-
1 calculus
calculus, ī, m. (Demin. v. 2. calx), der kleine Stein, das Steinchen, I) im allg.: calculos conicere in os, Cic.: tenui venulā per calculos fluere (im Bilde, v. Redeflusse), Quint.: calculi arenae, Sandkörnchen, Vulg.: calculi calcis, Klümper im Kalk, Vitr.: dumosis calculus arvis, Kies im Dornengefild, Verg. – II) insbes.: A) der Stein der Urinblase, humanus, Plin.: arenosus, Cels.: calculum frangere, rumpere, Plin.: calculum eximere, evellere, Cels.: calculum comminuere et eicere, Plin.: vesicae dolore calculis per urinam eiectis levari, Suet.: calculi dolore consumi, Liv. epit. – B) der Stein in den latrunculorum u. duodecim scriptorum ludus (lusus) genannten Brettspielen, dergl. Steine kleine Figuren aus Glas (vitrei), aus Edelstein (gemmei), aus Elfenbein (c. eburnei, ex ebore), od. aus Wachs (c. cerei od. cerā ficti) waren, deren jede Partei in der Farbe verschiedene (dah. bicolores, discolores) hatte, nämlich die eine weiße (c. albi), die andere schwarze (c. nigri), die im latrunc. ludus, da es ein Kriegsspiel war, bald im allg. calculi, bald speziell milites od. bellatores od. latrones od. gew. latrunculi (dah. latrunculis ludere), im duod. script. ludus, obwohl es ebenfalls als eine Art Kriegsspiel genannt wird, gew. bl. calculi heißen, s. Marquardt-Mau, Privatleben2 S. 854 ff. Becker-Göll, Gallus 3, 468. – calculorum ludus, Cael. Aur. chron. 1, 5, 165: laxare animum lusu calculorum, Plin. ep.: in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset (zuerst gezogen hatte) etc., Quint.: quomodo alligatus (matt gesetzte) exeat calculus, Sen. ep. 117, 30: cum medius gemino calculus hoste perit, Ov. trist. 2, 478: quis te duce cessit calculus? Laus Pisonis 196: im Bilde, tibi concedo, quod in duodecim scriptis solemus, ut calculum reducas (einen Stein wieder zurückziehst = eine Handlung zurücknimmst), si te alicuius dati (gezogenen) paenitet, Cic. fr. philos. F. V, 60 M. – C) der Rechenstein auf dem Rechenbrett; dah. meton. die Rechnung, Berechnung, calculi et rationes, Quint.: calculi error, ICt.: causae paucorum calculorum, Prozesse über geringe Geldsummen, Bagatellen, Quint.: calculum ponere, s. pōno no. I, 1, f: vocare alqm ad calculos, mit jmd. abrechnen, Liv.: exiliter vocare amicitiam ad calculos, einer förmlichen Berechnung unterwerfen, d.i. nicht mehr Gefälligkeiten erweisen, als man empfängt, Cic.: voluptatum calculis subductis proelium inire, nachdem sie das Fazit der Lust gezogen (= nachdem sie den wahrscheinlichen Gewinn an Lust genau berechnet), Cic.: ad illos calculos revertamur, zu jenen Berechnungen, Maximen, Cic. ad Att. 8, 12, 5. – D) in der ältesten Zeit der Votierstein (wie später die Votiertafel), u. zwar ein weißer für Beistimmung oder Freisprechung, ein schwarzer für Verwerfung od. Verurteilung, Ov. met. 15, 41 sq.: dah. c. iudicialis, Cod. Iust.: deteriorem calculum reportare, Cod. Iust. – übtr., calculis omnibus, einstimmig, Apul. met. 7, 9: album calculum adicere errori nostro, seinen Beifall geben, begünstigen, Plin. ep. 1, 2, 5. – E) die Thrazier pflegten durch weiße Steinchen die Erinnerung an glückliche, durch schwarze die an unglückliche Ereignisse zu bewahren, Plin. 7, 131. – dah. bildl., o diem laetum notandumque mihi candidissimo calculo, Plin. ep. 6, 11, 3. – F) ein kleines Gewicht, Gromat. vet. de ponder. p. 373, 21. – / Nbf. cauculus, Itala (Wirzeb.) thren. 3, 16. Anthol. Lat. ed. Riese 96, 1; 193, 3; 196, 8 cod. Salmas. – Nbf. calculum, Gloss.; s. Wölfflins Archiv 4, 180.
