boni

    ab-dicō āvī, ātus, āre,    to disown, disavow, reject: ubi plus mali quam boni reperio, id totum abdico atque eicio: abdicari Philippum patrem, Cu.—With se and abl, to give up an office before the legal term expires, resign, abdicate (cf. depono, to lay down an office at the expiration of the term): dictaturā se abdicat, Cs.: se consulatu: respondit aedilitate se abdicaturum, L.—Once absol. (of consuls), to abdicate, resign, C.—With acc: abdicato magistratu, S.: causa non abdicandae dictaturae, L.

    accidō cidī, —, ere    [ad + cado], to fall upon, fall to, reach by falling: ut tela missa a Gallis gravius acciderent, Cs.: tela ab omni parte accidebant, L.—Of persons, to arrive, come: de inproviso, had come unexpectedly, S.: alqd simulare, quo inprovisus gravior accideret, that his attack might be a surprise, and more formidable, S. — Esp., to fall before, fall at the feet: ad genua accidit Lacrumans, T.: ad pedes omnium.—Of the senses, to strike, reach, come: nihil quod ad oculos animumque acciderit: ad aurīs tuas: unde nec ad nos nomen famaque eius accidere posset, reach, L.: auribus, L.: animo, T.— Absol, to come to the ears, come, be heard, be raised: clamor deinde accidit novus, L.: concitatior accidens clamor ab increscente certamine, L.: ut vox etiam ad hostes accideret (with acc. and inf.), L.—To befit, become, suit (poet.): istuc verbum vere in te accidit, was true of you, T.—Fig., to come to pass, happen, occur, fall out, take place, befall: res eo gravius ferre, quo minus merito accidissent, Cs.: si quid mali accidisset, S.: cum tantum periculi accidisset, Cs.: quae victis acciderent enumeravere, the fate of the conquered, S.: si gravius quid acciderit, if any calamity occur, Cs.: casu accidit ut: sic accidit, uti, etc., thus it happened, that, Cs. — Pleonast. in narrations: accidit ut esset luna plena, Cs.: neque saepe accidit, ut, etc., Cs.—Of what is fortunate or welcome: quid optatius populo R. accidere potuit, quam, etc.? interea aliquid acciderit boni, T.— Esp., si quid cui accidat, or si quid humanitus accidat, if anything should happen to one (euphemist. for die): si quid mihi humanitus accidisset: si quid ei gravius a Caesare accidisset, i. e. if Cœsar should put him to death, Cs.: si quid accidat Romanis, if the Romans are destroyed, Cs.—To end, result, turn out: contra opinionem, disappoint us, Cs.: peius victoribus quam victis accidisse, Cs. I II

    adeptiō ōnis, f    [adipiscor], an obtaining, attainment: boni; alicuius commodi.

    aequus adj. with comp. and sup.    [2 IC-, AIC-], even, plain, level, flat: locus: aequiore loco constiterat, Cs.: campus, V. — Equal: ex provinciā aequam partem sumere: sequitur non passibus aequis, V.: Abietibus iuvenes aequi, as tall as, V. —Even with, on a level with: sive loquitur ex inferiore loco, sive ex aequo, i. e. on the floor of the Senate: pede congredi aequo, i. e. face to face, V. —Favorable, advantageous: locus ad dimicandum, Cs.: locus suis, N.: tempus.—Favorable, friendly, kind, humane: nobis: parvis alumnis, propitious, H.: templum non aequae Palladis, unpropitious, V.: aër non aequus, unwholesome, V.: non aequa fata, hard, O.: aequi iniquique, friends and foes, L.—Equal, proportionate, like: utinam esset mihi pars aequa amoris tecum, i. e. that I had a fair return, T.: aequā manu discedere, after a drawn battle, S.: aequo Marte pugnare, indecisive, L.: aequum volnus utrique dedit, O. — Of persons, fair, equitable, impartial: praetor: aequissimus iudex.—Of things, equitable, reasonable, fair, honorable: postulatio: id, quod aequissimum est, ut, etc.: quae liberum scire aequum est adulescentem, T.: sicut aequum est, dicamus, etc.: ex aequo et bono iure rem iudicari oportere, equitably and kindly: fit reus magis ex aequo et bono, quam ex iure gentium, S.: durus est praeter aequomque et bonum, excessively, T.: id non fieri ex aequo et bono, in a spirit of moderation, T.: qui neque ius neque bonum atque aequom sciunt, have no sense of right or reason, T.: istuc aequi bonique facio, T.: si tu aliquam partem aequi bonique dixeris, if you propose anything reasonable, T.: animus meus totum istuc aequi boni facit, i. e. is content wich: ‘melius aequius,’ i. e. quid melius et aequius sit iudicatur.—Equable, calm, composed, tranquil: sorti pater aequus utrique est, V.: oculis aspicere aequis, V.: animus: Aequam Servare mentem, H.: aequo animo, with equanimity, patiently, calmly, with indifference: alqd ferre aequo animo: emori: servitutem tolerare, S.: alqd animo aequiore ferre: animo aequissimo nummos adfert: aequissimis animis: audite mentibus aequis, impartially, V.

