Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

carminibus+v

  • 81 praefor

    prae-for, fātus, 1 (old imper. praefato, Cato, R. R. 134. 1:

    praefamino,

    id. ib. 141, 2; cf. Müll. ad Fest. p. 87, 10), v. dep. n. and a.
    I.
    In gen., to say or utter beforehand, to premise, preface:

    in parte operis mei licet mihi praefari, quod, etc.,

    Liv. 21, 1, 1; Col. 10, praef. 5; 12, 50, 7; Cels. 3, 1: praefatus, de summā se republicā acturum, having first announced by edict that, etc., Suet. Caes. 28:

    quae de deorum naturā praefati sumus, etc.,

    Cic. Univ. 10 fin.:

    cum praefatus fuero, quae, etc.,

    Col. 1 prooem. fin.; Gell. 9, 15, 4:

    sibi Asiam sufficere praefatus,

    Just. 11, 5, 5:

    arcana se et silenda afferre praefatus,

    Curt. 6, 7, 3:

    is cum praefatus esset, scire, etc.,

    id. 7, 4, 9; Liv. 43, 7, 7.—
    II.
    Esp.
    A.
    In a relig. sense, to utter a preliminary prayer, to address in prayer beforehand:

    majores nostri omnibus rebus agendis Quod bonum, faustum, felix fortunatumque esset, praefabantur,

    Cic. Div. 1, 45, 102:

    pontifice maximo praefante carmen,

    Liv. 5, 41, 3: decemviri carminibus (abl.) praefarentur, should say beforehand ( = praeirent), id. 22, 1, 16 (v. Weissenb. ad h. l.): priusquam hasce fruges condantur... ture, vino Jano, Jovi, Junoni praefato, offering wine and incense, say a prayer to Janus, etc., Cato, R. R. 134, 1.—With the obj.-acc. of the deity:

    Janum Jovemque vino praefamino,

    id. ib. 141, 2:

    divos,

    Verg. A. 11, 301.—
    B.
    Si dicimus, Ille patrem strangulavit, honorem non praefamur:

    sin de Aureliā aliquid aut Lolliā, honos praefandus est,

    we do not preface it by saying, with permission, with respect be it spoken, Cic. Fam. 9, 22, 4:

    veniam,

    to ask leave before speaking, App. M. 1 init.; id. Flor. init.
    C.
    To name or cite beforehand: Aristoteles, quem in iis magnā secuturus ex parte praefandum reor, to mention or name as an authority in advance, Plin. 8, 16, 17, § 43.—
    III.
    To foretell, predict, prophesy (very rare), Cat. 64, 383.—Hence,
    A.
    praefātus, a, um, in pass. signif., mentioned or stated before (post-class.):

    condemnatus ex praefatis causis,

    Dig. 20, 4, 12:

    jura,

    ib. 10, 3, 19: sic etiam nostro praefatus habebere libro, named at the beginning, Aus. praef. 2 fin.:

    sine honoribus praefatis appellare aliquid,

    without saying, By your leave, Arn. 5, 176:

    vir praefatā reverentiā nominandus,

    Vop. Aur. 1.—Hence, subst.: praefātum, i, n., for praefatio, a preface:

    praefato opus est,

    Symm. Ep. 6, 3.—
    B.
    praefandus, a, um, P. a., for which must be asked permission or indulgence; that requires apology:

    praefandi umoris e corpore effluvium,

    Plin. 7, 51, 52, § 171.—Hence, subst.: praefanda, ōrum, n., foul expressions:

    in praefanda videmur incidere,

    Quint. 8, 3, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > praefor

  • 82 proscindo

    prō-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to tear open in front, to rend, split, cleave, cut up, cut in pieces ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ferro proscindere quercum,

    Luc. 3, 434:

    piscem,

    App. Mag. p. 300, 18 and 20:

    spumanti Rhodanus proscindens gurgite campos,

    Sil. 3, 449:

    vulnere pectus,

    Stat. Th. 10, 439:

    fulgure terram,

    Just. 44, 3, 6.—
    B.
    In partic., in agriculture, of the first ploughing, to break up the land: rursum terram cum primum arant, proscindere appellant; cum iterum, offringere dicunt, quod primā aratione glebae grandes solent excitari. Varr. R. R. 1, 29, 2; 1, 27, 2:

    terram transversis adversisque sulcis,

    Col. 3, 13, 4: priusquam ares, proscindito, Cato ap. Plin. 18, 19, 49, § 176: bubulcum autem per proscissum ingredi oportet, the trench, furrow, Col. 2, 2, 25; 3, 13, 4; 11, 2, 32.— Poet., in gen., for arare, to plough: rorulentas terras, Att. ap. Non. p. 395, 22 (Trag. Rel. v. 496 Rib.):

