Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

claustra+v

  • 101 resto

    re-sto, stitī, āre, I) zurückstehen, still stehen, 1) im allg.: a) eig., Pacuv. tr. 227. – b) bildl.: impetus haut longe mediis regionibus restat, Enn. ann 481: qui (amor) restat, bleibt, ausharrt, Prop. 2, 25, 18. – 2) prägn., sich widersetzen, widerstehen, Widerstand leisten (vgl. Wagner Ter. heaut. 1009. Drak. Liv. 4, 58, 4. Drak. u. Fabri Liv. 23, 45, 9), Ter., Liv., Prop. u. Ov.: übtr., von Dingen, die nicht nachgeben, feststehen, aera, quae claustris restantia vociferantur, Lucr.: restantibus lamminis adversum pila et gladios, Tac.: restantia claustra, Sil. – II) zurückbleiben = übrig bleiben, übrig sein, 1) im allg.: a) v. Lebl.: de bonis quod restat reliquiarum, Plaut.: unam sibi spem reliquam in Etruscis restare, Liv.: hic restat actus, Cic.: dona pelago et flammis restantia, die dem Meere u. den Flammen entgangen sind, aus dem Meere u. den Fl. gerettet sind, Verg.: quae (summa studia amicorum) ei sola in malis restiterunt, Cic.: restat, ut etc., es ist noch übrig, daß usw., Cic. u.a.: hoc od. id restat, das fehlt noch, Cic. u. Ter.: u. so hoc restiterat etiam, ut etc., das hätte noch gefehlt, daß ich usw., Cic. fr.: non od. nihil aliud restat nisi od. quam m. folg. Infin., Liv. 44, 4, 8. Ter. Phorm. 85: u. bl. restat m. folg. Infin., Ov. met. 1, 700 (mihi restat, Ov. fast. 5, 369). Hor. ep. 1, 6, 27. Sil. 16, 345: m. folg. Acc. u. Infin., Stat. silv. 4, 1, 40. – b) v.
    ————
    Pers., noch übrig sein, α) übh.: restabam solus de modo viginti, Ov.: ultimus restabas labori, zuletzt warst du ihrer Mühsal noch übrig, Ov. – β) = noch am Leben sein, ubi etiam huius generis reliquias restare video, vivere etiam nunc lubet, Ter. adelph. 445: qui pauci admodum restant, von denen nur noch wenige übrig (am Leben) sind, Cic. de sen. 46: ego vivendo vici mea fata, superstes ut restarem genitor, Verg. Aen. 11, 161: omnes composui. Felices! nunc ego resto, Hor. sat. 1, 9, 28: iam pridem hunc sepeli; tu restas, Pers. 3, 97. – 2) in bezug auf die Zukunft, noch übrig sein = noch bevorstehen, placet (vobis) socios sic tractari, quod restat, ut per haec tempora tractatos videtis? in alle Zukunft, künftig, Cic. Verr. 3, 208. – hoc Latio restare canunt m. folg. Acc. u. Infin., Verg. Aen. 7, 270 sq.: u. mit bl. Infin., Lucr. 5, 227. Hor. ep. 1, 6, 27. – Vulg. Perf. restavi, Augustin. serm. 112, 2 Mai.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > resto

  • 102 resurgo

    re-surgo, surrēxī, surrēctum, ere, wieder aufstehen, - sich aufrichten, -sich erheben, sich wieder zeigen, I) eig. u. übtr.: 1) eig.: resurgam (aus dem Bette), Ov.: iacentes nullo ad resurgendum nisu, Tac.: herba resurgens, Ov.: arbor eodem vestigio resurgens, Tac.: luna resurgit, geht auf, Ov.: claustra mobilia coniventia vicissim et resurgentia, v. einem Ventil, Gell. 17, 11, 4. – 2) übtr.: a) sich wieder erheben, in ultionem, Tac. hist. 3, 2. – b) sich wieder erheben, wieder hervorkommen, resurgit bellum, Vell.: amor, erwacht wieder, Verg. – c) wieder emporkommen, regna Troiae, Verg.: Troica Roma resurges, Prop.: quoniam res Romana contra spem votaque eius velut resurgere ab stirpibus videatur, Liv.: cum Mithridatem summi imperatores ita vicerint, ut maior clariorque instaurando bello resurgeret, Iustin.: ideoque ne resurgere (sich aufraffen, sich zusammennehmen) quidem adulescentiae licet, Sen. – II) meton., wieder aufstehen, wieder erstehen, a) = wieder lebendig werden, bes. v. Christus, Vulg. Matth. 11, 5 u.a. Lact. 4, 19, 6: a mortuis, Vulg. Matth. 17, 9 u.a.: tertiā die, ibid. 16, 21: post tres dies, Vulg. Marc. 8, 31: tertio die ab inferis, Lact. 4, 26, 3. – b) = wieder aufgebaut werden, resurgens urbs, Tac.: ego vix crediderim tam mature tantam urbem crevisse, floruisse, concĭdisse, resurrexisse, Vell. – Fut. resurgebit, Itala
    ————
    (Taurin.) Marc. 10, 34.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > resurgo

