afoot, current, under preparation.* en curso de = in course of.* en cuyo caso = in which case.* en danza = on the run.* en decadencia = bankrupt.* en defensa propia = in self-defence.* en definitiva = in all, all in all, in the last analysis, in the final analysis, all things considered.* en definitiva, bien mirado, bien considerado = all things considered.* en demanda = in-demand.* en demasía = excess, to excess, excessively.* en desacuerdo = disapproving, at odds.* en desacuerdo con = at odds with.* en desarmonía con = out of tune with, out of keeping with.* en desarrollo = evolving, under development.* en descomposición = decaying, putrefying.* en desesperación = despairing, in despair.* en desuso = obsolete, disused.* en detalle = at length.* en deterioro = deteriorating, crumbling, decaying, dilapidated, disintegrating.* en determinadas ocasiones = sometimes, on particular occasions.* en detrimento de = to the detriment of, to + Posesivo + detriment, to the neglect of.* en diagonal = herringbone.* en días alternos = every other day.* en diferente grado = differing, in varying measures.* en diferente medida = differing, in varying measures.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en diferentes ocasiones = at different times, at various times.* en dificultades = stranded.* en dinero = monetised [monetized, -pl.].* en dirección de la proa = abaft.* en dirección este = eastward(s), eastbound.* en dirección norte = northbound.* en dirección oeste = westbound, westward(s).* en dirección sur = southward(s), southbound.* en disco = ondisc.* en disminución = dwindling, on the wane.* en + Distancia + a la redonda = within + Distancia.* en distinta medida = differing, in varying measures.* en distintas ocasiones = at different times, at various times, on several occasions.* en distinto grado = in varying measures, differing, to varying degrees.* en distintos formatos = multiform.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en diversas lenguas = multilingually.* en diversas ocasiones = on several occasions.* en diverso grado = to varying extents, to varying degrees.* en diversos formatos = multiform.* en donde = where, wherein.* en dos años = over a two-year period.* en dos lenguas = bilingually.* en dos niveles = split-level.* en dos palabras = in a nutshell, in a nutshell.* en dos volúmenes = two-volume.* en duda = in doubt.* en edad de trabajar = working-age.* en efecto = to all intents and purposes, for all intents and purposes.* en ejercicio = incumbent, practising [practicing, -USA].* en el abandono = in the wilderness.* en el acto = ipso facto, outright, on the spot, while-you-wait [while-u-wait], at the drop of a hat.* en el aire = in mid-air, airborne.* en el ámbito de = in the realm of.* en el año catapún = in the dim and distant past.* en el año del Señor = in the year of our Lord.* en el año entrante = in the coming year.* en el año próximo = in the coming year.* en el año venidero = in the coming year.* en el área de + Lugar = Lugar + area.* en el asiento de atrás = in the back seat.* en el asiento trasero = in the back seat.* en el aula de clase = classroom-based.* en el banquillo = on the bench.* en el blanco de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el camino = along the way, en route, in the process.* en el campo de = in the realm of, in the field of.* en el campus universitario = campus-based.* en el candelero = in the spotlight.* en el cargo = in the saddle, in office.* en el caso de = for, in association with, in the case of, in the event of, in case of, in the context of.* en (el) caso de que = in the event that, should, in case.* en el caso poco probable de que = in the unlikely case (that).* en el centro de = at the heart of.* en el cine = at the movies.* en el clima actual de = in the present climate of.* en el contexto de = in the realm of.* en el culo = in the bottom.* en el culo del mundo = in the arse of nowhere.* en el curso de la historia = in the course of history.* en el curso normal de = in the mainstream of.* en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.* en el curso normal de las cosas, en el curso normal de los acontecimientos, = in the normal run of things.* en el curso normal de los acontecimientos = in the normal run of events, in the normal run of things.* en el desierto = in the wilderness.* en el detalle = in detail.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el dique seco = in dry dock, in the wilderness.* en el eje = at the core (of).* en el entorno de = in the realm of.* en el escenario = on stage.* en el escenario mundial = on the world stage.* en el espacio = spatially.* en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.* en el estudio = at study, at study.* en el extranjero = abroad, overseas, offshore.* en el extremo opuesto = at the far end.* en el fin de semana = over the weekend, over the weekend, at the weekend.* en el foco de atención = in the spotlight.* en el fondo = at heart, deep down, in the back of + Posesivo + mind, in the back of + Posesivo + head, at the back of + Posesivo + head, bottom line, the, in the bottom.* en el fondo de = at the root of.* en el futuro = Número + Tiempo + ahead, down the road, in future, in time(s) to come, at + future date, in (the) years to come, at some future time, in the years to come, in the years ahead, in years to come, at some future point, in the future, for future reference, for the years to come.* en el futuro a largo plazo = in the long-term future.* en el futuro cercano = in the foreseeable future.* en el futuro inmediato = in the offing, in the foreseeable future.* en el futuro lejano = further in the future.* en el haber de Uno = under + Posesivo + belt.* en el horario de trabajo = on company time.* en el horizonte = on the horizon.* en el hospital = at the bedside.* en el improbable caso de que = in the unlikely case (that).* en el instante en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el ínterin = in the interim, in the intervening years, in the intervening period, ad interim.* en el juego = at play.* en el lado negativo = on the debit side, on the negative side, on the downside.* en el lado positivo = on the credit side, on the positive side, on the plus side, on the bright side.* en ello = therein, thereupon [thereon].* en el lugar del accidente = at the scene, at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en el mandato = in office.* en el mando = at the wheel.* en el mar = at sea.* en el marco de = within the ambit of, within the bounds of.* en el más allá = dead and gone.* en el mayor secreto = a veil of secrecy.* en el mejor de los casos = at best, at most, ideally, in the best of circumstances, the best case scenario, at the most, at the best of times, at the very best.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el mismo centro (de) = plumb in the middle (of).* en el mismo número de años = in as many years.* en el mismo orden que = in sync with.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el mundo = on the face of the earth, on the world stage.* en el mundo antiguo = in antiquity.* en el mundo entero = all over the world, worldwide [world-wide], all around the world, throughout the world, around the planet, the world over.* en el mundo que nos rodea = out there.* en el nivel básico = at grass roots level.* en el nivel intermedio de = in the middle range of.* en el nivel medio de = in the middle range of.* en el norte del estado = upstate.* en el núcleo = at the core (of).* en el ocaso = over the hill.* en el ojo del huracán = in the eye of the storm, in the eye of the hurricane.* en el orden del día = on the agenda.* en el origen (de) = in the early days (of).* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other end of the scale, at the other end of the spectrum, at the other extreme.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = in the land of the blind, the one-eyed man is king, in the country of the blind, the one-eyed man is king, in the kingdom of the blind, the one-eyed man is king.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = be a case of the blind leading the blind.* en el pasado = in the past, in past eras, at some point in the past, in years gone by, in days gone by, in former times.* en el pasado remoto = in the dim and distant past.* en el peor de los casos = at worst, in the worst of circumstances, at + Posesivo + very worst, the worst case scenario, at + Posesivo + worst, in the worst case.* en el período penoso de = in the throes of.* en el período previo a = in the run up to, during the run up to.* en el piso de abajo = downstairs.* en el piso de arriba = upstairs.* en el poder = in office.* en el primer caso = in the former case.* en el proceso = in the process.* en el propio campus universitario = campus-based.* en el propio cortijo = on-farm.* en el próximo año = in the year ahead, in the coming year.* en el puesto de dirección = in the hot seat.* en el punto álgido de = at the height of.* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el que = wherein.* en el que se puede buscar = searchable.* en el quinto coño = in the arse of nowhere.* en el quinto pino = in the arse of nowhere.* en el quirófano = under the knife.* en el resto = everywhere else.* en el resto de = elsewhere.* en el seguimiento de = in the pursuit of.* en el segundo caso = in the latter case.* en el seno de = within, among.* en el sentido de las agujas del reloj = clockwise.* en el sentido de que = in the sense that, along the lines that, in that.* en el sentido más amplio = in the broadest sense, in the widest sense.* en el sentido más general = in the broadest sense.* en el sentido que = in which.* en el timón = in the saddle.* en el trabajo = on-the-job, at work.* en el transcurso de = throughout the course of, throughout the course of, in the course of, during the course of, over the course of, throughout.* en el transcurso de algunos años = over a period of years.* en el transcurso de la historia = in the course of history.* en el transcurso de los siglos = over the course of the centuries.* en el transcurso normal de + Posesivo + vida(s) = in the normal course of + Posesivo + life/lives.* en el trasfondo de = at the root of.* en el último caso = in the latter case.* en el último minuto = last minute [last-minute], at the last minute.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en el umbral de = on the threshold of.* en el vuelo = in-flight.* en entrante = recessed.* en entredicho = under challenge.* en episodios = episodic.* en época de carnaval = carnivalistically.* en época de feria = carnivalistically.* en época de paz = in peacetime, during peacetime.* en épocas anteriores = in former times, in past eras.* en épocas de = in times of.* en épocas de guerra = in time(s) of war.* en épocas de paz = in time(s) of peace.* en épocas de prosperidad económica = in affluent times.* en épocas difíciles = in times of need.* en épocas pasadas = in past ages.* en escamas = flaky.* en ese caso = in that case.* en ese mismo instante = at that very moment.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en esencia = in essence, essentially.* en ese sentido = on that score, to that effect.* en esos casos = in those cases.* en espacios cerrados = indoors.* en especial = especially (specially), notably, specially (especially).* en especie = in kind.* en espera = on hold.* en espiga = herringbone.* en esta coyuntura = at this juncture.* en estado = pregnant, in the family way.* en estado de abandono = decaying, dilapidated, dilapidated.* en estado de alerta = on alert.* en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en estado de cambio = in a state of flux.* en estado de descomposición = decaying.* en estado de deterioro = decaying, dilapidated.* en estado de reserva = on standby.* en estado de reserva, en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de sitio = in a state of siege, under siege.* en estado embrionario = embryo, embryonic, in embryonic stage, in embryo, in the embryo stage.* en esta época del año = around this time of year.* en esta ocasión = on this occasion.* en estas circunstancias = under these circumstances.* en esta situación = at this juncture.* en este caso = in this case.* en este contexto = against this background.* en este documento = herein, herewith, hereto.* en este extremo = to this extent.* en este grado = to this extent.* en este mismo sentido = along the same lines.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en este período = in the course of events, during the course of events.* en este sentido = along these lines, in this connection, in this direction, in this sense, in this vein, in this spirit, in this regard, in this effort, in that spirit, on this score, to that effect.* en estos casos = in these cases.* en estos días = today, these days.* en estos tiempos = in these times, in this day and age.* en estrecha colaboración = in close collaboration.* en estrecha colaboración con = hand-in-glove with.* en estuche = boxed.* en excelente estado = in tip-top condition, in tip-top form.* en excelentes condiciones = in tip-top condition, in tip-top form.* en exceso = overflow, overflowing, excessively, excess, to excess.* en exclusiva = exclusively.* en existencia = in existence.* en expansión = expanded.* en exposición = on exhibit, on show, on display.* en + Expresión Temporal = as of + Expresión Temporal, come + Expresión Temporal.* en extensión = in length.* en extenso = at length, in full.* en extremo = no end, to no end.* en fase terminal = terminally ill.* en favor de = in favour of.* en flor = in full blossom, in blossom.* en forma = fit [fitter -comp., fittest -sup.], toned.* en forma de = in the form of, in the shape of.* en forma de A = A-shaped.* en forma de arco = arched, bowed.* en forma de capa = cape-like.* en forma de cruz = cross-shaped.* en forma de cuadrado = square-shaped.* en forma de cuña = wedge-shaped.* en forma de cúpula = dome-shaped, domed.* en forma de D = d-shaped.* en forma de estrella = star-shaped [star shaped].* en forma de L = L-shaped.* en forma de libro = in book form.* en forma de medialuna = crescent-shaped.* en forma de parásito = parasitically.* en forma de pera = pear-shaped.* en forma de pirámide = pyramidal-shaped.* en forma de trompeta = trumpet-shaped.* en forma de U = U-shaped.* en forma de V = V-shaped.* en forma física = physically fit.* en forma física y mental = physically and mentally fit.* en forma ovalada = oval-shaped.* en forma piramidal = pyramidal-shaped.* en formato de libro moderno = in codex form.* en formato digital = digitally.* en formato electrónico = in electronic form.* en formato MARC = in MARC form.* en formato papel = paper-based, in hard copy.* en frente = ahead, in front.* en frente de = in front of.* en funcionamiento = in operation.* en función de = according to, as a function of, depending on/upon.* en general = at large, by and large, for the most part, generally, in general, in the main, on balance, on the whole, overall, all in all, broadly, as a whole, generally speaking.* en germinación = budding.* en gestación = in the making.* en grado mínimo = minimally.* en gran cantidad = prodigiously.* en grandes cantidades = en masse, in good number, in record numbers, in bulk.* en grandes números = in record numbers.* en gran formato = oversize, oversized.* en gran medida = broadly, by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, keenly, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a great extent, to a large degree, to a great degree.* en gran número = numerously.* en gran parte* * *1) ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio)viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel — they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotel
viven en la calle Goya — they live on o (BrE) in Goya Street
nos quedamos en casa — we stayed home (AmE), we stayed at home (BrE)
b) ( dentro de) inc) ( sobre) on2) (expresando circunstancias, ambiente, medio) in3)a) (indicando tema, especialidad, cualidad)b) (indicando proporción, precio)lo vendió en $30 — he sold it for $30
las pérdidas se calcularon en $50.000 — the losses were calculated at $50,000
4)a) (indicando estado, manera) inen buenas/malas condiciones — in good/bad condition
en llamas — in flames, on fire
b) ( en forma de)colóquense en círculo — get into o in a circle
c) ( en el papel de) asd) ( con medios de transporte) byir en taxi/barco — to go by taxi/by boat
fueron en bicicleta — they cycled, they went on their bikes
5)a) ( expresando el material)¿lo tienen en azul? — do you have it in blue?
en la mañana/tarde/noche — (esp AmL) in the morning/afternoon/at night
7)a) ( con construcciones verbales) inb) ( con complementos de persona) in* * *= in, onto, into, at, throughout.Ex: The first institute, 'The Catalog: Its Nature and Prospects,' was held in New York City on October 9 and 10, 1975.
