Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

curru

  • 1 desilio

    dē-sĭlĭo, ĭlŭi (desului, Plaut. Rud. prol. 75:

    desilivi,

    Col. 6, 24, 3:

    desilii,

    id. 8, 5, 14; Curt. 4, 12, 3 al.), ultum, 4, v. n. [salio], to leap down.
    I.
    Prop. (class.). Constr. with abl. of the place whence, after de, ex, poet. and in later prose with ab or without a prep.:

    de navi in scapham,

    Plaut. Rud. prol. 75:

    de navibus,

    Caes. B. G. 4, 24, 2:

    de reda,

    Cic. Mil. 10, 29:

    de muro,

    Suet. Ner. 23:

    in terram e scapha,

    Plaut. Rud. 1, 2, 84:

    ex navi,

    Caes. B. G. 4, 25, 5:

    ex essedis,

    id. ib. 4, 33:

    ex equis,

    to dismount, alight, id. ib. 4, 2, 3;

    for which ab equo,

    Verg. A. 11, 500; cf.:

    praeceps ab alto curru,

    Ov. M. 12, 129;

    with e curru,

    id. A. A. 1, 560:

    curru,

    Verg. A. 12, 355;

    so bijugis,

    id. ib. 10, 453:

    lecto,

    Hor. S. 1, 2, 130:

    altis turribus,

    id. Epod. 17, 70:

    saxo,

    Ov. M. 7, 378:

    equo,

    Curt. 5, 6, 14; 6, 5, 26; Tac. A. 15, 28; Just. 15, 3, 13; cf. Tac. A. 1, 25.—Merely designating the terminus ad quem, with in or acc.:

    in undas,

    Ov. M. 3, 681:

    in medias undas,

    id. F. 2, 111:

    in aquas,

    id. ib. 2, 588: in [p. 558] latices, id. M. 4, 353:

    in mare,

    Suet. Caes. 64:

    in rogos medios,

    Ov. A. A. 3, 22:

    in mortem,

    Sen. Ep. 76, 22 et saep.:

    ad pedes,

    to dismount, Caes. B. G. 4, 12, 2:

    ad calciandas mulas,

    Suet. Vesp. 23.— Absol.:

    desilite commilitones,

    Caes. B. G. 4, 25, 3; Ov. M. 10, 722 al.—
    B.
    Transf. of inanimate subjects:

    levis crepante lympha desilit pede,

    Hor. Epod. 16, 48; cf. id. Od. 3, 13, 16; Ov. F. 4, 428:

    fulminaque aetheria desiluisse domo,

    Prop. 2, 16, 50 (3, 8, 50 M.).—
    * II.
    Trop.:

    nec desilies imitator in artum, unde, etc.,

    throw thyself into difficulties, Hor. A. P. 134.

    Lewis & Short latin dictionary > desilio

  • 2 currus

        currus ūs (dat. ū, gen plur. ūm, V.), m    [1 CEL-], a chariot, car, wain, wagon, C., V.—Plur., of one wagon (poet.), V.: non curribus utere nostris, O. — A triumphal car, C., H., O. — A warchariot, Cs.: inanis, V.: curru proeliari, Ta.— A triumph, C.—A team of horses, span (poet.): neque audit currus habenas, V.: curru dat lora secundo, V.—A ship, boat (poet.), Ct.— A pair of small wheels under the beam of a plough, V.
    * * *
    chariot, light horse vehicle; triumphal chariot; triumph; wheels on plow; cart

    Latin-English dictionary > currus

  • 3 vehō

        vehō vexī, vectus, ere    [VAG-], to bear, carry, convey, draw: Reticulum panis onusto umero, H.: ore cibum, O.: Europam: cum triumphantem (Camillum) albi per urbem vexerant equi, L.: Quod fugiens semel hora vexit, has brought, H.: visus est in somnis curru quadrigarum vehi, to ride: curru vectus, O.: in navibus vehi, to sail: in niveis victor equis, O.: apes liquidum trans aethera vectae, borne, V.: ventis maria omnia vecti, carried over, V.: temere in pericula vectus, rushing, Cu.: vecta spolia, captivi, borne in triumph, Ta.—P. praes. intrans.: adulescentia per medias laudes quasi quadrigis vehens (i. e. vecta).
    * * *
    vehere, vexi, vectus V
    bear, carry, convey; pass, ride, sail

    Latin-English dictionary > vehō

  • 4 ex

    ex or ē (ex always before vowels, and elsewh. more freq. than e; e. g. in Cic. Rep. e occurs 19 times, but ex 61 times, before consonants—but no rule can be given for the usage; cf., e. g., ex and e together:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14. But certain expressions have almost constantly the same form, as ex parte, ex sententia, ex senatus consulto, ex lege, ex tempore, etc.; but e regione, e re nata, e vestigio, e medio, and e republica used adverbially; v. Neue, Formenl. 2, 756 sq.), praep. with abl. [kindr. with Gr. ek, ex], denotes out from the interior of a thing, in opposition to in (cf. ab and de init.), out of, from.
    I.
    In space.
    A.
    Prop.:

    interea e portu nostra navis solvitur, Ubi portu exiimus, etc.,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 54:

    quam (sphaeram) M. Marcelli avus captis Syracusis ex urbe locupletissima atque ornatissima sustulisset, cum aliud nihil ex tanta praeda domum suam deportavisset,

    Cic. Rep. 1, 14:

    influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,

    id. ib. 2, 19:

    visam, ecquae advenerit In portum ex Epheso navis mercatoria,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 2; cf. id. ib. 3, 2, 5;

    3, 6, 32 al.: magno de flumine malim quam ex hoc fonticulo tantundem sumere,

    Hor. S. 1, 1, 56; cf.:

    nec vos de paupere mensa Dona nec e puris spernite fictilibus,

    Tib. 1, 1, 38:

    clanculum ex aedibus me edidi foras,

    Plaut. Most. 3, 2, 9; so freq. with verbs compounded with ex; also with verbs compounded with ab and de, v. abeo, abscedo, amoveo, aveho, etc.; decedo, deduco, defero, deicio, etc.—
    2.
    In a downward direction, from, down from, from off:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidisse,

    Cic. Fat. 3, 6; cf. Liv. 35, 21:

    picis e caelo demissum flumen,

    Lucr. 6, 257:

    equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt,

    Caes. B. G. 4, 2, 3; cf.:

    cecidisse ex equo dicitur,

    Cic. Clu. 62 fin.:

    e curru trahitur,

    id. Rep. 2, 41:

    e curru desilit,

    Ov. A. A. 1, 559 et saep., v. cado, decido, decurro, deduco, delabor, elabor, etc.—
    3.
    In an upward direction, from, above:

    collis paululum ex planitie editus,

    Caes. B. G. 2, 8, 3:

    globum terrae eminentem e mari,

    Cic. Tusc. 1, 28;

    and trop.: consilia erigendae ex tam gravi casu rei publicae,

    Liv. 6, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    To indicate the country, and, in gen., the place from or out of which any person or thing comes, from:

    ex Aethiopia est usque haec,

    Ter. Eun. 3, 2, 18:

    quod erat ex eodem municipio,

    Cic. Clu. 17, 49; cf. id. ib. 5, 11.—Freq. without a verb:

    Philocrates ex Alide,

    Plaut. Capt. 3, 2, 10:

    ex Aethiopia ancillula,

    Ter. Eun. 1, 2, 85 Ruhnk.:

    negotiator ex Africa,

    Cic. Verr. 2, 1, 5:

    Epicurei e Graecia,

    id. N. D. 1, 21, 58:

    Q. Junius ex Hispania quidam,

    Caes. B. G. 5, 27:

    ex India elephanti,

    Liv. 35, 32:

    civis Romanus e conventu Panhormitano,

    Cic. Verr. 2, 5, 54 Zumpt; cf. id. ib. 2, 5, 59 fin.:

    meretrix e proxumo,

    Plaut. As. 1, 1, 38; cf. id. Aul. 2, 4, 11:

    puer ex aula (sc. regis barbari),

    Hor. C. 1, 29, 7:

    ex spelunca saxum,

    Cic. Fat. 3, 6:

    saxum ex capitolio,

    Liv. 35, 21, 6:

    ex equo cadere,

    Cic. Clu. 32, 175; cf. id. Fat. 3, 6; Auct. B. Hisp. 15 et saep.—
    2.
    To indicate the place from which any thing is done or takes place, from, down from: ibi tum derepente ex alto in altum despexit mare, Enn. ap. Non. 518, 6 (for which:

    a summo caelo despicere,

    Ov. A. A. 2, 87; and:

    de vertice montis despicere,

    id. M. 11, 503); cf.:

    T. Labienus... ex loco superiore conspicatus, etc.,

    Caes. B. G. 2, 26, 4:

    ex qua (villa) jam audieram fremitum clientium meorum,

    Cic. Fam. 7, 18, 3:

    ex hoc ipso loco permulta contra legem eam verba fecisti,

    id. de Imp. Pomp. 17, 52; so id. ib. 8 fin.; cf.:

    judices aut e plano aut e quaesitoris tribunali admonebat,

    Suet. Tib. 33:

    ex equo, ex prora, ex puppi pugnare,

    Plin. 7, 56, 57, § 202 and 209; cf. Caes. B. G. 2, 27, 3:

    ex vinculis causam dicere,

    id. ib. 1, 4, 1; Liv. 29, 19.—Hence the adverbial expressions, ex adverso, ex diverso, ex contrario, e regione, ex parte, e vestigio, etc.; v. the words adversus, diversus, etc.—Also, ex itinere, during or on a journey, on the march, without halting, Cic. Fam. 3, 9; Sall. C. 34, 2; Liv. 35, 24; Caes. B. G. 2, 6, 1; 3, 21, 2; id. B. C. 1, 24, 4; Sall. J. 56, 3 al.; cf.

    also: ex fuga,

    during the flight, Caes. B. G. 6, 35, 6; id. B. C. 3, 95; 96 fin.; Sall. J. 54, 4 Kritz.; Liv. 6, 29; 28, 23 al.
    II.
    In time.
    A.
    From a certain point of time, i. e. immediately after, directly after, after (in this sense more freq. than ab):

    Cotta ex consulatu est profectus in Galliam,

    Cic. Brut. 92, 318; so,

    ex consulatu,

    Liv. 4, 31 Drak.; 40, 1 fin.; 22, 49; 27, 34; Vell. 2, 33, 1 al.:

    ex praetura,

    Cic. Leg. 1, 20, 53; id. Mur. 7, 15; Caes. B. C. 1, 22, 4; 1, 31, 2:

    ex dictatura,

    Liv. 10, 5 fin.:

    ex eo magistratu,

    Vell. 2, 31 et saep.; cf.:

    Agrippa ex Asia (pro consule eam provinciam annuo imperio tenuerat) Moesiae praepositus est,

    Tac. H. 3, 46 fin.:

    statim e somno lavantur,

    id. G. 22:

    tanta repente vilitas annonae ex summa inopia et caritate rei frumentariae consecuta est,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 44; cf. Liv. 21, 39:

    ex aliquo graviore actu personam deponere,

    Quint. 6, 2, 35:

    mulier ex partu si, etc.,

    Cels. 2, 8:

    ex magnis rupibus nactus planitiem,

    Caes. B. C. 1, 70, 3; cf.: ex maximo bello tantum otium totae insulae conciliavit, ut, etc., Nop. Timol. 3, 2; and:

    ex magna desperatione tandem saluti redditus,

    Just. 12, 10, 1 et saep.:

    ex quo obses Romae fuit,

    since he was a hostage in Rome, Liv. 40, 5 fin. —So the phrase, aliud ex alio, one thing after another:

    me quotidie aliud ex alio impedit,

    Cic. Fam. 9, 19 fin.; Cic. Leg. 1, 4, 14 (cf. also, alius, D.):

    aliam rem ex alia cogitare,

    Ter. Eun. 4, 2, 3:

    alia ex aliis iniquiora postulando,

    Liv. 4, 2.—So, too, diem ex die exspectabam, one day after another, from day to day, Cic. Att. 7, 26 fin.; cf.:

    diem ex die ducere,

    Caes. B. G. 1, 16, 5 (v. dies, I. A. b.).—
    2.
    With names of office or calling, to denote one who has completed his term of office, or has relinquished his vocation. So in class. Lat. very dub.;

    for the passage,

    Caes. B. C. 1, 46, 4, belongs more correctly under III. B. It is, however, very common in post-class. Lat., esp. in inscriptions—ex consule, ex comite, ex duce, ex equite, ex praefecto, etc.— an ex-consul, etc. (for which, without good MS. authority, the nominatives exconsul, excomes, exdux, etc., are sometimes assumed, in analogy with proconsul, and subvillicus; cf. Schneid. Gram. 1, p. 562, note, and the authors there cited):

    vir excelsus ex quaestore et ex consule Tribonianus,

    Cod. Just. 1, 17, 2, § 9; cf.:

    Pupienus et Balbinus, ambo ex consulibus,

    Capitol. Gord. 22:

    duo ante ipsam aram a Gallicano ex consulibus et Maecenate ex ducibus interempti sunt,

    id. ib.:

    mandabat Domitiano, ex comite largitionum, praefecto, ut, etc.,

    Amm. 14, 7, 9:

    Serenianus ex duce,

    id. 14, 7, 7:

    INLVSTRIS EX PRAEFECTO praeTORIO ET EX PRAEFECTO VRbis,

    Inscr. Orell. 2355 al., v. Inscr. Orell. in Indice, p. 525.—

    And of a period of life: quem si Constans Imperator olim ex adulto jamque maturum audiret, etc.,

    i. e. who had outgrown the period of youth, and was now a man, Amm. 16, 7.—
    B.
    From and after a given time, from... onward, from, since (cf. ab, II. A. 2.):

    bonus volo jam ex hoc die esse,

    Plaut. Pers. 4, 3, 10:

    itaque ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,

    Cic. Quint. 5 fin.:

    nec vero usquam discedebam, nec a republica deiciebam oculos, ex eo die, quo, etc.,

    id. Phil. 1, 1:

    ex aeterno tempore,

    id. Fin. 1, 6, 17:

    ex hoc die,

    id. Rep. 1, 16:

    motum ex Metello consule civicum tractas,

    from the consulship of Metellus, Hor. C. 2, 1, 1:

    C. Pompeius Diogenes ex Kalendis Juliis cenaculum locat,

    Petr. 38, 10; so usually in forms of hiring; cf. Garaton. Cic. Phil. 2, 39, 100:

    ex ea die ad hanc diem,

    Cic. Verr. 2, 1, 12 fin.:

    memoria tenent, me ex Kalendis Januariis ad hanc horam invigilasse rei publicae,

    id. Phil. 14, 7, 20.—Esp.: ex quo (sc. tempore), since: [p. 670] octavus annus est, ex quo, etc., Tac. Agr. 33; id. A. 14, 53:

    sextus decimus dies agitur, ex quo,

    id. H. 1, 29:

    sextus mensis est, ex quo,

    Curt. 10, 6, 9; Hor. Ep. 11, 5; so,

    ex eo,

    Tac. A. 12, 7; Suet. Caes. 22:

    ex illo,

    Ov. F. 5, 670; Stat. Silv. 1, 2, 81.—
    C.
    Less freq. in specifying a future date (after which something is to be done), from, after:

    Romae vereor ne ex Kal. Jan. magni tumultus sint,

    Cic. Fam. 16, 9, 3:

    hunc judicem ex Kal. Jan. non habemus... ex Kal. Jan. non judicabunt,

    id. Verr. 1, 10:

    ex Idibus Mart.... ex Idibus Mai.,

    id. Att. 5, 21, 9.
    III.
    In other relations, and in gen. where a going out or forth, a coming or springing out of any thing is conceivable.
    A.
    With verbs of taking out, or, in gen., of taking, receiving, deriving (both physically and mentally; so of perceiving, comprehending, inquiring, learning, hoping, etc.), away from, from, out of, of:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vita tollunt,

    Cic. Lael. 13, 47:

    ex omni populo deligendi potestas,

    id. Agr. 2, 9, 23:

    agro ex hoste capto,

    Liv. 41, 14, 3:

    cui cum liceret majores ex otio fructus capere,

    Cic. Rep. 1, 4:

    ex populo Romano bona accipere,

    Sall. J. 102:

    majorem laetitiam ex desiderio bonorum percepimus, quam ex laetitia improborum dolorem,

    Cic. Rep. 1, 4:

    quaesierat ex me Scipio,

    id. ib. 1, 13:

    ex te requirunt,

    id. ib. 2, 38:

    de quo studeo ex te audire, quid sentias,

    id. ib. 1, 11 fin.; 1, 30; 1, 46; 2, 38; cf.:

    intellexi ex tuis litteris te ex Turannio audisse, etc.,

    id. Att. 6, 9, 3:

    ex eo cum ab ineunte ejus aetate bene speravissem,

    id. Fam. 13, 16 et saep.; cf.:

    ex aliqua re aliquid nominare,

    id. N. D. 2, 20, 51:

    vocare,

    Tac. G. 2, 4; cf. id. ib. 4, 55; Sall. J. 5, 4.—
    B.
    In specifying a multitude from which something is taken, or of which it forms a part, out of, of:

    qui ex civitate in senatum, ex senatu in hoc consilium delecti estis,

    Cic. Rosc. Am. 3 fin.:

    e vectoribus sorte ductus,

    id. Rep. 1, 34:

    ecquis est ex tanto populo, qui? etc.,

    id. Rab. Post. 17:

    homo ex numero disertorum postulabat, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 37, 168: Q. Fulgentius, ex primo hastato (sc. ordine) legionis XIV., i. e. a soldier of the first division of hastati of the 14 th legion, Caes. B. C. 1, 46;

    v. hastatus: e barbaris ipsis nulli erant maritimi,

    Cic. Rep. 2, 4:

    unus ex illis decemviris,

    id. ib. 2, 37:

    ex omnibus seculis vix tria aut quatuor nominantur paria amicorum,

    id. Lael. 4, 15:

    aliquis ex vobis,

    id. Cael. 3, 7; id. Fam. 13, 1 fin.: id enim ei ex ovo videbatur aurum declarasse;

    reliquum, argentum,

    this of the egg, id. Div. 2, 65:

    quo e collegio (sc. decemvirorum),

    id. Rep. 2, 36:

    virgines ex sacerdotio Vestae,

    Flor. 1, 13, 12:

    alia ex hoc quaestu,

    Ter. Hec. 5, 1, 29 Ruhnk.; cf.:

    fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

    Cic. Mur. 36; Ov. Am. 2, 5, 54; Sen. Ben. 3, 9; id. Ep. 52, 3:

    qui sibi detulerat ex latronibus suis principatum,

    Cic. Phil. 2, 3:

    est tibi ex his, qui assunt, bella copia,

    id. Rep. 2, 40:

    Batavi non multum ex ripa, sed insulam Rheni amnis colunt,

    Tac. G. 29:

    acerrimum autem ex omnibus nostris sensibus esse sensum videndi,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    ex tribus istis modis rerum publicarum velim scire quod optimum judices,

    id. Rep. 1, 30; cf. id. ib. 1, 35 et saep.—
    2.
    Sometimes a circumlocution for the subject. gen., of (cf. de):

    has (turres) altitudo puppium ex barbaris navibus superabat,

    Caes. B. G. 3, 14, 4:

    album ex ovo cum rosa mixtum,

    Cels. 4, 20:

    ex fraxino frondes, ex leguminibus paleae,

    Col. 7, 3, 21 sq. —
    C.
    To indicate the material of which any thing is made or consists, of:

    fenestrae e viminibus factae,

    Varr. R. R. 3, 9, 6; cf.:

    statua ex aere facta,

    Cic. Verr. 2, 2, 21; and:

    ex eo auro buculam curasse faciendam,

    id. Div. 1, 24:

    substramen e palea,

    Varr. R. R. 3, 10, 4:

    pocula ex auro, vas vinarium ex una gemma pergrandi,

    Cic. Verr. 2, 4, 27:

    monilia e gemmis,

    Suet. Calig. 56:

    farina ex faba,

    Cels. 5, 28:

    potiones ex absinthio,

    id. ib. et saep.:

    Ennius (i. e. statua ejus) constitutus ex marmore,

    Cic. Arch. 9 fin.; cf. id. Ac. 2, 31, 100:

    (homo) qui ex animo constet et corpore caduco et infirmo,

    id. N. D. 1, 35, 98:

    natura concreta ex pluribus naturis,

    id. ib. 3, 14; id. Rep. 1, 45; id. Ac. 1, 2, 6: cum Epicuro autem hoc est plus negotii, quod e duplici genere voluptatis conjunctus est, id. Fin. 2, 14, 44 et saep.—
    D.
    To denote technically the material, out of, i. e. with which any thing to eat or drink, etc., is mixed or prepared (esp. freq. of medical preparations):

    resinam ex melle Aegyptiam,

    Plaut. Merc. 1, 2, 28:

    quo pacto ex jure hesterno panem atrum vorent,

    Ter. Eun. 5, 4, 17:

    bibat jejunus ex aqua castoreum,

    Cels. 3, 23:

    aqua ex lauro decocta,

    id. 4, 2; cf.:

    farina tritici ex aceto cocta,

    Plin. 22, 25, 57, § 120:

    pullum hirundinis servatum ex sale,

    Cels. 4, 4:

    nuclei pinei ex melle, panis vel elota alica ex aqua mulsa (danda est),

    id. 4, 7 et saep.—So of the mixing of colors or flavors:

    bacae e viridi rubentes,

    Plin. 15, 30, 39, § 127:

    frutex ramosus, bacis e nigro rufis,

    id. ib. §

    132: id solum e rubro lacteum traditur,

    id. 12, 14, 30, § 52:

    e viridi pallens,

    id. 37, 8, 33, § 110:

    apes ex aureolo variae,

    Col. 9, 3, 2:

    sucus ex austero dulcis,

    Plin. 13, 9, 18, § 62; 21, 8, 26, § 50:

    ex dulci acre,

    id. 11, 15, 15, § 39; cf.

    trop.: erat totus ex fraude et mendacio factus,

    Cic. Clu. 26.—
    E.
    To indicate the cause or reason of any thing, from, through, by, by reason of, on account of:

    cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33:

    ex doctrina nobilis et clarus,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    ex vulnere aeger,

    id. Rep. 2, 21; cf.:

    ex renibus laborare,

    id. Tusc. 2, 25:

    ex gravitate loci vulgari morbos,

    Liv. 25, 26:

    ex vino vacillantes, hesterna ex potatione oscitantes,

    Quint. 8, 33, 66:

    gravida e Pamphilo est,

    Ter. And. 1, 3, 11:

    credon' tibi hoc, nunc peperisse hanc e Pamphilo?

    id. ib. 3, 2, 17:

    ex se nati,

    Cic. Rep. 1, 35:

    ex quodam conceptus,

    id. ib. 2, 21:

    ex nimia potentia principum oritur interitus principum,

    id. ib. 1, 44:

    ex hac maxima libertate tyrannis gignitur,

    id. ib. et saep.:

    ex te duplex nos afficit sollicitudo,

    Cic. Brut. 97, 332; cf.:

    quoniam tum ex me doluisti, nunc ut duplicetur tuum ex me gaudium, praestabo,

    id. Fam. 16, 21, 3:

    in spem victoriae adductus ex opportunitate loci,

    Sall. J. 48, 2:

    veritus ex anni tempore et inopia aquae, ne siti conficeretur exercitus,

    id. ib. 50, 1 et saep.:

    ex Transalpinis gentibus triumphare,

    Cic. Phil. 8, 6, 18; id. Off. 2, 8, 28; cf. id. Fam. 3, 10, 1:

    gens Fabia saepe ex opulentissima Etrusca civitate victoriam tulit,

    Liv. 2, 50:

    ex tam propinquis stativis parum tuta frumentatio erat,

    i. e. on account of the proximity of the two camps, Liv. 31, 36:

    qua ex causa cum bellum Romanis Sabini intulissent,

    Cic. Rep. 2, 7:

    hic mihi (credo equidem ex hoc, quod eramus locuti) Africanus se ostendit,

    id. ib. 6, 10:

    quod ex eo sciri potest, quia, etc.,

    id. Tusc. 1, 18 fin.; cf. id. Leg. 1, 15, 43:

    causa... fuit ex eo, quod, etc.,

    id. Phil. 6, 1:

    ex eo fieri, ut, etc.,

    id. Lael. 13, 46:

    ex quo fit, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 43:

    e quo efficitur, non ut, etc.,

    id. Fin. 2, 5, 15 et saep.—Sometimes between two substantives without a verb:

    non minor ex aqua postea quam ab hostibus clades,

    Flor. 4, 10, 8:

    ex nausea vomitus,

    Cels. 4, 5:

    ex hac clade atrox ira,

    Liv. 2, 51, 6:

    metus ex imperatore, contemptio ex barbaris,

    Tac. A. 11, 20:

    ex legato timor,

    id. Agr. 16 et saep.—
    2.
    In partic., to indicate that from which any thing derives its name, from, after, on account of:

    cui postea Africano cognomen ex virtute fuit,

    Sall. J. 5, 4; cf. Flor. 2, 6, 11:

    cui (sc. Tarquinio) cognomen Superbo ex moribus datum,

    id. 1, 7, 1:

    nomen ex vitio positum,

    Ov. F. 2, 601:

    quarum ex disparibus motionibus magnum annum mathematici nominaverunt,

    Cic. N. D. 2, 20; id. Leg. 1, 8; cf. id. Tusc. 4, 12; Plin. 11, 37, 45, § 123:

    holosteon sine duritia est, herba ex adverso appellata a Graecis,

    id. 27, 10, 65, § 91:

    quam urbem e suo nomine Romam jussit nominari,

    Cic. Rep. 2, 7:

    e nomine (nominibus),

    id. ib. 2, 20; Tac. A. 4, 55; id. G. 2; Just. 15, 4, 8; 20, 5, 9 et saep.—
    F.
    To indicate a transition, i. e. a change, alteration, from one state or condition to another, from, out of:

    si possum tranquillum facere ex irato mihi,

    Plaut. Cist. 3, 21:

    fierent juvenes subito ex infantibus parvis,

    Lucr. 1, 186:

    dii ex hominibus facti,

    Cic. Rep. 2, 10:

    ut exsistat ex rege dominus, ex optimatibus factio, ex populo turba et confusio,

    id. ib. 1, 45:

    nihil est tam miserabile quam ex beato miser,

    id. Part. 17; cf.:

    ex exsule consul,

    id. Manil. 4, 46:

    ex perpetuo annuum placuit, ex singulari duplex,

    Flor. 1, 9, 2: tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti, Sall. J. 10:

    ex alto sapore excitati,

    Curt. 7, 11, 18.—
    G.
    Ex (e) re, ex usu or ex injuria, to or for the advantage or injury of any one:

    ex tua re non est, ut ego emoriar,

    Plaut. Ps. 1, 3, 102; 104; cf. Ter. Phorm. 5, 7, 76: Cervius haec inter vicinus garrit aniles Ex re fabellas, i. e. fitting, suitable, pertinent (= pro commodo, quae cum re proposita conveniant), Hor. S. 2, 6, 78:

    aliquid facere bene et e re publica,

    for the good, the safety of the state, Cic. Phil. 10, 11, 25:

    e (not ex) re publica,

    id. ib. 3, 12, 30; 8, 4, 13; id. de Or. 2, 28, 124; id. Fam. 13, 8, 2; Liv. 23, 24; Suet. Caes. 19 et saep.:

    exque re publica,

    Cic. Phil. 3, 15, 38; 5, 13, 36:

    non ex usu nostro est,

    Plaut. Merc. 2, 3, 60; Ter. Hec. 4, 3, 10; Caes. B. G. 1, 30, 2; 1, 50 fin.; 5, 6 fin. al.; cf.:

    ex utilitate,

    Plin. Pan. 67, 4; Tac. A. 15, 43:

    ex nullius injuria,

    Liv. 45, 44, 11.—
    H.
    To designate the measure or rule, according to, after, in conformity with which any thing is done:

