-
1 arma
ōrum n.1) оружие (преим. оборонительное: щит, панцирь, шлем), вооружение, военное имущество, тж. воинское снаряжение, боевые припасыarma virique L, QC — оружие и людиinduere a. QC — надевать оружие, облекаться в доспехиa. capere (sumere) C или ad (in) a. ire C, Sl — браться за оружиеin armis esse L (stare QC) — находиться при оружииa. atque tela L — оборонительное и наступательное оружиеa. ad tegendum (ad nocendum) C — оружие оборонительное (наступательное)vi et armis Sl, L, тж. vi ac per arma Su — силой оружия (вооружённой силой)armis et castris погов. C — всеми средствами (силами)2) война, борьба, тж. бой, сражениеa. civilia C, Lcn — гражданская войнаa. inferre Nep, C — идти войнойa. canĕre V — воспевать (описывать) войну (боевые дела)in a. ferri V — устремляться в бойadmōta moenibus a. Man — война, подступившая к (самым) стенам (Рима) ( о знаменитом рейде Ганнибала)3) вооружённые силы, военная мощь, армия, войска, солдатыa. publica T — республиканская армияRomana a. liberare L — освободить римские войскаa. levia (т. е. milites levis armaturae) L — легковооружённые солдатыneutra a. sequi (nulla a. movere) O — не примыкать ни к одной из воюющих сторон (быть нейтральным)5) щитLausum socii exanimem super a. ferebant V — товарищи принесли на щите бездыханного Лавза6) снаряжение, орудия, инструменты, прибор, тж. корабельные снасти, оснастка ( spoliata armis navis V)a. equestria L — конская сбруяa. venatoria Sen — охотничьи принадлежностиa. tondendis apta capillis M — принадлежности цирюльникаa., sc. colonorum O — сельскохозяйственные инструменты7) защита, опора (a. senectutis C)8) совет, наставления (a. amico dare H) -
2 excubo
1) находиться на открытом воздухе, ночевать вне дома ( in agro C)2) стоять лагерем ( in armis Cs)3) охранять, стоять на карауле, караулить (ad portum, pro castris Cs; per muros V)4) бодрствовать, неусыпно заботиться, печься (pro aliquo C, VM etc.; alicui и alicui rei Lcn, PM; in или ad aliquid Sen, Cs)e. animo C — быть настороже5) поэт. покоиться (Cupīdo excubat pulchris in genis, sc. puellae H) -
3 exuo
uī, ūtum, ere [одного корня с induo ]1)а) извлекать, вынимать (aliquid aliquā re или de, ex aliquā re Pl, V etc.)e. ensem vaginā St — вынуть меч из ноженб) освобождать, выпутывать ( se ex laqueis C)в) отделять ( hordea de paleā O)2)а) снимать, скидывать ( vestem VP)unum exuta pedem (acc. graec.) vinclis V — с одной разутой ногойse e. Pt — раздеватьсяe. aliquem veste Su — снять с кого-л. одеждуб) сбрасывать ( servitutem L); обнажать (lacertos V; membra pellibus H); стряхивать, свергать ( jugum L)3) оставлять ( antiquos mores L); отрекаться, отворачиваться (e. patriam T); отрешаться, отбрасывать ( omnem humanitatem C)e. hominem ex homine C — отречься от всего человеческого4)а) отказываться, расторгать ( amicitiam T)e. obsequium in aliquem T — отказывать в повиновении кому-лб) не соблюдать, не выполнять (jussa, promissa, pacta T); нарушать (pacem, fidem T); отделываться, устранять ( aliquem T)e. animam O — утратить жизнь, умереть5) освобождаться (e. feritatem O, Sen); отнимать, лишать ( aliquem aliqua re)e. alicui aliquid ex animo C — разубедить (разуверить) кого-л. в чём-л.e. silvestrem animum V — утрачивать дикость -
4 habeo
