-
1 dēvōtus
dēvōtus adj. [P. of devoveo], bowed, devoted, accursed: arbos, H.: periuria, Ct.— Devoted, attached, faithful: tibi cliens, Iu.—As subst: cum DC devotis, faithful followers, Cs.—Fig., given, abandoned: vino, Ph.* * *devota, devotum ADJdevoted, attached, faithful; bowed, accursed; devout -
2 devotus
dēvōtus, a, um, Part. and P. a., from devoveo. -
3 devoveo
dē-vŏvĕo, vōvi, vōtum, 2, v. a.I.To vow, devote (usually to a deity).A.Prop. (class.):B.Marti ea, quae bello ceperint,
Caes. B. G. 6, 17, 3; so,Dianae pulcherrimum,
Cic. Off. 3, 25, 95:gnatam pro muta agna,
Hor. S. 2, 3, 219 et saep.;esp. freq.: se diis, or simply se,
to devote one's self to death, to sacrifice one's self, Cic. N. D. 2, 3 fin.; id. Fin. 2, 19, 61:se pro aere alieno, in jesting allusion to the death of the Decii,
id. Phil. 11, 6, 13:se pro patria Quiritibusque Romanis,
Liv. 5, 41, 3; id. 8, 9; 9, 4; Verg. A. 12, 234:devota vita,
Cic. Par. 1, 2, 12; cf.:devotis corporibus in hostem ruentes,
Liv. 9, 17:ancipiti deum irae devotus,
id. 10, 39: hinc Remus auspicio se devovet, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107:devota morti pectora,
Hor. Od. 4, 14, 18; cf.without morti: stabat devota juventus,
Luc. 4, 533:caput pro salute alicujus,
Val. Max. 6, 2, extr. 2 et saep.—Transf., to devote, give up, attach (rarely):C.vobis animam hanc devovi,
Verg. A. 11, 442; cf.:suos annos soli tibi,
Ov. M. 14, 683; esp.: se, to give one's self up to, devote one's self to:se amicitiae alicujus,
Caes. B. G. 3, 22, 2; cf.:se gloriae,
Curt. 9, 6 fin.:se regibus,
Sall. Hist. Fragm. 1, 73.—To promise solemnly, vow; with inf. or obj. clause (late Lat.):D.qui se devoverunt, nec manducare nec bibere,
Vulg. Act. 23, 21:totam vitam suam serviturum se esse devovit,
August. Serm. 286, 4; Gregor. M. Homil. 1, 19, 7.—To mark out, destine, appoint:II.exspectatione omnium T. Annio devota et constituta ista hostia esse videtur,
Cic. Harusp. Resp. 3, 6.—Qs. to devote to the infernal gods, i. e. to curse, to execrate (mostly poet. and in post-Aug. prose—for syn. cf. detestor):III.aliquem,
Nep. Alcib. 4, 5:natum suum (Theseus),
Ov. F. 6, 738:se ipse,
Quint. 5, 6, 2:scelerata arma,
Ov. M. 5, 102:suas artes,
id. ib. 8, 234:devota arbos,
Hor. Od. 3, 4, 27:devoti sanguinis aetas,
id. Epod. 16, 9 et saep.; v. such a form of imprecation in Macr. S. 3, 9.—To bewitch by conjurations ( poet.):A.aliquem carminibus, pollentibus herbis,
Tib. 1, 8, 18:aliquem trajectis lanis,
Ov. Am. 3, 7, 80; cf.:devota veneno corpora,
id. ib. 3, 7, 27. —Hence, dēvōtus, a, um, P. a. (acc. to no. I. B.).Devoted to any one, i. e. attached, faithful (post-Aug.):B.ni tibi deditus essem Devotusque cliens,
Juv. 9, 72;so with deditus,
Sen. Ben. 3, 5:devotissimus alicui,
Suet. Caes. 67 fin.; cf. Sen. Ben. 5, 17; and:DEVOTISSIMVS NVMINI MAIESTATIQVE EIVS,
