-
1 De asini vmbra disceptare
• To argue about the shadow of an ass. (petty things for petty mind) -
2 discepto
discepto, āvi, ātum, 1, v. a. [dis and capio].I.Jurid. t. t. (lit., to seize hold of and separate; hence, to stop the dispute), to decide, determine, judge a controversy, = dijudicare (cf.: dissero, disputo;* B.good prose, but rare): res juste sapienterque,
Cic. Mil. 9:hanc causam si in foro dicerem eodem audiente et disceptante te,
id. Deiot. 2, 6; cf.:ipso exercitu disceptante,
Liv. 5, 4:jus dicebat disceptabatque controversias,
id. 41, 20; cf.:controversias inter se jure ac judicio, aut... bello,
id. 38, 38 fin.:inter populum Carthaginiensem et regem in re praesenti,
id. 34, 62 fin.:inter amicos,
Plin. Ep. 7, 15, 2. al.:FETIALES BELLA DISCEPTANTO,
i. e. to decide between peace and war, Cic. Leg. 2, 9.—Beyond the judic. sphere: cum Academici eorum controversias disceptarent, Cic. Tusc. 4, 3, 6.—Far more freq.,.II.Transf., of the parties themselves: to debate, dispute, discuss, strive.(α).With de:(β).de controversiis jure apud se potius, quam inter se armis disceptare,
Caes. B. G. 3, 107 fin.; cf.:de controversiis suis jure potius quam bello,
Sall. J. 21 fin.; and see under b:non de aliquo crimine sed de publico jure,
Cic. Balb. 28, 64; cf.:de foederum jure verbis,
Liv. 21, 19:de jure vectigalium,
id. 34, 62:de cunctis negotiis inter se,
Sall. J. 11, 2 al. —Ellipt.:damni (i. e. de actione damni) disceptare,
Dig. 48, 19, 28, § 12.— Pass. impers.:quanto periculo de jure publico disceptaretur armis,
Cic. Fam. 4, 14, 2; 6, 1, 5:quorum de re,
id. de Or. 2, 43, 183:de omnibus condicionibus,
Caes. B. C. 1, 24 fin.:de agro cum regis legatis,
Liv. 34, 62 al. —With ob:ob rem pecuniariam cum aliquo,
Tac. A. 6, 5.—With ad:ad aliquem,
Liv. 8, 23.—Absol.:* B.erat non jure, non legibus, non disceptando decertandum,
Cic. Planc. 36; so,cum palaestritis aequo jure,
id. Verr. 2, 2, 15; cf.:jure potius quam bellum gerere,
Hirt. B. G. 85 fin.:armis,
Tac. A. 2, 65.— Pass. impers.:ut coram imperatore, sicut inter Marcellum Siculosque disceptatum fuerat, disceptaretur,
Liv. 26, 33; cf. id. 38, 35.— Abl. absol.:multum invicem disceptato,
Tac. A. 15, 14.—With inanimate subjects:in uno proelio omnis fortuna rei publicae disceptat,
depends upon, is at stake, Cic. Fam. 10, 10. -
3 disceptō
disceptō āvī, ātus, āre [dis- + capto], to decide, determine, judge, arbitrate, sit as umpire: haec iuste: causam in foro dicere disceptante te: exercitu disceptante, L.: inter populum et regem in re praesenti, L.: eorum controversias: eos ad disceptandum ad amicos vocare, for arbitration, L. — To debate, dispute, discuss, strive: erat non disceptando decertandum: cum palaestritis aequo iure: de controversiis iure apud se potius quam inter se armis, Cs.: de foederum iure verbis, L.: de iure publico armis: si coram de condicionibus disceptetur, Cs.: ut coram imperatore disceptaretur, L.—Fig., to be at stake: in uno proelio omnis fortuna rei p. disceptat.* * *disceptare, disceptavi, disceptatus Vdispute; debate; arbitrate -
4 iūs
iūs iūris (dat. iūre, L.; plur. only nom. and acc.), n [IV-], that which is binding, right, justice, duty: ius hominum situm est in societate, etc.: obtinere, maintain: de iure alicui respondere, lay down the law: clienti promere iura, H.: qui Romae ius dicit, sits as judge: iura populis dare, V.: publicum, common right, T.: iura communia, equal rights: gentium, universal law: si ab iure gentium sese (populus R.) prohibuerit, the law of nations, S.: civile, civil law: coniugialia, O.: iuris nodos solvere, Iu.: hoc iure molesti Quo fortes, i. e. on the same principle as, etc., H.