-
1 vindicō (vend-)
vindicō (vend-) āvī, ātus, āre [vindex].—In law, to assert a claim to, demand formally, ask judgment for: puellam in posterum diem, i. e. to take charge of under bonds to appear the next day, L.: ita vindicatur Virginia spondentibus propinquis, L.—To claim as one's own, make a claim upon, demand, claim, arrogate, assume, appropriate omnia iure pro suis vindicare: Homerum Chii suum vindicant: prospera omnes sibi vindicant, adversa uni imputantur, Ta.: victoriae maiore parte ad se vindicatā, L.: Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, ut, etc., should be maintained, Cs.: antiquam faciem, reassume, O.—In the phrase, in libertatem vindicare, to claim for freedom, set free, free, emancipate: in libertatem rem populi: rem p. in veterem dignitatem ac libertatem, i. e. to restore: se et populum R. in libertatem, Cs.—To serve as champion, deliver, liberate, protect, defend, save: te ab eo: nos a verberibus: ab hac necessitate vos fortuna vindicat, L.: perpetienda illa fuerunt, ut se aliquando ac suos vindicaret, might protect: quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides, sets free, O.—To act as avenger, avenge, revenge, punish, take vengeance on, recompense: quo (perfugio), nisi vos vindicatis, utentur necessario: contionibus populum ad vindicandum hortari, S.: quae vindicaris in altero, tibi ipsi fugienda sunt: improborum consensionem supplicio omni: Ti. Gracchi conatūs perditos: necem Crassi, O.: fateor in civīs persaepe esse severe vindicatum: in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, Cs. -
2 vindico
vindĭco (on account of a supposed derivation from venum - dico, also written vendĭco), āvi, ātum, 1 (collat. form, acc. to the 3d conj., VINDICIT, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1 fin.), v. a. [vim - dico, prop. to assert authority, viz. in a case where legal possession of a thing claimed is refused; hence, transf.], to lay legal claim to a thing, whether as one's own property or for its restoration to a free condition.I.Lit.: IN. IVS. DVCITO. NI IVDICATVM FACIT AVT QVIS ENDO EOM IVRE VINDICIT, i. e. eum in jure vindicat, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf., on the form of laying claim to disputed personal property, Gai Inst. 4, 16:II.vindicare sponsam in libertatem,
Liv. 3, 45, 11; cf. id. 3, 48, 5; 3, 46, 7:puellam,
id. 3, 46, 3:ita vindicatur Virginia spondentibus propinquis,
id. 3, 46, 8.—Transf., in gen. (freq. and class.; cf. assero).A.To lay claim to as one's own, to make a claim upon, to demand, claim, arrogate, assume, appropriate a thing:B.omnia non Quiritium sed sapientium jure pro suis vindicare,
Cic. Rep. 1, 17, 27:videor id meo jure quodam modo vindicare,
id. Off. 1, 1, 2:Homerum... Chii suum vindicant,
id. Arch. 8, 19:ortūs nostri partem patria vindicat,
id. Off. 1, 7, 22:maximam partem quasi suo jure Fortuna sibi vindicat,
id. Marcell. 2, 6:ceterarum rerum quae sunt in oratore, partem aliquam sibi quisque vindicat,
id. Or. 19, 69:quod neque summi imperatores... sibi umquam vindicare sunt ausi,
Quint. 1, prooem. §14: partem oneris tui mihi vindico,
Plin. Ep. 6, 32, 2:majestatem sibi,
id. Pan. 42, 1:partis sibi aequas potentiae,
Suet. Tib. 50; id. Tit. 5; Sen. Ira, 3, 30, 3; id. Cons. Helv. 3, 9; id. Q. N. 1, 1, 10; Val. Max. 4, 3, 1; 5, 3, ext. 2; cf. Plin. Pan. 8, 2; Val. Max. 4, 5, 3: iniquissima haec bellorum condicio est; prospera omnes sibi vindicant, adversa uni imputantur, Tac. Agr. 27:victoriae majore parte ad se vindicatā,
Liv. 44, 14, 8:decus belli ad se,
id. 9, 43, 14:tanta tamen universae Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, ut, etc.,
should be maintained, vindicated, Caes. B. G. 7, 76:Trasimenum pro Tarsimeno multi auctores... vindicaverunt,
have adopted, Quint. 1, 5, 13; so id. 1, 5, 26:vindicet antiquam faciem, vultusque ferinos Detrahat,
reassume, Ov. M. 2, 523.— Poet., with inf.:vindicat hoc Pharius dextrā gestare satelles,
Luc. 8, 675.—To place a thing in a free condition.1.In libertatem vindicare, to set free, to free, emancipate:2.in libertatem rem populi,
Cic. Rep. 1, 32, 48:ex dominatu Ti. Gracchi in libertatem rem publicam,
id. Brut. 58, 212:rem publicam afflictam et oppressam in veterem dignitatem ac libertatem,
i. e. to restore, id. Fam. 2, 5, 2:Galliam in libertatem,
Caes. B. G. 7, 1:se et populum Romanum in libertatem,
id. B. C. 1, 22.—To deliver, liberate, protect, defend:C.te ab eo vindico et libero,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9:nos a verberibus, ab unco, a crucis terrore neque res gestae neque acta aetas neque vestri honores vindicabunt?
