-
121 materia
mātĕrĭa, ae ( gen. materiāi, Lucr. 1, 1051), and mātĕrĭes, ēi (only in nom. and acc. sing., and once gen. plur. materierum, Lact. 2, 12, 1; v. Neue, Formenl. 1, p. 383), f. [from same root with mater, q. v.], stuff, matter, materials of which any thing is composed; so the wood of a tree, vine, etc., timber for building (opp. lignum, wood for fuel); nutritive matter or substance for food (class.).I.Lit.A.In gen.:B.materia rerum, ex qua et in qua sunt omnia,
Cic. N. D. 3, 39, 92; cf. id. Ac. 1, 6, 7:materiam superabat opus,
Ov. M. 2, 5:materiae apparatio,
Vitr. 2, 8, 7:rudis,
i. e. chaos, Luc. 2, 8; cf.: omnis fere materia nondum formata rudis appellatur, Cinc. ap. Paul. ex Fest. p. 265 Müll.:(arbor) inter corticem et materiem,
Col. 5, 11, 4:crispa,
Plin. 16, 28, 51, § 119:materiae longitudo,
Col. 4, 24, 3:vitis in materiam, frondemque effunditur,
id. 4, 21, 2:si nihil valet materies,
Cic. de Or. 2, 21, 88:in eam insulam materiam, calcem, caementa, atque arma convexit,
id. Mil. 27, 74:caesa,
Col. 11, 2, 11; cf. Caes. B. G. 4, 17; 5, 39:cornus non potest videri materies propter exilitatem, sed lignum,
Plin. 16, 40, 76, § 206:materiae, lignorum aggestus,
Tac. A. 1, 35:videndum est ut materies suppetat scutariis,
Plaut. Ep. 1, 1, 35:proba materies est, si probum adhibes fabrum,
id. Poen. 4, 2, 93: imprimebatur sculptura materiae anuli, sive ex ferro sive ex auro foret, Macr. S. 7, 13, 11. — Plur.:deūm imagines mortalibus materiis in species hominum effingere,
Tac. H. 5, 5.—Of food:imbecillissimam materiam esse omnem caulem oleris,
Cels. 2, 18, 39 sqq.; cf. of the means of subsistence:consumere omnem materiam,
Ov. M. 8, 876; matter, in gen.:materies aliqua mala erat,
Aug. Conf. 7, 5, 2.—In abstract, matter, the material universe:Deus ex materia ortus est, aut materia ex Deo,
Lact. 2, 8.—Esp., matter of suppuration, pus, Cels. 3, 27, 4.—II.Transf., a stock, race, breed:III.quod ex vetere materia nascitur, plerumque congeneratum parentis senium refert,
Col. 7, 3, 15:generosa (equorum),
id. 6, 27 init. —Trop.A.The matter, subjectmatter, subject, topic, ground, theme of any exertion of the mental powers, as of an art or science, an oration, etc.: materiam artis eam dicimus in qua omnis ars et facultas, quae conficitur ex arte, versatur. Ut si medicinae materiam dicamus morbos ac vulnera, quod in his omnis medicina versetur;B.item quibus in rebus versatur ars et facultas oratoria, eas res materiam artis rhetoricae nominamus,
Cic. Inv. 1, 5, 17:quasi materia, quam tractet, et in qua versetur, subjecta est veritas,
id. Off. 1, 5, 16:est enim deformitatis et corporis vitiorum satis bella materies ad jocandum,
id. de Or. 2, 59, 239; 1, 11, 49; id. Rosc. Com. 32, 89; id. Div. 2, 4, 12:sermonum,
id. Q. Fr 1, 2, 1: materies crescit mihi, my matter (for writing about) increases, id. Att. 2, 12, 3: rei. id. Q. Fr. 2, 1, 1:aequa viribus,
a subject suited to your powers, Hor. A. P. 38:infames,
Gell. 17, 12, 1:extra materiam juris,
the province, Gai. Inst. 2, 191.—A cause, occasion, source, opportunity (cf. mater, II.):C.quid enim odisset Clodium Milo segetem ac materiam suae gloriae?