Ex: When one is in place, the depression of a lever causes it to be photographed onto the next blank space.Ex: The application of a classification scheme to a set of documents should result in the ordering or arranging of that set of documents into groups or classes according to their subject content.Ex: He also resolved to talk with Cleo Passantino, a young librarian who had been at the library for three years and with whom he had had little contact.Ex: Throughout this chapter the term 'document' is used to refer to any item which might be found in a library or information center or data base.* en absoluto = at all, in the slightest, whatsoever, not at all, in any shape or form.* en abstracto = abstractly.* en abundancia = in plenty, liberally, in abundance, exuberantly, in profusion, aplenty [a-plenty], prodigiously, plentifully.* en activo = practising [practicing, -USA].* en adelante = forward [forwards].* en agradecimiento por = appreciative of.* en alerta roja = on red alert.* en alguna ocasión = on any one occasion.* en alguna parte = someplace.* en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en algunos casos = in some cases.* en algunos grupos = in some quarters.* en algunos grupos de la población = in some quarters.* en algunos sectores = in some quarters.* en algunos sectores de la población = in some quarters.* en algunos sentidos = in some respects.* en algunos sitios = in places.* en alquiler = rented.* en alta mar = on the open sea, offshore, on the high seas.* en alza = on the upswing.* en ambas direcciones = two-way.* en ambos casos = in either case, in either instance.* en ángulo = angled.* en ángulo recto = at right angles.* en antaño = in olden times, in olden days.* en antelación = anticipatory.* en anticipación = anticipatory.* en años anteriores = in prior years, in years past, in past years.* en apariencia = apparently, looking, seemingly, on the face of it, on the surface, ostensibly.* en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en apoyo a = in support of.* en apuros = hard-pressed, beleaguered, in deep trouble, in difficulties, if it comes to the crunch, when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, in deep water, in hot water, in dire straits.* en aquel entonces = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time, in the course of events, during the course of events, back then, in those days.* en aquella época = at the time, at that time, in those days.* en aquellas ocasiones cuando = on occasions when.* en aquellos casos = in those cases.* en aquellos casos en los que = in those cases where.* en aquellos tiempos = at the time, the then + Nombre, by this time, in those days.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en aras a = in the name of.* en aras de = in the interest(s) of.* en armonía = harmoniously, in harmony.* en armonía con = in harmony with, in harness with, in keeping with, in tune with, in sync with.* en ascuas = on tenterhooks.* en auge = in ascendancy, buoyant, booming, on the rise, at high tide.* en aumento = burgeoning, growing, increasing, mounting, rising, on the rise, heightening.* en aumento gradual = gradually quickening.* en Babia = absent-minded.* en balde = in vain, vainly, to no avail, of no avail.* en bandada = in full force.* en bandadas = in droves.* en base a = in terms of, on the grounds that/of, on the basis of.* en beneficio de = for the benefit of, to the benefit of.* en beneficio propio = to + Posesivo + advantage.* en bisel = angled.* en blanco = blankly, blank.* en blanco y negro = b&w (black and white).* en bloque = en bloc.* en boga = in vogue, in fashion, voguish.* en bolas = stark naked, in the nod, in the buff.* en breve = shortly, the long and (the) short of, soon [sooner -comp., soonest -sup.].* en broma = teasingly.* en buena compañía = in good company.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* en búsqueda de = a quest for.* en cada fase = at each stage.* en caída = flowing.* en caja = boxed.* en caliente = in the heat of the moment, on the spur of the moment.* en cama = abed.* en cambio = by contrast, in contrast, instead, shifting, by comparison.* en camino = on the way.* en cantidad = bulk.* en + Cantidad + años = in + Cantidad + years' time.* en capilla = on tenterhooks, in suspense.* en carnavales = carnivalistically.* en carne y hueso = in the flesh.* en casa = in the home.* en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.* en casi nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* en caso de darse circunstancias ajenas a + Posesivo + control = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en caso de emergencia = in an emergency, in an emergency situation.* en caso de fuerza mayor = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en CD-ROM = CD-ROM-based.* en chirona = behind bars.* en ciernes = developing, budding, in the making.* en cierta medida = to some extent, to a certain extent, to some degree.* en ciertas circunstancias = in certain circumstances.* en ciertas ocasiones = at certain times.* en cierto grado = something of.* en cierto modo = to some extent, after a fashion, to a certain extent, in a manner of speaking, so to speak, to some degree.* en cierto modo + Verbo = sort of + Verbo.* en ciertos casos = in certain cases.* en cierto sentido = in several respects, to some extent, in a sense, in some respects, to some degree.* en circuito cerrado = looped.* en círcuitos de segunda categoría = in the provinces.* en circuitos de segundo orden = in the provinces.* en circumstancias difíciles = under difficult circumstances.* en circunstancias misteriosas = in mysterious circumstances.* en circunstancias normales = in the course of events, during the course of events, under normal circumstances.* en circusntancias normales = in the normal run of things.* en coche = drive.* en colaboración = collaborative, cooperative [co-operative], jointly, participatory, in concert, in consort, collaboratively, synergistic, synergistically, in tandem, in a tandem fashion, in partnership.* en colaboración con = in concert with, in consultation with, in collaboration with, in alliance with, in conjunction with, in partnership with.* en colaboración con, junto con, de manera conjunta con = in partnership with.* en color = coloured [colored, -USA], full-colour.* en columnas = columnar.* en colusión con = in collusion with, in complicity with, in connivance with.* en coma = comatose.* en combinación con = in parallel to/with, in combination with.* en comisión de servicios = seconded.* en comparación = by comparison.* en comparación con = against, as compared to, set against, in comparison with, in comparison to.* en compensación = compensatory.* en complicidad con = in cahoots (with), in complicity with, in complicity with, in collusion with, in connivance with.* en común con = in common with.* en conciencia = in good conscience.* en conclusión = in conclusion.* en concordancia con = in accordance with, in accord with.* en concreto = in particular, to be specific.* en condiciones = decent.* en condiciones de = in the position to.* en condiciones de igualdad = on an equal footing, on equal terms, on an equal basis.* en condiciones difíciles = under difficult conditions.* en conexión con = in respect of.* en confidencia = in confidence.* en conflicto (con) = in conflict (with).* en conformidad con = in conformity with, in keeping with.* en conjunción con = in conjunction with, in tandem with.* en conjunto = altogether, on balance, bulk, all in all, overall, overall.* en conmemoración de = in celebration of, commemorative.* en connivencia = colluding.* en connivencia con = in collusion with, in cahoots (with), in complicity with, in connivance with.* en consecuencia = accordingly, consequently, hence, in consequence, as a consequence (of), it follows that, on this basis, on that basis, in doing so.* en consecuencia lógica = by implication.* en consideración = under consideration.* en consideración a = for the sake of, out of consideration for, out of respect for.* en consonacia con = in line with.* en consonancia con = in concert with, in keeping with, in step with, in tune with, in consonance with.* en constante cambio = ever-changing [ever changing], ever-fluid, on the move, fast changing [fast-changing], ever-shifting.* en constante expansión = ever-expanding, ever-growing.* en constante movimiento = on the move, on the go.* en construcción = under development, under construction.* en contacto = in communication.* en contacto con la realidad = in touch with + reality.* en contadas ocasiones = rarely, seldom, on rare occasions.* en contenedor = containerised [containerized, -USA].* en continua expansión = expanding.* en continuo aumento = ever-increasing.* en continuo cambio = constantly shifting, ever-changing [ever changing], ever-shifting.* en contra = counterpoint, against.* en contra de la guerra = antiwar [anti-war].* en contra de la opinión general = contrary to popular belief.* en contra de la raza blanca = anti-white [antiwhite].* en contra de la raza negra = antiblack [anti-black].* en contra de las circunstancias = against circumstances.* en contra de las instituciones = anti-establishment.* en contra del gobierno = anti-government.* en contraposición a = as opposed to, in contrast (to/with), in contradistinction to.* en contraste con = in contrast (to/with).* en contravención de = in contravention of.* en contubernio (con) = in cahoots (with).* en cooperación = cooperative [co-operative].* en cooperación con = in cooperation with.* en cooperativa = cooperatively [co-operatively].* en costras = caked.* en crisis = depressed, crisis-ridden, on the rocks.* en cuadernillo = in booklet form.* en cualquier caso = for that matter, in any event, in any case, in either case.* en cualquier domingo = on any given Sunday.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily, on any given Sunday.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier orden = either way round.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en cualquier parte = anywhere, everywhere.* en cualquier sitio = everywhere, anywhere.* en cualquier situación = in any given situation.* en + Cuantificador + aspectos = in + Cuantificador + respects.* en + Cuantificador + sentidos = in + Cuantificador + respects.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en cuarto lugar = fourthly.* en cuatro niveles = quadraplaner.* en cuclicllas = in a squatting position.* en cuclillas = squat, in a squat position, in a crouching position.* en cueros = in the buff, in the nod, stark naked.* en cuestión = at hand, concerned, in hand, individual, at issue, of concern.* en cuestión de minutos = within minutes, in a matter of minutes.* en cuestión de segundos = within seconds, in a matter of seconds.* en cuestión de + Tiempo = in a matter of + Tiempo, within a matter of + Tiempo.* en cuestiones de = in matters of.* en cumplimiento con = in line with, in compliance with.* en cursiva = in italic type.* en curso = in process, underway [under way], in progress, ongoing [on-going], afoot, current, under preparation.* en curso de = in course of.* en cuyo caso = in which case.* en danza = on the run.* en decadencia = bankrupt.* en defensa propia = in self-defence.* en definitiva = in all, all in all, in the last analysis, in the final analysis, all things considered.* en definitiva, bien mirado, bien considerado = all things considered.* en demanda = in-demand.* en demasía = excess, to excess, excessively.* en desacuerdo = disapproving, at odds.* en desacuerdo con = at odds with.* en desarmonía con = out of tune with, out of keeping with.* en desarrollo = evolving, under development.* en descomposición = decaying, putrefying.* en desesperación = despairing, in despair.* en desuso = obsolete, disused.* en detalle = at length.* en deterioro = deteriorating, crumbling, decaying, dilapidated, disintegrating.* en determinadas ocasiones = sometimes, on particular occasions.* en detrimento de = to the detriment of, to + Posesivo + detriment, to the neglect of.* en diagonal = herringbone.* en días alternos = every other day.* en diferente grado = differing, in varying measures.* en diferente medida = differing, in varying measures.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en diferentes ocasiones = at different times, at various times.* en dificultades = stranded.* en dinero = monetised [monetized, -pl.].* en dirección de la proa = abaft.* en dirección este = eastward(s), eastbound.* en dirección norte = northbound.* en dirección oeste = westbound, westward(s).* en dirección sur = southward(s), southbound.* en disco = ondisc.* en disminución = dwindling, on the wane.* en + Distancia + a la redonda = within + Distancia.* en distinta medida = differing, in varying measures.* en distintas ocasiones = at different times, at various times, on several occasions.* en distinto grado = in varying measures, differing, to varying degrees.* en distintos formatos = multiform.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en diversas lenguas = multilingually.* en diversas ocasiones = on several occasions.* en diverso grado = to varying extents, to varying degrees.* en diversos formatos = multiform.* en donde = where, wherein.* en dos años = over a two-year period.* en dos lenguas = bilingually.* en dos niveles = split-level.* en dos palabras = in a nutshell, in a nutshell.* en dos volúmenes = two-volume.* en duda = in doubt.* en edad de trabajar = working-age.* en efecto = to all intents and purposes, for all intents and purposes.* en ejercicio = incumbent, practising [practicing, -USA].* en el abandono = in the wilderness.* en el acto = ipso facto, outright, on the spot, while-you-wait [while-u-wait], at the drop of a hat.* en el aire = in mid-air, airborne.* en el ámbito de = in the realm of.* en el año catapún = in the dim and distant past.* en el año del Señor = in the year of our Lord.* en el año entrante = in the coming year.* en el año próximo = in the coming year.* en el año venidero = in the coming year.* en el área de + Lugar = Lugar + area.* en el asiento de atrás = in the back seat.* en el asiento trasero = in the back seat.* en el aula de clase = classroom-based.* en el banquillo = on the bench.* en el blanco de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el camino = along the way, en route, in the process.* en el campo de = in the realm of, in the field of.* en el campus universitario = campus-based.* en el candelero = in the spotlight.* en el cargo = in the saddle, in office.* en el caso de = for, in association with, in the case of, in the event of, in case of, in the context of.* en (el) caso de que = in the event that, should, in case.* en el caso poco probable de que = in the unlikely case (that).* en el centro de = at the heart of.* en el cine = at the movies.* en el clima actual de = in the present climate of.* en el contexto de = in the realm of.* en el culo = in the bottom.* en el culo del mundo = in the arse of nowhere.* en el curso de la historia = in the course of history.* en el curso normal de = in the mainstream of.* en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.* en el curso normal de las cosas, en el curso normal de los acontecimientos, = in the normal run of things.* en el curso normal de los acontecimientos = in the normal run of events, in the normal run of things.* en el desierto = in the wilderness.* en el detalle = in detail.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el dique seco = in dry dock, in the wilderness.* en el eje = at the core (of).* en el entorno de = in the realm of.* en el escenario = on stage.* en el escenario mundial = on the world stage.* en el espacio = spatially.* en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.