-
21 odszkodowa|nie
n compensation, damages pl; (od ubezpieczyciela) indemnity, compensation- jednorazowe/pełne odszkodowanie lump sum/full compensation- odszkodowania wojenne (war) reparations, war indemnities- dać a. wypłacić komuś odszkodowanie to pay sb compensation, to indemnify sb- dochodzić/żądać odszkodowania za poniesioną szkodę to seek/demand compensation for the damage(s)- domagać się odszkodowania od kogoś to claim damages from sb- otrzymać/uzyskać odszkodowanie to receive/obtain a. get compensation- przyznać odszkodowanie to award a. grant compensation- skarżyć o odszkodowanie to sue for compensation a. damagesThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odszkodowa|nie
-
22 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
23 pretensj|a
f zw. pl (G pl pretensji) 1. (uraza, żal) grudge, grievance (do kogoś against sb)- nie mam do nikogo żadnych pretensji I bear no grudges against anyone- listy zawierały często pretensje i żale the letters frequently contained grudges and complaints- miała do niego pretensje o tamtą noc she harboured a. nursed a grudge against him for that night- możesz mieć pretensje do samego siebie you have only yourself to blame- mówił z pretensją w głosie he spoke peevishly2. książk. (roszczenie) claim- dochodzić swych pretensji to make claims- odstąpić od jakichś pretensji to abandon one’s claims- nie wnoszę żadnych pretensji I am not making any claims- rościł sobie pretensje do spadku he made claims to the inheritance- książę zrzekł się pretensji do tronu the prince relinquished his claim to the throne3. pot. pejor. (wysokie mniemanie o sobie) pretence GB, pretense US- mieć pretensje do elegancji/do inteligencji to have pretensions a. aspirations to elegance/intelligence- nie roszczę sobie pretensji do doskonałości I don’t claim to be perfectThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pretensj|a
-
24 sięg|nąć
pf — sięg|ać2 impf (sięgnęła, sięgnęli — sięgam) 1. (wyciągnąć rękę) to reach (po coś for sth)- sięgnąć do kieszeni po chusteczkę to reach inside a. into one’s pocket for a handkerchief- sięgnął po szklankę wody he reached out for a glass of water2. (korzystać z informacji) to refer (do czegoś to sth); to use vt- sięgać do archiwów/słownika/źródeł to refer to the archives/a dictionary/sources- poetka sięga do zasobów mowy potocznej the poet uses the colloquial language3. przen. (starać się zdobyć) to strive (po coś for sth); to aspire (po coś to sth)- sięgać po władzę to strive for power- sięgać po koronę to aspire to be king- sięgnąć po władzę/koronę to take power/to crown oneself king- sportowiec ma szansę sięgnąć po złoty medal the sportsman stands a good chance of winning gold- sięgnąć po laury to win laurels4. (używać) to use vt- lekarze sięgają po nowoczesne metody terapii the doctors use the latest methods of therapy- w chwilach rozpaczy sięgała po alkohol when she was depressed she turned to drink- zbyt często sięgamy po tabletki nasenne we use sleeping pills too often- sięgnąć po pióro przen. to start writing- sięgnąć po pędzel przen. to start painting5. (dotykać) to reach vt; to come (do czegoś to sth)- broda sięgała mu pasa his beard came a. reached down to his waist- głową sięgał żyrandola he could reach a lamp with his head- sukienka sięgająca kolan a. do kolan a knee-length skirt6. (dochodzić) to reach vt, to run into- bezrobocie sięgnęło 13 procent the unemployment rate reached 13 per cent- straty firmy sięgają milionów the company’s losses run into millions- emocje sięgnęły szczytu emotions reached their peak- tereny, gdzie sięgała jego władza the territory under his jurisdiction■ ich ręce daleko a. wszędzie sięgają they are very influential, they have long arms- sięgać do kieszeni a. portfela to loosen the purse strings- sięgać po cudze a. po cudzą własność to appropriate sth- sięgać (za) wysoko a. daleko to aim high- odkąd sięgamy pamięcią a. odkąd nasza pamięć sięga from a. since time immemorial- odkąd sięgam pamięcią as far back as I can rememberThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sięg|nąć
-
25 sprawiedliwoś|ć