  • 103 revello

    re-vello, vellī, vulsum, ere, I) wegreißen, herausreißen, abreißen, losreißen, 1) eig.: crucem, Cic.: tela de corpore, Cic.: telum ab alta radice, Verg.: pellem (bovis), daran zupfen, Colum.: usque proximos revellis agri terminos, erweiterst deine Besitzungen, Hor.: morte ab alqo revelli, getrennt, entrissen werden, Ov.: rev. tabulam, Cic.: claustra portarum, Cic.: dah. signa (militaria) revellere, mit dem Heere aufbrechen (wobei die in die Erde gesteckten Fahnen herausgerissen wurden), Sil.: puerum, wegreißen, mit Gewalt wegnehmen, Ov.: quos Sidoniā urbe revelli, weggerissen, entfernt, weggeführt habe, Verg. – 2) übtr., wegreißen, verbannen, vertilgen, vernichten, consulatum ex omni memoria, Cic.: omnes iniurias, Cic.: alci avias veteres, die alten Vorurteile, Pers. – II) aufreißen, aufbrechen, öffnen, humum dente curvo, pflügen, Ov.: sepulcra, erbrechen, eröffnen, Cornif. rhet.: so auch cinerem manesve – sepulcrum, Verg. – Perf.-Formen, revulsit, Sen. Oedip. 100. Prudent. perist. 10, 7: revulserat, Prudent. perist. 10, 761. – Ov. met. 8, 585 liest Ehwald revelli.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > revello

  • 104 sudo

    sūdo, āvi, ātum, āre (vgl. altind. svēdatē, schwitzt, svēda-h, Schweiß, griech. ἱδρώς = σιδρως, ahd. sweiz), I) intr. schwitzen, 1) eig.: puer sudavit et alsit, Hor.: cum Cumis Apollo (die Apollobildsäule) sudavit, Cic. (u. so deorum sudasse simulacra, Cic.): si sudare corpus coepit, Cels.: cum sudare inceperunt boves, Varro: sudare desiit bos, Colum.: sudare in balneo, Cels.: multum sudare maximeque frigido sudore, Cels.: in montem sudantes conscendimus, Petron. – 2) übtr.: a) von etw. schwitzen = von etw. dunsten, triefen, scuta duo sanguine sudasse, Liv.: sudarit sanguine litus, Verg.: cavae tepido sudant umore lacunae, Verg.: cum umore continuo Cumanus Apollo sudaret, Flor. – b) hervorschwitzen, herausschwitzen, per agros iam sponte sudent irriguae spirantia balsama venae, Claud.: balsama odorato sudantia ligno, Verg.: dulcis odoratis umor sudavit ab uvis, Sil. – 3) schwitzen = es sich sauer werden lassen, sich abmühen, sich abarbeiten, sudabis satis, si etc., Ter.: vides, sudare me iam dudum laborantem, quo modo ea tuear, quae etc., Cic.: sudandum est his pro communibus commodis, Cic.: ipsi sudabant (es soll ihnen die Hölle heiß werden), si di volunt, Cic.: se sine causa sudare, im Doppelsinn (eig. u. bildl.), Cic. de or. 2, 223: poet., mit folg. Infin., claustra remoliri, Stat. silv. 10, 526. – impers., ad supervacua sudatur,
    ————
    Sen. ep. 4, 11. – II) tr.: A) schwitzen, schwitzend von sich geben, ausschwitzen, 1) eig. (s. Bünem. Lact. 7, 24, 7. Muncker Fulg. myth. 3, 8. p. 123), durae quercus sudabunt mella, Verg.: arbores balsamum sudant, Iustin.: ut viles virgulae balsama pretiosa sudarent, Hieron.: ut iam nobis latissimi colles balsama sudent, Solin.: et (Iesus) sudavit sanguinem, Augustin.: in Sicilia scuta duo sanguinem sudasse, Val. Max.: ubi tura balsamaque sudantur, Tac. – 2) bildl., gleichs. im Schweiße seines Angesichts-, mühevoll bereiten, -verfertigen, -verrichten, proelium, Prud. – Öfter im Partiz., multo labore Cyclopum sudatus thorax, Sil.: zona manibus sudata Serenae, Claud.: sudatus labor, Stat. – B) beschwitzen, durch Schweiß benetzen, vestis sudata, Quint. 11, 3, 23. – C) schwitzend verbringen, durchschwitzen, aestates inter bella sudatae, Pacat. pan. 8, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sudo