* en el estudio = at study, at study.* en el extranjero = abroad, overseas, offshore.* en el extremo opuesto = at the far end.* en el fin de semana = over the weekend, over the weekend, at the weekend.* en el foco de atención = in the spotlight.* en el fondo = at heart, deep down, in the back of + Posesivo + mind, in the back of + Posesivo + head, at the back of + Posesivo + head, bottom line, the, in the bottom.* en el fondo de = at the root of.* en el futuro = Número + Tiempo + ahead, down the road, in future, in time(s) to come, at + future date, in (the) years to come, at some future time, in the years to come, in the years ahead, in years to come, at some future point, in the future, for future reference, for the years to come.* en el futuro a largo plazo = in the long-term future.* en el futuro cercano = in the foreseeable future.* en el futuro inmediato = in the offing, in the foreseeable future.* en el futuro lejano = further in the future.* en el haber de Uno = under + Posesivo + belt.* en el horario de trabajo = on company time.* en el horizonte = on the horizon.* en el hospital = at the bedside.* en el improbable caso de que = in the unlikely case (that).* en el instante en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el ínterin = in the interim, in the intervening years, in the intervening period, ad interim.* en el juego = at play.* en el lado negativo = on the debit side, on the negative side, on the downside.* en el lado positivo = on the credit side, on the positive side, on the plus side, on the bright side.* en ello = therein, thereupon [thereon].* en el lugar del accidente = at the scene, at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en el mandato = in office.* en el mando = at the wheel.* en el mar = at sea.* en el marco de = within the ambit of, within the bounds of.* en el más allá = dead and gone.* en el mayor secreto = a veil of secrecy.* en el mejor de los casos = at best, at most, ideally, in the best of circumstances, the best case scenario, at the most, at the best of times, at the very best.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el mismo centro (de) = plumb in the middle (of).* en el mismo número de años = in as many years.* en el mismo orden que = in sync with.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el mundo = on the face of the earth, on the world stage.* en el mundo antiguo = in antiquity.* en el mundo entero = all over the world, worldwide [world-wide], all around the world, throughout the world, around the planet, the world over.* en el mundo que nos rodea = out there.* en el nivel básico = at grass roots level.* en el nivel intermedio de = in the middle range of.* en el nivel medio de = in the middle range of.* en el norte del estado = upstate.* en el núcleo = at the core (of).* en el ocaso = over the hill.* en el ojo del huracán = in the eye of the storm, in the eye of the hurricane.* en el orden del día = on the agenda.* en el origen (de) = in the early days (of).* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other end of the scale, at the other end of the spectrum, at the other extreme.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = in the land of the blind, the one-eyed man is king, in the country of the blind, the one-eyed man is king, in the kingdom of the blind, the one-eyed man is king.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = be a case of the blind leading the blind.* en el pasado = in the past, in past eras, at some point in the past, in years gone by, in days gone by, in former times.* en el pasado remoto = in the dim and distant past.* en el peor de los casos = at worst, in the worst of circumstances, at + Posesivo + very worst, the worst case scenario, at + Posesivo + worst, in the worst case.* en el período penoso de = in the throes of.* en el período previo a = in the run up to, during the run up to.* en el piso de abajo = downstairs.* en el piso de arriba = upstairs.* en el poder = in office.* en el primer caso = in the former case.* en el proceso = in the process.* en el propio campus universitario = campus-based.* en el propio cortijo = on-farm.* en el próximo año = in the year ahead, in the coming year.* en el puesto de dirección = in the hot seat.* en el punto álgido de = at the height of.* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el que = wherein.* en el que se puede buscar = searchable.* en el quinto coño = in the arse of nowhere.* en el quinto pino = in the arse of nowhere.* en el quirófano = under the knife.* en el resto = everywhere else.* en el resto de = elsewhere.* en el seguimiento de = in the pursuit of.* en el segundo caso = in the latter case.* en el seno de = within, among.* en el sentido de las agujas del reloj = clockwise.* en el sentido de que = in the sense that, along the lines that, in that.* en el sentido más amplio = in the broadest sense, in the widest sense.* en el sentido más general = in the broadest sense.* en el sentido que = in which.* en el timón = in the saddle.* en el trabajo = on-the-job, at work.* en el transcurso de = throughout the course of, throughout the course of, in the course of, during the course of, over the course of, throughout.* en el transcurso de algunos años = over a period of years.* en el transcurso de la historia = in the course of history.* en el transcurso de los siglos = over the course of the centuries.* en el transcurso normal de + Posesivo + vida(s) = in the normal course of + Posesivo + life/lives.* en el trasfondo de = at the root of.* en el último caso = in the latter case.* en el último minuto = last minute [last-minute], at the last minute.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en el umbral de = on the threshold of.* en el vuelo = in-flight.* en entrante = recessed.* en entredicho = under challenge.* en episodios = episodic.* en época de carnaval = carnivalistically.* en época de feria = carnivalistically.* en época de paz = in peacetime, during peacetime.* en épocas anteriores = in former times, in past eras.* en épocas de = in times of.* en épocas de guerra = in time(s) of war.* en épocas de paz = in time(s) of peace.* en épocas de prosperidad económica = in affluent times.* en épocas difíciles = in times of need.* en épocas pasadas = in past ages.* en escamas = flaky.* en ese caso = in that case.* en ese mismo instante = at that very moment.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en esencia = in essence, essentially.* en ese sentido = on that score, to that effect.* en esos casos = in those cases.* en espacios cerrados = indoors.* en especial = especially (specially), notably, specially (especially).* en especie = in kind.* en espera = on hold.* en espiga = herringbone.* en esta coyuntura = at this juncture.* en estado = pregnant, in the family way.* en estado de abandono = decaying, dilapidated, dilapidated.* en estado de alerta = on alert.* en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en estado de cambio = in a state of flux.* en estado de descomposición = decaying.* en estado de deterioro = decaying, dilapidated.* en estado de reserva = on standby.* en estado de reserva, en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de sitio = in a state of siege, under siege.* en estado embrionario = embryo, embryonic, in embryonic stage, in embryo, in the embryo stage.* en esta época del año = around this time of year.* en esta ocasión = on this occasion.* en estas circunstancias = under these circumstances.* en esta situación = at this juncture.* en este caso = in this case.* en este contexto = against this background.* en este documento = herein, herewith, hereto.* en este extremo = to this extent.* en este grado = to this extent.* en este mismo sentido = along the same lines.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en este período = in the course of events, during the course of events.* en este sentido = along these lines, in this connection, in this direction, in this sense, in this vein, in this spirit, in this regard, in this effort, in that spirit, on this score, to that effect.* en estos casos = in these cases.* en estos días = today, these days.* en estos tiempos = in these times, in this day and age.* en estrecha colaboración = in close collaboration.* en estrecha colaboración con = hand-in-glove with.* en estuche = boxed.* en excelente estado = in tip-top condition, in tip-top form.* en excelentes condiciones = in tip-top condition, in tip-top form.* en exceso = overflow, overflowing, excessively, excess, to excess.* en exclusiva = exclusively.* en existencia = in existence.* en expansión = expanded.* en exposición = on exhibit, on show, on display.* en + Expresión Temporal = as of + Expresión Temporal, come + Expresión Temporal.* en extensión = in length.* en extenso = at length, in full.* en extremo = no end, to no end.* en fase terminal = terminally ill.* en favor de = in favour of.* en flor = in full blossom, in blossom.* en forma = fit [fitter -comp., fittest -sup.], toned.* en forma de = in the form of, in the shape of.* en forma de A = A-shaped.* en forma de arco = arched, bowed.* en forma de capa = cape-like.* en forma de cruz = cross-shaped.* en forma de cuadrado = square-shaped.* en forma de cuña = wedge-shaped.* en forma de cúpula = dome-shaped, domed.* en forma de D = d-shaped.* en forma de estrella = star-shaped [star shaped].* en forma de L = L-shaped.* en forma de libro = in book form.* en forma de medialuna = crescent-shaped.* en forma de parásito = parasitically.* en forma de pera = pear-shaped.* en forma de pirámide = pyramidal-shaped.* en forma de trompeta = trumpet-shaped.* en forma de U = U-shaped.* en forma de V = V-shaped.* en forma física = physically fit.* en forma física y mental = physically and mentally fit.* en forma ovalada = oval-shaped.* en forma piramidal = pyramidal-shaped.* en formato de libro moderno = in codex form.* en formato digital = digitally.* en formato electrónico = in electronic form.* en formato MARC = in MARC form.* en formato papel = paper-based, in hard copy.* en frente = ahead, in front.* en frente de = in front of.* en funcionamiento = in operation.* en función de = according to, as a function of, depending on/upon.* en general = at large, by and large, for the most part, generally, in general, in the main, on balance, on the whole, overall, all in all, broadly, as a whole, generally speaking.* en germinación = budding.* en gestación = in the making.* en grado mínimo = minimally.* en gran cantidad = prodigiously.* en grandes cantidades = en masse, in good number, in record numbers, in bulk.* en grandes números = in record numbers.* en gran formato = oversize, oversized.* en gran medida = broadly, by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, keenly, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a great extent, to a large degree, to a great degree.* en gran número = numerously.* en gran parte* * *en1(refiriéndose a una ciudad, un edificio): viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotelviven en la calle Goya they live on o ( BrE) in Goya Street2 (dentro de) inmétete en la cama get into bedlo puso en una caja he put it in a boxmetió la mano en el conducto she stuck her hand into ( o down etc) the pipe3 (sobre) onlo puso en la mesa/pared he put it on the table/wallse sentó en una silla/en un sillón she sat down on a chair/in an armchairtendrás que dormir en el suelo you'll have to sleep on the floorse le nota en la cara you can see it in his faceB1 (expresando circunstancias, ambiente, medio) invivir en armonía con la naturaleza to live in harmony with nature2de … en …: van de casa en casa/de puerta en puerta pidiendo dinero they go from house to house/from door to door asking for moneynos tienes de sorpresa en sorpresa you're full of surprisesC1 ‹un tema/una especialidad/una cualidad›es licenciado en filosofía he has a degree in philosophyes un experto en la materia he's an expert on the subjectes muy bueno en historia he's very good at historysupera a su hermana en inteligencia she surpasses her sister in intelligence2 ‹una proporción/un precio›ha aumentado en un diez por ciento it has gone up by ten per centme lo vendió en $30 he sold it to me for $30las pérdidas se calcularon en $50.000 the losses were calculated at $50,000D1 ‹un estado/una manera› inen buenas/malas condiciones in good/bad conditionun edificio en llamas a building in flames o on firenos recibió en camisón he received us in his nightshirtcon los músculos en tensión with (his) muscles tenseden posición vertical in an upright position2(con forma de): termina en punta it's pointed, it ends in o comes to a pointcolóquense en círculo get into o in a circle3 (en el papel de) asLuis Girón en el Alcalde Luis Girón as the Mayorpensamos ir en taxi/en coche/en barco we plan to go by taxi/by car/by boat¿fueron en tren? — no, en avión did you go by train? — no, by plane o no, we flewfueron en bicicleta they cycled, they went on their bikesfuimos a dar una vuelta en coche we went for a drive o we went for a ride in the carE1(expresando el material): un modelo realizado en seda natural an outfit in natural silkcapa para la lluvia en plástico plastic raincape¿lo tienen en azul/(un) 38? do you have it in blue/a 38?una obra en tres actos a play in three acts¿cuánto pesas en kilos? how much do you weigh in kilos?en ruso/en el código Morse in Russian/in Morse CodeF(en expresiones de tiempo): en verano in (the) summeren mayo/1947 in May/1947en varias ocasiones on several occasionsllegó justo en ese momento she arrived just at that moment, just then she arriveden la mañana/tarde ( esp AmL); in the morning/afternoonen la noche ( esp AmL); at nightno vi a nadie en todo el día I didn't see anybody all dayGno hay nada de malo en lo que hacen there's nothing wrong in what they're doingen + INF:tardó media hora en resolverlo it took her half an hour to work it outsiempre es el último en salir he's always the last to leave2(con complementos de persona): en él ha encontrado un amigo she's found a friend in himproblemas que se dan en las personas de edad problems which affect old people* * *
Multiple Entries:
en
en.
en preposición
1 ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio):◊ viven en París/en el número diez/en un hotel they live in Paris/at number ten/in a hotel;
en el último piso on the top floor;
está en la calle Goya it's on o (BrE) in Goya Street;
en casa at home
se le nota en la cara you can see it in his face
2 (expresando circunstancias, ambiente) in;
3a) (indicando tema, especialidad):
doctor en derecho Doctor of Lawb) (indicando proporción, precio):
en dólares in dollars
4a) (indicando estado, manera) in;
en llamas in flames, on fireb) ( en forma de):
colóquense en círculo get into o in a circle
fueron en bicicleta they cycled, they went on their bikes;
dimos una vuelta en coche we went for a ride in the car
5a) ( indicando el material):
una escultura en bronce a bronze (sculpture)
◊ en azul/ruso in blue/Russian
6 ( con expresiones de tiempo):
en varias ocasiones on several occasions;
en la mañana/noche (esp AmL) in the morning/at night
7
fuí el último en salir I was the last to leave
en preposición
1 (lugar) in, on, at: nos encontramos en el autobús, we met on the bus
en Barcelona/Río, in Barcelona/Rio
en el cajón, in the drawer
en casa/el trabajo, at home/work
(sobre) en la mesa, on the table
2 (tiempo) in, on, at: cae en lunes, it falls on a Monday
en 1975, in 1975
en ese preciso instante, at that very moment
en un minuto, in a minute
en primavera, in spring
LAm en la mañana, in the morning
3 (modo) en bata, in a dressing gown
en francés, in French
en serio, seriously
4 (medio) by, in: puede venir en avión/ coche/metro/tren, she can come by air/car/tube/train
¿por qué no vienes en avión?, why don't you fly?