    (majores) primum jurare EX SVI ANIMI SENTENTIA quemque voluerunt,

    Cic. Ac. 2, 47 fin. (cf. Beier, Cic. Off. 3, 29, 108, and the references):

    ex omnium sententia constitutum est, etc.,

    id. Clu. 63, 177; cf.:

    ex senatus sententia,

    id. Fam. 12, 4:

    ex collegii sententia,

    Liv. 4, 53:

    ex amicorum sententia,

    id. 40, 29:

    ex consilii sententia,

    id. 45, 29 et saep.; cf.

    also: ex sententia, i. q. ex voluntate,

    according to one's wish, Plaut. Capt. 2, 2, 96: Ter. Hec. 5, 4, 32; Cic. Fam. 12, 10, 2; id. Att. 5, 21 al.;

    and, in a like sense: ex mea sententia,

    Plaut. Men. 2, 2, 1; id. Merc. 2, 3, 36:

    ex senatus consulto,

    Cic. Rep. 3, 18; Sall. C. 42 fin.:

    ex edicto, ex decreto,

    Cic. Fam. 13, 56 fin.; id. Quint. 8, 30:

    ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19; id. Clu. 37, 103; id. Inv. 1, 38, 68: ex jure, Enn. ap. Gell. 20, 10, 4 (Ann. v. 276 ed. Vahl.); Varr. L. L. 6, § 64 Mull.; Cic. Mur. 12, 26; id. de Or. 1, 10, 41:

    ex foedere,

    Liv. 1, 23 et saep.:

    hunccine erat aequum ex illius more, an illum ex hujus vivere?

    Ter. Heaut. 1, 2, 29; so,

    ex more,

    Sall. J. 61, 3; Verg. A. 5, 244; 8, 186; Ov. M. 14, 156; 15, 593; Plin. Ep. 3, 18; Flor. 4, 2, 79 al.; cf.:

    ex consuetudine,

    Cic. Clu. 13, 38; Caes. B. G. 1, 52, 4; 4, 32, 1; Sall. J. 71, 4; Quint. 2, 7, 1 al.:

    quod esse volunt e virtute, id est honeste vivere,

    Cic. Fin. 2, 11, 34:

    ex sua libidine moderantur,

    Ter. Heaut. 2, 1, 4; cf. Sall. C. 8, 1:

    ut magis ex animo rogare nihil possim,

    Cic. Fam. 13, 8, 3:

    eorum ex ingenio ingenium horum probant,

    Plaut. Trin. 4, 3, 42; cf. Ter. Eun. 1, 2, 118; Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, A.:

    leges ex utilitate communi, non ex scriptione, quae in litteris est, interpretari,

    Cic. Inv. 1, 38; cf. id. Lael. 6, 21:

    nemo enim illum ex trunco corporis spectabat, sed ex artificio comico aestimabat,

    id. Rosc. Com. 10, 28; cf. Sall. C. 10, 5; Caes. B. G. 3, 20, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2 al.:

    ex tuis verbis meum futurum corium pulcrum praedicas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 19; cf. Cic. Fam. 7, 17; id. Att. 1, 3:

    nunc quae scribo, scribo ex opinione hominum atque fama,

    id. Fam. 12, 4 fin.:

    scripsit Tiberio, non ut profugus aut supplex, sed ex memoria prioris fortunae,

    Tac. A. 2, 63: quamquam haec quidem res non solum ex domestica est ratione;

    attingit etiam bellicam,

    Cic. Off. 1, 22, 76; cf. id. Quint. 11; 15 et saep.—E re rata, v. ratus.—
    I.
    To form adverbial expressions, such as: ex aequo, ex commodo, ex contrario, ex composito, ex confesso, ex destinato, ex diverso, ex facili, etc., ex affluenti, ex continenti;

    ex improviso, ex inopinato, etc., v. the words aequus, commodus, etc.

    Ex placed after its noun: variis ex,

    Lucr.
    2, 791:

    terris ex,

    id. 6, 788:

    quibus e sumus uniter apti,

    id. 3, 839; 5, 949.—E joined with que:

    que sacra quercu,

    Verg. E. 7, 13.
    IV.
    In composition, ex (cf. dis) before vowels and h, and before c, p, q, t (exagito, exeo, exigo, exoro, exuro, exhaurio; excedo, expello, exquiro, extraho); ef (sometimes ec) before f (effero, effluo, effringo; also in good MSS. ecfero, ecfari, ecfodio), elsewhere e (eblandior, educo, egredior, eicio, eligo, emitto, enitor, evado, eveho). A few exceptions are found, viz., in ex: epoto and epotus as well as expotus, and escendo as well as exscensio; in e: exbibo as well as ebibo; exballisto, exbola; exdorsuo; exfututa as well as effutuo; exfibulo; exlex, etc. After ex in compounds s is [p. 671] often elided in MSS. and edd. Both forms are correct, but the best usage and analogy favor the retaining of the s; so, exsaevio, exsanguis, exscensio, exscindo, exscribo, exsculpo, exseco, exsecror, exsequiae, exsequor, exsero, exsicco, exsilio, exsilium, exsisto, exsolvo, exsomnis, exsorbeo, exsors, exspecto, exspes, exspiro, exspolio, exspuo, exsterno, exstimulo, exstinguo, exstirpo, exsto, exstruo, exsudo, exsugo, exsul, exsulto, exsupero, exsurgo, exsuscito, and some others, with their derivv.; cf. Ribbeck, Prol. Verg. p. 445 sq. Only in escendere and escensio is the elision of x before s sustained by preponderant usage; cf. Neue, Formenl. 2, p. 766.—
    B.
    Signification.
    1.
    Primarily and most freq. of place, out or forth: exeo, elabor, educo, evado, etc.; and in an upward direction: emineo, effervesco, effero, erigo, exsurgo, exsulto, extollo, everto, etc.—Hence also, trop., out of ( a former nature), as in effeminare, qs. to change out of his own nature into that of a woman: effero, are, to render wild; thus ex comes to denote privation or negation, Engl. un-: exanimare, excusare, enodare, exonerare, effrenare, egelidus, I., elinguis, elumbis, etc.—
    2.
    Throughout, to the end: effervesco, effero, elugeo; so in the neuter verbs which in composition (esp. since the Aug. per.) become active: egredior, enavigo, eno, enitor, excedo, etc.—Hence, thoroughly, utterly, completely: elaudare, emori, enecare, evastare, evincere (but eminari and eminatio are false readings for minari and minatio; q. v.); and hence a simple enhancing of the principal idea: edurus, efferus, elamentabilis, egelidus, exacerbo, exaugeo, excolo, edisco, elaboro, etc. In many compounds, however, of post - Aug. and especially of post-class. Latinity this force of ex is no longer distinct; so in appellations of color: exalbidus, exaluminatus, etc.; so in exabusus, exambire, exancillatus, etc. Vid. Hand Turs. II. Pp. 613-662.

