-
1 competere
1) требовать что-нибудь судебным порядком = vindicare;competitio = petitio, vindicatio;
2) пренадлежать, actio competit alicui (1. 54 D. 50, 16);competitor = petitor (I. 27 § 6. 1. 29 pr. 30. 31 C. Th. 10, 10).
competens, компетентный, надлежащий: comp. actio (1. 1 § 18 D. 16, 3), judex (1. 19 pr. D. 2. 1. 1. 20 D. 46, 7. 1. 5 § 5 D. 49, 5), tribunal (1. 35 § 2 D. 3, 3); приличный, удобный, сообразный: sententia boni viri arbitrio competens (1. 31 § 1 D. 39, 5);
comp. remedium (1. 7 D. 1, 18), cautela (1. 21 D. 5, 1), munus (1. 3 § 6 D. 50, 4), tempus (1. 6 C. 12, 38);
debiti quantitas cum usuris competentibus (1. 3 C. 7, 46);
poena legibus competens (1. 3 C. 12, 38);
competenter (adv.) надлежащим образом, comp. puniri (1. 16 D. 22, 5), consuli (1. 22. § 9 D. 24, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > competere
-
2 adesse
1) присутствовать, особ. являться в суд (1. 19 § 2. 1. 21 §10. 11 D. 4, 8. 1. 29 pr. D. 5, 2. 1. 1 D. 49, 4);2) защищать в суде в качестве ходатая (1. 6 § 1. 1. 11 D. 3, 1. 1. 9 § 1 D. 48, 19). 3) иметь, находиться, servo adest aliquid, раб обладает известным качеством (1. 17 § 20 D. 21, 1). 4) = competere: adesse sibi privilegia gloriari (1. 11 C. 10, 47).ad iudicium non adesse (1. 3 § 1 D. 42, 8).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > adesse
-
3 competitio
1) жалоба (1. 5 C. 11, 57). 2) = petitio (см. competere s. 1).Латинско-русский словарь к источникам римского права > competitio
-
4 esse
1) s. edere, есть (1. l § 4 D. 19, 1. 1. 3 § 1-3 D. 33, 9. 1. 19 § 10 D. 34, 2);esus, ядение, еда: penu legata contineri, quae esui potuique sunt (1. 3 pr. § 1 D. 33, 9);
esca, пища (1. 19 § 12 D. 34, 2);
escaria (sc. vasa), столовая посуда (1. 3 § 3 D. 33, 10);
argentum escarium s. escale, сереб. посуда (1. 8 eod. 1. 19 § 12. 1. 32 § 2 D. 34, 2);
esculentus, съестной (1. 18 D. 1, 18. 1. 3 § 3 D. 33, 9);
2) быть;penus escul. (1. 3 § 2 eod.).
a) как вспомогательный глагол (1. 34 § 1. 2 D. 34, 2. 1. 123 D. 50, 17);
b) как сказуемое, heres esto, heredes sunto (1. 142 eod.);
damnas esto (см. damnas);
c) находиться, быть в положении, состоянии: esse in causa aliqua, in pari, in duriore loco (1. 1 D. 2, 9);
in potestate - sui iuris esse (l. 1 D. 1, 6), esse in servitute, libertate (1. 4 D. 1, 1. 1. 10 D. 40, 12);
in possessione (1. 10 § 1 D. 41, 2), in concubinatu (1. 2. 3. D. 25, 7);
in sententia alicuius esse, быть согласно с мнением кого-нб. (1. 60 D. 29, 2);
d) быть, пребывать: Romae, Capuae esse (1. 2 § 8 D. 2, 11. 1. 30 § 5 D. 32);
ibi csse, ubi etc. (1. 7 D. 33, 1);
eo loci esse (1. 199 D. 50, 16);
esse cum aliquo (1. 5. 13 § 2 D. 34, 1), circa aliq. (1. 33 D. 12, 1); е) = быть в самом деле, существовать, жить, nondum esse, nec sperari (1. 10 pr. D. 26, 2);
res, quae est;
ius, quod est (1. 1 D. 50, 17), si nihil sit in peculio (1. 6 § 6 D. 3, 5);
si ager ita corruerit, ut nusquam sit (1. 15 § 2 D. 19, 2);
si quid sit, quod imputetur (1. 2 § 8 D. 2, 11);
f) происходить: provincia, unde es, ubique moraris (1. 11 C. 5, 62);
g) заключаться, состоять: in dofe esse (1. 18 § 4 D. 23, 3);
nolle rerum suarum esse aliquid (§ 47. J. 2, 1); (1. 19 § 5 D. 34, 2);