5 (movimiento) into: entró en la habitación, he went into the room
entró en escena, he went on stage
6 (tema, materia) at, in
es muy bueno en matemáticas, he's very good at maths
experto en finanzas, expert in finances
7 (partición, fases) in: hicimos el viaje en dos etapas, we did the journey in two stages
8 (de... en...) entraremos de tres en tres, we shall go in three by three
9 (con infinitivo) fue rápido en desenfundar, he was quick to pull out
se le nota la timidez en el hablar, you can notice his shyness by the way he speaks
'en' also found in these entries:
Spanish:
A
- abajo
- abarrotada
- abarrotado
- abasto
- abatimiento
- abdicar
- abierta
- abierto
- abogar
- abogada
- abogado
- abominar
- abonada
- abonado
- abordar
- abrir
- abreviar
- absoluta
- absoluto
- absorta
- absorto
- abstracta
- abstracto
- abstraída
- abstraído
- abuela
- abundar
- abundancia
- abundante
- abusar
- acabar
- academia
- acariciar
- acceder
- acentuar
- achantarse
- achatamiento
- achuchar
- acoger
- acomodar
- acompañar
- aconsejar
- acontecer
- acordar
- acordarse
- acostada
- acostado
- acostumbrada
- acostumbrado
English:
A
- aback
- abdicate
- abide
- ablaze
- able
- above
- above-board
- abreast
- abroad
- abscess
- absence
- absent
- absolutely
- absorbed
- abstract
- abundant
- academic
- academy
- accent
- access
- account
- accustom
- acknowledgement
- acquiesce
- acquire
- act
- acting
- action
- active
- actually
- add
- add in
- addition
- adept
- adequate
- administration
- admission
- admit
- advance
- advantage
- adventure
- advertise
- advertising
- affair
- affect
- afford
- afloat
- afraid
- after
* * *EN nm (abrev de Encuentro Nacional)= Paraguayan political party* * *enprp1 ( dentro de) in;en un mes in a month;en junio in June;en casa at home;en el cielo in heaven2 ( sobre) on;en la mesa on the table;en la calle on the street, Br tb in the street:en coche/tren by car/train4:en inglés in English;póngamelo en la cuenta put it on my account;aumentar en un 10 % grow (by) 10%, increase (by) 10%* * *en prep1) : inen el bolsillo: in one's pocketen una semana: in a week2) : onen la mesa: on the table3) : aten casa: at homeen el trabajo: at worken ese momento: at that moment* * *en prep1. (en general) in¿en qué calle vives? which street do you live in?2. (edificios, fiestas específicas) at3. (superficies, días concretos) on4. (medio de transporte) by -
6 tanto
adj.so much, all that much, that much, as much.adv.so much, such a lot, so, so very much.pron.as much, so much, all that much, that much.m.1 portion, certain amount.2 score point, point.* * *► adjetivo1 (incontables) so much; (contables) so many■ ¡tengo tanto calor! I'm so hot!■ ¡ha pasado tanto tiempo! it's been so long!2 (comparación - incontable) as much; (- contables) as many1 (incontable) so much; (contable) so many► adverbio1 (cantidad) so much■ ¡te quiero tanto! I love you so much!2 (tiempo) so long3 (frecuencia) so often2 (cantidad imprecisa) so much, a certain amount3 (poco) bit\a las tantas familiar very late, at an unearthly houra tantos de sometime incon tanto / de tanto with so muchcuanto más... tanto más... the more... the more...en tanto / entre tanto / mientras tanto meanwhileeso es tanto como... that is like...ni tanto ni tan poco / ni tanto ni tan calvo familiar neither one extreme nor the otherno es para tanto / no hay para tanto it's not that badno será tanto it can't be as bad as you make outotro tanto as much again, the same againpor lo tanto thereforeser uno de tantos / ser una de tantos to be nothing specialtanto cuanto as much astanto más / tanto menos all the more / all the lesstanto mejor / tanto peor so much the better / so much the worsetanto si... como si... whether... or...uno de tantos / una de tantas run-of-the-milltanto por ciento percentage————————2 (cantidad imprecisa) so much, a certain amount3 (poco) bit* * *1. noun m.1) point, goal3) rate•2. (f. - tanta)adj.1) so many, so much, such2) as many, as much3. adv.1) so much2) so long•- al tanto- entre tanto
- por lo tanto
- un tanto 4. (f. - tanta)pron.so many, so much* * *1. ADJ1) [indicando gran cantidad] [en singular] so much; [en plural] so manyahora no bebo tanta leche — I don't drink so o as much milk now
tiene tanto dinero que no sabe qué hacer con él — he has so much money he doesn't know what to do with it
¡tuve tanta suerte! — I was so lucky!
¡tengo tantas cosas que hacer hoy! — I have so many things to do today!
había tantos coches que no había donde aparcar — there were so many cars that there was nowhere to park
•
tanto gusto — how do you do?, pleased to meet you2) [indicando cantidad indeterminada]hay otros tantos candidatos — there are as many more candidates, there's the same number of candidates again
2. PRON1) (=gran cantidad) [en singular] so much; [en plural] so manyvinieron tantos que no cabían en la sala — so many people came that they wouldn't all fit into the room
•
es uno de tantos — he's nothing special2) (=cantidad indeterminada)nació en el mil novecientos cuarenta y tantos — she was born in nineteen forty-something o some time in the forties
las tantas (de la madrugada o de la noche) —
el tren llegó a las tantas — the train arrived really late o in the middle of the night
-¿qué hora es? -deben de ser las tantas — "what's the time?" - "it must be pretty late"
3) [otras locuciones]•
entre tanto — meanwhile•
mientras tanto — meanwhile•
no es para tanto — [al quejarse] it's not as bad as all that; [al enfadarse] there's no need to get like that about it•
por lo tanto — so, thereforeni tanto así —
¡y tanto! —
-¿necesitarás unas vacaciones? -¡y tanto! — "do you need a holiday?" - "you bet I do!"
3. ADV1) [con verbos] [indicando duración, cantidad] so much; [indicando frecuencia] so oftense preocupa tanto que no puede dormir — he gets so worried that he can't sleep, he worries so much that he can't sleep
¡cuesta tanto comprar una casa! — buying a house is such hard work!
¡no corras tanto! — don't run so fast!
ya no vamos tanto al cine — we don't go to the cinema so o as much any more
ahora no la veo tanto — I don't see so o as much of her now, I don't see her so often now
•
tanto como, él gasta tanto como yo — he spends as much as I do o as metanto como corre, va a perder la carrera — he may be a fast runner, but he's still going to lose the race
montar 2., 3)•
tanto es así que — so much so that2) [con adjetivos, adverbios]los dos son ya mayores, aunque su mujer no tanto — the two of them are elderly, although his wife less so
•
tanto como, es difícil, pero tanto como eso no creo — it's difficult, but not that difficultes un poco tacaño, pero tanto como estafador, no — he's a bit on the mean side, but I wouldn't go so far as to call him a swindler
•
es tanto más difícil — it is all the more difficultes tanto más loable cuanto que... — it is all the more praiseworthy because...
tanto peor para ti — it's your loss o that's just too bad
3) [en locuciones conjuntivas]•
en tanto — as (being)estoy en contra de la leyes en tanto sistema represivo — I am against laws as (being) a repressive system
no puede haber democracia en tanto que siga habiendo torturas — for as long as there is torture, there can never be democracy, there cannot be democracy while there is torture
4. SM1) (=cantidad)¿qué tanto será? — LAm how much (is it)?
•
otro tanto, las máquinas costaron otro tanto — the machines cost as much again o the same again2) (=punto) (Ftbl, Hockey) goal; (Baloncesto, Tenis) point•
apuntar los tantos — to keep scoretanto a favor — goal for, point for
apuntarse 3)tanto en contra — goal against, point against
3)• estar al tanto — to be up to date
•
mantener a algn al tanto de algo — to keep sb informed about sth•
poner a algn al tanto de algo — to put sb in the picture about sth4)• un tanto — [como adv] rather
* * *I1) [see note under tan] ( aplicado a adjetivo o adverbio) so; ( aplicado a verbo) so muchsi es así, tanto mejor — if that's the case, so much the better
y si no te gusta, tanto peor para ti — and if you don't like it, too bad o (colloq) tough!
no es tan difícil — it's not that difficult
ya no salimos tanto — nowadays we don't go out so often o so much
tan/tanto... que — so... (that)
tan/tanto... como — as... as
sale tanto como tú — he goes out as much o as often as you do
2) (AmL exc RPl)qué tanto/qué tan: ¿qué tan alto es? how tall is he?; ¿qué tanto hay de cierto en eso? — how much of it is true?
3) para locs ver tanto III 2)II- ta adjetivo1)a) (sing) so much; (pl) so manyhabía tanto espacio/tantos niños — there was so much space/there were so many children
tiene tanta fuerza...! — she has such strength...!
tanto/tantos... como as much/as many...as; sufro tanto como ella I suffer as much as she does; no hubo tantos turistas como el año pasado there weren't been as many o so many tourists as last year; tengo tanta suerte como tú — I'm as lucky as you are
b) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas)tenía setenta y tantos años — he was seventy something, he was seventy-odd (colloq)
2) (sing) (fam) ( con valor plural) so manyIII- ta pronombre1)a) (sing) so much; (pl) so manyquería azúcar, pero no tanta — I wanted sugar but not that much
¿de verdad gana tanto? — does he really earn that much?
ni tanto ni tan calvo or tan poco — there's no need to go that far
no ser para tanto — (fam)
no te pongas así, no es para tanto — come on, there's no need to get like that about it
duele, pero no es para tanto — it hurts, but it's not that bad
tanto tienes tanto vales — you are what you own
b) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas)cincuenta y tantas — fifty-odd, fifty or so
c) tanto ( refiriéndose a tiempo) so longaún faltan dos horas - ¿tanto? — there's still two hours to go - what? that long?
2) (en locs)en tanto + subj — as long as, so long as
entre tanto — meanwhile, in the meantime
hasta tanto + subj — (frml)
cuesta $15 y las pilas, casi otro tanto — it costs $15 and then the batteries cost nearly as much again
otro tanto cabe decir de... — the same can be said of...
IVtan siquiera: no pudo ni tan siquiera gritar he couldn't even shout; cómprale tan siquiera unas flores at least buy her some flowers; si tan siquiera me hubieras prevenido! if only you'd warned me!; tan sólo only; tanto es así que... so much so that...; tanto más cuanto que... — especially since...
1) ( cantidad)2) ( punto - en fútbol) goal; (- en fútbol americano) point; (- en tenis, en juegos) point3) (en locs)al tanto: me puso al tanto she put me in the picture; mantenerse al tanto de to keep up to date with; te mantendré al tanto I'll keep you informed; estar al tanto (pendiente, alerta) to be on the ball (colloq); ya está al tanto de lo ocurrido he already knows what's happened; un tanto triste — somewhat o rather o a little sad
* * *I1) [see note under tan] ( aplicado a adjetivo o adverbio) so; ( aplicado a verbo) so muchsi es así, tanto mejor — if that's the case, so much the better
y si no te gusta, tanto peor para ti — and if you don't like it, too bad o (colloq) tough!
no es tan difícil — it's not that difficult
ya no salimos tanto — nowadays we don't go out so often o so much
tan/tanto... que — so... (that)
tan/tanto... como — as... as
sale tanto como tú — he goes out as much o as often as you do
2) (AmL exc RPl)qué tanto/qué tan: ¿qué tan alto es? how tall is he?; ¿qué tanto hay de cierto en eso? — how much of it is true?