Inscr. Orell. 859; and so in comp., Claud. B. Gild. 289: animus alicui devotus, Tiber. ap. Suet. Tib. 67:equester ordo scenae harenaeque devotus,
id. Calig. 30.— Poet.:devotae in externa proelia dextrae,
ready for, Luc. 3, 311.— Subst.:cum DC devotis, quos illi Soldurios appellant,
with six hundred faithful followers, Caes. B. G. 3, 22, 1. —In Christian authors, pious, devout:C.Roma Deo,
Prud. adv. Symm. 2 fin.:filia Christo,
Hier. Ep. 108, 2:jejunia,
Aus. Idyll. 1, 2; so, obedient to authority, Cassiod. Varr. 2, 16.—Like deditus, given to, abandoned to a habit or thing (rare):vino,
Phaedr. 4, 5, 6.— Adv.: dēvōtē, devotedly, faithfully: devote ac strenue, Cod. Th. 6, 24, 10.— Sup.:Deo devotissime serviamus,
Lact. 6, 9 fin.; Aug. Ep. 86 fin. -
4 devoveo
devovere, devovi, devotus Vdevote, consecrate; vow; curse; bewitch -
5 devotio
dēvōtĭo, ōnis, f. [devoveo].I.A devoting, consecrating.A.Prop.:B.Deciorum devotiones,
the devoting of themselves, Cic. N. D. 3, 6, 15; cf.vitae,
id. Rab. Post. 1 fin.;capitis,
id. Dom. 57; a vow, Vulg. Act. 23, 1. —Transf., fealty, allegiance, devotedness (late Lat.):2.alicujus erga rempublicam, Treb. Poll. Gall. 14: Aquileiensium pro Romanis, Capitol. Maxim. et Balb. 11: quis fortes animat devotio mentes,
Nemes. Cyneg. 83 al. —Hence,(Cf. devotus, P. a. no. B.) In Christian authors, piety, devotion, zeal, Lact. 2, 11 med.:II.inutilis est Deo qui devotione caret,
id. 5, 19, 13; cf.coupled with religio,
Lampr. Heliog. 3.—A cursing, curse, imprecation, execration, Nep. Alcib. 4, 5:III.pilae in quibus devotio fuerit scripta,
id. ib. 6, 5:dissimulata nauseantis devotione,
Petr. 103, 6; v. also Macr. Sat. 3, 9.—Sorcery, enchantment; and concr., a magical formula, incantation, spell, Suet. Calig. 3:B.carmina et devotiones,
id. ib.; Tac. A. 2, 69:devotionibus et veneno peremisse,
id. ib. 3, 13;4, 52: conjugium (i. e. conjugem) principis devotionibus petere,
id. ib. 12, 65 al.—Transf., any form of prayer: devotiones faustae, Ap. M. 11, p. 265, 5. -
6 harena
hărēna (better than ărēna, Bramb. s. v. Rib. Prol. Verg. p. 422, and v. infra), ae, f. [Sabin. fas-ena; from Sanscr. root bhas-, to shine, gleam, Corss. Ausspr. 1, 102].I.Prop., sand (syn.:(α).sabulum, glarea, suburra): harenae tria genera,
Plin. 36, 23, 54, § 175:magnus congestus harenae,
Lucr. 6, 724; 726:litoris incurvi bibulam pavit aequor harenam,
the thirsty sand of the curved shore, id. 2, 376; so,bibula harena,
Verg. G. 1, 114 (Rib. and Forbig., but Conington arena):sicca,
id. ib. 1, 389:sterilis,
id. ib. 1, 70:mollis,
Ov. M. 2, 577:opaci omnis harena Tagi, i. e. the gold it was believed to contain,
Juv. 3, 55 (cf. Plin. 4, 21, 35, § 115):nivis more incidens,
Sen. Q. N. 2, 30, 2.— Poet.:harena nigra, = limus,
slime, mud, Verg. G. 4, 292.— Plur. (postAug.; its use is said by Gell. 19, 8, 3, to have been ridiculed by Cæsar as a verbi vitium):arenae carae, of the golden sands of Pactolus,
Ov. M. 11, 88 Merk.:quem (delphina) postquam bibulis inlisit fluctus harenis,