    aliquandō adv.    [ali- + quando], of time, at some time or other, once; at any time, ever: quis civis meliorum partium aliquando? inlucescet aliquando ille dies: si aliquando esset osurus: Sero, verum aliquando tamen, but yet once: Forsitan aliquis aliquando eius modi quidpiam fecerit.—Si forte aliquando or si aliquando, if at any time, if ever, if once, if at one time, if one day: si quid huius simile forte aliquando evenerit, T.: quod si aliquando manus ista plus valuerit, etc.—Of an indefinite past, or future time, once, formerly, some day, hereafter: quam concedis adhuc artem omnino non esse, sed aliquando, etc.: aut quisquam nostri misereri potest, qui aliquando vobis hostis fuit? S.—Meton., sometimes, now and then: utilitatem aliquando cum honestate pugnare: sitne aliquando mentiri boni viri? haud semper errat fama; aliquando et elegit, Ta.—Colloq., once, for once, on this occasion, now: nostro more aliquando, non rhetorico loquamur, now in our own way: dicendum enim aliquando est, etc., I must for once say it.—In requests or wishes, at length, now at last: audite quaeso, iudices, et aliquando miseremini sociorum: ut (Iuppiter) aliquando fulmina ponat, O.—Implying delay, finally, at length, now at last: quibus (quaestionibus) finem aliquando fecit: aliquando tandem huc animum ut adiungas tuom, T.: tandem aliquando: aliquando iam, now at length.

    apprīmē (ad-p-) adv.,    first of all, in the highest degree, chiefly: in vitā utile, T.: boni, N.

    com-plūrēs (conp-) a or ia; gen. ium, adj.,    more than one, not a few, several, a number, many: scriptores ante nos, N.: mulieres, T.: boni, S.: scyphorum paria: loca, L.: Complurīs alios praetereo, H.: ratibus compluribus factis, Cs.—Esp., as subst, several, many (persons or things). Graecis institutionibus eruditi: complures faciunt impetum: (ea) compluribus narravit, S.: eiusdem generis complura, Cs.

    con-duplicō āvī, —, āre,    to double: quod boni promeritus fueris, T.: tenebrae conduplicantur: patrimonia, Iu.

    cōnstantia ae, f    [constans], steadiness, firmness, constancy, perseverance: dictorum: vocis atque voltūs, N.: quantum haberet in se boni constantia, discipline, Cs.: Nec semel offensae cedet constantia formae, H.—Fig., agreement, harmony, symmetry, consistency: dictorum atque factorum: ea constantiae causā defendere, for consistency's sake: promissi, adherence to.—Firmness, steadfastness, constancy, self-possession: vestra: eorum: hinc constantia, illinc furor: firmamentum constantiae est fides: animi, O.—In the Stoic philos., self-possession, placidity: sunt tres constantiae.