    validis terram proscinde juvencis,

    Verg. G. 2, 237:

    terram pressis aratris,

    Lucr. 5, 209:

    ferro campum,

    Ov. M. 7, 119.—
    2.
    Transf., to cut through, to cleave, furrow ( poet.): rostro ventosum aequor. Cat. 64, 12:

    remo stagna,

    Sil. 8, 603.—
    II.
    Trop., to cut up with words, to censure, satirize, revile, defame:

    aliquem,

    Ov. P. 4, 16, 47:

    equestrem ordinem,

    Suet. Calig. 30:

    aliquem foedissimo convicio,

    id. Aug. 13:

    carminibus proscissus,

    Plin. 36, 6, 7, § 48: aliquem famoso carmine, Suet. Vit. Luc.; Val. Max. 5, 3, 3; 8, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > proscindo

  • 83 Sp.

    1.
    spŭrĭus, i, m. [root spar-; cf. speirô, spora, and sperno], adj.
    I.
    Lit., of illegitimate birth; subst., an illegitimate or spurious child, a bastard (only post-class.; esp. among jurists): si quis nefarias atque incestas nuptias contraxerit, neque uxorem habere videtur neque liberos. Hi enim, qui ex eo coitu nascuntur, matrem quidem habere videntur, patrem vero non utique, etc.... Unde solent spurii filii appeliari, vel a Graecā voce, quasi sporadên concepti vel quasi sine patre filii, Gai. Inst. 1, 64; cf. Dig. 1, 5, 23; ib. 49, 15, 26; Cod. Just. 1, 10, 12; 6, 55, 6; App. M. 6, p. 177, 6.—Thus the Parthenians (v. Partheniae) were also called Spurii, acc. to Just. 20, 1, 15.—
    II.
    Trop., false, spurious:

    versus (in Homeri carminibus),

    Aus. Ep. 18 fin.: vates, id. ap. Sept. Sap. 13 prooem.
    2.
    Spŭrĭus (abbrev. Sp.), a Roman prœnomen; e. g. Spurius Cassius, Spurius Maelius, Cic. Rep. 2, 27, 50; Liv. 2, 41; 4, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Sp.

  • 84 Spurius

    1.
    spŭrĭus, i, m. [root spar-; cf. speirô, spora, and sperno], adj.
    I.
    Lit., of illegitimate birth; subst., an illegitimate or spurious child, a bastard (only post-class.; esp. among jurists): si quis nefarias atque incestas nuptias contraxerit, neque uxorem habere videtur neque liberos. Hi enim, qui ex eo coitu nascuntur, matrem quidem habere videntur, patrem vero non utique, etc.... Unde solent spurii filii appeliari, vel a Graecā voce, quasi sporadên concepti vel quasi sine patre filii, Gai. Inst. 1, 64; cf. Dig. 1, 5, 23; ib. 49, 15, 26; Cod. Just. 1, 10, 12; 6, 55, 6; App. M. 6, p. 177, 6.—Thus the Parthenians (v. Partheniae) were also called Spurii, acc. to Just. 20, 1, 15.—
    II.
    Trop., false, spurious:

    versus (in Homeri carminibus),

    Aus. Ep. 18 fin.: vates, id. ap. Sept. Sap. 13 prooem.
    2.
    Spŭrĭus (abbrev. Sp.), a Roman prœnomen; e. g. Spurius Cassius, Spurius Maelius, Cic. Rep. 2, 27, 50; Liv. 2, 41; 4, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Spurius

  • 85 spurius

    1.
    spŭrĭus, i, m. [root spar-; cf. speirô, spora, and sperno], adj.
    I.
    Lit., of illegitimate birth; subst., an illegitimate or spurious child, a bastard (only post-class.; esp. among jurists): si quis nefarias atque incestas nuptias contraxerit, neque uxorem habere videtur neque liberos. Hi enim, qui ex eo coitu nascuntur, matrem quidem habere videntur, patrem vero non utique, etc.... Unde solent spurii filii appeliari, vel a Graecā voce, quasi sporadên concepti vel quasi sine patre filii, Gai. Inst. 1, 64; cf. Dig. 1, 5, 23; ib. 49, 15, 26; Cod. Just. 1, 10, 12; 6, 55, 6; App. M. 6, p. 177, 6.—Thus the Parthenians (v. Partheniae) were also called Spurii, acc. to Just. 20, 1, 15.—
    II.
    Trop., false, spurious:

    versus (in Homeri carminibus),

    Aus. Ep. 18 fin.: vates, id. ap. Sept. Sap. 13 prooem.
    2.
    Spŭrĭus (abbrev. Sp.), a Roman prœnomen; e. g. Spurius Cassius, Spurius Maelius, Cic. Rep. 2, 27, 50; Liv. 2, 41; 4, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > spurius

