bir

I prop indef bir şey, bir zad; nəsə; ich will dir \etwas erzählen mən sənə bir şey danışmaq istəyirəm; an \etwas glauben bir şeyə inanmaq; das ist schon \etwas bu az da olsa, yenə bir şeydir; fellə: \etwas essen* azca yemək; inkar cümlələrdə: heç bir şey; er ging, ohne \etwas zu sagen o, heç nə demədən çıxıb getdi; II adv bir az, bir qədər; \etwas über zwanzig iyirmidən bir az çox; \etwas besser bir qədər yaxşı; \etwas mehr bir az (qədər) çox

m (4) 1. kişi, adam; nəfər; 1000 \Mann 1000 nəfər (adam); drei \Mann hoch dan. üçlükdə; alter \Mann qoca; der schwarze \Mann məc. çin, qulyabanı; uyuq; alle \Mann an Bord! dəniz. hamı göyərtəyə! (əmr); 2. ər; j-n an den \Mann bringen* kimisə ərə vermək; an den \Mann kommen* ərə getmək; j-n zum \Mann(e) nehmen* kimisə özünə ər seçmək; 3. hərb. əsgər; er ist ein \Mann des Todes o, ölümə məhkumdur; seinen \Mann stehen* / stellen özünü müdafiə edə bilmək; seinen \Mann finden* layiqli rəqiblə qarşılaşmaq; kəskin cavab almaq; ◊ mit \Mann und Maus hamı bir nəfər kimi; wenn Not am \Mann ist son mərhələdə (dəqiqədə); \Manns genug sein, um … bir işi görmək üçün yetərincə gücə malik olmaq; \Mann für \Mann hamı, bir-birinin dalınca; \Mann an \Mann çiyin-çiyinə; wie ein \Mann bir nəfər kimi; Ein \Mann ein Wort ata. söz. ≅ Kişinin sözü bir olar; Ein \Mann kein Mann ata. söz. ≅ Tək əldən səs çıxmaz; selbst ist der \Mann 1) hər kəs özü üçün bir adamdır; 2) hər kəs öz başının ağasıdır

f (11) 1. bir partiya (mal); 2. bir əl, bir oyun, bir partiya; eine \Partie Schach bir əl şahmat; 3. mus. partiya; 4. nəyinsə bir hissəsi / parçası; 5. ekskursiya; eine \Partie ins Grüne şəhərkənarı gəzinti / seyr; eine \Partie machen səyahət etmək; ekskursiyaya getmək; 6. tay, yar (nikahda); eine gute \Partie machen uğurlu seçim etmək

I pron indef, num indef (superl meist) bir çox, bir çoxları; çoxları, bəziləri; a) dəyişən formada çox vaxt pl viele, n sg vieles, m A sg vielen: \viel Briefe çoxlu məktub; \viele Menschen çoxlu adam; \viele tausend Jahre bir neçə min il; \viele hundert Male bir neçə yüz kərə; \viele sagen, dass … çoxları deyir ki …; \vielen Dank! çox sağ olun!; \vieles Gute! uğurlar olsun!; ◊ Wo \viel Licht ist, da ist \viel Schatten ata. söz. İşıq olan yerdə kölgə də olar; Yaxşılıqla yamanlıq ekiz qardaşdır; \viel Geschrei und wenig Wolle ata. söz. Adam yumurtasını görə qığıldayar; II adv (comp mehr; superl meist) 1. bir çox, çoxlu; so undso \viel bu qədər; in \vielem çoxunda, çox şeylərdə; um \vieles xeyli; zu \viel həddindən artıq, olduqca; 2. daha da, daha; \viel besser daha yaxşı; er fragt \viel danach! kin. ona çox lazımdır!, bu, onun üçün maraqlıdırmı?; mit ihm ist nicht \viel los o bir şey deyil

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

vt çağırmaq, dəvət etmək; \zusammenrufenscharen (sich) bir yerə toplaşmaq / yığışmaq; \zusammenrufenscharren vt 1. kürüyüb bir yerə yığmaq; 2. məc. yığmaq (pul); \zusammenrufenschaudern vi (s), \zusammenrufen schauern vi (s) əsmək, titrəmək, səksənmək, diksinsək, ürpənmək (qorxudan); \zusammenrufenschaufeln vt kürüyüb bir yerə yığmaq; \zusammenrufenschichten vt üst-üstə qalamaq / yığmaq; \zusammenrufenschießen* I vt 1. vurmaq (çoxlu miqdarda heyvan, quş); 2. gülləyə basmaq, darmadağın etmək (güllə ilə); 3.: Geld \zusammenrufenschießen şəriklikdə pul yığmaq; II vi mətb. yığım çərçivəsini taxmaq; \zusammenrufenschlagen vt 1. mıxlayıb düzəltmək (qutu, yeşik); 2. əl çalmaq; die Hände \zusammenrufenschlagen əllərini bir-birinə vurmaq; 3. bükmək (qəzet); \zusammenrufenschließen* I vt 1. birləşdirmək; 2. qapalı bir yerə salmaq; II sich \zusammenrufenschließen 1. yanaşmaq, toqquşmaq; 2. (zu D) birləşmək (ittifaqa və s.)