  • 105 vinculum

    vinculum u. vinclum, ī, n. (vincio), das Band zum Binden, die Schlinge, der Strick, I) eig.: A) im allg.: epistulae, Nep.: corpora constricta vinculis, Cic.: aptare vincula collo, Strick, Ov.: vincula sibi exuere, Ov.: chartae vincula demere, Ov.: vincula epistulae laxare, Nep.: abrumpere vincula, v. Pferden, Liv.: vinculum insiti incīdere, Plin.: nodos et vincula linea rupit, Verg.: velut vinculis ori impositis reticentes, als hätten sie ein Schloß vor dem Munde, Amm.: vinclorum immensa volumina, von den caestus, Verg.: capilli vincula, Binden, Prop. – (poet.) meton. = die mit Bändern zierlich geschnürten Sandalen, s. die Ausleger zu Tibull. 1, 5, 66. – B) insbes., vincula, die Bande, Fesseln eines Gefangenen, u. meton. das Gefängnis, liber od. exsolutus vinculis, fessellos, Ps. Quint. decl. u. Suet.: u. so exutae vinclis palmae, Verg.: sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se ipse iam dignum custodiā iudicarit? Cic.: alqm obtortā gulā de convivio in vincula atque in tenebras abripi iubere, Cic.: abrumpere vincla, Enn. fr., od. vincula, Liv.: condere alqm (zB. captivos) in vincula, Liv.: conicere alqm in vincula, Caes.: ex vinculis causam dicere, Caes. u. Liv.: demere alci vincula, Liv.: cum de vinculis educitur audiendus, aus dem G. zum Verhöre vorgeführt wird, Amm.: effugere ex vinclis publicis, Nep.: eripere
    ————
    alqm ex vinculis, Curt.: esse in vinculis et catenis, Liv.: indere vincla, Tac.: inicere alci vincla, Tac.: irritari (wütend gemacht werden) vinculis, Liv.: laxare vincula, Ps. Quint. decl.: levare alqm vinculis, Liv. (u. so viro manicas atque arta levari vincla iubet, Verg.): liberare alqm vinculis, Liv.: alqm aeternis tenebris vinculisque mandare, Cic.: alqm Ardeam (nach A.) in vincula mittere, Liv.: onerare alqm vinculis, Iustin.: punire alqm vinculis aeternis, Val. Max.: rumpere alcis vincula, Cic.: solvere alcis vincula et claustra refringere, Cic. – II) übtr.: A) das Band, die Fessel, als Hemmungs- oder Einschränkungsmittel, a) konkr.: ex corporum vinculis evolare, Banden, Cic.: vincula solvere cado, Tibull.: vincula undarum, Eis, Petron. – b) abstr.: vinculum ingens immodicae cupiditatis iniectum est, Liv.: iis vinculis fugae obstricti stabant, Liv.: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis, Val. Max. – B) das Band, für das, wodurch etwas zusammengehalten, befestigt, erhalten oder vereinigt wird, a) konkr.: mollit pennarum vincula, ceras, Ov.: vincula oder vincla für heftige, innige Umarmungen, Tibull. u. Prop. – b) abstr.: numerorum, Cic.: coniunctionis, Cic.: fidei, Liv.: accedit maximum vinculum, Grund, Beweggrund, Ursache (zur Freundschaft), Cic.: sanguinis vincula rupit amor, Bande des Blutes, Prop.: vinclis propinquitatis coniunctus, Cic.: ille (imperator) est enim vinculum,
    ————
    per quod res publica cohaeret, Sen.: illa vincula, quibus quidem libentissime astringor, quanta sunt! wie stark sind erst jene Bande, durch die ich mich am liebsten an andere geknüpft sehe, Cic.: atqui non indignitas rerum sponsionis vinculum levat, schwächt nicht die Kraft der Verbürgung, Liv.: qui ius civile contemnendum putat, is vincula revellit non modo iudiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis, Cic.: legis vincula ruperunt, Lact.: cuius morte optime cohaerentis rei publicae vincula resoluta sunt, Sen. – arch. Abl. Plur. vinculeis, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 43. – Über die synkop. Form vinclum s. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 732.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vinculum