  • 86 stupendus

    stŭpeo, ui, ēre, v. n. and a. [Sanscr. stūpas, cumulus; Gr. stupos; Lat. stipes, a block, stump; cf. steibô].
    I.
    Neutr., to be struck senseless, to be stunned, benumbed; to be struck aghast, to be astonished, astounded, amazed, confounded, stupefied, etc. (freq. and class.;

    syn. torpeo): animus lassus curā confectus stupet,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    cum hic etiam tum semisomnus, stupri plenus stuperet,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95:

    torpescunt scorpiones aconiti tactu stupentque pallentes,

    Plin. 27, 2, 2, § 6:

    haec cum loqueris, nos barones stupemus,

    Cic. Fin. 2, 23, 77; cf.:

    quae cum intuerer stupens,

    id. Rep. 6, 18, 18:

    dum stupet obtutuque haeret defixus in uno,

    Verg. A. 1, 495:

    admiror, stupeo,

    Mart. 5, 63, 3:

    adhuc in oppidis coartatus et stupens,

    Cic. Att. 7, 10:

    vigiles attoniti et stupentibus similes,

    Curt. 8, 2, 3.—With gen.:

    tribuni capti et stupentes animi,

    Liv. 6, 38.—
    (β).
    With abl. or in with abl.: stupere gaudio Graecus, Cael. ap. Quint. 9, 3, 58:

    exspectatione stupere,

    Liv. 8, 13, 17:

    novitate,

    Quint. 12, 6, 5:

    carminibus stupens,

    Hor. C. 2, 13, 33:

    stupet Albius aere,

    id. S. 1, 4, 28:

    laetitiā,

    Sen. Herc. Fur. 621:

    rex subito malo,

    Flor. 2, 12:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    Hor. S. 1, 6, 17:

    stupet in Turno,

    Verg. A. 10, 446. —
    (γ).
    With ad:

    mater ad auditas stupuit voces,

    Ov. M. 5, 509:

    et stupet ad raptus Tyndaris ipsa tuos,

    Mart. 12, 52, 6:

    ad supervacua,

    Sen. Ep. 87, 5:

    ad tam saevam dominationem,

    Just. 26, 1, 8.—
    B.
    Transf., of inanimate or abstract things, to be benumbed or stiffened, to be brought to a stand-still, to stop (mostly poet.;

    not in Cic.): multum refert, a fonte bibatur Qui fluit, an pigro quae stupet unda lacu,

    Mart. 9, 100, 10:

    flumina brumā,

    Val. Fl. 5, 603:

    undae,

    Sen. Herc. Fur. 763; cf.:

    ad frigus stupet (vinum), opp. gelascit,

    Plin. 14, 21, 27, § 132:

    stupuitque Ixionis orbis,

    Ov. M. 10, 42:

    ignavo stupuerunt verba palato,

    id. Am. 2, 6, 47:

    stupente ita seditione,

    Liv. 28, 25.—
    II.
    Act., to be astonished or amazed at, to wonder at any thing ( poet.; cf.

    admiror): pars stupet innuptae donum exitiale Minervae,

    Verg. A. 2, 31:

    omnia dum stupet,

    Val. Fl. 5, 96:

    regis delicias,

    Mart. 12, 15, 4:

    dum omnia stupeo,

    Petr. 29 al. — Hence, part. fut. pass.: stŭpendus, a, um, wonderful, astonishing, amazing, stupendous:

    virtutibus stupendus,

    Val. Max. 5, 7, 1:

    virtutum stupenda penetralia,

    Nazar. Pan. Const. 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > stupendus