amplius quam in facultatibus est (1. 10 D. 40, 9); (1. 13 D. 40, 1);
h) быть чьим, принадлежать;
totum meum esse, cuius non potest ulla pars dici alterius esse (1. 25 pr. D. 50,16);
desinere esse alicuius (1. 1 § 1 D. 2, 9); (1. 71 D. 1, 2);
universitatis esse (1. 6 § 1 D. 1, 8);
i) иметь место, служить кому, actionem competere esseve oportet (1. 10 pr. D. 42, 8), (1. 6 § 7. 1. 9. 42 D. 3, 5);
nullam esse actionem (1. 34 D. 1, 7);
provocatio est ab aliquo (1. 2 § 16 D. 1, 2);
eius est, non velle, qui potest velle (1. 3 D. 50,17), (1. 102 § 1 eod.);
vix est, ut non videatur (1. 40 D. 41, 1);
pro qua sententia est, quod etc. (1. 1 § 10 D. 3, 1);
k) означать, обозначать: "in eadem causa" quid sit, vdeamus (1. 1 § 1 D. 2, 9); (1. 4 D. 1. 1);
nihil est aliud hereditas, quam etc. (1. 24 D. 50, 16);
palam est coram pluribus (1. 33 eod.);
probrum et obprobrium idem est (1. 42 eod.);
penes tu amplius est, quam apud te (1. 63 eod.);
aliud est capere, aliud accipere (1. 71 pr. eod.); 1) для означения цены, стоить: quanti id iu eo anno plurimi fuit (1. 2 pr. D. 9, 2);
m) est, следует = licet: est exemplum capere (1. 11 § 2 D. 36, 1).
-
5 eventus
следствие: а) наступление известного факта, mortis eventum exspectare (1. 22 § 8 D. 24, 3);ev. mortalitatis (1. 6 § 7 D. 1, 18);
ev. damni (1. 11 § 4 D. 4, 4);
ex omni eventu competere (1. 9 pr. D. 14, 6); (1. 66 D. 35, 1);
ex eventu conditionis - redditum iri (1. 73 § 2 D. 35, 2): in utrumque eventum substitutus (1. 4 § 2 D. 28, 6);
b) случай = cansa s. 3. a., conditio, quae in eventu ponitur, in eventu collata (1. 60 pr. 1. 78 § 1 D. 35, 1. cf. 1. 34 § 1 D. 29, 2);
c) кoнец, ne actio, quae ab initio inutilis fuerit, eventu confirmetur (1. 2 § 2 D. 15, 4);
d) результат = effectus: consilium et eventus fraudandorum creditorum (l. 4 § 19 D. 40, 5. cf. 1. 10 § 1. 1. 15 D. 42, 8. 1. 79 D. 50, 17);
iuris eventus (1. 8 D. 7, 2);
ev. actionum (1. 7 D. 8, 5), donationis (1. 10 D. 24, 1);
plenissimus ev. (1. 30 C. 6, 42).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > eventus
-
6 indemnis
не потерпевший потери, indemnem praestare, conservare aliquem (1. 14 § 1 D. 11, 7. 1 38 pr. D. 12, 6. 1. 31 D. 13, 7. 1. 5 § 3 D. 17, 1. 1. 23 pr. D. 17. 2. 1. 29 § 3 D. 21, 1. 1. 16 D. 23. 3. 1. 17 D. 26, 7);ind. adversus aliquem (1. 29 D. 10, 2. 1. 19 § 2 D. 16, 1. 1. 29 D. 23, 3. 1. 5 § 16 D. 14, 4);
iudemnis esset (Gai. II. 252). Indemnitas, вознаграждение за вред и убытки, actionem in factum cum sua indemnitate competere (1. 33 D. 4, 3. 1. 1 § 6 D. 27, 4. 1. 6 pr. D. 12, 4. 1. 8 D. 27, 8. 1. 63 D. 31. 1. 8 § 1 D. 16, 1. 1. 29 D. 23, 3. 1. 7 pr. D. 33, 4. 1. 14 § 6. 1 16 § 14. 1. 59 pr. D. 36, 1. 1. 36 § 1. D. 50, 1. l. 4 C. 5, 75);
consulere (1. 32 pr. D. 3, 5. 1. 4 C. 3, 38. 1. 1 C. 5, 22);
prospicere (1. 3 C. 3, 36).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > indemnis
-
7 perpetuus
беспрерывный, постоянный;perpetuo, in perpetuum, безпрерывно, напр. morbus perp. прот. temporarius s. qui tempore finitur (1. 6 pr. 1. 65 § 1 D. 21, 1. cf. 1. 101 § 2 D. 50, 16. 1. 1 § 1. 1. 2 D. 47, 18. 1. 34 pr. D. 48, 19. 1. 8 § 13. 1. 35 eod. 1. 28 § 1 eod.);
perp. poena exilii (1. 39 pr. D. 49, 14. 1. 23 § 1 D. 8, 3. 1. un. § 3 D. 43, 14); (см. causa s. 4. d.);
dotis causa perp. est (1. 1 D. 23, 3);
quae perp. usus causa (прот. ad praesens) in aedificiis sunt;
perpetuo (прот. temporis causa) positae fistulae (1. 17 § 7 D. 19, 1. cf. 1. 242 § 4 D. 50, 16);
inhabitator perp. прот. viator (1. un. § 6 D. 47, 5);
officiales perp. (1. 34 pr. D. 12, 1);
perp. consuetudo (1. 6 pr. D. 3, 4. 1. 38 D. 1, 3);
quod iurisdictionis perp. causa (прот. prout res incidit) propositum est (1. 7 pr. D. 2, 1);
edictum perp. (см. s. b.);
perp. iuris forma (1. 5 C. 7, 62);
actio perp. прот. temporaria, annua, quae intra annum duntaxat competit (1. 5 § 5 D. 9, 3. 1. 31 § 2 D. 11, 7. 1. 1 § 1. 3 D. 15, 2. 1. 6 § 3 D. 42, 1. 1. 3 C. 7, 36);
perpetuo competere actionem, прот. intra annum vivere (pr. I. 4, 12. 1. 28. 29 D. 4, 3. 1. 3 § 1 D. 38, 5. 1. 20 § 6. cf. § 16 D. 39, 1. 1. 4 § 10 D. 39, 2. 1. 3 § 1 D. 43, 16. 1. 17 pr. D. 49, 17);
perp. iudicium (1. 2 § 5 D. 4, 5. 1. 7 § 6 D. 4, 9);
interdictum (1. 2 § 34 D. 43, 8. 1. 3 § 15 D. 43, 29);
exceptio perp. прот. temporalis (§ 9 I. 4, 13. 1. 14 pr. D. 4, 2. 1. 40 D. 12, 2. 1. 26 § 3. 71. 40. pr. 56 D. 12, 5. 1. 9 § 4 D. 14, 6. 1. 3 D. 44, 1. 1. 34 § 11 D. 46, 3. 1. 55 D. 50, 16. 1. 3 D. 44, 1);
perp. obligatio (1. 35 § 3 D. 3, 5. 1. 91 § 4 D. 45, 1);
stipulatio (1. 24 § 2 D. 22, 1);
perpetuo s. in perpetuum (прот. ad tempus) quod annis praestandum fideicommissum, annua praestanda;
perp. pensitatio;
perp. legatum (1. 6. 20 § 1. 1. 23. 24 D. 33, 1);
perpetuo (прот. usque ad annos certos) relicta alimenta (1. 8 § 3 D. 2, 15. 1. 1 pr. D. 17, 2);
in perp. fundum fruendum conducere, прот. ad tempus conducere (§ 3 I. 3, 24. 1. 1. 3 D. 6, 3. 1. 11 § 1 D. 39, 4);
perpetuo iure (прот. conditionis titulo) tenere fundum;
praedia iure perp. consignata, = emphyteuticaria (1. 10. 15 C. 10, 47); отсюда perpetuarius = emphyteuticarius: ius perpet. h. e. emphyteut. (1. 1 C. 1, 34);
perpet. conductor, тк. просто perpetuarius = emphyteuta (1. 3. 5 C. 11, 70). - perp. обоз. иногда: во всяком случае, обнимающий все случаи (1. 14 pr. D. 44, 3. 1. 40 pr. D. 12, 6. Gai. I. 200).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > perpetuus
-
8 servitus
1) рабство, неволя, прот. libertas s. b (1. 4 pr. § 1 D. 1, 5);ex servitute in libertatem litigare, reclamare (см. libertas s. b. и proclamare s. 3);
2) служба, обязанности рабов (1. 13 § 2 D. 34, 1. 1. 27 § 8 D. 48, 5); тк. (collect.) рабы (1. 195 § 3 D. 50, 16). 3) служебность, сервитут, который есть вещное право на чужую вещь (ius in re aliena), направленное к исключительной выгоде определенного лица или определенного недвижимого имущества, право, в силу которого управомоченный может или пользоваться чужой вещью, или устранять, ограничивать других (даже собственника) в определенном пользовании. Смотря по цели сервитуты делятся на личные и вещные (1. 1 D. 8, 1. 1. 15 pr. eod. 1. 20 § 3. 1. 34 pr. D. 8, 3. 1. 1 § 1 D. 8, 4. Gai. II. 14. 17. 64. 73. 86. 95. 1. ?5 § 1 D. 8, 1. tit. D. 8, 2);ex servit. in libertatem - ex libertate in servit. petere aliquem (см. petere s. b.).
rusticorum (tit. D. 8, 3); выражение servitus обоз. не только право, основывающееся на этом юридич. отношении, servitutem acquirere, retinere, vindicare, sibi competere, contendere (1. 8 § 1. 1. 11. 12 D. 8, 1. 1. 2 pr. D. 8, 5), но тк. вытекающее из него обязательство, обязанность, servitutem imponere (1. 2. 8 pr. 19 D. 8, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > servitus
-
9 vivere
жить (1. 43 D. 50, 16. 1. 46 § 1. 1. 144 eod. 1. 10 § 1 D. 1, 1. 1. 191 D. 50, 17);vivens (железный) arbor (1. 9 § 1 D. 33, 10); пер. продолжаться, оставаться, напр. intra annum vivere actiones, прот. perpetuo competere (pr. I. 4, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > vivere
См. также в других словарях:
competere — /kom pɛtere/ v. intr. [dal lat. competĕre, der. di petĕre dirigersi, andare , col pref. con , propr. andare, chiedere insieme ] (io compèto, ecc.; manca il part. pass. e perciò anche i tempi comp.). 1. [essere in gara con altri, con la prep. con… … Enciclopedia Italiana
competere — index competent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
competere — com·pè·te·re v.intr. (io compèto) CO 1. gareggiare, misurarsi: competere per il premio, nessuno può competere con il campione | stare a confronto, concorrere: la sua bellezza potrebbe competere con quella di un attrice, un prodotto che compete… … Dizionario italiano
competere — {{hw}}{{competere}}{{/hw}}v. intr. ( difett. del part. pass. e di tutti i tempi composti ) 1 Gareggiare, misurarsi con qlcu.: competere con qlcu.; SIN. Contendere, rivaleggiare. 2 Rientrare nella competenza: la cognizione di questo reato… … Enciclopedia di italiano
competere — v. intr. 1. gareggiare, misurarsi, contendere, rivaleggiare, emulare, disputare, concorrere, lottare 2. riguardare, concernere, spettare, convenire, appartenere, essere di competenza, toccare, stare … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
competere — To be available … Ballentine's law dictionary
non dubitatur, etsi specialiter venditor evictionem non promiserit, re evicta, ex empto competere actionem — /non d(y)uwbateytar, etsay speshiyeylatar vendadar avikshiyownam non pramisarat, riy avikta, eks emptow kampetariy aekshiyownam/ It is certain that, although the vendor has not given a special guaranty, an action ex empto lies against him, if the … Black's law dictionary
non dubitatur, etsi specialiter venditor evictionem non promiserit, re evicta, ex empto competere actionem — /non d(y)uwbateytar, etsay speshiyeylatar vendadar avikshiyownam non pramisarat, riy avikta, eks emptow kampetariy aekshiyownam/ It is certain that, although the vendor has not given a special guaranty, an action ex empto lies against him, if the … Black's law dictionary
Non dubitatur, etsi specialiter venditor evictionem non promiserit, re evicta, ex empto competere actionem — It is not doubted that although the vendor has not specially promised, in the event of an eviction, an action on the contract of sale is competent. See Broom s Legal Maxims 768 … Ballentine's law dictionary
compétent — compétent, ente [ kɔ̃petɑ̃, ɑ̃t ] adj. • v. 1240 « approprié, suffisant »; lat. competens 1 ♦ (1480) Dr. Qui a droit de connaître d une matière, d une cause. ⇒ compétence. Le tribunal s est déclaré compétent pour juger cette cause. ⇒ connaître… … Encyclopédie Universelle
kompetent — ausgebildet; fähig; klug; versiert; qualifiziert; professionell; kundig; kenntnisreich; fachkundig; erfahren; bewandert * * * kom|pe|tent [kɔmpe tɛnt] <Adj.> … Universal-Lexikon