id. Rab. Perd. 5, 16:sapientia sola nos a libidinum impetu et formidinum terrore vindicat,
id. Fin. 1, 14, 46:quin ab hoc ignotissimo Phryge nobilissimum civem vindicetis?
id. Fl. 17, 40:aliquem a miseriis morte,
id. Brut. 96, 329:a molestiā,
id. Q. Fr. 1, 4, 2:a labore,
id. Sull. 9, 26:domum suam a solitudine,
id. de Or. 1, 45, 199:laudem summorum oratorum ab oblivione hominum atque a silentio,
rescue, id. ib. 2, 2, 7:sed ab hac necessitate egregie vos fortuna vindicat,
Liv. 37, 54, 10:corpora a putrescendo (sal),
Plin. 31, 9, 45, § 98:ebur a carie (vetus oleum),
id. 15, 7, 7, § 32:capillum a canitie,
id. 28, 11, 46, § 164:se non modo ex suspitione tanti sceleris, verum etiam ex omni hominum sermone,
Cic. Sull. 20, 59:perpetienda illa fuerunt, ut se aliquando ad suos vindicaret,
might restore, id. Rab. Post. 9, 25:quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides,
sets free, Ov. M. 11, 213:tandem absolutus vindicatusque est (reus),
Plin. Ep. 4, 9, 1.—With respect to some wrong perpetrated (cf. ulciscor), to avenge, revenge, punish; to take vengeance on any one; make compensation for:2.omnia quae vindicaris in altero, sibi ipsi vehementer fugienda sunt,
Cic. Verr. 2, 3, 2, § 4:maleficium in aliis vindicare,
id. Sull. 6, 19:facinus in nullo etiam,
id. Verr. 2, 3, 84, § 194:dolum malum et legibus,
id. Off. 3, 15, 61. acerrime maleficia, id. Rosc. Am. 5, 12:consensionem improborum supplicio omni,
id. Lael. 12, 43:eam rem quam vehementer,
id. Quint. 7, 28:Ti. Gracchi conatus perditos,
id. Off. 1, 30, 109:necem Crassi,
Ov. F. 6, 468:offensas ense,
id. Tr. 3, 8, 40:fortuita non civium tantummodo sed urbium damna principis munificentia vindicat,
Vell. 2, 126, 4.— Impers. pass.:fateor non modo in socios, sed etiam in cives militesque nostros persaepe esse severe ac vehementer vindicatum,
Cic. Verr. 2, 5, 50, § 133:vindicandum in eos,
Sall. J. 31, 18:vindicatum in eos, qui, etc.,
id. C. 9, 4; cf.:in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, quo diligentius, etc.,
Caes. B. G. 3, 16.—Transf. (after the analogy of ulcisci): vindicare se ab (de) aliquo, to revenge one's self upon one:se ab illo,
Sen. Ben. 6, 5, 3:se de fortunā praefationibus,
Plin. Ep. 4, 11, 14.— Pass.:quantā saevitiā opus erat, ut Sulla de Mario vindicaretur,
Flor. 3, 21, 19. -
3 repeto
rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).I.Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):B.regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,
after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:mulam calcibus et canem morsu,
Sen. Ira, 3, 27, 1:repetita per ilia ferrum,
Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:bis cavere, bis repetere,
to attack twice, Quint. 5, 13, 54:signum erat omnium, Repete!