    cōnstitūtiō ōnis, f    [constituo], a disposition, constitution, nature: firma corporis. — A definition: summi boni.—Fig., in rhet., the issue, point in dispute, C.—A regulation, order, arrangement: rei p.: senatūs, L.: auctor constitutionis, Ta.

    contrā adv. and praep.    [comp. of com-; see 1 cum].    I.adv., of position, in opposition, opposite, face to face, in front, on the other side: signum contra animo finivit, i. e. mentally drew a line, L.: stare, Iu.: ulmus erat contra, in front, O.: consistere, to make front, Cs.: positā Hispaniā, opposite, Ta.: intueri, in the face, L.: oscula non pervenientia contra, so as to meet, O.—Fig., of actions, in turn, in return, back, on the other hand, likewise: Audi nunc, in turn, T.: Mettius Tullo gratulatur, contra Tullus Mettium adloquitur, L.: at tibi contra Evenit, ut, etc., you have your reward, H.: cui latrans contra senex (i. e. respondit), Ph.: si scias quod donum huic dono contra comparet, what counter-gift, T.: Facere contra huic aegre, T.: tibi contra gratiam Referre, T. — Of opposition or strife, in opposition, on the other side: obniti contra sufficere, to have strength to resist, V.: pugnare, O.: vociferans, L.: pauca accipe contra, H.: contra feriundi copia, making a counter-attack, S.: quid, si de litteris corruptis contra venit? as his accuser: est contra iudicatum, an adverse decision: licere, to compete, Cs.: nihil quod contra peterent, to compete for: qui contra fecerit, the transgressor.—With verbs of saying, in opposition, on the other side, in answer: cum contra dicturus Hortensius esset, as opposing counsel: contra qui dicit, the opponent: cum nemo contra diceret, denied it: nihil contra disputabo priusquam dixerit, make no objection: quid contra reus? says in reply: contra dicentibus inimicis, Cs.: quid contra dicerem meditabar, how to reply: id quod contra diceretur refellere, the objections: quod in eā causā contra dicendum est: dicitur contra, nullum esse testamentum, the objection is made: respondit nec contra dici quin, etc., there was no objection, L.— Reversely, in an opposite manner, the contrary, the opposite: in stultitiā contra est, with fools the reverse is true: quod contra est, S.: utrumque contra accidit: alia probabilia, contra alia dicimus, improbable: cognoscere quid boni utrisque aut contra esset (i. e. mali), S. — On the contrary, on the other hand, conversely: tu contra obicies: Romanus conserere pugnam velle, contra eludere Poenus, L.: iusta omnia decora sunt, iniusta contra indecora: ut hi miseri, sic contra illi beati quos, etc.: imperavi nihil, et contra patribus parui, but on the contrary: non enim tua culpa est... contraque summa laus: at contra: sed contra: contra autem: falso queritur quod, etc.: nam contra, etc., S.: quin contra, nay on the contrary, L.—Followed by atque or ac, contrary to, different from, otherwise than: simulacrum, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere: contra atque esset dictum, Cs.: si haec contra ac dico essent omnia: contra ac ratus erat, S.: contra quam fas erat, contrary to the divine law: contra quam ipse censnisset, contrary to its own resolution.    II. Praep., with acc. (in prose before its case, except sometimes a rel. pron.), of position, before, against, facing, towards, opposite to, contrary to, over against: insulae latus est contra Galliam, Cs.: pacatis contra insulam suam terris, L.: Carthago Italiam contra, V.—Opposite, towards, against, facing, over against: contra vos in contione consistere, to face you: a fronte contra hostem, Cs.: Albanos contra legionem conlocat, L.: quos agmina contra Procurrunt, V.: contra hanc Romam altera Roma, a rival to.—Fig., in answer to, in reply to: contra ea facturos clamitabat, etc., Cs.: contra ea aiebat, etc., L.: contra postulata nuntios mittit, S.: Quae contra breviter fata est vates, V.—With valere, to weigh against, counterbalance, avail against: hac ratio contra omne ius iurandum valet: contrane lucrum nil valere Pauperis ingenium? H. —Of opposition or strife, against, with, in hostility to, as the enemy of: contra Caesarem gerere bellum: arma contra senatum tuli: armis contendere contra populum R., Cs.: contra Crustuminos profectus, marched against, L.: nihil se contra Sequanos consili inire, take hostile measures against, Cs.: contra salutem urbis incitari: paratus contra eum: agere contra hominem, plead against: nihil satis firmum contra Metellum, S.: contra difficultates providere, S.: vi contra vim resistere, L.: defensio contra vim: contra me sentire, hold an unfavorable opinion: quem contra veneris antea, for whose adversary you were counsel: pugnandum contra morbum: (provinciam) contra Caesarem retenturi, as the enemy of: eae res contra nos faciunt, make against.—Against, in opposition to, as the opponent of: tibi contra nos dicendum putes: contra iuris consultos dicere, against their opinions: contra caput dicere, to plead against life: contra Epicurum dictum est, in reply to: consuetudo contra deos disputandi, i. e. against the existence.—Against, injurious to, unfavorable to, to the disadvantage of: nihil contra me fecit odio mei: aliquid contra Caesarem Pompeio suadere: contra se ipse misericors, to his own injury, Ph.: contra valetudinis commodum laborare.—Esp., of offences, against, in violation of: pecuniam contra leges auferre: contra fas: contra ius gentium, L.: contra verecundiam, in disregard of: contra rem p. fecisse, to have been guilty of treason: vim eam contra rem p. factam decernere, L.: contra morem facere: quod contra legem esset: contra fidem. — Of opposition in thought, contrary to, opposite to, the reverse of: sed mihi contra ea videtur, the contrary seems true, S.: contra ea Caesar putabat, otherwise, Cs.: contra ea benigne, on the other hand, L.: cuius a me corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. cremari), whereas: quod contra oportebat delicto dolere, correctione gaudere, while, on the contrary.—With an abstract noun, contrary to, beyond, against: contra omnium opinionem (i. e. contra ac rati erant), Cs.: contra opinionem Iugurthae, against the expectation, S.: cetera contra spem salva invenit, L.: contra timorem animi praemia sceleris adeptus, S. I II