  • 87 stupeo

    stŭpeo, ui, ēre, v. n. and a. [Sanscr. stūpas, cumulus; Gr. stupos; Lat. stipes, a block, stump; cf. steibô].
    I.
    Neutr., to be struck senseless, to be stunned, benumbed; to be struck aghast, to be astonished, astounded, amazed, confounded, stupefied, etc. (freq. and class.;

    syn. torpeo): animus lassus curā confectus stupet,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    cum hic etiam tum semisomnus, stupri plenus stuperet,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95:

    torpescunt scorpiones aconiti tactu stupentque pallentes,

    Plin. 27, 2, 2, § 6:

    haec cum loqueris, nos barones stupemus,

    Cic. Fin. 2, 23, 77; cf.:

    quae cum intuerer stupens,

    id. Rep. 6, 18, 18:

    dum stupet obtutuque haeret defixus in uno,

    Verg. A. 1, 495:

    admiror, stupeo,

    Mart. 5, 63, 3:

    adhuc in oppidis coartatus et stupens,

    Cic. Att. 7, 10:

    vigiles attoniti et stupentibus similes,

    Curt. 8, 2, 3.—With gen.:

    tribuni capti et stupentes animi,

    Liv. 6, 38.—
    (β).
    With abl. or in with abl.: stupere gaudio Graecus, Cael. ap. Quint. 9, 3, 58:

    exspectatione stupere,

    Liv. 8, 13, 17:

    novitate,

    Quint. 12, 6, 5:

    carminibus stupens,

    Hor. C. 2, 13, 33:

    stupet Albius aere,

    id. S. 1, 4, 28:

    laetitiā,

    Sen. Herc. Fur. 621:

    rex subito malo,

    Flor. 2, 12:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    Hor. S. 1, 6, 17:

    stupet in Turno,

    Verg. A. 10, 446. —
    (γ).
    With ad:

    mater ad auditas stupuit voces,

    Ov. M. 5, 509:

    et stupet ad raptus Tyndaris ipsa tuos,

    Mart. 12, 52, 6:

    ad supervacua,

    Sen. Ep. 87, 5:

    ad tam saevam dominationem,

    Just. 26, 1, 8.—
    B.
    Transf., of inanimate or abstract things, to be benumbed or stiffened, to be brought to a stand-still, to stop (mostly poet.;

    not in Cic.): multum refert, a fonte bibatur Qui fluit, an pigro quae stupet unda lacu,

    Mart. 9, 100, 10:

    flumina brumā,

    Val. Fl. 5, 603:

    undae,

    Sen. Herc. Fur. 763; cf.:

    ad frigus stupet (vinum), opp. gelascit,

    Plin. 14, 21, 27, § 132:

    stupuitque Ixionis orbis,

    Ov. M. 10, 42:

    ignavo stupuerunt verba palato,

    id. Am. 2, 6, 47:

    stupente ita seditione,

    Liv. 28, 25.—
    II.
    Act., to be astonished or amazed at, to wonder at any thing ( poet.; cf.

    admiror): pars stupet innuptae donum exitiale Minervae,

    Verg. A. 2, 31:

    omnia dum stupet,

    Val. Fl. 5, 96:

    regis delicias,

    Mart. 12, 15, 4:

    dum omnia stupeo,

    Petr. 29 al. — Hence, part. fut. pass.: stŭpendus, a, um, wonderful, astonishing, amazing, stupendous:

    virtutibus stupendus,

    Val. Max. 5, 7, 1:

    virtutum stupenda penetralia,

    Nazar. Pan. Const. 6, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > stupeo

  • 88 suavitas

    suāvĭtas, ātis, f. [suavis], sweetness, pleasantness, agreeableness (class. and freq.).
    I.
    To the senses:

    is (piscis) habet suavitatem,

    Plaut. As. 1, 3, 27:

    quid suavitatem piscium dicam?

    Cic. N. D. 2, 64, 160:

    (muriatica) Sine omni lepore et sine suavitate,

    Plaut. Poen. 1, 2, 33:

    cibi,

    Cic. Phil. 2, 45, 115:

    odorum,

    id. Sen. 17, 59:

    coloris,

    id. Opt. Gen. 3, 8:

    me tuus sonus et suavitas ista delectat: omitto verborum... sed hanc dico suavitatem, quae erit ex ore,

    id. de Or. 3, 11, 42:

    villa mirificā suavitate,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3 et saep.— Plur.:

    ut conquirat undique suavitates,

    Cic. Off. 3, 33, 117; Lact. 7, 5, 23 al.—
    II.
    To the mind or feelings:

    mira quaedam in cognoscendo suavitas et delectatio,

    Cic. de Or. 1, 43, 193:

    humanitatis,

    id. Cael. 11, 25:

    quem omnes amare meritissimo pro ejus eximiā suavitate debemus,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    sermonum atque morum,

    id. Lael. 18, 66:

    studiorum,

    id. Rep. 1, 4, 7:

    mira carminibus dulcedo, mira suavitas, mira hilaritas,

    Plin. Ep. 3, 1, 7.— Plur.:

    propter multas suavitates ingenii, officii, humanitatis tuae,

    Cic. Fam. 3, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > suavitas

  • 89 super

    1.
    sŭper, adj., v. superus.
    2.
    sŭper, adv. and prep. [Sanscr. upari; Gr. huper; Goth. ufar], above, over (often confounded in MSS. and edd. with supra, q. v.).
    I.
    Adv., above, on top, thereupon, upon, etc. (rare but class.).
    A.
    Lit., of place:

    Anien infraque superque Saxeus,

    Stat. S. 1, 3, 20:

    eo super tigna bipedalia, iniciunt,

    Caes. B. C. 2, 10:

    haec super e vallo prospectant Troes,

    Verg. A. 9, 168: implenturque super puppes, from above, i. e. by rain, id. ib. 5, 697:

    purpureas super vestes... Coniciunt,

    id. ib. 6, 221; cf. id. ib. 6, 217:

    renes tunicis super conteguntur,

    Cels. 3, 1 med.:

    imponendum super medicamentum,

    id. 6, 19 med.
    B.
    Transf.
    1.
    Of that which is over and above in number or quantity, over, moreover, besides:

    satis superque esse sibi suarum cuique rerum,

    enough and to spare, more than enough, Cic. Lael. 13, 45:

    satis superque prudentes,

    id. Har. Resp. 9, 18:

    contra Epicurum satis superque dictum est,

    id. N. D. 2, 1, 2:

    ut satis superque vixisse videamur,

    id. Tusc. 1, 45, 110; Hor. Epod. 1, 31; Liv. 3, 53:

    quidque furor valeat, satisque Ac super ostendit,

    Ov. M. 4, 430:

    poenas dedit usque superque Quam satis est,

    Hor. S. 1, 2, 65: cui neque apud Danaos usquam locus;

    et super ipsi Dardanidae infensi, etc.,

    and moreover, and besides, Verg. A. 2, 71:

    saevit amor ferri... Ira super,

    id. ib. 7, 462:

    super talis effundit pectore voces,

    id. ib. 5, 482; 11, 670: voto deus aequoris alti Annuerat;

    dederatque super, ne saucius ullis Vulneribus fieri posset,

    Ov. M. 12, 206; 4, 751; 15, 308; Hor. S. 2, 7, 78; id. Ep. 2, 2, 33; Phaedr. 4, 24, 18:

    annum agens aetatis sexagensimum ac nonum, superque mensem ac diem septimum,

    Suet. Vesp. 24.— With gen. part.:

    non operae est satis superque oneris sustinenti res a populo Romano gestas scribere,

    Liv. 41, 25, 8:

    primoribus, super quam quod dissenserant a consilio, territis etiam duplici prodigio,

    besides that, Liv. 22, 3, 14; so,

    super quam quod,

    id. 27, 20, 10.—
    2.
    Less freq. of that which is left over, over, left, remaining:

    Atheniensibus exhaustis praeter arma et naves nihil erat super,

    Nep. Alcib. 8, 1; cf.:

    nec spes ulla super,

    Val. Fl. 8, 435:

    quid super sanguinis, qui dari pro republicā possit? rogitantes,

    Liv. 4, 58, 13:

    super tibi erunt, qui dicere laudes tuas cupiant,

    Verg. E. 6, 6:

    o mihi sola mei super Astyanactis imago,

    id. A. 3, 489.
    II.
    Prep. with acc. and abl., over, above, on the top of, upon, on.
    A.
    With acc.
    1.
    Lit., of place or situation:

    super terrae tumulum noluit quid statui, nisi columellam,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    super lateres coria inducuntur,

    Caes. B. C. 2, 10; cf. id. ib. 2, 10, §

    4: super quas (naves) turrim ad introitum opposuit,

    id. ib. 3, 39 Dinter (al. quā):

    super vallum praecipitari,

    Sall. J. 58, 6; cf.:

    cum alii super aliorum capita ruerent,

    Liv. 24, 39, 5:

    super caput hostium pervenire,

    id. 32, 11, 8:

    aqua super montium juga concreta,

    id. 21, 58, 8:

    domos super se ipsos concremaverunt,

    id. 21, 14, 4:

    cenaculum super aedes datum est,

    id. 39, 14, 2:

    ad senaculum ac super id curiam,

    id. 41, 27, 7:

    equi super eum ruentis,

    id. 39, 49, 3:

    super eam (aspidem) assidere,

    Cic. Fin. 2, 18, 59:

    super theatrum consistere,

    Liv. 24, 39, 1:

    aquila super carpentum volitans,

    id. 1, 34, 8:

    illa super terram defecto poplite labens,

    Ov. M. 13, 477:

    collis erat, collemque super planissima Area,

    id. ib. 10, 86:

    ut scopulum super duram illidat corticem,

    Phaedr. 2, 6, 11:

    clatri super aquam emineant,

    Col. 8, 17, 10:

    super arcem pensiles horti sunt,

    Curt. 5, 1, 32:

    vestis super genua est,

    id. 5, 6, 18:

    super pulpitum consulares conlocare,

    Suet. Calig. 54.—
    b.
    Of position or distance, above, beyond: Nomentanus erat super ipsum, Porcius infra, was above him (at table), Hor. S. 2, 8, 23:

    Polypercon, qui cubabat super regem,

    Curt. 8, 5, 22:

    super se collocavit,

    Suet. Aug. 43.—Of geographical situation:

    super Numidiam Gaetulos accepimus,

    beyond Numidia, Sall. J. 19, 5:

    super et Garamantas et Indos Proferet imperium,

    Verg. A. 6, 795:

    super Sunium navigans,

    Liv. 28, 8, 11:

    sita est super Ambracium sinum,

    id. 43, 21, 6:

    super Demetriadem promunturium,

    id. 31, 46, 7; 43, 21, 6:

    qui super Bosporum colunt,

    Curt. 6, 2, 13; 7, 6, 12; 8, 1, 7:

    Lydia super Ioniam procedit,

    extends beyond, Plin. 5, 29, 30, § 110.—Of official position ( = supra):

    super armamentarium positus,

    Curt. 6, 7, 22; Scrib. Comp. 162.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of time, during, at (postAug.):

    de hujus nequitiā omnes super cenam loquebantur,

    Plin. Ep. 4, 22, 6; 3, 5, 11; 9, 33, 1; cf.:

    super vinum et epulas,

    Curt. 8, 4, 30; 8, 12, 17; Suet. Aug. 77; id. Caes. 87:

    super mensam,

    Curt. 7, 4, 7:

    super hos divum honores,

    i. e. during the sacrifice, Stat. Th. 1, 676; Flor. 4, 2, 69.—
    b.
    Of that which is over and above a certain number or quantity, over, above, beyond, upon, besides, in addition to (not freq. till after the Aug. period):

    quod alii super alios legati venirent speculaturi,

    i. e. in rapid succession, constantly, Liv. 42, 25, 8: vox non paene tragoedorum sed super omnes tragoedos, [p. 1804] Quint. 12, 5, 5:

    super modum ac paene naturam,

    id. 11, 3, 169:

    super necessitatem,

    id. 9, 3, 46:

    famosissima super ceteras fuit cena ei data adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    super veteres amicos,

    id. Tib. 55.—With numerals:

    super tris modios,

    Liv. 23, 12, 1:

    super LX. milia,

    Tac. G. 33:

    super octingentos annos,

    id. A. 13, 58:

    super quadraginta reos,

    Suet. Calig. 38:

    super HS. millies,

    id. Caes. 26; id. Ner. 30:

    senioribus super sexaginta annos in Epirum missis,

    Liv. 26, 25, 11; cf.:

    super triginta ducibus triumphos decernendos curavit,

    Suet. Aug. 38:

    Punicum exercitum super morbum etiam fames affecit,

    Liv. 28, 46, 15:

    super tam evidentem tristis ominis eventum, etiam, etc.,

    id. 41, 18, 14:

    super dotem haec tibi dona accedent,

    id. 26, 50, 12; 2, 51, 2:

    super solitos honores,

    id. 2, 31, 3:

    super vota fluere,

    beyond all wishes, Tac. H. 3, 48:

    super obscena dicta et petulans jurgium,

    Phaedr. 3, 11, 2:

    dare savia super savia,

    kisses upon kisses, Plaut. Ps. 4, 1, 38:

    alii super alios trucidentur,

    Liv. 1, 50, 6:

    vulnus super vulnus,

    id. 22, 54, 9:

    ut habitationes super pretium libertatis praestarentur,

    Dig. 18, 6, 19.—Esp. freq.: super omnia, above all, before all (in Plin. the elder, super omnia and super omnes always at the beginning of the phrase; v. Sillig ad Plin. 33, 3, 19, § 62):

    talia carminibus celebrant: super omnia Caci Speluncam adiciunt,

    Verg. A. 8, 303:

    aetas et forma et super omnia Romanum nomen,

    Liv. 31, 18, 3; Plin. 36, 15, 24, § 118; Quint. 12, 9, 12; Ov. M. 6, 526; 8, 677; so,