Cic. Mil. 13, 35 (for which shortly before:fons perennis gloriae suae): materies ingentis decoris,
Liv. 1, 39, 3:non praebiturum se illi eo die materiam,
id. 3, 46, 3:major orationis,
id. 35, 12, 10:criminandi,
id. 3, 31, 4:omnium malorum,
Sall. C. 10:materiam invidiae dare,
Cic. Phil. 11, 9, 21:materiam bonitati dare,
id. de Or. 2, 84, 342:scelerum,
Just. 3, 2, 12:seditionis,
id. 11, 5, 3:laudis,
Luc. 8, 16:benefaciendi,
Plin. Pan. 38:ne quid materiae praeberet Neroni,
occasion of jealousy, Suet. Galb. 9:epistolae, quae materiam sermonibus praebuere,
Tac. H. 4, 4:praebere materiam causasque jocorum,
Juv. 3, 147:materiamque sibi ducis indulgentia quaerit,
id. 7, 21.—Natural abilities, talents, genius, disposition:D.fac, fuisse in isto C. Laelii, M. Catonis materiem atque indolem,
Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:in animis humanis,
id. Inv. 1, 2, 2:materiam ingentis publice privatimade decoris omni indulgentia nostra nutriamus,
Liv. 1, 39, 3:ad cupiditatem,
id. 1, 46; Quint. 2, 4, 7.—Hence, one's nature, natural character:non sum materia digna perire tua,
thy unfeeling disposition, Ov. H. 4, 86.—A subject, argument, course of thought, topic (post-Aug.):tertium diem esse, quod omni labore materiae ad scribendum destinatae non inveniret exordium,
Quint. 10, 3, 14:argumentum plura significat... omnem ad scribendum destinatam materiam ita appellari,
id. 5, 10, 9:video non futurum finem in ista materia ullum, nisi quem ipse mihi fecero,
Sen. Ep. 87, 11:pulcritudinem materiae considerare,
Plin. Ep. 3, 13, 2; 2, 5, 5:materiam ex titulo cognosces,
id. ib. 5, 13, 3 al. (materies animi est, materia arboris;et materies qualitas ingenii, materia fabris apta,
Front. II. p. 481 Mai.; but this distinction is not observed by class. writers). -
122 oratoria
ōrātōrĭus, a, um, adj. [orator].I.Of or belonging to an orator, oratorical (class.), Cic. de Or. 1, 54, 231:B. II.ornamenta,
id. Brut. 75, 261:vis dicendi,
id. Ac. 1, 8, 32:ars, Quint. praef. § 17: gestus,
id. 11, 3, 125:compositio,
id. 1, 8, 13:virtus,
id. 3, 1, 10; 6, 3, 39:ingenium,
Cic. Brut. 29, 110.—Of or belonging to praying; hence, subst.: ōrātōrĭum, ii. n. (sc. templum), a place of prayer, an oratory (eccl. Lat.):in oratorio nemo aliquid agat, nisi, etc.,
Aug. Ep. 109:Judith ingressa est oratorium,
Vulg. Judith, 9, 1.—Hence, adv.: ōrā-tōrĭē, oratorically (class.):pulchre, et oratorie dicere,
Cic. Or. 68, 227:loqui,
Auct. Her. 4, 56, 69: Quint. 9, 1, 13;opp. to tragice, comice,
Sen. Ep. 100, 10. -
123 oratorium
ōrātōrĭus, a, um, adj. [orator].I.Of or belonging to an orator, oratorical (class.), Cic. de Or. 1, 54, 231:B. II.ornamenta,
id. Brut. 75, 261:vis dicendi,
id. Ac. 1, 8, 32:ars, Quint. praef. § 17: gestus,
id. 11, 3, 125:compositio,
id. 1, 8, 13:virtus,
id. 3, 1, 10; 6, 3, 39:ingenium,
Cic. Brut. 29, 110.—Of or belonging to praying; hence, subst.: ōrātōrĭum, ii. n. (sc. templum), a place of prayer, an oratory (eccl. Lat.):in oratorio nemo aliquid agat, nisi, etc.,
Aug. Ep. 109:Judith ingressa est oratorium,
Vulg. Judith, 9, 1.—Hence, adv.: ōrā-tōrĭē, oratorically (class.):pulchre, et oratorie dicere,
Cic. Or. 68, 227:loqui,
Auct. Her. 4, 56, 69: Quint. 9, 1, 13;opp. to tragice, comice,
Sen. Ep. 100, 10. -
124 oratorius
ōrātōrĭus, a, um, adj. [orator].I.Of or belonging to an orator, oratorical (class.), Cic. de Or. 1, 54, 231:B. II.ornamenta,
id. Brut. 75, 261:vis dicendi,
id. Ac. 1, 8, 32:ars, Quint. praef. § 17: gestus,
id. 11, 3, 125:compositio,
id. 1, 8, 13:virtus,
id. 3, 1, 10; 6, 3, 39:ingenium,
Cic. Brut. 29, 110.—Of or belonging to praying; hence, subst.: ōrātōrĭum, ii. n. (sc. templum), a place of prayer, an oratory (eccl. Lat.):in oratorio nemo aliquid agat, nisi, etc.,