3) para locs ver tanto III 2)II- ta adjetivo1)a) (sing) so much; (pl) so manyhabía tanto espacio/tantos niños — there was so much space/there were so many children
tiene tanta fuerza...! — she has such strength...!
tanto/tantos... como as much/as many...as; sufro tanto como ella I suffer as much as she does; no hubo tantos turistas como el año pasado there weren't been as many o so many tourists as last year; tengo tanta suerte como tú — I'm as lucky as you are
b) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas)tenía setenta y tantos años — he was seventy something, he was seventy-odd (colloq)
2) (sing) (fam) ( con valor plural) so manyIII- ta pronombre1)a) (sing) so much; (pl) so manyquería azúcar, pero no tanta — I wanted sugar but not that much
¿de verdad gana tanto? — does he really earn that much?
ni tanto ni tan calvo or tan poco — there's no need to go that far
no ser para tanto — (fam)
no te pongas así, no es para tanto — come on, there's no need to get like that about it
duele, pero no es para tanto — it hurts, but it's not that bad
tanto tienes tanto vales — you are what you own
b) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas)cincuenta y tantas — fifty-odd, fifty or so
c) tanto ( refiriéndose a tiempo) so longaún faltan dos horas - ¿tanto? — there's still two hours to go - what? that long?
2) (en locs)en tanto + subj — as long as, so long as
entre tanto — meanwhile, in the meantime
hasta tanto + subj — (frml)
cuesta $15 y las pilas, casi otro tanto — it costs $15 and then the batteries cost nearly as much again
otro tanto cabe decir de... — the same can be said of...
IVtan siquiera: no pudo ni tan siquiera gritar he couldn't even shout; cómprale tan siquiera unas flores at least buy her some flowers; si tan siquiera me hubieras prevenido! if only you'd warned me!; tan sólo only; tanto es así que... so much so that...; tanto más cuanto que... — especially since...
1) ( cantidad)2) ( punto - en fútbol) goal; (- en fútbol americano) point; (- en tenis, en juegos) point3) (en locs)al tanto: me puso al tanto she put me in the picture; mantenerse al tanto de to keep up to date with; te mantendré al tanto I'll keep you informed; estar al tanto (pendiente, alerta) to be on the ball (colloq); ya está al tanto de lo ocurrido he already knows what's happened; un tanto triste — somewhat o rather o a little sad
* * *tanto1* al tanto = in the know, in step.* al tanto de = on the lookout for, on the alert for, in step with.* debe por lo tanto ser una consecuencia lógica que = it must therefore follow that.* en tanto por ciento = percentage-wise.* estar al tanto = monitor + developments.* estar al tanto de = be on the lookout for, keep + track of, keep + Posesivo + eyes peeled, keep + Posesivo + eyes skinned.* estar al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* mantenerse al tanto = stay + tuned.* mantenerse al tanto de = keep in + sync, keep + a finger on the pulse of, keep + track of, stay in + step with, keep in + step with, keep + step with.* mantenerse al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* mantenerse al tanto de las noticias = keep up with + the news.* mantenerse al tanto de los avances = track + developments.* mientras tanto = in (the) meantime, meantime, ad interim.* no estar al tanto de = be out of touch with.* otros tantos = as many.* poner a Alguien al tanto de = fill + Alguien + in on.* poner al tanto (de) = bring into + the swim of, bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.* poner al tanto sobre = give + Nombre + the lowdown on.* ponerse al tanto = get + up to speed, wise up.* ponerse al tanto de = get up to + speed on.* por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.* por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.tanto2= so much, so + Participio, quite so much.Ex: It is rather a pity that book reviewers tend to ignore this very popular genre so much.
Ex: On the other hand, 626 is now unused, for the subject to which it was originally allocated, Canal engineering, has so decreased in importance that it no longer justifies a separate heading.Ex: But we are not then acting quite so much out of blindness or inarticulateness; we are selfishly or fearfully or wilfully trying to short-circuit what we know underneath to be more nearly the true state of things.* cada tanto = every so often, every now and then, every now and again, every once in a while.* cada tantos minutos = every few minutes.* cada tantos + Período de Tiempo = every few + Período de Tiempo.* cada tanto tiempo = every so often, every now and then, every now and again, every once in a while.* cambiar tanto que resulta irreconocible = change + beyond (all) recognition.* con tan buenos resultados = to such good effect.* con tan poca antelación = at such short notice.* con tan poca anticipación = at such short notice.* con tanta frecuencia = so often.* desde hace tanto tiempo = so long.* dinero que tanto ha costado ganar = hard-earned money.* durante tanto tiempo = for so long, so long.* durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.* en tanto en cuanto = as long as, so long as.* en tanto en cuanto que = inasmuch as, insomuch as.* en tanto en cuanto + Subjuntivo = provided (that).* en tanto que = insofar as [in so far as].* es por lo tanto deducible = it therefore follows that.* es por lo tanto lógico que = it therefore follows that.* estar mareado de tanto trabajo = be reeling.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish, moreish.* nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* quedarse tan fresco = not bat an eyelash, not bat an eyelid.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.* tan = all too + Adjetivo.* tan + Adjetivo = most + Adjetivo, so + Adjetivo, as + Adjetivo + as that.* tan + Adjetivo/Adverbio = all that + Adjetivo/Adverbio.* tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.* tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.* tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.* tan + Adverbio = ever so + Adverbio.* tan amado de todos = so beloved of all.* tan amado por todos = so beloved of all.* tan a menudo = so often.* tan anunciado = much-vaunted, much-touted, long-heralded, much-heralded.* tan astuto como un zorro = as sly as a fox, as wily as a fox.* tan borracho como una cuba = as drunk as a lord, as drunk as a newt, as drunk as a skunk.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tan cacareado = much-vaunted, much-touted, long-heralded, much-heralded, much acclaimed.* tan claro como el agua = as clear as a bell.* tan duro como el pedernal = as hard as nails.* tan duro como la piedra = as hard as nails.* tan duro como la suela de un zapato = as tough as leather, as tough as nails, as tough as nuts, as tough as old boots, as tough as shoe leather.* tan duro como una piedra = as hard as nails, as tough as nuts, as tough as nails, as tough as leather, as tough as old boots, as tough as shoe leather.* tan fácil como coser y cantar = as simple as ABC.* tan famoso = much acclaimed.* tan fresco = as cool as a cucumber.* tan inocente como un bebé = as innocent as a lamb.* tan lejano como = as far afield as.* tan lejos como = as far away as.* tan manso como un cordero = as meek as a lamb.* tan pancho = as cool as a cucumber, unfazed.* tan pregonado = much-vaunted.* tan pronto = quite so soon.* tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.* tan pronto como + Pronombre + sea posible = at + Posesivo + earliest convenience.* tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap), at an early a juncture as possible.* tan querido de todos = so beloved of all.* tan querido por todos = so beloved of all.* tan rápido como una liebre = as quick as a wink.* tan rápido como un rayo = as quick as a wink.* tan rápido como un relámpago = as quick as a wink.* tan renombrado = much acclaimed.* tan simple como = with as little ado as.* tan sordo como una tapia = as deaf as a post.* tan sorprendente como pueda parecer = as amazing as it seems.* tan suave como el terciopelo = as smooth as silk, as soft as velvet.* tan suave como la seda = as soft as silk, as smooth as silk.* tan suave como un guante = as meek as a lamb.* tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.* tanto como sea posible = as far as possible.* tanto como siempre = as much as ever.* tanto es así que = so much so that.* tanto mejor = so much the better.* tanto por ciento = percentage.* tanto que = so much so that, insomuch that.* tantos = so many.* tanto tiempo = so much time, this long, such a very long time.* tan tranquilo = unfazed.* tardar tanto tiempo en = take + so long to.* uno más de tantos en la organización = a cog in the machine.* uno más de tantos en la organización = a cog in the wheel.* un tanto + Adjetivo = vaguely + Adjetivo.tanto33 = goal.Ex: Kristen Taylor leads Carolina with three goals and an assist.
* encargado de anotar los tantos = scorer.* marcar un tanto = score, poach + a goal, score + goal.* tanto de la victoria = winning goal.* tanto del empate = equaliser [equalizer, -USA].* * *es tan difícil de describir it's so difficult to describe¡es una chica tan amable! she's such a nice girl!¡te he echado tanto de menos! I've missed you so much!si es así, tanto mejor if that's the case, so much the bettery si no te gusta, tanto peor para ti and if you don't like it, too bad o ( colloq) tough!vamos, no es tan difícil come on, it's not that difficult¡y tanto! and how!el tan esperado acontecimiento the long-awaited eventya no cenamos afuera tanto nowadays we don't eat out so often o so muchde tanto que habla te marea he talks so much he makes your head spines tanto más importante cuanto que es su única fuente de ingresos ( frml); it is all the more important because it is his only source of incomeno deberías trabajar/gastar tanto you shouldn't work so hard/spend so muchtan/tanto … QUE:llegó tan tarde que ya no había nadie he arrived so late (that) everybody had gonetanto insistió que no tuve más remedio que quedarme he was so insistent that I just had to staytan/tanto … COMO:no es tan tímida como parece she's not as shy as she lookssale tanto como tú/como se lo permiten los compromisos he goes out as much o as often as you do/as his commitments allowtan pronto como le sea posible as soon as you can, as soon as possibleno han mejorado tanto como para poder ganar el torneo they haven't improved enough to win the tournamenttanto Suárez como Vargas votaron en contra both Suárez and Vargas voted againstte lo cobran tanto si lo comes como si no lo comes they charge you for it whether you eat it or notB( AmL exc CS): qué tanto/qué tan: ¿qué tan alto es? how tall is he?es difícil decir qué tanto hay de autobiográfico en la novela it is difficult to say how much of the novel is autobiographicalA1 ( sing) so much; (pl) so manyno sabía que había tanto espacio/tantas habitaciones I didn't know there was so much space/there were so many roomshabía tantísima gente ( fam); there were so many o such a lot of people¡tiene tanta fuerza …! she has such strength …!, she is so strong …!¡tanto tiempo sin verte! it's been so long!, it's been such a long time!tanto … QUE:comió tanto chocolate que le hizo mal he ate so much chocolate (that) it made him illtanto … COMO:tengo tanto derecho como el que más I've got as much right as anyone else o as the next manno ha habido tantos turistas como el año pasado there haven't been as many o so many tourists as last year2 ( fam)(expresando cantidades indeterminadas): tenía setenta y tantos años he was seventy something, he was seventy-odd ( colloq)mil quinientos y tantos pesos one thousand five hundred and something pesos, fifteen hundred something pesos ( AmE)había tanto mosquito que no pudimos dormir there were so many mosquitoes we couldn't sleepA1 ( sing) so much; (pl) so many¿no querías azúcar? — sí, pero no tanta didn't you want sugar? — yes, but not that muchvinieron tantos que no alcanzaron los asientos so many people came there weren't enough seatses uno de tantos he's one of many¡tengo tanto que hacer! I've so much to do!¿de verdad gana tanto? does he really earn that much?ni tanto ni tan calvo or tan poco there's no need to go that farno es para tanto ( fam): no te pongas así, hombre; tampoco es para tanto come on, there's no need to get like that about itduele un poco, pero no es para tanto it hurts a bit, but it's not that badno pinta mal pero tampoco es para tanto she's not a bad artist but she's not that goodtanto tienes, tanto vales you are what you own2 ( fam)(expresando cantidades indeterminadas): hasta las tantas de la madrugada until the early hours of the morningte cobran tanto por folio/por minuto they charge you so much a sheet/a minuteen el año mil ochocientos treinta y tantos in eighteen thirty-somethingcincuenta y tantas fifty-odd, fifty or so3tanto (refiriéndose a tiempo) so longhace tanto que no me llama she hasn't called me for such a long time o for so long, it's been so long since she called metodavía faltan dos horas — ¿tanto? there's still two hours to go — what? that long?B ( en locs):en tanto whileen tanto ella atendía a los clientes, él cocinaba while she served the customers, he did the cookingen tanto + SUBJ as long as, so long asen tanto tú estés aquí as long as you're hereentre tanto meanwhile, in the meantimehasta tanto + SUBJ( frml): hasta tanto (no) se solucione este conflicto until this conflict is solvedotro tanto: otro tanto cabe decir de su política exterior the same can be said of their foreign policyme queda otro tanto por hacer I have as many again still to docuesta unos $15 y las pilas, casi otro tanto it costs about $15 and then the batteries cost nearly as much againpor (lo) tanto thereforetan siquiera: ¡si tan siquiera me hubieras prevenido! if only you'd warned me!no le escribió ni tan siquiera una notita he didn't even write her a little notecómprale tan siquiera unas flores at least buy her some flowers o buy her some flowers, at leasttan sólo onlytenía tan sólo cuatro años he was only four years oldpor tan sólo dos mil pesos for only o for as little as two thousand pesostanto es así or tan así es so much sose sentía mal, tanto es así que no quiso comer she felt ill, so much so that she didn't want anything to eattanto más cuanto que specially since, all the more so becausees importante, tanto más cuanto que es su única fuente de ingresos it's important, specially since o all the more so because it's his only source of incomeA(cantidad): recibe un tanto por ciento por cada venta she gets a percentage o a certain percentage on every saletienes que entregar un tanto de depósito you have to put down so much o a certain amount as a depositapuntarse un tanto to score a pointC ( en locs):al tanto: me puso al tanto she put me in the pictureme mantengo al tanto de lo que pasa en el mundo I keep abreast of o I keep up to date with what is going on in the worldte mantendré al tanto I'll keep you informedya está al tanto de lo ocurrido he already knows what's happenedestáte al tanto para cuando venga keep an eye out for him ( colloq)un tanto somewhat, rather, a littleun tanto triste somewhat o rather o a little sad* * *
tanto 1 adverbio
1 [ see note under
( aplicado a verbo) so much;
¡es una chica tan amable! she's such a nice girl!;
tanto mejor so much the better;
tan solo only;
tanto es así que … so much so that …;
ya no salimos tanto we don't go out so often o so much now;
llegó tan tarde que … he arrived so late (that) …;
no es tan tímida como parece she's not as shy as she looks;
sale tanto como tú he goes out as much as you do;
tan pronto como puedas as soon as you can;
tanto Suárez como Vargas votaron en contra both Suárez and Vargas voted against
2 (AmL exc RPl)◊ qué tanto/qué tan: ¿qué tanto te duele? how much does it hurt?;
¿qué tan alto es? how tall is he?