    deus ī （ nom plur. dī, diī, rarely deī; gen. deōrum or deūm, poet. also divōm or divūm; dat. dīs, diīs, and later deīs), m    [DIV-], a god, deity: deorum inmortalium numen: consilio deorum, Cs.— In ejaculations: di! T.: di boni! T.: di inmortales! T.: Pro di inmortales! T.: per deos inmortalīs!: di magni! O.: di vostram fidem! T.: pro deūm fidem! T.: Pro deūm atque hominum fidem! T.: pro deūm inmortalium! T.—In wishes, greetings, and asseverations: di bene vortant, T.: utinam ita di faxint, T.: quod di prohibeant, T.: quod di omen avertant, the gods forbid: di melius duint, T.: Di meliora piis, V.: di meliora velint, O.: di meliora! god forbid!: di melius, O.: Di tibi omnia optata offerant, T.: Ut illum di deaeque perdant, T.: Di tibi male faciant, T.: Ita me di ament, T.: cum dis volentibus, by the gods help: dis volentibus, S.: si dis placet, an't please the gods, T.: di hominesque, i. e. all the world: dis hominibusque invitis, in spite of everybody.—The divine power: deum ire per omnīs Terras (dicunt), V.: Incaluit deo, O.— A goddess (poet.): ducente deo (sc. Venere), V.: Audentīs deus ipse iuvat (sc. Fortuna), O.—Of persons, a god, divine being: te in dicendo semper putavi deum: Plato quasi deus philosphorum: deus ille magister, V.: deos quoniam propius contingis, the powers that be, H.: deus sum, si hoc ita est, my fortune is divine, T. I II

    dīvīnō āvī, ātus, are    [divinus], to foresee, divine, foretell, predict, prophesy, expect, dread, conjecture: haec: nihil boni, L.: animus divinans, prophetic, O.: permulta a Socrate divinata: de exitu, N.: se rediturum: non mitiorem in se plebem futuram, L.: quid in castris obvenisset, L.: vis divinandi: Divinare mihi donat Apollo, H.