I 1. num m bir; \ein für allemal birdəfəlik, həmişəlik; in \einem fort fasiləsiz, arasıkəsilmədən; das \eine wie das andere həm o, həm bu; von \einer Größe bir böyüklükdə; 2. qeyri-müəyyən artikl; 3. pron indef kimsə, nə isə, bir kəs, bir şey

II bax: hinein

= präf (fellə ayrılan ön şəkilçi kimi işlənir): 1. nəyinsə içinə hərəkəti; 2. dağıtmanı, uçurmanı; 3. azalmanı, əskilməni; 4. əldə etməni, almanı; 5. yuxuya getməni bildirir

n sərdabə; \Grabgewölbehügel qəbir təpəciyi, kurqan (qədim qəbirlər üzərində təpə); \Grabgewölbeinschrift f başdaşı yazısı; \Grabgewölbemal n (pl \Grabgewölbemale / \Grabgewölbemäler) qəbir daşı; başdaşı; \Grabgewölberede f qəbir üstə söylənən nitq; \Grabgewölbestätte f basdırma yeri; qəbir; \Grabgewölbetuch n kəfən

m (1 5) 1. ağız; seinen \Mund nicht auftun* məc. bir kəlmə də danışmamaq; von \Mund zu \Mund gehen* məc. ağızdan-ağıza gəzmək; wie aus einem \Munde məc. bir ağızdan, bir səslə; ◊ kein Blatt vor den \Mund nehmen* məc. açıq demək, heç nəyi gizlətməmək; den \Mund halten* susmaq, ağzını yummaq; j-m nach dem \Munde reden (kiməsə) yaltaqlanmaq, üzə gülmək; er ist nicht auf den \Mund gefallen o, söz üçün məəttəl qalmaz; den \Mund voll nehmen* öyünmək; etw. ständig im \Munde führen həmişə bir şey haqqında danışmaq; von der Hand in den \Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq; 2. çıxış yolu, dəlik; 3. hərb. topun ağzı

m (1) 1. gün; gecə-gündüz; alle Tage hər gün; am \Tage gündüz; guten \Tag! salam!, günortan xeyir! \Tag für \Tag gündən-günə; eines (schönen) \Tages gözəl günlərin birində; dieser \Tage bu günlərdə; in den \Tag hinein leben qayğısız yaşamaq, sabahı düşünməmək, seit Jahr und \Tag əzəldən, qədimdən bəri; den \Tag vorher bundan bir gün qabaq; den \Tag nachher, den \Tag darauf sabahı / ertəsi günü; heute in 8 \Tagen düz bir həftədən sonra; heute vor 8 \Tagen bir həftə bundan əvvəl; auf seine alten \Tage qoca vaxtında; am hellichsten \Tag işıqlı / aydın bir gündə; ◊ etw. an den \Tag bringen aşkara çıxartmaq;

a əlaqəsiz; məntiqsiz zusammenhauen* vt hərb. doğramaq (süvari hücumunda qılıncla); \zusammenhangsloshäufen vt bir yerə yığıb qalaqlamaq; \zusammenhangslosheften vt tikmək; \zusammenhangslosholen vt uclarını bir yerə yığmaq; \zusammenhangsloskauern (sich) yumaqlanmaq; yumaq kimi yumulmaq, büzüşmək; \zusammenhangslosketten vt zəncirləmək (bir neçə adamı bir zəncirlə)

vt 1. bükmək, qatlayıb qoymaq; 2. məc. şəriklik etmək; \zusammenlegenlesen* vt 1. bir yerə yığmaq; 2. nizamsız / qarışıq oxumaq; \zusammenlegenlügen vt bir aləm yalan danışmaq; \zusammenlegennageln vt mıxlamaq; \zusammenlegennähen vt tikmək, calamaq; \zusammenlegennehmen* I vt yığmaq, toplamaq; II sich \zusammenlegen nehmen gücünü toplamaq; özünü ələ almaq; ◊ alles \zusammenlegen genommen bir yerdə götürüldükdə; \zusammenlegennieten vt tex. pərçimləmək; \zusammenlegenpacken vt qablaşdırmaq, qabğarmaq, yığmaq; \zusammenlegenpassen vi birbirinə yaraşmaq; \zusammenlegenpressen vt sıxmaq; \zusammenlegenraffen I vt tələsik yığmaq; II sich \zusammenlegen raffen gücünü toplamaq; \zusammenlegenrauben vt talamaq, soymaq, \zusammenlegenrechnen vt cəmləyib hesablamaq; \zusammenlegenreißen* I vt uçurmaq, sökmək (binanı); II sich \zusammenlegenreißen özünü güclə ələ almaq; \zusammenlegenrollen I vt bürmələmək, lülə kimi bükmək; II sich \zusammenlegen rollen burulmaq, lülə kimi bükülmək; \zusammenlegenrotten (sich) bir yerə toplaşmaq; \zusammenlegenrücken vt yerindən tərpətmək; tərpətmək; II vi (s) yaxınlaşdırmaq, yaxınlaşmaq