  • 106 claustrum

    засов, запор (1. 17 pr. D. 19, 1. 1. 52 § 9 D. 32);

    claustra carceris (1. 2. 3 C. 9, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > claustrum

  • 107 miser

    жалкий, несчастный (1. 1 C. Th. 8, 17); по отнош. к обвиненному, exosa miseris claustra, tormenta miserorum (1. 5 § 1 C. Th. 8, 15. 1. 14 C. Th. 9, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > miser

  • 108 circum

        circum    [acc. of circus], adv. and praep.    I. Adv, around, round about, all around: Arboribus clausi circum, V.: quae circum essent opera, Cs.: portis circum omnibus instant, V.: circum tutae sub moenibus urbis, round about under the walls, V.: Gentibus circumque infraque relictis, O.: circum Undique convenere, on all sides, V.—    II. Praep. with acc. (sometimes following its case), around, about, all around: terra circum axem se convertit: novas circum felix eat hostia fruges, V.: circum caput Deposuit radios, O. — About, upon, around, near: capillus circum caput Reiectus, T.: flexo circum tempora cornu, O.: flumina circum, on the borders of the rivulets, V.: turbā circum te stante, H.: Circum claustra fremunt, V. — Among, around, through, to: circum villulas nostras errare, in our villas around: circum Me vectari rura caballo, H.: pueros circum amicos dimittit, to friends around: ducebat eos circum civitates: dimissis circum municipia litteris, Cs.: circum oram maritimam misit, ut, etc., L.: oras et litora circum Errans, V.—In the neighborhood of, around, about, at, near by: templa circum forum: urbes, quae circum Capuam sunt.—Of attendants, with, attending, accompanying: paucae, quae circum illam essent, T.: Hectora circum, V.: Circum pedes homines habere, i. e. slaves.—    III. In composition, the m before vowels was not pronounced, and is often omitted; circum with many verbs forms a loose compound, and tmesis is frequent in poetry (see circumago, circumdo, etc.). Some edd. have circum verto, circum volito, etc.
    * * *
    I
    about, around; round about, near; in a circle; in attendance; on both sides
    II
    around, about, among, near (space/time), in neighborhood of; in circle around

    Latin-English dictionary > circum

  • 109 claustrum

        claustrum ī, n    [claudo], rare collat. form of claustra, a barrier, hindrance: obicitur, i. e. a chain, Cu.—A frontier fortress, key, point of control: iam perdomitorum, Cu.
    * * *
    bolt (gate/door); key; bars (pl.), enclosure; barrier; door, gate, bulwark; dam; monastery, cloister (often pl.)

    Latin-English dictionary > claustrum

  • 110 fremō

        fremō uī, —, ere    [FREM-], to roar, resound, growl, murmur, rage, snort, howl: (venti) Circum claustra fremunt, V.: saxa concita murali Tormento, whiz, V.: Laetitiā ludisque viae, resound, V.: leo Ore, V.: equus, neighs, V.: fremant omnes licet, mutter: magno circum clamore, applauded, V.: animis, V.: Stabat acerba fremens Aeneas, V.: rumor de tibicine Fremit in theatro, Ph.— To murmur at, grumble because of, complain loudly of: consulatum sibi ereptum: uno omnes eadem ore fremebant, V.: alqd, L., H.— To demand angrily, cry threateningly: Arma amens fremit, V.: Pedum delendum, L.
    * * *
    fremere, fremui, fremitus V
    roar; growl; rage; murmur, clamor for

    Latin-English dictionary > fremō

  • 111 laxō

        laxō āvī, ātus, āre    [laxus], to extend, make wide, open, expand: forum: manipulos, Cs.: ubi laxatas sensit custodias, L.— To open, undo, unloose, release: vincla epistolae, N.: pedem ab nodo, L.: claustra portarum, Iu.— To slacken, relax, unbend: arcum, Ph.: excussos rudentīs, V.: laxatis habenis invehi, Cu.: se cutis arida laxet, Iu.— Fig., to lighten, relieve, free, unbend, recreate: iudicum animos: animum ab adsiduis laboribus, L.: libidinum vinculis laxati.— To relax, mitigate, moderate, weaken: sibi aliquid laboris, L.: quies laxaverat artūs, V.: laxata pugna, interrupted, L. — To lessen, abate, reduce: annonam, L.: annona laxaverat (sc. se), L.
    * * *
    laxare, laxavi, laxatus V
    loosen, slaken, relax, weaken; expand, open up, extend