    dīvus ī （ gen plur. dīvōm or dīvūm; rarely dīvōrum), m    [1 divus], a god, deity, divine being: is divus (i. e. Apollo), L.: Dive, quem, etc., H.: Mortalin' decuit violari volnere divum? V.: boni divi, H.: praesentīs cognoscere divos, V.: divōm pater atque hominum rex, V.: pro divōm fidem, T.: praesens, a god among men, H. I II

    excerpō psī, ptus, ere    [ex + carpo], to pick out, extract: semina pomis, H.—Fig., to pick out, choose, select, gather: ex ipsis (malis), si quid inesset boni: nomina ex tabulis, L.— To take out, leave out, except, omit: eo de numero: me illorum numero, H.: id, quod bonist, T.

    expositiō ōnis, f    [expositus], a setting forth, exposition, narration, citation, explanation: rerum: sententiae suae: summi boni. I II

    exspectātiō or expectātiō ōnis, f    [exspecto], an awaiting, expecting, expectation, longing, desire: caeca: praeter exspectationem, unexpectedly: magna: cum summā exspectatione populi R.: exspectationibus decipiendis: Funambuli, T.: eventūs, S.: boni, mali: audiendi: crebras exspectationes nobis tui commoves: plenus sum exspectatione de Pompeio: maior exspectatio, quibusnam rationibus ea vis comparetur.

    facile adv. with comp. and sup.    [facilis], easily, with ease, readily, without difficulty: recta consilia aegrotis dare, T.: haec facile ediscere?: quo facilius otio perfruantur: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Cs.: facillime fingi: facillime mederi inopiae, Cs.—With superlatives or words of superiority, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far: facile hic plus malist, quam illic boni, T.: doctissimus: pecuniā primus: fortuitam orationem cogitatio facile vincit.—With numerals, quite, fully: hereditas facile ad HS tricies.—With a negative, not easily, hardly: non facile dixerim, quicquam, etc.: haud facile ad negotium inpelli posse, S.: haud facile lubidinibus carebat, S.— Readily, willingly, promptly, without hesitation: omnes perferre, T.: homo laborans: unguibus facile illi in oculos involem, T.: locus, ubi facilius esse possim quam Asturae. — Pleasantly, agreeably, well: cogites, Quam vos facillume agitis, T.: copias propter exiguitatem non facile diduci, safely, Cs.

    haereō haesī, haesūrus, ēre    [HAES-], to hang, stick, cleave, cling, adhere, hold fast, be fixed, sit fast, remain close: lingua haeret metu, T.: terra radicibus suis: scalarum gradūs male haerentes, holding: Haerent parietibus scalae, V.: in equo, keep his seat: pugnus in malā haeret, T.: tergo volucres haesere sagittae, V.: haerens corona Crinibus, H.: leo haeret Visceribus, V.: os fauce cum haereret lupi, Ph.: haerentes litore naves, H.: in limine coniunx Haerebat, V.: gremio in Iasonis, O.: foliis sub omnibus, V.: duo turmae haesere, i. e. failed to break through, L.: oratio haeret in salebrā, i. e. is at a loss.—Fig., to hold fast, remain attached, be fixed, keep firm, adhere, inhere: cum illud dictum haerere debeat, hit the mark: in te haeret culpa, T.: scrupus in animis: quae mihi in visceribus haerent, i. e. fixed in my heart: mihi in medullis: hi in oculis haerebunt, i. e. be present: in te culpa, cleaves, T.: in eis poenis, incur: fama haesit ad metas, hung back: haereret illa rei p. turpitudo: infixus haeret animo dolor: haerent infixi pectore voltūs, V.: in voltu patris, gaze upon, O.: cui omnia vaenum ire in animo haeserat, S.: neu quid intercinat, Quod non haereat apte, i. e. finds its place, H.— To keep near, keep close, join, attach oneself, follow: apud Thaidem, T.: haeret pede pes, V.: in tergo, pursue closely, L.— To remain fixed, abide, continue, keep at, stick to: hic haereo: hic terminus haeret, is fixed, V.: sedibus in isdem, adhere to his purpose, V.: in praetorum tribunalibus, loiter: ut boni quod habeat, id amplectar, ibi haeream: macula haesura, lasting, Iu.— To stick fast, be brought to a stand, be embarrassed, be perplexed, be at a loss, hesitate, be suspended, be retarded: haereo Quid faciam, T.: haerebat in tabulis publicis reus: in multis nominibus: physici cum haerent aliquo loco, etc.: haeret, an haec sit, O.: haeres Et dubitas, Iu.: Hectoris manu victoria Graiūm Haesit, i. e. was retarded, V.: vox faucibus haesit, V.: in hac difficultate rerum consilium haeret, L.

