Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

as+opposed+to+money

  • 1 BYGGJA

    * * *
    I)
    (-ða, -ðr), v., older form byggva;
    1) to settle in a place, as colonist; sumar þat, er þeir Ingólfr fóru at byggja Ísland, when I went out to settle in Iceland; Ingólfr bygði fyrstr landit, was the first settler; absol., Helgi bygði norðr í Eyjafirði, settled in E.;
    2) to people (eptir Nóaflóð lifðu átta menn, er bygðu heiminn) Ísland bygðist (was peopled) ór Norvegi;
    3) to inhabit, live in a country (þá er landit hafði sex tigi vetra bygt verit); þess get ek, at menn byggi húsit, that the house is inhabited; byggja bœ, to settle on a farm (hann bygði bœ þann er í Eyju heitir); absol., kona, er bygði (lived) í einum afdal; hvar byggir þú, where dwellest thou?;
    4) to dwell in, occupy (byggja höll, helli); byggja eina sæng, to share the same bed (of a niarried couple; also absol., byggja með erri); bygði hann í skipuin, he dwelt (lived) in ships.
    (-ða, -ðr), v.
    1) to let out (konungr má byggja almenning hverjum sem hann vill); nú byggir maðr dýrra (lets out at a higher rent) en vandi hefir á verit;
    2) to lend money at interest (engi skal byggja dautt fé á leigu); Hrútr bygði allt féit, H. put all the money out at interest;
    3) byggja frændsemi, sifjar, to enter into a marriage with a relation or one allied by by marriage (in such or such degree); þat var bannat at byggja svá náit at frændsemi, intermarriage between so near relations was forbidden.
    * * *
    older form byggva, ð, [for the etymology v. búa], gener. to inhabit, settle, people, always in a transitive sense—not neut. as. búa—but often used absol. or ellipt., land being understood:
    α. to settle as a colonist; Hrollaugr bygði austr á Síðu, Ketilbjörn bygði suðr at Mosfelli, Auðr bygði vestr í Breiðafirði, Helgi bygði norðr í Eyjafirði, all these instances referring to the first settlers of Icel., Íb. ch. 1. 2; en þat vas es hann tók byggva landit, id.; sumar þat er þeir Ingólfr fóru at b. Ísland, the summer before Ingolf settled in Iceland, ch. 6; Íngólfr … bygði fyrstr landit, i. e. Ingolf was the first settler, id.; so in numberless instances, esp. of the Íb. and Landn., e. g. Landn. 42, 334, Eb. 8, Hrafn. 4, Eg. 99, 100; eptir Nóa-flóð lifðu átta menn þeir er heiminn bygðu ( peopled), Edda (pref.)
    β. to inhabit, live in a country; þesskonar þjóð es Vínland hefir bygt, Íb. ch. 6; þá er landit hafði sex tigi vetra bygt verit, Landn. 321; þeir b. þat hérað á Vindlandi er Ré heitir, Fms. xi. 378, H. E. i. 494, Bret. 100: allit. phrases, á bygðu bóli, i. e. among men, where men live; bygðr bólstaðr, possessed land, Grág. ii. 214: the proverb, með lögum skal land byggja, with laws shall man build land, i. e. law builds (makes) lands and home; and some add, en með ólögum eyða; eyða ( to lay waste) and byggja are thus opposed to one another, Nj. 106; b. bæ, to settle on a farm; segi ek af því fyrst hversu bærinn hefir bygzk í Skálaholti … Ketilbjörn bygði þann bæ fyrstr er í Skálaholti heitir, Bs. i. 60; hann bygði bæ þann er í Eyju heitir, Gísl. 91, where it does not mean to build houses, as in the mod. use of this phrase, but to settle, Lat. inhabitare.
    γ. in more special or law phrases, to dwell in, occupy; b. sæng, to keep one’s bed, sleep, Fas. i. 314; b. eina sæng, of married people, Fms. ii. 134; b. með e-m, to cohabit, Stj. 176; b. höll, to occupy a hall, Fms. vi. 147, x. 236; b. á skipum, undir tjöldum, to live aboard ship, in tents, vii. 138; b. hálfrými, a naut. term, viii. 199: metaph., cf Guð byggvir í þeim, Eluc. 52, cp. also the references from the N. T. above under búa, where most of the Icel. Edd. use byggja.
    2. to build a house, ship, or the like, [Scot. and North. E. to big; Dan. bygge; Swed. bygga]: this sense, common over all Scandinavia and North Britain, seems not to occur in Icel. writers before the 15th century or the end of the 14th, but is freq. at the present time; it occurs in the Ann. 1401, 1405, etc. Old writers always say, reisa or göra hús, skip …, not byggja.
    3. reflex. to be inhabited; Ísland bygðisk fyrst ór Noregi, Íb. ch. 1; Grænland fansk ok bygðisk af Íslandi, ch. 6; hundraði ára fyrr en Ísland bygðisk af Norðmönnum, Landn. (pref.); en áðr Ísland bygðisk, id.; þá er Ísland fansk ok bygðisk af Noregi, id.
    II. [Goth. bugjan, by which Ulf. renders αγοράζειν, and once πωλειν, which is elsewhere rendered by frabugjan; A. S. bycgean; Engl. buy; Hel. buggean]:—to let out, esp. land or cottage; konungr má b. almenning hverjum sem hann vill, Gþl. 453; ef umboðsmaðr konungs byggir jarðar (acc.) konungs … því at svá skal konungs jarðir b. sem um aðrar jarðir skill í lögum, 336; nú byggir maðr dýrra ( lets out at a higher rent) en vandi hefir á verit, 337; Ingimundr bygði þeim Hrolleifi bæinn í Ási, Fs. 34; er þeir bygðu lönd sín eðr tóku sér hjú, Grág. i. 445; hann tók mikit af landnámi Una, ok bygði þat ( parcelled it out) frændum sínum, Landn. 244; byggja e-m út, to expel a tenant; b. e-m inn, to settle a tenant on one’s estate.
    2. more properly, to lend money at interest; þat er ok ef menn b. dautt fé, eðr krefja framar af þeim hlutum er menn ljá, en innstæða, K. Á. 204; engi skal b. dautt fé á leigu, Bs. i. 684; um okr, er menn b. dautt fé, H. E. i. 459; Rútr … bygði allt féit, R. put all the money out at interest, Nj. 11.
    3. the peculiar eccl. law phrase of the forbidden degrees; b. sifjar, frændsemi, to marry into such or such degree; this phrase may refer to buying (cp. brúðkaup), or to cohabitation; þat er nýmæli, at jafn-náit skal b. sifjar ok frændsemi at fimta manni hvárt, i. e. intermarriage in the fifth degree is allowed, according to the decision of the council of Lateran, A. D. 1215, Grág. i. 304; frændsemi er eigi byggjandi, i. e. is forbidden, 307, 308, 321, N. G. L. i. 350; en þat var bannat með Ásum at b. svá náit at frændsemi, Hkr. Yngl. ch. 4.
    III. part. as subst.