    tu super omnes beatus,

    Plin. Ep. 7, 13, 2; Suet. Vit. 13; Quint. 12, 5, 5.—
    c.
    Hence, transf., in gen., for plus quam, amplius quam, more than (late Lat.):

    qui amat filium aut filiam super me,

    Vulg. Matt. 10, 37; cf.:

    dulciora sunt super mel et favum,

    id. Psa. 18, 11.—
    B.
    With abl.
    1.
    Lit., of place or situation (rare and mostly poet.):

    regulae, quae lateres, qui super musculo struantur, contineant,

    Caes. B. C. 2, 10:

    ensis cui super Cervice pendet,

    Hor. C. 3, 1, 17:

    ligna super foco Large reponens,

    id. ib. 1, 9, 5:

    parumne campis atque Neptuno super Fusum est Latini sanguinis,

    id. Epod. 7, 3:

    super Pindo,

    id. C. 1, 12, 6:

    requiescere Fronde super viridi,

    Verg. E. 1, 81. —
    2.
    Transf.
    a.
    Of time (cf. supra, A. 2. a.), during, in:

    nocte super mediā,

    Verg. A. 9, 61; cf.:

    Centaurea cum Lapithis rixa super mero Debellata,

    Hor. C. 1, 18, 8.—
    b.
    For the usual de, to indicate respect, reference, upon, about, concerning, respecting (freq. in the ante-class. and after the Aug. period; in Cic. only a few times in his letters; not in Cæs.): nemo antea fecit super tali re cum hoc magistratu utique rem, Cato ap. Fest. s. v. superescit, p. 305 Müll.; so Pac. ib.; Plaut. Am. prol. 58; id. Most. 3, 2, 39:

    hac super re scribam ad te Rhegio,

    Cic. Att. 16, 6, 1:

    sed hac super re nimis (sc. dixi),

    id. ib. 10, 8, 10:

    litteras super tantā re exspectare,

    Liv. 26, 15, 5:

    cura super tali re principum laudata est,

    id. 40, 46, 15:

    multus eā super re rumor,

    Tac. A. 11, 23:

    quid nuntias super anu?

    Plaut. Cist. 4, 1, 8:

    super Euclionis filia,

    id. Aul. 4, 7, 2:

    super ancillā,

    id. Cas. 2, 3, 36:

    super amicā,

    id. Bacch. 2, 3, 133; 3, 6, 33; 4, 2, 25:

    quid agendum nobis sit super legatione votivā,

    Cic. Att. 14, 22, 2:

    super tali causā missi,

    Nep. Paus. 4:

    legare super familia pecuniave sua,

    Auct. Her. 1, 13, 23:

    super tali causā,

    Nep. Paus. 4, 1:

    multa super Priamo rogitans, super Hectore multa,

    Verg. A. 1, 750; 4, 233:

    super arvorum cultu,

    id. G. 4, 559:

    mitte civiles super Urbe curas,

    Hor. C. 3, 8, 17:

    publicus ludus super impetrato Augusti reditu,

    id. ib. 4, 2, 42:

    decreta super jugandis Feminis,

    id. C. S. 18:

    consultant bello super,

    Sil. 2, 271; 5, 615:

    ne super tali scelere suspectum sese haberet,

    Sall. J. 71, 5:

    super adimendā vitā,

    Amm. 14, 7, 12.—
    c.
    Over and above, besides, beyond (very rare):

    modus agri... hortus... fons... Et paulum silvae super his,

    Hor. S. 2, 6, 3:

    excogitatum est super his, ut, etc.,

    Amm. 14, 1, 6; Sil. 1, 60.
    ► In composition, super denotes,
    1.
    Above, over, of place: supercerno, supercresco, superdo, superemineo, superemorior, superferc, superfluo, superfugio, superfundo, supergredior, superjacio, superimpono, superincumbo, superinduco, supernato, superpono, supersedeo, supersterno, supersto, supervehor, supervenio, etc.—
    2.
    Less freq., over and above, besides, in addition: superaddo, superbibo, supersum, superstes, superfio.