id. H. 18, 201:summae cauda verruntur arenae,
id. M. 10, 701 Merk.; so id. ib. 2, 456; 865; 11, 231; 499; 15, 268; 279; Stat. S. 4, 3, 23 Queck; Col. 1 praef. 24;but harenae,
Ov. Am. 2, 11, 47; Verg. G. 2, 106; 3, 350; Hor. C. 3, 4, 31 K. and H.:arenarum inculta vastitas,
Sen. Q. N. 1 prol. 8;of the bottom of the sea: furit aestus harenis,
Verg. A. 1, 107:aestu miscentur harenae,
id. ib. 3, 557.—Prov.Quid harenae semina mandas? Ov. H. 5, 115; cf. id. Tr. 5, 4, 48.—(β).Ex incomprehensibili pravitate arenae funis effici non potest, Col. 10 praef. § 4.—(γ).Arena sine calce, said by Caligula of Seneca, because his sentences seem like independent maxims, without connection, Suet. Cal. 53.—(δ).Of vast numbers:II.sicut arena quae est in litore maris,
Vulg. Judic. 7, 12; id. Gen. 22, 17.—Meton.A.In gen., sand, sands, a sandy place:B.ut cum urbis vendiderit, tum arenam aliquam emat,
Cic. Agr. 2, 27, 71 B. and K.—Esp.1.A sandy desert, waste (mostly post-Aug.):2.cum super Libycas victor penderet arenas,
Ov. M. 4, 617; Luc. 2, 417:nigras inter harenas,
Prop. 4 (5), 6, 83:Memnonis effigies, disjectas inter et vix pervias arenas,
Tac. A. 2, 61.—The shore of the sea, the beach, coast, strand:3.cum mare permotum ventis ruit intus harenam,
Lucr. 6, 726: litoream arenam sulcare, Ov. M. 15, 725:doque leves saltus udaeque inmittor arenae,
id. ib. 3, 599:multaque perpessae (carinae) Phrygia potiuntur arena,
id. ib. 12, 38:sub noctem potitur classis arena,
id. ib. 13, 729.—So sing., Verg. A. 1, 540; 5, 34; 6, 316; 11, 626 al.—The place of combat in the amphitheatre (strewn with sand), the arena:4.in amphitheatri arena,
Suet. Ner. 53; id. Tit. 8:missus in arenam aper,
id. Tib. 72; id. Aug. 43:comminus ursos figebat Numidas Albana nudus harena venator,
Juv. 4, 100; 2, 144; 8, 206:juvenes in arenam luxuria projecit,
Sen. Ep. 99, 13.—Transf.(α).A combat in the amphitheatre:(β).in harenam se dare,
Dig. 11, 4, 5 fin.:operas arenae promittere,
Tac. A. 14, 14:in opera scaenae arenaeque edenda,
Suet. Tib. 35:scaenae arenaeque devotus,
id. Cal. 30.—The combatants in the arena: cum et juris idem (i. e. testandi libertas) contingat harenae, the gladiators have the right, etc., Juv. 6, 217.—5. III.Trop., the place of combat, scene or theatre of any contest (war, a single battle, a dispute, etc.):civilis belli arena,
Flor. 4, 2, 18; 4, 7, 6; cf. id. 3, 21, 1; Luc. 6, 63:in harena mea, hoc est apud centumviros,
Plin. Ep. 6, 12, 2. -
7 indevotus
in-dēvōtus, a, um, adj., irreligious, impious, unconscientious:donator,
Cod. Just. 8, 55, 35.— Adv.: indēvōtē, impiously, unconscientiously: eas (hereditates) percipere, Justin. Novell. 1, 3. -
8 nex
I.Lit.A.A violent death, murder, slaughter (cf.: caedes, occisio): mater terribilem minatur vitae cruciatum et necem, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 58, 218 (Trag. v. 44 Vahl.):(β).insidiatori et latroni, quae potest esse injusta nex,