    Íslensk-ensk orðabók > BYGGJA

  • 2 FINNA

    * * *
    (finn; fann, fundum; fundinn), v.
    1) to find (þá fundu þeir Hjörleif dauðan);
    2) to meet one (ok vildi eigi finna Hákon konung);
    3) to visit, to interview (gakk þú at finna konung);
    4) to find out, invent (rúnar munt þú finna);
    5) to discover (ok fundu þar land mikit);
    6) fig. to find, perceive, notice, feel (fundu þeir þá brátt, at);
    7) finna e-m e-t, to find fault with, blame (þat eitt finn ek Gunnlaugi, at);
    8) with preps.:
    finna á e-t, to come across, fall in with (= hitta á e-t);
    impers., fann þat á, it could be perceived;
    fann lítt á honum, hvárt, it was little to be seen whether, etc.;
    finna at e-u, to find fault with, censure, blame;
    finna e-t til, to bring forward, give as a reason (hvat finnr þú til þess?);
    9) refl., finnast til e-s, to be pleased with;
    impers., fannst Grími fátt til hans, Grim was little pleased with him;
    láta sér lítit um finnast, to pay little heed to, rather dislike;
    Ölvi fannst mikit um hann, Ölvir admired him much.
    * * *
    pret. fann, 2nd pers. fannt, mod. fanst; pl. fundu; pres. finn and finnr; in old MSS. and poetry freq. fiðr, Hm. 23, but finnr 63; pret. subj. fynda; part. fundinn; sup. fundit; the forms funnu and funnit may be found in MSS., but were probably never so pronounced; for even in Haustl. hund and fundu rhyme together; with the neg. suff. fannka, Hm. 38: [Ulf. finþan; A. S. findan; Engl. find; Germ. finden; Swed. finna; Dan. finde]:—to find; Finnar kómu aptr ok höfðu fundit hlutinn, Landn. 174; hann leitar ok fiðr, Ísl. ii. 321; Knútr hinn Fundni, Canute the Foundling, Fms. i. 112; hann herjaði á Ísland ok fann þar jarðhús mikit, Landn. 32; fundu þeir Hjörleif dauðan, 35; þar fundusk undir bein, Ld. 328.
    2. to meet one; hversu opt hann fyndi smala-mann Þórðar, Ld. 138; ok vildi eigi finna Hákon konung, Fms. x. 3.
    β. to visit; en þó gakk þú at finna konung, Nj. 7; veiztu ef þú vin átt … far þú at finna opt, Hm. 120.
    3. to find out, invent, discover: Þorsteinn er fann sumar-auka, Landn. 131, Ld. 12; Nói fann vín at göra, Al. 64, Stj. 191; rúnar munt þú finna, Hm. 143: hann fann margar listir, þær sem áðr höfðu eigi fundnar verit, Edda (pref.)
    β. to discover a country; leita lands þess er Hrafna-Flóki hafði fundit, Fms. i. 238: þá er Ísland fannsk ok bygðisk, Landn. 24; þá rak vestr í haf ok fundu þar land mikit, 26; land þat er kallat er Grænaland fannsk ok bygðisk af Íslandi, Íb. 9; í þann tíma fannsk Ísland, Eg. 15.
    γ. metaph. finna e-n at e-u, a law phrase, to bring a charge home to one, Fms. xi. 75; hence also, vera fundinn að e-n, to be guilty of a thing; vera ekki at því fundinn, to be not guilty of a thing; cp. the Engl. to ‘find’ guilty.
    II. metaph.
    1. to find, perceive, notice, feel; þú fannt at ek lauss lifi, Fm. 8; Gunnhildr finnr þat, Nj. 9; fundu þeir þá brátt, at þangat var skotið öllum málum, Eb. 330; hitki hann fiðr þótt þen um hann fár lesi, Hm. 23; þá þat finnr er at þingi kemr, 24, 63; þeir fundu eigi fyrr en fjölmenni dreif at þeim, Fms. i. 136, Nj. 79.
    β. impers. fann þat á, it could be perceived, Eg. 51; fann þó mjök á Dofra, er þeir skildu, i. e. D. felt much at their parting, Fms. x. 175; fann litt á honum, hvárt honum þótti vel eðr illa, it was little to be seen, whether …, Eb. 42.
    γ. finna til, to feel hurt, feel a sore pang, is a freq. mod. phrase, but rarely occurs in old writers: finnr þú nökkut til hverr fjándskapr, etc., Anal. 175; en Aldrían fann ekkí til þessa sjálfr, áðr einn riddari tók brandinn af honum, Þiðr. 358; hence tilfinning, feeling.