    Lewis & Short latin dictionary > ex

  • 5 scando

    scando (no perf. or sup.; cf.: ascendo, descendo, etc.), 3, v. a. and n. [Sanscr. root skand-, to climb; cf. Gr. skandalon, skandalêthron].
    I.
    Act., to climb, mount, clamber or get up; to ascend.
    A.
    Lit. (rare but class.): cum alii malos scandant, alii per foros cursent, etc., * Cic. Sen. 6, 17:

    arcem et Capitolium,

    Liv. 3, 68, 7; 4, 2 fin.; cf.:

    in curru Capitolium (of a triumphal entry),

    id. 45, 39:

    curru Capitolia,

    Luc. 9, 600:

    moenia,

    Liv. 22, 14 Drak. N. cr.:

    muros,

    id. 5, 21:

    tectum scalis,

    Plin. 14, 1, 2, §9:

    equum,

    Verg. A. 2, 401:

    bracchia longa Theseae viae,

    Prop. 3 (4), 21, 24:

    cubile,

    id. 4 (5), 4, 90:

    puppim,

    Val. Fl. 8, 8:

    cymbam (Charontis),

    Prop. 3, 18 (4, 17), 24 et saep.—

    In mal. part.,

    Plaut. Ps. 1, 1, 22.— Poet.:

    scandit fatalis machina muros,

    Verg. A. 2, 237.—
    B.
    Trop. (only in the poets and in late prose):

    paulatim gradus aetatis scandere adultae,

    Lucr. 2, 1123:

    scandit aeratas vitiosa naves Cura,

    Hor. C. 2, 16, 21.— Hence, in the grammarians: scandere versus, qs. to climb up, i. e. to measure or read by its feet, to scan; cf. in a sarcastic double sense, of a gouty person:

    scandere qui nescis, versiculos laceras,

    Claud. Epigr. 29, 2. —
    II.
    Neutr., to mount, rise, arise, ascend (not freq. till after the Aug. period).
    A.
    Lit.:

    cum scandit et instat,

    climbs the wall, Lucr. 3, 651:

    scandenti circa ima labor est: ceterum quantum processeris, etc.,

    Quint. 12, 10, 78:

    scandere in aggerem,

    Liv. 3, 67, 11:

    in domos superas,

    Ov. F. 1, 298:

    in adversum,

    Quint. 11, 3, 54:

    ad nidum volucris (feles),

    Phaedr. 2, 4, 6:

    per conjuncta aedificia,

    Tac. H. 3, 71:

    super iteratam testudinem,

    id. ib. 3, 28.—
    2.
    Transf., of things:

    scandentisque Asisi consurgit vertice murus,

    Prop. 4 (5), 1, 125:

    in tecta jam silvae scandunt,

    Plin. 15, 14, 14, § 47:

    aquae in sublime,

    id. 31, 1, 1, § 2:

    sol ad aquilonem,

    id. 18, 28, 68, § 264.—
    B.
    Trop.:

    timor et minae Scandunt eodem, quo dominus,

    Hor. C. 3, 1, 38:

    supra principem scandere,

    Tac. H. 4, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > scando

  • 6 veho

    vĕho, xi, ctum, 3, v. a. and n. [Sanscr. vahāmi, conduct; Gr. ochos, carriage; ochlos, crowd; Germ. Wagen; Engl. wagon; cf. Lat. via, vexo].
    I.
    Act., to bear, carry, convey, on the shoulders, by wagon, by horse, by ship, etc. (syn.:

    fero, gero, porto): quicquid inponas, vehunt,

    Plaut. Most. 3, 2, 95:

    ille'st oneratus recte et plus justo vehit,

    id. Bacch. 2, 3, 115:

    siquidem'st decorum erum vehere servom,

    id. As. 3, 3, 111:

    reticulum panis onusto umero,

    Hor. S. 1, 1, 48:

    formica ore cibum,

    Ov. A. A. 1, 94:

    ille taurus, qui vexit Europam,

    Cic. N. D. 1, 28, 78:

    uxorem plaustro,

    Tib. 1, 10, 52; cf.:

    Tantalides... Pisaeam Phrygiis equis,

    Ov. Tr. 2, 386:

    cum triumphantem (Camillum) albi per urbem vexerant equi,

    Liv. 5, 28, 1; cf.:

    te, Bacche pater, tuae Vexere tigres,

    Hor. C. 3, 3, 14:

    Troica qui profugis sacra vehis ratibus,

    Tib. 2, 5, 40:

    dum caelum stellas, dum vehet amnis aquas,

    id. 1, 4, 66:

    quodque suo Tagus amne vehit aurum,

    Ov. M. 2, 251:

    quod fugiens semel hora vexit,

    has brought along, has brought, Hor. C. 3, 29, 48.— Absol.:

    navim prospexi, quanti veheret interrogavi,

    Quint. 4, 2, 41. — Pass., to be carried or borne, to ride, sail, go, etc.:

    mihi aequom'st dari... vehicla qui vehar,

    Plaut. Aul. 3, 5, 28:

    visus est in somnis curru quadrigarum vehi,

    Cic. Div. 2, 70, 144:

    vehi in essedo,

    id. Phil. 2, 24, 58:

    vectus curru,

    Vell. 2, 82, 4; Ov. M. 5, 360:

    vehi per urbem,

    Cic. Pis. 25, 60:

    in navibus vehi,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    in navi,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 73:

    navi,

    id. Am. 2, 2, 220:

    lintribus,

    Varr. L. L. 5, § 156 Müll.:

    puppe,

    Ov. H. 16, 113:

    parvā rate,

    id. M. 1, 319; cf.

    huc,

    Plaut. Am. 1, 1, 176:

    navem, ubi vectus fui,

    id. Mil. 2, 1, 40; id. Merc. 2, 3, 37; id. Stich. 4, 1, 25; id. Trin. 4, 3, 81:

    in equo,

    Cic. Div. 2, 68, 140:

    in niveis victor equis,

    Ov. F. 6, 724:

    nympha vehitur pisce,

    id. M. 2, 13.—Of other swift motions:

    ut animal sex motibus veheretur,

    Cic. Univ. 13:

    apes liquidum trans aethera vectae,

    Verg. A. 7, 65.—With acc.:

    ventis maria omnia vecti,

    Verg. A. 1, 524.—
    II.
    Neutr., to be borne, to ride, sail, etc., upon any thing (rare, and perh. only in the part. pres. and in the gerund): consuli proconsul obviam in equo vehens venit, Quadrig. ap. Gell. 2, 2, 13:

    per medias laudes quasi quadrigis vehens,

    Cic. Brut. 97, 331:

    partim scripserunt, qui ovarent, introire solitos equo vehentes,

    Gell. 5, 6, 27; Just. 11, 7, 13:

    cui lectica per urbem vehendi jus tribuit,

    Suet. Claud. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > veho

  • 7 ab-eō

        ab-eō iī, itūrus, īre    (abin' for abisne, T.), to go from, go away, go off, go forth, go, depart: ab urbe: ex eorum agris: ex conspectu, out of sight, Cs.: mater abit templo, O.: abire fugā, to flee, V.: in angulum aliquo, T.: unde abii, V.: exsulatum Tusculum abiit, L.: si periturus abis, to your death, V.: sublimis abiit, ascended, L.: telo extracto praeceps in volnus abiit, collapsed, L.: quo tantum mihi dexter abis? whither so far to the right? V.: nemo non donatus abibit, without a gift, V.: abeas parvis aequus alumnis, show yourself favorable as you go, H.: quae dederat abeuntibus, V.: sub iugum abire, L.: abi, nuntia Romanis, etc., L.; of things: cornus sub altum pectus abit, penetrates deeply, V.: sol... abeunte curru, as his chariot departs, H. — In partic., to pass away, disappear, vanish, cease, die: a vitā: illuc quo priores abierunt, Ph.; of time, to pass away, elapse, expire: abiit illud tempus: tota abit hora, H.; of other things: abeunt pallorque situsque, pass away, O.: inopia praeceps abierat, S.: in aera sucus corporis, O.— Of change, to pass over, be transferred: abeunt illuc omnia, unde orta sunt, return: in avi mores atque instituta, i. e. restore, L.; hence, to be changed, be transformed, be metamorphosed (poet.): in villos abeunt vestes, in crura lacerti, O.: comae in silvas abeunt, O. — Fig., to depart from, leave off, turn aside: ut ab iure non abeat: ne longius abeam, wander from the point: ad istas ineptias, have recourse to: illuc, unde abii, redeo, set out, H. —To retire from an office: cum magistratu abisset: abiens magistratu, L.—Of a consequence or result, to turn out, come off (of persons): ab iudicio turpissime victus: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, L.: impune, Ph.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, i. e. lest he should be made ridiculous, L.: ne inrito incepto abiretur, L. —To turn out, end, terminate (of things): mirabar hoc si sic abiret, T.—To get off, escape: quem ad modum illinc abieris, vel potius paene non abieris, scimus, how you came off thence, or rather came near not getting off.—In auctions, not to be knocked down (to one): ne res abiret ab Apronio, i. e. that he may purchase.—To be postponed: in diem, T.— The imper. abi is often a simple exclamation or address, friendly or reproachful: abi, virum te iudico, go to, I pronounce you a man, T.: Non es avarus: abi; quid, etc., well, H.: abi, nescis inescare homines, begone, T.; in imprecations: abin hinc in malam rem? (i. e. abisne?), will you go and be hanged? T.: in malam pestem.