    Lewis & Short latin dictionary > super

  • 90 vaticinor

    vātĭcĭnor, ātus, 1, v. dep. n. and a. [vates], to foretell, predict, prophesy, forebode, vaticinate (syn.: ominor, divino).
    I.
    Lit.:

    furor vera vaticinatur,

    Cic. Div. 1, 31, 67:

    quod et somniantibus saepe contingit et vaticinantibus per furorem,

    id. ib. 1, 18, 34:

    haec duce praedico vaticinorque deo,

    Ov. P. 3, 4, 94; cf. Liv. 2, 41, 5; 5, 15, 4; Quint. 4, 2, 3; Ov. H. 16, 278; id. Ib. 268 al.—With object-clause:

    saevam laesi fore numinis iram Vaticinatus erat,

    Ov. M. 4, 9; 8, 773.— Poet.:

    parcite, vaticinor, cognatas caede nefandā Exturbare animas,

    i.e. I warn you as a prophet, Ov. M. 15, 174; cf.:

    venturi praescia Manto Per medias fuerat... Vaticinata vias,

    id. ib. 6, 159:

    vaticinor moneoque,

    id. P. 1, 1, 47.—
    II.
    Transf.
    A.
    To sing or celebrate as a poet:

    Agrigentinum quidem doctum quendam virum carminibus Graecis vaticinatum ferunt, quae in rerum naturā totoque mundo constarent quaeque moverentur, ea contrahere amicitiam, dissipare discordiam,

    Cic. Lael. 7, 24: Ps. Parricida... Sacrilege... Perjure. Ba. Vetera vaticinamini, you're singing the old song, Plaut. Ps. 1, 3, 129.—
    B.
    To rave, rant, talk foolish stuff:

    vaticinari atque insanire,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sed ego fortasse vaticinor, et haec omnia meliores habebunt exitus,

    id. Fam. 2, 16, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > vaticinor

См. также в других словарях:

  • Verum est, quod in carminibus Appius ait, fabrum esse suae quemque fortunae. — См. Всяк своего счастия кузнец …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • CONSECRATIO Magica — multo olim in usu apud Romanos: apud quos mos fuit Imperatoribus, ut sacrificiis certis locis factis aut carminibus dictis vel statuis positis, Barbarorum in solum Romanum ingressum et transitum, areri posse putarent. Cuiusinodi consecratione,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CARMINA — I. CARMINA apud Dionysium Catonem, n. 1. Si Deus est animus, nobis ut Carmina dicunt: dicta sunt Philosophorum, brevia illa, quibus sententias suas de Deo, de Moribus, de Virtute includebant, Α῎σματα Graecis et Α᾿δόμενα appellata. Unde Thaletis,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ACROSTICHIA — in Constitut. Apostol. Alius quidem Psalmos David canat, populus vero initia versuum, quae dicuntur Acrostichia, succinat. Α᾿κροςτιχὶς enim initium versuum significar. Vide Cael. Rhodig. Antiqq. Lectionum l. 13. c. 39. et Macrum Hierotexic. De… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CANTILENARUM Magistri — die Meister sanger, dicuntur apud Germanos, qui quamlibet Historiam five sacram sive profanam, in rhythmos ac certas carminum leges componunt, illasque suas cantilenas, die Meistergesange, propositis bradeis in publica hominum corona concinere… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Благовещенский, Николай Михайлович — профессор с. петербургского университета; род. в С. Петербурге 2 апреля 1821 г., ум. 4 августа 1892 г. Окончив в 1842 г. курс главного педагогического института, он был командирован за границу для продолжения занятий по классической филологии;… …   Большая биографическая энциклопедия

  • Кехли — (Hermann Aug. Theod. Köchly) немецкий филолог (1815 1876). В 1849 г. К. должен был оставить родину по политическим причинам и был профессором классической литературы в Цюрихе и Гейдельберге. Вернувшись в Саксонию, К. избран был в 1871 г.… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Hermann August Theodor Köchly — Hermann Köchly Hermann (August Theodor) Köchly (* 5. August 1815 in Leipzig; † 3. Dezember 1876 in Triest) war ein deutscher Philologe. Hermann Köchly gebildet in Grimma, studierte seit 1832 in Leipzig, wurde 1837 Lehrer am Progymnasium zu… …   Deutsch Wikipedia

  • Hermann Koechly — Hermann Köchly Hermann (August Theodor) Köchly (* 5. August 1815 in Leipzig; † 3. Dezember 1876 in Triest) war ein deutscher Philologe. Hermann Köchly gebildet in Grimma, studierte seit 1832 in Leipzig, wurde 1837 Lehrer am Progymnasium zu… …   Deutsch Wikipedia

  • Hermann Köchly — Hermann August Theodor Köchly (* 5. August 1815 in Leipzig; † 3. Dezember 1876 in Triest) war ein deutscher Altphilologe. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • Köchly — Hermann Köchly Hermann (August Theodor) Köchly (* 5. August 1815 in Leipzig; † 3. Dezember 1876 in Triest) war ein deutscher Philologe. Hermann Köchly gebildet in Grimma, studierte seit 1832 in Leipzig, wurde 1837 Lehrer am Progymnasium zu… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»