    2. to find, bring forward; finna e-t til, in support of a charge; ok finna þat til foráttu, at …, Nj. 15; hvat finnr þú helzt til þess, how dost thou make that out? 49; hann fann þó þat til, at …, Fms. vii. 258; Eyólfr fann þat til, at …, Nj. 244; hvat finnr þú til þess, what givest thou as the reason? Eb. 184; finna e-t við, to make objection to; hvártz hinn fiðr við, at hann sé eigi þar í þingi, Grág, i. 22; þá fundu þeir þat við, um gjaforð þetta, Fms. x. 87, v. l.
    3. as a law phrase, to find money, to pay, lay out; hann skal eigi finna meira af fé því, en kaupa leg, Grág. i. 207; allra aura þeirra er úmaginn skal finna með sér, 206; ok slíka aura f. honum, ii. 210; á hann enga heimting til þess er hann fann við, Jb. 421 (MS.); ef maðr selr úmaga til frafærslu ok finnr fé með, Grág. i. 266; þeim þræli er hann hefir fulla verðaura fyrir fundit, 358; hence in the old oath, ek hefka fé boðit í dóm þenna, hefka ek fundit, ok monka finna, hvárki til laga né úlaga (where bjóða and finna are opposed, i. e. bjóða to offer, finna to pay actually), 75: hence is derived the law phrase, at finna sjálfan sik fyrir, to pay with one’s self, according to the law maxim, that ‘he that cannot pay with his purse shall pay with his body,’ used metaph. to pay dear, to feel sorely; kvað makligt at hann fyndi sik fyrir, Sturl. iii. 213, Eb. 154; skaltú sjálfan þik fyrir finna, Fms. iii. 110, xi. 256, Þorst. Síðu H. 9; the pun in Anal. 177 is a mere play of words.
    4. finna at e-u, to censure, Fbr. 112, Edda (pref.), very freq. in mod. usage, hence að-finnsla and að-fyndni, censure; nearly akin is the phrase, þat eitt finn ek Gunnlaugi, at mér þykir hann vera úráðinn, that is the only fault I find with Gunlaug, Ísl. ii. 217; ef nokkut væri þat er at mætti finna, if there was anything to blame, Sks. 69 new Ed.
    III. reflex.,
    1. recipr. to meet with one another, Fms. i. 19, Nj. 8, 48; eigi kemr mér þat á úvart þótt vit finnimk á Íslandi, Fs. 20.
    2. for some instances where the sense seems purely passive, see above.
    3. freq. in a half passive reflex. sense, to be found, to occur; finnask dæmi til, examples occur, Gþl. 45; þat finnsk ritað, it is found written, occurs in books, Fms. ii. 153; finnsk í kvæðum þeim er …, Eg. 589.
    β. metaph. to be perceived, fannsk þat mjök í ræðu Erlings, Fms. vii. 258: adding á, fannsk þat opt á jarli, Nj. 46; fannsk þat á öllu, at, it was easy to see, that …, 17, 90; þat fannsk á Arnkatli goða, at …, Eb. 178.
    γ. finnask til e-s, to be pleased with a thing: impers., fannsk Grími fátt til hans, Grim was little pleased with him, Eg. 190; ekki fannsk Eiríki til þessa verks, Eric was not much pleased with it, Fs. 149; fannsk mér fleira til hans en annarra, I liked him better than the rest, Fms. i. 141; e-m finnst til e-s, to value; honum finnsk ekki til, he thinks naught of it, thinks it worthless; Fas. i. 317, freq. in mod. usage: finnask at e-u, to admire, Sighvat (obsol.): so in the phrase, láta sér lítið um finnask, to pay little heed to, rather dislike, Hkr. iii. 244; konungr lét sér ekki um þat finnask, Fms. iv. 195; lét hann sér fátt um finnask, vii. 29; Dagr lét sér ekki um finnask eðr fátt, iv. 382; Ölvi fannsk mikit um hann, O. admired him much, Nj. 41; fannsk mönnum mikit um tal þeirra, 18; honum fannsk um mikit, he was much surprised, Hkr. iii. 355: e-m finnsk, one thinks, it seems to one; mér finnsk sem hann hafi önga verki, methinks he feels no pain, Barl. 101: finnsk mér svá, at engi maðr, methinks that no man, 15: very freq. in conversation, with infin. it seems to me, methinks.
    IV. part. finnandi, a finder, 655 xii. 2; finnanda-spik, n. blubber which is the perquisite of the finder of a whale, Grág. ii. 383: part. pass. fundit, beseeming, nú mun ok vel fundit, at …, Anal. 173.