-
2 calculus
calculus, ī, m. (Demin. v. 2. calx), der kleine Stein, das Steinchen, I) im allg.: calculos conicere in os, Cic.: tenui venulā per calculos fluere (im Bilde, v. Redeflusse), Quint.: calculi arenae, Sandkörnchen, Vulg.: calculi calcis, Klümper im Kalk, Vitr.: dumosis calculus arvis, Kies im Dornengefild, Verg. – II) insbes.: A) der Stein der Urinblase, humanus, Plin.: arenosus, Cels.: calculum frangere, rumpere, Plin.: calculum eximere, evellere, Cels.: calculum comminuere et eicere, Plin.: vesicae dolore calculis per urinam eiectis levari, Suet.: calculi dolore consumi, Liv. epit. – B) der Stein in den latrunculorum u. duodecim scriptorum ludus (lusus) genannten Brettspielen, dergl. Steine kleine Figuren aus Glas (vitrei), aus Edelstein (gemmei), aus Elfenbein (c. eburnei, ex ebore), od. aus Wachs (c. cerei od. cerā ficti) waren, deren jede Partei in der Farbe verschiedene (dah. bicolores, discolores) hatte, nämlich die eine weiße (c. albi), die andere schwarze (c. nigri), die im latrunc. ludus, da es ein Kriegsspiel war, bald im allg. calculi, bald speziell milites od. bellatores od. latrones od. gew. latrunculi (dah. latrunculis ludere), im duod. script. ludus, obwohl es ebenfalls als eine Art Kriegsspiel genannt wird, gew. bl. calculi heißen, s. Marquardt-Mau, Privatleben2 S. 854 ff. Becker-Göll, Gallus 3, 468. – calculorum ludus, Cael.————Aur. chron. 1, 5, 165: laxare animum lusu calculorum, Plin. ep.: in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset (zuerst gezogen hatte) etc., Quint.: quomodo alligatus (matt gesetzte) exeat calculus, Sen. ep. 117, 30: cum medius gemino calculus hoste perit, Ov. trist. 2, 478: quis te duce cessit calculus? Laus Pisonis 196: im Bilde, tibi concedo, quod in duodecim scriptis solemus, ut calculum reducas (einen Stein wieder zurückziehst = eine Handlung zurücknimmst), si te alicuius dati (gezogenen) paenitet, Cic. fr. philos. F. V, 60 M. – C) der Rechenstein auf dem Rechenbrett; dah. meton. die Rechnung, Berechnung, calculi et rationes, Quint.: calculi error, ICt.: causae paucorum calculorum, Prozesse über geringe Geldsummen, Bagatellen, Quint.: calculum ponere, s. pono no. I, 1, f: vocare alqm ad calculos, mit jmd. abrechnen, Liv.: exiliter vocare amicitiam ad calculos, einer förmlichen Berechnung unterwerfen, d.i. nicht mehr Gefälligkeiten erweisen, als man empfängt, Cic.: voluptatum calculis subductis proelium inire, nachdem sie das Fazit der Lust gezogen (= nachdem sie den wahrscheinlichen Gewinn an Lust genau berechnet), Cic.: ad illos calculos revertamur, zu jenen Berechnungen, Maximen, Cic. ad Att. 8, 12, 5. – D) in der ältesten Zeit der Votierstein (wie später die Votiertafel), u. zwar ein weißer für Beistimmung oder Freisprechung, ein schwarzer für Ver-————werfung od. Verurteilung, Ov. met. 15, 41 sq.: dah. c. iudicialis, Cod. Iust.: deteriorem calculum reportare, Cod. Iust. – übtr., calculis omnibus, einstimmig, Apul. met. 7, 9: album calculum adicere errori nostro, seinen Beifall geben, begünstigen, Plin. ep. 1, 2, 5. – E) die Thrazier pflegten durch weiße Steinchen die Erinnerung an glückliche, durch schwarze die an unglückliche Ereignisse zu bewahren, Plin. 7, 131. – dah. bildl., o diem laetum notandumque mihi candidissimo calculo, Plin. ep. 6, 11, 3. – F) ein kleines Gewicht, Gromat. vet. de ponder. p. 373, 21. – ⇒ Nbf. cauculus, Itala (Wirzeb.) thren. 3, 16. Anthol. Lat. ed. Riese 96, 1; 193, 3; 196, 8 cod. Salmas. – Nbf. calculum, Gloss.; s. Wölfflins Archiv 4, 180.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > calculus
-
3 calculus
noun, pl. calculi or calculuses (Math. etc.) Analysis, die[the] differential/integral calculus — [die] Differenzial-/Integralrechnung
* * *cal·cu·lus[ˈkælkjələs]differential/infinitesimal/integral \calculus Differenzial-/Infinitesimal-/Integralrechnung f* * *['klkjʊləs]n1) (MATH) Infinitesimalrechnung f, Differenzialrechnung f, Differentialrechnung f, Integralrechnung f* * *calculus1 [ˈkælkjʊləs] pl -li [-laı], -luses s MED (Blasen-, Gallen- etc) Stein mcalculus2 [ˈkælkjʊləs] pl -li [-laı], -luses s MATH Kalkül n:a) Rechnungsart f, (Differenzial- etc) Rechnung fcalculus of probabilities Wahrscheinlichkeitsrechnung* * *noun, pl. calculi or calculuses (Math. etc.) Analysis, die[the] differential/integral calculus — [die] Differenzial-/Integralrechnung
* * *n.Rechenart f.Rechnung -en f. -
4 calculus
-
5 calculus