    Latin-English dictionary > laxō

  • 112 mōlīmentum

        mōlīmentum ī, n    [molior], a great exertion, trouble, effort: sine magno molimento, Cs.: parvi molimenti adminicula, of little power, L.: eo minoris molimenti ea claustra esse, would cost the less labor, L.
    * * *
    exertion, labour

    Latin-English dictionary > mōlīmentum

  • 113 pīneus

        pīneus adj.    [pinus], of the pine, of pines, piny: ardor, a fire of pine-wood, V.: plaga, a piny tract, V.: claustra, i. e. of the wooden horse, V.: fert in pinea texta faces, i. e. into the ships, O.
    * * *
    pinea, pineum ADJ
    of the pine, covered in pines

    Latin-English dictionary > pīneus

  • 114 porta

        porta ae, f    [1 PAR-], a city-gate, gate: ad portam venire, T.: portarum claves, S.: qui urbis portas occuparent: si Hannibal ad portas venisset: egressus portā Capenā: omnibus portis effundi, L.: It portis iuventus, V.: omnibus portis eruptione factā, Cs.: portarum claustra, V.: portas obice firmo claudere, O.: vidi Portas (Carthaginis) non clausas (as in peace), H.: per unam (portam) praesidium inrumpit, L.: per aversam portam excedere, L.— An avenue, entrance, passage, outlet, inlet, door: decumana, Cs.: praetoria, L.: ingens caeli, V.: somni, V.: eburna, H.: portae Ciliciae, passes, N.: portae iecoris.
    * * *
    gate, entrance; city gates; door; avenue; goal (soccer)

    Latin-English dictionary > porta

  • 115 rārēscō

        rārēscō —, —, ere, inch.    [rarus], to grow thin, become rare: reso <*>ta tellus In liquidas rarescit aquas, O.: ubi angusti rarescent claustra Pelori, i. e. open, V.: colles paulatim rarescunt, become fewer, Ta.: sonitus rarescit, dies away, Pr.
    * * *
    rarescere, -, - V
    thin out, open out; become sparse

    Latin-English dictionary > rārēscō

  • 116 refringō

        refringō frēgī, frāctus, ere    [re-+frango], to break up, break open: portas, Cs.: claustra: carcerem, L.: totas refringere vestīs, tear off, O.: (ramum) cunctantem, break off, V.—Fig., to break, break down, check, destroy: vim fluminis, Cs.: ubi (fortuna) vim suam refringi non volt, L.: impotentem dominationem, N.: Archivos, H.
    * * *
    refringere, refregi, refractus V

    Latin-English dictionary > refringō

  • 117 rumpō

        rumpō rūpī, ruptus, ere    [RVP-], to break, burst, tear, rend, rive, rupture, break asunder, burst in pieces, force open: vincula: obstantia claustra, H.: pontem, break down, L.: montem aceto, Iu.: arcum, Ph.: plumbum, H.: vestīs, O.: praecordia ferro, pierce, O.: guttura ferro, cut, O.: ruptus turbo, bursting forth, V.: inmensae ruperunt horrea messes, crammed to bursting, V.—Of the body, to break, split, burst, break open, rend, tear: ut me ambulando rumperet, i. e. kill with errands, T.: si quis rumpet occidetve, wounds, L. (old form.): ilia, V.: Rupit Iarbitam Timagenis aemula lingua, Dum, etc., i. e. the effort to shout as loud as, etc., H.: si te ruperis, H.: cantando rumpitur anguis, bursts, V.: quā (licentiā audacium) ante rumpebar, could have burst.—To burst through, break through: media agmina, V.: ruptā mersum caput obruit undā, O.: ordines, L.— To break open, cause to break forth: fontem, O.: ubi inter nubila sese Diversi rumpent radii, burst forth, V.: dum amnes ulli rumpuntur fontibus, V.—Of a way or passage, to force, make by force: ferro rumpenda per hostīs Est via, must be forced, V.: eo cuneo viam, L.—Fig., to break, violate, destroy, annul, make void, interrupt: feodera: imperium, Cu.: sacramenti religionem, L.: ius gentium, L.: edicta, H.: decreta, O.: testamentum ruptum, annulled: nuptias, H.: fata aspera, V.: fati necessitatem humanis consiliis, L.— To break in upon, interrupt, cut short, end: somnum, V.: novissima verba, O.: segnīs Rumpe moras, end delay, V.: tibi reditum, cut off, H.— To break out in, give utterance to: rumpit has imo pectore voces, V.: questūs, V.
    * * *
    rumpere, rupi, ruptus V
    break; destroy

