Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

double

  • 1 duplex

    dū̆plex, ĭcis (abl. commonly duplici;

    duplice,

    Hor. S. 2, 2, 122), adj. [duo-plico], twofold, double.
    I.
    Lit.:

    et duplices hominum facies et corpora bina,

    Lucr. 4, 452; cf.

    aër (with geminus),

    id. 4, 274:

    cursus (with duae viae),

    Cic. Tusc. 1, 30:

    pars (opp. simplex),

    Quint. 8, 5, 4; cf. id. 4, 4, 5:

    modus (opp. par and sesquiplex),

    Cic. Or. 57, 193 et saep.:

    duplici de semine,

    Lucr. 4, 1229:

    quem locum duplici altissimo muro munierant,

    Caes. B. G. 2, 29, 3:

    fossa duodenūm pedum,

    id. ib. 7, 36 fin.:

    vallum,

    id. B. C. 3, 63, 3:

    rates,

    id. ib. 1, 25, 6:

    tabellae,

    consisting of two leaves, Suet. Aug. 27:

    dorsum,

    consisting of two boards, Verg. G. 1, 172:

    acies,

    Caes. B. G. 3, 24, 1; id. B. C. 1, 83, 1; 3, 67, 3 al.; cf.

    proelium,

    Suet. Aug. 13:

    seditio,

    id. Tib. 25:

    triumphus,

    id. Dom. 6:

    cura,

    id. Tib. 8 et saep.—Prov.:

    duplex fit bonitas, simul accessit celeritas,

    who gives promptly gives twice, Pub. Syr. 141 (Rib.).—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things made double by being divided into two, cloven, bipartite, double:

    ne duplices habeatis linguas, ne ego bilingues vos necem,

    Plaut. Truc. 4, 3, 7; cf. id. As. 3, 3, 105:

    ficus,

    Hor. S. 2, 2, 122; Plin. 20, 6, 23, § 52; Veg. Vet. 2, 10, 6 (1, 38, p. 265 Bip; cf. id. 1, 56, p. 281 Bip.):

    folia palmae,

    Plin. 16, 24, 38, § 90:

    lex,

    Quint. 7, 7, 10.—
    2.
    Poet., like the Gr. diplous, of things in pairs, for ambo or uterque, both:

    oculi,

    Lucr. 6, 1145:

    palmae,

    Verg. A. 1, 93; cf. Ov. Am. 3, 327.—
    3.
    Opp. to single, like the Gr. diplous and our double, for thick, strong, stout:

    clavi,

    Cato R. R. 20:

    amiculum,

    Nep. Dat. 3; cf.

    pannus,

    Hor. Ep. 1, 17, 25:

    fenus,

    Prop. 3 (4), 1, 22 (for which:

    magnum fenus,

    Tib. 2, 6, 22). —
    4.
    With quam in post-Aug. prose, for alterum tantum, twice as much as, Col. 1, 8, 8:

    duplex quam ceteris pretium,

    Plin. 19, 1, 2, § 9; Quint. 2, 3, 3.
    II.
    Trop.
    1.
    Of words, of a double sense, ambiguous:

    verba dubia et quasi duplicia,

    Quint. 9, 2, 69.—
    2.
    In poets, like the Gr. diplous, of character, qs. double-tongued, double-faced, i. e. false, deceitful:

    Ulixes,

    Hor. C. 1, 6, 7:

    Amathusia,

    Cat. 68, 51; so,

    animo,

    Vulg. Jacob. 1, 8; 4, 8.— Adv.: dū̆plĭcĭter, doubly, on two accounts, Lucr. 6, 510; Cic. Ac. 2, 32, 104; id. Fam. 9, 20:

    res conscriptae,

    ambiguously, Arn. 5, p. 182; Vulg. Sirach, 23, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > duplex

  • 2 duplex

        duplex icis (abl. icī; rarely ice, H.), adj.    [duo + PLEC-], twofold, double: murus, Cs.: vallum, Cs.: rates, in double rows, Cs.: dorsum, consisting of two boards, V.: pannus, doubled, H.: ficus, cloven, H.: amiculum, of two thicknesses, N.: gemmis auroque corona, of twofold material, V.: Latonae genus, the two children, V.— Twice as long, twice as great, double: stipendium, Cs.: modus: dedecus.— Two, a choice of two: duas esse vias duplicīsque cursūs: opinio.—Poet., a pair, both: palmae, V.— Complex, compound: duplicis iuris Natura, H.—Fig., double-tongued, deceitful: Ulixes, H.
    * * *
    (gen.), duplicis ADJ
    twofold, double; divided; two-faced

    Latin-English dictionary > duplex

  • 3 duplicō

        duplicō āvī, ātus, āre    [duplex], to double, multiply by two, repeat: numerum obsidum, Cs.: copiae duplicantur, L.: duplicato eius diei itinere, Cs.: verba. — Of words, to compound: ad duplicanda verba, L.— To double, enlarge, augment, increase: sol decedens duplicat umbras, V.: duplicata noctis imago est, O.: bellum, Ta.— To double up, bow, bend: duplicato poplite, V.: virum dolore, V.: duplicata volnere caeco, O.
    * * *
    duplicare, duplicavi, duplicatus V
    double, bend double; duplicate; enlarge

    Latin-English dictionary > duplicō

  • 4 Gemini

    gĕmĭnus, a, um, adj. [cf.: gener, genui (gigno)], born at the same time, twin-born, twin - (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    Adj.:

    tibi sunt gemini et trigemini filii,

    Plaut. Mil. 3, 1, 123:

    filios parere,

    id. Am. 5, 1, 36:

    C. et L. Fabricii fratres gemini fuerunt ex municipio Aletrinati,

    twin-brothers, Cic. Clu. 16, 46;

    v. frater: sorores,

    Ov. M. 4, 774; Hor. C. 4, 7, 5; cf.:

    soror gemina germana,

    Plaut. Mil. 2, 4, 30:

    pueri,

    Verg. A. 8, 631:

    proles,

    id. ib. 1, 274: dei (i. e. Apollo and Diana), Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 425 Vahl.):

    partus,

    Liv. 1, 4, 2:

    Castor,

    i. e. Castor and Pollux, Ov. A. A. 1, 746; cf.