■ sustantivo masculino
1 ( cantidad):
hay que dejar un tanto de depósito you have to put down a certain amount as a deposit
2 ( punto — en fútbol) goal;
(— en fútbol americano, tenis, juegos) point
3 ( en locs)◊ al tanto: me puso al tanto she put me in the picture;
mantenerse al tanto de algo to keep up to date with sth;
estar al tanto (pendiente, alerta) to be on the ball (colloq);
está al tanto de lo ocurrido he knows what's happened;
un tanto somewhat, rather;
un tanto triste somewhat sad
tanto 2◊ -ta adjetivo
(pl) so many;◊ había tanto espacio/tantos niños there was so much space/there were so many children;
¡tanto tiempo sin verte! it's been so long!;
tanto dinero/tantos turistas como … as much money/as many tourists as …b) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas):
■ pronombre
1
(pl) so many;◊ ¡tengo tanto que hacer! I've so much to do!;
vinieron tantos que … so many people came (that) …;
¿de verdad gana tanto? does he really earn that much?;
no ser para tanto (fam): duele, pero no es para tanto it hurts, but it's not that badb) (fam) ( expresando cantidades indeterminadas):
treinta y tantas thirty or soc) ( refiriéndose a tiempo):
aún faltan dos horas — ¿tanto? there's still two hours to go — what? that long?
2 ( en locs)
entre tanto meanwhile, in the meantime;
otro tanto as much again;
me queda otro tanto por hacer I have as much again still to do;
por (lo) tanto therefore
tanto,-a
I adjetivo & pron
1 (gran cantidad, mucho) (con singular) so much
(con plural) so many: ¿cómo puedes ahorrar tanto (dinero)?, how are you able to save so much money?
no necesito tantos folios, I don't need so many sheets of paper
¡hace tanto tiempo!, it's been so long!
no es para tanto, it's not that bad
2 (cantidad imprecisa) le costó cuarenta y tantos dólares, it cost her forty-odd dollars
tiene cincuenta y tantos años, he's fifty something o fifty-odd
3 (en comparaciones: con singular) as much
(: en plural) as many: tiene tantos amigos como tú, he has as many friends as you
II adverbio tanto 1 (hasta tal punto) so much: no deberías beber tanto, you shouldn't drink so much
si vienes con nosotros, tanto mejor, if you come with us, so much the better
tanto peor, so much the worse
2 (referido a tiempo) so long: tardé un mes en escribirlo, - ¿tanto?, I spent one month writing it, - so long?
(a menudo) ya no sale tanto, nowadays he doesn't go out so often
III sustantivo masculino tanto 1 Dep point
Ftb goal
2 (una cantidad determinada) a certain amount
♦ Locuciones: figurado apuntarse un tanto, to score a point
estar al tanto, to be up-to-date
poner al tanto, to put sb in the picture
a las tantas: me llamó a las tantas de la madrugada/de la noche, she phoned me in the early hours of the morning/very late at night
entre tanto, meanwhile
otro tanto, as much again
por lo tanto, therefore
tanto (...) como (...), both: tanto Pedro como María, both Pedro and María
tanto por ciento, percentage
un tanto, somewhat, rather, a bit
un tanto cansado, rather tired
¡y tanto!, and how!
' tanto' also found in these entries:
Spanish:
alquilar
- amargada
- amargado
- atonía
- bar
- calva
- calvo
- ciento
- cuñada
- cuñado
- embrutecerse
- empañar
- escarnio
- fastidio
- griterío
- gusto
- hartar
- hermano
- histórica
- histórico
- idiotizar
- licuación
- marcar
- mejor
- mientras
- mucha
- mucho
- normal
- objeto
- padre
- para
- parecerse
- permitirse
- que
- ronca
- ronco
- satisfacción
- sobrino
- tanta
- tela
- toda
- todo
- tutearse
- ver
- vencerse
- anotar
- anular
- apuntar
- arreglar
- así
English:
acquaint
- all
- alone
- as
- awaken
- ball
- better
- bog down
- both
- critical
- delay
- din
- ear
- excitement
- fall apart
- fuss over
- hence
- labour
- lie down
- meantime
- meanwhile
- monopolize
- much
- must
- name
- neither
- packaging
- picture
- point
- privy
- rupture
- score
- scorer
- so
- somewhat
- song
- spin out
- stretch out
- such
- that
- therefore
- this
- whereas
- work
- alike
- begrudge
- cope
- every
- fail
- follow
* * *tanto, -a♦ adj1. [gran cantidad] [singular] so much;[plural] so many;tanto dinero so much money, such a lot of money;tanta gente so many people;tiene tanto entusiasmo/tantos amigos que… she is so enthusiastic/has so many friends that…;Famnunca había visto tanto niño junto en mi vida I'd never seen so many children in one place;de tanto gritar se quedó afónico he lost his voice from all that shouting, he shouted so much that he lost his voice;¡tanto quejarse del tiempo y luego se mudan a Alaska! they never stop complaining about the weather and then they move to Alaska!2. [cantidad indeterminada] [singular] so much;[plural] so many;nos daban tantos pesos al día they used to give us so many pesos per day;hay cuarenta y tantos candidatos there are forty-odd o forty or so candidates;tiene treinta y tantos años she's thirty-something o thirty-odd;nos conocimos en el año sesenta y tantos we met in nineteen sixty-something3. [en comparaciones]tanto… como as much… as;tantos… como as many… as;hoy no hay tanta gente como ayer there aren't as many people today as yesterday♦ pron1. [tan gran cantidad] [singular] so much;[plural] so many;tenemos tanto de qué hablar we have so much o such a lot to talk about;¿cómo puedes tener tantos? how can you have so many?;éramos tantos que faltó comida there were so many of us we ran out of food;ser uno de tantos to be nothing special2. [cantidad indeterminada] [singular] so much;[plural] so many;si el petróleo está a tanto el barril… if oil costs so much a barrel…;a tantos de agosto on such and such a date in August;debe de andar por los cuarenta y tantos he must be forty-odd;ocurrió en el sesenta y tantos it happened in nineteen sixty-something3. [igual cantidad] [singular] as much;[plural] as many;tantos as many;tantos como desees as many as you like;había mucha gente aquí, pero allí no había tanta there were a lot of people here, but there weren't as many there;otro tanto as much again, the same again;otro tanto le ocurrió a los demás the same thing happened to the rest of them;ponme otro tanto same again, please;Famni tanto ni tan calvo there's no need to go to extremes;Esptanto monta, monta tanto it makes no difference, it's all the same to me/him/ etc♦ adv1. [mucho][tiempo] so long (that…);tanto (que…) [cantidad] so much (that…);no bebas tanto don't drink so much;de eso hace tanto que ya no me acordaba it's been so long since that happened that I don't even remember;la aprecia tanto que… he's so fond of her that…;ya no llueve tanto it's not raining as much o so hard now;ya no vienen tanto por aquí they don't come here so often o as much any more;la quiero, pero no tanto I like her, but not that much;quizás tardemos una hora en llegar – ¡no tanto! it may take us an hour to get there – it won't take that long!;¿nos denunciarán? – no creo que la cosa llegue a tanto will they report us? – I don't think it will come to that;no es para tanto [no es tan grave, malo] it's not too serious;[no te enfades] there's no need to get so upset about it, it's not such a big deal;¿el mejor escritor de la historia? yo creo que no es para tanto the best writer ever? I don't see what all the fuss is about myself;faltan cien kilómetros todavía – ¿tanto? there are still a hundred kilometres to go – as much as that?;tanto (es así) que… so much so that…;odia las fiestas, tanto es así que no celebra ni su cumpleaños he hates parties, so much so that he doesn't even celebrate his own birthday;tanto más cuanto que… all the more so because…;tanto mejor/peor so much the better/worse;si no nos quieren invitar, tanto peor para ellos if they don't want to invite us, that's their loss;¡y tanto! absolutely!, you bet!;hay cosas más importantes en la vida – ¡y tanto! there are more important things in life – there certainly are! o that's too true!me gusta tanto como a ti I like it (just) as much as you do;la casa está deteriorada, pero no tanto como para demolerla the house is in a poor state of repair, but not so as you'd want to demolish it;tanto hombres como mujeres both men and women;tanto si estoy en casa como si no whether I'm at home or notno importa qué tanto sepan de tecnología it doesn't matter how much they know about technology♦ nm1. [punto] point;[gol] goal;marcar un tanto to scoretanto directo de saque [en tenis] ace;tanto de saque [en tenis] service point2. [ventaja] point;apuntarse un tanto (a favor) to earn a point in one's favoures un tanto pesada she's a bit of a bore o rather boring;se le ve un tanto triste he seems rather sadte cobran un tanto por la reparación y otro por el desplazamiento they charge you so much o a certain amount for the repair work and on top of that a call-out charge;un tanto así [acompañado de un gesto] this muchtanto por ciento percentage;¿qué tanto por ciento de IVA llevan los libros? what percentage Br VAT o US sales tax do you pay on books?♦ al tanto loc advsiempre está al tanto de todo she always knows everything that's going on;no estoy al tanto de lo que ha pasado I'm not up to date with what happened;te mantendremos al tanto we'll keep you informed;mantenerse al tanto (de algo) to keep up to date (on sth), to keep oneself informed (about sth);poner a alguien al tanto (de algo) to inform sb (about sth)♦ en tanto que loc conj1. [mientras, hasta que] while;espera en tanto que acabamos wait while we finish2. [mientras, pero] while, whereas;él dimitió en tanto que los demás siguieron en el cargo he resigned while o whereas the others remained in their posts♦ en tanto que loc prep[como] as;en tanto que director, me corresponde la decisión as manager, it's for me to decide♦ entre tanto loc adv[mientras] meanwhile;haz las camas y entre tanto, yo lavo los platos you make the beds and, meanwhile, I'll do the dishes♦ hasta tanto loc conj[hasta que] until;hasta tanto no se reúnan until they meet♦ por (lo) tanto loc conjtherefore, so* * *comí tantos pasteles que me puse malo I ate so many candies that I was ill;no vimos tantos pájaros como ayer we didn’t see as many birds as we did yesterdayun tanto a little;uno de tantos one of many;tienes tanto you have so much;no hay tantos como ayer there aren’t as many as yesterday;a las tantas de la noche in the small hourstardó tanto como él she took as long as him;tanto mejor so much the better;no es para tanto it’s not such a big deal;a tanto no llega things aren’t as bad as that;tanto es así que … so much so that…;tanto (me) da I don’t really care;¡y tanto! yeah!, right on!:por lo tanto therefore, so;entre tanto meanwhile;ella trabajaba en tanto que él veía la televisión she was working while he was watching televisionV m1 point;marcar un tanto DEP score a point;tanto por ciento percentage2:estar al tanto be informed (de about)3:él es muy inteligente, y ella otro tanto he is very intelligent and so is she o and she is too* * *tanto adv1) : so muchtanto mejor: so much the better2) : so long¿por qué te tardaste tanto?: why did you take so long?tanto, -ta adj1) : so much, so many, suchno hagas tantas preguntas: don't ask so many questionstiene tanto encanto: he has such charm, he's so charming2) : as much, as manycome tantos dulces como yo: she eats as many sweets as I do3) : odd, however manycuarenta y tantos años: forty-odd yearstanto nm1) : certain amount2) : goal, point (in sports)3)al tanto : abreast, in the picture4)un tanto : somewhat, ratherun tanto cansado: rather tiredtanto, -ta pron1) : so much, so manytiene tanto que hacer: she has so much to do¡no me des tantos!: don't give me so many!2)entre tanto : meanwhile3)por lo tanto : therefore* * *tanto1 adj pron1. (con nombres incontables) so much2. (con nombres contables) so many¡hay tantos mosquitos! there are so many mosquitoes!tanto... como as much... as / as many... as... y tantos... somethingtanto2 adv1. (en general) so much2. (tiempo) so longtardabas tanto, que me fui you took so long, that I wenttanto... como... both... and...tanto3 n point / goal -
7 since
1. conjunction1) ((often with ever) from a certain time onwards: I have been at home (ever) since I returned from Italy.) desde que2) (at a time after: Since he agreed to come, he has become ill.) después que3) (because: Since you are going, I will go too.) ya que, puesto que
2. adverb1) ((usually with ever) from that time onwards: We fought and I have avoided him ever since.) desde entonces2) (at a later time: We have since become friends.) desde entonces
3. preposition1) (from the time of (something in the past) until the present time: She has been very unhappy ever since her quarrel with her boyfriend.) desde2) (at a time between (something in the past) and the present time: I've changed my address since last year.) desde3) (from the time of (the invention, discovery etc of): the greatest invention since the wheel.) desdesince1 adv desde entonceshe went to live in Paris 15 years ago and I haven't seen him since se fue a vivir a París hace 15 años, y desde entonces no lo he vuelto a versince2 conj desde quesince3 prep desdetr[sɪns]1 desde entonces■ he left 10 years ago and I haven't seen him since se marchó hace 10 años y desde entonces no lo he visto1 desde■ how long is it since your party? ¿cuánto (tiempo) hace de tu fiesta?■ since when do you call the shots round here? ¿desde cuándo mandas tú por aquí?1 (time) desde que■ since moving here, she's taken up painting desde que se trasladó aquí, ha empezado a pintar■ how long is it since we had a holiday? ¿cuánto hace que no tenemos vacaciones?2 (because, seeing that) ya que, puesto que■ since you're going to the shop... ya que vas a la tienda...■ since you haven't got any money... ya que tú no tienes dinero...since ['sɪnts] adv1) : desde entoncesthey've been friends ever since: desde entonces han sido amigosshe's since become mayor: más tarde se hizo alcalde2) ago: hacehe's long since dead: murió hace muchosince conj1) : desde quesince he was born: desde que nació2) inasmuch as: ya que, puesto que, dado quesince prep: desdeadv.• desde adv.• desde entonces adv.• después adv.conj.• cuando conj.• desde que conj.• pues conj.• puesto que conj.• ya que conj.prep.• a partir de prep.• desde prep.