    Latin-English dictionary > rumpō

  • 118 spatium

        spatium ī, n    [SPA-], a space, room, extent: Trīs pateat caeli spatium non amplius ulnas, V.: spatiis locorum animadversis, Cs.: quod spatium non esset agitandi, N.: spatio distante, O.— A space, distance, interval: magno spatio paucis diebus confecto, Cs.: viae, length, O.: tantum erat relictum spati, ut, etc., Cs.: tormentorum usum spatio propinquitatis interire, Cs.: medium caeli, H.: spatium discrimina fallit, the distance, O.— Size, bulk, extent: spatium victi hostis (serpentis), O.: Dat spatium collo, O.: admirabile rhombi, very large, Iu.: trahit (aurīs) in spatium, i. e. lengthens out, O.— A walking, walk, promenade, turn, course: duobus spatiis tribusve factis: septem spatiis circo meruere coronam, O.— A space for recreation, walk, promenade, public place, square: urbs distincta spatiis communibus: spatia silvestria: Academiae nobilitata spatia: locus planis Porrectus spatiis, in levels, H.: Curvatis fertur spatiis, V.— A prescribed path, race-course, track: quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari: amat spatiis obstantia rumpere claustra, H.: Addunt in spatia, V.: tritum, O.: Phocus in interius spatium Cecropidas ducit, the interior, O. —Fig., a path, course, race, track: eadem: Prope iam excurso spatio, T.: Te mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur, V.: in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti: vitae, O.— A portion of time, space, interval, period: spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt, Cs.: spatium praeteriti temporis: diei, the length, Cs.: dierum triginta: spatio brevi, H.: me ex constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti: trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus, i. e. of the same metrical length: spatia annorum, Pr.: spatio pugnae defatigati, Cs.— Space, time, leisure, opportunity: neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, T.: irae suae spatium et consilio tempus dare, L.: Ne properes, oro; spatium pro munere posco, O.: cum erit spatium, praestabo, etc.: illi spatium ad sese conligendum dedisse: sex dics ad eam rem conficien<*> dam spati postulant, Cs.: Ut ne esset spatium cogitandi, T.: pila coniciendi, Cs.: Spatium adparandis nuptiis dabitur, T.
    * * *
    space; area/expanse, room (for); intervening space, gap/interval; length/width; race course, lap, circuit; closed way/walk, turn; track (planet); act of play; interval, time, extent, period, term; duration; distance; area; size; bulk

    Latin-English dictionary > spatium

  • 119 claustrum

    s.
    antemuro, claustrum. (plural claustra)

    Nuevo Diccionario Inglés-Español > claustrum

  • 120 artum

    1.
    artus (not arctus), a, um, adj. [v. arma], prop. fitted; hence,
    I.
    Lit., close, strait, narrow, confined, short, brief:

    exierunt regionibus artis,

    Lucr. 6, 120:

    claustra,

    id. 1, 70; so id. 3, 808:

    nec tamen haec ita sunt arta et astricta, ut ea laxare nequeamus,

    Cic. Or. 65, 220:

    artioribus apud populum Romanum laqueis tenebitur,

    id. Verr. 2, 1, 5:

    nullum vinculum ad astringendam fidem jure jurando majores artius esse voluerunt,

    id. Off. 3, 31, 111:

    compages,

    Verg. A. 1, 293:

    nexus,

    Ov. M. 6, 242:

    arto stipata theatro,

    pressed together in a contracted theatre, Hor. Ep. 2, 1, 60:

    toga,

    a narrow toga without folds, id. ib. 1, 18, 30 (cf. exigua toga, id. ib. 1, 19, 13):

    nimis arta convivia,

    i. e. with too many guests, who are therefore compelled to sit close together, id. ib. 1, 5, 29 et saep.—Hence, subst.: artum, i, n., a narrow place or passage:

    ventus cum confercit, franguntur in arto montes nimborum,

    Lucr. 6, 158 Lachm.:

    multiplicatis in arto ordinibus,

    Liv. 2, 50; so id. 34, 15:

    nec desilies imitator in artum,

    nor, by imitating, leap into a close place, Hor. A. P. 134.—
    II.
    Trop., strict, severe, scanty, brief, small:

    sponte suā cecidit sub leges artaque jura,

    subjected himself to the severity of the laws, Lucr. 5, 1147:

    Additae leges artae et ideo superbae quasque etc.,

    Plin. 16, 4, 5, § 12:

    vincula amoris artissima,

    Cic. Att. 6, 2: artior somnus, a sounder or deeper sleep, id. Rep. 6, 10:

    arti commeatus,

    Liv. 2, 34; Tac. H. 4, 26; cf.:

    in arto commeatus,

    id. ib. 3, 13:

    artissimae tenebrae,

    very thick darkness, Suet. Ner. 46 (for which, in class. Lat., densus, v. Bremi ad h. l., and cf. densus) al.—So, colligere in artum, to compress, abridge:

    quae (volumina) a me collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 44.—Of hope, small, scanty:

    spes artior aquae manantis,

    Col. 1, 5, 2: ne spem sibi ponat in arto, diminish hope, expectation, [p. 169] Ov. M. 9, 683:

    quia plus quam unum ex patriciis creari non licebat, artior petitio quattuor petentibus erat,

    i. e. was harder, had less ground of hope, Liv. 39, 32; and of circumstances in life, etc., straitened, distressing, wretched, needy, indigent (so in and after the Aug. per. for the class. angustus):

    rebus in artis,

    Ov. P. 3, 2, 25:

    artas res nuntiaret,

    Tac. H. 3, 69:

    tam artis afflictisque rebus,

    Flor. 2, 6, 31; so Sil. 7, 310:

    fortuna artior expensis,

    Stat. S. 5, 3, 117:

    ne in arto res esset,

    Liv. 26, 17.— Adv.: artē (not arcte), closely, close, fast, firmly.
    I.
    Lit.:

    arte (manus) conliga,

    Plaut. Ep. 5, 2, 29:

    boves arte ad stipites religare,

    Col. 6, 2, 5:

    arte continere aliquid,

    Caes. B. G. 7, 23:

    aciem arte statuere,

    Sall. J. 52, 6:

    arte accubare,

    Plaut. Stich. 4, 2, 39.— Comp.:

    calorem artius continere,

    Cic. N. D. 2, 9, 25:

    artius astringi,

    Hor. Epod. 15, 5:

    signa artius conlocare,

    Sall. C. 59, 2:

    artius ire,

    Curt. 4, 13, 34:

    artius pressiusque conflictari,

    Gell. 10, 6.— Sup.:

    milites quam artissime ire jubet,

    Sall. J. 68, 4:

    artissime plantas serere,

    Plin. 12, 3, 7, § 16.—
    II.
    Trop.:

    arte contenteque aliquem habere,

    Plaut. As. 1, 1, 63; id. Merc. prol. 64:

    arte et graviter dormire,

    soundly, Cic. Div. 1, 28, 59:

    arte appellare aliquem,

    briefly, by shortening his name, Ov. P. 4, 12, 10:

    artius adstringere rationem,

    Cic. Fat. 14, 32:

    abstinentiam artissime constringere,

    Val. Max. 2, 2, 8.—
    III.
    Transf.:

    arte diligere aliquem,

    strongly, deeply, Plin. Ep. 6, 8; so also id. ib. 2, 13.
    2.
    artus, ūs, m. [id.], mostly plur. (artua, n., Plaut. Men. 5, 2, 102; quoted in Non. p. 191, 12.—Hence, dat. acc. to Vel. Long. p. 2229 P. and Ter. Scaur. p. 2260 P. artibus; yet the ancient grammarians give their decision in favor of artubus, which form is also supported by the best MSS.; cf. arcus.—The singular is found only in Luc. 6, 754; Val. Fl. 4, 310, and Prisc. p. 1219 P.).
    I.
    A.. Lit., a joint:

    molles commissurae et artus (digitorum),

    Cic. N. D. 2, 60, 150:

    suffraginum artus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248:

    elapsi in pravum artus,

    Tac. H. 4, 81:

    dolor artuum,

    gout, Cic. Brut. 60, 217.—Sometimes connected with membra, Plaut. Men. 5, 2, 102:

    copia materiaï Cogitur interdum flecti per membra, per artus,

    in every joint and limb, Lucr. 2, 282; 3, 703 al.; Suet. Calig. 28; cf.