a 1. qoca; köhnə, qədim; əvvəlki; \alt und jung qocalı-cavanlı, qocası və cavanı, hamı; beim \alten bleiben əvvəlki fikrində qalmaq; es beim \alten lassen olduğu kimi saxlamaq; es ist die \alt Geschichte! məlum bir şey!; adi bir hadisə! (ancaq die Alte Geschichte qədim tarix); die Alte Welt 1) tar. qədim dünya; 2) köhnə dünya (Avropa, Asiya, Afrika); das \alte Testament din. Yeni Öyüd (Əhdi-Ətiq), İncil \alter Kram cır-cındır; \alten Stils köhnə təqvimlə; seit \alten Zeiten qədim zamanlardan, ta qədimdən; 2.: wie \alt sind Sie? sizin neçə yaşınız var?; ich bin 20 Jahre \alt mənim iyirmi yaşım var; wir sind gleich \alt biz həmyaşıq; \altwerden qocalmaq ◊ j-n zum \alten Eisen werfen məc. bir kəsi işdən kənar etmək; mein \alter Herr (tələbə jarq.) atam; meine \alte Dame anam; \alte Schachtel nifr. küpəgirən qarı, kaftar; immer die \alte Leier çalınmış bayatı, çoxdan məlum olan şey; das ist für den \alten Fritzen nəticəsiz zəhmət; er ist immer der \alte o heç dəyişilməyib; auf seine \alten Tage qocalıqda; Jung gewohnt, alt getan ata. söz. südlə gələn, sümüklə gedər; \alter Freund, \altes Haus dan. qoca, dost, dostum (müraciətdə); \alter Mann geol. köhnə mədən

adv bir-biri; dicht \aneinander kip, çox sıx, çox yaxın

= feldə ayrılan ön şəkilçi; əksər hallarda tərcümə olunur: bir-birinə yaxınlıq/birlik göstərir: \aneinanderstroßen toqquşmaq; \aneinanderfügen vt birləşdirmək, calaq etmək, bənd etmək, möhkəmlətmək; \aneinandergeraten vi (s) toqquşmaq, küsmək, dalaşmaq; \aneinandergrenzen vi düzmək, bir-birinin yanına düzmək

I prp üst; 1. “harada” sualına cavab verdikdə (D) halını tələb edir və “üstündə; da/də” kimi tərcümə olunur; die Lampe steht \auf dem Tisch çıraq masanın üstündədir; \auf der Reise yolda; \auf diesem Weg bu yolla, beləliklə; \auf der Universität universitetdə; ◊ \auf der Stelle dərhal, yerindəcə; 2. haraya sualına cavab verdikdə (A) tələb edir; ich lege die Lampe \auf den Tisch çırağı masanın üstünə qoyuram; 3. “səmt, istiqamət” bildirir; \auf … zu doğru; er lief \auf das Haus zu o, evə doğru qaçdı; \auf die Post gehen poçta getmək; 4. çeşidli münasibətlər bildirir; \auf die Bitte … (G) kiminsə xahişinə görə; \auf den ersten Blick ilk baxışdan; \auf azerbaidshanicsch azərbaycanca; \auf diese Weise bu üsulla, bu cür; \auf jeden Fall hər halda; \auf Wunsch arzuya, xahişə görə; sich \auf etw. verstehen bir şeydən başı çıxmaq; sich \auf etw. freuen qabaqcadan sevinmək; \auf ein Jahr bir ilə; \aufs beste olduqca yaxşı; bis \auf dich səndən başqa; ein Viertel \auf eins birə onbeş dəqiqə işləmiş; \auf Wiedersehen xudahafiz!, sağ olun!; \auf ihr Wohl! sizin sağlığınıza!; das liegt \auf der Hand bu aydındır; das hat nichts \auf sich eybi yoxdur; \aufs neue yenidən; \auf einmal birdən; II adv yuxarıya, oraya; von … \auf dan / dən; von klein \auf uşaqlıqdan; \auf und ab dala-qabağa, irəligeri, yuxarı-aşağı; \auf sein 1. ayaq üstdə olmaq; 2. açıq olmaq; ich fand ihn \auf mən gələndə o, ayaq üstdə idi (yerindən durmuşdu); die Tür ist \auf qapı açıqdır; III cj \auf daß… ötrü; IV int: \auf! qalx!