Aug. Ep. 109:Judith ingressa est oratorium,
Vulg. Judith, 9, 1.—Hence, adv.: ōrā-tōrĭē, oratorically (class.):pulchre, et oratorie dicere,
Cic. Or. 68, 227:loqui,
Auct. Her. 4, 56, 69: Quint. 9, 1, 13;opp. to tragice, comice,
Sen. Ep. 100, 10. -
125 sapientia
săpĭentĭa, ae, f. [sapiens].I.(Acc. to sapiens, A.) Prop., good taste, i. e. good sense, discernment, discretion, prudence, intelligence (class.; syn. prudentia): pellitur e medio sapientia, vi geritur res, Enn. ap. Gell. 20, 10, 4 (Ann. v. 272 Vahl.):II.non aetate verum ingenio adipiscitur sapientia,
Plaut. Trin. 2, 2, 88; id. Mil. 4, 6, 36:fac participes nos tuae sapientiae,
id. Ep. 2, 2, 73; cf.:neque habet (erus meus) plus sapientiae quam lapis,
id. Mil. 2, 2, 81; id. Capt. 2, 3, 53; cf. id. ib. 2, 3, 50:sedulo Moneo, quae possum, pro meā sapientiā,
Ter. Ad. 3, 3, 73:quanta mea sapientia est,
Plaut. Stich. 1, 2, 62:erum anteëo sapientiā,
Ter. Phorm. 2, 1, 17:re enim iniquum est, sed tuā sapientiā fit aequissimum,
Cic. Deiot. 2, 4:numquam enim temeritas cum sapientiā commiscetur,
id. Marcell. 2, 7:quid virtus et quid sapientia possit, etc.,
Hor. Ep. 1, 2, 17:sapientia prima (est), stultitiā caruisse,
id. ib. 1, 1, 41; cf. id. A. P. 396:insaniens sapientia,
id. C. 1, 34, 2.—(Acc. to sapiens, B.) Wisdom, = sophia (so predominantly in the class. per., e. g. in Cic.): nec quisquam sophiam, sapientia quae perhibetur, In somnis vidit, etc., Enn. ap. Fest. p. 325 Müll. (Ann. v. 227 Vahl.); cf.: Sophiam vocant me Graii, vos Sapientiam, Afran. ap. Gell. 13, 8, 3; and: princeps omnium virtutum illa sapientia, quam sophian Graeci vocant, Cic. Off. 1, 43, 153:B.ad sapientiam hujus nimius nugator fuit,
Plaut. Capt. 2, 2, 25:ita fit, ut mater omnium bonarum rerum sit sapientia, a cujus amore Graeco verbo philosophia nomen invenit,
Cic. Leg. 1, 22, 58:sapientia hominis custos,
id. Fin. 4, 1, 1; id. Lael. 2, 7; 6, 20; 9, 30:omnem spem salutis ad clementiam victoris et sapientiam contulisse,
id. Marcell. 6, 18:quorum vobis pro vestrā sapientiā, Quirites, habenda est ratio diligenter,
id. Imp. Pomp. 7, 17:sapientiae vocem audire,
id. Phil. 13, 3, 6:studia sapientiae,
Tac. A. 14, 56:doctores sapientiae,
philosophers, id. ib. 14, 16. —With gen.:admirari soleo cum ceterarum rerum tuam excellentem, M. Cato, perfectamque sapientiam tum, etc.,
in other things, Cic. Sen. 2, 4.—In plur., sarcastically: qui (sapientes) si virtutes ebullire volent et sapientias, nihil aliud dicent, nisi, etc. (the plur. denoting their perpetual speaking of wisdom), a saying referred to Epicurus, Cic. Tusc. 3, 18, 42.—In partic., of single departments of knowledge, science, or wisdom, practical wisdom, knowledge of the world, philosophy, Lucr. 5, 10:sapientia est, ut a veteribus philosophis definitum est, rerum divinarum et humanarum causarumque, quibus eae res continentur, scientia,
Cic. Off. 2, 2, 5:sapientia, quae ars vivendi putanda est,
id. Fin. 1, 13, 42 (for which:ars est philosophia vitae,
id. ib. 3, 2, 4).—Of jurisprudence:istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum otio concedamus,
Cic. de Or. 2, 33, 144; cf.:his temporibus audaciā pro sapientiā liceat uti,
id. Fam. 1, 10 init. —Of eloquence: hanc cogitandi pronunciandique rationem vimque dicendi veteres Graeci sapientiam nominabant, Cic. de Or. 3, 15, 56.—Of statesmanship, policy:sapientia constituendae civitatis,
Cic. de Or. 2, 37, 154; cf.:qui propter ancipitem, quae non potest esse sejuncta, faciendi dicendique sapientiam florerent,
id. ib. 3, 16, 59. —Of mathematics:sapientiae professor,
Suet. Tib. 14. -
126 statuaria
stătŭārĭus, a, um, adj. [id.], of or belonging to statues (post-Aug.):1.ars,