strike again, Suet. Calig. 58:ad Nolam armis repetendam,
Liv. 9, 28:repetitus toxico,
id. Claud. 44. —In partic.1.To prosecute again:2. (α).condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,
Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—With acc.:(β).fratresque virumque,
Ov. H. 3, 143:Nearchum,
Hor. C. 3, 20, 6:Penates, ab orā Hispanā,
id. ib. 3, 14, 3:viam, quā venisset,
to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:castra,
id. 31, 21; Suet. Tib. 12:domum,
Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:patriam,
id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:Africam,
Liv. 25. 27:locum,
id. 3, 63:retro Apuliam,
id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:rursus Bithyniam,
Suet. Caes. 2:urbem atque ordinem senatorium,
id. Vit. 1:paludes,
Hor. C. 3, 27, 9:cavum,
id. Ep. 1, 7, 33:praesepia,
Verg. E. 7, 39:urbem,
id. A. 2, 749:Macedoniam,
Nep. Eum. 6, 1:pugnam (shortly before, redire in pugnam),
Liv. 37, 43:expeditionem,
Suet. Claud. 1.—With prep.:(γ).onerarias retro in Africam repetere,
Liv. 25, 25 fin. Drak.:ad vada,
Verg. Cul. 104:ad prima vestigia,
Grat. Cyn. 245.—Absol.:II.quid enim repetiimus (sc. patriam)?
Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:morbi repetunt,
Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —Transf. (class.).A. 1.Lit.:2.filium istinc repetere,
Plaut. Truc. 4, 3, 72:repudiatus repetor,
Ter. And. 1, 5, 14:Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,
Cic. Brut. 16, 63:qui maxime me repetistis atque revocastis,
id. Dom. 57, 144:navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,
Plaut. Bacch. 4, 6, 7:ad haec (impedimenta) repetenda,
Caes. B. C. 3, 76:aliquid ab Urbe,
Suet. Calig. 39; cf.:thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,
id. ib. 52 fin.:partem reliquam copiarum continenti,
id. Aug. 16:alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,
others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:ut alium repetat in eundem rogum,
Sen. Oedip. 61. —Trop., in partic.a.To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:b.renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,
Cic. Fin. 5, 19, 51:longo intervallo haec studia repetentem,
id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,
Quint. 7, prooem. §3: ad verbum repetita reddantur,
id. 11, 2, 39 et saep.:eadem vetera consilia,
Cic. Verr. 1, 6, 17:hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,
Hor. Ep. 1, 6, 48:susurri Compositā repetantur horā,
id. C. 1, 9, 20:relicta,
id. Ep. 1, 7, 97:verba,
Ov. H. 20, 9:audita,
id. ib. 20, 193:repetitum Mulciber aevum Poscit,
id. M. 9, 422:auspicia de integro,
Liv. 5, 17:pugnam,
id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:iter,
Ov. A. A. 3, 747:sollemnia,
Tac. A. 3, 6 fin.:spectacula ex antiquitate,
to restore, Suet. Claud. 21; cf.:genera ignominiarum ex antiquitate,
id. Tib. 19:legatum,
Dig. 30, 1, 32:usum fructum,
ib. 7, 4, 3.— With de:de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,
Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:repetam necesse est, infinitas esse species,
Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:commemorare res,
id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:repetita suis percussit pectora palmis,
Ov. M. 5, 473; 12, 287:robora caedit,
id. ib. 8, 769:vellera mollibat longo tractu,
by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:haec decies repetita placebit,
Hor. A. P. 365. —In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):c.populum a stirpe,
Cic. Rep. 3, 12, 21:repetere populi originem,
id. ib. 2, 1, 3:ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,
id. Leg. 1, 6, 20:usque a Corace nescio quo et Tisiā,
id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:ab ultimā antiquitate,
id. Fin. 1, 20, 65:brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,
id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:aliquid a Platonis auctoritate,
Cic. Tusc. 5, 12, 34:ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,
id. Or. 3, 11:res remotas ex litterarum monumentis,
id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,
Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,
Cic. Leg. 1, 6, 18:tam longa et tam alte repetita oratio,
id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:repetam paulo altius, etc.,
id. Clu. 24, 66:altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,
Verg. G. 4, 286; so,altius,
Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,