Cic. Mil. 4, 10:necem sibi consciscere,
id. N. D. 2, 3, 7:vitae necisque potestatem habere in aliquem,
Caes. B. G. 1, 10:necem comminari alicui,
Suet. Caes. 14:neci dedere,
Verg. G. 4, 90:neci demittere,
id. A. 2, 85:neci mittere,
id. ib. 12, 513:neci dare,
id. ib. 12, 341:necem alicui parare,
Ov. A. A. 1, 73:neci occumbere,
id. M. 15, 499; id. H. 14, 12:eripere necem alicui,
Stat. Th. 3, 69:miscere neces,
to murder, Val. Fl. 3, 381:gravi nece urgere aliquem,
Sen. Herc. Oet. 1833:devotus neci,
doomed to death, id. Thyest. 693: vitae necisque potestas, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 8, 1.—With gen. obj.:(γ).multorum civium neces,
Cic. Cat. 1, 7, 18.—With gen. subj.:B.venatorum,
Phaedr. 2, 8, 2.—In gen., death, a natural death (rare and post-Aug.):II.post necem Mithridatis,
Just. 42, 1, 1:post necem consulis,
Suet. Caes. 5:fata nobis sensum nostrae necis auferunt,
Sen. Cons. ad Marc. 21, 7.—Transf., the blood of the slain:B.(manūs) imbutae Phrygia nece,
Ov. A. A. 2, 714.—In gen., destruction, ruin, = pernicies, exitium (jurid. Lat.):in necem alicujus,
Dig. 38, 5, 1; 36, 4, 5; 15, 1, 21.
См. также в других словарях:
DNMQ — devotus numini maiestatique, devotus numinibus maiestatique … Abbreviations in Latin Inscriptions
DEVNMEORM — devotus numini maiestatique eorum … Abbreviations in Latin Inscriptions
DEVOTDDPP — devotus donum dedit pecunia publica … Abbreviations in Latin Inscriptions
DNM — devotus numini maiestatique, dominum, domini nostri Marci, Domino nostro Marco … Abbreviations in Latin Inscriptions
DNMQETFL — Devotus numini maiestatique eius Titus Flavius … Abbreviations in Latin Inscriptions
DNMQUE — devotus numini maiestatique … Abbreviations in Latin Inscriptions
dévot — dévot, ote [ devo, ɔt ] adj. et n. • 1190; lat. ecclés. devotus « dévoué à Dieu » 1 ♦ Qui est sincèrement attaché à la religion et à ses pratiques. ⇒ fervent, pieux, pratiquant, religieux . Les personnes dévotes. « Ah ! pour être dévot, je n en… … Encyclopédie Universelle
dévote — ● dévot, dévote adjectif et nom (latin ecclésiastique devotus, dévoué) Qui est zélé pour la religion et les pratiques religieuses : Une famille dévote. Péjoratif. Qui manifeste une dévotion ostentatoire ou hypocrite ; bigot. ● dévot, dévote… … Encyclopédie Universelle
devoto — (Del lat. devotus.) ► adjetivo/ sustantivo 1 Que tiene devoción: ■ es devoto de la virgen de Montserrat; las devotas la acogieron en su círculo. SINÓNIMO beato fervoroso piadoso pío ANTÓNIMO impío irreli … Enciclopedia Universal
devot — ehrerbietig; demütig; unterwürfig; sklavisch * * * de|vot [de vo:t] <Adj.>: unterwürfig, ein übertriebenes Maß an Ergebenheit zeigend: eine devote Haltung; er verneigte sich devot. Syn.: ↑ demütig, ↑ ehrfürchtig, 2↑ … Universal-Lexikon
List of Latin nicknames of the Middle Ages — Doctor Acutissimus Doctor Angelicus … Wikipedia