uī, itum, ēre1)arma procul h. T — избегать войныquinquaginta milia in armis h. L — содержать 50-тысячную армиюб) удерживать, задерживать ( milites in castris Sl)3) сохранять, брать ( sibi aliquid C)res tuas tibi habeas (тж. habe и habeto) Pl, C etc. — возьми себе то, что твоё; ноconjugem suas res sibi h. jubere C — велеть жене забрать свои вещи, т. е. объявить ей о разводе4) произносить (orationem, sermonem, verba C etc.)5) (о заседаниях, собраниях) проводить (h. contionem, senatum C)6) содержать, заключать в себе (epistula nihil habet C; domus tres habuit thalamos O)7) устраивать, предпринимать (negotium, disputationem, censum C)8) совершать, проделывать, производитьgratulationem h. C — приносить поздравленияiter h. C, Cs, Just — совершать путьalicui honorem h. T etc. — воздавать (оказывать) кому-л. почести или C выплачивать гонорарrationem h. C — подсчитыватьh. aliquid curae Q, Nep — заботиться о чём-л.anxium aliquem h. PJ, T, bAfr — тревожить кого-л.certamen h. Fl — дать сражениеdolorem h. C — причинять боль, доставлять огорчениеsilentium h. Sl — хранить молчаниеh. aliquem despicātui Pl (ludibrio Ter) — презирать (высмеивать) кого-л.aliquem (in) magno honore h. Cs etc. — глубоко чтить кого-л.aliquem in odio h. C — ненавидеть кого-л.urbem in obsidione h. C — подвергать город осадеaliquem falsum h. O — обманывать кого-л.mare infestum h. C — делать море опасным ( для путешествий)portas clausas h. Pt — держать ворота на запореaliquem cognītum h. C, Nep etc. — хорошо знать кого-л.vectigalia redempta h. Cs — держать подати на откупе10) обращаться, поступать, обходиться (h. aliquem male Cs, benigne Sl; aliquem servorum loco h. Cs)11)а) рассматривать, считать (aliquem pro amico Cs; aliquid pro certo C)h. aliquid in aliquā re (inter aliquas res или alicui rei) C, L etc. — считать что-л. чём-л.et est turpe et apud omnes habetur Sen — это постыдно, да таким оно всеми и признаётсяsatis h. Sl — довольствоватьсяparum h. Sl — не довольствоватьсяaliquid aegre ( graviter) h. Sl, L — быть недовольным чём-л., ноgraviter se h. C — быть тяжело больнымб) pass. haberi быть на (хорошем) счету, пользоваться влиянием, иметь весhabes, habeberis Pt и quantum habeas, tanti habeāris погов. LM — есть у тебя кое-что, тогда и ты будешь кое-кем12)а) иметь, обладать (unicam filiam, magnam pecuniam C)б) владеть ( urbem Romam T)in praediis urbanis h. C — владеть городской недвижимостьюh. cuncta neque haberi Sl — владеть всем, но не быть подвластным никомуin nummis h. C — обладать наличными деньгамиamor habendi V etc. — любостяжание, стяжательствоin matrimonio (или uxorem) aliquam h. C etc. — быть женатым на ком-л.h. timorem C — бояться(hoc) habet! Pl, Ter, V — получил (по заслугам)!aliquem obvium h. O — встречать кого-л.(in) animo h. C — намереватьсяв) pass. haberi принадлежать (agri regi Apioni quondam habĭti T) или находиться, быть13) населять, жить, обитать, занимать (Capuam L; castra, tecta urbis Nep etc.)Syracusis h. Pl — жить в Сиракузах14) разводить, держать ( pecora Ph)15) лелеять, питать, испытывать ( odium in aliquem C — ср. 17.; amorem erga aliquem C; fidem alicui L; spem alicujus rei Sl etc.)h. spem de aliquo C — возлагать надежду на кого-л.16) быть в состоянии, мочь ( haec habeo affirmare L)17) причинять, вызывать, внушать ( laetitiam C)admirationem h. C — внушать удивлениеodium h. C — внушать ненависть (быть предметом ненависти) (ср. 15.)h. misericordiam C — возбуждать сострадание18) отличатьсяhabet hoc virtus, ut... C — особенность добродетели состоит в том, что...19) долженствовать, считать нужным ( habeo respondendum T)20) знать, быть знакомым (h. sententias C, consilia alicujus Su)non