Cic. de Or. 3, 40, 160; so,longe,
id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:longius,
id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:repetitis atque enumeratis diebus,
reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,repetitis diebus ex die vulneris,
Dig. 9, 2, 51, § 2:repetitā die,
ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:B. 1.revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,
Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:repete memoriā tecum, quando, etc.,
Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:repete temporis illius memoriam,
Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:memoriam ex annalibus,
Liv. 8, 18:veteris cujusdam memoriae recordationem,
Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,
Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,
Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:supra repetere et paucis instituta majorum disserere,
Sall. C. 5, 9:unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,
Prop. 1, 18, 5:cum repeto noctem, quā, etc.,
Ov. Tr. 1, 3, 3:te animo repetentem exempla tuorum,
Verg. A. 12, 439.— With object-clause:repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,
Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,
Tac. A. 3, 33.— Absol.:inde usque repetens, hoc video,
Cic. Arch. 1, 1:genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,
Verg. A. 7, 123; 3, 184.—In gen.a.Lit.:b.si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,
Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:suom,
id. Ps. 1, 3, 63:neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,
Ter. Eun. 4, 6, 11:bona sua,
Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:abs te sestertium miliens ex lege,
id. Div. in Caecil. 5, 19:ereptas pecunias,
id. ib. 5, 18; cf.:quae erepta sunt,
id. Sull. 32, 89:mea promissa,
id. Planc. 42, 101:obsides,
Caes. B. G. 1, 31:urbes bello superatas in antiquum jus,
Liv. 35, 16, 6:Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,
Cic. Arch. 8, 19:Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,
applied again for, Caes. B. G. 5, 49:si forte suas repetitum venerit plumas,
Hor. Ep. 1, 3, 18:nec repetita sequi curet Proserpina matrem,
Verg. G. 1, 39:Politorium rursus bello,
to retake, Liv. 1, 33, 3.—Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:2.pro eo (beneficio) gratiam repetere,
Liv. 1, 47:civitatem in libertatem,
id. 34, 22, 11:parentum poenas a consceleratissimis filiis,
Cic. Rosc. Am. 24, 67:ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,
id. Verr. 2, 5, 63, § 163:ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,
in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:libertatem per occasionem,
Liv. 3, 49; cf.:dies ille libertatis improspere repetitae,
Tac. A. 1, 8:beneficia ab aliquo,
Sall. J. 96, 2:honores quasi debitos ab aliquo,
id. ib. 85, 37:repete a me rempublicam,
take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—In partic., publicists' and jurid. t. t.a.Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:b.(fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,
Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:jure gentium res repeto,
Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:amissa bello repetere,
Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:c.in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,
Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,
id. Div. in Caecil. 4, 11:clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,
id. Clu. 53, 148:pecuniarum repetundarum reus,
Sall. C. 18, 3:oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,
id. ib. 49, 2:quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,
Cic. Clu. 37, 104:accusare de pecuniis repetundis,
id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,
id. Div. in Caecil. 3, 10:de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,
Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:repetundarum causae, crimen, lex,
Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:repetundarum reus,
Val. Max. 9, 12, 7:repetundarum argui,
Tac. A. 3, 33:accusare,
Suet. Dom. 8:postulari,
Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:absolvi,
Tac. A. 13, 30:convinci,
Suet. Caes. 43:damnari,
Tac. A. 3, 70; 14, 28:teneri,
id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,
id. ib. §3: damnatum repetundis consularem virum,
Suet. Oth. 2 fin.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский