-
1 rumpo
rumpo, rūpi, ruptum ( inf. paragog. rumpier, Afran. Com. 127), 3, v. a. [root rup], to break, burst, tear, rend, rive, rupture; to break asunder, burst in pieces, force open, etc. (very freq. and class.; a favorite word of the Aug. poets; cf. frango).I.Lit.: SI MEMBRVM RVPIT NI CVM EO PACIT TALIO ESTO, Lex XII. Tab. ap. Fest. S. V. TALIO, p. 274; and ap. Gell. 20, 1, 14; cf. Cato ap. Prisc. p. 710 P.:II.vincula,
Lucr. 3, 83; Cic. Cat. 4, 4, 8; id. Tusc. 1, 30, 74; Prop. 4, 10, 4; Verg. A. 10, 233 al.:catenas,
Prop. 3, 13, 11; Hor. S. 2, 7, 70; Ov. Am. 3, 11, 3:frena pudoris,
Prop. 4, 18, 3:obstantia claustra,
Hor. Ep. 1, 14, 9:teretes plagas (aper),
id. C. 1, 1, 28:pontem,
to break down, Liv. 7, 9; cf.:rupti torrentibus pontes,
Quint. 2, 13, 16:montem aceto (Hannibal),
Juv. 10, 153:Alpes,
Sil. 11, 135:arcum,
Phaedr. 3, 14, 10:plumbum (aqua),
Hor. Ep. 1, 10, 20:carinam (sinus Noto remugiens),
id. Epod. 10, 20:tenta cubilia tectaque,
id. ib. 12, 12:vestes,
Ov. M. 6, 131; cf.:tenues a pectore vestes,
id. A. A. 3, 707:sinus pariterque capillos,
id. M. 10, 722:linum ruptum aut turbata cera,
Quint. 12, 8, 13:praecordia ferro,
to penetrate, Ov. M. 6, 251; 5, 36; cf.:guttura cultro,
to cut, id. ib. 15, 465:colla securi,
id. ib. 12, 249:nubem (vis venti),
to sunder, rive, Lucr. 6, 432:fulmen nubes rumpit,
Sen. Q. N. 2, 58, 1:spiritus rumpit nubes,
id. ib. 2, 54, 3:ruptae nubes et in pronum solutae,
id. ib. 5, 12, 1:caelum,
Sil. 3, 196:polum,
id. 1, 135: turbo ruptus, breaking or bursting forth, Verg. A. 2, 416 et saep.:tuā causā rupi ramices,
burst, ruptured, Plaut. Merc. 1, 2, 30:suos ramices,
id. Poen. 3, 1, 37:inflatas vesiculas,
Cic. Div. 2, 14, 33:pectora fremitu (leones),
Lucr. 3, 297:illius immensae ruperunt horrea messes,
filled to repletion, Verg. G. 1, 49; Col. 10, 307:frugibus rupta congestis horrea,
Sid. 1, 6:ilia,
Cat. 11, 20; 80, 7; Verg. E. 7, 26; cf. with a personal object:rupit Iarbitam Timagenis aemula lingua, Dum, etc.,
Hor. Ep. 1, 19, 15.—Esp. reflexively, to burst or split one ' s self, to burst, split, etc.:me rupi causā currendo tuā,
Plaut. Merc. 1, 2, 43; id. Capt. prol. 14; Lucil. ap. Non. 88, 11; 382, 23:ut me ambulando rumperet,
Ter. Hec. 3, 4, 21:non, si te ruperis, Par eris,
Hor. S. 2, 3, 319.— Mid.: ego misera risu clandestino rumpier, to burst, split, Afran. ap. Non. 382, 21 (Com. Rel. p. 154 Rib.); so,frigidus in pratis cantando rumpitur anguis,
Verg. E. 8, 71:quā (licentiā audacium) ante rumpebar, nunc ne movear quidem,
could have burst, Cic. Q. Fr. 3, 9, 1:et inflatas rumpi vesiculas,
id. Div. 2, 14, 33; cf.:rumpantur iniqui, Vicimus,
Prop. 1, 8, 27:miser Rumperis (sc. irā) et latras,
Hor. S. 1, 3, 136: rumpere viam, iter, etc., to force a passage, make one ' s way by force: ferro rumpenda per hostes Est via, a passage must be burst or forced through, Verg. A. 10, 372; cf.:eo nisi corporibus armisque rupere cuneo viam,
Liv. 2, 50:rupta via,
Quint. 9, 4, 63:viam igne,
Stat. Th. 8, 469:iter ferro,
Sil. 4, 196 (with reserare viam);15, 782: Alpes,
id. 11, 135:rupto sonuit sacer aequore Titan,
Val. Fl. 2, 37:cursus,
id. ib. 1, 3; Sil. 7, 568 et saep.:rumpere media agmina,
to burst through, break through, Verg. A. 12, 683; cf.:proelia misso equo,
Prop. 3, 11, 64 (4, 10, 62):ruptā mersum caput obruit undā,
Ov. M. 11, 569:mediam aciem,
Liv. 26, 5:pugnantibus acies rumpenda,
Just. 1, 6, 11:ordines,
Liv. 6, 13:aditus,
Verg. A. 2, 494:parvos hiatus,
Sil. 5, 616:fontem,
to break open, cause to break forth, Ov. M. 5, 257:fontes abyssae magnae,
Vulg. Gen. 7, 11: se rumpere, to break out, burst forth ( = erumpere):ubi sub lucem densa inter nubila sese Diversi rumpent radii,
Verg. G. 1, 446:tantus se nubibus imber Ruperat,
id. A. 11, 548:unde altus primum se erumpit Enipeus,
id. G. 4, 368; so,rumpi, in mid. force: dum amnes ulli rumpuntur fontibus,
id. ib. 3, 428:alicui reditum,
to cut off, Hor. Epod. 13, 15.— Absol.: offendit, fregit, rumpit, icit poculo, wounds, Afran. ap. Non. 124, 6 (Com. Rel. p. 173 Rib.); so, si quis rumpet occidetve insciens ne fraus esto, an ancient form of rogation in Liv. 22, 10, 5; cf. Dig. 9, 2, 27, § 17. —Trop., to break, violate, destroy, annul, make void, interrupt, etc.:hunc quisquam... foedera scientem neglexisse, violasse, rupisse dicere audebit?
Cic. Balb. 5, 13; so,foedera,
Lucr. 2, 254; Auct. Her. 4, 14, 20; Liv. 9, 1; 21, 10; Hor. Ep. 1, 3, 35:foedus,
Liv. 3, 25, 5; 42, 40, 3:imperium,
Curt. 10, 2, 15; Tac. A. 13, 36; id. H. 3, 19:sacramenti religionem,
Liv. 28, 27:reverentiam sacramenti,
Tac. H. 1, 12:fidem induciarum, pacis, etc.,
Liv. 9, 40 fin.; 24, 29; Verg. G. 4, 213; Flor. 4, 2, 16:jus gentium,
Liv. 4, 17:hostium jus et sacra legationis et fas gentium,
Tac. A. 1, 42:rogationes vos rogatas rumpitis,
Plaut. Curc. 4, 2, 24:edicta,
Hor. C. 4, 15, 22:decreta,
Ov. M. 15, 780:leges,
Luc. 4, 175:constat, agnascendo rumpi testamentum,
is made void, Cic. de Or. 1, 57, 241; cf.:jura testamentorum ruptorum aut ratorum,
id. ib. 1, 38, 173:nuptias,
Hor. C. 1, 15, 7:amores,
Verg. A. 4, 292:condiciones pacis,
Vell. 2, 48, 5:obsequium,
Suet. Galb. 16:fata aspera,
Verg. A. 6, 882:fati necessitatem humanis consiliis,
Liv. 1, 42:ne me e somno excitetis et rumpatis visum,