    Pollux,

    Hor. C. 3, 29, 64:

    nec gemino bellum Trojanum orditur ab ovo,

    i. e. from Helen, the twin-daughter of Leda, id. A. P. 147:

    fratres, Amphion atque Zethus,

    id. Ep. 1, 18, 41:

    Quirini,

    i. e. Romulus and Remus, Juv. 11, 105.—Comically in the sup.: To. Hic ejus geminust frater. Do. Hicine'st? To. Ac geminissimus, Plaut. Pers. 5, 2, 49.—
    B.
    Subst.: gĕmĭni, ōrum, m., twins:

    Servilii, qui gemini fuerunt... ut mater geminos internoscit consuetudine oculorum, sic, etc.,

    Cic. Ac. 2, 18, 56 sq.; cf.:

    geminorum formas esse similes,

    id. Div. 2, 43, 90; Liv. 1, 6, 4.—Of beasts:

    (asina) raro geminos parit,

    Plin. 8, 43, 68, § 168.—
    2.
    In partic.
    a.
    Gemini, as a constellation, The Twins (Castor and Pollux;

    acc. to others, Apollo and Hercules),

    Plin. 18, 29, 69, § 281; Varr. R. R. 2, 1, 7; called also geminum astrum, Col. poët. 10, 312.—
    b.
    Acc. to the Gr. didumoi, the testicles, i. q. testiculi (late Lat.), Sol. 13; Amm. 16, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., paired, double, two-fold, both, two, = duplex, duo:

    gemino lucernae lumine declarari, dissensionem et seditionem moveri,

    Cic. Div. 2, 58, 120; cf.:

    ex unis geminas mihi conficies nuptias,

    Ter. And. 4, 1, 51:

    et tripodes gemini,

    Verg. A. 9, 265:

    cum quaererent alii Numerium, alii Quintium, gemini nominis errore servatus est (Numerius Quintius),

    Cic. Sest. 38, 82:

    sunt geminae Somni portae, quarum altera, etc.,

    Verg. A. 6, 894:

    scopuli,

    id. ib. 1, 162; cf.:

    vos, geminae voragines rei publicae,

    Cic. Pis. 18, 41:

    huc geminas nunc flecte acies,

    your pair of eyes, both eyes, Verg. A. 6, 788:

    tempora,

    id. ib. 5, 416:

    nares,

    id. G. 4, 300:

    cornua (Eridani),

    id. ib. 4, 371:

    manus,

    Mart. 10, 10, 10:

    pedes,

    Ov. F. 2, 154;

    for which: pes,

    id. A. A. 2, 644:

    geminae (vites),

    Col. 3, 2, 10 (for which:

    gemellae vites,

    Plin. 14, 2, 4, § 21):

    aliae (percussiones numerorum) sunt geminae,

    double, Cic. de Or. 3, 47, 182; cf.:

    geminis vocalibus,

    Quint. 1, 7, 14:

    M gemina,

    id. ib. 8: geminique tulit Chironis in antrum, double-formed (half man, half horse), Ov. M. 2, 630; 6, 126; cf.:

    corpus Tritonis (half man and half fish),

    Stat. S. 3, 2, 35: Cecrops (acc. to a myth, half man and half serpent, or half man and half woman;

    or else as Egyptian and Greek),

    Ov. M. 2, 555: GEMINA LEGIO, a double legion (formed out of two legions), epithet of the tenth legion in Hispania, Inscr. Orell. 72 sq.; 1214; 2090;

    3376 al. (for which: gemella legio,

    Caes. B. C. 3, 4, 1; cf. Tac. H. 2, 58): cum geminis exsurgit mensa lucernis, seen double by one in drink, Juv. 6, 305.—
    B.
    Resembling, similar, like, as twins:

    VOLO, MI FRATER, FRATERCULO TUO CREDAS: consorti quidem in lucris atque in furtis, gemino et simillimo nequitia, improbitate, audaciā,

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155; cf.:

    Dolabella et Antonius... ecce tibi geminum in scelere par,

    a twin-pair, id. Phil. 11, 1, 2; Varr. L. L. 9, § 92:

    par est avaritia, similis improbitas, eadem impudentia, gemina audacia,

    Cic. Rosc. Am. 40, 118 fin.; cf. id. Rosc. Com. 18, 55:

    quae (memoria) est gemina litteraturae quodammodo et in dissimili genere persimilis,

    twin-sister, id. Part. 7, 26 (al. germana): illud vero geminum consiliis Catilinae et Lentuli, quod me domo mea expulistis, like, similar, id. Pis. 7, 16; cf.:

    ambobus geminus cupido laudis,

    Sil. 4, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > Gemini

  • 5 gemini

    gĕmĭnus, a, um, adj. [cf.: gener, genui (gigno)], born at the same time, twin-born, twin - (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    Adj.:

    tibi sunt gemini et trigemini filii,

    Plaut. Mil. 3, 1, 123:

    filios parere,

    id. Am. 5, 1, 36:

    C. et L. Fabricii fratres gemini fuerunt ex municipio Aletrinati,

    twin-brothers, Cic. Clu. 16, 46;

    v. frater: sorores,

    Ov. M. 4, 774; Hor. C. 4, 7, 5; cf.:

    soror gemina germana,

    Plaut. Mil. 2, 4, 30:

    pueri,

    Verg. A. 8, 631:

    proles,

    id. ib. 1, 274: dei (i. e. Apollo and Diana), Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 425 Vahl.):

    partus,

    Liv. 1, 4, 2:

    Castor,

    i. e. Castor and Pollux, Ov. A. A. 1, 746; cf.