vt I düzəltmək (əyri şeyi); \auseinanderbiegen blasen vt üfürmək; \auseinanderbiegenbrechen vt sındırmaq, parçalamaq; \auseinanderbiegenbringen vt ayırmaq, aralamaq, bölmək; \auseinanderbiegendrücken vt açmaq; \auseinanderbiegenfahren vi (s) dağılışmaq, (hərə bir yana) getmək; \auseinanderbiegenfallen vi (s) dağılmaq; pozulmaq; \auseinanderbiegenfalten vt hamarlamaq; düzəltmək; \auseinanderbiegenfließen vi (s) axıb yayılmaq; qarışmaq (dumana); \auseinanderbiegengeh(e)n vi (s) dağılmaq, dağılışıb getmək, aralanmaq; \auseinanderbiegenhalten vt fərqləndirmək; er kann dieze zwei Dinge nicht \auseinanderbiegen o, bu iki şeyi bir-birindən fərqləndirə bilmir; \auseinanderbiegenkommen vi ayrılmaq (birbirindən); bir-birini itirmək; \auseinanderbiegenlaufen vi (s) qaçıb dağılmaq; \auseinanderbiegenlegen vt 1. düzmək, yerləşdirmək, sərmək; 2. izah etmək; aydınlaşdırmaq; \auseinanderbiegensetzen II vt 1. oturtmaq (müxtəlif yerlərə); 2. izah etmək, başa salmaq; təhlil etmək; III sich \auseinanderbiegen (mit j-m) mübahisə etmək

vi birlikdə (bir yerdə) oturmaq, yanaşı oturmaq; \beisammensitzenstehen vi (h, s) bir yerdə durmaq, bir-birinin yanında durmaq

vt gətirmək; çatdırmaq; die Zeitung bringt heute viel Neues qəzetdə bu gün çoxlu yeni xəbərlər var; Schaden \bringen zərər vurmaq; es dahin \bringen, daß … işi o dərəcəyə çatdırmaq ki…; j-n dahin \bringen, daß… kimisə elə inandırmaq ki…; in Ordnung \bringen sahmana salmaq; in Sicherheit \bringen xilas etmək; nach einem Orte \bringen bir yerə aparmaq; j-n um etw. (A) \bringen kimisə nədənsə məhrum etmək; zu Bett \bringen yatırtmaq; zur Welt \bringen doğmaq, dünyaya gətirmək; an den Mann \bringen satmaq, başdan eləmək (malı); etw. an sich \bringen nəyisə mənimsəmək; auf den Gedanken \bringen yada salmaq; es auf 80 Jahre \bringen 80 il yaşamaq; j-n aus der Fassung \bringen kimisə haldan/hövsələdən çıxarmaq; (es) mit sich \bringen, daß… bir şeyin səbəbi olmaq; es über sich, es über sich \bringen, es übers Herz \bringen qərara gəlmək; von der Stelle \bringen yerindən tərpətmək, yerindən eləmək; j-n zu etw. \bringen kimisə məcbur etmək; zu Papier \bringen yazılı surətdə ifadə etmək; er hat es zu nichts gebracht ondan bir şey çıxmadı

I adv 1. orada; burada; 2. budur; 3. o zaman; \da oben orada, yuxarıda; dieses Haus \da budur, bu ev; von \da oradan; hier und \da hər yerdə, hər tərəfdə, hər yanda; wer \da? oradakı kimdir?, gələn kimdir?; von \da (ab) o vaxtdan; sieh \da! bir buna bax!; kimi görürəm!; \da hast du! al gəldi!, tut gəldi!; nichts \da! bir şey yoxdur!; II cj 1. üçün, görə; er konnte nicht kommen, \da er krank war o, xəstə olduğu üçün gələ bilmədi; 2. zaman, vaxt; eines Tages, \da er zu Hause war… bir dəfə o, evdə olanda…

adv 1. bir dəfə; əvvələn; auf \einmal birdən, qəflətən; noch \einmal bir də; 2. (einmal çox vaxt mal) 1) günlərin birində; es war \einmal biri varmış, biri yoxmuş (nağıllarda); 2): endlich \einmal! axır ki!..; nicht \einmal heç, qətiyyən; sage (n Sie) \einmal! deyiniz də!, de görək də!; sind Sie \einmal abgereist, so… indi ki (bir halda ki) çıxıb getmisiniz, onda…; ich bin schon \einmal so mən beləyəm