    Baumg.-Crus., Clavis ad Suet.: cernere laceros artus, truncata membra,

    Plin. Pan. 52, 5.—
    B.
    Trop., the muscular strength in the joints; hence, in gen., strength, power: Epicharmeion illud teneto;

    nervos atque artus esse sapientiae, non temere credere,

    Q. Cic. Petit. Cons. 10.—More freq.,
    II.
    The limbs in gen. (very freq., esp. in the poets; in Lucr. about sixty times): cum tremulis anus attulit artubus lumen, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 36 Vahl.); so Lucr. 3, 7; cf. id. 3, 488; 6, 1189:

    artubus omnibus contremiscam,

    Cic. de Or. 1, 26, 121: dum nati (sc. Absyrti) dissupatos artus captaret parens, vet. poet. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67:

    copia concita per artus Omnīs,

    Lucr. 2, 267:

    moribundi artus,

    id. 3, 129 al.:

    rogumque parari Vidit et arsuros supremis ignibus artus, etc.,

    Ov. M. 2, 620 al.:

    salsusque per artus Sudor iit,

    Verg. A. 2, 173; 1, 173 al.:

    veste strictā et singulos artus exprimente,

    and showing each limb, Tac. G. 17:

    artus in frusta concident,

    Vulg. Lev. 1, 6; 8, 20;

    ib. Job, 16, 8.—Of plants: stat per se vitis sine ullo pedamento, artus suos in se colligens,

    its tendrils, Plin. 14, 1, 3, § 13, where Jahn reads arcus.

    Lewis & Short latin dictionary > artum

См. также в других словарях:

  • claustra — [ klostra ] n. m. • mil. XXe; lat. claustra « clôture » ♦ Archit. Cloison ajourée. Séparation en claustras. ● claustra, claustras nom masculin (latin claustrum, clôture) Paroi ajourée clôturant une baie, formant cloison, etc. claustra n. m …   Encyclopédie Universelle

  • claustra — CLAUSTRÁ, claustrez, vb. I. refl. şi tranz. (livr.) A (se) închide într o mănăstire sau a (se) izola într un loc retras. [pr.: cla us ] – Din fr. claustrer. Trimis de ibogdank, 08.08.2003. Sursa: DEX 98  CLAUSTRÁ vb. v …   Dicționar Român

  • claustra — f. Claustro de iglesia o convento. * * * claustra. (Del lat. claustra, pl. de claustrum). f. claustro (ǁ galería del patio de una iglesia o convento) …   Enciclopedia Universal

  • Claustra — de la synagogue Don Isaac Abravanel (Paris) Le claustra est une paroi ajourée composée d’éléments superposables et préfabriqués en terre cuite, en bois ou en béton (les claustres). Il peut servir : De cloison en intérieur, De clôture… …   Wikipédia en Français

  • claustra — (Del lat. claustra, pl. de claustrum). f. claustro (ǁ galería del patio de una iglesia o convento) …   Diccionario de la lengua española

  • claustra — s. f. Claustro …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Claustra — Claustrum Claus trum, n.; pl. {Claustra}. [L., a bolt or bar.] (Anat.) A thin lamina of gray matter in each cerebral hemisphere of the brain of man. {Claus tral}, a. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Claustra Alpium Iuliarum — (Latin: Barrier of the Julian Alps ) was a defense system within the Roman Empire between Italia and Pannonia that protected Italy from possible invasions from the East.[1] It secured the Postojna Gate, the land link between the eastern and… …   Wikipedia

  • CLAUSTRA Montium — quae recentioribus Clusae, Clusurae et Clausurae dicuntur, olim Portae dictae sunt, vide in hac voce: unde Pvertos seu Portus hodieque Hilpanis. Sic Claustra Pyrenaeorum occurrunt apud Orosium, l. 7. c. 40. Claustra Italiae apud Warnefridum, de… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CLAUSTRA Canonicorom — Monachorum, occurrunt passim. Claustra Clericorum, i. e. Canonicorum, in Capitulis Caroli C. tit. 41. c. 9. Ut Episcopi in civitatibus suis proximum Ecclesiae claustrum instituant, in quo ipsi cum clero secundum Canonicam regulam Deo militent: et …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CLAUSTRA Julia — vide Iulia …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»