    Pollux,

    Hor. C. 3, 29, 64:

    nec gemino bellum Trojanum orditur ab ovo,

    i. e. from Helen, the twin-daughter of Leda, id. A. P. 147:

    fratres, Amphion atque Zethus,

    id. Ep. 1, 18, 41:

    Quirini,

    i. e. Romulus and Remus, Juv. 11, 105.—Comically in the sup.: To. Hic ejus geminust frater. Do. Hicine'st? To. Ac geminissimus, Plaut. Pers. 5, 2, 49.—
    B.
    Subst.: gĕmĭni, ōrum, m., twins:

    Servilii, qui gemini fuerunt... ut mater geminos internoscit consuetudine oculorum, sic, etc.,

    Cic. Ac. 2, 18, 56 sq.; cf.:

    geminorum formas esse similes,

    id. Div. 2, 43, 90; Liv. 1, 6, 4.—Of beasts:

    (asina) raro geminos parit,

    Plin. 8, 43, 68, § 168.—
    2.
    In partic.
    a.
    Gemini, as a constellation, The Twins (Castor and Pollux;

    acc. to others, Apollo and Hercules),

    Plin. 18, 29, 69, § 281; Varr. R. R. 2, 1, 7; called also geminum astrum, Col. poët. 10, 312.—
    b.
    Acc. to the Gr. didumoi, the testicles, i. q. testiculi (late Lat.), Sol. 13; Amm. 16, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., paired, double, two-fold, both, two, = duplex, duo:

    gemino lucernae lumine declarari, dissensionem et seditionem moveri,

    Cic. Div. 2, 58, 120; cf.:

    ex unis geminas mihi conficies nuptias,

    Ter. And. 4, 1, 51:

    et tripodes gemini,

    Verg. A. 9, 265:

    cum quaererent alii Numerium, alii Quintium, gemini nominis errore servatus est (Numerius Quintius),

    Cic. Sest. 38, 82:

    sunt geminae Somni portae, quarum altera, etc.,

    Verg. A. 6, 894:

    scopuli,

    id. ib. 1, 162; cf.:

    vos, geminae voragines rei publicae,

    Cic. Pis. 18, 41:

    huc geminas nunc flecte acies,

    your pair of eyes, both eyes, Verg. A. 6, 788:

    tempora,

    id. ib. 5, 416:

    nares,

    id. G. 4, 300:

    cornua (Eridani),

    id. ib. 4, 371:

    manus,

    Mart. 10, 10, 10:

    pedes,

    Ov. F. 2, 154;

    for which: pes,

    id. A. A. 2, 644:

    geminae (vites),

    Col. 3, 2, 10 (for which:

    gemellae vites,

    Plin. 14, 2, 4, § 21):

    aliae (percussiones numerorum) sunt geminae,

    double, Cic. de Or. 3, 47, 182; cf.:

    geminis vocalibus,

    Quint. 1, 7, 14:

    M gemina,

    id. ib. 8: geminique tulit Chironis in antrum, double-formed (half man, half horse), Ov. M. 2, 630; 6, 126; cf.:

    corpus Tritonis (half man and half fish),

    Stat. S. 3, 2, 35: Cecrops (acc. to a myth, half man and half serpent, or half man and half woman;

    or else as Egyptian and Greek),

    Ov. M. 2, 555: GEMINA LEGIO, a double legion (formed out of two legions), epithet of the tenth legion in Hispania, Inscr. Orell. 72 sq.; 1214; 2090;

    3376 al. (for which: gemella legio,

    Caes. B. C. 3, 4, 1; cf. Tac. H. 2, 58): cum geminis exsurgit mensa lucernis, seen double by one in drink, Juv. 6, 305.—
    B.
    Resembling, similar, like, as twins:

    VOLO, MI FRATER, FRATERCULO TUO CREDAS: consorti quidem in lucris atque in furtis, gemino et simillimo nequitia, improbitate, audaciā,

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155; cf.:

    Dolabella et Antonius... ecce tibi geminum in scelere par,

    a twin-pair, id. Phil. 11, 1, 2; Varr. L. L. 9, § 92:

    par est avaritia, similis improbitas, eadem impudentia, gemina audacia,

    Cic. Rosc. Am. 40, 118 fin.; cf. id. Rosc. Com. 18, 55:

    quae (memoria) est gemina litteraturae quodammodo et in dissimili genere persimilis,

    twin-sister, id. Part. 7, 26 (al. germana): illud vero geminum consiliis Catilinae et Lentuli, quod me domo mea expulistis, like, similar, id. Pis. 7, 16; cf.:

    ambobus geminus cupido laudis,

    Sil. 4, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > gemini

  • 6 geminus

    gĕmĭnus, a, um, adj. [cf.: gener, genui (gigno)], born at the same time, twin-born, twin - (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    Adj.:

    tibi sunt gemini et trigemini filii,

    Plaut. Mil. 3, 1, 123:

    filios parere,

    id. Am. 5, 1, 36:

    C. et L. Fabricii fratres gemini fuerunt ex municipio Aletrinati,

    twin-brothers, Cic. Clu. 16, 46;

    v. frater: sorores,

    Ov. M. 4, 774; Hor. C. 4, 7, 5; cf.:

    soror gemina germana,

    Plaut. Mil. 2, 4, 30:

    pueri,

    Verg. A. 8, 631:

    proles,

    id. ib. 1, 274: dei (i. e. Apollo and Diana), Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 16 Müll. (Trag. v. 425 Vahl.):

    partus,

    Liv. 1, 4, 2:

    Castor,

    i. e. Castor and Pollux, Ov. A. A. 1, 746; cf.

    Pollux,

    Hor. C. 3, 29, 64:

    nec gemino bellum Trojanum orditur ab ovo,

    i. e. from Helen, the twin-daughter of Leda, id. A. P. 147:

    fratres, Amphion atque Zethus,

    id. Ep. 1, 18, 41:

    Quirini,

    i. e. Romulus and Remus, Juv. 11, 105.—Comically in the sup.: To. Hic ejus geminust frater. Do. Hicine'st? To. Ac geminissimus, Plaut. Pers. 5, 2, 49.—
    B.
    Subst.: gĕmĭni, ōrum, m., twins:

    Servilii, qui gemini fuerunt... ut mater geminos internoscit consuetudine oculorum, sic, etc.,

    Cic. Ac. 2, 18, 56 sq.; cf.:

    geminorum formas esse similes,

    id. Div. 2, 43, 90; Liv. 1, 6, 4.—Of beasts:

    (asina) raro geminos parit,

    Plin. 8, 43, 68, § 168.—
    2.
    In partic.
    a.
    Gemini, as a constellation, The Twins (Castor and Pollux;

    acc. to others, Apollo and Hercules),

    Plin. 18, 29, 69, § 281; Varr. R. R. 2, 1, 7; called also geminum astrum, Col. poët. 10, 312.—
    b.
    Acc. to the Gr. didumoi, the testicles, i. q. testiculi (late Lat.), Sol. 13; Amm. 16, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., paired, double, two-fold, both, two, = duplex, duo:

    gemino lucernae lumine declarari, dissensionem et seditionem moveri,

    Cic. Div. 2, 58, 120; cf.:

    ex unis geminas mihi conficies nuptias,

    Ter. And. 4, 1, 51:

    et tripodes gemini,

    Verg. A. 9, 265:

    cum quaererent alii Numerium, alii Quintium, gemini nominis errore servatus est (Numerius Quintius),

    Cic. Sest. 38, 82:

    sunt geminae Somni portae, quarum altera, etc.,

    Verg. A. 6, 894:

    scopuli,

    id. ib. 1, 162; cf.:

    vos, geminae voragines rei publicae,

    Cic. Pis. 18, 41:

    huc geminas nunc flecte acies,

    your pair of eyes, both eyes, Verg. A. 6, 788:

    tempora,

    id. ib. 5, 416:

    nares,

    id. G. 4, 300:

    cornua (Eridani),

    id. ib. 4, 371:

    manus,

    Mart. 10, 10, 10:

    pedes,

    Ov. F. 2, 154;

    for which: pes,

    id. A. A. 2, 644:

    geminae (vites),

    Col. 3, 2, 10 (for which:

    gemellae vites,

    Plin. 14, 2, 4, § 21):

    aliae (percussiones numerorum) sunt geminae,

    double, Cic. de Or. 3, 47, 182; cf.:

    geminis vocalibus,

    Quint. 1, 7, 14:

    M gemina,

    id. ib. 8: geminique tulit Chironis in antrum, double-formed (half man, half horse), Ov. M. 2, 630; 6, 126; cf.:

    corpus Tritonis (half man and half fish),

    Stat. S. 3, 2, 35: Cecrops (acc. to a myth, half man and half serpent, or half man and half woman;

    or else as Egyptian and Greek),

    Ov. M. 2, 555: GEMINA LEGIO, a double legion (formed out of two legions), epithet of the tenth legion in Hispania, Inscr. Orell. 72 sq.; 1214; 2090;

    3376 al. (for which: gemella legio,

    Caes. B. C. 3, 4, 1; cf. Tac. H. 2, 58): cum geminis exsurgit mensa lucernis, seen double by one in drink, Juv. 6, 305.—
    B.
    Resembling, similar, like, as twins:

    VOLO, MI FRATER, FRATERCULO TUO CREDAS: consorti quidem in lucris atque in furtis, gemino et simillimo nequitia, improbitate, audaciā,

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155; cf.:

    Dolabella et Antonius... ecce tibi geminum in scelere par,

    a twin-pair, id. Phil. 11, 1, 2; Varr. L. L. 9, § 92:

    par est avaritia, similis improbitas, eadem impudentia, gemina audacia,

    Cic. Rosc. Am. 40, 118 fin.; cf. id. Rosc. Com. 18, 55:

    quae (memoria) est gemina litteraturae quodammodo et in dissimili genere persimilis,

    twin-sister, id. Part. 7, 26 (al. germana): illud vero geminum consiliis Catilinae et Lentuli, quod me domo mea expulistis, like, similar, id. Pis. 7, 16; cf.:

    ambobus geminus cupido laudis,

    Sil. 4, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > geminus

  • 7 anceps

    anceps (once ancipes, Plaut. Rud. 4, 4, 114; cf. Charis, pp. 67 and 96 P.; Prisc. p. 754 P.; with this form cf. procapis, Paul. ex Fest. p. 225 Müll., and Corss. Ausspr. II. pp. 398, 591; abl. sing. always ancipiti), cĭpĭtis, adj. [an-caput; cf. Paul. ex Fest. p. 19 Müll.].
    I.
    Lit., that has two heads, twoheaded (cf.: biceps, praeceps, etc.;

    so only in the poets): Janus,

    Ov. M. 14, 334; so id. F. 1, 95 (cf.:

    Janus bifrons,

    Verg. A. 7, 180). —Hence also of a mountain which has two summits, two-peaked:

    acumen,

    Ov. M. 12, 337.—
    II.
    In gen.
    A.
    1.. Of an object whose qualities have significance in two respects, double, that extends on two opposite sides (while duplex is an object that exists in separate forms, twice. Thus anceps sententia is an opinion which wavers, fluctuates between two decisions, while duplex sententia is a twofold opinion):

    Post altrinsecus ancipes securiculast,

    the axe cuts on two sides, is two-edged, Plaut. Rud. 4, 4, 114; so, ferrum, Lucil. ap. Non. p. 245, 17, and Lucr. 6, 168:

    securis,

    Ov. M. 8, 397 al. —Also, poet., of the contrast between great heat and cold: Ancipiti quoniam mucroni utrimque notantur, since things are marked by double point, i. e. one at one, another at the other end, Lucr. 2, 520:

    bestiae quasi ancipites in utrāque sede viventes,

    amphibious animals, Cic. N. D. 1, 37;

    so in the histt. freq. of an attack, a contest, etc., on two different sides,

    Caes. B. G. 7, 76: ita ancipiti proelio diu atque acriter pugnatum est, double, because contending with enemies both in front and in the rear, id. ib. 1, 26 Herz.; so id. B. C. 3, 63; Nep. Them. 3, 3:

    periculum,

    Sall. J. 38, 5: ancipitem pugnam hostibus facere, double, as given by horse and foot, Tac. A. 6, 35:

    ancipiti metu et ab cive et ab hoste,

    twofold, Liv. 2, 24; so,

    anceps terror,

    id. 34, 21; Tac. Agr. 26:

    tumultus,

    Liv. 32, 30: tela, shot or hurled from both sides, id. 37, 11:

    ancipitia munimenta,

    on two sides, id. 5, 1 al. —
    2.
    Trop., twofold:

    propter ancipitem faciendi dicendique sapientiam,

    Cic. de Or. 3, 16:

    ancipites viae rationesque et pro omnibus et contra omnia disputandi,

    id. ib. 3, 36:

    adferre ancipitem curam cogitandi,

    a twofold care of thought, id. Off. 1, 3, 9; so Tac. A. 2, 40:

    jus anceps,

    the uncertainties of law, Hor. S. 2, 5, 34 al. —
    B.
    Wavering, doubtful, uncertain, unfixed, undecided (the prevalent signif. in Cic.):

    anceps fatorum via,

    Cic. Somn. Scip. 2:

    incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5:

    anceps proelii fortuna,

    Tac. H. 3, 18:

    oraculum,

    Liv. 9, 3:

    proelium,

    id. 2, 62, and Tac. H. 3, 22;

    so esp. freq.: ancipiti Marte pugnare,

    to contend without deciding the contest, Liv. 7, 29; 21, 1 al.:

    causa anceps,

    Cic. de Or. 2, 44:

    genus causarum anceps,

    id. Inv. 1, 15, 20 (cf.: genus causarum dubium, Auct. ad Her. 1, 3:

    dubium vel anceps,

    Quint. 4, 1, 10):

    fides,

    uncertain, wavering, fidelity, Curt. 3, 8;

    so also, ancipites animi,

    Luc. 9, 46.—Also ellipt.: Lucanus an Apulus, anceps, doubtful whether, etc., * Hor. S. 2, 1, 34.—
    C.
    Dangerous, hazaraous, perilous, critical (post-Aug.; esp. freq. in Tac.;

    never in Cic.): viae,

    Ov. M. 14, 438:

    loca,

    Nep. Dat. 7, 3:

    dubiā et interdum ancipiti fortunā,

    Vell. 2, 79:

    anceps periculum,

    Tac. A. 4, 59:

    ancipites morbi corporis,

    Plin. 7, 45, 46, § 149:

    cujus (Antonii) operā ex ancipiti morbo convaluerat,

    Suet. Aug. 59:

    Ideo et purgationibus (labruscum) ancipitem putant,

    Plin. 23, 1, 14, § 20:

    vox pro re publicā honesta, ipsi anceps,

    pernicious, Tac. H. 1, 5:

    adulatio anceps si nulla et ubi nimia est,

    id. A. 4, 17.—So subst., danger, hazard, peril, = periculum, discrimen:

    dubiā suorum re in anceps tractus vim legionum implorabat,

    Tac. A. 4, 73:

    seu nihil militi seu omnia concederentur, in ancipiti res publica,

    id. ib. 1, 36:

    scelus inter ancipitia probatum,

    id. ib. 11, 26;

    14, 22: facilius inter ancipitia clarescunt,

    id. G. 14:

    nova ambigua ancipitia malebat,

    id. H. 2, 86:

    inter ancipitia deterrimum est media sequi,

    id. ib. 3, 40.
    Comp., sup., and adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > anceps

  • 8 duplico

    dū̆plĭco, āvi, ātum, 1 (u long, Verg. E. 2, 67), v. a. [duplex], to double (class.)
    I.
    Lit.:

    numerum dierum,

    Cic. N. D. 1, 22; so,

    numerum,

    id. Rep. 2, 20 (twice); Caes. B. G. 4, 36, 2; Tac. H. 2, 30:

    modum hastae,

    Nep. Iphicr. 1 fin.:

    exercitum,

    Cic. Att. 5, 18, 2; cf.

    copias,

    Liv. 7, 7:

    fructum,

    Varr. R. R. 1, 69, 1; cf.:

    reditum pretio,

    Col. 12, 52, 2:

    rem,

    Pers. 6, 78:

    stipendium legionibus in perpetuum,

    Suet. Caes. 26:

    tributa,

    id. Vesp. 16:

    verba,

    i. e. to repeat, Cic. Or. 39, 135 (with iterare); id. Part. 6, 20 sq.; also, to form a bipartite word, to compound (e. g. androgynus):

    faciliore ad duplicanda verba Graeco sermone,

    Liv. 27, 11.—
    II.
    Transf.
    A.
    (Acc. to duplex, I. B. 3.), to double, i. e. to enlarge, augment, increase:

    mobilitas duplicatur,

    Lucr. 6, 337:

    duplicato ejus diei itinere,

    Caes. B. C. 3, 76 fin.; cf.

    cursu,

    id. ib. 3, 92, 2:

    et sol crescentes decedens duplicat umbras,

    Verg. E. 2, 67; cf. Ov. M. 11, 550:

    duplicata nimbo flumina,

    id. Am. 1, 9, 11:

    ut in dies magis magisque haec nascens de me duplicetur opinio,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2: curam, Sall. Or. Cottae, p. 245 ed. Gerl.; cf. sollicitudines, Lucei. in Cic. Fam. 5, 14, 2: bellum, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. E. 2, 67.—
    B.
    In poets and in post-Aug. prose meton. (effectu pro causa), to double up, to bow, bend a person or thing: nos duplicat timos, Naev. ap. Non. p. 487 (Trag. v. 45 Rib.):

    duplicato poplite,

    Verg. A. 12, 927:

    corpus frigore,

    Val. Max. 5, 1, 1 ext.:

    virum dolore,

    Verg. A. 11, 645; Ov. M. 6, 293; Stat. Th. 3, 89; 6, 859.—
    C.
    To double by dividing, to split in two, tear apart, tear (late Lat.):

    capillum,

    Cels. 7, 7, 8:

    vesicam,

    id. 7, 26, 2 fin. al.—Hence, * dū̆plĭcāto, adv., twice as much:

    degredi,

    Plin. 2, 17, 14, § 76.