I sɪns1) ( in time) desde quesince coming to London — desde que vino (or vine etc) a Londres
2) ( introducing a reason)since you can't go, can I have your ticket? — ya que no puedes ir ¿me das tu entrada?
since that is not the case... — como no es así, puesto que no es ése el caso... (frml)
II
preposition desdehow long is it since your operation? — ¿cuánto (tiempo) hace de tu operación?
III
adverb ( from then till now) desde entonces... but she had since remarried —... pero (en el ínterin) ella se había vuelto a casar
[sɪns]long since — (colloq) hace mucho
1.ADV desde entoncesnot long since, a short time since — hace poco
her parents have long since died — sus padres hace tiempo que fallecieron, sus padres fallecieron tiempo ha frm
2.PREP desdeever since then... — desde entonces...
ever since that... — desde aquello...
since that day he has been a changed man — desde or a partir de ese día es un hombre nuevo
how long is it since the accident? — ¿cuánto tiempo ha pasado desde el accidente?
since arriving — desde que llegué, desde mi llegada
3. CONJ1) (=from the time that) desde queit's a week since he left — hace una semana que se fue, se fue hace una semana
2) (=as, because) ya que, puesto que, comosince you can't come — ya que no puedes venir, como no puedes venir, puesto que no puedes venir
since you're tired, let's stay at home — ya que or puesto que or como estás cansado vamos a quedarnos en casa
SINCEsince he is Spanish — ya que or como or puesto que es español, siendo él español frm
Time
► When since is followed by a noun or noun phrase, you can usually translate it as desde:
Spain has changed a lot since Franco's death España ha cambiado mucho desde la muerte de Franco ► When since is followed by a verb phrase, use desde que instead:
Since I saw you a fortnight ago a lot of things have happened Desde que te vi hace quince días han pasado muchas cosas NOTE: Use the {present tense} in Spanish to describe a situation that started in the past and has continued up to now (present perfect or present perfect continuous in English):
I have been here since this morning Estoy aquí or Llevo aquí desde esta mañana
They've been waiting since nine o'clock Están esperando or Llevan esperando desde las nueve
He has been taking more exercise since he talked to his doctor Hace más ejercicio desde que habló con el médico But the perfect tense is used in Spanish when the verb is in the negative:
I haven't seen her since she left No la he visto desde que se fue ► Translate sin ce then {or} ever since using desde entonces:
She came home at five and has been studying ever since Llegó a casa a las cinco y está estudiando desde entonces ► Translate lon g since using hace tiempo (+ que + ((past tense))) or hacía tiempo (+ que + ((past/past perfect))) as relevant:
His wife has long since died Hace tiempo que murió su mujer, Su mujer murió hace tiempo
Meaning "as", "because"
► In formal contexts you can usually translate since using ya que {or} puesto que. In more everyday Spanish, use como, which must go at the beginning of the sentence:
They could not afford the house since they were not earning enough No podían pagar la casa puesto que or ya que no ganaban bastante
Since I hadn't heard from you, I decided to give you a call Como no sabía nada de ti, decidí llamarte For further uses and examples, see main entry* * *
I [sɪns]1) ( in time) desde quesince coming to London — desde que vino (or vine etc) a Londres
2) ( introducing a reason)since you can't go, can I have your ticket? — ya que no puedes ir ¿me das tu entrada?
since that is not the case... — como no es así, puesto que no es ése el caso... (frml)
II
preposition desdehow long is it since your operation? — ¿cuánto (tiempo) hace de tu operación?
III
adverb ( from then till now) desde entonces... but she had since remarried —... pero (en el ínterin) ella se había vuelto a casar
long since — (colloq) hace mucho
-
8 may
mei(the fifth month of the year, the month following April.) mayo- May Day- maypole
May n mayotr[meɪ]1 mayo■ at the beginning/end of May a principios/finales de mayo\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLMay Day el primero de mayo, el uno de mayo, el día nombre masculino de los trabajadoresMay ['meɪ] n: mayo mn.• mayo s.m.meɪ
I
[meɪ](pt, cond might) MODAL VBit may rain — puede or es posible que llueva
they may have gone out — puede que hayan salido, a lo mejor han salido
he may not have spoken to her yet — a lo mejor no ha hablado con ella todavía, puede que no haya hablado con ella todavía
I may have said so — es posible que lo haya dicho, puede que lo haya dicho
yes, I may — sí, es posible, sí, a lo mejor
as you might expect — como era de esperar, según cabía esperar
who might you be? — ¿quién es usted?
how old might you be? — ¿cuántos años tendrás?
2) (of permission) poderyes, you may — sí, puedes, ¡cómo no!
may I? — ¿me permite?, con permiso
may I go now? — ¿puedo irme ya?
may I see it? — ¿se puede ver?, ¿puedo verlo?
may I come in? — ¿se puede?, con permiso
might I suggest that...? — me permito sugerir que...
3) (in wishes)may you have a happy life together — ¡que seáis felices!
may God bless you — ¡Dios te bendiga!
may you be forgiven! — ¡que Dios te perdone!
long may he reign! — ¡que reine muchos años!
4) frm or liter5)might —
a) (suggesting)mightn't it be better to...? — + infin ¿no sería mejor...? + infin
you might shut the door! — ¡podrías or podías cerrar la puerta!
you might have told me! — ¡habérmelo dicho!
6) (in phrases)we may or might as well go — vámonos ya or de una vez
II
[meɪ]N (Bot) (=blossom) flor f del espino; (Brit) (=tree) espino m* * *[meɪ] -
9 ruxír
Ruxír, sonar, toda clase de ruidos y sonidos. Si yo fuese músico, creo que haría ahora mismo una pieza de natural música que le llamaría...El Ruxir de l'Aldina. Pero como no soy músico ni aficionado siquiera, yo le voy a cantar a mis aldeas de la única forma que conozco, que aprendí y me enseñaron, sencillamente así. “EL RUXÍR DE L'ALDINA” —Ruxen lus ferraxes de les madreñes, per d'euria de les ñidióuxes llábanes, qu'enllabanen les pedreires, de caleyones, atayus caminus ya carrilones, que baxen de les morteires ou brañes, moyáus ya esguiladizus per el orbayu de la borrina, qu'abaxandu del puertu encaxoná, pente lus arbolaxes de les fondigonáes, acobertoria per tous lus lláus a lus vaqueirus, que ya baxen d'abrañare, esmadrenándu con esboriaures pelligróuxes, qu'angenes veices fanles esmurgazase nel xuelu, bazcuchandu la lleichi ou fayánduxe mancaures al focicase per mor del esborión per enría les chábanes. —Abaxu na vátchada, metanes na mesma aldina, tamén fae chambidura la borrina, con sou frisca ya cristialada orbayada, qu apaxiguá le xede de lus verdis maizales, amagostainus per la callor del aburióuxu branu, nel sou mes de coyer l' escanda. Tóu ta pingandu per tous lus lláus, ya dalgún llabor encalda la xente nus sous erus, metantu qu'el Pá Sol nun desfaiga la borrina, empuxándola xelínmente fasta lus faidieyus de lu cimeiru del puertu, ya escarrapiétche 'l bon díe que d'afechu l'esfaiga, ya entóus llúcense montes ya vátchines, llombes ya fondigonáes, dientru d'un relluciente cheldar de lluz ya callor, que tal apez qu'el Güenín del Faidor, pintóu con sou mexor pincel, tous lus llugares de l'embruxadora aldina. —Ruxen les branques ya manteigóuxes lleichis en prixoneira mazaura, dientru de lus butiétchus fechus con lus pelleyus de lus chucus que per la festa de l'aldina s'achuquinaran, ou piétchaes en caramañoles de fierru xolateiru, metanes d'enría 'l llombu de lus allegres vaqueirus, qu'en beceira xuxeante de comunal xaréu, baxen de suos brañes con el lleichi de les sous vaquines, que guareciendu quedaren nes pradeires de l'aldina les tiernes paciones enxemáes de chárimes, choramicáes en orbayu d'orpina per la prietona borrina, con sou paxiétchu ñubóuxu que nun dexa ver, nin la mesma mán dellantri lu güeyus, metantu nun s'esborre per les chambidures qu'el Sol le faiga. —Ruxen metanes nus ciarrus enxemáus de matoxus ya orbolíus, que axuqueren lus lláus de lus caleyones ya oitres chugares, lus probetayus e allegres paxarinus, que caten ente lus raigoneirus de lus ablanus, zreizales ya mamplenáus de clás d'arbolaxes, llimiagucus, merucus ou rispiayus de comedeira, pa fer conxuelu nus sous ventronucus, perque lus probitinus nun s'atrebin a ñalar mái lexus penti 'el escuru mantu que la borrina texe. —Ruxe 'l gurgútchu de la palomba turca qu'apoxentá ente lus focharascus de lus carbayáles, faidáles, casteñéus ou mamplenáu d'arboliades esñarbaxa per sous frutus ente gurgútchu e gurgútchu. —Ruxe fayendu naluxus nel aire 'l xilbíu melgueiru del tordín malvís, xuntu conel cantigu del xilgueiru, que son paxarinus cantores de les mious aldines. —Abaxu na mesma vatchada, ruxe la má metanes cual chare, apuxandu 'l fuéu fayendu 'l potaxe, cebandu les pites, fartandu lus gochus, añicandu 'l nenín, qu'achucáu nel trubiétchu chora esconxoláu perque quier la lleichina qu'el sou pá de la braña fai xeru en baxale. —Ruxen les mozaquines nus sous chaboreus, unes xacandu de les altabaques la guya yal filu, pa faer coxedures nes róupes riasgáes, oitres nel texe que texe les llanes filáes, fayendu escarpinus, llásticus, calcetus ou oitres couxines que xon ñecexaries. Ya oitres mozaques poblean lus teixus, fregandu cacíus, barriendu les sales, ximielguen xergones, espulguen les mantes, ya cantandu allegres estiren les cames. —Ya despós s'encalda, acuétchen lus fatus que ya tan gochizus dientru del sou paxu, ya van a llavalus al mesmu regueiru qu'abaxa del puertu, abayandu les agues de mái de mil fontes, fresquines ya llimpies, ya sanes nel lleldu de ser melecines, pós cuecen el pote 'n dous fervediores, ya llaven lus fatus con dous refreigones. Ya metandu lus llaven, les guapes mocines con melgueira fala, esnalen nel ventu tonáes d'amore, ou cúntenxe couxes, ya puches gracioxes de lus sous amantis, ou falen de festes, de dancies, caxorius, de guapus paxiétchus, qu'angunes xemáes de fellicidades, llucieran allegres na festa l'aldina. Ya en chancia apená, tamén fan escarniu de la probe moza que dexóla 'l mozu, ya naide s'escapa de ser esmianáu per aqueches neñes tan refalfiadores, que puenenyi puches ya encáldaye taches fasta 'l mesmu cura de la sou illexina. —Metantu n'aldina lus pitus s'encriesten ya con fuercia canten, les vaques que bramen, lus bracus que gurnian, un nenu que chora, una má que chama, un mozu que canta, un carru que rincha, un pótchin que ronca, lus pirrus que lladran, ruxír de las lluecas ou de las esquilas d'angunas bétchadas. —Ruxen lus xegotes qu'axerran chaplones p'encantexar lus prexéus que tan espiazáus, ruxír de les zueles que fan calzaures pal ramu ou carriétcha que t'escalzáu, ruxír de martiétchus qu'allanquen ferraxes ou faen encantexus d'enría les madreñes que tan raxetáes, goxeirus que ruxen al faer les goxes, maniegues, esquirpies, ruxír de xugueirus cundu fan lus xugus, xuguetas, cachapus. —Ruxe 'l cantíu xordu del bétchau regueiru qu'empuxa con fuercia 'l molín pequenu, que muel la cebeira roxina ou branquina, ya esfáela en farina que ye 'l pan benditu, frutu del trabayu de besties ya xentes, qu'algemen el ciellu nes mious aldeines. Ya tamén ye frutu de les orbayáes que fai la borrina, que dexa sous chárimes d'enría lus erus paque nun s'aburien cundu 'l Sol apuxa. —Ya despós, cundu 'l Sol alluma ya con la sou fuercia desfai la borrina, ya enxuga 'l aguaxe qu'enría lus erus punxerun sous llárines, toes les xentes ruxen ya colen con priexa fayendu en bon tinu lus sous llaboréus, ya miren con güétchus fervientes d'orgútchu lus verdis maizales con sous panoyaxes, lus préus dunde crecien les tienres paciones, ya lus ablanéus con mái carrapiétchus que de fuées tenen, ya las pumaráes, cereizales, ñocéus, grandies castañéus, tou no miou aldina xuxeante ruxía dientru de folixa de sana allegría, curiáu con cariñu per aqueches xontes que yeren la vida del ruxír ca díe nes mios aldeinas. —Güéi que ta l'aldina d'afechu desfecha, xenardu con allegre pena mious anus llexanus cundu yera guaxe, cundu trabayaba sous erus d'embruxu, cundu a voz nel ventu cantaben les xentes choraben lus nenus, rinchaben lus carrus, bramaben les vaques, gurniaben lus bracus, ruxía la vida per tous lus chugares, cundu you galamieba escalzu ya con fame, llindiandu les vaques y uveyes ou cabres cantandu felliz lu mesmu qu'un ánxel. TRADUCCIÓN.