f sgt 1. (prawość w osądzaniu) justice 2. (sądownictwo) justice- □ sprawiedliwość społeczna social justice■ sprawiedliwości stało się zadość justice has been done- oddać komuś/czemuś sprawiedliwość to do sb/sth justice- po sprawiedliwości pot. in all justice, in all fairness- po sprawiedliwości, powinien za ten czyn siedzieć w więzieniu in all justice, he should go to jail for that- ręka a. ramię sprawiedliwości the long arm of the law- tego zbrodniarza dosięgnie niedługo ramię sprawiedliwości justice will soon catch up with that criminal- sprawiedliwość nakazuje a. wymaga, żeby… the just a. proper thing would be to…- uczynić zadość sprawiedliwości to do justice- wymierzyć komuś sprawiedliwość to mete out justice to sb- sąd wymierzył sprawiedliwość grupie złodziei samochodów the court dispensed a. administered justice to a gang of car thievesThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawiedliwoś|ć
-
26 własnoś|ć
f sgt 1. (majątek) property- własność osobista/prywatna/publiczna personal/private/public property- wspólna własność joint property- własność ruchoma/nieruchoma movables/immovables, movable/immovable property GB, personal property/real estate US2. Prawo (prawo do rozporządzania) ownership- własność ziemska land ownership- dowodzić swej własności to provide proof of ownership- dochodzić własności to claim ownership- mieć a. posiadać coś na własność to own sth- mieszkanie przeszło na jego własność po śmierci babki he came into ownership of the flat when his grandmother diedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > własnoś|ć
- 1
- 2
См. также в других словарях:
dochodzić — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, dochodzićdzę, dochodzićdzi, dochodzićchodź {{/stl 8}}– dojść {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IXd, dochodzićjdę, dochodzićjdzie, dojdź, doszedł, doszła, doszli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dochodzić — ndk VIa, dochodzićdzę, dochodzićdzisz, dochodzićchodź, dochodzićdził 1. forma ndk czas. dojść (p.) 2. dk «chodząc, uczęszczając gdzie dotrwać do końca» Dochodził do końca roku szkolnego i przeniósł się do innego liceum. ◊ Dochodzić w ubraniu,… … Słownik języka polskiego
dochodzić – dojść do głosu — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} uzyskiwać możliwość mówienia, wypowiadania się; przemawiać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kiedy gwar nieco ucichł, przewodniczącemu udało się dojść do głosu. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dochodzić – dojść do siebie — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} odzyskiwać siły, zdrowie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po długiej chorobie wreszcie doszedł do siebie. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} stawać się… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dochodzić – dojść do skutku — {{/stl 13}}{{stl 7}} coś zostaje zrealizowane, spełnia się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wyjazd do Paryża nie doszedł do skutku. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dochodzić — 1. Dojść do czyichś rąk «trafić bezpośrednio do kogoś»: List leżał w modlitewniku matki, zamkniętym na mosiężną klamerkę. Mógł tak leżeć i przepaść na zawsze, mógł nigdy nie dojść do rąk Bronki. P. Gojawiczyńska, Dziewczęta. 2. Dojść do głosu… … Słownik frazeologiczny
dojść — dk, dojśćjdę, dojśćjdziesz, dojdź, doszedł, doszła, doszli, doszedłszy dochodzić ndk VIa, dojśćdzę, dojśćdzisz, dojśćchodź, dojśćdził 1. «posuwając się osiągnąć określone miejsce, cel» a) «o ludziach i zwierzętach: idąc dotrzeć dokądś» Dojść do… … Słownik języka polskiego
osiągać — ndk I, osiągaćam, osiągaćasz, osiągaćają, osiągaćaj, osiągaćał, osiągaćany osiągnąć dk Va, osiągaćnę, osiągaćniesz, osiągaćnij, osiągaćnął, osiągaćnęła, osiągaćnęli, osiągaćnięty, osiągaćnąwszy 1. «uzyskiwać coś, zdobywać, otrzymywać» Osiągnąć… … Słownik języka polskiego
prawo — I n III, Ms. prawowie; lm D. praw 1. zwykle blm «ogół przepisów, norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności, określających zasady ich postępowania lub zawierających zakazy, których naruszenie zagrożone jest karą;… … Słownik języka polskiego
dobiegać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, dobiegaćam, dobiegaća, dobiegaćają {{/stl 8}}– dobiec {{/stl 13}}{{stl 7}}|| {{/stl 7}}{{stl 22}}dobiegnąć {{/stl 22}}{{stl 8}}rzad., dk IVc b, dobiegaćbiegnę, dobiegaćbiegnie, dobiegaćbiegnij, dobiegaćbiegłem … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dobijać się – dobić się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} dochodzić, docierać z trudem, dopływać do celu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po długiej wspinaczce dobili się do szczytu. Okręt dobił się do brzegu. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl … Langenscheidt Polski wyjaśnień