    Latin-English dictionary > ab-eō

  • 8 āgmen

        āgmen inis, n    [ago], that which is driven.— In gen., a multitude, throng, host, troop, crowd, number, band: perpetuum totius Italiae: ingens mulierum, L.: puerile, of boys, V.: Eumenidum agmina, V.: navium, a line of ships (for a breakwater), L.: graniferum, ants, O.: agmina cervi fugā glomerant, V.: (stellarum) agmina, O. — Esp., an army on the march, column: medium hostium, the centre, L.: novissimum hostium... nostrum primum, rear, van, Cs.: extremum, rear guard, Cs.: confertissimo agmine contendere, in close array, Cs.: certum agminis locum tenere, place in the column: transverso agmine, by a flank movement, L.: agmine tacito, i. e. without signals, L.: agmine quadrato accedere, in solid column: quadrato agmine incedere, in a square, S.—An army, host, troops (cf. exercitus, acies): instructo agmine, L.: agmina curru Proterit, V.: horrentia pilis, H.: coniurata undique pugnant Agmina, O.: venti, velut agmine facto, as if for battle, V.: agmen agens, the naval line of battle, V.: rudis agminum, i. e. in war, H. — A course, train, line, stream, succession: leni fluit agmine, V.: immensum aquarum, V.: agmine longo formicae, in a long line, O.: agmine remorum celeri, with a quick stroke of the oars, V.: extremae agmina caudae, movements, V.: agmine certo, in a straight line, V.—Of an army, a passage, progress, march: de castris, de agminibus... dicere: in agmine, on the march, S.: in agmine principes facti, to lead, S.: educenda dictio est medium in agmen, before the public.
    * * *
    stream; herd, flock, troop, crowd; marching army, column, line; procession

    Latin-English dictionary > āgmen

  • 9 cōmissor (comm-)

        cōmissor (comm-) ātus, ārī, dep., κωμάζω, to revel, make merry, hold carnival: ad fratrem, L.: in domum alicuius, H.: comissantium curru, of revellers, L.—Supin. acc.: Phaedriam intromittamus comissatum, T.

    Latin-English dictionary > cōmissor (comm-)

  • 10 cōnspiciō

        cōnspiciō spēxī, spectus, ere    [SPEC-], to look at attentively, get sight of, descry, perceive, observe, fix eyes upon: te in iure: procul vehiculum e monte: milites ab hostibus conspiciebantur, Cs.: lucus ex insulā conspiciebatur, N.: inter se conspecti, L.: conspectis luminibus crebris, L.: locum insidiis, espy, V.: rugas in speculo, O.: conspectos horrere ursos, at the sight of, O.: si illud signum forum conspiceret, face towards: (filium) spoliatum omni dignitate: loca multitudine completa, Cs.: alqm humi iacentem, L.: hunc cupido lumine, Ct.: nostros victores flumen transisse, Cs.: frondere Philemona, O.—To look at with admiration, gaze upon, observe, contemplate: alqm cum egregiā stirpe, L.: alqm propter novitatem orna<*>ūs, N.— Pass, to attract attention, be conspicuous, be noticed, be distinguished, be admired: vehi per urbem, conspici velle: se quisque conspici properabat, S.: maxime conspectus ipse est, curru invectus, L.: formosissimus alto caelo, shine, O.: infestis oculis omnium conspici, be a mark for.— Fig., to perceive, discern: eum mentibus.
    * * *
    I
    conspicere, conspexi, conspectus V TRANS
    observe/see/witness; notice; watch; gaze/stare on; catch/be in sight of; face; have appearance; attract attention; discern; (PASS) be conspicuous/visible
    II
    looking/observing/discerning, action of looking; (augury)

    Latin-English dictionary > cōnspiciō

  • 11 cōn-stringō

        cōn-stringō strinxī, strictus, ere,    to bind, fetter, shackle, chain: hunc pro moecho, T.: (alqm) quadrupedem, i. e. hands and feet, T.: trahere constrictos curru, H.: Tu non constringendus (as insane)?: corpora vinculis: illum laqueis: constrictus cammarus ovo, i. e. sauced, Iu.—Fig., to bind, fetter, restrain: beluam legum catenis: coniurationem horum conscientiā: fidem religione: orbem terrarum legibus.—Of discourse, to condense, compress: (sententia) aptis constricta verbis.

    Latin-English dictionary > cōn-stringō

  • 12 dēsiliō

        dēsiliō iluī, ultus, īre    [de + salio], to leap down, dismount: de navibus, Cs.: de raedā: ex equis, Cs.: ab equo, V.: curru ab alto, O.: biiugis, V.: altis turribus, H.: in medias undas, O.: ad pedes, to dismount, Cs.: desilite commilitones, jump overboard, Cs.: Desiluit, dismounted, O.—Poet.: unde loquaces Lymphae desiliunt, H.: aetheriā domo (of lightning), Pr.—Fig., to leap headlong, venture heedlessly: in artum, H.
    * * *
    I
    desilire, desilivi, desultus V TRANS
    leap/jump down, dismount, alight; (chariot); jump headlong, venture heedlessly
    II
    desilire, desilui, desultus V TRANS
    leap/jump down, dismount, alight; (chariot); jump headlong, venture heedlessly
    III
    desilire, desului, desultus V TRANS
    leap/jump down, dismount, alight; (chariot); jump headlong, venture heedlessly

    Latin-English dictionary > dēsiliō

  • 13

        (old subj. duis, duit, duint, etc.), dedī, datus, are    [1 DA-], to hand over, deliver, give up, render, furnish, pay, surrender: dic quid vis dari tibi, T.: pretium: Apronio quod poposcerit: pecuniam praetori: pecuniam ob ius dicendum: pecunias eis faenori: abrotonum aegro, administer, H.: obsides, Cs.: ad sepulturam corpus: manibus lilia plenis, by handfuls, V.: ne servi in quaestionem dentur: catenis monstrum, H.: obsidibus quos dabant acceptis, offered, L.: cui Apollo citharam dabat, was ready to give, V.: Da noctis mediae, da, etc. (sc. cyathos), i. e. wine in honor of, H. — Of letters, to intrust (for delivery), send: litteras ad te numquam habui cui darem, by whom to send: ut ad illum det litteras, may write: tum datae sunt (epistulae), cum, etc., was written: ad quas (litteras) ipso eo die dederam, answered.—To give, bestow, present, grant, confer, make a present of: dat nemo largius, T.: vasa legatis muneri data, Ta.: multis beneficia, S.: Os homini sublime, O.: cratera, quem dat Dido, a present from, V.: divis Tura, offer, H.: munus inritamen amoris, O.: pretium dabitur tibi femina, O.— To give up, surrender, yield, abandon, devote, leave: diripiendam urbem: (filiam) altaribus, Iu.: Siculos eorum legibus: summam certaminis uni, O.: dant tela locum, let pass, V.: dat euntibus silva locum, makes way, V.: ut spatium pila coiciendi non daretur, left, Cs.: tribus horis exercitui ad quietem datis, Cs.: amori ludum, H.: unum pro multis dabitur caput, V.: Mille ovium morti, H.: se rei familiari: sese in cruciatum: se vento, Cs.: da te populo.—With manūs, to offer (for fetters), i. e. to surrender, yield: qui det manūs vincique se patiatur: donicum victi manūs dedissent, N.: dat permotus manūs, yields, Cs.: do manūs scientiae, H.— To grant, give, concede, yield, resign, furnish, afford, present, award, render, confer: des veniam oro, H.: Si das hoc, admit, H.: plurīs sibi auras ad reprehendendum: facultatem per provinciam itineris faciundi, Cs.: hostibus occasionem pugnandi, S.: imperium Caesari: mihi honorem: datus tibi plausus, H.: dextram iuveni (as a pledge), V.: senatus utrique datur, a hearing, S.: si verbis audacia detur, O.: peditibus suis hostīs paene victos, turn over, S.: unam ei cenam, entertain at dinner, T.: Dat somnos adimitque, V.: Dat veniam somnumque dies, i. e. leave to rest, H.: Quā data porta, V.: Das aliquid famae, make a concession, H.— To permit, suffer, allow, let, grant: Da mihi contingere, etc., O.: Di tibi dent classem reducere, H.: cur Non datur audire, etc., V.: da, femina ne sim, O.: date volnera lymphis Abluam, V.: ille dedit quod non... et ut, etc., it was of his bounty, O.: omnibus nobis ut res dant sese, ita, etc., just as circumstances permit, T.: Multa melius se nocte dedere, succeed, V. — To spare, give up, concede, surrender, forgive: da hunc populo, spare for the sake of: non id petulantiae suae, sed Verginio datum, L.: sanguini id dari, that concession is made, L.— To release, let go, give out, relax, spread: curru lora, V.: frena, O.: in altum Vela, set sail, V.: retrorsum Vela, turn back, H.: conversa domum lintea, H. — Meton., to set, put, place, bring, cause: ipsum gestio Dari mi in conspectum, T.: ad eundem numerum (milites), Cs.: corpora in rogos, O.: collo bracchia circum, V.: bracchia Cervici, H.: multum cruoris, shed, O.: in laqueum vestigia, Iu.: te me dextera Defensum dabit, V. — With se, to present oneself, plunge, rush: In medias sese acies, V.: saltu sese in fluvium, V. — To bring forward, cause, produce, yield, present, make, display (poet.): quas turbas dedit, T.: omnes Dant cuneum, form, V.: terga, turn, V.: aetas Terga dedit, passed away, O.: Vina dabant animos, O.: ex fumo lucem, H.: partu prolem, V.: liberos, Ct.: segetes frumenta daturae, H.: ore colores, V.: patientiae documentum, Ta.: Ludentis speciem, H.: spectacula Marti, H.: Da mihi te talem, O. — To represent (on the stage), produce, bring out: Menandri Phasma, T.: fabulam. — To impose, assign, apportion, allot, appoint, inflict: sibi damnum: finem laborum, grant, V.: Nomina ponto, H.: Volnera ferro, O.: genti meae data moenia, fated, V.: dat negotium Gallis, uti, etc., Cs.: quae legatis in mandatis dederat, Cs.: hospitibus te dare iura, are the lawgiver, V.: detur nobis locus, assigned, H.: volnera hosti, O.: Haec data poena diu viventibus, imposed, Iu.: dat (auribus) posse moveri, makes movable, O.— To excite, awaken, produce: sibi minus dubitationis, Cs.: risūsque iocosque, H.: ignīs (amoris), O.—Fig., of expression, to give expression to, give, utter, announce: in me iudicium: legem, enact: ei consilium: dabitur ius iurandum, Te esse, etc., I'll take my oath, T.: fidem, O.: signum recipiendi, Cs.: responsa, V.: cantūs, V.: Undis iura, O.: requiemque modumque remis, O. — Esp.: nomen, to give in, i. e. enlist, Cs.— To tell, communicate, relate, inform (poet.): quam ob rem has partīs didicerim, paucis dabo, T.: iste deus qui sit, da nobis, V.: Seu Aeneas eripuisse datur, O.— To apply, bestow, exercise, devote: paululum da mi operae, attend, T.: imperatori operam date, Cs.: virtuti opera danda est.—Of a penalty, to give, undergo, suffer, endure: consules poenas dederant, S.: Teucris det sanguine poenas, atone with his life, V. — With verba, to give (mere) words, attempt to deceive, pretend, mislead, cheat: Quoi verba dare difficilest, T.: verba dedimus, decepimus. — With dat, predic., to ascribe, impute, attribute, reckon, regard: quam rem vitio dent, T.: laudem Roscio culpae: quae tu commisisti Verri crimini daturus sum.
    * * *
    dare, dedi, datus V TRANS
    give; dedicate; sell; pay; grant/bestow/impart/offer/lend; devote; allow; make; surrender/give over; send to die; ascribe/attribute; give birth/produce; utter