    Lewis & Short latin dictionary > duplico

  • 9 anceps

        anceps cipitis, abl. cipitī, adj.    [an- (for ambi-) + CAP-], that has two heads, two-headed: Ianus, O.: acumen, two-peaked, O.—Meton., double, twosided: securis, two-edged, O.: bestiae quasi ancipites in utrāque sede viventes, amphibious: ancipiti contentione districti, on both sides: ancipiti proelio pugnatum est, i. e. both in front and in the rear, Cs.: ancipiti premi periculo, N.: periculum anceps (erat), S.: ancipitem pugnam hostibus facere, i. e. by horse and foot, Ta.: metus, et ab cive et ab hoste, twofold, L.: munimenta, facing both ways, L.—Fig., double, twofold propter ancipitem faciendi dicendique sapientiam: ius, the uncertainty of the law, H.—Wavering, doubtful, uncertain, unfixed, ambiguous, undecided: fortuna belli: oraculum, L.: proelium, L.: Mars, indecisive, L.: bellum ancipiti Marte gestum, L.: fides, Cu.— Ellipt.: sequor hunc, Lucanus an Apulus, anceps (sc. ego), i. e. of uncertain origin, H.—Dangerous, hazardous, perilous, critical: locus: viae, O.: periculum, Ta.: quia revocare eos anceps erat, L.—As subst n., danger, hazard, peril: facilius inter ancipitia clarescunt, Ta.
    * * *
    (gen.), ancipitis ADJ
    two headed/fold/edged/meanings; faces two directions/fronts; doubtful; double

    Latin-English dictionary > anceps

  • 10 bilīx

        bilīx īcis, adj.    [bi-+LAC-, LIC-], with a double thread: lorica, V.
    * * *
    (gen.), bilicis ADJ
    having two threads; with a double thread, double/two threaded

    Latin-English dictionary > bilīx

  • 11 duplicārius

        duplicārius ī, m    [duplex], a soldier under double pay, L.
    * * *
    double-paid soldier; soldier who receives double pay as reward

    Latin-English dictionary > duplicārius

  • 12 duplus

        duplus adj.    [DVA- + PLE-], double, twice as large, twice as much: intervalla: pecunia, L.—As subst n., the double, twice as much: dupli poena: in duplum ire, have a (new) trial for twice the amount.
    * * *
    dupla, duplum ADJ
    twice as much, double

    Latin-English dictionary > duplus

  • 13 geminō

        geminō āvī, ātus, āre    [geminus], to double: victoriae laetitiam, L.: facinus, repeat, O.: consulatūs, repeated, Ta.: nisi caves geminabit (sc. facinus), do it again, T.: sole geminato: ita geminatā urbe, L.: volnus, O.— To pair, couple, join, unite: ut Serpentes avibus geminentur, H.: acuta aera, strike together, H.
    * * *
    geminare, geminavi, geminatus V
    double; repeat; double the force of; pair (with)

    Latin-English dictionary > geminō

  • 14 geminus

        geminus adj.,    born together, twin-born, twin-: fratres: sorores, H.: pueri, V.: partus, L.: Nec gemino bellum orditur ab ovo, i. e. the two eggs laid by Leda as a swan, H.: Quirini, Iu.— Plur m. as subst, twins: geminorum formae: quoniam gemini essent, L.—Paired, double, twofold, both, two: lucernae lumen: nuptiae, T.: Somni portae, V.: voragines rei p.: acies, eyes, V.: cruor, i. e. two deaths, O.: Chiron, of two natures (a centaur), O.: Cecrops, i. e. half Greek, half Egyptian, O.: geminis exsurgit mensa lucernis, seen double, Iu.— Resembling, similar, like: nequitiā: Dolabella et Antonius, geminum in scelere par: illud consiliis Catilinae et Lentuli, common.
    * * *
    I
    gemina, geminum ADJ
    twin, double; twin-born; both
    II
    twins (pl.)

    Latin-English dictionary > geminus

  • 15 bilinguis

    bĭlinguis, e, adj. [bis - lingua], twotongued, double-tongued.
    I.
    Lit., having two tongues; humorously, of voluptuous persons kissing, Plaut. Ps. 5, 1, 15; cf. id. Poen. 5, 4, 65.—
    B.
    Transf.
    1.
    Tibiae, with two keys, Varr. ap. Non. p. 229, 24.—
    2.
    Speaking two languages: bilinguis diglôssos, Gloss.: bilingues Bruttates Ennius dixit, quod Bruttii et Osce et Graece loqui soliti sint, Paul. ex Fest. p. 35 Müll.; cf. Commod. p. 350:

    corvinus, Canusini more bilinguis,

    Hor. S. 1, 10, 30:

    sed jam bilingues erant, paulatim a domestico externo sermone degeneres,

    Curt. 7, 5, 29.—
    II.
    Trop.
    A.
    Double-tongued, hypocritical, deceitful, false, treacherous:

    tamquam proserpens bestia, est bilinguis et scelestus,

    Plaut. Pers. 2, 4, 28:

    edico prius, Ne duplicis habeatis linguas, ne ego bilinguis vos necem,

    id. Truc. 4, 3, 7 (cf. id. Poen. 5, 2, 74:

    bisulcilingua quasi proserpens bestia): quippe domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis,

    Verg. A. 1, 661:

    homo,

    Phaedr. 2, 4, 25; Sil. 2, 56:

    os,

    Vulg. Prov. 8, 13:

    socii,

    Sil. 16, 157:

    insidiae,

    Claud. B. Gild. 284.—
    B.
    Fabulae, having a double meaning, allegorical, Arn. 5, p. 228.