the art of making statues, statuary, Plin. 34, 7, 16, § 33; 36, 5, 4, § 37:temperatura (aeris),
id. 34, 9, 20, § 97.—As substt.stătŭ-ārĭa, ae, f., the art of statuary, Plin. 35, 12, 45, § 156; 36, 5, 4, § 15 (= ars fingendi). —2.stătŭārĭus, ii, m., a maker of statues, a statuary (syn. sculptor), Quint. 2, 21, 1; Sen. Ep. 88, 15; Plin. 35, 8, 34, § 54. -
127 statuarius
stătŭārĭus, a, um, adj. [id.], of or belonging to statues (post-Aug.):1.ars,
the art of making statues, statuary, Plin. 34, 7, 16, § 33; 36, 5, 4, § 37:temperatura (aeris),
id. 34, 9, 20, § 97.—As substt.stătŭ-ārĭa, ae, f., the art of statuary, Plin. 35, 12, 45, § 156; 36, 5, 4, § 15 (= ars fingendi). —2.stătŭārĭus, ii, m., a maker of statues, a statuary (syn. sculptor), Quint. 2, 21, 1; Sen. Ep. 88, 15; Plin. 35, 8, 34, § 54. -
128 sutrinus
1.sūtrīnus, a, um, adj. [contr. for sutorinus, from sutor], of or belonging to a shoemaker or cobbler, shoemaker ' s - (mostly post-Aug. for sutorius).I.Adj.:II.taberna,
Tac. A. 15, 34:ars,
Plin. 7, 56, 57, § 196; Varr. L. L. 5, § 93 Müll. —Substt.A.sūtrīna, ae, f.1.(Sc. officina.) A shoemaker ' s shop, cobbler ' s stall; sutrinae manceps, Plin. 10, 43, 60, § 122; 35, 10, 37, § 112; Tert. Pall. 5. —2.(Sc. ars.) The shoemaker ' s trade, Varr. ap. Non. 160, 17; Vitr. 6, praef. fin.; Lact. 1, 18, 21; App. Flor. p. 346, 35. —* B. 2.Sūtrīnus, a, um, v. Sutrium, I.
См. также в других словарях:
ARS — ist der Name folgender Städte in Frankreich: Ars (Charente) im Département Charente Ars (Creuse) im Département Creuse Ars en Ré im Département Charente Maritime Ars Laquenexy im Département Moselle Ars les Favets im Département Puy de Dôme Ars… … Deutsch Wikipedia
Ars — may refer to: * Ars (slang), an Israeli slang term for a person of bad manners, flashy jewellery, and overall rudeness * Ars Electronica, an Austrian organisation founded around a festival for art, technology and society * Ars Technica, a… … Wikipedia
Ars-en-Re — Ars en Ré Ars en Ré Administration Pays France Région Poitou Charentes Département Charente Maritime … Wikipédia en Français
Ars en Ré — Administration Pays France Région Poitou Charentes Département Charente Maritime … Wikipédia en Français
Ars — ist der Name folgender Gemeinden und Kantone in Frankreich: Ars (Charente) im Département Charente Ars (Creuse) im Département Creuse Ars en Ré im Département Charente Maritime Ars Laquenexy im Département Moselle Ars les Favets im Département… … Deutsch Wikipedia
ars — [ ar ] n. m. • 1213; lat. armus ♦ Techn. Jonction du poitrail et des membres antérieurs du cheval. Saigner un cheval aux ars. ⊗ HOM. Are, arrhes, art, hart. ● ars nom masculin (latin armus, épaule) Chez les quadrupèdes, région où les membres… … Encyclopédie Universelle
ARS++ — was developed in 2002 for the book Undiluted Programming [ [http://www.lambda bound.de/book/engl/index.html Description of Undiluted Programming] ] to demonstrate ARS based programming in a real world context. ARS++ is used in the book to… … Wikipedia
Ars-en-Ré — Ars en Ré … Deutsch Wikipedia
Ars-en-Ré — Saltar a navegación, búsqueda Ars en Ré Ayuntamiento … Wikipedia Español
ars — (izg. ȁrs) m DEFINICIJA umjetnost, znanje, vještina SINTAGMA ars antiqua (izg. ars antíkva) glazb. pov. razdoblje u razvoju glazbe (Francuska, 12 14. st.); ars magna (izg. ars mȁgna) pov. tobožnja srednjovjekovna specifična metoda otkrivanja… … Hrvatski jezični portal
ars — Ars, m. En singulier est particip. qui est fait du verbe Ardre ou ardoir, et est pur Latin de Arsus, par apocope, et signifie bruslé, comme, Le palais est tout Ars, Palatium igne absumptum est. Et en pluriel, les Ars signifie les espaules d une… … Thresor de la langue françoyse