— Abl adverb., by right, rightfully, with justice, justly: tibi iure irasci, T.: iure ac merito: optimo iure: iusto iure, L.: non agam summo iure tecum, i. e. with the utmost rigor: ‘summum ius, summa iniuria.’—A place where justice is administered, court of justice: in ius ambula, before a magistrate, T.: in ius ire, N.: ad praetorem in ius adire: in ius acres procurrent, H.: raptus in ius ad regem, L.: de controversiis iure disceptare, Cs.: Iura magistratūsque legunt, judges, V.—Justice, justness: causae, L.—Legal right, power, authority, permission, prerogative: omnia Pro meo iure agere, exert my authority in, T.: scio meum ius esse, ut te cogam, I have the right, T.: nullius earum rerum consuli ius est, S.: materiae caedendae, L.: civitatis, citizenship: capiendi, Iu.: testandi, Iu.: patrium, the power of life and death over one's children, L.: (homo) sui iuris, his own master, independent.—An oath: iuris peierati poena, H.
См. также в других словарях:
disceptare — index arbitrate (conciliate), discuss, dispute (debate), parley Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
De asini umbra disceptare. — См. Спорят: старик со старухой на зиму печку делят … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
disceptar — (del lat. «disceptāre») intr. *Disertar. * * * disceptar. (Del lat. disceptāre). intr. p. us. Argüir sobre un punto o materia, discurriendo o disertando sobre él o sobre ella … Enciclopedia Universal
debatre — de parolles avec aucun et noiser, Altercari, Certare, Concertare, Rixari, Digladiari, Contendere. Debatre de quelque different, et adviser les raisons d un costé et d autre, Disceptare, Cernere de variis rebus. Tant debatre qu on obtienne,… … Thresor de la langue françoyse
plaider — Plaider, Dicere, vel dictare causam, Sequi lites, Causam agere. Plaider, Avoir procez, Litigare, Causas actitare, Disceptare, Causam agere, Ambigere, Iudicio contendere. B. Plaider asseuréement, Causam animo praesenti agere. Attendre que l on… … Thresor de la langue françoyse
Discept — Dis*cept , v. i. [L. disceptare.] To debate; to discuss. [R.] [1913 Webster] One dissertates, he is candid; Two must discept, has distinguished. R. Browning. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
спорят старик со старухой — на зиму печку делят — (иноск.) спорят о пустяках, говорят по пустякам, занимаются пустяками Ср. Какой веселенький ситец! через полоску все глазки и лапки, глазки и лапки, глазки и лапки... Милая, это пестро! Ах, нет не пестро! Ах, пестро! Гоголь. Мертвые души. 1, 9.… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Спорят: старик со старухой — на зиму печку делят — Спорятъ: старикъ со старухой на зиму печку дѣлятъ (иноск.) спорятъ о пустякахъ, говорятъ по пустякамъ, занимаются пустяками. Ср. Какой веселенькій ситецъ! черезъ полоску все глазки и лапки, глазки и лапки, глазки и лапки... «Милая, это пестро!»… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
dispute — dis·pute 1 /di spyüt/ vb dis·put·ed, dis·put·ing vi: to engage in a dispute disputing with management over contract terms vt: to engage in a dispute over disputing the correct application of the contract provision; esp: to oppose by argume … Law dictionary
arbitrate — ar·bi·trate / är bə ˌtrāt/ vb trat·ed, trat·ing vt 1: to act as arbitrator for 2: to bring to arbitration for settlement agreed to arbitrate their dispute vi: to act as arbitrator ar·bi·tra·tive / ˌ … Law dictionary
discuss — I verb agitare, air, analyze, argue for and against, argue the case, argue the point, bandy words, carry on a conversation, comment, comment upon, confabulate, confer, confer with, consider, consult, contend in words, contest, converse, debate,… … Law dictionary