—(EL CANTE O SONIDO DE LA ALDEA) —Suenan los herrajes de las madreñas por encima de las resbaladizas y finas losas que embaldosan los caminos de piedra, que bajan desde las morteras, brañas o demás eros de la aldea, mojados y resbaladizos por el tenue y casi invisible lloviznar de la niebla, que bajando desde lo más alto del puerto encajonada, por entre los tupidos arbolajes de las hondonadas, que tapan por todas partes a los vaqueros que bajan de ordeñar sus vacas, haciendo sonar sus madreñas con resbaladizo peligro, que muchas veces les hace caerse en el suelo, vertiendo la leche, o haciéndose daño, por la causa de haberse resbalado sobre las finas losas. —Abajo en la vallada envolviendo por completo la dulce aldea, también hace lameduras la oscura y húmeda neblina con su fresca y cristalina escarcha, que apacigua la sed de los verdes maizales, que se encogen por la calor del verano, en el mes de agosto, llamado el de recoger los panzales. Todo se encuentra mojado por todas las partes, y ningún trabajo hacen las gentes en sus eros, mientras que el padre sol no deshaga la niebla, bien convirtiendo parte de ella en efímera llovizna, a la par que la va empujando suavemente hacia los montes de enanas hayas que coronan lo más alto de el puerto, donde ya el sol dominándola hace que el día se despierte majestuoso y soleado, y entonces se lucen montes y valles, lomas y hondonadas, dentro de un reluciente hacerse la luz y el calor, que tal parece que el Bueno del Hacedor, pintó con sus mejores pinceles todos los misteriosos lugares de la embrujadora aldea. —Suenan, cantan, se mueven las blancas y mantecosas leches en prisionero movimiento, dentro de los odres hechos con las pieles de los corderos sacrificados en la fiesta de la aldeina, o cerradas en recipientes de hierro o lata, puestos a modo de zurrón sobre las espaldas de los vaqueiros, que en reunión crecida de ruidos y murmullos, descienden de sus brañas con la espumosa leche de sus vacas que quedaron paciendo en las praderías de la aldea, las tiernas paciones regadas por las lágrimas que en forma de escarcha o llovizna, dejó caer la negra niebla, de su traje de densas nieblas, que no deja ver ni la mano delante de los ojos, mientras que no se deshagan por las caricias y fuerza del sol. —Suenan dentro de los matorrales poblados de arbustos y árboles de todas clases, que limitan los caminos y otros lugares, los pobrecitos y alegres pajarinos, que buscan entre las raíces de los avellanos, cerezos, y demás árboles, toda clase de comida que les haga consuelo en sus pequeños estómagos, porque los pobrecitos no se atreven a volar más lejos por entre el oscuro manto que la niebla teje. —Suena, canta la paloma torcaz, que puesta entre las hojarascas de los robles, hayas, o demás arboladas, come por sus frutos entre arrullo y arrullo, lo mismo que hacen los cuervos y los grajos, los pájaros carpinteros y miles de pájaros que pueblan los encantados y ubérrimos bosques, que rodean la recia y dulce aldea. —Suena, canta silba haciendo revoloteos el silbido del tordo malvís, a la par que el risueño jilguero hace su cántico que son los tenores cantores de mis aldinas. —Abajo en la vallada dentro de las casas, suena la música del hacer cotidiano de la madre, que aviva el fuego para hacer la comida, que da de comer a las gallinas, que cacarean peleándose por el grano, que harta a los cerdos que dejan de gruñir, que mece cariñosamente al niño, que acostado en la cuna llora desconsolado, porque ya desea la espumosa leche, que su padre ya tarda en bajarle de la braña. —Suenan, cantan, se mueven las muchachas en sus labores, unas sacando del cesto de la costura la aguja y el hilo, para coser las ropas estropeadas, otras en el teje que teje las lanas hiladas, escarpinus, jerséis, calcetines, u otras muchas cosas que son necesarias. Otras muchachas arreglan la casa, fregando los cacharros, barriendo las salas, moviendo los jergones, espulgando las mantas, mientras que cantando alegres hacen las camas. —Y después si procede, recogen las ropas sucias dentro del cesto o balde y van con ellos hasta el cristalino torrente que baja del puerto, recibiendo y batiendo las aguas de más de mil fuentes, puras y limpias, y sanas en el nacer que sean como medicina, pues cuecen todas las legumbres con rapidez y lavan las ropas más sucias con dos refregones. Y mientras que de lavanderas trabajan, las hermosas y naturales muchachas con una dulce palabra, colocan en el viento canciones de amores, o se cuentan cosas satíricas y graciosas de sus novios amantes, o hablan de fiestas, de bailes, casorios, de hermosos vestidos, que algunas sembradas por la felicidad, lucieran alegres en la fiesta de la aldea. Y en serio o en broma también hacen critica de la pobre moza que la dejo su novio, y nadie se escapa de ser criticado por aquellas mozas tan llenas de vida, de sana alegría y crítica sana, que le ponen trabas y le hacen sátiras hasta el mismo cura de su propia iglesia. —Mientras en la aldea los gallos se encrestan con fuerza cantan, las vacas que mugen, los cerdos que gruñen, un niño que llora, una madre que llama, un mozo que canta, un carro que chilla, un burro que ronca, los perros que ladran, el sonar musical de los cencerros y las campanillas de las vacas paridas. Suenan los serruchos que sierran los tablones de madera para arreglar los aperos que se encuentren estropeados, suenan las azuelas que hacen calzaduras para los rastros y carriétchas que están gastadas. Suenan los martillos que clavan herrajes, o hacen remiendos en las madreñas rotas o desgastadas. Artesanos que hacen el natural ruido cuando fabrican sus cestas con baniétchas de avellano, suena también como formando parte muy preciada, el afanoso trabajo del madreñeru y xugueiru, que lo mismo hace unas delicadas y hermosas madreñas propias del pie de un ángel, que un fuerte y potente yugo para la yunta del más exigente carretero, como un cachapu o cualquier otro apero de la labranza. —Suena, canta, ruge con potente instrumento, el pequeño molino que empuja con fuerza el rico torrente, donde se muele el grano para tornarle en blanca y fina harina, que es el pan bendito, fruto del trabajar cotidiano de gentes y bestias, que alcanzan el cielo en todas mis aldeas. Y también es fruto de las escarchadas que dejó la oscura neblina, encima de todos los eros de la embrujante aldina, para que no se secaran cuando el sol aprieta. —Y después, cuando el sol alumbra y con su grande fuerza deshace o pone en franca fuga la lloviznosa neblina, y seca el rico rocío que encima de sus eros dejaron sus lágrimas, todas las gentes suenan en su marchar con prisa para hacer con buen tino sus labores, y miran con ojos hirviendo en el natural y sano orgullo, los verdes maizales llenos de mazorcas, los prados donde crecen las abundantes y tiernas paciones, los avellanos cargados de fruto, los mazanéus, las cerezales, los nogales, los frondosos y grandes castañedos, todo en mi aldea con crecida fuerza sonaba, cantaba, reía, dentro de la más pura y natural alegría, cuidado en todo momento y tiempo con respetuoso y cariñoso trabajo, por aquellas nobles e hidalgas gentes, que eran la vida hace años, del sonar, del cantar, del rugir natural y puro de todas mis aldeas. —Hoy que ya está la aldea casi del todo despoblada, y todos sus ricos eros son pasto del abandono y de las malas hierbas, mi añoranza sencilla, simple y aldeana, con alegre pena viaja en mi pensamiento hasta los lejanos años de mi niñez, cuando vivía y trabajaba en sus eros de embrujo, cuando a voz en el viento sus gentes alegres y gozosas cantaban, cuando lloraban los niños, cantaban los carros, mugían las vacas, gruñían los cerdos, cuando sonaba, cantaba, rugía la vida en todos sus eros, cuando yo corriendo descalzo y lleno de hambre, cuidaba las vacas, ovejas y cabras, cantando feliz lo mismo que un ángel. —Si yo fuera músico, le haría un himno a mis aldeas con todos sus naturales y sencillos instrumentos, y lo terminaría con el silbido de las fábricas, el rugir de sus poderosas máquinas de vida y de progreso, y el aullar triste y desgarrador de los ingenios de guerra y de muerte. Todo este RUXIR desencadenante que nació en el natural ancestro de la aldea, y hoy surca con rapidez los cielos, y tiene sus púlpitos en las más populosas y ricas ciudades de la Madre Tierra, ha despreciado a la aldea, a sus costumbres, sus tradiciones, sus raíces, que fueron el natural alumbramiento de tanto sublime y necesario progreso. Yo creo, que quienes pierden sus ancestros, sus naturales tradiciones y profundos raigones, se deshumanizan, y no saben valorar después en la medida que se merece, el divinizante progreso que hará que el Hombre encuentre en la profundidad del venidero tiempo, no sólo su felicidad y gozo, sino que le logre arrancar de las negras garras de la vieja Muerte, ese aguijón que mata, que desde que nacemos pende sobre nuestras vidas y cuando en la razón entramos nos hace acondicionarnos al resignado suplicio de tenernos que morir. Por regla general los grandes sabios que tuvo la Humanidad, siempre buscaron la más profunda humanización en las raíces del sencillo y simplista pueblo, porque creo que llegaron íntimamente a descubrir, que el ser que no tiene raíces, o que se ha xebráu de su tradicional ancestro, es un parásito o una máquina que hizo la Humanidad para la fría muerte, o para trabajar el egoísmo, nefastosa alambrada que detiene de alguna manera el avance del indetenible progreso.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > ruxír
См. также в других словарях:
El día que murió Marilyn — Saltar a navegación, búsqueda El día que murió Marilyn Autor Terenci Moix Artista de la cubierta Marilyn Monroe País España … Wikipedia Español
Víspera (día) — Víspera o vigilia es la palabra del calendario eclesiástico que significa el día que precede a una festividad. Su origen es bien notorio. A medida que fue haciendo progresos, el cristianismo excitó el odio de los judíos y de los paganos. Fue… … Wikipedia Español
Más que amigos (Chile) — Más que amigos Cuando la amistad se pone a prueba País originario Chile Canal Canal 13 Transmisión 3 de agosto de 2002 … Wikipedia Español
Historia de una gaviota y el gato que le enseñó a volar — Historia de una gaviota y del gato que le enseñó a volar es una novela de un escritor Chileno Luis Sepúlveda, nació en Ovalle, Chile, en 1949. En 1992 se convirtió, a partir de la publicación en Francia de la novela Un viejo que leía novelas de… … Wikipedia Español
Alfonsina Storni — Alfonsina Storni … Wikipedia Español
Juana de Arco — Para otros usos de este término, véase Jeanne d Arc (desambiguación). Santa Juana de Arco Virgen y Mártir Nombre … Wikipedia Español
Emily Dickinson — Saltar a navegación, búsqueda Emily Dickinson … Wikipedia Español
Ana María Huarte — Saltar a navegación, búsqueda Ana Huarte Emperatriz consorte de México … Wikipedia Español
Policarpa Salavarrieta — «La Pola» redirige aquí. Para la serie de televisión, véase La Pola (Telenovela). Policarpa Salavarrieta Óleo de Policarpa Salavarrieta elaborado por José María Esp … Wikipedia Español
Universo de City of Heroes — En el universo ficticio de la City of Heroes, la coalición Freedom Phalanx, encabezada por The Stateman, protege Paragon City de Arachnos, dirigido por Lord Recluse. Contenido 1 Freedom Phalanx 1.1 Integrantes 2 Vindicadores … Wikipedia Español
Charles Dickens — Nombre completo Charles John Huffam Dickens Nacimiento 7 de febrero de 1812 … Wikipedia Español