break in upon, interrupt, Cic. Rep. 6, 12, 12; so,somnum,
Verg. A. 7, 458; cf. Sen. Ep. 51, 12:sacra,
Verg. A. 8, 110:carmina,
Tib. 2, 3, 20:novissima verba,
Ov. A. A. 1, 539:ut vero amplexus fessi rupere supremos,
Val. Fl. 5, 32:strepitu silentia rumpi,
Lucr. 4, 583:silentia (verbis),
Verg. A. 10, 64; Ov. M. 1, 208; 11, 598; Hor. Epod. 5, 85; Val. Fl. 3, 509; Plin. Pan. 55, 4:diutinum silentium,
App. M. 10, p. 239, 14:taciturnitatem,
Tac. A. 1, 74:patientiam,
Suet. Tib. 24:en age, segnes Rumpe moras,
break off, end delay, Verg. G. 3, 43; so,rumpe moras,
id. A. 4, 569; 9, 13; Ov. M. 15, 583 Bach, N. cr.; Val. Fl. 1, 306; Mart. 2, 64, 9; Plin. Ep. 5, 11, 2; cf.:rumpunt moras,
Luc. 1, 264:otia,
Verg. A. 6, 813.— Poet.: rumpit has imo pectore voces, breaks forth, breaks out in, gives vent to, utters, etc., Verg. A. 11, 377; so,vocem,
id. ib. 2, 129; 3, 246; Sil. 8, 301; Tac. A. 6, 20:questus,
Verg. A. 4, 553; Claud. Rapt. Pros. 2, 249:gemitum,
Sil. 4, 458.
См. также в других словарях:
denso — {{hw}}{{denso}}{{/hw}}agg. 1 Che ha grande massa in piccolo volume: colla densa | Fitto, spesso: fumo –d. 2 Cupo, oscuro: dense tenebre. 3 Ricco, pieno (anche fig.): un discorso denso di pensieri … Enciclopedia di italiano
colloso — /ko l:oso/ agg. [der. di colla ]. 1. [che contiene colla: sostanze c. ] ▶◀ vischioso, viscoso. 2. (estens.) [che è simile alla colla: una minestra densa e c. ] ▶◀ appiccicaticcio, appiccicoso, attaccaticcio, vischioso, viscoso. ◀▶ fluido … Enciclopedia Italiana
Tecophilaea cyanocrocus — azulillo … Wikipedia Español
Виды рода Индигофера — Приложение к статье Индигофера Список видов, входящих в род Индигофера (Indigofera) Список составлен на основе данных сайта GRIN[1]. Русские названия видов даны по книге Деревья и кустарники СССР (см. раздел Литература) … Википедия
ZONAE — I. ZONAE quantum ad nostrum attinet institutum, sunt circuli quidam lati, caelum, terramque veluti cingulâ quâdam ambientes. Sunt autem numerô quinque: ex quibus media, quae inter Tropicos est, nimiô calore parum apta creditur habitationi: duae… … Hofmann J. Lexicon universale
paniccia — /pa nitʃ:a/ s.f. [lat. tardo panĭcium panìco; migliaccio ] (pl. ce ), tosc. 1. [massa liquida, piuttosto densa e molliccia, di solito in frasi spreg.: la minestra è diventata una p. ] ▶◀ broda, brodaglia, colla, (fam.) pappa, (non com.) pappolata … Enciclopedia Italiana
pappa — pappa1 s.f. [lat. pappa, voce del linguaggio infantile]. 1. (gastron.) a. [minestra di pane o semolino cotto in acqua o brodo] ▶◀ minestrina. ‖ zuppa. ⇓ crema di riso, pastina, semolino. b. [pietanza liquida in genere] ▶◀ minestra, zuppa.… … Enciclopedia Italiana