habeo, quod dicam C — не знаю, что мне сказатьhabendum est... C — следует иметь в виду...21) ( чаще se h. или haberi) чувствовать себя, находиться в каком-л. состоянии, обстоять (se bene, male h. Pl, Ter, C, L etc.)ut nunc res se habet C — так, как дело обстоит сейчасse graviter h. C и male morbo haberi Ap — быть тяжело больным; ноfacile haberi sine damno Sl — легко отделаться, не потерпеть никакого ущербаminus belle h. C — чувствовать себя неважноbene (se) habet C, L, Pt — хорошо, всё в порядке22) с part. pf. в значении прошедшего совершённого (зародыш прошедшего составного современных романских и германских языков, типа passe compose и past perfect)aliquid habeo ab aliquo emptum C — я что-л. купил у кого-л.habeo aliquid comprensum C — я что-л. понял
См. также в других словарях:
ARMIS ludere — apud Vulcatium Gallican. in Avidio Cassio, c. 6. Excrcitium septimi diei fuit omnium militum, ita ut et sagitt as mitterent et armis luderent: dicebantur Casaubono, qui se armis exercerent, unde et dies ille, quô id fiebat, armiludium; sicut… … Hofmann J. Lexicon universale
Legio XV Primigenia — Sestercio emitido en Roma en 37 38 con el retrato y titulatura imperial de Calígula, creador de la Legio XV Primigenia Activa Desde 39 hasta 70 … Wikipedia Español
MILITES — I. MILITES Haeretici, qui alias Floriniani et Corpocratiani, sic dicti, quia de Militaribus fuerunt, Philastrius de Haeres. Part. 3. c. 10, II. MILITES qui aetate apud Romanos lecti, indicat Lex a Sempronio Graccho Tribuno Plebis lata: Ne quis… … Hofmann J. Lexicon universale
RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… … Hofmann J. Lexicon universale
PALATINI — Scholiastae Iuliani Antecessoris c. 28. Omnes qui in palatio militant: quibus secundum nonnullos Castrenses oppositi; in qua sententia et Salmasius aliquandiu haerens, putavit separatum olim ac diversum fuisse ministerium Imperatoribus, Aulicum… … Hofmann J. Lexicon universale
STRIGA — castrense vocabulum, in qua equi ordine dispositi renebantur in castris. Imo et milites per strigam sub papilionibus terendisse, Hyginus docet Gromaticô de Castrametatione. Etat enim Striga spatium in castris longum pedes 120. latum pedes 60.… … Hofmann J. Lexicon universale
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
TRIUMPHUS — I. TRIUMPHUS Graece Θρίαμβος, epitheton Liberi patris, Plutar. in Marcello. Unde pompae triumphali, cuius ipse in Graecia primus Inventor fuisse fertur, nomen. Vide Plin. l. 7. c. 56. et Diod. Sicul. l. 5. ac triumphalis acclamatio Io, a Bacchi… … Hofmann J. Lexicon universale
ANNIBAL — I. ANNIBAL Carthaginensium Dux, Amilcaris fil. quem adhuc impuberem iureiurandô ante aras pater astrinxisle fertur, ut quam primum per aetatem liceret, arma contra Romanos sumeret. Sil. Ital. l. 1. v. 104. Olli permulcens genitor caput, oscula… … Hofmann J. Lexicon universale
AURIFLAMBA, AURIFLAMMEUM — Gall. l Oriflambe, sacrum apud Francos vexillum. S. Dionysii alias appellatum, quod in eius Ecclesia religiose custodiebatur. Hoc Francorum Reges, ex antiqua consuetudine, ab altari B. Dionysii sollenni humilitate, ieiuniis et lacrimis impetratum … Hofmann J. Lexicon universale
IGNIS — Persarum Deus, captus, victo Cosroe, a Tiberio II. A. C. 578. Affusâ aquâ Exstinctus, a Iagielone Duce Lithuaniae prius, dein Poloniae Rege, ad fidem converso, A. C. 1390. Imo iam antiquiffimis temporibus a Chaldaeis cultus est, qui eum Ur… … Hofmann J. Lexicon universale