    Latin-English dictionary >

  • 14 dūcō

        dūcō ūxī (dūxtī, Ct., Pr.), uctus, ere    [DVC-], to lead, conduct, guide, direct, draw, bring, fetch, escort: secum mulierculas: vix quā singuli carri ducerentur, Cs.: Curru Victorem, H.: ducente deo, under the conduct of, V.: mucronem, from the scabbard, V.: ferrum vaginā, O.: bracchia (of the bow), bend, V.: sors ducitur: ductus Neptuno sorte sacerdos, for Neptune, V.: pondus aratri, draw, O.: remos, row, O.: lanas, spin, O.: ubera, milk, O.: frena manu, govern, O.: ilia, i. e. be broken-winded, H.: os, make wry faces: te magna inter praemia, to great glory, V.: sibi quisque ducere, trahere, appropriate, S. — Of a road or path, to lead, conduct: quā te ducit via, V.: iter ad urbem, O.: via quae sublicio ponte ducit ad laniculum, L. — With se, to betake oneself, go: se duxit foras, T.—Of offenders, to take, arrest, lead away, drag, carry off: in ius debitorem, L.: duci in carcerem: ad mortem: Fuficium duci iussit, to be imprisoned: ductum se ab creditore in ergastulum, Cs.—Of a wife, to lead home, take, marry: inopem (uxorem) domum. T.: uxorem filiam Scipionis: filiam Orgetorigis in matrimonium, Cs.: ex quā domo in matrimonium, L.: tibi ducitur uxor, V.: qui ducat abest, the bridegroom, O.: Conlegam Lepidum, wedded, H.—Of a commander, to lead, guide, cause to move, march: locis apertis exercitum, Cs.: cohortīs ad eam partem, etc., Cs.: sex legiones expeditas, led forward, Cs.: navem contra praedones: per triumphum alquem ante currum (of a prisoner): quam in partem aut quo consilio ducerentur, march, Cs.: ducit quam proxime ad hostem potest, moves, L. — To lead, command, be commander of: quā in legatione duxit exercitum: primum pilum ad Caesarem, in Caesar's army, Cs.: exercitūs partem ipse ducebat, S.: agmina, V.— To lead, be leader of, be the head of, be first in: familiam: ordines: toros, O.— To take in, inhale, drink, quaff, imbibe: spiritum: tura naribus, H.: pocula, H.: somnos, V.: ab ipso animum ferro, H. — To produce, form, construct, make, fashion, shape, mould, cast, dispose: parietem per vestibulum sororis, to erect: muros, H.: vallum ex castris ad aquam, Cs.: voltūs de marmore, V.: aera, H.: (litteram) in pulvere, draw, O.: mores, Iu.: alapam sibi gravem, Ph.: epos, spin out, H.: carmen, O.: Pocula ducentia somnos, H.— Of processions, etc., to conduct, marshal, lead, accompany: funus: triumphos, V.: choros, H.: ludos et inania honoris, Ta. — To receive, admit, take, get, assume: ubi primum ducta cicatrix (i. e. obducta), L.: rimam, O.: colorem, V.: pallorem, to grow pale, O.: Cānentem senectam, V.: nomina, H. — Fig., to lead, guide, draw, conduct: quo te sapientia duceret, H.: Ad strepitum citharae cessatum ducere curam (i. e. ut cessat), H.: Triste per augurium pectora, i. e. fill with forebodings, V.: totum poëma, carries off, i. e. makes acceptable, H.: series rerum ducta ab origine gentis, followed, V.— To draw, deduce, derive: ab aliquā re totius vitae exordium: ab dis inmortalibus principia: genus Olympo, V.: utrumque (amor et amicitia) ductum est ab amando.— To lead, move, incite, induce, allure, charm: me ad credendum: ducit te species, H.: Quo ducit gula, H.: lumina in errorem, O.: si quis earum (statuarum) honore ducitur. — To mislead, cheat, deceive: me istis dictis, T.: lino et hamis piscīs, O.—In time, to draw out, extend, protract, prolong, spend: bellum, Cs.: in ducendo bello tempus terere, L.: longas in fletum voces, V.: rem prope in noctem, Cs.: ut ita tempus duceretur, ut, etc.: vitam, live long, V.: ubi se diutius duci intellexit, put off, Cs.: aetatem in litteris, spend. — To calculate, compute, reckon: quoniam XC medimnūm duximus. — To reckon, consider, hold, account, esteem, regard: eum hominem, T.: filium adsistere turpe ducunt, Cs.: pericula parvi esse ducenda: ea pro falsis ducit, S.: si quis despicatui ducitur: deorum numero eos ducunt Cs.: modestiam in conscientiam, construe as, S.: nil rectum nisi quod placuit sibi, H.: Sic equidem ducebam animo futurum, V.: omnia tua in te posita esse: quae mox usu fore ducebat, expected, S.— To regard, care for, have respect to (only with rationem): suam quoque rationem ducere, one's own advantage: non ullius rationem sui commodi.
    * * *
    I
    ducere, additional forms V
    lead, command; think, consider, regard; prolong
    II
    ducere, duxi, ductus V
    lead, command; think, consider, regard; prolong

    Latin-English dictionary > dūcō

  • 15 ēlīdō

        ēlīdō sī, sus, ere    [ex + laedo], to strike out, dash out, tear out, force out, squeeze out: auriga e curru eliditur: nubibus ignīs, O.: spuma elisa, dashed up, V.: herbam, O.: nervis morbum, H.— To dash to pieces, shatter, crush: caput saxo, L.: fauces, to strangle, O.: navīs, Cs.: anguīs, to strangle, V.—Fig., to break down, destroy: nervos virtutis: aegritudine elidi.
    * * *
    elidere, elisi, elisus V
    strike or dash out; expel; shatter; crush out; strangle; destroy

    Latin-English dictionary > ēlīdō

  • 16 iungō

        iungō ūnxī, ūnctus, ere    [IV-], to join together, unite, connect, attach, fasten, yoke, harness: Narcissum et florem anethi, V.: ostia, shut, Iu.: iunctas quatere fenestras, H.: oscula, exchange, O.: da iungere dextram, clasp, V.: Ticinum ponte, span, L.: ratibus flumen, bridge, L.: iunctae umbone phalanges, Iu.: pontīs et propugnacula, i. e. connect the bulwarks by bridges, V.: hoc opus ut aedificio iungatur, Cs.: Humano capiti cervicem equinam, H.: mortua corpora vivis, V.: se Romanis, L.: Ne castris iungant (i. e. se), V.: tigna bina inter se, Cs.: corpora inter se iuncta: erat cum pede pes iunctus, O.: digitis medio cum pollice iunctis, O.—To harness, yoke, attach: angues ingentes alites iuncti iugo, Pac. ap. C.: iunge pares, i. e. in pairs, V.: grypes equis, V.: curru Equos, to the car, V.: raeda equis iuncta: iuncta vehicula mille, L.—In P. pass., adjoining, continuous with: iuncta pharetratis Sarmatis ora Getis, O.—Of troops, etc., to join, unite: cum fratre copias, L.: agmina, V.— To add, give in addition: Commoda praeterea iungentur multa caducis, Iu.— To make by joining: camera lapideis fornicibus iuncta, built with, S.—To bring together, join, unite: cum hominibus consuetudines: an virtus et voluptas inter se iungi possint.—Of persons, to join, unite, bring together, associate, attach, ally: nos sibi amicos, T.: se tecum omni scelere: se Romanis, make an alliance with, L.: (eam) conubio, give in marriage, V.: me sibi, marry, V.: variis albae iunguntur columbae, O.: si populus R. foedere iungeretur regi, L.: hospitio cum iungeret absens (i. e. se), V.—To make by joining, enter into: cum hominibus amicitias: societatem cum populo R., L.—Of words, to join, unite, make by joining, compound: iuncta verba: carmina, compose, V.