    hīc or hic f haec, n hōc or hoc (old, hōce, T.), gen. hūius (old, hūiusce, T., C.), plur. hī (hīsce, T.), f hae (old, haec, T., V.), n    haec, gen. hōrum (hōrunc, T.—With the enclitic ne, usu. hicine; i. e. * hice-ne), pron dem.—Of that which is at hand; in space, this... here, this: hae fores, T.: hic locus: Quincti huius frater, of my client: hic paries, H.: quis homo hic est? H.—As subst: quid hic faciet, T.: pro his dicere: huius non faciam, sha'n't care that, T.—In time, this, the present, the current, the actual: hic dies, T.: tertium iam hunc annum regnans, Cs.: ad hoc tempus, till now, S.: hae quae me premunt aerumnae, S.: Hic tertius December, H.: hi ignavissumi homines, of the present day, S.—As subst: haec vituperare, the present time: si hoc non fuga est, what we are doing, L.—Of that which has just been described or named, this: quae haec est fabula? T.: hoc negotium, S.: his de causis: haec edicta: haec quae scripsi, S.: hoc timore adductus (i. e. huius rei timore), Cs.—As subst: hoc agam, will make it my business, T.: id egit Sestius, did so: pluris Hoc mihi eris, so much, H.: Nil me paeniteat huius patris, such, H.: laudabit haec Illius formam, tu huius contra, of the latter, T.: in his undis iactari: Occupat hic collem, cumbā sedet alter, O.— Of the principal subject of thought: tibi nuptiae haec sunt Cordi, T.: quidquid huius feci, have done in this affair, T.—In antithesis, of the principal, though not last-named subject, the former, the one: et mittentibus et missis laeta, nam et illis.. et hi (i. e. mittentes), L.: Mullum... lupos... illis (lupis)... his (mullis), H.—Of that which is about to be described or named, this, the following, the one: hoc quod sum dicturus: si haec condicio consulatūs data est, ut, etc.: documenta haec habeo, quod, etc., S.: Regibus hic mos est, ubi, etc., H.: his verbis epistulam misisse, N.—As subst: haec facere, ut habeas, etc., T.: Quanto melius hic qui, etc., H.: hoc modo locutum, S.: hoc facilius, quod, etc., Cs.—In antithesis: orator, non ille volgaris, sed hic excellens, etc.; cf. laudatur ab his, culpatur ab illis, some... others, H.: Hic atque ille, one and another, H.: hic... hic, one... another, H.: Carmina compono, hic elegos, another, H.—Esp., this man, myself: Hunc hominem tradere, H.: hoc latus (i. e. meum), H. —With gen: mi hoc negoti dedere, ut, etc. (i. e. hoc negotium), T.: capit hoc consili: hoc tamen boni est, so much of good: hoc commodi est, quod, etc., there is this comfort.—With impers verb: Luciscit hoc iam, lo! how it grows light! T.—In the phrase, hoc est, that is, that is to say, namely, I mean: id Fannius societati, hoc est Roscio, debebat: ad nobilitatem, hoc est, ad suos transisse. —In the phrase, hoc erat, quod...? was it for this that...?: Hoc erat quod me per tela Eripis, ut? etc., V.