    Lewis & Short latin dictionary > bilinguis

  • 16 dupla

    dū̆plus, a, um, adj. [duplex], double, twice as large, twice as much.
    I.
    Adj.:

    dupla et tripla intervalla,

    Cic. Univ. 7:

    pars,

    id. ib.: scrobes, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 751 P.:

    pecunia,

    Liv. 29, 19:

    donativum,

    Suet. Dom. 2.—
    II.
    Subst.
    A.
    dū̆plum, i, n., the double of any thing:

    a terra ad lunam centum viginti sex milia stadiorum esse, ab ea usque ad solem duplum,

    Plin. 2, 21, 19, § 83; Plaut. Poen. 1, 1, 56: furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, Cato R. R. praef.; Cic. Off. 3, 16, 65:

    decrevit, ut, si judicatum negaret, in duplum iret,

    id. Fl. 21:

    in duplum,

    Dig. 40, 12, 20 al.:

    duplo major,

    Plin. 27, 11, 74, § 98.—
    B.
    dū̆pla, ae, f. (sc. pecunia), a double price, Plaut. Capt. 4, 2, 39; Varr. R. R. 2, 10, 5; Dig. 21, 1, 31, § 20; cf. ib. 21, 2, 6 tit.: de evictionibus et duplae stipulatione.—Hence, adv.: dū̆plo, doubly, twofold, Vulg. Matt. 23, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > dupla

  • 17 duplum

    dū̆plus, a, um, adj. [duplex], double, twice as large, twice as much.
    I.
    Adj.:

    dupla et tripla intervalla,

    Cic. Univ. 7:

    pars,

    id. ib.: scrobes, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 751 P.:

    pecunia,

    Liv. 29, 19:

    donativum,

    Suet. Dom. 2.—
    II.
    Subst.
    A.
    dū̆plum, i, n., the double of any thing:

    a terra ad lunam centum viginti sex milia stadiorum esse, ab ea usque ad solem duplum,

    Plin. 2, 21, 19, § 83; Plaut. Poen. 1, 1, 56: furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, Cato R. R. praef.; Cic. Off. 3, 16, 65:

    decrevit, ut, si judicatum negaret, in duplum iret,

    id. Fl. 21:

    in duplum,

    Dig. 40, 12, 20 al.:

    duplo major,

    Plin. 27, 11, 74, § 98.—
    B.
    dū̆pla, ae, f. (sc. pecunia), a double price, Plaut. Capt. 4, 2, 39; Varr. R. R. 2, 10, 5; Dig. 21, 1, 31, § 20; cf. ib. 21, 2, 6 tit.: de evictionibus et duplae stipulatione.—Hence, adv.: dū̆plo, doubly, twofold, Vulg. Matt. 23, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > duplum

  • 18 duplus

    dū̆plus, a, um, adj. [duplex], double, twice as large, twice as much.
    I.
    Adj.:

    dupla et tripla intervalla,

    Cic. Univ. 7:

    pars,

    id. ib.: scrobes, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 751 P.:

    pecunia,

    Liv. 29, 19:

    donativum,

    Suet. Dom. 2.—
    II.
    Subst.
    A.
    dū̆plum, i, n., the double of any thing:

    a terra ad lunam centum viginti sex milia stadiorum esse, ab ea usque ad solem duplum,

    Plin. 2, 21, 19, § 83; Plaut. Poen. 1, 1, 56: furem dupli condemnari, feneratorem quadrupli, Cato R. R. praef.; Cic. Off. 3, 16, 65:

    decrevit, ut, si judicatum negaret, in duplum iret,

    id. Fl. 21:

    in duplum,

    Dig. 40, 12, 20 al.:

    duplo major,

    Plin. 27, 11, 74, § 98.—
    B.
    dū̆pla, ae, f. (sc. pecunia), a double price, Plaut. Capt. 4, 2, 39; Varr. R. R. 2, 10, 5; Dig. 21, 1, 31, § 20; cf. ib. 21, 2, 6 tit.: de evictionibus et duplae stipulatione.—Hence, adv.: dū̆plo, doubly, twofold, Vulg. Matt. 23, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > duplus

  • 19 fictum

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fictum

  • 20 fingo

    fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].
    I.
    Lit.
    A.
    To touch, handle, stroke, touch gently (rare):

    mulcere alternos, et corpora fingere lingua,

    Verg. A. 8, 634:

    saepe manus aegras manibus fingebat amicis,

    Ov. F. 5, 409.—
    B.
    Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:

    esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    ab aliquo deo ficti esse videantur,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    fingere et construere nidos,

    build, id. ib. 2, 6, 23:

    favos,

    id. Off. 1, 44, 157:

    ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,

    Gell. 17, 10, 3.—
    C.
    In partic.
    1.
    Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:

    quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:

    in ceris aut fictilibus figuris,

    id. N. D. 1, 26, 71:

    similitudines ex argilla,

    Plin. 35, 12, 43, § 151; cf.

    , sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,

    Cic. Pis. 25, 59:

    pocula de humo,

    Ov. Tr. 2, 489:

    Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:

    fingendi ars,

    of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:

    corpora fingendo pingendove efficere,

    Quint. 5, 12, 21.—
    2.
    With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:

    componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,

    Plaut. Stich. 5, 5, 4:

    cum se non finxerit ulli,

    Ov. R. Am. 341:

    isti ficti, compositi, crispi cincinni,

    Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:

    canas fingere comas,

    Tib. 1, 2, 92:

    comas presso pollice,

    Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:

    comas auro,

    Stat. Th. 5, 228:

    crinem,

    Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:

    vitem putando,

    Verg. G. 2, 407 Forbig.—
    3.
    With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:

    hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,

    Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:

    vultus quoque hominum fingit scelus,

    i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.

    the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    animos fingere, formare,

    id. Brut. 38, 142: cf.:

    moderari et fingere mentem ac voluntates,

    id. Leg. 3, 18, 40:

    ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,

    id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:

    ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,

    id. Or. 8, 24:

    ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,

    id. de Or. 3, 45, 177; cf.

    also: arbitrio fingere,

    id. Brut. 79, 274:

    fortuna humana fingit artatque ut lubet,

    Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:

    vitam subito flecti fingique posse,

    shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:

    jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,

    id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:

    circumspexit amictus et finxit vultum,

    composed, Ov. M. 4, 318:

    lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,

    forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,

    id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:

    carmina,

    id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:

    versus,

    id. ib. 382:

    poëmata,

    Suet. Tit. 3:

    opprobria in quemvis,

    Hor. Ep. 1, 15, 30.—
    B.
    In partic.
    1.
    With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:

    finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,

    Cic. Mur. 29, 60:

    nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,

    Verg. A. 2, 79:

    (illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,

    Hor. C. 4, 3, 12:

    di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,

    id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—
    2.
    To form by instruction, to instruct, teach, train:

    idem mire finxit filium,

    i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:

    voce paterna Fingeris ad rectum,

    Hor. A. P. 367:

    fingitur artibus,

    id. C. 3, 6, 22:

    fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,

    id. Ep. 1, 2, 64.—
    3.
    To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:

    fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,

    Cic. Mil. 29, 79; cf.:

    omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,

    id. N. D. 3, 18, 47:

    fingere animo,

    id. de Sen. 12, 41: cf.

    also: animo et cogitatione,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ex sua natura ceteros,

    to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:

    quid magis exercitum dici aut fingi potest?

    id. Mil. 2, 5:

    maleficium,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,

    Prop. 3, 20 (4, 19), 5:

    qui utilitatum causa fingunt amicitias,

    suppose, Cic. Lael. 14, 51:

    principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,

    had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:

    in summo oratore fingendo,

    in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:

    finge tamen te improbulum,

    Juv. 5, 72.—
    (β).
    With double acc.:

    quod si qui me astutiorem fingit,

    Cic. Fam. 3, 8, 6:

    Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,

    id. Tusc. 5, 39, 115.—
    (γ).
    With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:

    finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,

    suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:

    finge solum natum nothum,

    Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;

    finge a nobis,

    assume, grant, Liv. 39, 37, 11:

    fingamus Alexandrum dari nobis,

    Quint. 1, 1, 24:

    non omnia corpora fingunt in medium niti,

    Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:

    qui naufragus fingitur se suspendisse,

    Quint. 8, 5, 22:

    qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,

    id. 8, 2, 20.—
    b.
    Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):

    argento comparando fingere fallaciam,

    Plaut. As. 2, 1, 2; 4:

    fallacias,

    Ter. Heaut. 3, 2, 22:

    fallaciam,

    id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    id. Eun. 1, 2, 58:

    falsas causas ad discordiam,

    id. Hec. 4, 4, 71:

    si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,

    Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:

    ex eventis fingere,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    (crimina) in istum fingere,

    id. Verr. 1, 5, 15:

    ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,

    id. Lael. 5, 18:

    in faciem moresque meos nova crimina fingis,

    Ov. H. 12, 177:

    fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,

    Hor. S. 1, 4, 84:

    quaelibet in quemvis opprobria fingere,

    id. Ep. 1, 15, 30:

    finguntur et testamenta,

    Quint. 7, 4, 39:

    nemo dolorem fingit in hoc casu,

    Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:

    bonois se ac liberales,

    Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:

    ignorare fingit,

    Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:

    in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,

    Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:

    ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,

    id. Caecin. 5, 14:

    in re ficta (opp. in vera),

    id. Lael. 7, 24:

    falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. Rep. 2, 15:

    commenticii et ficti dii,

    id. N. D. 2, 28, 70:

    fabula,

    id. Off. 3, 9, 39:

    in rebus fictis et adumbratis,

    id. Lael. 26, 97:

    amor,

    Lucr. 4, 1192:

    gemitus,

    Ov. M. 6, 565:

    cunctatio,

    Tac. A. 1, 46:

    ficto pectore fatur,

    Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:

    pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,

    dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:

    alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,

    Plin. Ep. 8, 18, 3;

    but: ficta pellice plorat,

    imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:

    ficti pravique tenax,

    Verg. A. 4, 188:

    jam consumpserat omnem Materiam ficti,

    Ov. M. 9, 767.—Adverb.:

    fictumque in colla minatus, Crura subit,

    Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:

    ficte et simulate quaestus causa insusurrare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:

    ficte reconciliata gratia,

    id. Fam. 3, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fingo

См. также в других словарях:

  • Double — Double …   Deutsch Wörterbuch

  • DOUBLE — La question de l’existence d’un double insaisissable, en tout point semblable à son modèle «vrai et vivant», se présente chaque fois que la conscience se voit surprise à manquer au contrôle sévère qu’elle doit exercer en permanence sur la faculté …   Encyclopédie Universelle

  • double — DOUBLE. adj. des 2 g. Qui vaut, qui pèse, qui contient une fois autant. Il est opposé à Simple. Double louis. Double ducat. Double pistole. Double portion. Corps de logis double. f♛/b] Il se dit aussi Des choses plus fortes, de plus grande vertu… …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • Double — Dou ble (d[u^]b l), a. [OE. doble, duble, double, OF. doble, duble, double, F. double, fr. L. duplus, fr. the root of duo two, and perh. that of plenus full; akin to Gr. diplo os double. See {Two}, and {Full}, and cf. {Diploma}, {Duple}.] 1.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • double- — ⇒DOUBLE , élément de compos. Élément de compos. entrant dans la formation de lexies ou de composés subst. appartenant au lang. cour. et à qq. domaines techn. A. Double + mot autonome désignant une chose mesurable ou quantifiable; double indique… …   Encyclopédie Universelle

  • Double — or The Double may refer to: Multiplication by 2 Look alike Body double, someone who substitutes for the credited actor of a character Doppelgänger, ghostly double of a living person Polish Enigma doubles Kamen Rider W Kamen Rider Double… …   Wikipedia

  • Double — Double, Double, Boy In Trouble Saltar a navegación, búsqueda Double, Double, Boy in trouble Episodio de Los Simpson Episodio n.º Temporada 20 Episodio 423 Código de producción KABF14 Guionista(s) Bill Odenkirk Director …   Wikipedia Español

  • double — [dub′əl] adj. [ME < OFr < L duplus, lit., twofold (akin to Gr diploos) < duo, TWO + plus < IE * plo , fold < base * pel , to FOLD1] 1. two combined; twofold; duplex 2. having two layers; folded in two 3. having two of one kind;… …   English World dictionary

  • Double T — The Double T is a logo that is the most readily identified symbol of Texas Tech University. Contents 1 History …   Wikipedia

  • Double je — Single by Christophe Willem from the album Inventaire B side …   Wikipedia

  • doublé — doublé, ée (dou blé, blée) part. passé. 1°   Augmenté une fois en sus. Une somme doublée. •   Votre garde est doublée et par un ordre exprès Je vois ici deux rois observés de fort près, CORN. Attila, III, 2.    Terme de mathématique. Raison… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»