    Latin-English dictionary > iungō

  • 17 iungō

        iungō ūnxī, ūnctus, ere    [IV-], to join together, unite, connect, attach, fasten, yoke, harness: Narcissum et florem anethi, V.: ostia, shut, Iu.: iunctas quatere fenestras, H.: oscula, exchange, O.: da iungere dextram, clasp, V.: Ticinum ponte, span, L.: ratibus flumen, bridge, L.: iunctae umbone phalanges, Iu.: pontīs et propugnacula, i. e. connect the bulwarks by bridges, V.: hoc opus ut aedificio iungatur, Cs.: Humano capiti cervicem equinam, H.: mortua corpora vivis, V.: se Romanis, L.: Ne castris iungant (i. e. se), V.: tigna bina inter se, Cs.: corpora inter se iuncta: erat cum pede pes iunctus, O.: digitis medio cum pollice iunctis, O.—To harness, yoke, attach: angues ingentes alites iuncti iugo, Pac. ap. C.: iunge pares, i. e. in pairs, V.: grypes equis, V.: curru Equos, to the car, V.: raeda equis iuncta: iuncta vehicula mille, L.—In P. pass., adjoining, continuous with: iuncta pharetratis Sarmatis ora Getis, O.—Of troops, etc., to join, unite: cum fratre copias, L.: agmina, V.— To add, give in addition: Commoda praeterea iungentur multa caducis, Iu.— To make by joining: camera lapideis fornicibus iuncta, built with, S.—To bring together, join, unite: cum hominibus consuetudines: an virtus et voluptas inter se iungi possint.—Of persons, to join, unite, bring together, associate, attach, ally: nos sibi amicos, T.: se tecum omni scelere: se Romanis, make an alliance with, L.: (eam) conubio, give in marriage, V.: me sibi, marry, V.: variis albae iunguntur columbae, O.: si populus R. foedere iungeretur regi, L.: hospitio cum iungeret absens (i. e. se), V.—To make by joining, enter into: cum hominibus amicitias: societatem cum populo R., L.—Of words, to join, unite, make by joining, compound: iuncta verba: carmina, compose, V.

    Latin-English dictionary > iungō

  • 18 mētior

        mētior mēnsus, īrī, dep.    [1 MA-], to measure, mete: magnitudinem mundi: nummos, i. e. have in great abundance, H.: pedes syllabis, measure by syllables: annum, i. e. divide, O.: Hesperiam metire iacens, i. e. with your dead body, V.— To measure out, deal out, distribute: frumentum militibus, Cs.: exercitui si metiendum esset: Caecubum, H.— To measure, pass over, traverse: Sacram viam, pace off, H.: aequor curru, sail through, V.: carinā aquas, O.—Fig., to measure, estimate, judge, value: suo metu pericula, S.: sonantia metiri auribus: oculo latus, H.: omnia quaestu, by profit: homines virtute, non fortunā, N.: se suo modulo ac pede, H.: nec se metitur ad illum modum, i. e. accommodates herself, Iu.: quanto Metiris pretio, quod, etc., Iu.
    * * *
    metiri, mensus sum V DEP
    measure, estimate; distribute, mete; traverse, sail/walk through

    Latin-English dictionary > mētior

  • 19 prō-terō

        prō-terō —, trītus, ere,    to tread under foot, trample down, wear away, crush, bruise: equitatus aversos (milites) proterere incipit, Cs.: agmina curru, V.: viride protritum et corruptum, L.—To trample, overthrow, maltreat, crush, destroy: Marte Poenos, H.: iste semper illi ipsi domi proterendus: quid inanem proteris umbram? (i. e. me), O.: ver proterit aestas, i. e. supplants, H.

    Latin-English dictionary > prō-terō

  • 20 quadrīgae

        quadrīgae ārum, f    [for quadriiugae], a team of four, four-abreast, four-in-hand, four-horse team.—Of horses, with or without the car or vehicle, rarely of the car alone: duabus admotis quadrigis, in currūs earum inligat Mettium, L.: Glauci Potniades malis membra absumpsere quadrigae, V.: curru quadrigarum vehi: cum carceribus sese effudere quadrigae, V.: falcatae, with scythes fastened to the yokes, L.: roseis Aurora quadrigis, V.: Apta quadrigis equa, H.—Fig., a swift car: quadrigis poeticis, i. e. with utmost speed: navibus atque Quadrigis petimus bene vivere, i. e. by every means in our power, H.

    Latin-English dictionary > quadrīgae

См. также в других словарях:

  • CURRU vehi — cum aliquo Procerum, magnus honor habitus. Vopiscus, initiô Aureliani, Hilaribus, quibus omnia festa et fieri debere scimus et dici, impletis sollemnibus, vehiculô me suô et iudiciali carpentô Praefectus urbis, Vir illustris, Iulius Tiberianus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Villetta Curru — (Альгеро,Италия) Категория отеля: Адрес: Via Carrabuffas, 07041 Альгеро, Италия …   Каталог отелей

  • CURULIS Magistratus — apud Romanos, dictus est, cui ius erat Sellae Curulis, ut Dictor, Consul, Censor, Praetor, Aedilis Curulis. His orti Nobiles dicebantur, ob imagines Maiorum, qui Magistratus Curules gesserant: quemadmodum ii Noti appellati sunt, quorum non… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ALATI — Dracones, apud Poetas passim occurrunt. Lucan. l. 9. v. 729. ducitis altum Aera cum pennis Hinc currum Cereris alatis draconibus vehi finxêre: Orpheus in Hymno Cereris, Α῞ρμα δρακοντέιοσιν ὑπόζεύξασα χαλινοῖς, Currui (volucrium) draconum Frena… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CURRUS Triumphalis — inter Triumphi praecipua ornamenta, apud Romanos fuit, ritu ab Heroicis forte temporibus desumptê, namque apud Homerum magnos illos Duces, quadrigis proelium iniisse, et victum Hectorem ab Achille triumphabundô curru rapratum esse, legimus. Idem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • QUADRIGA — Minervae quartae, quae Iove nata et Coriphe, Oceani secundum Ciceronem, inventum, non quod quatuor rotis primitus constaret, sed quod quaternis equis traheretur, dicta est: ut ex Lucretio contendit Licetus de Lucernis Antiqq. l. 6. c. 22. Hyginus …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AMPHIARAI — Fanum Α᾿μφιἁρειον, fitum fuit in itinere, quod Athenis Oropum dirigebat, in loco Harma dicto, Graece Α῞ρμα, i. c. currus, a curru, quô Amphiaraus excidit, uti Dicaearchus habet. At Strabo in Boeotia collocat. Nempe in Boeotia Μαντεῖον Amphiarai… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AURORA — Titanis, et Terrae filia, Luciferi et Ventorum mater, Hyperionis ac Thiae filiam facit Hesiodus, v. 371. θεογοῃίας, in his: Θεία δ᾿ Η᾿ἑλιόν τε μέγαν, λαμπράν τε Σελήνην, Η᾿ώ θ᾿, ἣ πάντεςςιν ἐπιχθονίοισι φάεινει, Γείναθ᾿ ὑποδμηθεῖσ᾿ Υ᾿περίονος εν… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BACCHUS — I. BACCHUS Iovis ex Semele filius. Orpheus in Hymnis. Κιςςοκόμην Διόνυσον ἐρίβρομον ἄρχομ᾿ ἀείδειν. Ζηνὸς καὶ Σεμέλης ἐρικυδέος ἀγλαὸνυἷον. Idem aliô Hymnô Iovis et proserpinae filium putavit. Ε῎υβουλ᾿ ἐυπολύβουλε Διὸς καὶ Περσεφονείας. Hunc Deum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CADERE — maximum olim AAurigarum, in Circensibus, dehonestamentum fuit; unde id maxime Antagonistas egisse, ut adversarios praecipitarent e curru, discimus ex Statio Theb. l. 6. v. 474. Hic anteps sortuna diu decernere primum Ausa venit ruit Haemonium,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CARROCIUM — Italis dicitur sacrum totius exercitus vexillum, Romanis inferioribus Labarum, Germanis et Anglis Standardum. Illis, quod e carro erigeretur, motus gratiâ: His, quod sollennem nihilominus stationem in exercitu obtineret: carrus enim, ut coetera… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»