    Íslensk-ensk orðabók > FINNA

См. также в других словарях:

  • Money as Debt — Directed by Paul Grignon Produced by Paul Grignon Written by Paul Grignon Running time 47 minutes Money as Debt is a …   Wikipedia

  • Money flow — in technical analysis is typical price multiplied by volume, a kind of approximation to the dollar value of a day s trading.Money flow index (MFI) is an oscillator calculated over an N day period, ranging from 0 to 100, showing money flow on up… …   Wikipedia

  • Money Flow Index — (MFI) is an oscillator calculated over an N day period, ranging from 0 to 100, showing money flow on up days as a percentage of the total of up and down days. Money flow in technical analysis is typical price multiplied by volume, a kind of… …   Wikipedia

  • Money game — or Money Game may refer to: Money game, a game or match of pool, carom billiards or other cue sports played for direct, personal monetary stakes (i.e. gambling), either funded by each player/team or by monetary backers thereof ( stakehorses ); as …   Wikipedia

  • money claim — A claim to recover money as opposed to a claim for a remedy other than money (for example, for the return of an item, or for an injunction). Practical Law Dictionary. Glossary of UK, US and international legal terms. www.practicallaw.com. 2010 …   Law dictionary

  • money — In usual and ordinary acceptation it means coins and paper currency used as circulating medium of exchange, and does not embrace notes, bonds, evidences of debt, or other personal or real estate. Lane v. Railey, 280 Ky. 319, 133 S.W.2d 74, 79, 81 …   Black's law dictionary

  • money — In usual and ordinary acceptation it means coins and paper currency used as circulating medium of exchange, and does not embrace notes, bonds, evidences of debt, or other personal or real estate. Lane v. Railey, 280 Ky. 319, 133 S.W.2d 74, 79, 81 …   Black's law dictionary

  • Money bill — Not to be confused with Banknote. In the Westminster system (and, colloquially, in the United States), a money bill or supply bill is a bill that solely concerns taxation or government spending (also known as appropriation of money), as opposed… …   Wikipedia

  • Money Manager — A business or bank responsible for managing the securities portfolio of an individual or institutional investor. Typically, a money manager employs people with various expertise ranging from research and selection of investment options to… …   Investment dictionary

  • Money Centre Bank —    A large bank that lends to and borrows from governments, organizations and other banks, as opposed to consumers. * * * money centre bank UK US noun [C] UK (US money center bank) ► BANKING in the US, a large bank or financial organization that… …   Financial and business terms

  • money wages — /ˈmʌni weɪdʒəz/ (say munee wayjuhz) plural noun the actual amount of money paid out as wages for work done (opposed to real wages) …  

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»