cal·cu·lus [ʼkælkjələs] nDifferenzialrechnung f, Integralrechnung f, Infinitesimalrechnung f -
6 calculus
Stein m, Konkrement n (s. a. stone) -
7 calculus
n MATH Infinitesimalrechnung f -
8 calculus of probabilities
Englisch-Deutsch Fachwörterbuch der Wirtschaft > calculus of probabilities
-
9 calculus of differences
calculus of differences Differenzenrechnung fEnglish-German dictionary of Electrical Engineering and Electronics > calculus of differences
-
10 calculus of probability
calculus of probability Wahrscheinlichkeitsrechnung fEnglish-German dictionary of Electrical Engineering and Electronics > calculus of probability
-
11 calculus of variations
calculus of variations Variationsrechnung fEnglish-German dictionary of Electrical Engineering and Electronics > calculus of variations
-
12 calculus of variations
< math> ■ Variationsrechnung fEnglish-german technical dictionary > calculus of variations
-
13 calculus of interest
n.Zinsrechnung f. -
14 calculus-free cholecystitis
steinlose Cholezystitis fFachwörterbuch Medizin Englisch-Deutsch > calculus-free cholecystitis
-
15 differential calculus
dif·fer·en·tial ˈcal·cu·lusn Differenzialrechnung f* * ** * *n.Differentialrechnung f. -
16 directional calculus
-
17 infinitesimal calculus
English-german engineering dictionary > infinitesimal calculus
-
18 integral calculus
-
19 propositional calculus
English-german engineering dictionary > propositional calculus
-
20 absolute calculus
absolute calculus Absolutrechnung fEnglish-German dictionary of Electrical Engineering and Electronics > absolute calculus
См. также в других словарях:
Calculus — Cal cu*lus, n.; pl. {Calculi}. [L, calculus. See {Calculate}, and {Calcule}.] 1. (Med.) Any solid concretion, formed in any part of the body, but most frequent in the organs that act as reservoirs, and in the passages connected with them; as,… … The Collaborative International Dictionary of English
calculus — 1660s, from L. calculus reckoning, account, originally pebble used as a reckoning counter, dim. of calx (gen. calcis) limestone (see CHALK (Cf. chalk)). Modern mathematical sense is a shortening of differential calculus. Also used from 1732 to… … Etymology dictionary
calculus — [kal′kyo͞o ləs, kal′kyələs] n. pl. calculi [kal′kyəlī΄] or calculuses [L: see CALCULATE] 1. any abnormal stony mass or deposit formed in the body, as in a kidney or gallbladder or on teeth: see TARTAR (sense 2) 2. Math. a) any system of… … English World dictionary
Calcŭlus — (lat.), 1) Stein; 2) Stein im Bretspiel; 3) das kleinste Gewicht, ungefähr = 1/2 Ceratium; 4) Berechnung, s. Calcul; 5) die Stimme im Votiren; daher C. Minervae (eigentlich Ἀϑηνᾶς ψῆφος) der weiße Stein bei Stimmengleichheit im Areopag zu Athen,… … Pierer's Universal-Lexikon
Calcŭlus — (lat.), Stein, z. B. zum Spiel, zu Abstimmungen (s. Kalkul), zum Rechnen etc.; daher Error in calculo, Rechnungsfehler. C Minervae, Stein der Minerva, d. h. die bei Stimmengleichheit zu jemandes gunsten den Ausschlag gebende Stimme, von dem… … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Calculus — Calcŭlus (lat.), Stein, Rechenstein, Rechnung; error in calculo, Rechenfehler … Kleines Konversations-Lexikon
Calculus — Calculus, Stein, in der patholog. Anatomie Name verschiedener Concretionen, als Harn , Gallen , Gicht und Venenstein … Herders Conversations-Lexikon
calculus — ► NOUN (pl. calculi or calculuses) 1) the branch of mathematics concerned with finding derivatives and integrals of functions by methods based on the summation of infinitesimal differences. 2) Medicine a stone formed by deposition of minerals in… … English terms dictionary
Calculus — This article is about the branch of mathematics. For other uses, see Calculus (disambiguation). Topics in Calculus Fundamental theorem Limits of functions Continuity Mean value theorem Differential calculus Derivative Change of variables … Wikipedia
calculus — /kal kyeuh leuhs/, n., pl. calculi / luy /, calculuses. 1. Math. a method of calculation, esp. one of several highly systematic methods of treating problems by a special system of algebraic notations, as differential or integral calculus. 2.… … Universalium
Calculus — A stone, as in the urinary tract. Also, the calcium salt deposits on the teeth. The word calculus in Latin means a pebble. Pebbles were once used for counting, from which came the mathematical field of calculus. A urinary calculus is a pebble in… … Medical dictionary